ZOEKRESULTATEN
wijk (445)>

wijk

Bevrijdingsfeest Professorenwijk 1945

07.11.2024 : Neque porro quisquam est, qui dolorem ipsum quia dolor sit amet, consectetur, adipisci velit, sed quia non numquam eius modi tempora incidunt ut labore et dolore magnam

Derde dak met zonnepanelen voor Leidenaren / Third roof with solar panels for Leiden residents

30.09.2024 : Leerlingen van de Lorentzschool zullen waarschijnlijk nog dit jaar zien dat het dak van hun school een duurzame energiebedekking krijgt: de Lorentzschool wordt het derde dak in onze stad waar het ‘Zon op Leiden’ gelukt is om een project met zonnepanelen te starten.
English follows the Dutch text

Intekenen op zonnepanelen
Vorig jaar werd daartoe een overeenkomst getekend, deze zomer gingen de inschrijvingen van start en binnen enkele dagen was er op het volledige dak ‘ingetekend’. Door het opwekken van elektriciteit op het dak wil de Lorentzschool het goede voorbeeld geven aan de leerlingen. Eerder gingen de sporthal in het Houtkwartier en de Arcade-school al voor. Makkelijk is het niet om daken te vinden, vertellen Blîde Duk en Jeroen Schrama, twee van de initiatiefnemers van ‘Zon op Leiden’. Hun missie is duidelijk: Leiden zo energieneutraal mogelijk maken. Niet iedereen in onze historische stad kan zelf panelen op zijn dak leggen. Daarom zoekt ‘Zon op Leiden’ naar daken in de gemeente waar Leidenaren op panelen kunnen ‘intekenen’ om zo samen de stad een stukje duurzamer te maken.

De wereld en Leiden verbeteren
Duk en Schrama zijn gerust bevlogen en wereldverbeteraars te noemen en stellen hun leven al heel lang in het teken van het zoeken naar oplossingen om de wereld duurzamer te maken en zoveel mogelijk te doen om de klimaatproblemen aan te pakken. ‘De overstromingen over de hele wereld, bosbranden, aardverschuivingen en stijgende temperaturen… steeds meer mensen zijn zich ervan bewust dat er geen tijd te verliezen is. Daarbij kan iedereen kijken wat er in de eigen omgeving kan worden bijgedragen.’ Door collectieve panelen op vrijstaande daken te plaatsen wil ‘Zon op Leiden’ daar aan bijdragen. Duk zag in wijkbijeenkomsten mensen die net als zij wilden verduurzamen, en werd daar enthousiast van. Ook Schrama is altijd bezig met ideeën en projecten om in zijn stad Leiden te zoeken en kijken waar het duurzamer is. Hij was al eerder wijkambassadeur voor de duurzaamheid. Privé denkt hij erover om in een tiny house te gaan wonen.

Op zoek naar Leidse daken
In eerdere functies ontdekten Schrama en Duk dat dingen door regels en bureaucratie vaak lang kunnen duren. Daarom pakten ze zelf de handschoen op en begonnen (samen met anderen) aan het project ‘Zon op Leiden’. Het idee is simpel: er zijn ontzettend veel daken in de stad, en er zijn ook inwoners die zelf geen plek hebben voor panelen. Die twee kun je bij elkaar brengen. Maar het vinden van daken is nog niet zo eenvoudig. Daar gaat toch veel tijd in zitten. Regelmatig zijn de onderhandelingen al in een ver stadium maar lukt het uiteindelijk toch niet, zoals in Leiden-Noord. Het is geen eenvoudig proces, maar de vrijwilligers van ‘Zon op Leiden’ blijven hard werken aan hun missie: meer collectieve zonnepanelen op Leidse daken.

Op en met de school
Qua opwarming van de aarde is er geen keus meer, vinden Duk en Schrama, en moet er zo veel mogelijk gebeuren om dat tegen te gaan. Op de Lorentzschool kan het nu van start gaan, en dat is toch weer een mijlpaal, zeggen Schrama en Duk. De inschrijvingen voor de panelen op de Lorentzschool laten zien dat er veel animo is, binnen enkele dagen waren alle inschrijfplekken vol. Schrama denkt nog na over een begeleidend traject met leerlingen van bijvoorbeeld groep 7 en 8. Hij heeft veel kennis van duurzaamheid en energie en het lijkt hem leuk om straks als de panelen er liggen betrokken te zijn bij een onderwijspakket over de duurzaamheidstransitie. ‘Uiteraard in overleg met de school’. Het plan is dat de panelen nog ergens dit jaar op het dak van de Lorentzschool liggen.

Het artikel van Barbara Terlingen verscheen in de Wijkkrant van september 2024
Lees meer over Zon op Leiden

Third roof in Leiden with solar panels for Leiden residents
Students of the Lorentz school will probably see that the roof of their school will have a sustainable energy covering this year: the Lorentz school will be the third roof in our city where ‘Zon op Leiden’ has succeeded in starting a project with solar panels.

Signing up for solar panels
An agreement was signed last year, registrations started this summer and within a few days the entire roof was ‘signed up’. By generating electricity on the roof, the Lorentz school wants to set a good example for the students. The sports hall in the Houtkwartier and the Arcade school have already gone before. It is not easy to find roofs, say Blîde Duk and Jeroen Schrama, two of the initiators of ‘Zon op Leiden’. Their mission is clear: to make Leiden as energy-neutral as possible. Not everyone in our historic city can install panels on their own roof. That is why ‘Zon op Leiden’ is looking for roofs in the municipality where Leiden residents can ‘sign in’ on panels to make the city a little more sustainable together.

Improving the world and Leiden
Duk and Schrama can safely be called passionate and world improvers and have dedicated their lives for a long time to finding solutions to make the world more sustainable and doing as much as possible to tackle climate problems. ‘The floods all over the world, forest fires, landslides and rising temperatures… more and more people are aware that there is no time to lose. In addition, everyone can see what can be contributed in their own environment.’ By placing collective panels on freestanding roofs, ‘Zon op Leiden’ wants to contribute to this. In neighborhood meetings, Duk saw people who, like her, wanted to make things more sustainable, and that made him enthusiastic. Schrama is also always busy with ideas and projects to look for in his city of Leiden and see where things are more sustainable. He was previously a neighborhood ambassador for sustainability. Privately, he is thinking about moving to a tiny house.

In search of Leiden roofs
In previous positions, Schrama and Duk discovered that things can often take a long time due to rules and bureaucracy. That is why they took up the challenge themselves and started (together with others) the project ‘Zon op Leiden’. The idea is simple: there are a lot of roofs in the city, and there are also residents who do not have space for panels themselves. You can bring those two together. But finding roofs is not that easy. It takes a lot of time. Negotiations are often at an advanced stage but ultimately do not work out, such as in Leiden-Noord. It is not an easy process, but the volunteers of ‘Zon op Leiden’ continue to work hard on their mission: more collective solar panels on Leiden roofs.

On and with the school
In terms of global warming, there is no choice anymore, Duk and Schrama believe, and as much as possible must be done to counteract it. At the Lorentz school, it can now start, and that is yet another milestone, say Schrama and Duk. The registrations for the panels at the Lorentz school show that there is a lot of interest, within a few days all registration places were full. Schrama is still thinking about a supporting trajectory with pupils from groups 7 and 8, for example. He has a lot of knowledge about sustainability and energy and he thinks it would be nice to be involved in an educational package about the sustainability transition when the panels are in place. 'Of course in consultation with the school'. The plan is for the panels to be on the roof of the Lorentz school sometime this year.

Barbara Terlingen's article appeared in the Wijkkrant of September 2024
More info about Zon op Leiden

Droom mee over onze wijk in 2040 / Dream along about our neighbourhood in 2040

29.09.2024 : Hoe kan onze wijk er in 2040 uitzien? Droom je even mee? Hebben we dan het groene en vriendelijke karakter van onze wijk behouden? Houden nog meer bomen en struiken dan nu onze wijk groen, fris en koel?
English follows the Dutch text

Staan er laadpalen voor elektrische auto’s bij elk huis, of is autodelen zo normaal geworden dat we onze straten hebben kunnen omtoveren tot leef- en speelstraten en kunnen onze kinderen het leven en zichzelf weer buiten ontdekken? Hebben we gezamenlijke moestuinen, klusschuren, repaircafé’s en sociale ontmoetingsruimtes?

Wordt de keuken in buurtcentrum ’t Trefpunt gebruikt voor veganistische kookworkshops?

Liggen op alle huizen mooie zwarte zonnepanelen? Staan op warme dagen dure airco’s geluid en extra warmte te produceren, of houden we onze woningen koel met begroeiing, markiezen en andere goedkope zonwering? En verwarmen we ’s winters onze woningen nog ouderwets fossiel of met duurzame oplossingen als bodemwarmte of aquathermie? Hebben we dan een gemeentelijk of coöperatief warmtebedrijf? Krijg je als huiseigenaar alleen een parkeervergunning als je woning energieneutraal is?

Zijn er na Lorentzhof fase 2 ook nog andere nieuwbouwprojecten gekomen met betaalbare woningen voor zowel senioren als starters? Hebben de woningcorporaties al hun woningen kunnen opknappen en verduurzamen zodat de huurders duurzaam, comfortabel en goedkoop kunnen wonen? Hebben we de energiearmoede in onze wijk zichtbaar en bespreekbaar gemaakt en opgelost?

Is de inspraak van wijkbewoners goed geregeld met apps en andere digitale middelen? Hebben we als wijk een visie, doelen en strategieën voor wat we met onze wijk willen? En zijn die specifieker zijn dan het huidige artikel-2-doel van de wijkvereniging dat alleen zegt dat we de belangen van onze bewoners willen behartigen? Hebben we bepaald welke waarden we belangrijk vinden; geven we meer ruimte aan bréde welvaart, kwetsbaarheid en liefde? Hebben de Petrus-, Vredeskerk en Oudkatholieke kerk een modern, toegankelijk aanbod voor bezinning, zingeving en persoonlijke ontwikkeling; waar je kunt leren om met weinig tevreden en gelukkig te zijn?

Is het ‘not done’ om alleen of als echtpaar in een groot huis te wonen zonder kamers te verhuren? Hebben we onze ideeën over rijkdom gemoderniseerd en zien we in dat we geen vlees, SUV’s of vliegvakanties nodig hebben om ons gelukkig te voelen?

Behartigen we niet alleen de belangen van onze wijkgenoten, maar ook de belangen van mensen buiten onze wijk? Maken we als wijk deel uit van een netwerk van bewoners- en overheidsgroepen die elkaar leren hoe je duurzaam kunt leven? Is duurzaam leven de norm geworden? Hebben wij zelf weer vertrouwen in de toekomst? Hebben onze kinderen vertrouwen in hun toekomst?

Laten we veel dromen, maar ook samen doen wat nodig is om onze dromen uit te laten komen.

De Column van Maarten Stoffers verscheen in de Wijkkrant van september 2024

Dream along about our neighbourhood in 2040
What could our neighbourhood look like in 2040? Would you like to dream along? Will we have retained the green and friendly character of our neighbourhood? Will even more trees and shrubs than now keep our neighbourhood green, fresh and cool?

Are there charging stations for electric cars at every house, or has car sharing become so normal that we have been able to transform our streets into living and playing streets and can our children rediscover life and themselves outdoors? Do we have communal vegetable gardens, DIY sheds, repair cafés and social meeting places?

Is the kitchen in the community centre 't Trefpunt used for vegan cooking workshops?

Are all the houses fitted with beautiful black solar panels? Are expensive air conditioners producing noise and extra heat on hot days, or do we keep our homes cool with vegetation, awnings and other cheap sun blinds? And do we still heat our homes in the winter with old-fashioned fossil fuels or with sustainable solutions such as geothermal heat or aquathermy? Do we have a municipal or cooperative heating company? As a homeowner, do you only get a parking permit if your home is energy neutral?

Have there been other new construction projects with affordable homes for both seniors and starters after Lorentzhof phase 2? Have the housing corporations been able to renovate and make all their homes more sustainable so that tenants can live sustainably, comfortably and cheaply? Have we made the energy poverty in our neighborhood visible and discussable and solved it?

Is the participation of residents well arranged with apps and other digital resources? Do we as a neighborhood have a vision, goals and strategies for what we want with our neighborhood? And are they more specific than the current article 2 goal of the neighborhood association that only states that we want to promote the interests of our residents? Have we determined which values we consider important; do we give more space to broad prosperity, vulnerability and love? Do the St. Peter's, Peace Church and Old Catholic Church have modern, accessible options for reflection, meaning and personal development; where you can learn to be satisfied and happy with little?

Is it ‘not done’ to live alone or as a couple in a large house without renting out rooms? Have we modernized our ideas about wealth and do we realize that we do not need meat, SUVs or flying holidays to feel happy?

Do we not only represent the interests of our neighbors, but also the interests of people outside our neighborhood? Are we part of a network of residents and government groups as a neighborhood that teach each other how to live sustainably? Has sustainable living become the norm? Do we have confidence in the future again? Do our children have confidence in their future?

Let us dream a lot, but also do together what is necessary to make our dreams come true.

Maarten's Column appeared in the neighbourhood magazine in September 2024

Duurzaam leven vanuit je hart / Sustainable living from your heart

14.11.2024 : Duurzamer leven kun je doen omdat het goedkoper is, omdat het leuk is of omdat je vrienden het ook doen. Maar je kunt het ook doen vanuit je hart, je levensovertuiging of je geloof. Omdat je vindt of voelt dat dit het goede is om te doen.
English follows the Dutch text

Daarover gaat het Groen Ideecafé op maandag 18 november 2024, vanaf 20 u in Scheltema, Marktsteeg 1 in Leiden.

Daarnaast bespreken we hoe belangrijk levensovertuiging kan zijn om uiteenlopende groepen mensen te betrekken bij verduurzaming, zowel voor een leefbare planeet als voor een eerlijke en sociale samenleving. Bouchra Mohamed vertelt daarbij over het werk van de Groene Moslims. Daarna delen twee bijzondere sprekers, Rudy van der Aar en Peter Klapwijk hun verhaal. Tot slot gaan we met elkaar in gesprek over samen verduurzamen, en mensen betrekken bij samenwerken aan een betere wereld.

Rudy van der Aar, van Deen Travellers en Fahm HOME, is een ervaren natuurdocent en wordt alom geroemd als rolmodel, duurzame verbinder en inspirator. Hij ging op een houten fiets naar Mekka om overal waar hij kwam aandacht te vragen voor zwerfafval. Nu staat hij aan het begin van een nieuw project: een islamitisch retraite centrum waarbij geloof en natuur centraal staan.

Peter Klapwijk is voorzitter van stichting De Groentedeler, die tot doel heeft om gezond en duurzaam gekweekte groente en fruit beschikbaar te maken voor de klanten van de Voedselbank. Peter is gestart als kweker in het Westland en heeft een lange loopbaan als strateeg en adviseur in de tuinbouw. Peter vertelt over het ontstaan van stichting De Groentedeler en over zijn kijk op schoon, duurzaam en verantwoord voedsel voor iedereen.

Ieder is van harte welkom. De toegang is gratis. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Er is een ruiltafel met boeken over duurzaamheid.

Waar: Scheltema, Marktsteeg 1 in Leiden
Wanneer: maandag 18 november 2024, vanaf 20 uur
Je bent van harte welkom!
Meer info:

Sustainable living from your heart
You can live more sustainably because it is cheaper, because it is fun or because your friends do it too. But you can also do it from your heart, your convictions or your faith. Because you think or feel that this is the right thing to do. That is what the Green Idea Café is about on Monday 18 November 2024, from 8 pm in Scheltema, Marktsteeg 1 in Leiden.

We will also discuss how important convictions can be to involve diverse groups of people in sustainability, both for a liveable planet and for a fair and social society. Bouchra Mohamed will talk about the work of the Green Muslims. Then two special speakers, Rudy van der Aar and Peter Klapwijk, will share their story. Finally, we will discuss together how to make sustainability happen, and involve people in working together for a better world.

Rudy van der Aar, from Deen Travellers and Fahm HOME, is an experienced nature teacher and is widely praised as a role model, sustainable connector and inspiration. He went to Mecca on a wooden bike to draw attention to litter wherever he went. Now he is at the start of a new project: an Islamic retreat center where faith and nature are central.

Peter Klapwijk is chairman of the De Groentedeler foundation, which aims to make healthy and sustainably grown vegetables and fruit available to the customers of the Food Bank. Peter started as a grower in the Westland and has a long career as a strategist and advisor in horticulture. Peter talks about the origins of the De Groentedeler foundation and about his view on clean, sustainable and responsible food for everyone.

Everyone is welcome. Admission is free. A voluntary contribution is appreciated. There is an exchange table with books about sustainability.

You are welcome!
Where: Scheltema, Marktsteeg 1 in Leiden
When: Monday 18 november 2024, from 20.00 uur
More info

Foto: Sander La Grouw

Verzorging van de bomen / Taking care of the trees

01.08.2024 :De bomen worden goed verzorgd in onze wijk! Ook tijdens de zomervakanties.
The trees are well cared for in our neighborhood! Also during the summer holidays.

Is een warmtepomp iets voor jou? / Is a heat pump something for you?

30.04.2024 : Een paar jaar geleden hadden velen van ons er nooit van gehoord. Nu kun je er niet meer omheen: de warmtepomp. We moeten immers van het gas af. Wanneer ga je over en hoe doe je dat?
English follows the Dutch text

Vanaf 2026 moet je een warmtepomp nemen als je cv-ketel aan vervanging toe is. Er zijn een paar uitzonderingen op deze verplichting, onder andere voor appartementen en monumenten. Velen van ons zullen er dus aan moeten. Welke warmtepomp moet je dan nemen? En wat komt er verder bij kijken? Lastige vragen, maar het goede nieuws is dat je er advies over kunt krijgen.

Welke warmtepomp kies je?
Voor het antwoord op deze vraag ga ik te rade bij onze wijkambassadeur duurzaamheid Maarten Stoffers. Hij is het eerste aanspreekpunt in de wijk voor alle vragen over duurzaamheid. Zo vormt hij onder andere de schakel tussen de Werkgroep Duurzaam van onze wijk en de gemeente.

Hij begint met een advies: ‘Zet eerst een aantal dingen op een rijtje voordat je de keuze van de soort pomp gaat maken: je financiële situatie, je motivatie (doe ik het voor het milieu of voor mijn portemonnee?), de mate van isolatie van je woning, de capaciteit van de verwarming, je energieverbruik, hoe lang denk ik in dit huis te blijven wonen, de plaatsingsmogelijkheden voor de installatie en hoe gebruik je je huis (zit je alleen beneden of ook veel boven). Deze punten zijn van belang voor de keuze van de installatie: past deze bij de mate van isolatie van mijn huis en bij de soort verwarming die ik nu heb, hoeveel energie bespaart hij, kan ik hem kwijt, hoe lang is de terugverdientijd en dergelijke.’

Daarna komen de verschillende soorten pompen aan de orde. In willekeurige volgorde:

‘De hybride warmtepomp. Deze vangt warmte uit de lucht en verwarmt daarmee het water in de radiatoren. Als het erg koud is, springt de cv-ketel bij. Deze pomp kost € 3.000 tot € 7.000 (na aftrek subsidie). Dit verdien je in ongeveer zeven jaar terug door een lagere energierekening.
De all electric lucht-waterwarmtepomp. Deze werkt als de hybride warmtepomp, maar dan zonder dat de cv-ketel bijspringt. Hiervoor moet je huis nog beter geïsoleerd zijn. Het helpt als je vloerverwarming hebt.
De PVT-warmtepomp. Hiermee wordt de warmte gehaald uit zonnepanelen. Dit werkt in combinatie met speciale, watergekoelde zonnepanelen.
De lucht-luchtwarmtepomp. Dit is de omgekeerde werking van de airco. De pomp splitst warme en koude lucht. Deze voorziening is financieel en qua duurzaamheid minder gunstig.
Tot slot is er de bodemwarmtepomp. Deze haalt de warmte uit het grondwater. Er worden twee buizen in de grond aangebracht, een voor het oppompen en een voor het terugpompen van het grondwater. De pomp staat in je tuin. Dit systeem kost € 20.000 tot € 30.000 (na aftrek subsidie) en gaat naar verwachting 50 tot 80 jaar mee. Door de energiebesparing is dit op de langere termijn de voordeligste pomp.’

Geluid
‘Houd rekening met je buren. Een warmtepomp mag op de grens met de buren overdag 45 decibel en ’s avonds en ’s nachts 40 decibel geluid maken. Het is belangrijk hier bij de aanschaf en de plaatsing van de pomp rekening mee te houden. Een pomp met een grotere ventilator maakt wat minder geluid. Zo nodig kun je een geluidwerende kast om de pomp plaatsen. PVT- en bodemwarmtepompen werken anders en maken veel minder tot geen geluid.’

Is een vergunning nodig?
Navraag bij de gemeente leert dat in veel gevallen een vergunning nodig is. Door de invoering van het omgevingsloket per 1 januari is niet precies duidelijk wanneer dat het geval is. Het is dus verstandig met de gemeente contact op te nemen voordat je de pomp plaatst, ook aan de achtergevel of in de achtertuin.

Ervaringen
Hoe kies je een warmtepomp en hoe bevalt hij? Drie ervaringsdeskundigen vertellen hierover.

Colin Wells heeft voor zijn huis in de De Ridderstraat gekozen voor een lucht-luchtsysteem. ‘Een warmtepomp op het dak stuurt een airco-unit in elke kamer aan. Je kunt de temperatuur per kamer instellen. Belangrijk voordeel vonden we dat dit systeem zowel kan koelen als verwarmen. Zeker op warme zomerdagen en -nachten is dat erg comfortabel. De lucht wordt continue gefilterd. We hebben voor dit systeem het huis goed geïsoleerd en zonnepanelen laten plaatsen. Een bijkomend voordeel was dat het weghalen van de cv-radiatoren veel extra ruimte gaf. Dit systeem gaat tien tot vijftien jaar mee en het zal in een jaar of vijf/zes terugverdiend zijn. De luchtstroom in de kamer went snel en zorgt ervoor dat de kamer snel warm of koel is. Voor ons warme water hebben we een aparte, zeer zuinige warmtepomp-boiler. Geïnteresseerden kunnen ons huis in maart bezoeken tijdens de Leidse Duurzame Huizen Dagen.

Frank Lange heeft in zijn huis aan de Verdamstraat een hybride warmtepomp. ‘We waren in de loop der jaren bezig met de isolatie van onze woning. Toen de cv-ketel moest worden vervangen, zijn we uitgegaan van de isolatie zoals die op dat moment bestond. Punt was ook dat we weinig ruimte hadden voor de plaatsing van een warmtepomp. Deze staat nu op ons balkon en geeft weinig last van het geluid. Pas bij 4,5 graden vorst gaat de cv-ketel bijspringen. We gebruiken dan ook amper nog gas. Dit systeem gaat vijftien tot twintig jaar mee; daarna zien we weer verder. Misschien kunnen we dan na verder isoleren naar all electric of is er inmiddels een stadswarmtenetwerk. Als warmwatervoorziening hebben we een elektrische boiler, grotendeels gevoed door zonnepanelen, waardoor de warmtepomp in de zomer uitstaat.’

Reinier Geertman woont aan de Fruinlaan en heeft een bodemwarmtepomp. ‘We waren ons huis al flink aan het verduurzamen en hebben toen voor dit systeem gekozen. Het heeft veel voordelen: het is vrijwel onderhoudsvrij, gaat lang mee, is stil en geeft de meeste warmte per kilowattuur stroom. Het is wel duur en de aanleg is een flinke operatie. De hele oprit moest open en er werden twee buizen 140 meter diep geboord. In de tuin heb ik er speciaal een grote kast voor gebouwd, want de pomp neemt veel ruimte in beslag. De temperatuur van het geleverde water is 40 tot 45 graden en het werkt dus het beste met vloerverwarming. Het systeem is aangesloten op onze oude radiatoren en dat werkt goed. Ook ons warme water komt van de bodemwarmtepomp.'

Meer weten? Informatie over warmtepompen is te vinden op www.milieucentraal.nl, www.eigenhuis.nl of www.duurzaambouwloket.nl. Op deze websites vind je ook de subsidiemogelijkheden. Op duurzaambouwloket.nl kun je ook terecht voor gratis advies. Op www.energiekleiden.nl kun je een afspraak maken met een energiecoach, die je gratis kan adviseren. Ga naar www.verbeterjehuis.nl voor informatie over de isolatie van je huis.

Op deze website staat onder het kopje DuurzaamWijzer veel informatie. De Werkgroep Duurzaam geeft een digitale nieuwsbrief uit; je kunt je daarop abonneren door een mail te sturen naar zon.pbw@gmail.com.'

Milou van der Kade / Wijkkrant van april 2024

Is a heat pump something for you?

A few years ago, many of us had never heard of it. Now you can no longer ignore it: the heat pump. After all, we have to get off gas. When do you switch and how do you do that?

From 2026, you must fit a heat pump if your central heating boiler needs replacing. There are a few exceptions to this obligation, including for apartments and monuments. Many of us will therefore have to do it. Which heat pump should you take? And what else is involved? Difficult questions, but the good news is that you can get advice about it.

Which heat pump do you choose?
For the answer to this question, I consult our neighbourhood ambassador for sustainability Maarten Stoffers. He is the first point of contact in the neighbourhood for all questions about sustainability. For example, he is the link between the Sustainability Working Group of our neighbourhood and the municipality.
He starts with some advice: ‘First, list a few things before you choose the type of pump: your financial situation, your motivation (am I doing it for the environment or for my wallet?), the level of insulation of your home, the capacity of the heating, your energy consumption, how long do I think I will live in this house, the installation options for the system and how do you use your house (do you only sit downstairs or also a lot upstairs). These points are important for choosing the system: does it fit the level of insulation of my house and the type of heating I have now, how much energy does it save, can I use it, how long is the payback period and so on.’

Then the different types of pumps are discussed. In random order:

The hybrid heat pump. This captures heat from the air and uses it to heat the water in the radiators. If it is very cold, the central heating boiler kicks in. This pump costs €3,000 to €7,000 (after deduction of subsidy). This is what you earn back in about seven years through a lower energy bill.
The all-electric air-to-water heat pump. This works like the hybrid heat pump, but without the central heating boiler kicking in. For this, your house must be even better insulated. It helps if you have underfloor heating.
The PVT heat pump. This extracts heat from solar panels. This works in combination with special, water-cooled solar panels.
The air-to-air heat pump. This is the reverse operation of air conditioning. The pump splits hot and cold air. This facility is less favorable financially and in terms of sustainability.
Finally, there is the ground source heat pump. This extracts heat from the groundwater. Two pipes are placed in the ground, one for pumping up and one for pumping back the groundwater. The pump is in your garden. This system costs €20,000 to €30,000 (after deduction of subsidy) and is expected to last 50 to 80 years. Due to the energy savings, this is the most cost-effective pump in the long term.’

Noise
'Take your neighbours into account. A heat pump may produce 45 decibels of noise on the border with the neighbours during the day and 40 decibels in the evening and at night. It is important to take this into account when purchasing and installing the pump. A pump with a larger fan produces somewhat less noise. If necessary, you can place a soundproofing cabinet around the pump. PVT and ground source heat pumps work differently and produce much less to no noise at all.’

Is a permit required?
Inquiries with the municipality show that in many cases planning permission is required. Due to the introduction of the environmental desk on 1 January, it is however not exactly clear when this will be the case. It is therefore wise to contact the municipality before installing the pump, also on the rear facade or in the back garden.

Experiences - How do you choose a heat pump and how do you like it?
Three experienced experts tell us about this.

Colin Wells has chosen an air-to-air system for his house in De Ridderstraat. ‘A heat pump on the roof controls an air conditioning unit in every room. You can set the temperature per room. We found an important advantage that this system can both cool and heat. This is very comfortable, especially on warm summer days and nights. The air is continuously filtered. We insulated the house well for this system and had solar panels installed. An additional advantage was that removing the central heating radiators created a lot of extra space. This system will last ten to fifteen years and will pay for itself in five or six years. The airflow in the room ensures that the room is quickly warm or cool. We have a separate, very efficient heat pump boiler for our hot water. Interested parties can visit our house in March during the Leiden Sustainable Houses Days.
Frank Lange has a hybrid heat pump in his house on Verdamstraat. ‘Over the years, we have been working on the insulation of our home. When the central heating boiler had to be replaced, we assumed the insulation as it existed at that time. Another point was that we had little space for the installation of a heat pump. It is now on our balcony and causes little noise nuisance. The central heating boiler only kicks in when it is 4.5 degrees below zero. We hardly use any gas then. This system will last for fifteen to twenty years; after that we will see what happens next. Perhaps we can then switch to all-electric after further insulation or there may be a district heating network in the meantime. As a hot water supply, we have an electric boiler, largely powered by solar panels, which means that the heat pump is switched off in the summer.’
Reinier Geertman lives on Fruinlaan and has a ground source heat pump. ‘We were already making our house much more sustainable and then opted for this system. It has many advantages: it is virtually maintenance-free, has a long life, is quiet and provides the most heat per kilowatt hour of electricity. It is expensive and the installation is a major operation. The entire driveway had to be opened up and two pipes were drilled 140 metres deep. I built a large cupboard in the garden especially for it, because the pump takes up a lot of space. The temperature of the supplied water is 40 to 45 degrees and it therefore works best with underfloor heating. The system is connected to our old radiators and that works well. Our hot water also comes from the ground source heat pump.'

Want to know more?
Information about heat pumps can be found at www.milieucentraal.nl, www.eigenhuis.nl or www.duurzaambouwloket.nl. You can also find subsidy options on these websites. You can also go to duurzaambouwloket.nl for free advice. You can make an appointment with an energy coach at www.energiekleiden.nl, who can advise you for free. Go to www.verbeterjehuis.nl for information about insulating your home.

This website contains a lot of information under the heading DuurzaamWijzer.
The Werkgroep Duurzaam publishes a digital newsletter; you can subscribe to it by sending an email to zon.pbw@gmail.com.'

Milou van der Kade / Wijkkrant of April 2024

Gedeputeerde Zevenbergen en wethouder North overhandigen de sleutel van het projectgebied aan aannemer Boskalis Nederland.. Foto: Boskalis

N206 Europaweg : Feestelijk startsein werk / Festive start of work

05.10.2024 : Vanmiddag vond in Leiden de feestelijke start van de werkzaamheden aan de N206 Europaweg plaats. Provinciebestuurder Frederik Zevenbergen overhandigde samen met wethouder Ashley North een enorme sleutel van het projectgebied aan aannemer Boskalis Nederland.
English follows the Dutch text

Tijdens de bijeenkomst werd ook bekend gemaakt dat er een kunstwerk komt in de nieuwe Lammebrug. Het kunstwerk is een verwijzing naar Schans Lammen, dit is dé plek waar volgens de legende de hutspot werd gevonden en het ontzet van Leiden tijdens de Tachtigjarige Oorlog begon.

Sleutel projectgebied overhandigd
Gedeputeerde verkeer en vervoer Frederik Zevenbergen van Zuid-Holland over de start van de werkzaamheden aan de N206 Europaweg: “De nieuwe N434 met de Corbulotunnel en de verdubbelde Tjalmaweg in Katwijk hebben de regio Leiden al veel beter bereikbaar gemaakt. Nu is het laatste deel van de RijnlandRoute aan de beurt. Met deze handeling starten nu echt de werkzaamheden aan de N206 Europaweg. Hiermee halen we dit deel van de provincie verder van slot.”

Wethouder Ashley North van de gemeente Leiden (Klimaat, Mobiliteit en Financiën): “De N206 Europaweg met het Lammenschansplein is een belangrijke toegang voor Leiden. Dit deel van de RijnlandRoute is onderdeel van de Leidse Ring, een rondweg rondom de stad. Dankzij de Leidse Ring rijdt autoverkeer beter om de stad heen, zodat in de stad en de wijken de verkeersveiligheid kan verbeteren en er meer ruimte komt voor fietsers en voetgangers. Het eerlijke verhaal is dat de werkzaamheden in eerste instantie effect hebben op het landschap. Daarom ben ik extra trots op de ambitieuze manier waarop in het project de groencompensatie en versterking van de lokale biodiversiteit plaatsvindt.”

Johan van der Hoek, directeur Boskalis Nederland: “Als Boskalis zijn wij te gast in dit deel van Leiden om, voor de provincie Zuid-Holland dit mooie werk te gaan realiseren. Voor de complexe uitdaging die voor ons ligt hebben we mooie oplossingen gevonden waardoor met tijdelijke maatregelen de omgeving minimale hinder zal ervaren van onze werkzaamheden. Nu wij officieel de sleutel van het projectgebied hebben ontvangen kunnen we van start.”

Festive start of work on N206 Europaweg
This afternoon, the festive start of the work on the N206 Europaweg took place in Leiden. Provincial administrator Frederik Zevenbergen, together with alderman Ashley North, handed over a huge key to the project area to contractor Boskalis Nederland. During the meeting, it was also announced that a work of art will be installed in the new Lammebrug. The work of art is a reference to Schans Lammen, the place where, according to legend, the hutspot was found and the relief of Leiden during the Eighty Years' War began.

Key to project area handed over
South Holland provincial executive Frederik Zevenbergen on the start of the work on the N206 Europaweg: “The new N434 with the Corbulotunnel and the doubled Tjalmaweg in Katwijk have already made the Leiden region much more accessible. Now it is the turn of the last part of the RijnlandRoute. With this action, the work on the N206 Europaweg will really start. With this, we are further unlocking this part of the province.”

Alderman Ashley North of the municipality of Leiden (Climate, Mobility and Finance): “The N206 Europaweg with the Lammenschansplein is an important access for Leiden. This part of the RijnlandRoute is part of the Leidse Ring, a ring road around the city. Thanks to the Leidse Ring, car traffic can drive around the city better, so that traffic safety in the city and the neighborhoods can improve and there is more space for cyclists and pedestrians. The honest story is that the work will initially have an effect on the landscape. That is why I am extra proud of the ambitious way in which the green compensation and strengthening of local biodiversity is taking place in the project.”

Johan van der Hoek, director of Boskalis Nederland: “As Boskalis, we are guests in this part of Leiden to realize this beautiful work for the province of South Holland. We have found beautiful solutions for the complex challenge that lies ahead of us, which means that the environment will experience minimal inconvenience from our work with temporary measures. Now that we have officially received the key to the project area, we can get started.”

Webmaster Colin Wells (Foto: Rob Oudshoorn)

Het digitale dorpsplein voor onze mooie wijk / The digital village square for our beautiful neighborhood

15.09.2024 : Saamhorigheid en verscheidenheid - Tegenwoordig heeft praktisch elke organisatie een website. En dat is niet voor niets. We gaan ervan uit dat alles wat we willen weten en alles wat we willen regelen, online te vinden is. Een online aanwezigheid is dus essentieel – ook voor een wijkvereniging.
English follows the Dutch text

De Profburgwijk-website heeft in het verleden bewezen een waardevolle tool te zijn om bewoners te informeren, hen te betrekken bij lokale onderwerpen en een gevoel van saamhorigheid te geven. Met een gemixte bevolking van veel werkende ouders, veel jongeren maar ook ouderen heeft een wijkwebsite een belangrijke taak om de gewenste saamhorigheid te vergroten. Onze wijk verdient een eigen digitaal dorpsplein! Een website die meer is dan alleen een online prikbord met aankondigingen van de wijkvereniging: een website die de verscheidenheid van de levens van de bewoners kan refl ecteren en die de overvloed van activiteiten, ontwikkelingen en duurzaam ambities in onze wijk kan weergeven. Zo’n website is er!

Dit is er zoal te vinden op profburgwijk.nl

Profburgwijk.nl bruist van het leven met van alles wat er gebeurt in en om onze wijk en met informatie die het leven van alle inwoners makkelijker maakt, zoals:

Actuele nieuwtjes en aankondigingen over bouwprojecten, verkeersmaatregelen, groenbeheer en andere infrastructurele zaken.
Details van activiteiten in en om de wijk. Denk aan optredens, programma’s onder andere voor Koningsdag, Dodenherdenking en Kunst over de Vloer, groepswandelingen, schoonmaakacties, leeskringen, buurthuis-activiteiten, van yoga tot etentjes. Zo mist u nooit meer iets en misschien ontdekt u wat nieuws!
U kunt zien waar de AED’s in de wijk hangen, hoe u in contact kunt komen met politie of boa’s, en welke gemeentelokketten er zijn om uw probleem op te lossen.
En: op de website zijn foto’s en video’s over de wijk te vinden van vroeger tot nu, plus duidelijke info over organisaties in de wijk: sportclubs, culturele instellingen, scholen en kinderopvang, kerken en ouderenorganisaties. Zo leert u de wijk nog beter kennen!

Duurzaamwijzer
De bewoners van Profburgwijk hebben laten zien dat ze een groot hart hebben voor de natuur en de biodiversiteit – niet verassend gezien de vele parken, mooie tuinen, bomen en ander groen in de wijk. Een duidelijk enthousiasme voor duurzame maatregelen kan worden afgeleid uit het vaak bomvolle buurthuis als er presentaties over duurzaamheidsonderwerpen worden gehouden. Een groep bewoners is al jaren actief in de Werkgroep Duurzaam met het doel om zoveel mogelijk buurtgenoten te informeren en te activeren om duurzame maatregelen te nemen. De wijkwebsite ondersteunt dat met een Duurzaamwijzer.

Op de website staan veel tips en advies om huurders en huiseigenaren verder te helpen op hun pad naar energiezuinigheid. Hoe moet je beginnen? Welke subsidies zijn er en welke maatregelen zijn technisch het beste en het meest kosteneffectief? En zijn dergelijke aanpassingen toegestaan in een wijk met een beschermd stadsgezicht?

De wijkvereniging
Zoals vermeld, wordt de website door de wijkvereniging in stand gehouden. De vereniging is belangenbehartiger en het bestuur heeft namens de inwoners veel contact met de gemeente met betrekking tot wonen, werken, en recreëren in de wijk. Wie zit in het bestuur en wat doen ze precies? Wat zijn hun doelstellingen en hoe kom je in contact met hen? Dat staat ook op de site.

Samenwerking met de Wijkkrant
Veel mensen kennen de wijkvereniging van de Wijkkrant – het blad dat u nu leest. Het is een mooi verzorgd blad met veel informatie over de wijk. De website is bedoeld als een waardevolle aanvulling op het blad. Het volgt en bericht over issues en ontwikkelingen in real time. De website kan ook actuele informatie delen die niet in het gedrukte blad past, zoals fotorapportages, video's en links naar externe bronnen. Deze live interactie met bewoners maakt het mogelijk in de toekomst om enquêtes en discussiefora te houden. De conclusies daarvan zult u daarna in de Wijkkrant zien. Blad en website samen zorgen dat alle bewoners op de hoogte gehouden worden van het reilen en zeilen in de wijk.

De verbeterde website
We zijn continu bezig om de look & feel van de site te vernieuwen, de ‘gebruikerservaring’ te verbeteren en de bewoners meer te betrekken. De website heeft tegenwoordig onder meer:

Een nieuwe homepagina: een heuse homepage met een uitleg over de indeling en (misschien nog belangrijker) een melding van wat er nieuw op de site is verschenen.
Een verbeterde navigatie: de navigatie is eenvoudiger en intuïtiever gemaakt, zodat de informatie die u zoekt sneller en makkelijker te vinden is.
Een responsief ontwerp: de website is geoptimaliseerd voor weergave op alle apparaten, smartphones, tablets en laptop/desktop-computers.
Links naar Facebook: niet alle artikelen zijn er geschikt voor, maar waar relevant worden links op de Facebookpagina van de wijkvereniging geplaatst.
Meer tweetalige inhoud: laten we niet vergeten: bijna een kwart van onze wijkbewoners is niet van Nederlandse oorsprong en kan misschien minder goed overweg met de taal. Om hen meer en beter te informeren en te betrekken in de wijk, zijn sinds kort praktisch alle artikelen op de website beschikbaar in het Nederlands en het Engels. Dus, doe uw Engelssprekende buren een plezier en laat ze weten dat ook zij nu kunnen genieten van Profburgwijk.nl, want dat weten ze misschien nog niet.

U ziet het: we zijn druk bezig geweest om iedereen in de wijk zo optimaal en actueel mogelijk te informeren. We moedigen jullie dan ook aan om feedback te geven en ideeën te delen over hoe we de website nog beter kunnen maken. Samen kunnen we van de website een waardevolle bron maken voor alle bewoners van onze mooie wijk.

Mist u iets of wilt u iets melden? Stel een vraag, stuur een idee of reageer ergens op: webmaster@profburgwijk.nl
Wij horen graag van u!

Solidarity and diversity
Nowadays, practically every organization has a website. And that is not without reason. We assume that everything we want to know and everything we want to arrange can be found online. An online presence is therefore essential – also for a neighborhood association.

The Profburgwijk website has proven in the past to be a valuable tool for informing residents, involving them in local issues and giving them a sense of solidarity. With a mixed population of many working parents, many young people but also elderly people, a neighborhood website has an important task in increasing the desired solidarity. Our neighborhood deserves its own digital village square! A website that is more than just an online notice board with announcements from the neighborhood association: a website that can reflect the diversity of the lives of the residents and that can show the abundance of activities, developments and sustainable ambitions in our neighborhood. Such a website exists!

This is what you can find on profburgwijk.nl
Profburgwijk.nl is buzzing with life with everything that happens in and around our neighborhood and with information that makes life easier for all residents, such as:

Current news and announcements about construction projects, traffic measures, green management and other infrastructure matters.
Details of activities in and around the neighborhood. Think of performances, programs including for King's Day, Remembrance Day and Art on the Floor, group walks, cleaning actions, reading groups, community center activities, from yoga to dinners. This way you never miss anything and maybe you discover something new!
You can see where the AEDs are located in the neighborhood, how you can get in touch with the police or municipal enforcement officers, and which municipal counters are available to solve your problem.
And: the website contains photos and videos about the neighborhood from the past to the present, plus clear information about organizations in the neighborhood: sports clubs, cultural institutions, schools and childcare, churches and senior citizens' organizations. This way you get to know the neighbourhood even better!

Duurzaamwijzer - Sustainability Guide
The residents of Profburgwijk have shown that they have a big heart for nature and biodiversity – not surprising given the many parks, beautiful gardens, trees and other greenery in the neighbourhood. A clear enthusiasm for sustainable measures can be seen from the often packed community centre when presentations on sustainability topics are given. A group of residents has been active in the Duurzaam Werkgroep for years with the aim of informing and activating as many neighbours as possible to take sustainable measures. The neighbourhood website supports this with a Duurzaamwijzer.
The website contains many tips and advice to help tenants and homeowners on their path to energy efficiency. How do you start? What subsidies are available and which measures are technically the best and most cost-effective? And are such adjustments permitted in a neighbourhood with a protected cityscape?

The neighbourhood association
As mentioned, the website is maintained by the neighbourhood association. The association represents interests and the board has a lot of contact with the municipality on behalf of the residents with regard to living, working and recreation in the neighbourhood. Who is on the board and what exactly do they do? What are their objectives and how can you get in touch with them? That is also stated on the website.

Collaboration with the Wijkkrant
Many people know the neighbourhood association from the Wijkkrant – the magazine you are reading now. It is a beautifully designed magazine with a lot of information about the neighbourhood. The website is intended as a valuable addition to the magazine. It follows and reports on issues and developments in real time. The website can also share current information that does not fit in the printed magazine, such as photo reports, videos and links to external sources. This live interaction with residents makes it possible to hold surveys and discussion forums in the future. You will then see the conclusions of these in the Wijkkrant. Together, the magazine and website ensure that all residents are kept informed of the ins and outs of the neighbourhood.

The improved website
We are continuously working on renewing the look & feel of the site, improving the ‘user experience’ and involving residents more. The website now includes:

A new homepage: a real homepage with an explanation of the layout and (perhaps even more importantly) a notification of what has been added to the site.
Improved navigation: the navigation has been made simpler and more intuitive, so that the information you are looking for can be found more quickly and easily.
Responsive design: the website has been optimised for display on all devices, smartphones, tablets and laptop/desktop computers.
Links to Facebook: not all articles are suitable for this, but where relevant, links are placed on the neighbourhood association's Facebook page.
More bilingual content: let's not forget: almost a quarter of our residents are not of Dutch origin and may not be able to handle the language well. In order to inform them more and better and to involve them in the neighborhood, practically all articles on the website have recently been available in Dutch and English. So, do your English-speaking neighbors a favor and let them know that they too can now enjoy Profburgwijk.nl, because they may not know that yet.

As you can see: we have been busy informing everyone in the neighborhood as optimally and up-to-date as possible. We therefore encourage you to give feedback and share ideas on how we can make the website even better. Together we can make the website a valuable source for all residents of our beautiful neighborhood.

Are you missing something or do you want to report something? Ask a question, send an idea or respond to something: webmaster@profburgwijk.nl We would love to hear from you!

De schuifdueren gaan open. (foto: Rob Beurse)

Kunst over de Vloer 2022 / Livingroom Concerts 2022

6-11-2022 | Terwijl de regen op de ramen roffelde werd er binnen in 11 huiskamers in de ProfBurgwijk prachtige muziek gemaakt.
English follows the Dutch text

Bijna 550 bewoners van onze wijk genoten van een zeer gevarieerd prachtig muziekaanbod op hoog niveau. Van alle optredens zijn foto's gemaakt. Een woord van dank aan alle organisatoren, musici en sponsoren is zeker op zijn plaats.

Kijk de foto's

Livingroom Concerts 2022
While the rain was drumming on the windows, beautiful music was being made inside 11 living rooms in the ProfBurgwijk. Almost 550 residents of our neighbourhood enjoyed a very varied and beautiful range of music at a high level.
Photos were taken of all performances. A word of thanks to all the organisers, musicians and sponsors is certainly in order.

Check out the photo's

Bestuursacticiteit: Voorzittersoverleg 17 januari 2023 (was 6-12-2022)

Datum: 17 januari 2023 (was aanvankelijk 6 december 2022)
Toelichting: voorzittersoverleg Voorzitters van de wijkverenigingen van het Roodenburgerdistrict, overleggen met de wijkregisseur.

Op de agenda staan:

Ervaringen meldingen maken /opvolging;
Ervaringen participatie afgelopen half jaar;
Hang jeugd.

Inbreng vanuit de wijk is welkom.

Nieuwjaarsborrel

21.12.2023: Inclusio Leiden nodigt alle wijkbewoners uit voor de NIEUWJAARSBORREL !

Waar? ... 't Trefpunt, Professorenpad 1
Wanneer? ... donderdag 11 januari 2024 van 17.30 tot 19.30

MIS HET NIET!

Prijsvraag Tweede Groene Ring / Second Green Ring Competition

10.11.2024 : Leiden werkt aan de Tweede Groene Ring, een lange aaneengesloten ring van groen en water om en door de stad. Hoe de ring eruit komt te zien, weten we nog niet. Daarom heeft de gemeente een ideeënprijsvraag uitgeschreven, die veel inzendingen heeft opgeleverd.
English follows the Dutch text

De jury heeft drie teams gevraagd om hun heel verschillende ideeën verder uit te werken.

Ideeën
De Landschapsraad: een bijzonder overleg waarin de verschillende soorten landschappen rond Leiden een eigen stem krijgen.
Het Panoramapark: een heldere en logische opbouw van de ring met markante iconen en kansrijke plekken in de wijken langs de ring.
Het Leidse Lint: een sterk lokaal gekleurde invulling van ‘kamers’ langs het lint door Leiden.
Wanneer kunnen inwoners stemmen?

In februari 2025 kan iedereen stemmen op één van de drie ideeën. Begin volgend jaar hoort u hier meer over. De stem van de stad geven we door aan de jury, die in maart 2025 het winnende ontwerp voor de Tweede Groene Ring uitkiest. De winnaar krijgt een vervolgopdracht om zijn idee verder uit te werken. Daarna vragen we inwoners van Leiden opnieuw om mee te denken over de plannen voor de Tweede Groene Ring. Meer informatie op: www.leiden.nl/tweedegroenering.

Second Green Ring Competition
Leiden is working on the Second Green Ring, a long, continuous ring of greenery and water around and through the city. We do not yet know what the ring will look like. That is why the municipality has announced an ideas competition, which has yielded many entries.

The jury has asked three teams to further elaborate on their very different ideas.

Ideas
The Landscape Council: a special consultation in which the different types of landscapes around Leiden are given their own voice.
The Panorama Park: a clear and logical structure of the ring with striking icons and promising places in the neighborhoods along the ring.
The Leiden Ribbon: a strongly locally colored filling of 'rooms' along the ribbon through Leiden.
When can residents vote?

In February 2025, everyone can vote for one of the three ideas. You will hear more about this early next year. We will pass on the city's voice to the jury, who will select the winning design for the Second Green Ring in March 2025. The winner will receive a follow-up assignment to further develop his idea. We will then ask residents of Leiden again to think along about the plans for the Second Green Ring. More information at: www.leiden.nl/tweedegroenering.

Informatieavond Zonnepanelen

16.12.2023 : Ben je van plan om zonnepanelen te plaatsen? Aarzel je vanwege het enorme aanbod, de welstandsregels, bemeteren, salderingsregels, wel-of-niet thuisbatterij, wellicht een laadpaal?

Programma
1. Nieuwste trends in zonnepanelen (Floris Wouterlood)

zonnepanelen, omvormers, 1-3 fase, thuisbatterij, e-auto laadpunt

2. Plan van aanpak als je zonnepanelen wilt (Blîde Duk)

vanaf het idee tot echte panelen op het dak!

3. Salderen van zonnestroom (Wilma van Griethuizen)

hoe werkt het en wat doe je wat als salderen wordt afgebouwd?

Waar: 'T Trefpunt, Professoerenpad 1
Wanneer: Donderdag 21 december 2023 20:00 - inloop vanaf 19:45

Opgave vooraf is welkom (via Profburgwijk@gagoed.nl) maar niet noodzakelijk.

AED - locatie's

Met financiele bijdragen van de Wijkvereniging zijn onlangs vier AED’s geplaatst in onze wijk.
Deze AED’s zijn 24/7 beschikbaar.

Locatie's:

Huisartsen De Laat de Kanterstraat/hoek Cobetstraat* KAART
Hoekhuis, Roomburgerlaan/hoek Kanaalstraat* KAART
Belastica/Keij Beheer, Van 't Hoffstraat/hoek Zeemanlaan* KAART
Tsjoe Tsjoe Chill kiosk, t.o. station Lammenschans* KAART
Toegangshek Hockeyveld Roomburg (buitenzijde van het hek)** KAART

* De Wijkvereniging betaalt van deze AED's 50% van de aanschafkosten en de jaarlijkse onderhoudskosten.
** Plus Lammenschans heeft deze AED aan Hockeyclub Roomburg geschonken. Hij bevindt zich aan de buitenkant van het toegangshek.

Woonproject SAAM (Lorentzhof fase II): Stand van zaken / Latest status

02.07.2024 : De voorbereidingen voor de aan de Lammenschansweg tussen de Zoeterwoudsesingel en de Lorentzkade te realiseren “Woningen voor ouderen uit de wijk in de wijk” lopen nog steeds op schema. Naast de 60 seniorenwoningen (36 koopwoningen en 24 sociale huurwoningen) omvat dit project ook 10 eengezinswoningen. De projectnaam bij de gemeente was Lorentzhof fase II, maar is inmiddels door VORM, de projectontwikkelaar, vervangen door de naam SAAM.
English follows Dutch text

Het aantal inschrijvingen bij VORM voor de koopappartementen was zeer groot en overschreed ruimschoots het aantal beschikbare koopappartementen. Deze 36 werden middels een gewogen loterij aan inschrijvers toegewezen. Helaas moesten vele andere geïnteresseerden teleurgesteld worden. Zij krijgen bericht wanneer er om de een of andere reden toch een appartement vrijvalt.
De omgevingsvergunning is inmiddels door de gemeente afgegeven en ligt ter inzage. Als alles volgens schema blijft verlopen, worden eind van dit jaar de tijdelijke bewoners elders gehuisvest en begin volgend jaar het schoolgebouw en de gymzaal gesloopt. In maart kan dan de bouw beginnen. Deze zal zo’n 18 à 24 maanden in beslag nemen.
Kijk de video op Sleutelstad

State of affairs residential project SAAM (Lorentzhof phase II)
The preparations for the “Housing for the elderly from the neighborhood in the neighborhood” to be realized on the Lammenschansweg between the Zoeterwoudsesingel and the Lorentzkade are still on schedule. In addition to the 60 senior homes (36 owner-occupied homes and 24 social rental homes), this project also includes 10 single-family homes. The project name at the municipality was Lorentzhof phase II, but has now been replaced by the name SAAM by VORM, the project developer.
The number of registrations at VORM for the owner-occupied apartments was very large and far exceeded the number of available apartments for sale. These 36 were allocated to registrants through a weighted lottery. Unfortunately, many other interested parties had to be disappointed. They will be notified when an apartment becomes available for one reason or another.
The environmental permit has now been issued by the municipality and is available for inspection. If everything continues to go according to schedule, the temporary residents will be housed elsewhere at the end of this year and the school building and gymnasium will be demolished early next year. Construction can then start in March. This will take about 18 to 24 months.
View the video on Sleutelstad

Sinterklaas op bezoek bij de Vereniging / Sinterklaas to visit the association

17.11.2024 : Sinterklaas zal dit jaar weer langskomen bij de profburgwijk vereniging. Hij heeft aangegeven een bezoek te brengen tijdens de vrijwilligers wijkborrel op 24 november.
English follows the Dutch text

Dit vinden wij allen zeer heugelijk en hopen dat er veel kinderen en vrijwilligers van de partij zullen zijn. Kom en sluit gezellig aan! Nog geen vrijwilliger? Niet erg! Op deze dag praten we je graag ook vrijblijvend bij over het hoe en wat onder het genot van een drankje!

Wanneer: Zondagmiddag 24 november van 14.30 tot 17 uur (Sint tot +/- 15 uur)
Waar: Clubhuis Trigon aan de Cronesteinkade 19 (bij de korfbal)

Sinterklaas to visit the association
Sinterklaas will visit the Profburgwijk association again this year. He has indicated that he will visit during the volunteer neighborhood drink on November 24th. We all find this very enjoyable and hope that many children and volunteers will be there. Come and join us! Not a volunteer yet? No problem! On this day we would also like to talk to you about the how and what while enjoying a drink!

When: Sunday afternoon November 24th from 2.30 pm to 5 pm (Sint until +/- 3 pm)

Where: Clubhuis Trigon at Cronesteinkade 19 (near the korfball)

Straatnamen in onze wijk

De achtergrond van de straatnamen in onze wijk, door Hans Elstgeest beschreven met een bijdrage van Nicole Sieben. Hans neusde daarvoor in archieven en op internet. Voor geinteresseerden in de historie van Leiden en onze wijk is het smullen geblazen.

Kunst over de Vloer 2024 / Livingroom Concerts 2024

10.11.2024 : Kunst over de Vloer 2024 was weer een succes!
Op zondagmiddag 3 november jl. vond in onze wijk alweer de twaalfde editie van Kunst over de Vloer plaats.
English follows the Dutch text

Ongeveer 550 mensen genoten van een kleine twintig concerten/voorstellingen op tien verschillende locaties in de wijk, wat neerkomt op circa dertig bezoekers per concert.

Kijk de foto's

Kunst over de Vloer 2024 was a success again!
On Sunday afternoon, November 3, the twelfth edition of Kunst over de Vloer took place in our neighborhood. About 550 people enjoyed almost twenty concerts/performances at ten different locations in the neighborhood, which amounts to about thirty visitors per concert.

Check out the photos

Energietransitie: stookschaamte / Energy transition: fuel shame

30.04.2024 : De overgang van aardgas naar duurzame energiebronnen, zelf energie opwekken en besparen: dat versta ik onder energietransitie.
English follows the Dutch text

Schaamt u zich wel eens? Vliegschaamte, kiloknallerschaamte, dieselschaamte of stookschaamte, over van alles kan geschaamd worden. Maar de ene schaamte is de andere niet en je kan van een grote schaamte een kleinere maken. Bijvoorbeeld bij het stoken van hout. Het verwarmen van onze huizen met hout is helaas geen duurzame oplossing maar het biedt wel een aangename warmte en sfeer. Het gebruik van houtkachels zorgt voor uitstoot van fijnstof en een onaangename geur. Fijnstof is erg schadelijk voor onze gezondheid. In het door smog geteisterde Delhi in India leven mensen ruim 11 jaar korter door de slechte luchtkwaliteit. Gelukkig voldoet de luchtkwaliteit in onze regio aan de Europese normen. Maar zelfs onder deze normen zijn er nog gezondheidsrisico's. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hanteert daarom strengere advieswaarden voor de maximale fijnstofconcentratie in de lucht. Die waarden worden op de meeste plaatsen in Nederland niet gehaald. Slechte luchtkwaliteit in ons land leidt gemiddeld tot een enkele maanden kortere levensduur. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er kritiek is op het gebruik van houtkachels. Bij de discussie over houtkachels is het belangrijk om onderscheid te maken. Moderne hoogrendementpellet- of houtkachels zijn relatief schoon en niet te vergelijken met open haarden of slecht werkende houtkachels. Ook het gebruik van vochtig hout of het niet deskundig stoken geeft veel meer uitstoot van fijnstof. Om een indruk te krijgen over hoeveelheden uitstoot vergelijk ik houtkachels met een auto. Dat is ook een fijnstof-bron, zelfs een elektrische auto, want het is vooral de bandenslijtage die fijnstof veroorzaakt. Een moderne schone pellet- of houtkachel stoot op jaarbasis ongeveer 1 kilo fijnstof uit, terwijl een gemiddelde benzineauto bij 13.000 kilometer per jaar ongeveer 2,6 kilogram fijnstof uitstoot. Maar bedenk dat een open haard 10 keer of meer vuiler is dan een pelletkachel. Bewust omgaan met hout stoken is de manier om stookschaamte aan te pakken. Waarom ovengedroogd hout kopen (denk aan de extra CO2 - uitstoot die dat oplevert) wanneer hout afgedekt tegen regen binnen twee jaar vanzelf droog genoeg wordt? Een open haard is sowieso een slecht idee. Daarmee vliegt de meeste warmte – samen met een hoge concentratie fijnstof - de schoorsteen uit, en de 'trek' zuigt massa’s koude lucht het huis binnen. Er zijn veel soorten hoogrendement-houtkachels te koop die net zo veel sfeer brengen, veel meer warmte geven en veel minder luchtverontreiniging veroorzaken dan een open haard. In onze wijk wonen we dicht op elkaar. Dus als u hout wilt stoken, denk dan aan de buren. Zorg dat de schoorsteen hoog is geplaatst, ver van ramen van buren. Gebruik schoon en droog hout en leer (bijvoorbeeld via YouTube) om de kachel efficiënt aan te steken. En let op het weer. Mistig en vochtig weer zorgen ervoor dat de rook niet weg kan, wat leidt tot onaanvaardbare overlast voor de buurt. Het RIVM waarschuwt met haar stookalert (www.rivm.nl/houtrook/stookalert) bij slecht stookweer. Smoor de kachel niet teveel, maar zorg ervoor dat deze goed brandt. Het is zelfs te overwegen een speciaal fijnstoffilter in de schoorsteen te laten plaatsen. Wij hebben – naast een cv-ketel – al meer dan 10 jaar een houtkachel. We stoken lokaal hout (een CO2 - neutrale brandstof) dat goed en op natuurlijke wijze is gedroogd. De kachel heeft een zeer hoog rendement en voldoet aan de strengste uitstootnormen zoals die in Scandinavië en de Alpenlanden gelden. Aansteken doe ik met de zogenoemde Zwitserse methode en wanneer de weersomstandigheden ongunstig zijn gaat de kachel niet aan. Van stookschaamte heb ik geen last, misschien een klein beetje.
Gerrit Jan Schraa

Deze column van Gerrit Jan Schraa verscheen in het wijkkrant van april 2024

Energy transition: fuel shame
The transition from natural gas to sustainable energy sources, generating and saving energy yourself: that is what I understand by energy transition.

Do you ever feel ashamed? Flying shame, kilo-banger shame, diesel shame or boiler shame, anything can be ashamed of. But one shame is not the same and you can turn a big shame into a smaller one. For example, when burning wood. Unfortunately, heating our houses with wood is not a sustainable solution, but it does provide a pleasant warmth and atmosphere. The use of wood stoves produces particulate matter emissions and an unpleasant odor. Particulate matter is very harmful to our health. In smog-ridden Delhi in India, people live more than 11 years shorter due to poor air quality. Fortunately, the air quality in our region meets European standards. But even under these standards there are still health risks. The World Health Organization (WHO) therefore applies stricter recommended values for the maximum particulate matter concentration in the air. These values are not achieved in most places in the Netherlands. Poor air quality in our country leads on average to a few months shorter lifespan. It is therefore not surprising that there is criticism of the use of wood stoves. When discussing wood stoves, it is important to make a distinction. Modern high-efficiency pellet or wood stoves are relatively clean and cannot be compared to open fireplaces or poorly functioning wood stoves. The use of damp wood or improper combustion also produces much more particulate matter emissions. To get an impression of the quantities of emissions, I compare wood stoves with a car. That is also a source of particulate matter, even an electric car, because it is mainly tire wear that causes particulate matter. A modern clean pellet or wood stove emits approximately 1 kilogram of particulate matter annually, while an average petrol car emits approximately 2.6 kilograms of particulate matter per year when driven 13,000 kilometers. But remember that a fireplace is 10 times or more dirtier than a pellet stove. Consciously using wood burning is the way to tackle fuel shame. Why buy kiln-dried wood (think of the extra CO2 emissions this produces) when wood, covered from rain, will naturally become dry enough within two years? A fireplace is a bad idea anyway. This means that most of the heat - together with a high concentration of particulate matter - flies out of the chimney, and the 'draft' sucks masses of cold air into the house. There are many types of high-efficiency wood stoves for sale that create just as much atmosphere, provide much more heat and cause much less air pollution than a fireplace. We live close to each other in our neighborhood. So if you want to burn wood, think about the neighbors. Make sure the chimney is placed high, away from neighbors' windows. Use clean and dry wood and leather (for example via YouTube) to light the stove efficiently. And pay attention to the weather. Foggy and humid weather prevents the smoke from dissipating, leading to unacceptable nuisance for the neighborhood. The RIVM warns with its heating alert (www.rivm.nl/houtrook/stookalert) in case of bad heating weather. Do not overheat the stove, but make sure it burns well. You should even consider having a special particulate filter installed in the chimney. In addition to a central heating boiler, we have had a wood-burning stove for more than 10 years. We burn local wood (a CO2 neutral fuel) that has been properly and naturally dried. The stove has a very high efficiency and meets the strictest emission standards that apply in Scandinavia and the Alpine countries. I light it using the so-called Swiss method and when the weather conditions are unfavorable the stove does not turn on. I don't suffer from fuel shame, maybe a little bit.
Gerrit Jan Schraa

Gerrit's column appeared in the wijkkrant of April 2024

Wijkkrant april 2023

Buurthuis in onze wijk II

Wij willen weten of u een buurthuis in onze wijk wil.
Geef via onderstaande polllink graag aan wat u ervan vindt.

Naar het formulier

Algerijnse Zilverspar

Over een bijzondere, Algerijnse zilverspar, en dat in onze wijk!

enkel een boom zijn
een boom van grond tot hemel
een boom zijn en staan

Johan Christiaan van Schagen

Om een bijzondere boom te zien hoef je niet een verre reis te maken. En ook niet naar een andere stad of dorp te reizen. In onze wijk is er één te vinden. De Algerijnse zilverspar in de voortuin van de Uhlenbeckade 1 is zo’n exemplaar.

Regelmatig keek ik naar deze zilverspar en hij stond al heel wat jaren op de lijst van de te bespreken bomen voor de wijkkrant. Dat werd steeds uitgesteld omdat ik de soortnaam niet wist, en hem ook nog moest tekenen. Tegen dat laatste zag ik een beetje op want het is geen gemakkelijke boom om af te beelden. Eind augustus verzamelde ik tekenmateriaal en ging aan het determineren. Dat laatste was niet eenvoudig. Ik dacht dat ik de correcte soortnaam had gevonden en liet mijn determinatie controleren door een collega van het Nederlands Centrum voor Biodiversiteit Naturalis, afdeling Herbarium. De dag dat ik bij hem langs ging was daar Aljos Farjon op bezoek, medewerker van het herbarium van de Royal Botanic Gardens, Kew, in Londen. Ik had geluk want Farjon is bij uitstek een deskundige op het gebied van de naaktzadigen, de plantengroep waarin de naaldbomen thuishoren. Mijn determinatie was bijna goed. Deze zilverspar was Abies numidica glauca, een heel bijzondere soort.

Farjon heeft over deze boom gepubliceerd en vertelde mij bijzonderheden over deze soort die zeer bedreigd is in zijn voortbestaan. Hij komt van nature in een beperkt gebied voor, nl. in de streek de Kabylie range, een onderdeel van het Atlasgebergte, in Algerije. Die streek behoorde vroeger tot het koninkrijk Numidië. Daar zijn twee bergen, de Babor (met 2004 meter de op één na hoogste berg van het Atlasgebergte) en de Tabaror, met de enige natuurlijke vindplaats van A. numidica. De bomen groeien daar verspreid op een hoogte van 1800-2000 meter Wikipedia). Tijdens een recente expeditie is slechts één boom gevonden! Zou dat de laatste zijn?

Omdat er nog nauwelijks bomen over zijn loopt A. numidica volgens Frajon een grote kans uit te sterven als daar een grote bosbrand uitbreekt. De neerslag, veelal sneeuw, is daar jaarlijks 1,500–2,000 mm. De zomers zijn warm en droog (Wikipedia). Het is daarom niet verwonderlijk dat deze zilverspar goed tegen droogte kan.

Uit Algerije naar Leiden

Honderdvijftig jaar geleden, in 1861, ontdekte ‘le capitaîne de Guilleil’ (J.Brosse, 2010, Larousse des Arbres) deze zilverspar en voerde hem in Frankrijk in. Deze boom is nu in Frankrijk in diverse
botanische tuinen te vinden, o.m. in de arboretums Chêvreloup bij Versailles en Les Barres bij Orléans. Toen ik Farjon de jonge twijgen van A. numidica liet zien verbaasde het hem dat hij in een voortuin in Leiden groeide. Farjon wilde graag weten hoe deze boom hier is gekomen.
De eigenaresse van de boom vertelde mij dat hij ca. 30 jaar geleden door haar moeder als dure potplant is gekocht in een tuincentrum. Vermoedelijk zag zij toen de kegels van die plant en wilde hem daarom hebben. Dat tuincentrum heeft hem mogelijk via de groothandel ingekocht. Een zelfde zilverspar is volgens Arie Lautenbach, betrokken bij het arboretum Ter Borgh bij Anlo, in 1992 bij hen aangeplant. Die boom is waarschijnlijk in Duitsland gekocht.

Overigens is A. numidica tegenwoordig in enkele tuincentra te koop maar ik vermoed dat er in ons land nog niet veel hoge Algerijnse zilversparren groeien. In 1866 is de wetenschappelijke naam van deze zilverspar (Abies numidica de Lannoy ex Carrière, 1866) vastgelegd. Carrière heeft de soort beschreven, en in 1866 heeft de Lannoy erover gepubliceerd in ‘Revue Horticole 37’. De geslachtnaam Abies van de zilverspar is de vertaling van het Latijnse woord voor spar of den (Backer, C.A., 2000. Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen, Veen,
Amsterdam). Numidica wijst op Numidië, de streek in het huidige Algerije. In Leiden groeit de blauwe, de glauca, variant. In 2001 in de wijkkrant nr. 20 heb ik geschreven over een andere boom uit het Atlasgebergte met een blauwe kleur, de atlasceder (Cedrus libani A. Rich. subsp. atlantica (Endl. variant glauca)).

Kegels en verlaten centrale assen
Een Algerijnse zilverspar kan ca 15 meter hoog worden. Het is een boom die houdt van een kalkrijke bodem. Uit waarnemingen van kwekers blijkt dat de boom na aanplant wat tijd nodig heeft om zich goed te kunnen vestigen. Ook de zilverspar aan de Uhlenbeckkade groeide de eerste vijftien jaar nauwelijks. De laatste jaren schiet hij omhoog en vormt volop kegels. Een zilverspar is eenhuizig. De mannelijke bloeiwijzen, katjes, zitten aan de onderzijde van twijgen, die een jaar eerder zijn gevormd. Ze vallen nauwelijks op. In augustus komt het stuifmeel vrij. Daarna vallen de mannetjes af. De kegels van een zilverspar, vrouwelijke bloeiwijzen, staan vaak hoog in de boom op een twijg. Een kegel bestaat uit 150-200 dekschubben waartussen per dekschuld twee gevleugelde zaden zitten. Die dekschubben zitten vast aan een centrale as. Eind augustus beginnen de kegels te rijpen. Er komt dan kleverige hars naar buiten die de kegels beschermt tegen insectenvraat. De zaden zijn dan snel rijp, de dekschubben laten los en de kegels beginnen uiteen te vallen. De dekschilden vallen op de grond en de zaden worden door de wind verspreid.
In november zijn er veel verlaten centrale assen op twijgen te zien. Ook die assen vallen na verloop van tijd af. Als overigens twijgen worden afgeknipt komt er ook kleverige hars naar buiten.
De relatief platte naalden zijn 1,5-2,5 cm lang, 2-3 mm breed en 1 mm dik; ze zijn blauwig/groen, ze hebben twee rijen huidmondjes aan de onderzijde. Ook aan de bovenzijde, bij de punt, zitten enkele huidmondjes. Op grond van die laatste huidmondjes kon Farjon vaststellendat ik hem Abies numidica liet zien! Ik had hem onmogelijk zelf goed kunnen determineren omdat ik dat kenmerk niet kende. Het is echt een bijzondere boom, een boom waaraan Schagen een gedicht als hierboven geciteerd zou hebben kunnen opdragen!

Arboretum Professoren- en Burgemeesterswijk
Rindert Kromhout laat in ‘Soldaten huilen niet’ (Uitgeverij Leopold, 2010 p. 258-259) een dominee zeggen: “Maar als je eiken plant in een boomgaard waarin alleen maar appelbomen stonden, is die boomgaard niet meer dezelfde als eerst”, waarop een moeder antwoordt ’Hij wordt er minder saai door”. Dat geldt ook voor de aanplant van de bomen in onze wijk. De afwisseling aan soorten en hun verscheidenheid maken van onze wijk, mede door de inzet van de bewoners, a.h.w. een bomentuin: Arboretum Professoren- en Burgemeesterswijk. Ik heb nog lang niet alle soorten besproken, er zijn er zoveel!

In dierentuinen en plantentuinen, zoals hortussen en arboretums zijn bedreigde soorten dieren en planten te vinden. Hun taak is het om zeldzame soorten te bewaren. Dat ook bomen in stadstuinen die functie kunnen hebben zal de meeste mensen ontgaan. Deze Algerijnse zilverspar heeft een onschatbare waarde! Ik heb hem aangemeld voor de lijst van te beschermen bomen in Leiden. En mocht iemand rond de kerst uitgekeken zijn de verlichte kerstspar, dan raad ik aan een wandeling te maken lang deze zilverspar. Ik raak er niet op uitgekeken!

An Boeke

‘Je wilde het zo huiselijk mogelijk maken’

Aan de rand van onze wijk op Zoeterwoudsesingel 98-99 werd in 1924 een tehuis voor ongehuwde moeders gevestigd. De nu 86-jarige mevrouw Boeke heeft nog levendige herinneringen aan haar periode als directrice van het tehuis van 1950 tot 1965. Kort na haar vertrek bleek het huis niet meer nodig omdat omgehuwd moederschap meer werd geaccepteerd.
Mevrouw An Boeke komt oorspronkelijk uit Schagen. Ze had al een loopbaan van 10 jaar als maatschappelijk werkster in Beerta, Voorst en Zeist achter de rug toen ze als 33-jarige in 1950 naar Leiden kwam: “In mijn vorige banen deed ik vooral buurthuiswerk voor kinderen. Ik wilde graag naar een internaat. Je kwam op een leeftijd dat je graag wilde zorgen voor kinderen en voor een gezellige leefsfeer”. Een kennis die in Leiden in het bestuur van de Vereniging voor Christelijke Jeugdhulp zat wist van die wens. Ze werd toen gevraagd of ze adjunct-directrice van het tehuis voor ongehuwde moeders op de Zoeterwoudsesingel 98-99 wilde worden. De vereniging was in 1924 opgericht. Ongehuwde moeders werden in die tijd niet geaccepteerd . “Dat je gevraagd werd was toen heel gewoon. Ik zei eerst nog: Maar ik wil naar een kinderhuis. Ja, zeiden ze toen, maar dat is het ook. Er zijn moeders en wel dertig kinderen.”

Jonge meisjes
Mevrouw Boeke kwam als adjunct-directrice, maar al snel ging de directrice weg, waarop de functie aan haar werd aangeboden. “Maar ik was geen verpleegkundige zoals de vorige directrice. Dus ik zei ja, op voorwaarde dat de nieuwe adjunct wel een verpleegkundige was. Dat moest wel met al die kleine baby’s in huis”.In het tehuis waren ongeveer 10 plaatsen voor vrouwen met hun kind. Ze kwamen niet alleen uit Leiden maar ook uit andere plaatsen. De moeders hadden elk een eigen slaapkamer. Het waren meestal jonge meisjes die niet meer in hun ouderlijk huis terecht konden. De vrouwen kwamen drie maanden voor de geboorte van hun kind in het tehuis. Als ze bij het tehuis ingeschreven waren, stonden ze verder onder controle bij het Academisch Ziekenhuis. “Als het zover was, bracht ik ze met de taxi naar het Academisch Ziekenhuis. Het was niet gewoon dat de moeders in het tehuis bevielen, dat kwam maar één keer voor. Het was toevallig net op mijn vrije dag. Je moest altijd om half elf thuis zijn, dat gold zowel voor de moeders als de medewerksters. Toen ik thuis kwam, zaten alle moeders daar nog aan tafel. Ik zei: Is er eentje weg? Maar zij antwoordden: Nee integendeel, juffrouw Boeke, er is er eentje bij”.

Werkende moeders
De opvang was als tijdelijk bedoeld. “De vrouwen konden drie maanden voor de geboorte komen en tot minstens drie maanden daarna blijven. Dan konden ze in die tijd bepalen of ze zelf voor hun kindje wilden zorgen. Als ze het wilden afstaan had je contacten met verschillende instanties, de sociale dienst, de Fiom, enzovoorts. Maar ze konden ook langer blijven als het nodig was of wij hielpen ze aan een kamer en dan kon het kind nog een tijd in het tehuis blijven”. Ook andere vrouwen konden hun kind brengen, bijvoorbeeld als er huwelijksproblemen waren of ziekte in het gezin. Er was een baby afdeling en een aparte peutergroep en kleutergroep met elk een eigen leidster. De regel was dat kinderen zonodig konden blijven tot ze zes jaar waren en naar school gingen. Sommige vrouwen wilden het kind wel houden maar waren niet welkom bij hun ouders. “Daarom heb ik een aparte huiskamer voor werkende moeders geopend met een eigen leidster. Dan konden de moeders die dichtbij op kamers woonden daar hun kind opzoeken. Deze moeders gingen dan overdag werken en konden ’s morgens, ’s avonds en op zondag voor hun eigen kind zorgen”.

Trekkar
In de tuin konden de kinderen spelen, daar was ook een zandbak. De leidsters wandelenden veel met de kinderen in de buurt, vooral in het Plantsoen waar het huis op uitkeek en richting Fruinlaan. De groenteboer kwam aan huis. Het hoofd van de huishouding zorgde voor de verdere inkopen en het hoofd van de keuken voor de maaltijden. In de buurt hoorden ze nooit negatief commentaar op het tehuis. Elk jaar was er een huis aan huiscollecte naast de gewone subsidie . “In 1958 kregen we als sinterklaascadeau een trekkar waar wel 10 kinderen op gezet konden worden”.

Bedjes mee
Mevrouw Boeke wilde graag zorgen voor een gezellige leefsfeer. “Je wilde het zo gezellig en huiselijk mogelijk maken”. De moeders en personeel aten samen en verjaardagen van iedereen werden gevierd. Er waren veel feesten in huis en ze hielden ook vakantie. “In de zomer van 1952 had ik bijvoorbeeld een school in Bilthoven gehuurd. We zijn daar met een hele vrachtwagen naartoe geweest, want alles moest mee: bedjes, wasgelegenheid, leidsters en kinderen. Het was een ware volksverhuizing”. Vanaf 1957 gingen ze in de vakantie-periode dagelijks met de tram naar Katwijk naar een gebouw achter het witte kerkje. “Er kon op het strand gespeeld worden en in het gebouw kon gegeten en gerust worden.’

Honderd procent
Wel was het leven als directrice een zwaar bestaan. Mevrouw Boeke had één vrije dag per week. Ze had behalve een werkkamer ook een eigen zit-slaapkamer, maar er kon op elk moment een beroep op haar worden gedaan. “Je was er voor honderd procent, je was overal bij betrokken. Dat was erg leuk, maar het werd op den duur toch wel belastend dat je zo gebonden was”. De gemeente zocht in 1965 een school-maatschappelijk werkster voor de protestants christelijke scholen. De openbare en rooms-katholieke scholen hadden ook elk een eigen schoolmaatschappelijk werkster. Die mogelijkheid greep mevrouw Boeke met beide handen aan. “Ik wilde wel weer extern”. Het school maatschappelijk werk was minder bindend: “Je werkte overdag samen met schoolartsen, ging op huisbezoek en bracht je bevindingen voor een commissie met een psycholoog en pedagoog, maar ’s avonds was je vrij en in je eigen bedoening."

Kinderdagverblijf
De Christelijke jeugdhulp is kort na haar vertrek van karakter veranderd. Er waren te weinig ongehuwde moeders die hulp zochten omdat het maatschappelijk steeds meer geaccepteerd werd. Het huis aan de Zoeterwoudsesingel werd toen omgebouwd tot kinderdagverblijf. Na een aantal jaren voldeed het kinderdagverblijf niet meer aan de eisen van de tijd en verhuisde het naar de Oppenheimstraat. Daar kreeg het een vervolg in de naschoolse opvang die er nu in zit. De ongehuwde moeders waren hun directrice in die jaren niet vergeten: “Sommige van de vroegere ongehuwde moeders stuurden een kaartje als ze gingen trouwen en met enkelen heb ik nog steeds contact”. In 1966 betrok mevrouw Boeke een flat aan het Van Vollenhoveplein, waar ze nog steeds naar volle tevredenheid woont. Ze is betrokken bij het pastorale werk van de Vredeskerk en actief als vrijwilligster in Woonzorgcentrum de Lorentzhof.

Nieuw op deze website!

22.11.2024
Verbetering verkeersveiligheid Lammenschansweg
Improving traffic safety on Lammenschansweg
17.11.2024
Sinterklaas op bezoek bij de Vereniging
Sinterklaas to visit the association
17.11.2024
Volop genieten met Kunst over de Vloer 2024 - Recensie & foto's!
Livingroom Concerts 2024 enjoyed to the fullest - Review & photos!
14.11.2024
Duurzaam leven vanuit je hart
Sustainable living from your heart
14.11.2024
Winterfair bij The Field
Winter Fair at The Field
06.11.2024
Stolpersteine geplaatst
Stolpersteine placed
30.10.2024
Nieuwsbrief Ouderencontact Profburgwijk
30.10.2024
Stichting Leiden Oogst zoekt bestuursleden
Leiden Oogst Foundation is looking for board members
18.10.2024
Enthousiasme over warmtenet rapport - lees het hier
Enthusiasm about heating network report - Read it here (Dutch language only)
12.10.2024
Energie besparen? Kijk hoe een ander dat heeft gedaan - Duurzame Huizen Route
Save energy? See how someone else did it - Sustainable Home route
11.10.2024
Locatie openbare laadpalen
Location of public charging stations
11.10.2024
Workshop Plantaardig koken
Workshop Plant-based cooking
11.10.2024
Profburgwijk op duurzame toekomst voorbereid? [Lees rapport]
Is Profburgwijk prepared for a sustainable future? [Read report]
06.10.2024
Spreekuur warmtepompen
Heat pump consultation
05.10.2024
N206 Europaweg : Feestelijk startsein werk
N206 Europaweg : Festive start of work
05.10.2024
Kanaalweg: Reparaties in uitvoering
Kanaalweg: Repairs in progress

Inspiratie 'Ieder huis een regenton!'

Inspiratie voor een regenton nodig? Benieuwd naar welke regentonnen er sinds 1 mei 2021 in de ProfBurgwijk zijn aangesloten? Wil je weten hoeveel extra opvangcapaciteit er sinds 1 mei 2021 bij is gekomen en waar deze tonnen staan? Klik dan op onderstaande link naar het fotoalbum!

Fotoalbum Inspiratie en opvangmeter

Oproep
Heb je zelf na 1 mei 2021 ook een regenton aangesloten en wil je dat met anderen delen? Stuur een foto in groot formaat naar regentonleiden@gmail.com en vermeld adres, merk en opvangcapaciteit van je nieuwe regenton. Creatieve ideeën om zelf een regenton (-ombouw) te maken of een bijzondere wijze van aansluiting zijn ook zeer welkom. Jouw foto wordt in het fotoboek opgenomen en vormt zo weer inspiratie voor anderen.
Samen werken we aan het doel 'ieder huis een regenton'!

Vereniging Professoren en Burgemeesterswijk

Van ’t Hoffstraat 29
2313 SN Leiden

KvK 40448253
Bankrekening: NL79INGB0005567659

E-MAIL
Contact de secretaris: Secretaris
Contact over de Website: Webmaster
Contact over de Wijkkrant: Redactie

Volg ons op Facebook
Follow us on Facebook

Word Lid of Donateur
Voor slechts € 10,- kunt u lid/donateur worden van onze Wijkvereniging..

Become a Member or Donor
For just € 10,- you can become a member/donor of our Neighbourhood Association.

Kunst over de vloer 2022 op 6 november

11-9-2022 | Ook dit jaar wordt weer een Kunst over de Vloer georganiseerd. Zondagmiddag 6 november staat onze wijk weer in het teken van kunst/muziek. We hebben een zeer gevarieerd programma samengesteld met oude bekenden zoals het Caribbean Quartet en de Arabische muziek van Nizar Rohana.

Alle tijden zijn vertegenwoordigd, van de Middeleeuwen tot aan nieuwe composities zoals de Leidse Muurgedichten op muziek! Voor jongere luisteraars komt singer-songwriter Chris Alain en er is een speciaal programma voor kinderen van 8 tot 88 waarin oude verhalen worden verteld, omlijst met prachtige muziek voor hobo en piano.
Op deze sitepagina staat het volledige programma bekijken.

Hier leest u hoe u zich kunt opgeven als bezoeker.

Blîde Duk van de werkgroep Duurzaam Profburgwijk bied het rapport aan wethouder Yvonne van Delft en voorzitter van de wijkvereniging Sander La Grauw. Foto: Rob Versteegen

Enthousiasme over warmtenet rapport / Enthusiasm about heating network report /

18.10.2024 : 16 Oktober werd het rapport van de werkgroep Duurzaam Profburgwijk 'Een warmtenet in de Profburgwijk' aangeboden aan wethouder Yvonne van Delft en voorzitter van de wijkvereniging Sander La Grauw.
English follows the Dutch text

Rapport enquête warmtenet profburgwijk 2023-2024 (pdf)

Yvonne van Delft gaf aan zich gelukkig te prijzen met actieve burgerinitiatieven zoals deze en bevestigde dat de gemeente aan alle drie de adviezen die de werkgroep in het rapport geeft werkt. Sander La Grauw voegde daar aan toe dat de wijkvereniging ook erg blij is met alle actieve bewoners die helpen in de wijk, van verbinding nu - zoals het organiseren van het Koningsdagsfeest - tot in de verre toekomst - door mee te denken over de warmtetransitie. Het rapport laat zien dat daar vrijwillig en tegelijk professioneel aan wordt meegewerkt.

Enthusiasm about heating network report /
On 16 October, the report of the working group Sustainable Profburgwijk 'A heating network in the Profburgwijk' was presented to alderman Yvonne van Delft and chairman of the neighbourhood association Sander La Grauw. Yvonne van Delft indicated that she was happy with active citizen initiatives such as this one and confirmed that the municipality is working on all three recommendations that the working group gives in the report. Sander La Grauw added that the neighbourhood association is also very happy with all the active residents who help in the neighbourhood, from activities now - such as organising the King's Day party - to the distant future - by thinking along about the heating transition. The report clearly shows that this is done not just voluntarily but also professionally.

Bezoek aan Duurzaamheidscentrum Zoeterwoude

8.2.2023 : Op 3 februari 2023 heeft Mariël van Installatiebedrijf v.d. Poel ons rondgeleid in het centrum en uitgebreide voorlichting gegeven over de aanwezige apparatuur en de installaties om duurzaamheid te bevorderen in huizen en (andere gebouwen).

Elf ProfBurg-wijkbewoners hebben hun oor te luisteren gelegd, vragen gesteld en hier en daar foto’s genomen. Hierbij in grote lijnen een verslag met beelden van de informatie die ingewonnen is.

Ouderencontact Profburgwijk

01.01.2024 : Het “Ouderencontact Profburgwijk” in de Leidse Professoren- en Burgemeesterswijk is een hecht en bruisend vrijwilligersinitiatief, dat in de eerste jaren na oprichting (2013) actief was onder de naam “Wijkgroep Ouderen Profburgwijk”. De centrale gedachte was, en is nog steeds, dat ‘prettig zelfstandig blijven wonen in de wijk’ beter gaat als ouderen daarin samen optrekken. Onderling contact staat daarom centraal.

Nieuwsbrief november 2024 (pdf)

De belangrijkste activiteiten van Ouderencontact Profburgwijk zijn:

Het organiseren van wekelijkse ontmoetingen met lezingen, discussies, films etc. in het Trigongebouw. ’s Zomers jeu de boules-wedstrijden. Ook wekelijkse Chikung lessen horen tot de “Trigon-activiteiten”.
Het elkaar geïnformeerd houden door middel van een maandelijkse Nieuwsbrief. Digitaal voor wie daarmee overweg kan; geprint en in de bus bezorgd voor de anderen.
Het bieden van een platform voor de organisatie van huiskamerbijeenkomsten en andere wijkgebonden initiatieven.
Het dagelijks bereikbaar zijn via de wijktelefoon

Mailadres: info@ouderencontactprofburgwijk.nl

Wijktelefoon: 06-57702800

AED - Locations

With financial contributions from the Neighborhood Association, four AEDs were recently installed in our neighbourhood. These AEDs are available 24/7.

Locations:

Doctors surgery: intersection De Laat de Kanterstraat & Cobetstraat* MAP
Huis, intersection Roomburgerlaan & Kanaalstraat* MAP
Belastica/Keij Beheer, intersection Van 't Hoffstraat & Zeemanlaan* MAP
Tsjoe Tsjoe Chill kiosk in front of Station Lammenschans* MAP
Entrance gate of Roomburg Hockey club** MAP

* Profburgwijk pays 50% of the purchase costs and annual maintenance costs of these AEDs.

** Plus Lammenschans has donated this AED to Hockey Club Roomburg. It is located on the outside of the entrance gate.

Politie in onze wijk

Bent u getuige van een verdachte situatie of ziet u mensen zich verdacht gedragen, dan wil de politie dit graag weten en zal zo snel mogelijk reageren.

In deze situaties kunt u gewoon 112 bellen.
Als u een incident wilt melden maar het niet urgent vindt, kunt u bellen met 0900 8844

Wilt u verder op de hoogte blijven van wat er in uw wijk speelt? Samen de wijk veiliger maken?
Dat kan natuurlijk!

Politie Leiden Zuid
Volg nu ons politieteam Leiden Zuid op Twitter: Twitter.com/polleidenzuid
Via Facebook: Facebook

Professorenwijk fase 2: Nieuw riool en meer groen / Nieuw sewers & more green

11.06.2024 : De gemeente legt in de Professorenwijk-Oost een nieuwe riolering aan. Tegelijkertijd wordt de openbare ruimte – de straten, stoepen en delen van het groen – opnieuw ingericht. De werkzaamheden in het tweede deel van de wijk (tussen de van Vollenhovenkade, Meijerskade, Hazewinkelstraat en Burggravenlaan) gaan binnenkort van start.
English follows the Dutch text

De presentatie van de infoavond voor bewoners (pdf)

Planning
Op maandag 15 juli 2024 start aannemer Van der Werff Infra met de werkzaamheden zoals aangegeven op bijgevoegde faseringstekening. Minimaal een week voor de start van een nieuwe fase krijgen de aanwonenden een brief, zodat ze weten dat we bij hen in de straat gaan beginnen. De werkzaamheden zijn naar verwachting in het najaar van 2025 klaar. Tijdens de werkzaamheden maakt de aannemer gebruik van twee bouwdepots. Eén locatie is bij de Lorentszschool en de ander op de groenstrook bij de Meijerskade. Door het gebruik van twee depots verminderen we het aantal verkeersbewegingen van bouwverkeer door de wijk.

Meer groen en extra bomen
Voor de nieuwe inrichting wordt 2750 m² groen toegevoegd in de wijk en worden 28 extra bomen geplant. Hierdoor kan het water beter weg bij harde regenbuien en wordt het minder warm tijdens lange hete periodes. Bij het kiezen van de planten en bomen wordt goed gekeken naar soorten die verschillende vogels en insecten aantrekken. Voor de vogels en insecten in het gebied worden er bijvoorbeeld lijsterbessen, lindes, meidoorns en elzen aangeplant. Als onderbeplanting wordt onder andere smeerwortel, donkere ooievaarsbek (goed voor wilde bijen) en roos toegevoegd.

Verkeersveilige schoolomgeving
Gelijktijdig met de nieuwe inrichting van de straten wordt de verkeersveiligheid rondom de scholen in het gebied verbeterd. De maximumsnelheid rondom de scholen wordt straks 15 km/uur.

Klik hier voor gedetailleerde plannen
--------------------------
New sewer and more greenery in Professorenwijk: phase 2
11.06.2024: The municipality is installing a new sewerage system in the Professorenwijk-Oost. At the same time, the public space - the streets, sidewalks and parts of the greenery - is being redesigned. The work in the second part of the district (between Van Vollenhovenkade, Meijerskade, Hazewinkelstraat and Burggravenlaan) will start soon.

Schedule
On Monday, July 15, 2024, contractor Van der Werff Infra will start the work as indicated on the phasing drawing (see plans below). Residents will receive a letter at least a week before the start of a new phase, so that they know that we will start on their street. The work is expected to be completed in the autumn of 2025. During the work, the contractor will use two construction depots. One location is at the Lorentszschool and the other on the green strip at Meijerskade. By using two depots the number of construction traffic movements through the district is reduced.

More greenery and extra trees
For the new design, 2750 m² of greenery will be added to the neighborhood and 28 extra trees will be planted. This allows the water to drain better during heavy rain showers and it becomes less warm during long hot periods. When choosing plants and trees, careful consideration is given to species that attract different birds and insects. For example, rowan berries, lime trees, hawthorns and alders are planted for the birds and insects in the area. Comfrey, dark cranesbill (good for wild bees) and rose are added as underplanting.

Traffic-safe school environment
Simultaneously with the new layout of the streets, road safety around the schools in the area is being improved. The maximum speed around the schools will soon be 15 km/h.

Click here for detailed plans

Buurtherinneringen

Onze wijk heeft een rijke geschiedenis. Buurtherinneringen is een rubriek uit onze Wijkkrant.
De artikelen zijn gebaseerd op persoonlijke herinneringen en historische documenten van buurtbewoners uit onze wijk. Met dank aan medewerking van de wijkbewoners en Thomas van Duin (oud-voorzitter Vereniging Professoren- & Burgemeesterswijk), Marjolein Moree en Gesineke Veerman voor het vastleggen van deze herinneringen.
Via onderstaande links kunt u deze artikelen inzien.

Project Lorentzhof fase 2: inloopavond

13.05.2024 : Woensdag 22 mei organiseert projectontwikkelaar VORM samen met de gemeente een inloopavond over de herontwikkeling Lorentzhof fase 2. In de Lorentzhof fase 2 zullen seniorenwoningen, sociale huurwoningen en eengezinswoningen gerealiseerd gaan worden. Met onder meer de seniorenwoningen stimuleren we de woondoorstroming in deze wijk.

Bijeenkomsten
Op 30 maart 2023 en 5 september 2023 zijn eerdere bijeenkomsten georganiseerd. De laatste keer heeft de ontwikkelaar VORM de plannen toegelicht en het voorlopig ontwerp laten zien. Het ontwerp is inmiddels verder uitgewerkt en de omgevingsvergunning is in december 2023 aangevraagd. Tijdens de avond zal de ontwikkelaar en architect toelichting geven op het definitief ontwerp voordat het ter inzage wordt gelegd.

Vragen over wat de ontwikkeling betekent voor de buurt kunt u stellen aan de deskundigen van de
gemeente.

Wat: Inloopavond over herontwikkeling Lorentzhof fase 2
Waar: LLokaal, mboRijnland, Bètaplein 18
Wanneer: Woensdag 22 mei 19.00 – 21.00 uur
Vooraf aanmelden is niet nodig, u kunt gewoon binnenlopen

Dodenherdenking 4 mei 2023 fotocredits Rob Beurse

Dodenherdenking 2023

4-5-2023 | Woensdag 4 mei om 19.00 uur kwamen ongeveer 40 wijkbewoners bijeen om stil te staan bij dodenherdenking.

Voordracht 4 en 5 mei 2023 (pdf)

De herdenking van dit jaar had als thema ‘Leven met oorlog’, doelend op de impact van oorlog op individuen en families. Een thema dat actueel is en blijft vanwege de Tweede Wereldoorlog en andere oorlogen in het verleden. Maar ook omdat oorlogen en onderdrukking nog gaande zijn.

Voor de kranslegging werd een tekst uitgesproken door de voorzitter. De kranslegging werd gedaan door de John Molenaar en Thea Dickhoff. Na de twee minuten stilte, legden de aanwezigen een roos bij het gedenkteken.

Profburgwijk op duurzame toekomst voorbereid? / Is Profburgwijk prepared for a sustainable future?

11.10.2024 : Wat doe je als burger als je twijfelt aan de uitgangspunten van de overheid voor een grootschalige maatschappelijke verandering zoals de warmtetransitie? En beseft dat dat verschil van inzicht al 3 jaar niet verandert? Je zorgt voor feiten en deelt die in een lijvig rapport.
English follows the Dutch text

Rapport: Een warmtenet in de Profburgwijk (pdf)

Is een warmtenet in de Professoren- en Burgemeesterswijk haalbaar? Is het wenselijk? En wat weten bewoners al over deze nieuwe manier van verwarmen, die ook in deze wijk gepland is? Dit kunt u allemaal lezen in het rapport Een warmtenet in de Profburgwijk dat de Werkgroep Duurzaam Profburgwijk heeft opgesteld. Het rapport wordt 16 oktober aangeboden aan Yvonne van Delft, wethouder Energie, Werk en Inkomen en Cultuur.

Aanleiding
Aanleiding voor het rapport is het advies dat de gemeente 3 jaar geleden van adviesbureau Faktum kreeg en overnam, om ook in de Profburgwijk, net als in de rest van Leiden, te kiezen voor een warmtenet wanneer de gaskraan dicht gaat. De Werkgroep Duurzaam Profburgwijk twijfelde aan verschillende uitgangspunten voor dit advies en besefte dat feiten verzamelen de manier was om uit de impasse te komen. Vooral het verwachte isolatieniveau en de mogelijkheid een rendabel warmtenet te exploiteren werd betwijfeld. Deze twijfels worden bevestigd door de uitkomsten van het rapport.

Isolatie beter
De basis van het rapport is een huis-aan-huis enquête die in het najaar van 2023 bij een representatieve 5% van de woningen in de Profburgwijk is uitgevoerd. De informatie die bewoners en verhuurders gaven over hun huizen en plannen is vertaald in isolatieniveau van de woningen, geplande verbeteringen en al geplande warmtebronnen. De staat van isolatie is beter dan officieel bekend. Dit verwachtte de Werkgroep ook, want de helft van huizen in de wijk heeft nog geen definitief energielabel, terwijl er wel veel vernieuwd is.

Inductiekoken
Wat ook al mooi op stoom ligt is inductiekoken, de eerste stap naar elektrisch die veel bewoners nemen om van het gas te gaan. Al 33% van de bewoners is overgestapt, meestal zeer recent. Het is ook een stap die veel bewoner-eigenaren overwegen de komende jaren. Bij de sociale woningbouw is het zelfs standaard: komen er nieuwe bewoners, dan wordt inductie geplaatst.

Warmtepomp of warmtenet?
De overgang naar warmtepompen is nu nog duidelijk in het beginstadium, slechts 4% had najaar 2023 al een all electric of hybride warmtepomp. De komende jaren worden veel CV-ketels vervangen door warmtepompen – een alternatief voor aansluiten op het warmtenet. Het is daardoor zeer onzeker of er wel voldoende huishoudens overblijven die op het warmtenet willen worden aangesloten als het gas ‘ergens na 2035’ wordt afgesloten in de Profburgwijk. En alleen met voldoende aansluitingen is een warmtenet rendabel. De twijfel over rendabiliteit wordt ondersteund door de ontwikkelingen van het afgelopen jaar, waarin marktpartijen de stekker uit veel plannen voor warmtenetten trekken

Adviezen aan de gemeente
Belangrijk advies aan de gemeente in het rapport is dan ook een ‘plan B’ serieus uit te werken. Als een warmtenet inderdaad niet door kan gaan, is een alternatief essentieel. Een tweede cruciaal advies is isolatie verder te stimuleren. Hoewel beter dan officieel bekend, zie je dat er ook achterblijvers zijn. Het is essentieel die groep te ondersteunen, zodat zij niet – letterlijk – in de kou komen te staan. De Werkgroep stelt dat dit óók belangrijk is als een warmtenet wel mogelijk blijkt.

Informeren essentieel
Naast de staat van de woningen werd in de enquête ook gevraagd naar het kennisniveau over de aankomende vernieuwingen. Hieruit bleek dat bewoners over het algemeen nog weinig kennis hebben van het warmtenet in het algemeen, en nog minder wat het warmtenet voor hun huis betekent. Dat is wel belangrijk, want wie nu al kennis heeft, kan op natuurlijke momenten – als bijvoorbeeld de CV-ketel of de keuken wordt vernieuwd – de juiste vervanging kiezen. Het derde advies aan de gemeente is dan ook bewoners goed te informeren. Niet alleen de bewoners in de startwijken, maar ook bewoners die (veel) later gepland zijn, zoals de Profburgwijk.

Uitvoering
Het uitvoeren van de enquête, huis aan huis bij geselecteerde straten om een goede afspiegeling van de wijk te krijgen, was veel werk. Het juist vertalen van de door bewoners gegeven antwoorden in isolatieniveau’s en toekomstvoorspellingen voor warmtepompen vergde veel onderzoek en afstemming. Het schrijven en redigeren was een taak op zich. Al dit werk is uitgevoerd door de Werkgroep Duurzaam Profburgwijk, een groep van 9 gemotiveerde wijkgenoten die professioneel maar onbezoldigd meedenken en -doen over een duurzame toekomst voor hun wijk. Zij zien het rapport Een warmtenet in de Profburgwijk als een startpunt om samen met de gemeente tot een passende oplossing te komen voor de warmtevoorziening na de warmtetransitie.

Vragen
Vragen over de inhoud van het rapport of het aanbieden op 16 oktober kunt u stellen aan Blîde Duk via blide.duk@gmail.com of 06-10944257. Zij zet de vragen dan door aan de juiste persoon binnen de Werkgroep.

Is Profburgwijk prepared for a sustainable future?
What do you do as a citizen if you doubt the government's principles for a large-scale social change such as the heat transition? And realize that this difference of opinion has not changed for 3 years? You provide facts and share them in a comprehensive report.

Is a heating network in the Professoren- and Burgemeesterswijk feasible? Is it desirable? And what do residents already know about this new way of heating, which is also planned for this district? You can read all this in the report A heating network in the Profburgwijk that the Working Group Sustainable Profburgwijk has drawn up. The report will be presented to Yvonne van Delft, alderman for Energy, Work and Income and Culture, on 16 October.

Reason
The reason for the report is the advice that the municipality received and adopted 3 years ago from consultancy firm Faktum, to also opt for a heating network in the Profburgwijk, just like in the rest of Leiden, when the gas tap is turned off. The Working Group Sustainable Profburgwijk doubted several starting points for this advice and realised that gathering facts was the way to get out of the impasse. In particular, the expected level of insulation and the possibility of operating a profitable heating network were doubted. These doubts are confirmed by the results of the report.

Better insulation
The basis of the report is a door-to-door survey that was carried out in the autumn of 2023 among a representative 5% of the homes in the Profburgwijk. The information that residents and landlords provided about their homes and plans has been translated into the insulation level of the homes, planned improvements and already planned heat sources. The state of insulation is better than officially known. The Working Group also expected this, because half of the homes in the neighbourhood do not yet have a definitive energy label, while a lot has been renovated.

Induction cooking
What is also going well is induction cooking, the first step towards electric that many residents take to get off gas. 33% of the residents have already switched, usually very recently. It is also a step that many resident-owners are considering in the coming years. In social housing, it is even standard: if new residents arrive, induction will be installed.

Heat pump or heating network?
The transition to heat pumps is still clearly in the early stages, only 4% already had an all-electric or hybrid heat pump in the autumn of 2023. In the coming years, many central heating boilers will be replaced by heat pumps - an alternative to connecting to the heating network. It is therefore very uncertain whether there will be enough households left that want to be connected to the heating network if the gas is disconnected 'sometime after 2035' in the Profburg district. And a heating network is only profitable with sufficient connections. The doubts about profitability are supported by the developments of the past year, in which market parties pulled the plug on many plans for heating networks

Advice to the municipality
Important advice to the municipality in the report is therefore to seriously develop a 'plan B'. If a heating network cannot indeed go ahead, an alternative is essential. A second crucial piece of advice is to further stimulate insulation. Although better than officially known, you can see that there are also stragglers. It is essential to support this group, so that they do not – literally – end up in the cold. The Working Group states that this is also important if a heating network does prove possible.

Informing is essential
In addition to the condition of the homes, the survey also asked about the level of knowledge about the upcoming renovations. This showed that residents generally have little knowledge of the heating network in general, and even less about what the heating network means for their home. This is important, because those who already have knowledge can choose the right replacement at natural moments – for example when the central heating boiler or the kitchen is being renovated. The third piece of advice to the municipality is therefore to inform residents well. Not only the residents in the starting neighbourhoods, but also residents who are planned (much) later, such as the Profburgwijk.

Implementation
Carrying out the survey, door-to-door in selected streets to get a good representation of the neighbourhood, was a lot of work. Correctly translating the answers given by residents into insulation levels and future predictions for heat pumps required a lot of research and coordination. Writing and editing was a task in itself. All this work was carried out by the Working Group Sustainable Profburgwijk, a group of 9 motivated residents who professionally but unpaid think and act on a sustainable future for their neighborhood. They see the report A heating network in the Profburgwijk as a starting point to arrive at a suitable solution for the heat supply after the heat transition together with the municipality.

Questions
If you have any questions about the content of the report or the presentation on October 16, please contact Blîde Duk via blide.duk@gmail.com or 06-10944257. She will then forward the questions to the right person within the Working Group.

Wat voor wereld laten we na aan onze kinderen? / What kind of world will our children inherit?

8.12.2023 : Doen we wat we zouden moeten doen? Nee, op dit moment niet. Eigenlijk zouden de VN, de EU, de Nederlandse regering, de gemeente, energiecoaches en ik als klimaatburgemeester/ columnschrijver van de daken moeten schreeuwen dat zich nu al een ramp voltrekt, een klimaatcatastrofe. Niet IN onze wijk, maar wel mede DOOR hoe we in onze wijk leven.
English follows the Dutch text

Ik zou moeten zeggen dat we eigenlijk amper vlees meer moeten eten. Minimaal moeten vliegen. Echt zo min mogelijk moeten autorijden. Dat we ons werk maximaal moeten verduurzamen. Dat we moeten ontspullen. Ook in onze tamelijk brave Profburgwijk. Eigenlijk Maar ik zeg dit allemaal maar niet. Want stel je voor: straks word ik niet meer serieus genomen! Uitgelachen! Voor klimaatfundamentalist en ecofascist uitgemaakt! Schamen mijn kinderen zich voor me. En schaam ik me voor mijn buren. Iets in mij wil niet doen wat ‘eigenlijk’ goed is. Wil liever veilig. Braaf desnoods. Inauthentiek weliswaar, maar zonder risico. Vooral niet uitgelachen worden. Laat ik daarom liever een positief verhaal vertellen; dat is minder moedig, maar ook minder kwetsbaar. En ook waar.

Steeds meer mensen handelen al naar de klimaatcatastofe die gaande is. Steeds meer mensen laten vlees, vliegtuig en auto staan (zie ik om mij heen). Het aantal zonnepanelen in Nederland groeit sneller dan voorzien. Aan de TU Delft hebben bijna alle onderzoeken te maken met duurzaamheid. De 40-46 miljard euro aan fossiele subsidies/belastingvoordelen staan op de politieke agenda. De Europese Green Deal is een game changer. Zelfs Wopke Hoekstra is groen geworden. In Leiden is de klimaatnoodtoestand uitgeroepen. Grote vervuilers als Tata Steel, Chemours en Schiphol worden eindelijk enigszins aangepakt. Duurzame energie is steeds vaker goedkoper dan fossiele energie en kernenergie. De jeugd neemt geen genoegen meer met smoesjes en wil echte verandering. Er is een heel scala aan organisaties die zich inzetten voor de broodnodige transformatie van de maatschappij; van het activistische Extinction Rebellion tot het zeer redelijke Urgenda.

Ook in onze wijk kunnen we echt positieve veranderingen tot stand brengen. Als we niet alleen individuele woningen verduurzamen, maar ook een energiecoöperatie oprichten. Als we serieus gaan organiseren dat bewoners nog makkelijker elektrische auto’s kunnen delen. Als we per straat of blok gezamenlijk onze verwarming halen uit geothermie of aquathermie, en vervolgens van het gas af kunnen. Als we spullen meer gaan delen. Als we met elkaar mee gaan denken hoe we ons werk duurzamer kunnen maken. Als we meer sociale en paradigma-verschuivende activiteiten gaan organiseren waardoor (vlieg-)vakanties en overbodige consumptie flink minder worden. Het rijke gedachtegoed van filosofie, psychologie en spirituele tradities gaan gebruiken om onszelf als mens te transformeren. Alleenstaande groot-huis-bewoners zorgvuldig helpen om kleiner te gaan wonen. Kortom, als we steeds meer doen wat we ‘eigenlijk’ zouden moeten doen. Dan is er veel mogelijk. Ook in onze prachtige wijk. En dan kunnen we de toekomst weer met vertrouwen tegemoet zien, voor onszelf en voor onze kinderen en kleinkinderen.

Dus als je weet wat je eigenlijk zou moeten doen: doe het. Weet je het niet, of weet je niet waar je moet beginnen, kijk dan een op de volgende websites: mijnverborgenimpact.nl, simpelduurzaam.nl, milieucentraal.nl of verder op deze website. Loop je vast? Mail me dan op info@maartenstoffers.nl en ik denk met je mee.
Maarten Stoffers

De Column van Maarten Stoffers verscheen in de Wijkkrant van December 2023

What kind of world will we leave to our children and grandchildren?

Are we doing what we should be doing? No, not at the moment. In fact, the UN, the EU, the Dutch government, the municipality, energy coaches and I as climate mayor/column writer should shout from the rooftops that a disaster is already happening, a climate catastrophe. Not IN our neighborhood, but partly BECAUSE of how we live in our neighborhood

I would have to say that we should eat far less meat, reduce flying, drive as little as possible. That we must make our work as sustainable as possible. That we need to declutter. And this in our rather prim Profburg district. But I won't say all this. Because imagine: soon I will no longer be taken seriously! Laughed at! Called a climate fundamentalist and eco-fascist! My children are ashamed of me. And I'm ashamed of my neighbours. Something in me doesn't want to do what is 'actually' right. Would rather be safe. Good if necessary. Inauthentic indeed, but without risk. Above all, don't be laughed at. Let me instead tell a positive story; that is less courageous, but also less vulnerable. And also true.

More and more people are already acting on the climate catastrophe that is underway. More and more people are giving up meat, planes and cars (I see this happening around me). The number of solar panels in the Netherlands is growing faster than expected. At TU Delft, almost all research deals with sustainability. The 40-46 billion euros in annual fossil subsidies/tax benefits are on the political agenda. The European Green Deal is a game changer. Even Wopke Hoekstra has turned green. A climate emergency has been declared in Leiden. Major polluters such as Tata Steel, Chemours and Schiphol are finally being tackled to some extent. Sustainable energy is increasingly cheaper than fossil energy and nuclear energy. The youth no longer settle for excuses and want real change. There is a wide range of organisations that are committed to the much-needed transformation of society; from the activist Extinction Rebellion to the very reasonable Urgenda.

We can also make real positive changes in our neighborhood. If we not only make individual homes more sustainable, but also set up an energy cooperative. If we seriously organise things so that residents can share electric cars even more easily. If we jointly obtain our heating from geothermal or aquathermal energy per street or block, and then we can get rid of gas. If we start sharing things more. If we think together about how we can make our work more sustainable. If we organize more social and paradigm-shifting activities, which will significantly reduce (flight) holidays and unnecessary consumption. To use the rich ideas of philosophy, psychology and spiritual traditions to transform ourselves as people. Carefully helping single large-house residents to live smaller. In short, if we increasingly do what we should 'actually' do then a lot is possible. Also in our beautiful neighbourhood. And then we can look to the future with confidence again, for ourselves and for our children and grandchildren.

So if you know what you should actually do: do it. If you don't know, or you don't know where to start, take a look at the following websites: mijnverborgenimpact.nl, simpelduurzaam.nl, milieucentraal.nl or further on this website. Are you stuck? Then email me at info@maartenstoffers.nl and I will think along with you.
Maarten Stoffers

Maartin's Column appeared in the Wijkkrant of December 2023

Lammenschansplein : Herinrichting straks van start / Redevelopment to start soon

11.09.2024 : De herinrichting van Lammenschansplein gaat over twee weken van start op dinsdag 24 september met de kap van bomen en werkzaamheden van de fietspaden. In september 2024 wordt het eerste deel van de bomen verwijderd voor het project N206 Europaweg.
English follows the Dutch text

Het verwijderen van de bomen is nodig voor het verbreden van de Europaweg, de vernieuwing van de Lammebrug en de Trekvlietbrug en de herinrichting van het Lammenschansplein. De bomen worden in delen verwijderd. Na het eerste deel in september volgt het tweede deel vanaf november 2024 en het derde deel vanaf het najaar 2025.
Lees meer hierover op de website van Boskalis.
Een uitleg van het complete project kan je hier vinden.
Profburgwijk.nl zal proberen zo vaak mogelijk updates over dit project te posten.

Lammenschansplein : Redevelopment to start soon
the redevelopment of Lammenschansplein will start in two weeks on Tuesday 24 September with the felling of trees and work on the cycle paths. In September 2024, the first part of the trees will be removed for the N206 Europaweg project.

The trees need to be removed for the widening of the Europaweg, the renovation of the Lammebrug and the Trekvlietbrug and the redevelopment of the Lammenschansplein. The trees will be removed in parts. After the first part in September, the second part will follow from November 2024 and the third part from the autumn of 2025.
Read more about this on the Boskalis website.
An explanation of the complete project can be found here
Profburgwijk.nl will try to post updates about this project as often as possible.

2de bewonersavond tijdelijke woonunits: vooral rustiger

23-12-2019 | Wegens het grote aantal aanmeldingen, werd op 19 december een tweede informatieavond door de gemeente georganiseerd. De sfeer was anders, of zoals het Leidsch Dagblad schreef: ‘Niet iedere Professorenwijker vreest containers”

Eerste bijeenkomst op 16 december 2019

Toelichting tijdelijke woonunits Verdamstraat (pdf)

De avond was rustiger, niet alleen vanwege het aantal bezoekers, ook de sfeer was anders. De gemeente presenteerde hetzelfde programma[hvo1] , en kreeg daarvoor ook bijval van wijkbewoners. Dat neemt niet weg dat ook zorgen werden geuit rond de doelgroep, die grotendeels uit voormalig dak- en thuislozen bestaat. Ook deze avond werd vanuit de Binnenvest verzekerd dat de bewoners aan drie criteria moeten voldoen: geen verslaving, geen schulden en ten minste 24 uur per week dagbesteding.

Ook kwam aan de orde dat de direct omwonenden zich overvallen voelen door de gemeente en dat hun weerwoord op het besluit aan dovemansoren is gericht. De gemeente gaat door op de ingeslagen weg. De burgemeester gaf daarop aan, dat de gemeente open staat voor haalbare suggesties ten aanzien van de locatie en de inrichting. Ten aanzien van de inrichting wil de gemeente graag overleggen met een in te stellen klankbordgroep.

Dat de gemeente doorgaat op de ingeslagen weg blijkt onder andere uit de (aankondiging van de) uitvoering van het funderingsonderzoek op maandag 23 december.

Documentatie
De gemeente heeft een projectpagina geopend waarop alle relevante informatie over het voornemen verplaatsen tijdelijke woonunits is gebundeld. Deze pagina wordt up to date gehouden.
www.leiden.nl/woonunits
[hvo1]Hyperlink naar presentatie

Die presentatie heb ik doorgestuurd

Wijkkrant december 2022

Buurthuis in onze wijk

Naar het formulier

Bernard Bol

Bernard Bol (1934) is geboren in de Cobetstraat en getogen aan de Burggravenlaan. Hij vertelt over het vrije uitzicht over de weilanden, maar vooral over de oorlogsjaren. Die hebben grote indruk gemaakt. In huis zaten verschillende onderduikers, “waar ik officieel niets van geacht werd te weten, maar soms was er vreemd rumoer op zolder.”

Dokterswoning
“Mijn herinnering aan het huis Burggravenlaan 4 begint met het beeld van de glas in lood-deur tussen vestibule en hal. Ik zag die deur al van buiten, de voordeur stond open, het zal dus geen winter zijn geweest. Het huis was net klaar, denk ik. Ik liep hier aan de hand van mijn grootvader naar toe, vanaf mijn geboortehuis aan de Cobetstraat. Ik was vier jaar, het was 1938. Mijn ouders wilden verhuizen, omdat er een plan was om achter de Cobetstraat te gaan bouwen en ze daardoor het vrije uitzicht kwijt zouden raken. Het cynische was dat dit achter het nieuwe huis aan de Burggravenlaan nog veel sneller gebeurde. Aannemer Kaay had dit huis en dat ernaast gebouwd in de geest van de bestaande huizen verderop in de straat. Die waren onder architectuur gebouwd. Ons huis was eigenlijk bedoeld als dokterswoning met praktijk, vandaar de kleine zijkamer die diende als wachtkamer, met een tussendeur naar de grote zijkamer. Maar er was geen dokter in geïnteresseerd, dus kon mijn vader het kopen. Hij was wat we tegenwoordig productiemanager zouden noemen in de Meelfabriek ‘de Sleutels’, voorheen de Koster&Co, aan de Zijlsingel.”
“Mijn vader had bij de bouw de keuze gehad tussen een garage of een broeikasje. Auto’s waren geen algemeen noodzakelijk vervoermiddel en mijn vader was, als boerenzoon, een plantjesliefhebber, dus was de keuze niet moeilijk. De erfenis van de niet gebouwde garage waren de stalen toegangsdeuren. Die roestten steeds verder, omdat ze dienden als achterwand van de composthoop. In de oorlog is de kas gebruikt als tabakskwekerij. Verder hielden we er konijnen en kippen.”

Zwarte paadje
“De Roomburgerlaan bestond nog niet, zoals ook op de tekening van Bosch te zien is. Er liep een donker pad, het ‘zwarte paadje’, naar ‘de Nieuwe Vaart’, zoals het Rijn- en Schiekanaal genoemd werd. Halverwege dit pad stond de fabriek van Smit, die röntgenapparatuur en onderdelen daarvan voor Philips fabriceerde. Achter ons huis begon het weiland, ‘het land van Vogel’, genoemd naar de boer die het bezat. Verderop, iets voorbij de Rijndijkstraat, begon ‘het land van Teune’. Daar moest je helemaal niet wezen, want die kwam met een schop achter je aan. De Rijndijkstraat eindigde met een hek en er was een sloot langs het zwarte pad dat als een soort afsluiting van deze straat fungeerde. Die sloot liep ook door langs de achterkant van de huizen en zal wel als riool gefungeerd hebben. Destijds was de Rijndijkstraat het prototype van een achterbuurt. Daar mocht je als kind nooit komen. Er bleken na de bevrijding enkele ‘moffenhoeren’ actief te zijn geweest in de Rijndijkstraat. Zij werden kaal geschoren en in de menie gezet. Het gekke is dat je dat nooit meer vergeet. De straat sloot toen al op één of andere manier aan op het pad, waardoor ik als toeschouwer getuige was van deze wraakoefening.” “Zoals ook op de tekening te zien is, was het uitzicht naar het oosten praktisch onbelemmerd. Ik heb vanuit mijn slaapkamerraam de openingsfestiviteiten van Avifauna in Alphen, met vuurwerk en zo, kunnen zien. Door de bouw van de duplexwoningen in de jaren vijftig is dit helaas verdwenen. Toen is ook de Roomburgerlaan aangelegd.”
“De originele cv-ketel werd met Buderus cokes gestookt. Het was voor mij als klein jongetje altijd weer voor een fascinerend schouwspel als de kolenbunker gevuld moest worden. Mannen legden een lege kolenzak in een punt over hun hoofd heen, klommen langs een ladder met de volle zakken naar boven en stortten de kolen dan met een geweldig lawaai in de bunker. In de oorlog, toen de bunker leeg was, werd er een zogenaamd ‘HONKAkacheltje’ boven op de bestaande kachel geplaatst. Die was vooral bedoeld om op te koken. Door het onhandige gebruik ontstonden schroeiplekken in het parket.”

Glasschade
“Hadden de meeste huizen in de buurt glasschade tijdens de oorlog, bij ons is er zelfs geen ruit van de broeikas gesneuveld. In de periode dat de Duitsers V1 en V2’s afschoten, werd er praktisch elke dag gebombardeerd, want de aanvoerroute van deze raketten vond per trein langs Lammenschans plaats, meestal ’s nachts. De spoorlijn dus was een dankbaar doelwit, hoewel weinig succesvol. De Duitsers waren ook niet helemaal achterlijk. Ze zetten de spoorbrug open om beschadigingen te voorkomen. Meer door mazzel dan vakmanschap sloeg een bom in de put van brug in, waarmee de spoorlijn onbruikbaar was geworden en het bombarderen stopte.”

Onderduikers
“Het kamertje op de eerste verdieping in de uitbouw was oorspronkelijk de slaapkamer voor het dienstmeisje. Na de oorlog, toen het dienstmeisje voor-dag-en-nacht verdwenen was, werd het de slaapkamer van mijn broer. Onze zolderverdieping met de grote kamer is in de oorlog verblijfplaats van twee onderduikers geweest. Het waren twee studenten, waaronder de zoon van een collega van mijn vader. Zij wilden de gedwongen ‘arbeitseinsatz’ in Duitsland ontlopen. Er waren af en toe ook andere lieden in huis waar ik officieel niets van geacht werd te weten, maar soms was er vreemd rumoer op zolder en mocht ik daar niet met m’n trein spelen. Op een nacht is het huis door de Duitsers omsingeld en werd mijn vader opgepakt en met een heel stel anderen met vrachtwagens afgevoerd naar de Heemraadsingel in Rotterdam, waar de SD zat. Het hele huis is overhoop gehaald. Kennelijk waren de onderduikers toevallig weg of zo goed verstopt dat ze niet gevonden zijn. Het heeft allemaal op mij een grote indruk gemaakt. Tijdens de overval stond er een Duitse soldaat met geweer in mijn slaapkamer. Als bewijs van mijn vaders illegale activiteiten was er een kaartje gevonden van Zuid-Holland, op transparant papier, zo’n blind kaartje waarvan de plaatsen en de eilanden met nummers aangegeven werden. Volgens de SD was dit het invasieplan. Mijn vaders kennis van de Duitse taal en vooral het Duitse denken heeft er voor gezorgd dat hij na drie dagen weer vrijgelaten werd, voor zover ik begreep samen met de rest van de opgepakten.”

Inwoning
“Ook hadden we tijdens de oorlog inwoning van verschillende mensen. Zo hebben we nog onderdak verleend aan een echtpaar dat uit hun huis in Scheveningen gezet was voor de aanleg van de Atlantikwal. Ook hebben we nog een tijd de buren van nummer 6 onderdak verschaft. Hun huis was gevorderd door de Duitse SD. Het waren twee vrijgezelle zusters, beiden in het onderwijs, de dames Couvee. Op nummer 8 woonde de familie Van Dam, waarvan de echtgenoot ook in het onderwijs zat. Heel bijzonder was dat hij tijdens de oorlog in hun achterkamer een groot kajuitzeiljacht bouwde, waarmee hij tot op hoge leeftijd gezeild heeft. Op nummer 10 woonde de familie Ubbink, hij was dominee. Verderop woonde een familie Bijvanck, waarvan de echtgenote een keer per jaar bezoek kreeg van prinses Juliana, tijdens de jaarlijkse rëunie van de meisjes-studentenvereniging VVSL. Ook heeft de roemruchte schrijver W.F. Hermans ergens in het rijtje gewoond. In het laatste huis woonde de familie Parmentier en in het huis daarvoor de familie Snijders. Dat vergeet je niet, want de dochter was mijn vriendinnetje en die had een step met luchtbanden! Voordat de Roomburgerlaan werd aangelegd, had het huis van de overburen, dus op de hoek met de Verdamstraat, als adres Fruinlaan 18. Daar woonde familie De Sitter, directe familie van de beroemde astronoom De Sitter.”

•De tekening van Bosch toont de situatie voor de aanleg van de Roomburgerlaan. Wat merkwaardigerwijs ontbreekt, is het roodwitte houten hek dat de straat aan de zijkant van ons huis afsloot van het weiland erachter. Ook is het zwarte paadje getekend, alleen niet zwart. Voor zover ik kan bedenken zat de tekenaar op het balkon van het huis van Verhey van Wijk. Dit is te zien aan het getekende struikgewas. Dat huis is de grote vrijstaande villa op de hoek van de Fruinlaan en de Burggravenlaan. Die bewoner was de eigenaar-directeur van de Leidse wolfabriek, later "Wollemijntje.”

De onthulling van Molecular. (foto RBF)

Molecular onthuld: ‘Een nieuwe poort tot onze wijk'

10-10-2021 | Op zaterdag 9 oktober was het zover, het cadeau ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de wijkvereniging werd onthuld door wethouder en wijkbewoner Fleur Spijker.

Deze feestelijke gebeurtenis vond plaats op een zonnige namiddag in aanwezigheid van ruim 60 buurtbewoners en genodigden. Het beeld is gemaakt door de Leidse kunstenares Fleur van den Berg. Het staat op het kruispunt van de Burggravenlaan en Fruinlaan, de wegen die de drie delen van onze wijk verbinden.
In 2019 bestond de vereniging ProfBurgWijk 25 jaar. Een van de jubileum-activiteiten was het realiseren van een kunstproject voor de wijk. Met als doel, een kunstwerk dat de verbanden en de verbondenheid in de wijk accentueert. Karin Jansen heeft dit project vanuit het bestuur van de vereniging getrokken. Zij onderhield de contacten Fleur van den Berg over de realisatie van het kunstwerk, en met het Lucas van Leyden Fonds voor aanvullende financiering, waarvoor de wijkvereniging veel dank verschuldigd is. Dit alles heeft uiteindelijk geleid tot een schitterend resultaat: Molecular.

Belang participatie
Wethouder en wijkbewoner Fleur Spijker nam de onthulling voor haar rekening. In haar toespraak stond zij stil bij het belang van vrijwilligerswerk. En daarnaast bij het belang van participatie van wijkbewoners in ontwikkelingen in de wijk. De wijkvereniging kan niet zonder vrijwilligers en speelt een rol in die participatie. Het kunstwerk noemde zij: ‘Een nieuwe poort tot de wijk, waar je ook vandaan komt: het is niet te missen’. Ten slotte merkte zij op dat het beeld ook vragen oproept, die tot nadenken stemmen.

Driedimensionale ‘bollenstructuur’
Fleur van den Berg gaf een toelichting op het kunstwerk. Uit gesprekken met de wijkbewoners is de betrokkenheid met de wijk en de historie ervan gebleken. De professoren inspireerden haar in de vormgeving, een driedimensionale ‘bollenstructuur’.

Dat sluit ook aan bij haar stijl van beeldend werk. Molecular staat voor ‘de mens als onderdeel van’ en ‘verbondenheid’. Het past op die manier bij de wijk en bij de plek waar het staat, maar ook in een groter geheel: de samenhang tussen dingen.

Feestelijk
Het programma werd afgesloten met een feestelijk drankje voor de genodigden. Vanwege covid was ervoor gekozen die groep beperkt te houden tot oud-bestuursleden, actieve vrijwilligers en omwonenden. Het bestuur van de ProfBurgWijk hoopt dat de wijkbewoners alle zullen genieten van deze nieuwe aanwinst.

Onze wijk

>> Activiteiten, nieuws, projecten - kijk wat er allemaal in onze mooie wijk gebeurt.

>> Activities, news, projects - check out what goes on in our beautiful neighbourhood

'Ieder huis een regenton' sluit af met levering 24 regentonnen. (foto RBF)

'Ieder huis een regenton' sluit af met levering 24 regentonnen

20-4-2022 | De Groengroep ProfBurgwijk heeft haar project 'Ieder huis een regenton' met succes afgesloten. Op 20 april zijn 24 regentonnen afgeleverd met een totale opvangcapaciteit van bijna 4.500 liter.

De Groengroep ProfBurgwijk kijkt terug op een geslaagde actie om het gebruik van regenwater te stimuleren. In totaal zijn er via 4 collectieve bestellingen ruim 85 tonnen nieuw aangeschaft met een totale opvangcapaciteit van ruim 15.000 liter.
Ook is er in samenwerking met het Circulair Warenhuis een prototype circulaire regenton ontwikkeld (houten ombouw rond een afgedankte klikobak), ter inspiratie van nieuwe initiatieven.
De aanblik van de vele regentonnen in onze buurt nodigt vast uit om ook zelf een regenton te gaan gebruiken.

Zelf aan de slag
De Groengroep daagt u uit om zelf aan de slag te gaan met een eigen ontwerp circulaire ton of zelf een regentoninitiatief op te zetten. De mogelijkheid om met korting een regenton te bestellen blijft bestaan, maar wordt niet meer door de Groengroep geregeld. Individueel bestellen via de Gamma kan altijd en de aantrekkelijke collectieve korting bij een bestelling van minimaal 10 regentonnen kan ook rechtstreeks met Tegapo worden afgestemd. Veel informatie is te vinden op deze website onder 'Ieder huis een regenton'. Nog vragen? Stuur een mailtje naar regentonleiden@gmail.com.

Gemeente
De gemeente Leiden heeft per april 2022 twee medewerkers aangesteld om het gebruik van regenwater (waaronder regentonnen) te stimuleren. Kijk op de website van Gagoed.nl om die ontwikkelingen te volgen.

De Groengroep ProfBurgwijk komt u binnenkort tegen met andere acties. Hopelijk tot snel!

December 2023

December 2023 (pdf)

20.01.2024 : Rectificatie
In de wijkkrant van december jl. stond een artikel over Gerda Vahrmeijer en haar winkel in de De laat de Kanterstraat. Ten onrechte was er in het artikel sprake van “de laatste buurtwinkel in de Profburgwijk”. Dat is natuurlijk niet juist. Er zijn nog meer winkels in de wijk, zoals verschillende in de van ’t Hoffstraat, die door wijkgenoten zeer worden gewaardeerd. Schrijvers van het artikel hadden de buurt rond de Cobetstraat-De Laat de Kanterstraat in de ProfBurgwijk Noord-Oost in gedachten, waar deze bloeiende winkel onderhand wel de laatst overgebleven buurtsuper is. Het bestuur biedt voor deze ongelukkige formulering zijn excuses aan.

Aanmelden als bezoeker

Wij heten u graag welkom bij een van de KodV-concerten. Om het u gemakkelijk te maken, bieden wij u nu de mogelijkheid om u direct via uw e-mailadres aan te melden.
We would love to welcome you to one of the KodV concerts. To make it easy for you, we now offer you the option to register directly via your email address.

Als u in de mail die u stuurt aan kunst@profburgwijk.nl onderstaand tabelletje invult, dan staat u direct op de lijst voor dit jaar. De nummers van de optredens vindt u op deze sitepagina en in de wijkkrant.
In uw mailtje vermeldt u dus onderstaande gegevens.

Naam
Adres
Telefoonnr
Aantal personen
Aantal kinderen
1 of 2 optredens
Voorkeur 1
Voorkeur 2
Voorkeur 3
Ik ben wel/geen lid van de wijkvereniging*
(*doorhalen wat niet van toepassing is)

De optredens zijn om 14 uur en om 16 uur. Een optreden bijwonen kost voor leden van de wijkvereniging 7 euro per persoon voor 1 optreden en 13 euro voor 2 optredens. Voor niet leden is dit 8 euro per persoon voor 1 optreden en 15 euro voor 2 optredens.

U kunt inschrijven tot 28 oktober en u ontvangt uw indeling uiterlijk op 31 oktober.
Mocht u op 2 november geen indeling hebben ontvangen, dan vragen we u contact op te nemen via kunst@profburgwijk.nl

Joeki van Etteger - Palm , Comité Kunst over de Vloer

Overleg gemeentesecretaris en wijkregisseur

Overleg gemeentesecretaris en wijkregisseur

Nov 2022

Nagaan hoe plannen van gemeente bekend kunnen worden voor onze wijk.

We hadden een constructief gesprek over hoe de plannen van de gemeente eerder in de wijk(en) bekend zouden kunnen worden. Bijvoorbeeld door het vertalen van beleidsplannen naar effecten voor de wijk. Door gebrek aan capaciteit in het gemeentelijk apparaat is dat niet haalbaar.

Dichter bij de wijk staan sluit echter wel aan bij ontwikkelingen binnen de gemeente. Dat zou kunnen door medewerkers die plannen voorbereiden in gesprek te laten gaan met wijkbewoners. Samen met de wijkregisseur gaan we dat vormgeven. Begin 2023 gaan we dat oppakken.

Wat is er te doen in ons buurthuis 't Trefpunt

31-8-2022 | In ons buurthuis ‘t Trefpunt, professorenpad 1, is tot van alles te doen. Onder lees meer vindt je het programma van september t/m december.
(In de bijlage staan alle activiteiten in stadsdeel Roodenburg. Ons buurthuis staat op blz. 28-32.)

Wijkprogramma van de wijken en buurten in Roodenburg (pdf)

ACTIVITEITENPROGRAMMA ’T TREFPUNT

MAANDAG

Maandag 10.00 - 12.00 uur KOFFIE-INLOOP
Gezellig kletsen met buurtbewoners onder het genot van een vers kopje koffie of thee. Heb je vragen aan de seniorencoach? Zij is in de ochtend aanwezig om je te adviseren of je te helpen met vragen die je hebt.
Kosten: gratis.
Maandag 10.00 - 12.00 uur MANTELWANDEL
Samen met andere mantelzorgers gezellig een stuk lopen, ter ontspanning maar ook om naar elkaar te luisteren en met elkaar mee te denken. Aansluitend of vooraf wordt er een kopje koffie gedronken.
Kosten: gratis
Maandag 12.00 - 13.00 uur (Iedere eerste maandag van de maand) BUURTSOEPIE!
Iedere eerste maandag van de maand kun je aanschuiven voor een eenvoudige lunch bestaande uit een heerlijke zelfgemaakte soep en een broodje.
Kosten: €3,50 per keer.

DINSDAG

Dinsdag 10.00 - 12.00 uur OUDERENGYM
Er zijn twee groepen met een verschillend niveau. Samen bewegen op muziek.
Kosten: €4,00 per keer
Dinsdag 14.00-16.00 uur (iedere 3e dinsdag van de maand) FILMMIDDAG
Kom gezellig een film kijken met andere buurtbewoners. De koffie en thee staatklaar en suggesties voor films zijn altijd welkom.
Kosten: € 2,00 per keer

WOENSDAG

Woensdag 9.00 - 11.00 uur INLOOPMOMENT BUURTCOACH
Heb je vragen, ideeën, wensen en of signalen betrekking hebbend op de wijk?
Kom dan langs om deze met buurtcoach Ali El Ali te bespreken en samen de mogelijkheden te onderzoeken.

DONDERDAG

Donderdag 10.00 – 12.00 uur HOBBYCLUB
Samen kaarten maken, maar iets ander mag natuurlijk ook.
Kosten: €1,00 per keer.
Donderdag 20.00 – 21.00 uur (1e donderdag van de maand) GA GOED SPREEKUUR VAN DE WIJJKAMBASSADEUR
Als wijkambassadeurs zijn Maarten Stoffers en Wilma van Griethuizen, elke eerste donderdag van de maand aanwezig bij ’t Trefpunt tussen 20:00 en 21:00uur. Kom gerust binnen en stel jouw vraag over duurzaamheid. Bijvoorbeeld:
- waar moet ik beginnen als ik wil verduurzamen?
- Waar kan ik een energiecoach aanvragen?
- Hoe kan ik een warmtescan van mijn woning aanvragen?
- Krijgen we korting als we met de buren samen zonnepanelen aanvragen?
- Speciaal voor huurders is er een huurbox beschikbaar om je energieverbruik terug te dringen.
Donderdag 20.00 uur FILMAVOND IN HET TREFPUNT
Georganiseerd door de Groenwerkgroep
Film: De Wilde Stad. Het is een film van natuurfilmer Mark Verkerk. Het is een mooie ode aan de stad en natuur die onder elke stoeptegel en op elke wolkenkrabber te vinden is.
Datum: 10 november
Elke 3e donderdag van de maand 20.00 – 21.30 uur INFORMATIEAVONDEN VAN DE WERKGROEP DUURZAAM PROFBURGWIJK
In beschermd stadsgezicht en met heel veel jaren 30 huizen is energie besparen heel rendabel. Door te investeren in maatregelen kan je veel besparen op je energierekening en wordt het in huis een stuk comfortabeler. Met goed informatie is het makkelijker om de juiste stappen te zetten.
Bewoners uit de wijk met kennis van zaken organiseren deze informatieavonden.
- Donderdag 15 september: ‘Help! Hoe bespaar ik energie?’ – over hoe je met kleine en/of grote maatregelen energie(kosten) kunt besparen. Een duidelijke praktische uitleg om energie te besparen. Het staat vaak mooi op internet, maar kan dat allemaal wel bij mij thuis en hoe pak ik dat dan aan?
- Donderdag 20 oktober: Isoleren en ventileren – over het isoleren van kieren, dak, vloer, muur en glas, en over voldoende ventileren voor een gezond binnenklimaat en om vochtproblemen/schimmel te voorkomen.
- Donderdag 17 november: (Hybride) Warmtepompen – over wanneer een (hybride) warmtepomp raadzaam is, en hoe je dat aanpakt. En hoe werkt zo’n pomp eigenlijk? Duidelijke uitleg over de werking en wat is er nodig om een warmtepomp aan te schaffen.
- Donderdag 15 december: Energie besparen met kleine maatregelen - de winter is begonnen en hoe plak ik nog snel een tochtstrip? Voor weinig geld toch flink besparen op je energierekening, door alle/veel kleine maatregelen toe te passen in je huis.

ZONDAG

Elke 3e zondag van de maand 10.00 uur GROENWERKGROEP PROFBURGWIJK
Elke 3e zondag van de maand organiseert de werkgroep ‘PRIK JE MEE’. Doe mee en prik de wijk schoon. Om 10.00 uur verzamelen bij het Trefpunt en afsluiten met een bakkie koffie in het Trefpunt.
Zondag 15.00 – 17.00 uur FILMMIDDAG
Films over het verleden van Leiden.
Marten neemt je mee terug tot de vroegste bewegende beelden in Leiden rond de jaren 20 en 30 van de 20e eeuw. Laat je verassen door de rijke historie van onze mooie stad.
Datum: 11 november
Kosten: €1,- per persoon, inclusief een kopje koffie/thee

OVERIG

Vindt plaats één keer per maand om 19.30 uur
GESPREKSGROEP LEVENSVERHALEN EN LEVENSVRAGEN
Ieder mens heeft zijn of haar levensverhaal. Het is boeiend die verhalen van elkaar te horen. Wat zijn de vragen waar wij in ons leven tegen aanlopen/aanliepen? Hoe hebben we geprobeerd daar antwoord op te vinden?
In deze maandelijkse praatgroep is dus elke deelnemer even ‘deskundig.
Wat is het verhaal van jouw Leven? We kunnen leren van elkaar.
Wanneer: één keer per maand (neem voor de data contact op met Jac v.d. Hoeven)
Kosten: €1,00 per keer
Informatie over inhoud en data: Jac v.d. Hoeven 06 28 35 90 49

Deze informatie staat ook op de pagina's 28 tot en met 32 in de bijlage die u bereikt via onderstaande link.

Helploketten overzicht / Sustainability help desks

For English - click HERE & scroll down
Algemeen
Duurzaam Bouwloket: Loket van Gemeente Leiden waar je kan vragen over duurzaam (ver)bouwen, energiebesparing en energie opwekken (Tel: 071 2043013)
Gagoed: geeft veel bespaartips en informatie over verduurzaming in Leiden.
Steffie: geeft veel bespaar tips in Nederlands en 7 andere talen!
Milieucentraal: Hier zijn veel bespaartips en gedetailleerde informatie over verduurzaming te vinden.
Energiekaravaan: Rondreizend informatieloket
Mobiel Energiepunt DBL: Rondreizend informatieloket van Energiek Leiden

Maatwerk
Energiecoach: Haal een expert in huis voor advies over verduurzaming
Energiefixers: Practische hulp voor huurders
mboRijnland: Duurzaamspreekuur op woensdagen

Zelf kijken
Leidse Duurzame Huizen Dagen: Bezoek duurzame huizen in Leiden
National Duurzame Huizen Route: Bezoek duurzame huizenoverall in Nederland
Slimme Buren: Kom in contact met mensen die duurzame maatregelen hebben genomen
Duurzaam Centrum Zoeterwoude: Showroom van installatiebedrijf

Specifiek
Erfgoed Leiden: Voor monumenten en gebouwen voor 1945
Huurteam: Hulp bij te hoge huur en/of slecht isolatie
Leids Steunloket Migranten: Voor migranten en internationals
Warmtepomp spreekuur: Gericht advies over warmtepompen:
Solarfreezer: Systeem voor warmtebuffering in kruipruimte, kelder of tuin
Winst uit je Woning: Collectieve inkoopactie
Zon PBW: Steunpunt zonnepanelen van deskunidige wijkbewoner

Doe het zelf
doehetzelfdoehetduurzaam: Tips en kluswijzers om zelf je huis te verduurzamen
Energie verbruik: Zelk kijken wat een gemiddeld huishouden aan energie verbruikt.
English follows the Dutch text

ENGLISH
General
Duurzaam Bouwloket: Helpdesk of gemeente Leiden where you can ask questions about sustainable (re)building, energy saving and energy generation (Tel: 071 2043013)
Gagoed: provides many tips and information about sustainability in Leiden.
Steffie: gives a lot of saving tips in Dutch and 7 other languages!
Milieucentraal: Many saving tips and detailed information about sustainability can be found here.
Energiekaravaan: Traveling information desk
Mobiel Energiepunt DBL: Traveling information desk of Energiek Leiden

Customised
Energie coach: Ask an expert to visit your house for customised advice on sustainability
Energiefixers: Practical help for tenants
MBORijnland: Sustainability consultation hours on Wednesdays

See for yourself
Leiden Sustainable Houses Days: Visit sustainable houses in Leiden
National Sustainable Houses Route: Visit sustainable houses overall in the Netherlands
Smart Neighbors: Get in touch with people who have taken sustainable measures
Sustainable Center Zoeterwoude: Showroom of installation company

Miscellaneous
Leiden Heritage: For monuments and buildings before 1945
Rental team: Help with rent that is too high and/or poor insulation
Leids Migrant Support Desk: For migrants and internationals
Heat pump consultation: Targeted advice about heat pumps:
Solarfreezer: System for heat buffering in crawl space, basement or garden
Winst uit je Woning: Collective purchasing campaign
Zon PBW: Support point for solar panels from expert local residents

Do-it-yourself
do-it-yourselfsustainable: Tips and handyman guides to make your home more sustainable
Energy consumption: See for yourself what an average household uses in energy.

Verkeersveiligheids-onderzoek Lammenschansweg

07 augustus 2023 : N.a.v. de buurtactie Lammenschans Veilig! besloot de gemeente een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar de verkeersveiligheid op de Lammensschansweg.

Rapportage Lammenschansweg (pdf)

De schouw en voorgestelde maatregelen zijn besproken met een klankbordgroep van vertegenwoordigers van wijken aan beide zijden van de Lammenschansweg. Waaronder bestuursleden van onze wijkvereniging.

Er zijn drie klankbordbijeenkomsten geweest, waar de leden commentaar hebben kunnen geven op de resultaten van het onderzoek en de potentiële maatregelen op de korte termijn. De uitgebreide versie van Lammenschansweg aanpassen staat opgenomen in het programma Leiden Duurzaam bereikbaar, maar de uitvoering hiervan zal nog een aantal jaren duren.

Het eindrapport is eind juni aangeboden aan wethouder North. De afweging welke maatregelen en op welke termijn zullen worden genomen is aan het college van B&W. Wanneer we daar bericht over krijgen zullen we dat doorgeven.

De belangrijkste aanbevelingen voor de korte termijn zijn: beter laten opvallen van de bus stroken, oversteekpunten beter verlichten en verbreden stroken fietsers, 30 km zone op de paralelwegen en de Sitterlaan invoeren, bushalte Lammensschansstation verplaatsen, belemmeren van de weg oversteken daar naast de oversteekpaden.

Leeswijzer rapport:

Blz. 8: overzicht van de onderhanden genomenkruispunten en blz 10 de drukte op die kruispunten.
Blz 14 e.v. voorstellen Tomatenstraat kruising.
Blz 16 e.v. Bètaplein
Blz 18: de Sitterlaan
Blz 21: de Koninginnelaan /Leliestraat
Vanaf blz 34 conclusies en aanbevelingen per kruispunt, vanaf blz 40 de mogelijke korte termijn maatregelen
Blz 47: een afwegingskader, welke maatregelen verdienen voorkeur naar de criteria die zijn opgesteld (prioriteit veiligheidsverbeteringen)

Bestuur wijkvereniging.

Programma van Gluren bij de Buren 2023 is bekend! foto: Ehlana Polgara

Programma van Gluren bij de Buren 2023 is bekend!

8 januari 2023 | Op zondag 5 februari treden 44 verschillende podiumkunstenaars op in huiskamers van alle soorten en maten, verspreid over alle wijken van Leiden. Bezoekers kunnen vanaf nu hun programma uitstippelen via de website.

Website

Het programma bestaat dit jaar uit een kleurrijke verscheidenheid van disciplines en genres. In de Stevenshof speelt een gitaarensemble afgewisseld door een a capella groep, in het centrum wordt door een DJ duo een aantal gouden platen gedraaid.

Elk optreden duurt een half uur en elke act wordt drie keer uitgevoerd. Bezoekers kunnen van optreden naar optreden hobbelen, en de fanatiekeling kan zo zelfs zeven verschillende optredens bijwonen.

Alle optredens zijn te bezoeken op basis van vrijwillige bijdrage en reserveren is niet nodig. Bezoekers kunnen op de website een persoonlijke route samenstellen om te printen of te delen met vrienden, familie en buren.

Gluren bij de Buren Leiden wordt georganiseerd door Stichting de Bühne in samenwerking met de BplusC Bibliotheek en met dank aan RE/MAX Makelaarsgilde Leiden.

GLUREN BIJ DE BUREN LEIDEN
Zondag 5 februari 2023
12:00 - 17:00 uur
Entree: vrijwillige bijdrage
Reserveren is niet nodig
Verdere informatie zie website

Uitnodiging bijwonen plaatsen Stolpersteine Joods Weeshuis Leiden

28 mei 2023 | De Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden plaatst Stolpersteine in onze wijk.

Lees hier de uitnodiging (docx)

Op 14 juni aanstaande zullen de eerste 9 stolpersteine worden gelegd bij het Joods Weeshuis. De Stichting nodigt de buurtbewoners hiervoor uit om bij aanwezig te zijn.

4 en 5 mei, Leven met oorlog

6 mei 2023 | Op 4 mei herdenken we allen – burgers en militairen – die waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna.

Leven met oorlog, dat is het thema van de herdenking van dit jaar. Gericht op de impact van oorlog op individuen en families.

Nog voor dat ik het thema wist, zag ik een in een interview met Huub Oosterhuis, die recent is overleden. Daarin vertelde hij de impact die het wegvoeren van Joodse families heeft gehad op zijn leven. Vanuit, ik vermoed de woonkamer van zijn ouderlijk huis denkt hij terug aan de razzia’s en het wegvoeren van Joodse families. Ze werden naar het plein voor hun huis gedreven. ‘Een schaamteloze toestand. Je zag hoe mensen met mensen omgaan. Hoe het is om machteloos te zijn’ Dat heeft zijn denken bepaald. Tegelijkertijd hield hij hoop. In een ander interview zegt hij: Er zullen altijd mensen zijn die het goede doen. Dat was ook zijn insteek.

Afgelopen zaterdag was ik bij een boekpresentatie van ‘Opeens zijn wij de vijand’. Het waargebeurde verhaal van een Duits-Nederlandse tweeling ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Frank en Hendrik Hartmann geboren in 1937 in Maastricht. Hun Duitse vader werkte in Nederland en ontmoette daar hun moeder. De tweeling voelt zich Nederlands, maar dat verandert door de oorlog. Door wat hen overkomt, zijn ze opeens geen straatgenoten meer van hun vriendjes, maar ‘de vijand’. Hun moeder besluit dat ze naar familie in Duitsland vertrekken, als hun vader in Duitse dienst moet. En zij zullen nooit meer in Nederland wonen. Het kinderboek is geschreven door onze wijkgenoot Roland Mans, die verre familie is van Frank en Hendrik. Het voorwoord is ook van een wijkgenoot, historicus Hans Blom. Hij schrijft: “Juist voor kinderen geldt dat hun latere leven mede bepaald wordt door wat er in hun jeugdjaren gebeurde. Zeker als het in die jeugd oorlog was. Roland Mans sprak met Frank en Hendrik, hoorde hun verhaal aan. … en schreef hij het op een meeslepende manier op. Daarom is het geweldig … dat dit verhaal verteld is en bewaard zal blijven.”

Het verhaal gaat over klein leed zou je kunnen zeggen, maar het laat ook zien dat het nogal bepalend is in welke omstandigheid je wordt geboren. En dat je je lot niet in handen hebt.

Bekend is dat nog ongeboren kinderen veel meekrijgen van de situatie waarin de moeder verkeert. En ook dat ervaringen uit de jeugd lang meegedragen worden en ook worden doorgegeven.

Je hoeft geen geleerde te zijn om te bedenken hoe het zal gaan met mensen die in Oekraïne, de Gaza-strook of delen van Soedan op dit moment. Of op allerlei plekken in de wereld waar oorlog of verdrukking is. En welke impact dat nog generaties lang zal hebben.

Laten we niet doof worden voor de verhalen, maar er van leren. En van daaruit het goede doen.

In het lied ‘Lied van de grote Liefde’ geeft Oosterhuis ons denk een opdracht mee:

‘Tot recht doen heb Ik jou bevrijd.

Wat goed is geef ik je te doen’.

Het goede doen, dat lijkt of is vaak eenvoudig. Lastiger wordt het als het keuzes vraagt, die je eigen doen en laten kunnen beïnvloeden.

Nog moeilijker wordt het als jouw leven of dat van je naasten op het spel staat. Dan kun je alleen hopen dat je op dat moment het goede kan doen.

Koningsdag 27 april 2023

10 april 2023 | WE ARE ALL KINGS AND QUEENS is dit jaar het thema van Koningsdag 2023 in de ProfBurgwijk.

Koningsdag 2023 (docx)
Programma Koningsdag (docx)

Het plein kleurt weer Oranje op Koningsdag….

Ook dit jaar geeft het Oranjecomité weer invulling aan een 50 jaar oude traditie van vrijmarkt, kinderoptocht met Jong K&G, kinderspelletjes, muziek, drankjes, hapjes en gezelligheid op het plein op de unieke kruising van de De Laat de Kanterstraat - Cobetstraat.

Voor verder informatie Koningsdag 2023 klik op de bijgevoegde bestanden.

Kunst over de Vloer 2019 / Livingroom Concerts 2019

7-11-2019 | Afgelopen regenachtige herfstzondag verspreidden zo’n 200 buurtbewoners zich over negen huiskamers in onze wijk. Om te luisteren naar professionele musici.
English follows the Dutch text

Van Bach tot Brahms, van blazers, gitaristen en cellisten, tot een muzikale kindervoorstelling. De setting van zo’n optreden in een huiskamer blijft heel bijzonder. Je zit zo dichtbij de professionele muzikanten dat je de kleppen van de saxofoon kunt horen en het glaasje water aan de cellist kunt aanreiken. Je kunt even ‘gluren bij de buren’, je komt wijkgenoten tegen en na een uurtje ga je weer verder naar het volgende optreden. Zomaar, op een verloren zondagmiddag. Wederom is dit tweejaarlijkse muziekfestival een groot succes gebleken. Wees er ook bij in 2021!

Kijk de foto's

Livingroom Concerts 2019
Last rainy autumn Sunday, about 200 residents spread out over nine living rooms in our neighborhood. To listen to professional musicians. From Bach to Brahms, from wind instruments, guitarists and cellists, to a musical children's performance. The setting of such a performance in a living room remains very special. You sit so close to the professional musicians that you can hear the valves of the saxophone and hand the glass of water to the cellist. You can 'peek at the neighbors', you meet neighbors and after an hour you move on to the next performance. Just like that, on a lost Sunday afternoon. This biennial music festival has once again proven to be a great success. Be there in 2021!

Check out the photos

Nizar Rohana : op televisie in Podium Klassiek / on television in Podium Klassiek

02.10.2024 : Op zondagavond 29 september was oed-speler Nizar Rohana te gast in het TV-programma 'Podium Klassiek' van de NPO. Als organisatie van Kunst over de Vloer 2024 zijn we er trots op dat we deze virtuoze muzikant ook in ons programma van 3 november hebben!
English follows the Dutch text

Rohana werd op TV geïntroduceerd door de Syrische oed-speelster Jawa Manla. Zij liet de kijker kennismaken met de taarab in de Arabische muziek: een optreden waarbij het publiek in extase raakt. Nizar Rohana en percussionist Modar Salama gaven een demonstratie van deze taarab-muziek. Diezelfde Nizar Rohana verzorgt op 3 november één van de huiskamerconcerten die in het kader van Kunst over de Vloer in onze wijk worden gegeven en speelt dan stukken van zijn nieuwe album "Safa" (Puurheid). Een mooie kans om deze virtuoze muzikant 'live' aan het werk te zien!
Wilt u Nizar Rohana zien en horen spelen, kijk dan Podium Klassiek terug op www.npo.nl/start

Nizar Rohana on television in Podium Klassiek
On Sunday evening, September 29, oud player Nizar Rohana was a guest on the TV program 'Podium Klassiek' of the NPO. As the organisers of Livingroom Concerts 2024, we are proud to have this virtuoso musician in our program of November 3!
Rohana was introduced on TV by the Syrian oud player Jawa Manla. She introduced the viewer to the taarab in Arabic music: a performance that makes the audience ecstatic. Nizar Rohana and percussionist Modar Salama gave a demonstration of this taarab music. The same Nizar Rohana will provide one of the living room concerts that are given in our neighborhood as part of 'Kunst over de Vloer' on November 3 and will play pieces from his new album "Safa" (Pureness). A great opportunity to see this virtuoso musician at work 'live'!
If you would like to see and hear Nizar Rohana play, watch Podium Klassiek again on www.npo.nl/start.

EIGENAREN / OWNERS

01,01.2024 : Wilt u uw eigen woning duurzamer maken? Bijvoorbeeld met zonnepanelen of betere isolatie?
Dan is er online veel informatie en advies te vinden om uw woning te verbeteren. Maar hoe pak je dat aan?
English follows the Dutch text

Wat moet u eerst doen en welke maatregelen zijn technisch het beste en het meest kosteneffectief. Welke technische aanpassingen zorgen voor het meeste extra comfort in uw woning? En zijn dergelijke aanpassingen toegestaan in een wijk met een beschermd gezicht of monumentale status?

Op al deze punten en nog veel meer vindt u antwoorden op deze website, maar ook hier op Profburgwijk.nl vindt u veel informatie. Er staan veel jaren dertig huizen in onze buurt en op deze website zijn veel tips speciaal voor hen. Kom je er niet uit en heb je hulp nodig, schakel dan een energiecoach in. Energiecoaches zijn enthousiaste mensen met veel praktijkervaring. Ook hebben zij een opleiding tot energiecoach gevolgd en delen zij gratis hun kennis en ervaring met andere Leidenaren.

Info for home owners
Do you want to make your own home more sustainable? For example, with solar panels or better insulation?
Then there is a lot of information and advice available online to improve your home. But how do you go about that?
What should you do first and which measures are technically the best and most cost-effective. Which technical adjustments provide the most extra comfort in your home? And are such adjustments permitted in a neighborhood with a protected area or monumental status?

You will find answers to all these points and many more on this website, but you will also find a lot of information here on Profburgwijk.nl. There are many 1930s houses in our neighborhood and this website contains many tips especially for them. If you can't figure it out and need help, call in an energy coach. Energy coaches are enthusiastic people with a lot of practical experience. They have also completed training as energy coaches and share their knowledge and experience for free with other Leiden residents.

Energietransitie: wie heeft er nog geen zonnepanelen? / who has no solar panels yet?

01.09.2023 : De overgang van aardgas naar duurzame energiebronnen, zelf energie opwekken en besparen: dat versta ik onder energietransitie.
English follows the Dutch text

In 2015 hebben we zonnepanelen op ons dak laten plaatsen en dat was een goede investering. We hebben de kosten terugverdiend en verdienen er nu aan, zeker door de gestegen energieprijzen. Bovendien dragen we bij aan het tegengaan van klimaatverandering door CO2-uitstoot te verminderen. Waarom hebben niet nog veel meer buurtgenoten dit gedaan, vraag ik me af.

Waarom zou je?
Destijds waren er nog veel klimaatsceptici die niet overtuigd waren van de snelle opwarming van de aarde en dat de mens daar verantwoordelijk voor is. Nu zijn deze sceptici vrijwel verdwenen en ervaren we de gevolgen van de klimaatverandering in eigen land en wereldwijd. Terwijl ik schrijf is in het nieuws dat begin juli wereldwijd hitterecords zijn verbroken. Nederlandse wijnboeren gaan over op meer zuidelijke druivenrassen vanwege de opwarming. Dit is een luxeprobleem vergeleken met de half miljoen inwoners van Kiribati. Dat land zal het eerste zijn dat zal verdwijnen door klimaatverandering, het zal naar verwachting onbewoonbaar zijn aan het einde van deze eeuw.
Klimaatsceptici hebben plaatsgemaakt voor klimaatcritici die de mens wel als oorzaak van opwarming van de aarde erkennen, maar vinden dat ze er zelf geen invloed op kunnen uitoefenen. Ze denken dat elke actie slechts een druppel op de gloeiende plaat is. Lekker makkelijk en niet waar denk ik dan, natuurlijk kan je wat doen en heeft dat zin.

Wat houdt je tegen?
Niet iedereen heeft een optimaal dak voor zonnepanelen. Er zijn vaak goede redenen waarom bewoners geen panelen plaatsen, zoals verenigingen van eigenaren waar het niet lukt om een meerderheid te krijgen voor een zonnepanelenproject op het gezamenlijke dak. Ook de regels van het beschermd stadsgezicht van onze wijk kunnen je tegenhouden. De regels kunnen ingewikkeld zijn of onbegrijpelijk. Zo kwam er, nadat in onze wijk het verbod op zonnepanelen aan de straatzijde verdween, een regeling waardoor dat wel mogelijk werd, maar met verplichte oranje zonnepanelen voor woningen met oranje dakpannen. Die panelen bleken slecht verkrijgbaar en wekken minder efficiënt stroom op. Kort na het ingaan van de regel is deze alweer afgeschaft. Ook met oranje pannen mag je nu efficiënte zwarte panelen plaatsen, wel heb je een vergunning nodig. Niet te volgen zo’n zwalkend gemeentebeleid en vervelend voor de vooruitstrevende en volhardende bewoners die de oranjepanelen wisten aan te schaffen.
Er zijn vast ook twijfelaars die het mogelijk afbouwen vanaf 2025 van de salderingsregeling aangrijpen om geen zonnepanelen aan te schaffen. Met de salderingsregeling kun je de stroom die je zelf opwekt en teruglevert aan het net, verrekenen met de stroom die je afneemt van het net. Hierdoor betaal je alleen voor de netto hoeveelheid stroom die je verbruikt. Milieu Centraal rekent voor dat ook met het afbouwen van deze regeling het rendement (de winst) van zonnepanelen vergelijkbaar is met een rente van 5 procent op je spaarrekening, ervan uitgaande dat je de panelen in 2023 op je dak legt.
Dus voor iedereen die zich aangesproken voelt: ga aan de slag! Voor veel belemmeringen zijn oplossingen te vinden zijn en daar is hulp voor beschikbaar

Gerrit Jan Schraa

De column van Gerrit Jan Schraa verscheen in de wijkkrant van september 2023

Energy transition: who doesn't have solar panels yet?

The transition from natural gas to sustainable energy sources, generating and saving energy yourself: that is what I understand by energy transition.

In 2015 we had solar panels installed on our roof and that was a good investment. We have recouped the costs and are now making money from them, especially due to the increased energy prices. Furthermore, we contribute to combating climate change by reducing CO2 emissions. I wonder why more neighbors haven't done this.

Why would you?
At the time, there were still many climate skeptics who were not convinced about rapid global warming and that humans were responsible for it. Now these skeptics have mostly disappeared and we are experiencing the consequences of climate change domestically and globally. As I write this, the news reports that heat records were broken worldwide in early July. Dutch wine growers are switching to more southern grape varieties because of global warming. This is a luxury problem compared to the half million inhabitants of Kiribati. That country will be the first to disappear due to climate change and is expected to be uninhabitable by the end of this century.
Climate skeptics have made way for climate critics who recognize humans as the cause of global warming, but believe that they have no influence on it themselves. They think that every action is just a drop in the ocean. Nice and easy and not true. In my opinion, of course you can do something and it makes sense.

What stops you?
Not everyone has an roof suitable for solar panels. There are often good reasons why residents do not install panels, such as homeowners' associations where it is not possible to get a majority for a solar panel project on the shared roof. The rules of the protected cityscape of our district can also hold you back. The rules can be complicated or incomprehensible. For example, after the ban on solar panels on the street side disappeared in our neighbourhood, a regulation was introduced that made this possible, but with mandatory orange solar panels for homes with orange roof tiles. These panels turned out to be difficult to obtain and generate electricity less efficiently. Shortly after the rule came into effect, it was abolished. You can now also install efficient black panels with orange tiles, but you still need planning permission. Such a meandering municipal policy is difficult to follow and very annoying for the progressive and persistent residents who managed to find and purchase the orange panels.

There are probably also sceptics who use the possible phasing out of the netting scheme from 2025 as an opportunity not to purchase solar panels. With the netting scheme you can offset the electricity you generate yourself and feed back into the grid with the electricity you purchase from the grid. This means you only pay for the net amount of electricity you use. Milieu Centraal calculates that even with the phasing out of this scheme, the return (profit) of solar panels will be comparable to an interest of 5 percent on your savings account, assuming you install the panels on your roof in 2023. So for anyone who still hesitates: get started! Solutions can be found for many obstacles and help is available
Gerrit Jan Schraa

De column van Gerrit Jan Schraa appeared in de wijkkrant of September 2023

Reactie op protest mobiele woonunits

Naar aanleiding van de bijeenkomsten over de tijdelijke woningen zonden Paul Juten en Nynke Smits een persoonlijke reactie onder de titel:
Van “woonschaamte” tot trots op onze wijk

Het protest van 16 december tegen het plaatsen van 16 mobiele woonunits op het veldje tussen Verdamstraat en Burggravenlaan had wel een terecht punt voor wat betreft de zeer late uitnodiging voor de informatieavond van de kant van de gemeente (slechts een week tevoren). De kwalificatie ”als een dief in de nacht” is dan ook wel begrijpelijk. De negatieve sfeer op de informatieavond werd door de groep actievoerders flink aangewakkerd, met veel interrupties vanuit het publiek, op het onfatsoenlijke af. De enkeling die openlijk een afwijkende mening durfde te uiten werd door de menigte weggehoond.
In de oproep van de actievoerders werd voor de te plaatsen houten units - bedoeld of onbedoeld - ten onrechte de term ‘containers’ gebruikt, wat een negatieve lading heeft. Deze term werd helaas klakkeloos overgenomen door het Leids Dagblad en Sleutelstad TV.
Iedereen die vooruitkijkt kan zien dat wij in een snel veranderende wereld leven waarin de zekerheden wegvallen en toekomstperspectieven, zeker voor sociaal zwakkeren, niet erg rooskleurig zijn. Gezien de komende klimaatmaatregelen en de problemen op de woningmarkt zullen we allemaal een stapje terug moeten doen in onze comfortzone. Des te meer doet het pijn te zien dat in onze zo exclusieve en economisch sterke wijk men zich op deze manier manifesteert. Wij hadden van onze wijkbewoners meer begrip voor de problematiek van de woningzoekenden verwacht, en meer steun voor het streven van de gemeente naar een meer “inclusieve” samenleving.
Het was dan ook hartverwarmend om op de tweede informatie avond van 19 december veel andere geluiden te horen, met positieve ervaringen en inventieve aanbevelingen, die voor B&W bemoedigend zullen zijn en onze toekomstige buurtgenoten tonen dat zij welkom zijn. Laten wij ook hier onze sterkte tonen.

Paul Juten, Fruinlaan 14
Nynke Smits, Fruinlaan 16

het bestuur: David van Es, Thea Dickhoff, Sander La Grouw, Loes van der Hulst, Karin Verbraken, Kees Rotteveel en John Molenaar

Nieuws vanuit het bestuur / News from the management team

29.09.2024 : Hier is een opsomming van activiteiten en onderwerpen waar het bestuur zich mee bezig heeft gehouden sinds de vorige Wijkkrant (april 2024)
English follows the Dutch text

Algemene Ledenvergadering
Op 27 maart hielden we de Algemene Ledenvergadering in een nieuwe opzet. Vooraf werd er een borrel gehouden in het clubhuis van Trigon. Leuk om te zien dat er een behoorlijke opkomst was. Wat een beetje achterblijft is de vertegenwoordiging van de leeftijdsgroep 25-45 jaar en van de mensen die een huurwoning hebben in de wijk. Weet dat alle leden welkom zijn en dat iedereen vrij is om ons te benaderen voor allerhande onderwerpen die in de wijk spelen (ook buiten de ALV).

De financiële stukken over 2023 zijn vastgesteld na een positief oordeel van de kascontrole-commissie. De commissie voor het huidige jaar is benoemd. Het jaarplan is dit jaar niet vastomlijnd. Wij sluiten ons als bestuur aan bij de doelstelling van de vereniging: het behartigen van belangen in de wijk van alle bewoners, met specifieke focus op leefbaarheid en welzijn. In de nieuwe samenstelling van het bestuur gaan we komend jaar werken aan nieuwe focusgebieden en blijven we actief betrokken bij lopende dossiers (herinrichting Lammenschansweg / nieuwbouw / energietransitie / handhaving, etcetera).

De aanwezigen hadden verder een goede discussie over de functie van de vereniging en de Wijkkrant naar aanleiding van een artikel hierin over wijkbewoners die mee hebben gedaan met de bezetting door Extinction Rebellion van de A12 om aandacht te vragen voor het klimaat. Hoewel het artikel was gericht op de beweegredenen van de wijkbewoners om hieraan mee te doen, was de vraag of er (al dan niet bewust) een podium werd geboden aan organisaties die standpunten innemen waar niet iedereen in de wijk zich in kan vinden. Uiteindelijk was er consensus over het feit dat de wijkvereniging en -krant ook een plaats kunnen zijn voor discussie en afwijkende meningen, maar dat er zorgvuldig moet worden omgegaan met de wijze waarop dit wordt gepresenteerd. Dit nemen wij als wijkvereniging uiteraard ter harte. De wijkvereniging is er immers voor iedereen.

Bestuursleden Han van Overbeeke (voorzitter) en Jackelien Kuntz (secretaris) namen afscheid. Ze werden bedankt voor hun tomeloze inzet op diverse dossiers. Ze hebben beiden de vereniging in goede en slechte tijden ondersteund, waarbij het rumoer rond het Roomburgerpark en de problemen in de coronaperiode specifieke vermelding behoeft.

David van Es (specifieke focus op IT en het ledenbestand) en Kees Rotteveel (secretaris) verwelkomen we als nieuwe bestuursleden. Het bestuur is daardoor weer op niveau en kiest Sander La Grouw tot nieuwe voorzitter. Het bestuur wordt verder nauw ondersteund door Colin Wells. Hij is de spil in de communicatie op de website en de schermen in de wijk.

Schermen in de wijk
Er staan op diverse locaties in de wijk tv-schermen die wijkupdates weergeven. Het bestuur evalueert momenteel of deze schermen voldoende bereik hebben, of ze goed leesbaar zijn en of er locaties beschikbaar zijn die wellicht beter in het zicht staan. Heb je iets dat de wijk aangaat en wil je dat delen? Laat het ons weten en wellicht kunnen we dit op de website/schermen plaatsen of zelfs meenemen in de wijkupdate. Het bestuur streeft ernaar tegen het einde van het jaar de schermen weer in optima forma te hebben.

Lammenschansweg
Tot onze ontsteltenis is er onlangs iemand bij een ongeluk om het leven gekomen op de Lammenschansweg. Dit na een reeks van ongelukken op de diverse kruispunten. De gemeente is druk bezig met het in fases veiliger maken van deze kruispunten, maar voor dit slachtoffer komt dit dus te laat. De voornaamste doelen van de gemeente in de komende jaren zijn het verbeteren van de verkeersveiligheid en verkeersafwikkeling van gemotoriseerd verkeer, ov en langzaam verkeer. Daarnaast is het voor de gemeente belangrijk de functie ‘entree van de stad’ en de groene ambities (bomen/ planten/groenstroken) mee te wegen. Uiteraard vinden wij als vereniging dat deze maatregelen snel moeten worden ingevoerd, en daarom treden we met de overige betrokken verenigingsbesturen van de zuidelijke schil gezamenlijk op richting gemeente om erop te blijven hameren dat een snelle actie gewenst is.

Groene ambities
Onze vereniging heeft een ‘werkgroep duurzaam’. Deze werkgroep helpt onder andere bij allerhande vragen over verduurzaming van hun huis. Denk hierbij aan de installatie van zonnepanelen, warmtepompen of isolatiemaatregelen. Ook in bredere zin denkt deze werkgroep mee met de bewoners en de gemeente. Denk aan de WarmtelinQ en de ‘elektrificatie’. Dit zijn beide onderwerpen die ver van een gemiddelde bewoner afstaan, maar waar in de toekomst iedereen mee te maken krijgt. Wij blijven de gemeente erop wijzen dat een eerlijke energietransitie inhoudt dat de bewoners ook echt inspraak hebben en op de hoogte zijn van tijdslijnen en beslisstructuren. Daarnaast reikt de werkgroep ideeën aan waar de gemeente iets mee zou kunnen in de wijk. Dit kan gaan om slimmere laadpalen of om een slimmere omgang met welstandsnormen.

Wijkvereniging bestaat 30 jaar!
Onze wijkvereniging bestaat in 2024 dertig jaar. Prachtig om te zien dat onze mooie wijk een vereniging heeft om trots op te zijn met betrokken leden, een geweldige glossy (Wijkkrant) en diverse activiteiten voor jong en oud. Achter de schermen zijn we bezig met het beschikbaar maken van oude archieven. Hopelijk kunnen we onze website nog wat meer vullen met verhalen uit de oude doos. Wellicht hebben onze leden hier nog aardige ideeën en/of bijdragen voor.

In ons jubileumjaar is er ruimte voor Kunst over de Vloer en is het vorig jaar geïntroduceerde Kinderfestival (bij het ter perse gaan van deze Wijkkrant reeds gehouden) nu al een klassieker.

Vrijwilliger worden?
Gedurende het jaar zijn er activiteiten waarbij alle hulp welkom is. Heb je iets meer tijd over, dan zijn er ook commissies die zo nu en doen nieuwe aanwas zoeken (bestuur/duurzame werkgroep/ Koningsdagcommissie). Laat het onze voorzitter of secretaris weten en dan kijken we wat past binnen jouw mogelijkheden!

News from the management team
Here is a list of activities and topics that the team has been working on since April 2024.

General Members Meeting
On March 27, we held the General Members Meeting in a new format. Beforehand, a drink was held in the Trigon clubhouse. Nice to see that there was a decent turnout. What is a bit behind is the representation of the 25-45 age group and of the people who have a rental home in the neighborhood. Know that all members are welcome and that everyone is free to contact us for all kinds of topics that are relevant to the neighborhood (also outside the AGM).

The financial statements for 2023 have been established after a positive assessment by the audit committee. The committee for the current year has been appointed. The annual plan is not fixed this year. As a board, we align ourselves with the objective of the association: promoting the interests of all residents in the neighborhood, with a specific focus on liveability and well-being. In the new composition of the board, we will work on new focus areas in the coming year and we will remain actively involved in current files (redevelopment of Lammenschansweg / new construction / energy transition / enforcement, etc.).

The attendees also had a good discussion about the function of the association and the Wijkkrant following an article in it about residents who participated in the occupation of the A12 by Extinction Rebellion to draw attention to the climate. Although the article focused on the motives of residents to participate, the question was whether (consciously or unconsciously) a platform was offered to organizations that take positions that not everyone in the neighborhood agrees with. Ultimately, there was consensus on the fact that the neighborhood association and newspaper can also be a place for discussion and dissenting opinions, but that the way in which this is presented must be handled with care. As a neighborhood association, we naturally take this to heart. After all, the neighborhood association is there for everyone. Board members Han van Overbeeke (chairman) and Jackelien Kuntz (secretary) said goodbye. They were thanked for their tireless efforts on various files. They have both supported the association in good times and bad, with the commotion around the Roomburgerpark and the problems during the corona period requiring specific mention.

We welcome David van Es (specific focus on IT and the membership) and Kees Rotteveel (secretary) as new board members. As a result, the board is back on track and elects Sander La Grouw as the new chairman. The board is also closely supported by Colin Wells. He is the linchpin in communication on the website and the screens in the district.

Screens in the district
There are TV screens at various locations in the district that display district updates. The board is currently evaluating whether these screens have sufficient range, whether they are easy to read and whether there are locations available that may be more visible. Do you have something that concerns the neighbourhood and would you like to share it? Let us know and we may be able to place this on the website/screens or even include it in the district update. The board aims to have the screens back in top shape by the end of the year.

Lammenschansweg
To our dismay, someone recently died in an accident on the Lammenschansweg. This after a series of accidents at the various intersections. The municipality is busy making these intersections safer in phases, but for this victim this is too late. The main goals of the municipality in the coming years are to improve traffic safety and traffic flow of motorized traffic, public transport and slow traffic. In addition, it is important for the municipality to take into account the function of 'entrance to the city' and the green ambitions (trees/plants/green strips). Of course, as an association we believe that these measures must be implemented quickly, and that is why we are jointly acting with the other association boards involved in the southern shell towards the municipality to continue to emphasize that rapid action is required.

Green ambitions
Our association has a ‘sustainable working group’. This working group helps with all kinds of questions about making their home more sustainable. Think of the installation of solar panels, heat pumps or insulation measures. This working group also thinks along with the residents and the municipality in a broader sense. Think of the WarmtelinQ and the ‘electrification’. These are both topics that are far removed from the average resident, but which everyone will have to deal with in the future. We continue to point out to the municipality that a fair energy transition means that residents really have a say and are aware of timelines and decision-making structures. In addition, the working group provides ideas that the municipality could use in the neighbourhood. This could involve smarter charging stations or a smarter approach to aesthetic standards.

Neighbourhood association exists for 30 years!
Our neighbourhood association will be thirty years old in 2024. It is wonderful to see that our beautiful neighbourhood has an association to be proud of with committed members, a great glossy Neighbourhood magazine and various activities for young and old. Behind the scenes we are working on making old archives available. Hopefully we can fill our website with more stories from the old box. Perhaps our members have some nice ideas and/or contributions for this.
In our anniversary year there is room for Livingroom Concerts and the Children's Festival that was introduced last year is already a classic.

Want to become a volunteer?
During the year there are activities where all help is welcome. If you have a bit more time, there are also committees that are looking for new recruits every now and then (board/sustainable working group/King's Day committee). Let our chairman or secretary know and we will see what fits within your possibilities!

Wijkkrant september 2022

De Apetreiter: een boom die zijn naam eer aandoet

door Rinny Kooi

Dat op zijn stam onze hand zich soms neervlijt in een groet

(Marc Tritmans)

Toen Tritmans in het gedicht Afgunst bovengenoemde regel schreef had hij vast en zeker niet de Apetreiter voor ogen. Bekijk de stam van de Apetreiter in de tuin van de Tiboel Siegenbeekstraat 17 eens. Wat gebeurt er als u uw arm tegen de stam houdt of op een tak legt? De boom is super stekelig!!! De stam en de takken zijn met veel stekels bedekt. (zie figuur). Zelfs apen zijn niet in staat in deze boom te klimmen. Dat zouden zij eigenlijk wel graag doen om de eetbare zaden, die hoog in de boom gevormd worden, te plukken en op te peuzelen. Maar ze zullen het wel laten!

De Apetreiter, Araucaria araucana (Molina) K. Koch, heeft nog meer Nederlandse namen, zoals Apenboom, Apenschrik, Slangenden en Kandelaarden. De namen Apetreiter en Apenschrik spreken voor zich maar geldt dat ook voor Apenboom en Slangenden? Evenals dat voor apen geldt zullen slangen niet graag deze boom aanraken of er in klimmen. De zaden die eruit vallen en op de grond terecht komen zijn voor apen goed eetbaar. Dat verklaart de naam: de boom is aan de ene kant een treiteraar maar aan de andere kant een welkome voedselbron. Dat de naam Slangenden aan de boom is gegeven heeft een andere reden: de takken zouden op slangen lijken. Maar anderen zeggen dat ze aan kandelaars doen denken, vandaar ook de naam Kandelaarden.

Het woord Araucaria komt van de Arauncana Indianen in Zuid-Argentinië en Chili, het gebied waar de Apetreiter thuis hoort. Bossen, die uit deze bomen bestaan, zijn indrukwekkend mooi. De Araucanaís aten de zaden van deze boom.

De Apetreiter behoort tot de Araucariaceae. Dat is een primitieve oude plantenfamilie die al uit het Trias (213-248 miljoen jaar geleden) dateert, en toen ook op het noordelijk halfrond werd aangetroffen. Er is nu nog een beperkt aantal soorten uit die familie over die alleen voorkomen op het zuidelijk halfrond (Zuidoost-Azië, Nieuw-Zeeland, Australië en Zuid Amerika).

De Apetreiter is sinds het midden van de 17e eeuw in Europa bekend doordat de Spaanse natuuronderzoeker Don Fransisco Dendariarena in opdracht van zijn regering naar Zuid-Amerika afgereisd was om goed bruikbaar hout te zoeken, o.a. voor de scheepsbouw. In 1660 is de boom

in Nederland ingevoerd.

Volgens Raymond van der Ham van het Nationaal Herbarium Nederland bestaan er twee groeivormen van de Apetreiter, een slanke en een compacte. Ze worden in de literatuur echter niet apart beschreven. De compacte vorm wordt in het algemeen het mooiste gevonden. De boom in de Tiboel Siegenbeekstraat lijkt het meest op de compacte vorm.

De boom is tweehuizig. Zowel de vrouwelijke als mannelijke bloeiwijzen (kegels, zie figuur) worden hoog in de boom gevormd. De mannelijke kegels worden 7-15 cm lang en 5 cm breed, de vrouwelijke 10-18 cm en 8-15 cm breed. De pollenkorrels van de mannelijke bloemen worden door de wind naar de vrouwelijke gebracht. Het duurt na de bevruchting 2-3 jaar voor de zaden rijp zijn. Alleen oudere bomen vormen kegels. De boom aan de Tiboel Siegenbeekstraat is daarvoor nog te

jong. In het boek Nederlandse Dendrologie, geschreven door B.K. Boom (herzien door J. de Koning en anderen) staat: normaal tweehuizig, op hoge leeftijd kan de boom Èènhuizig worden. Mannelijke en vrouwelijke bloeiwijzen komen echter niet op dezelfde tak voor.

De boom kan in ons land volgens de literatuur- hooguit ongeveer 100 jaar worden. Ik vermoed dat die leeftijd te maken heeft met het beheer van die boom. In het gebied waar de boom van nature voorkomt kan hij ouder worden dan duizend jaar. In Zuidwest Argentinië wordt hij ruim 30-50 m hoog. De breedte is dan ongeveer vier tot vijf meter. In Argentinië zijn versteende resten van de oude Araucariaís gevonden met een stamdiameter van 3 meter. Ik weet niet of het in dit geval

dezelfde Araucaria-soort betreft als die in onze buurt.

De takinplant van de boom is mooi en regelmatig langs de kaarsrechte stam. Oudere takken hangen naar beneden, terwijl de takken in de kroon schuin omhoog staan. De naalden (= bladen) hebben een schubvorm. Ze zijn stijf, grijsgroen tot donkergroen en hebben een buitengewoon scherpe punt. De leerachtige schubvormige naalden overlappen elkaar grotendeels en staan in kransen rondom de tak (zie figuur).

In de 19e eeuw was deze boom in ons land in de mode en werd vaak aangeplant. Nu is de boom ook weer populair. In onze buurt woont kennelijk een aantal liefhebbers want er groeien minstens zeven exemplaren in particuliere tuinen. Enkele zijn ongeveer een meter hoog (dus recent aangeplant); andere zijn al een aantal meters hoog, o.a. de boom in de Tiboel Siegenbeekstraat.

De boom is winterhard. Uit het genus Araucaria is de Apetreiter de enige soort die bestand is tegen onze winters. Familieleden van de Apetreiter kunnen niet goed tegen ons klimaat. Maar binnenshuis kan wel een verwant (ook een lid van het genus Araucaria) worden aangetroffen, namelijk Araucaria heterophylla, de kamerden (zie figuur). Net als de slangenden is ook dit een modeplant. Een paar jaar geleden was hij vaak bij de bloemist te koop. Ik denk dat er toen binnen in de woningen in onze wijk veel meer kamerdennen te vinden waren dan de zeven slangendennen die nu buiten staan. De kamerden is veel minder stekelig en daarom ook hanteerbaarder.

Er zijn mensen die van de Apetreiter houden; er zijn er ook die hem het liefste zouden omhakken. In het algemeen staat er in onze wijk - door de persoonlijke voorkeur van de bewoners een groot aantal soorten bomen uit heel verschillende plantenfamilies. Om die reden zouden we onze buurt voor zover het particuliere tuinen betreft als het ware een arboretum kunnen noemen, een bomenverzameling. De Apetreiter hoort absoluut in zo’n verzameling thuis. Als je je in deze boom verdiept merk je dat je hem hoe langer hoe boeiender gaat vinden. Het zou daarom heel leuk zijn als er in de verre toekomst ook kegelvormende exemplaren in onze wijk te zien zullen zijn. Laten we het hopen!!

Kunstproject Wanderen

Om het 25-jarig jubileum van de wijk te vieren hebben we beeldend kunstenaar Fleur van den Berg uit Leiden benaderd voor een kunstproject in onze wijk. Zij ontwikkelde een app om mee te dwalen...

Zij ontwikkelde voor de Merenwijk de wanderen-app: een app om mee te dwalen, vol wetenswaardigheden op gebied van historie, natuur en mensen, met gedichten op muziek, soundscapes, beeld en theatrale verhalen. Ook onze wijk zit vol met verhalen, verborgen kennis en schatten en kan verrijkt worden met een wanderen-app, waarbij we naast historie, mensverhalen, natuur en fantasie ook denken aan een wetenschapsthema.

Leuk om te weten: De wanderen-app is dit jaar genomineerd voor de Leiden Award.

De Vereniging

>> De Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk is actief en betrokken.

>> The Vereniging is our very active Neighborhood Association

WIJKKRANT

HOOFDREDACTEUR
Maaike Botden
redactie@profburgwijk.nl
Tel.: 06 - 270 924 74

ADVERTENTIES
John Molenaar
advertentie@profburgwijk.nl
Tel.: 06 - 531 893 60

De Wijkkrant is een uitgave van de Vereniging Professoren- & Burgemeesterswijk en verschijnt drie keer per jaar. Voor tips, nieuws of andere bijdragen: redactie@profburgwijk.nl

In gesprek met medewerkers gemeente

	Activiteit	Datum	Bedoeling	Uitkomst
	In gesprek met medewerkers gemeente	Eind juni	In vervolg op het gesprek met de gemeentesecretaris en wijkregisseur staat een afspraak voor een bezoek van medewerkers van de gemeente om plannen toe te lichten. Over welke onderwerpen of plannen van de gemeente wilt u meer weten? U hebt tot 20 mei om uw vragen of onderwerpen kenbaar te maken via voorzitter@profburgwijk.nl

Spreekuur bij buurthuis 't Trefpunt

8 november 2022 | Vanaf Woensdag 9 november zal er iedere week een buurtcoach aanwezig zijn in 't Trefpunt aan het Professorenpad 1

Spreekuur Ali bij buurthuis 't Trefpunt (pdf)

Het Open Uur bij 't Trefpunt zal zijn van 09:00 tot 11:00.

U kunt dan langskomen met al uw vragen en ideeën over de wijk bij buurtcoach Ali El Ali.
De vragen kunnen bijvoorbeeld gaan over wonen en zorg, welzijn, maar ook over openbare ruimtes en veiligheid

foto Floris Wouterlood

Handleiding naar succes vergunning zonnepanelen

15.05.2024 : Wilt u een vergunning aanvragen voor het plaatsen van zonnepanelen in onze wijk? Naar aanleiding van besluiten van de gemeenteraad en de invoering van de wet Omgevingsrecht (vervangt WABO) is de handleiding voor het aanvragen van vergunning zonnepanelen in het beschermde stadsgezicht nu helemaal geactualiseerd.

Fact Sheet Zonnepanelen (pdf)
Handleiding naar succes vergunning zonnepanelen (pdf)

Je hebt vergunning nodig als:
- Jouw woning in het gebied in de wijk staat waar het Beschermd Stadsgezicht geldt,
- Zonnepanelen aan de straatkant komen te liggen,
- Zonnepanelen op een platdak komen te liggen (dakkapel, plat dak, schuurtje).

Hier vindt u de actuele (mei 2024) handleiding (in Dutch)
Met dank aan Floris Wouterlood : werkgroep Profburgwijk Duurzaam

Leer reanimeren

Een AED is een apparaat dat bij een hartstilstand het hart met een elektrische schok weer in een normaal ritme kan krijgen. De kans dat dit lukt neemt met 10% per minuut af. Dus hoe eerder deze ingezet wordt, hoe beter. Dus leer reanimeren! Want de kans op overleven valt of staat met het snel en adequaat opstarten van de reanimatie.

Reanimatiecursussen
Stichting RLT Nederland biedt in de Professoren en Burgemeesterswijk reanimatiecursussen aan.
U leert:

Herkennen van een hartstilstand
Uitvoeren van borstcompressies
Uitvoeren van mond-op-mond beademing
Bediening van de AED
Handelen bij verstikking
Stabiele zijligging
Feiten en fabels rondom reanimatie en de AED
Burgerhulpverlening (Hartveilig Wonen)

De cursus begint met een presentatie waarin de theorie behandeld wordt. Daarna ligt de nadruk op de praktische vaardigheid, het gaat er immers om dat u goed kan oefenen.

De kosten van deze cursus bedrage € 30,- per persoon, overigens vaak te declareren bij de zorgverzekeraar. De cursus is inclusief officieel lesboekje, certificaat en koffie of thee.

Voor vragen of meer informatie kan u altijd mailen.

De nieuwe Lammebrug aan de rand van het nieuwe Lammenschansplein. © Afbeelding provincie zuid holland

Lammenschansplein: Boskalis kondigt overlast aan / Boskalis announces severe inconvenience

23.05.2024 : Het Lammenschansplein in Leiden en directe omgeving verandert over vijf maanden in een gigantische bouwput, voor een periode van drie jaar lang. De uitvoerende firma Boskalis kondigt aan de vooravond maatregelen aan om de ergste overlast voor buurtbewoners en bedrijven te verzachten. Er komen geluidschermen langs de weg, geluidsdempers op tijdelijke brug en aparte rijtijden voor het zwaar bouwverkeer.
English follows the Dutch text

Zelfs de tijdelijke situatie is beter dan de huidige’’, voorspelt provinciaal projectmanager Marianne van Aacken.

Na de verbrede Tjalmaweg en de nieuwe Rijnlandroute tussen de rijkswegen A4 en A44 is het Lammenschansplein met de Europaweg de derde grote wegenoperatie aan de zuidwest-kant van Leiden. Wat er aan de Europaweg gaat gebeuren, laat zich eenvoudig omschrijven.

De lange asfaltstrook door de polder tussen Zoeterwoude-Dorp en Leiden wordt in beide richtingen een rijstrook breder. Dat gaat de dagelijkse filevorming verminderen, zo is de verwachting. Bewoners van de aangrenzende Vlietweg en Vrouwenweg gaan voortaan een klein lusje rijden om erop te komen.

Open
Verder komt er een gloednieuwe Lammebrug, op 5,5 meter boven het wateroppervlakte van het Rijn- Schiekanaal. Dat is 2,5 meter hoger dan de huidige oeververbinding. Het zorgt ervoor dat de brug minder vaak open hoeft voor beroeps- en recreatievaart. Ook dat moet de verkeersdoorstroming op de N206 bevorderen.

Als laatste gaat het Lammenschansplein in zijn geheel een metertje de lucht in en vervallen de bestaande toevoerwegen vanaf de provinciale loswal en de kleine flat met winkels aan het einde van de Zoeterwoudseweg. In de nieuwe situatie komt het verkeer louter nog van de Europaweg, Voorschoterweg, Lammenschansweg en Kanaalweg. En onder het begroeide plein door, staan tunnels en paden ingetekend voor fietsers en voetgangers.

Afsluitingen
Dat is de situatie die eind 2027 ontstaat. Provincie en gemeente hielden de afgelopen dagen diverse informatiebijeenkomsten om buurtbewoners, bedrijven en andere geïnteresseerden te vertellen wat er in de tussenliggende periode staat te gebeuren.

Want voordat het eindresultaat over dik drie jaar vorm krijgt, komen er tijdelijke wegen, wordt de Kanaalweg aan het einde deels afgesloten en komt er een grote tijdelijke brug. ,,Met een lengte van 105 meter’’, benadrukt Boskalis-woordvoerder Martijn ten Hoor tijdens een korte persontmoeting in het info-centrum aan de Bospolderweg.

Dat metalen gevaarte krijgt extra rubberen tussendelen, vertelt hij, om het geluid van auto- en vrachtverkeer te dempen. En er komt ook een systeem om lage bromtonen eruit te filteren. Voor fietsers van en naar Zuidwest en Voorschoten wordt er ook een tijdelijke fietsbrug aangelegd. Die komt te liggen over de Trekvliet, tussen bedrijventerrein Roosevelt en de Corbuloweg nabij de Zoeterwoudseweg.

Bos
De overlast van weg- en waterbouw wordt naar verwachting het grootst voor de inwoners van de hoge, witte Cronesteinflat met zijn twaalf verdiepingen aan de rand van het Lammenschansplein. De veelal oudere bewoners kijken drie jaar lang uit op het omvangrijke bouwproject en voor hun werd eerder dan ook een aparte informatiebijeenkomst gehouden.

Het totale project begint in november, kost 81,5 miljoen euro, en er moeten minimaal 333 bomen voor wijken. Die worden volgens de aankondiging ruimschoots gecompenseerd op het plein en langs de Europaweg, deels in de vorm van een voedselbos nabij park Cronesteyn.

Artikel: Leidsch Dagblad 22.05.2024

Boskalis announces traffic holdups around Lammenschansplein
In five months, the Lammenschansplein in Leiden and its immediate surroundings will turn into a gigantic construction site, for a period of three years. The contracting company Boskalis is announcing measures on the eve to alleviate the worst inconvenience for local residents and companies. There will be noise barriers along the road, silencers on a temporary bridge and separate driving times for heavy construction traffic.
Even the temporary situation is better than the current one," predicts provincial project manager Marianne van Aacken.

After the widened Tjalmaweg and the new Rijnland route between the A4 and A44 highways, Lammenschansplein with the Europaweg is the third major road operation on the southwest side of Leiden. What will happen on the Europaweg can be easily described.

The long asphalt strip through the polder between Zoeterwoude-Dorp and Leiden will be one lane wider in both directions. It is expected that this will reduce daily traffic jams. From now on, residents of the adjacent Vlietweg and Vrouwenweg will drive a short loop to get there.

Open
There will also be a brand new Lamme Bridge, 5.5 meters above the water surface of the Rijn-Schie Canal. That is 2.5 meters higher than the current bank connection. It ensures that the bridge does not have to open as often for commercial and recreational navigation. This should also improve traffic flow on the N206.

Finally, the entire Lammenschansplein will rise one meter into the air and the existing access roads from the provincial unloading rampart and the small apartment building with shops at the end of the Zoeterwoudseweg will be abolished. In the new situation, traffic only comes from Europaweg, Voorschoterweg, Lammenschansweg and Kanaalweg. And underneath the square, tunnels and paths have been designed for cyclists and pedestrians.

Closures
That is the situation at the end of 2027. The province and municipality have held various information meetings in recent days to tell local residents, companies and other interested parties what will happen in the interim period.

Because before the end result takes shape in more than three years, temporary roads will be built, the Kanaalweg will be partly closed at the end and a large temporary bridge will be built. “With a length of 105 meters,” Boskalis spokesperson Martijn ten Hoor emphasized during a short press meeting in the information center on Bospolderweg.

That metal colossus will have extra rubber intermediate parts, he says, to dampen the noise of car and truck traffic. And there will also be a system to filter out low hum tones. A temporary bicycle bridge will also be constructed for cyclists to and from Zuidwest and Voorschoten. This will be located across the Trekvliet, between the Roosevelt industrial estate and the Corbuloweg near the Zoeterwoudseweg.

Forest
The inconvenience caused by road and hydraulic construction is expected to be greatest for the residents of the high, white Cronestein flat with its twelve floors on the edge of Lammenschansplein. The mostly older residents have been looking forward to the extensive construction project for three years and a separate information meeting was held for them earlier.

The entire project starts in November, costs 81.5 million euros, and requires at least 333 trees to make way for it. According to the announcement, these will be amply compensated on the square and along the Europaweg, partly in the form of a food forest near Cronesteyn park.

Article: Leidsch Dagblad 22.05.2024

Gluren Bij De Buren; Fotograaf Ehlana Polgara

Een geslaagde wintereditie van Gluren bij de Buren in Leiden!

6 februari 2023 | Afgelopen zondag 5 februari waren gratis optredens te bezoeken van lokale podiumkunstenaars in 1050 huiskamers verspreid over het hele land, waaronder hier in Leiden.

Gluren bij de Buren, een landelijk amateurkunstenfestival dat drempels voor ontmoeting verlaagt en talentontwikkeling stimuleert, vond in 2023 eindelijk weer in de winter plaats. In 41 Leidse huiskamers traden lokale podiumkunstenaars op vanaf het vloerkleed, tussen de kamerplanten. Bezoekers zochten huiselijke knusheid, en verwarmden zich met een kopje koffie of thee, zelfgebakken koekjes en creatieve performances.

Naast huiskamers hebben ook buurthuizen, zorgwoningen en jongerencentra hun deuren geopend en een bühne gecreëerd voor lokaal talent. Bij BOP Herenstraat trad ZijSpoor op en bij Huis op de Waard bracht de kleinkunst act van Camilla wijkgenoten bij elkaar.

Programmamaker Yanan Vogelzang: ‘Ik heb ontzettend genoten. Het bleef gelukkig droog, wat de wandelingetjes tussen de huiskamers door een leuke expeditie maakte. Ik heb van veel bezoekers gehoord dat ze dit de leukste activiteit in februari vinden. Mooi om te zien hoe Gluren bij de Buren bijdraagt aan lokale talentontwikkeling en nieuwe ontmoetingen in de wijk.’

Extra nieuwsbrief Ouderencontact

Naast de gebruikelijke maandelijkse nieuwsbrief, is er een extra nieuwsbrief van Ouderencontact verschenen, over de laatste ontwikkelingen rondom wonen voor ouderen in onze wijk. Daarnaast is ook het jaarverslag van 2017 verschenen.

Extra nieuwsbrief Ouderencontact (pdf)
Jaarverslag 2017 Ouderencontact (pdf)

Beide documenten kunt u hieronder openen en lezen.

Dodenherdenking 2022 (foto RBF)

Dodenherdenking 2022

4-5-2022 | Woensdag 4 mei om 19.00 uur kwamen ruim 40 wijkbewoners bijeen om stil te staan bij dodenherdenking.

Dodenherdenking 2022 (pdf)

Deze herdenking was bijzonder door de aanwezigheid van belangstellenden (na corona), maar meer nog door de actualiteit van de oorlog in Oekraïne. Voor de kranslegging werd een prachtige tekst uitgesproken, geschreven door bestuurslid Karin Verbaken.

U kunt deze prachtige tekst teruglezen via onderstaande link.

Koningsdag 2022 in beeld

27-4-2022 | Eindelijk weer een echte Koningsdag. Wat hebben we er naar uitgekeken. Het was dan ook weer als vanouds.

Naar de foto's
Word lid van ProfBurgwijk

Jong KNG ging de kind- met ouderstoet vooraf. Heerlijk. Burgemeester Lenferink, die ondermeer werd begeleid door de ploeg van Sleutelstad, dwaalde over de vrijmarkt, sprak met verkopers en kopers, liet zich vereeuwigen in selfies met de jeugd en opende weer op zijn geheel eigen wijze ons Koningsfeest.
Daarna genoten oud en jong van de gezellige kinderspelen en draaide de snackstand als een tierelier. En dit allemaal overgoten door de geweldige muziekkeus van onze DG. Een feest om van te houden.
Met dank aan het organiserend comité en de vele vrijwilligers uit de wijk en de vrijwilligers van het Rode Kruis.
De lat ligt hoog voor Koningsdag 2023.

Om activiteiten als Koningsdag in de toekomst mogelijk te blijven maken hebben we u als inwoner van onze prachtige wijk hard nodig. Word dus lid van de Wijkvereniging Profburgwijk (€10,00 per jaar).

Naar de foto's

Wilt u foto's bestellen? Neem dan contact op met info@robbeursefotografie.nl

Kunst over de Vloer has a nieuw logo / Livingroom Concerts has a new logo

03.06.2024: Om de herkenbaarheid te vergroten heeft KodV nu een eigen logo. Het is een eerder gebruikt beeldmerk dat men door vormgever Marco van Bodegom heeft laten bewerken tot het logo dat u hierbij ziet afgebeeld. Let dus op dit logo, want dat betekent nieuws over dit prachtige muzikale wijkevenement!
English follows the Dutch text

To increase recognisability, KodV now has its own logo. It is a previously used logo that was edited by designer Marco van Bodegom into the logo you see here. So watch out for this logo, because it means news about this wonderful musical neighborhood event!

Zo bestelt u kaarten voor KodV / How to order tickets for Livingroom Concerts

09.09.2024 : Kaarten voor Kunst over de Vloer kunt u per e-mail bestellen. Stuur vóór 2 november 2024 een e-mail naar kunst@profburgwijk.nl. Zet daarin: uw naam, adres, telefoonnummer en e-mailadres en geef aan welke optredens u wilt bijwonen en met hoeveel personen.
English follows the Dutch text

Het evenement duurt van 14.00 tot 17.00 uur en bestaat uit twee rondes van één uur met een tussenuur om te verhuizen naar het volgende optreden.

U kunt maximaal twee optredens bijwonen. Omdat sommige optredens snel zijn uitverkocht, vragen we u een derde keuze als reserve toe te voegen. Mocht dan een van de twee eerst gekozen optredens uitverkocht zijn, dan boeken we u op uw derde keuze.
Let op: leden van de wijkvereniging krijgen voorrang bij de indeling. [Lid worden - €10]

Snel daarna krijgt u per e-mail bevestigd welke optredens voor u zijn gereserveerd en op welk adres deze plaatsvinden.
Let op: check regelmatig uw spambox, onze bevestiging kan daar namelijk in terechtkomen!

Betaling
Leden van de Wijkvereniging betalen 15 euro per persoon voor twee optredens, en 8 euro voor één optreden. Niet-leden betalen 17 euro voor twee optredens en 9 euro voor één optreden. Bij de bevestiging van uw aanmelding ontvangt u instructies voor de betaling.

How to order tickets for Livingroom Concerts
You can order tickets for Livingroom Concerts by email. Send an email to kunst@profburgwijk.nl before November 2, 2024. Include your name, address, telephone number and email address and indicate which performances you want to attend and with how many people.

The event lasts from 2pm to 5pm and consists of two rounds of one hour with an hour in between to move to the next performance.

You can attend a maximum of two performances. Because some performances sell out quickly, we ask you to add a third choice as a reserve. If one of the two first chosen performances is sold out, we will book you for your third choice.
Please note: members of the neighborhood association will be given priority in the ticket allocation [Become a member - €10]

You will receive an email, confirming which performances have been reserved for you and at which address they will take place.
Please note: check your spam box regularly, as our confirmation may end up there!

Payment
Members of the Neighborhood Association pay 15 euros per person for two performances, and 8 euros for one performance. Non-members pay 17 euros for two performances and 9 euros for one performance. You will receive payment instructions upon confirmation of your registration.

Aanbieden rapport warmtetransitie aan wethouder / Presenting the heat transition report to the Council

04.10.2024 : De gemeente Leiden heeft een aantal jaren geleden een warmtevisie laten vaststellen. Hierin is sprake van grootschalige invoering van warmtenetten. In verschillende woonwijken in Leiden twijfelt men aan de uitgangspunten. Ook in de Profburgwijk.
English follows the Dutch text

Rapport enquête warmtenet profburgwijk 2023-2024 (pdf)

De Werkgroep Duurzaam Profburgwijk heeft eind 2023 een enquête gehouden over de warmtetransitie onder een representatief aantal huishoudens in de wijk. Het rapport, 'Een warmtenet in de Profburgwijk' wordt op 16 oktober, 15:30, in de Lorentzhof officieel aangeboden aan Yvonne van Delft, wethouder Energie, Werk en Inkomen en Cultuur.

Wijkgenoten zijn van harte welkom bij het aanbieden. Omdat we te gast zijn op de Lorentzhof dien je je vooraf aan te melden via duurzaamprofburgwijk@gmail.com. Let op: er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.

Het rapport, 'Een warmtenet in de Profburgwijk', geeft antwoord op de vraag of een warmtenet in de wijk haalbaar is of wenselijk. Ook wordt er stil gestaan bij het kennisniveau over de warmtetransitie bij de wijkgenoten.

Presenting the heat transition report to the alderman

A few years ago, the municipality of Leiden had a heat vision drawn up. This involves the large-scale introduction of heat networks. In various residential areas in Leiden, people have doubts about the principles. Also in the Profburg district

The Sustainable Profburg District Working Group conducted a survey on the heat transition among a representative number of households in the district at the end of 2023. The report, 'A heat network in the Profburg district' will be officially presented to Yvonne van Delft, alderman for Energy, Work and Income and Culture, on 16 October at 3:30 PM in the Lorentzhof.

Neighborhood residents are very welcome to attend the presentation. Because we are guests at the Lorentzhof, you must register in advance via duurzaamprofburgwijk@gmail.com. Please note: there are a limited number of places available.

The report, 'A heat network in the Profburg district', answers the question of whether a heat network in the district is feasible or desirable. Attention is also paid to the level of knowledge about the heat transition among local residents.

Met je buren samen? Together with the neighbours?

30.04.2023 : Op een verjaardag had een man naast mij, laat ik hem Ruud noemen, net verteld dat hij gepensioneerd was; hij had tot een paar jaar terug als onderzoeker aan de universiteit gewerkt. Hij keek mij vorsend aan en vroeg: ‘En jij, Maarten, wat doe jij voor werk?’
English follows the Dutch text

Ik antwoordde: ‘Ik werk als trainer en coach. En ik houd me 2 a 3 dagen per week bezig met verduurzaming, vooral bij ons in de wijk. Ik help bewoners om hun woning te verduurzamen. En hun leven, als ze dat willen, maar daar komen we meestal niet aan toe. Maar wel dingen als isoleren, zonnepanelen, warmtepomp. En kleine praktische maatregelen zoals tochtstrips, radiatorfolie, brievenbusborstels, CV-temperatuur lager zetten; dat werk.’ ‘Dan zul je het wel druk hebben dezer dagen?’ vroeg hij. ‘Zeker. Naast mijn gewone werk is het haast niet bij te houden. Daarom ben ik blij als wijkgenoten meteen hun buren uitnodigen als ik informatie kom geven. Dan vragen we of ze de meterstanden van gas en elektriciteit meenemen, zodat we kunnen vergelijken. Zeker als de huizen ongeveer hetzelfde zijn kan het heel handig zijn om te weten of je al heel zuinig bent, vergeleken met je buren, of dat er nog veel winst is te behalen. En waar dat in kan zitten. Als het huis niet geïsoleerd is, en je hebt altijd een raampje openstaan, kun je zomaar het dubbele stoken van je buren. Als je dan je huis isoleert en slim ventileert kan je makkelijk meer dan honderd euro per maand besparen. Neem je er ook nog zonnepanelen bij, dan zit je helemaal goed!’

Mijn buurman leek even in gedachten verzonken, alsof hij zich afvroeg of dat ook iets voor hem zou kunnen zijn. ‘Hmm. En hoe krijg ik mijn buren zo ver dat ze bij me langskomen?’ ‘Nou, bijvoorbeeld door een datum te prikken voor een avondbijeenkomst, en een kort briefje met uitleg en die datum bij je buren in de bus te doen. Simpel. Veel mensen voelen er wel voor; zeker met deze energieprijzen. En die brief van de gemeente over de gezamenlijke inkoop van isolatie en zonnepanelen heeft nog weer meer mensen aan het denken gezet.’ Mijn buurman keek me even aan, alsof hij dacht: ‘Wat heb ik aan jou? Neem je me nou in de maling, of is dit eigenlijk best een goed idee?’ Blijkbaar concludeerde hij het tweede: ‘Kan ik dat ook organiseren, bij mij in de straat?’ Ik was blij dat hij het vroeg. Want we hebben, in onze wijk en in de hele wereld, nog heel veel te doen om de klimaatverandering binnen de perken te houden. En in onze mooie Profburgwijk is energiebesparing (en duurzame energie opwekken met zonnepanelen of warmtepompen) een van de meest zinvolle dingen om te doen. Naast plantaardig eten, trouwens. Maar daarover een andere keer meer.
Maarten Stoffers

De Column van Maarten verschijnt in de Wijkkrant van april 2023

Together with your neighbors?
At a birthday party, a man next to me, let's call him Ruud, had just told me that he was retired; he had worked as a researcher at the university until a few years ago. He looked at me curiously and asked: 'And you, Maarten, what do you do for work?' I replied: 'I work as a trainer and coach. And I work on sustainability 2 to 3 days a week, especially in our neighborhood. I help residents to make their homes more sustainable. And their lives, if they want that, but we usually don't get around to that. But things like insulation, solar panels, heat pump. And small practical measures such as draft excluders, radiator foil, letterbox brushes, lowering the central heating temperature; that work.' 'Then you must be busy these days?' he asked. 'Certainly. In addition to my regular work, it is almost impossible to keep up. That's why I'm happy when neighbors immediately invite their neighbors when I come to provide information. We then ask them to bring the gas and electricity meter readings with them so that we can compare. Especially if the houses are approximately the same, it can be very useful to know whether you are already very economical compared to your neighbors, or whether there is still a lot of profit to be made. And what that could be. If the house is not insulated and you always have a window open, you can easily double the heating of your neighbors. If you insulate your house and ventilate it smartly, you can easily save more than a hundred euros per month. If you also add solar panels, you're in good hands!'

My neighbor seemed lost in thought for a moment, as if he wondered if that could be something for him too. “Hmm. And how do I get my neighbors to come visit me?' 'Well, for example, by setting a date for an evening meeting, and sending a short note with explanation and that date in the mail to your neighbors. Easy. Many people feel for it; especially with these energy prices. And that letter from the municipality about the joint purchase of insulation and solar panels has made even more people think.' My neighbor looked at me for a moment, as if he thought: 'What good are you? Are you kidding me, or is this actually a good idea?' Apparently he concluded the second: 'Can I organize that too, in my street?' I was glad he asked. Because we still have a lot to do, in our neighborhood and around the world, to keep climate change within limits. And in our beautiful Profburg district, saving energy (and generating sustainable energy with solar panels or heat pumps) is one of the most useful things to do. In addition to plant-based food, by the way. But more about that another time.
Maarten Stoffers

Maarten's Column appeared in the Wijkkrant of April 2023

Foto RBF

Bewonersgroep Verdamstraat stuurt brief aan gemeente

8 februari 2020 |De bewonersgroep Verdamstraat heeft in een brief aan het stadsbestuur enkele nieuwe bezwaren aangevoerd FC tegen de geplande komst van zestien wooncontainers op het speelveld in hun wijk. Andere bouwplannen in de buurt en mogelijke bodemverontreiniging van het veld zijn er daar twee van. ’Het huidige inrichtingsplan is voor omwonenden hoogste bezwaarlijk’, zo eindigt de brief.

Leiden wil zestien wooncontainers neerzetten op het veld dat wordt omringd door Burggravenlaan, Verdamstraat en Kernstraat. Buurtbewoners zijn daar fel op tegen en hebben zowel verbaal, tijdens eerdere bijeenkomsten, als schriftelijk een reeks bezwaren geuit. Zo is er weinig tot geen inspraak mogelijk, komen de containers te dicht op de appartementenblokken aan de Burgravenlaan te staan, en gaat een van de weinige speelgelegenheden in de buurt deels verloren.

Daar komen nu nieuwe grieven bij. Zo worden momenteel bouwplannen ontwikkeld voor de zogeheten Colijn-locatie aan de Hoge Rijndijk en voor het benzinestation aan het begin van diezelfde straat. Verder is het Stedelijk Gymnasium met een uitbreiding bezig en komt er mogelijk een nieuw kunstgrasveld in het Roomburgerpark. Volgens buurtbewoners neemt dus de ’sociale drukte’ in de wijk toe en het aantal vierkante meters groen af.

Metaal
Verder vraagt de bewonersgroep zich af of de gemeente wel serieus andere plekken in de stad wil onderzoeken, als alternatieve stek voor de zestien containers. Rond de Verdamstraat bestaat de indruk dat Leiden koste wat het kost wil vasthouden aan de beoogde locatie bij hun in de straat. Wat ook nog speelt, is dat er volgens de omwonenden de bodem van het speelveld is vervuild met onder meer verschillende soorten metalen.

Later dit voorjaar beslist het stadsbestuur of de wooncontainers desondanks bij de Verdamstraat worden neergezet.

Bron: Leidsch Dagblad 7-2-2020

Kinderfestival 2024 - zeer geslaagd / Children's Festival 2024 - a great success

07.09.2024 : Het Profburg Kinderfestival heeft op zondag 25 augustus 2024 plaatsgevonden. Dit was een groot feest en zeer geslaagd succes!
English follows the Dutch text

Dit feest werd georganiseerd vanuit de profburg wijkvereniging. Hockeyvereniging Roomburg sponsorde de wijkvereniging met haar faciliteiten. De bezoekers konden zich uitleven op de springkussens. Daarnaast konden ze zich laten schminken, knotshockeyen, hun hockeyslag laten opnemen door de snelheidsmeter, en een knutselactiviteit doen. Om het feest goed af te ronden mochten ze ook nog een ijsje ophalen gesponsord door hockeyvereniging Roomburg.

Klik hier om de foto's te bekijken

Children's Festival 2024 - a great success
The Profburg Children's Festival took place on Sunday, August 25, 2024. This was a big party and a great success!
This party was organized by the Profburg neighborhood association. Hockey club Roomburg sponsored the neighborhood association with its facilities. The visitors could enjoy themselves on the bouncy castles. In addition, they could have their faces painted, play knotshockey, have their hockey stroke recorded by the speedometer, and do a craft activity. To round off the party well, they were also allowed to pick up an ice cream sponsored by hockey club Roomburg.

Click here to see the photo's

Uitslag Stembureau Stedelijk Gymnasium Leiden

Foutje Wijkkrant 82

10-4-2022 | Rectificatie
Tot onze spijt is er in Wijkkrant 82 een vervelende fout gemaakt.
De verkiezingsuitslag van stembureau Stedelijk Gymnasium is niet juist. Op bijgaande afbeelding ziet u de officiele uitslag van dit stembureau.

Kijk hier voor alle cijfers gemeenteraadsverkiezingen Leiden

---

De Appelboom

door Rinny Kooi

Men plukt en gretig slaan de trage tanden
Zich in uw blanke sappig knappend vleesch

Uit: de Appelboom door Willem de Mèrode (1887- 1939)

Niet alle appels zijn om in te bijten. Als we aan een Appelboom denken is het vaak net als bij Willem de Mèrode aan een boom waaraan heerlijke vruchten komen. Maar toch is het niet waar alle appels ‘om in te bijten’ zijn. De appels van bijvoorbeeld de boom voor Roomburgerlaan 79 zijn niet om te eten. In het najaar kleuren zijn vruchten wel prachtig goudgeel-rood en ze dagen de mensen daarmee uit om er gretig hun tanden in te zetten. Die gretigheid wordt dan echter beloond met een zure (na)smaak. Volgens mij is er geen appelsoort waarvan de vruchten mooier zijn dan van deze boom (zie figuur). Door hun grootte, 2-3 cm, worden ze niet snel geplukt. Daarnaast hebben ze ook een relatief groot klokhuis wat een extra reden is om die appels niet te eten.

In onze wijk groeien veel meer Appelbomen dan de meeste mensen weten. Zo staan ze bijvoorbeeld (voor iedereen zichtbaar) in de groenstrook tegenover de Van de Brandelerkade in de tuinen van de Van ’t Hofstraat 22, van de Uhlenbeckkade 7, van de De Laat de Kanterstraat 6, in de groenstrook van de Zeemanlaan en aangeplant in de Wasstraat en de Van der Waalsstraat. Daarnaast zijn er ook bomen aangeplant in achtertuinen (bijvoorbeeld in die van de auteur van dit artikel) die niet (of minder goed) zichtbaar zijn vanaf de straat. Soms hebben de appels de grootte van een kers en lijken ze daar ook op. Dat geldt bijvoorbeeld voor de appels aan de boom in de tuin van Burggravenlaan 4. Als men goed kijkt ziet men dat het geen kersen zijn maar appels want ze hebben een neusje. Er groeien in onze wijk ook appels waarin men wel graag overeenkomstig de woorden van Willem de Mèrode de tanden zet. Ik noem als voorbeeld de prachtige appels die zich in de boom in de voortuin van Wasstraat 47 ontwikkelen. Aan die boom is ook iets bijzonders te zien. De eigenaar past vormsnoei toe: de takken worden geleid zodat daar op termijn een mooie ‘leiappel’ ontstaat. Dat is een goed idee voor iemand met een kleine tuin die graag een Appelboom wil hebben. Appelboom behoort binnen de familie der Rosaceae tot de subfamilie Pomoideae en binnen die familie tot het geslacht Malus. De gekweekte soort Malus domestica Borkh. is door selectie voortgekomen uit de wilde soortgenoot Malus sylvestris Mill. Mede door kunstmatige selectie zijn er nu heel veel soorten Appelbomen. Enerzijds worden die bomen gekweekt om de vrucht te eten, anderzijds om te dienen als sierappel of - vanwege de bloesem - om de omgeving op te fleuren. Doordat er heel verschillende kweekvormen zijn aangeplant is er in onze wijk een hele mooie verzameling Appelbomen.

Al in geschriften van Romeinen en Grieken wordt geschreven over het gebruik van de appel in de fruitcultuur. De Romeinen hebben de fruitcultuur over grote delen van Europa verspreid. Zouden ze tijdens hun verblijf bij Roomburg ook Appelbomen hebben aangeplant? De wilde appel groeit in bijna heel Europa noordwaarts tot Midden-Scandinavië maar ook zuid-oostwaarts tot in het aangrenzende Zuid-west Azië. De in ons land in het wild groeiende Appelbomen zijn overgangsvormen tussen de gekweekte vorm en de wilde soortgenoot. De laatste vormt veelal kleine - tot 3 cm grote - harde ‘oneetbare’ appeltjes. Min of meer in natuurlijke vorm is de appel bekend van het Zalkerbos bij Zwolle (al sinds de 17e eeuw), uit het heuvelgebied bij Nijmegen en het daarbij aansluitende deel van het Maasdal en voorts op een enkele plek in Drenthe (bron:

oecologische flora door E.J. Weeda et al.). Het zal niemand verwonderen dat er ook veel ‘wilde’ Appelbomen zijn ontstaan uit weggegooide klokhuizen.

De onderkant van het eironde blad is bij de gekweekte vorm en bij de wilde appel veelal viltig behaard. Ook de kelk is behaard. De wilde vorm verliest deze beharing meestal al snel. De bladeren zijn ongelijk gezaagd en de bladrand is naar beneden iets omgekruld. De nerven springen van onderen uit. De roze of witte bloemen staan in een schermvormige tros en hebben een doorsnede van 2-4 cm; de helmknoppen zijn geel. De wilde vorm heeft vaak ook doorns op de takken; bij de gecultiveerde vorm zijn die doorns meestal weggeselecteerd. Veel gekweekte Appelbomen zijn geënt uit wilde soortgenoten omdat de wilde onderstam beter tegen strenge winters bestand is. Heel erg oud worden Appelbomen niet. Een hele oude - meer dan 100 jaar oud - staat bij Weerselo. Af en toe zitten er nog vruchten aan die boom.

Appelhout en appels worden voor van alles gebruikt. Het hout wordt bijvoorbeeld gebruikt voor siersnijwerk, tanden in kamraderen, houten schroeven, knoppen en grepen, meubels enz. En ook voor brandhout. Uit de wortels kan een stof worden gewonnen om wol geel te verven. Dat appels verwerkt worden tot cider, appelsap, appelstroop en appeltaart weet iedereen. Hoewel veel kleine appeltjes niet goed eetbaar zijn kan men er wel iets anders mee doen. De liefhebber kan er heerlijke jam van koken of er andere lekkere dingen van maken zoals gelei of wijn. De kleine appeltjes kunnen wormstekig zijn (zie figuur), dus ook insecten lusten ze wel. Vroeger gebruikte men gegist sap van appels als geneesmiddel tegen brandwonden en verstuikingen.

In de mythologie, sagen en volksverhalen is de appel symbool voor allerlei begrippen, b.v. de appel als vrucht staat voor onsterfelijkheid en eeuwige jeugd. In het bijbelboek Genesis is de appel de vrucht van de boom des levens en van de boom van kennis van goed en kwaad. Het is overigens niet zeker of het in de Bijbel om een gewone appel gaat of om een granaatappel. Appelbomen komen thans weinig in Palestina voor en de vruchten zijn in verband met het klimaat niet mooi. Voor de intocht van het volk Israël - zoals in het bijbelboek Exodus is beschreven - schijnt de appel daar een algemene boom te zijn geweest.

Toen volgens de overleving aan de kerkhervormer Maarten Luther werd gevraagd: ‘Wat zou u doen als morgen de wereld zou vergaan?’ antwoordde hij: ‘Dan zou ik vandaag een Appelboom planten.’ Dat geeft iets aan van ‘geloven in de toekomst’. Geloven in de toekomst van het Roomburgerpark is dat wat velen in onze wijk doen. Tijdens de ledenvergadering van de wijkvereniging heb ik erop geattendeerd dat het Roomburgerpark op 17 september precies vijftig jaar bestaat. Ik stel daarom voor het ontstaan van het park te gedenken door begin november een Appelboom in het park te planten en daarbij cider of appelsap te drinken aangevuld met appeltaart en appels. En laten we dan bij die aangeplante boom net als Gaston van Camp (geb. 1939) in ‘Een boom’ wensen: ‘Ik leef, in mij leeft een boom van trage verbazing eeuwenlang voort.’

Dhr. Braggaar

Het huis van de drie zusters aan de Cronesteinkade

‘Nou, dat was meer het leven van mij, dan herinneringen aan de buurt’, zegt Braggaar (82 jaar) als ik wegga. Maar ja, voor sommige mensen fungeert de buurt eigenlijk alleen op de achtergrond, en valt er op de voorgrond van het leven meer te vertellen.

Voormalig Nederlands-Indië
“Ik dateer uit de tijd dat we, als we vakantie hadden naar Katwijk gingen en daar onze fiets op de Voorstraat parkeerden om met onze handdoeken naar het strand te gaan. Het leven was zeker niet onaangenamer dan tegenwoordig. Een van mijn kinderen ging op huwelijksreis naar Java en Bali. Wat zullen ze dan te lijden hebben, denk ik dan bij mezelf. Eerst een hele reeks prikken halen en eenmaal daar een paar dagen van de vakantie kwijt aan buikloop. Toerist zijn is vaak een onnatuurlijke manier van leven. Met een toestel op gecon-troleerde temperatuur erheen, dan over in een gekoelde bus en een hotel met airconditioning. ‘En heet dat het was overdag’, vertellen ze dan. Nou ik heb daar twee jaar in West-Java gelopen in dezelfde hitte. Maar dan in uniform, met een zwaar geweer en mijn gevechtspet op en een handje buitenboord loodste ik ze in hun auto veilig over de beruchte weg naar de yachtclub waar veel Nederlanders beroofd werden. Hun aanwezigheid was voor mij iets vertrouwds in een vreemde omgeving.”

De bank en de crisis
“Je loopt er tegenwoordig niet mee te koop, maar ik heb bij een bank gewerkt: de ABN-Amro bank op het Rapenburg, en de laatste zestien jaar bij dezelfde bank in Amsterdam. Die banken die mensen te makkelijk geld hebben geleend, zeggen ze nu. Maar van de huidige crisis kun je echt niet alleen de banken de schuld geven. Mensen blijven verantwoordelijk voor hun eigen keuzes en zijn geneigd meer te willen hebben dan hun portemonnee toelaat. Als je een gulden verdient en je geeft 99 cent uit blijf je rijk, maar als je 1 euro en 1 cent uitgeeft ga je kapot, dat red je niet. Ik ben het eens met de enkele deskundige die zegt dat we terug moeten naar 0, en iets overhouden voor als het echt slecht wordt. Ik ben grootgebracht met de gedachte ‘als je iets wilt hebben dan moet je ervoor sparen’. En als iets kapot is probeer je het oude te repareren voordat je iets nieuws aanschaft. Ik heb ik weet niet hoe vaak de fi etsen van de kinderen staan repareren in de schuur. Want naar de fi etsenmaker gaan deden we alleen als het niet anders kon. Nu laat iedereen voor 7,50 euro even de band plakken. ‘De crisis slaat toe’, stond er laatst in de krant, ‘de bestedingen zijn met 0,7 procent afgenomen’. Bleek dat we weer terug waren bij de situatie in 2007. Wat was er zo erg aan 2007?, denk ik dan. Zo diep als de crisis begin jaren dertig is het nog lang niet.”

Het huis van de drie zusters
“Wij zijn in 1973 hier op de Cronesteinkade komen wonen, omdat ons huis aan de andere kant van de Lammenschansweg te klein werd voor ons gezin met vijf kinderen. De jongste was zes toen we hier kwamen, en de oudste zeventien.” Er is sinds die tijd weinig veranderd. Nog steeds is aan de overkant het sportterrein, vroeger het NBLO-terrein genaamd (Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding). De Lorentzhof, aan de andere kant van het sportveld, was toen net afgebouwd. De drie zussen van wie we het huis kochten, kregen er drie appartementen naast elkaar. De oudste kon niet meer goed bewegen en zette een vreemde zwaai op het papier van de overdracht. Het was juff rouw Eggink, bij wie de heer Braggaar op de Lagere school in de klas had gezeten, en die een kluisje had in zijn bankfiliaal. ‘Dat weet nog niemand!’ had ze uitgeroepen toen dhr. Braggaar kwam zeggen dat hij gehoord had dat de zusters hun huis wilden verkopen. De drie waren blij met de snelle transactie. Ze zagen op tegen een bord in de tuin en vreemde mensen die zomaar in je slaapkamer zouden staan. En de heer Braggaar was blij dat het na jaren zoeken eindelijk gelukt was om een huis in deze buurt te bemachtigen. Het huis werd opge-knapt, de bedrading vernieuwd en de cv geïnstalleerd. De tuin werd helemaal gerenoveerd. ‘Zal ik daar maar een conifeertje neerzetten?’ hoort dhr. Braggaar de tuinman nog zeggen over de boom die inmiddels bijna zo hoog is als het huis. Het was een leuk boompje van nauwelijks een meter...

Voormalig Joodse Weeshuis
“In de jaren tachtig waren er geruchten dat de gemeente woningen op het sportveld wilde neerzetten en de ernaast gelegen monumentale boerderij wilde slopen, maar die zijn gelukkig niet bewaarheid gewor-den. Zoals veel bewoners van de Cronesteinkade heeft de heer Brag-gaar zich actief opgesteld tegen de komst van een daklozenopvang in het voormalige Joods Weeshuis op de Roodenburgerstraat. Hij is blij met het gezondheidscentrum dat er nu is gevestigd. Ik vraag hem wat hij vindt van de deportatie van de kinderen uit het Joods Weeshuis op 17 maart 1943. “Je blijft je afvragen hoe mensen zulke dingen zomaar laten gebeuren”, reageert de heer Braggaar. “De actie is helemaal door de Nederlandse politie uitgevoerd, er kwam geen Duitser aan te pas. Dat de gebeurtenis pas sinds een aantal jaar wordt herdacht heeft denk ik met schaamte te maken. Je wist wel dat de Joden in het oosten het slecht hadden, en er waren geruchten van vernietigingskampen, maar geloven deed je dat niet. Het stond te ver van je af. Mijn leven als schooljongen ging in de oorlog gewoon door. Op mijn kamer hing een kaart van Europa aan de muur waarop ik met spelden en een touwtje bijhield hoe het oostfront bewoog. Het touwtje kwam steeds dichter naar Duitsland. Dat was de oorlog voor mij. Iets dat je beleefde op afstand.” Nu zit hij al jaren in het Beraad Herdenking Jodenvervolging dat jaarlijks een herdenking in de Hooglandse Kerk organiseert.

Gezin
“De huiskamer hangt vol met familieportretten. In de voortuin hipt een meesje op een tak van de magnolia. Mevrouw Braggaar woont al jaren in het verpleeghuis, na een ziekteperiode thuis waarin de heer Braggaar alle huishoudelijke taken van zijn vrouw heeft overgenomen en voortdurend moest opletten of er niet iets misging. ‘Ik wil mee’, zei ze in het begin als de heer Braggaar na een bezoek aankondigde dat hij weer naar huis ging. Nu is ze zo diep dement dat ze niet meer beseft dat ze nog een huis en een man heeft. En dat is eigenlijk maar goed ook, vindt de heer Braggaar. Hij bezoekt haar nog trouw, en ook zijn kinderen bezoeken haar regelmatig. Zolang het nog kan, zorgt hij ervoor dat er ieder jaar een foto wordt gemaakt van zijn vrouw, omringd door haar man, kinderen en kleinkinderen.

Wijkwijzer / Local Guide

>> Noodinformatie, adressen & info over mensen, organisaties & de Buurthuis

>> Emergency info, addresses & info about local organisations & the community centre

Bestuursactiviteit Overleg gemeentesecretaris december 2022

Datum: 1 december 2022
Toelichting: gesprek met de gemeentesecretaris

De gemeentesecretaris, wijkregisseur en de voorzitter gaan in gesprek over het contact met college en gemeentekijk apparaat. Met als doel te verkennen hoe we vanuit de wijk gericht kunnen worden geïnformeerd/gefaciliteerd.

Buurthuis in wording: 17 ideeën!

3-3-2022 | 25 Wijkgenoten brainstormden maandag 28 februari over mogelijke activiteiten voor het buurthuis-in-oprichting. Het resultaat: een lijst met 17 activiteiten.

Ideeën voor activiteiten (pdf)

Eeen kleine greep uit de voorgestelde activiteiten:

cursussen in schilderen
schrijven of EHBO
informatieavonden over energiebesparing/verduurzamen
gespreksgroep ‘Levensvragen’
kleding- en plantenruil
repaircafé
lezingen over egels en vlinders
(knutsel-)activiteiten voor kinderen

De avond volgde op de oproep van Loes van der Hulst, bestuurslid van de wijkvereniging om met bewoners na te gaan of we in de Profburgwijk zelf weer een buurthuis kunnen opzetten. Vooralsnog is er onderdak gevonden in ’t Trefpunt van Incluzio op de hoek Professorenpad/Franchimontlaan. Deze ruimte is overigens beschikbaar voor wijkbewoners.
Voor nadere informatie of nieuwe ideeën voor activiteiten, bel of mail:

Ali El Ali: 06-54774747, aelali@incluzio.nl .

Hij kan je meer vertellen over de activiteiten en over de betreffende contactpersonen.’

Wateroverlast Profburgwijk / Water Nuisance Profburgwijk

02.10.2024 : Oproep tot deelname werkgroep - Eind 2023 kwam er een melding binnen bij het bestuur van de wijkvereniging dat de poort achter huizen in de Kapteynstraat blank stond. Namens het bestuur heeft Thea Dickhoff uitgezocht wie hierop aangesproken zou kunnen worden. Het bleek dat mensen dit zelf moeten oplossen. Dat heeft Thea in april gemeld, met wat suggesties voor gezamenlijke aanpak met buren.
English follows the Dutch text

Bij de ALV kwam het onderwerp terug in de vorm van vocht in kruipruimten. De vraag was en is wie hierop aanspreekbaar is vanuit de overheid. De bewoners zelf meldden van kast naar muur gestuurd te worden.

Bij een bijeenkomst van het Ouderencontact over het Hoogheemraadschap bleek het volgende:

Het grondwaterpeil daalt door droogte, waardoor scheuren ontstaan in de bodem. Bij veel regen komt daardoor wateroverlast voor. De bodem neemt niet goed meer op en dat wordt versterkt door verstening. Bij extreem droog weer zou het grondwaterpeil omhoog moeten, om verzakking van funderingen te voorkomen. Het hoogheemraadschap is hier ook niet voor verantwoordelijk, dat is aan de provincie. Het hoogheemraadschap is wel in overleg met de provincie over iets meer flexibiliteit hierin.

Het hoogheemraadschap overlegt met de gemeente over o.a. riolering en wateroverlast. Maar is niet verantwoordelijk voor het rioleringssysteem.

Het streven is hemelwater zoveel mogelijk af te koppelen van de normale riolering en het rechtstreeks naar het open water te sluizen. Daarmee zou het probleem grotendeels verholpen kunnen worden. De gemeente moet zorgen voor een apart riool stelsel hiervoor.

Een mogelijkheid daartoe is het aanleggen van zgn. DIT riolen, waar het regenwater wordt afgekoppeld. Dit kan bij het vervangen van riolering. Dat is in onze wijk niet gebeurd bij het vervangen van de rioleringen tot nu toe.

Er is een platform Slappe bodem, dat werkt aan bewustwording/agendering van bodemdaling. Gemeenten ondersteunen elkaar in overleg over het onderwerp en wisselen informatie uit over uitgevoerde projecten. Zoals het aanbrengen van filterputten en het ophogen van kruipruimten. Leiden neemt niet deel aan dit platform.

Dit is een onderwerp dat nogal wat kennis vraagt en tijd om in overleg met de gemeente te gaan. Het bestuur heeft besloten te proberen hier een werkgroep met bewoners voor te formeren.

Bent u geïnteresseerd in dit onderwerp, of belanghebbende en heeft u tijd om dingen nader uit te zoeken en te overleggen met de gemeente?

Meldt u zich dan bij mij aan: tcdickhoff@yahoo.com

Namens het bestuur

Thea Dickhoff

Water Nuisance : Call for participation in working group
At the end of 2023, a report was received by the board of the neighborhood association that the access path behind houses in Kapteynstraat was flooded. On behalf of the board, Thea Dickhoff investigated who could be held accountable for this. It turned out that people have to solve this themselves. Thea reported this in April, with some suggestions for a joint approach with neighbors.
At the AGM, the subject came back in the form of moisture in crawl spaces. The question was and is who can be held accountable for this from the government. The residents themselves reported being sent from pillar to post.

At a meeting of the organisation Ouderencontact (elderly contact) about the Water Board, the following emerged:
The groundwater level is falling due to drought, causing cracks in the soil. This causes flooding when there is a lot of rain. The soil no longer absorbs well and this is exacerbated by petrification. In extremely dry weather, the groundwater level should be raised to prevent foundations from subsiding. The Water Board is also not responsible for this, that is up to the province. The water board is in consultation with the province about a little more flexibility in this.
The water board consults with the municipality about, among other things, sewerage and flooding. But is not responsible for the sewerage system.
The aim is to disconnect rainwater as much as possible from the normal sewer system and to channel it directly to open water. This would largely solve the problem. The municipality must provide a separate sewer system for this.

One option for this is to install so-called DIT sewers, where the rainwater flow is disconnected. This can be done when replacing the sewers. This has not happened in our district when replacing the sewers so far.
There is a Soft Soil (Slappe bodem) platform, which works on raising awareness/agenda of soil subsidence. Municipalities support each other in consultation on the subject and exchange information about projects that have been carried out. Such as installing filter wells and raising crawl spaces. Leiden does not participate in this platform.

This is a subject that requires quite a bit of knowledge and time to discuss with the municipality. The neighborhood association board has decided to try to form a working group with residents for this.
Are you interested in this subject, or are you an interested party and do you have time to investigate things further and discuss with the municipality?

Please register with me: tcdickhoff@yahoo.com

On behalf of the board
Thea Dickhoff

Het meest rendabel investering? Je woning isoleren / The most profitable investment? Insulating your home

30.05.2024 : De infraroodfoto is afgelopen winter genomen. Je ziet glas-in-lood ramen boven de deuren naar de tuin, vanuit de huiskamer, in een woning ergens in de Profburgwijk. Binnen wordt niet hard gestookt: 18,8 graden. Maar de ramen zijn ijskoud; 10 graden. De deuren zijn goed geisoleerd - er zit HR++ glas in.
English follows the Dutch text

Omdat warme lucht van de cv radiatoren opstijgt naar het koude raam gaat in feite warmte hups, de buitenlucht in. Als je hier iets aan doet, bijvoorbeeld door een voorzetraam of achterzetraam te plaatsen, of door vervanging met HR++ glas, dan gaat dat 40 jaar mee. Al die tijd gaat er nauwelijks warmte meer verloren. Dat tikt heel hard aan.

The most profitable investment? Insulating your home
The infrared photo was taken last winter. You see stained glass windows above the doors to the garden, from the living room, in a house somewhere in the Profburg district.
The heating is not high inside: 18.8 degrees. But the windows are freezing cold; 10 degrees. The doors are well insulated - they have HR++ glass in them.
Because warm air from the central heating radiators rises to the cold window, heat actually goes hops, into the outside air. If you do something about this, for example by installing a secondary window in front or behind, or by replacing it with HR++ glass, it will last 40 years. During all that time, hardly any heat is lost. That adds up very quickly.

Veel zonnepanelen dit jaar erbij in de Profburgwijk

12.9.2023 : De herfst moet nog beginnen, maar nu al – begin september – is 2023 kunnen we spreken over een absoluut topjaar voor zonnepanelen in de Professoren- en Burgemeesterwijk.

Als je goed oplet zie je op steeds meer daken zonnepanelen. Veel lof hiervoor gaat naar de gemeente die afgelopen voorjaar de actie ‘Winst uit je woning’ lanceerde.

Veel eigenaar-bewoner stapten in en begonnen aan het zonnepaneeltraject, dat wil zeggen: schouw, offerte, vergunning aanvragen, installeren. In totaal werden er in de eerste 8 maanden van dit jaar vanuit de Profburgwijk 120 aanvragen ingediend voor een omgevingsvergunning voor zonnepanelen. Van dit aantal waren er 95 succesvol. Omdat er achterstand is bij installateurs zijn lang niet alle vergunningen omgezet in daadwerkelijke installatie, maar de panelen komen eraan, reken maar. Zeker na het prachtige weer begin september zijn zonnepaneelbezitters buitengewoon tevreden over de prestaties van hun installatie. 2023 Is hard op weg een bovengemiddeld zonnejaar te worden.

door Floris Wouterlood

Prik je mee? / Are you joining us?

30.05.2024 : Iedere 3e zondag van de maand gaat een groep bewoners op stap om zwerfvuil op te ruimen in de wijk, met andere woorden: rotzooi die anderen gewoon op straat of in het groen gooien. Het valt op dat we gigantisch veel sigarettenfilters oppikken, meestal tussen de stoeprand en geparkeerde auto's.
English follows the Dutch text

Één sigarettenpeuk kan tot 1.000 liter grondwater vervuilen met zware metalen, nicotine en microplastics. De filters vallen uiteen in schadelijke stoffen. Deze stoffen komen uiteindelijk in ons (drink)water terecht. Niet zo gezond dus voor plant, dier en de mens.

Gooi sigarettenpeuken aub bij het restafval en niet op straat of in de putjes.

Are you joining us?
Every 3rd Sunday of the month, a group of residents goes out to pick up litter in the neighborhood, in other words: rubbish that others simply throw on the street or in the greenery. We notice that we pick up a huge number of cigarette filters, usually between the curb and parked cars.
One cigarette butt can pollute up to 1,000 liters of groundwater with heavy metals, nicotine and microplastics. The filters break down into harmful substances. These substances ultimately end up in our (drinking) water. Not so healthy for plants, animals and humans.

Please throw cigarette butts in the regular trash and not on the street or in the drains.

Bomen in de wijk

Vele oude bomen bepalen de sfeer in onze wijk. Wijkbewoonster Rinny Kooi heeft ze allemaal (jong en oud) onder de loep genomen. De natuur- en groenliefhebbers in de wijk halen hun harten op bij de verhalen en afbeeldingen van Rinny.
© Tekeningen Rinny Kooi, foto Jos Versteegen

Koningsdagviering 2021 geannuleerd

1-4-2021 | Helaas heeft het bestuur van de wijkvereniging moeten besluiten het traditionele Koningsdagfeest op De Laat de Kanterstraat te annuleren.

Gezien de huidige ontwikkelingen kunnen we op 27 april de traditionele festiviteiten helaas niet vieren op de manier die we gewend zijn. Het bestuur vindt het ongelooflijk jammer, maar de gezondheid van ons allemaal gaat voor alles. We vertrouwen erop dat we volgend jaar een spetterend feest gaan neerzetten met elkaar.

Kunst over de Vloer 2017 / Livingroom Concerts 2017

november 2017| Kunst over de Vloer: een fantastisch tweejaarlijks muziekevenement in de huiskamers van onze wijk.
English follows the Dutch text

Livingroom Concerts
A fantastic biennial music event in the living rooms of our neighborhood.

Checkout the photos

Maarten Stoffers with the Guide

Waar begin ik? / Where do I start?

29.09.2024 : Eerst een warmtepomp, of toch beginnen met tochtstrips? Wie zijn huis wil verduurzamen heeft oneindig veel keuzes. Gelukkig zijn er allemaal checklists die je helpen.
English follows the Dutch text

Het enige moeilijke lijkt nog te kiezen welke checklist te gebruiken. En dan spreek ik Maarten Stoffers. Hij heeft een ‘wegwijzer’ opgesteld, nóg een checklist.

In 2022 heeft de gemeente de Transitievisie Warmte gepresenteerd. Die geeft antwoord op de vraag hoe we onze huizen verwarmen als we van het gas af gaan. Maarten is geen medewerker bij Milieudefensie, de overheid of een installatiebureau. Hij woont bij ons in de wijk, verbetert zijn eigen huis stap voor stap en hielp eerst als energiecoach en nu als buurtbegeleider anderen hetzelfde te doen. Hij kent de bestaande checklists en raadt ze zo nodig ook gerust aan. ‘Die kun je navragen bij het Duurzaam bouwloket, die zijn daarvoor’ en ‘Thuisbaas is ook een optie’ vertelt hij tussen neus en lippen tijdens ons gesprek.

Vis
En toch heeft hij nóg een checklist opgesteld. 'Waarom?' is dan ook mijn eerste oprecht verbaasde vraag. ‘De bestaande checklists zijn eendimensionaal. Ze geven je een antwoord op wat je moet doen, en wanneer. Stel als vergelijking dat ik voor je kook en ik vraag of je vegetarisch eet. Vervolgens maak ik vis, alleen dat blijk jij niet te eten. Zo werken die checklists, ze houden te weinig rekening met jouw specifi eke situatie.’

Vier stappen
Maar nog meer nuance maakt checklists toch veel te lang? Onwerkbaar? ‘Mijn wegwijzer is niet langer, maar anders. Hij maakt dat je zelf, bewust kiest en actie onderneemt, de wegwijzer kiest niet voor jou zoals de bestaande doen. Hij bestaat uit maar vier hoofdstappen. Je kiest eerst je adviseur, dan de maatregelen, vervolgens wie het uitvoert en als laatste besluit je hoe je kunt zorgen dat je doorzet en het echt gebeurt. Elk van die vier stappen wordt weer in vier deelstappen opgedeeld. Daarin bepaal je per hoofdstap eerst doel en criteria, als tweede ga je uitzoeken en vergelijken, daarna kies en selecteer je om het vervolgens te doen.’

Tussenstap
‘Sommige stappen kun je prima uit andere checklists halen: bijvoorbeeld het inventariseren van mogelijke maatregelen of mogelijke installateurs. Maar het kiezen van de maatregelen die specifi ek in jouw situatie passen, dát is veel lastiger. De wegwijzer voegt een tussenstap toe waarbij je bij elke hoofdvraag je eigen situatie in kaart brengt en die vertaalt naar de wensen die je hebt over het verduurzamen. Daarna kies je pas je maatregelen.’

Divergeren
‘Zie je het verschil? Het zijn niet meer of meer technische vragen over je huis, er is een ander soort vragen toegevoegd. Vragen die je ook helpen om te beseff en waarom je iets doet, die je van een afstand laten kijken. Ik laat de mensen ook eerst divergeren – dat slaan die andere checklists steeds over – om vervolgens de keuzes te kunnen maken die echt bij jou passen.’

Schoonzoon
‘Als je alleen maar naar de staat van je huis kijkt, mis je dat allemaal. En het maakt gewoon veel uit of geld besparen of een betere wereld je drijfveer is. Het maakt uit of je geld als water hebt of moet opletten wat je uitgeeft. En wie vertrouw je met moeilijke vragen? Je schoonzoon? De winkel? Of zo’n checklist? Het is belangrijk je hiervan bewust te zijn. Het kiezen is daarna veel makkelijker en je doet minder dingen die je later weer terugdraait.’ Tastbaar ‘Het liefst gebruik ik de wegwijzer fysiek: dat er vakken op de grond staan waar je instapt: 'Voor mij is geld belangrijk, want…', 'Ik wil de wereld ook beter achterlaten, omdat…' want er gebeurt iets als je het tastbaar maakt: als je letterlijk de stap zet in zo’n vak dan voel je wat er echt klopt.’

Duurzaamheidscentrum
‘We willen een duurzaamheidscentrum opzetten. De gemeente heeft geld gereserveerd voor een pilot. Waarschijnlijk kunnen we bij The Fi eld terecht, dat is bij het station. Ik zie die vakken op de vloer al voor me. Zulke vakken zijn ook een hulpmiddel omdat ik daar natuurlijk niet altijd sta zo meteen. Met de vakken kunnen andere begeleiders ze ook inzetten om anderen te helpen.’

Hengel
‘Daarom heb ik de wegwijzer gemaakt. Ik wil de mensen helpen, vooral met doorzetten. Ik ben van huis uit werktuigbouwkundig ingenieur. Dat zie je nog in wat ik doe. Ik wil mensen geen vis geven, ik wil ze een hengel geven, of liever nog, een machine die hengels maakt. Zo zie ik de wegwijzer. Het helpt mensen het zelf te doen. En het helpt anderen om mensen te helpen.’

Aan de slag
‘Dat moet trouwens ook gewoon. We staan voor een godsgruwelijke uitdaging met het klimaat, het schiet gewoon niet op. Als energiecoach begon ik huis na huis mensen te bezoeken, te vertellen wat ze moeten doen – zoals die checklists doen. Daarmee redden we het niet. Mensen moeten zelf aan de slag. Waar je vastloopt, word je ondersteund.’

Koets
‘Het past ook bij mij. Ik ben coach. Daar ben ik toevallig ingerold. Ik vind het leuk. Weet je waar het woord coach vandaan komt? Van koets. En zo werkt het ook. Ik rijd een stukje mee. Zo werkt de wegwijzer ook. Een stukje meerijden, zodat je het zelf kunt doen.’

Een doe-het-zelf-variant van de wegwijzer is naar verwachting vanaf oktober te vinden in de Duurzaamwijzer op deze website.

De Column van Blîde Duk verscheen in de Wijkkrant van september 2024

Heat Transition Vision?
Where do I start?
First a heat pump, or start with draught excluders? If you want to make your home more sustainable, you have endless choices. Fortunately, there are all kinds of checklists to help you. The only difficult thing seems to be choosing which checklist to use. And then I speak to Maarten Stoffers. He has drawn up a 'guide', yet another checklist.

In 2022, the municipality presented the Heat Transition Vision. It answers the question of how we will heat our homes if we switch from gas. Maarten is not an employee of Milieudefensie, the government or an installation company. He lives in our neighbourhood, improves his own home step by step and first as an energy coach and now as a neighbourhood supervisor helped others to do the same. He knows the existing checklists and is happy to recommend them if necessary. 'You can ask for them at the Sustainable Building Desk, that's what they are for' and 'Home boss is also an option' he says casually during our conversation.

Fish
And yet he has drawn up yet another checklist. 'Why?' is my first genuinely surprised question. 'The existing checklists are one-dimensional. They give you an answer to what you need to do, and when. As a comparison, suppose I cook for you and I ask if you are a vegetarian. Then I make fish, only you don't seem to eat that. That's how those checklists work, they don't take your specific situation into account enough.'

Four steps
But even more nuance makes checklists far too long? Unworkable? 'My Guide is not longer, but different. It makes you consciously choose and take action yourself, the Guide does not choose for you like the existing ones do. It consists of only four main steps. First you choose your advisor, then the measures, then who will implement it and finally you decide how you can ensure that you persevere and that it actually happens. Each of those four steps is divided into four sub-steps. In it, you first determine the goal and criteria for each main step, secondly you investigate and compare, then you choose and select to do it.’

Intermediate step
‘Some steps can easily be taken from other checklists: for example, making an inventory of possible measures or possible installers. But choosing the measures that specifically fit your situation, that is much more difficult. The Guide adds an intermediate step in which you map out your own situation for each main question and translate that into the wishes you have about making it more sustainable. Only then do you choose your measures.’

Diverge
‘Do you see the difference? They are not more or less technical questions about your house, a different type of questions has been added. Questions that also help you to realize why you are doing something, that let you look from a distance. I also let people diverge first – that is something the other checklists always skip – so that they can then make the choices that really suit you.’

Son-in-law
‘If you only look at the state of your house, you miss all that. And it simply makes a big difference whether saving money or a better world is your motivation. It makes a difference whether you have money like water or have to watch what you spend. And who do you trust with difficult questions? Your son-in-law? The store? Or a checklist like that? It is important to be aware of this. Choosing is then much easier and you do fewer things that you later undo.’ Tangible ‘I prefer to use the Guide physically: that there are boxes on the floor that you step into: ‘Money is important to me, because…’, ‘I also want to leave the world a better place, because…’ because something happens when you make it tangible: when you literally take the step into such a box, you feel what is really right.’

Sustainability centre
‘We want to set up a sustainability centre. The municipality has set aside money for a pilot. We can probably go to The Field, which is near the station. I can already see those boxes on the floor. Such boxes are also a tool because I won’t always be there. With the boxes, other supervisors can also use them to help others.’

Fishing rod
‘That’s why I made the Guide. I want to help people, especially with perseverance. I’m a mechanical engineer by training. You can still see that in what I do. I don’t want to give people a fish, I want to give them a fishing rod, or better yet, a machine that makes fishing rods. That’s how I see the Guide. It helps people do it themselves. And it helps others to help people.’

Getting started
‘That’s also what we need to do. We’re facing a terrible challenge with the climate, it’s just not going to happen. As an energy coach, I started visiting people house after house, telling them what to do – like those checklists do. That won’t save us. People need to get started themselves. Where you get stuck, you are supported.’

Coach
‘It suits me too. I am a coach. I just happened to get into it. I like it. Do you know where the word coach comes from? From carriage. And that’s how it works. I ride along for a bit. That’s how the Guide works too. Riding along for a bit, so you can do it yourself.’
A do-it-yourself version of the Guide is expected to be available from October in the Duurzaamwijzer on this website.

Maartin's Column appeared in the Wijkkrant of September 2024

Veiligheid op de Lammenschansweg / Safety on the Lammenschansweg

02.07.2024 : Tot grote schrik en verdriet van velen, ook ons als wijkvereniging, heeft begin juni een ongeluk met dodelijke afloop plaatsgevonden met een scooter op de kruising Lammenschansweg en Koninginnelaan. Ook daarna hebben zich nog ongelukken voorgedaan, gelukkig dit keer zonder letsel aan personen.
English follows the Dutch text

Op initiatief van enkele bewoners van de Koninginnelaan is er sinds vorig jaar overleg met de gemeente over tijdelijke maatregelen om de veiligheid op de Lammenschansweg, met name bij de kruisingen te verbeteren. Wij zijn daar net al andere wijkverenigingen ook vertegenwoordigd.

Enkele leden van de initiatiefgroep hebben hun zorg en verontwaardiging geuit over het tempo van het uitvoeren van de maatregelen, gezien de ongelukken in juni. De gemeente heeft namelijk gemeld dat die pas in december daadwerkelijk zullen worden gestart, dat is later dan eerder aangekondigd.

Wij maken ons als wijkvereniging ook zorgen, maar wachten eerst de bijeenkomst van de gemeente af die volgende week plaatsvindt, voor nadere toelichting op het ongeluk (politieonderzoek) en de verklaring voor het later dan gehoopt starten van de veiligheidsmaatregelen.
Wij zullen u op de hoogte houden van het verdere verloop.
Bestuur Wijkvereniging Profburgwijk

Safety on the Lammenschansweg
To the great shock and sadness of many, including us as a neighborhood association, a fatal accident occurred in early June involving a scooter at the intersection of Lammenschansweg and Koninginnelaan. Accidents have occurred since then, fortunately this time without injury to anyone.
At the initiative of some residents of Koninginnelaan, consultations have been going on with the municipality since last year about temporary measures to improve safety on Lammenschansweg, especially at the intersections. We are also represented there, just like other neighborhood associations.

Some members of the initiative group have expressed concern and outrage about the pace of implementation of the measures, given the accidents in June. The municipality has reported that they will not actually start until December, which is later than previously announced.
As a neighborhood association, we are also concerned, but will first wait for the municipal meeting that will take place next week for further explanation of the accident (police investigation) and the explanation for starting the safety measures later than hoped.
We will keep you informed of further developments.
Management team - Profburgwijk Neighborhood Association

Rumoerige, drukbezochte bewonersavond tijdelijke woningen Fruinlaan/Verdamstraat

Op 16 december organiseerde de gemeente een bewonersavond over de verplaatsing van de tijdelijke woonvoorziening aan de Sumatrastraat naar de Fruinlaan/Verdamstraat. Het werd een rumoerige, drukbezochte avond. De Wijkvereniging volgt deze ingreep in onze wijk op de voet en houdt u via deze website op de hoogte.
Extra bewonersavond:
- donderdag 19 december
- 20.00 tot 22.00 uur
- Hockeyvereniging Roomburg

Onlangs besloot het college van Burgemeester en Wethouders over een nieuwe locatie voor de 16 tijdelijke woningen die nu aan de Sumatrastraat zijn geplaatst. Het besluit om deze neer te zetten op het veldje aan de Verdamstraat is maandag 10 december door een huis aan huis bericht aan omwonenden kenbaar gemaakt. Helaas is die brief niet door iedereen ontvangen en dat was een belangrijk kritiekpunt van de aanwezigen op het proces en de gemeente. Maar niet het enige.

Gemeente aan het woord
De burgemeester schetste als eerste de aanleiding van de ontstane situatie. De problematiek rond de groeiende vraag naar sociale huurwoningen vormt al enige jaren een opgaaf voor de gemeente. Daarom is in de zoektocht maar oplossingen, gekozen voor mogelijkheden die op korte termijn resultaat kunnen bieden. Dat geldt ook voor locatie aan de Sumatrastraat. Het was bekend, dat die locatie voor beperkte tijd was. Die periode is nu voorbij, daarom is er de noodzaak tot verplaatsen.
Wethouderhouder Damen ging in op de bewonersgroep van de woonunits. Twaalf bewoners zitten in de laatste fase van hulpverlening bij stichting De Binnenvest (Dak- en Thuislozenopvang), op weg naar zelfstandig wonen en er zijn vier reguliere huurders. Ook ging zij in op de criteria voor de keuze voor een locatie. Ze noemde naast spreiding nog een algemeen uitgangspunt voor de gemeente: diversiteit in de wijken en de dringende aanbeveling van de gemeenteraad om ook in sterke wijken te zoeken. Op die manier is een groot aantal locaties de revue gepasseerd.
De projectleider van de gemeente lichtte een aantal zaken over de voorgestelde plaatsing van units op de locatie toe. De gekozen opstelling lijkt de meest geschikte, ook vanwege de afstand tot de bestaande woningen. De toehoorders zijn het daar niet mee eens.
De gemeente wil in overleg met een klankbordgroep van omwonenden graag komen tot een inrichtingsplan. Hij geeft aan dat de omgevingsvergunning zo spoedig mogelijk zal worden aangevraagd. Tegen de aanvraag kan bezwaar worden gemaakt.

Bewoners aan het woord
Twee sprekers voerden namens omwonenden het woord. Zij gaven aan te begrijpen dat de gemeente een keuze moet maken, maar voelen zich door het besluit overvallen, van participatie is geen sprake. Ook vinden zij dat de besluitvorming niet strookt met beleidsuitgangspunten en de toezegging het veld in stand te houden. De gemeente wordt verweten met twee maten te meten, zo is de afstand tot de woningen vergelijkbaar met bij de Valeriusstraat (eerder gekozen plek langs de Vijfmeilaan) en dat geldt nu niet als argument.

Ten slotte stelden de bewoners vragen bij de tijdelijkheid. Gezegd wordt dat het gaat om 10 jaar, maar de bewoners verwachten dat die periode nog verlengd zal worden. De bewoners geven de gemeente de rode kaart.
De tweede spreker vulde aan dat seniorenwoningen hier niet worden geplaatst omdat het om groen gaat en een speelvoorziening betreft, maar kennelijk geldt dat argument niet voor deze woningen. Hij riep de gemeente op consequent te zijn en te luisteren naar de gemeenteraad: behoud groen, spelen en woongenot van omwonenden.

Vragenronde
Tijdens de vragenronde liepen de gemoederen bij vlagen flink op. Hieronder een korte weergave van de gestelde vragen en de antwoorden van de gemeente.

Wat is het adres van de locatie?
Volgens de gemeente ligt het veld aan de Fruinlaan, volgens veel wijkbewoners aan de Roomburgerlaan. Er zal nogmaals worden gecheckt wat de straatnaam is.
Maakt de gemeente gebruik van de kruimelgevallenregeling?
Ja dat is het geval, waardoor een verkorte procedure van kracht is (6-8 weken). Voor bezwaar gelden de normale procedures. Dat geldt ook voor planschade. Die laatste is gerelateerd aan duur van de vergunning. Als de duur wordt verlengd, kan opnieuw planschade worden geclaimd.
Andere locaties?
Gemeenteraad heeft Van der Horstpark genoemd als alternatief, wat is er met die suggestie gebeurd? Die locatie is onderzocht, maar viel af omdat er op die plek teveel groepen gemixt zouden worden. Daardoor zou een onleefbare situatie ontstaan. Daar is geen formele verslaglegging van.
Zijn ook Asserstraat en Vollenhovenkade meegenomen?
Ja. Verwezen wordt naar de locatiestudie.
Kan huisvesting niet in een leegstaand kantoor?
Het gaat in eerste instantie om mensen een fijne plek te laten wonen en niet om de bestemming van gebouwen.
Waarom kan het niet op een afgelegen plek?
Dat verhoudt zich niet tot de doelgroep, die moet socialiseren. Dat stelt ook eisen aan de locatie, zoals bijvoorbeeld de nabijheid van winkels. B&W staan open voor suggesties voor andere locaties. De gemeente doet dan een QuickScan om de haalbaarheid te toetsen. Binnen de voorgestelde procedure is daar ruimte genoeg voor.
Wat is de gedachte achter kijken naar een sterke wijk?
Het gaat om een evenwichtige spreiding van voorzieningen over de stad.
Is het een risico-doelgroep?
Door een huidige bewoner wordt aangegeven hoe prettig zij daar woont. Vanuit de Binnenvest wordt[mw4] aangegeven dat de doelgroep wordt gescreend op risico, goed wordt begeleid en dat er op de Sumatrastraat geen problemen zijn. De reactie vanuit de zaal is dat het niet om de doelgroep gaat maar om de woningen.
Wat is de planning?
De gemeente wil tempo maken, omdat de tijd dringt. Maar de gemeente neemt geen onnodige risico’s, daarmee geeft de burgemeester aan dat als er bezwaren rijzen waarbij de argumentatie steekhoudend lijkt, de gemeente nagaat of zij in een procedure onderuit zal gaan.
Waarom kan de bewoners geen tijd worden gegund, zeker rond de jaarwisseling zou dat niet vreemd zijn?
De burgemeester geeft aan dat er gedurende de procedure ruimte is om alternatieven aan te dragen. Hij wil vasthouden aan een parallel traject.

Extra bijeenkomst
De opkomst deze avond was groot en het aantal aanmeldingen was nog groter, aanstaande donderdag is daarom een extra bewonersavond gepland. Donderdagavond van 20-22 uur is de extra bijeenkomst bij hockeyvereniging Roomburg.

Bron video: sleutelstad.nl

De brede wespenorchis uitgegroeid tot een juweel in het gras! (foto RBF)

Brede wespenorchis uitgegroeid tot een juweel in het gras!

Extra artikel Wijkkrant 80
In de Wijkkrant van september 2020 schreef zij over de brede wespenorchis (Epipactis helleboris), die staat in een wegberm in onze wijk. Het is een vaste plant en zij hoopte daarom dat ze hem dit jaar weer zou zien in dezelfde perioder.

De brede wespenorchis uitgegroeid tot een juweel in het gras! (pdf)

"Ongeduldig fietste ik in juni langs de plek waar ik hem vorig jaar zag. Half juli ontdekte ik dat hij zich weer boven de grond liet zien. Hij is nu veel groter dan in 2020. Maar hoe bescherm je een bijzondere begroeiing in een berm waar regelmatig een grasmaaier overheen gaat? Dat was vorig jaar gebeurd. Gelukkig had hij zich daarna hersteld en was tot bloei gekomen.

Zodra ik hem dit jaar weer zag, gaf ik een signaal aan de gemeente dat daar niet mocht worden gemaaid. Dat heeft geholpen! De orchidee staat er nu heel goed bij en heeft zelfs 31 bloeistengels. Het is geen zeldzame soort en hij behoort niet tot de beschermde planten. Ik vind het wel fantastisch dat hij het hier goed doet. Het is voor mij een teken dat we blij moeten zijn met bermen vol bloeiende wilde planten zoals blauwe en gele wikke, cichorei, wilde margrieten, gele morgenster en deze orchidee. We hoeven geen verre reizen te maken om mooie bloemen te zien. Ik hoop dat we in de toekomst in Leiden, dankzij zorgvuldig groen beleid, nog heel veel van dit moois te zien krijgen!"

Rinny Kooi

De Atlasceder, een boom met natuurlijke kaarsjes

door Rinny Kooi

Ik heb een Ceder in mijn tuin geplant,
gij kunt hem zien, ...

(Han G. Hoekstra, 1906-1988)

In het verleden waren er in onze wijk veel huiseigenaren die gehandeld hebben volgens Han G. Hoekstra; in relatief veel tuinen staan nu Atlasceders (Cedrus libani) A. Rich. subsp. atlantica (Endl.), meestal de blauwe variant glauca. Een mooi exemplaar bevindt zich in de tuin van het hoekhuis Lammenschansweg 72/Zeemanlaan. De Atlasceder is een ondersoort van de Libanonceder. De kleur van de Atlasceder is blauw/zilver/grijs en de vorm van de boom is piramidaal; de Libononceder is groen en de vorm is vaak grillig, tafelvormig vertakt of ook piramidaal. De Atlasceder kan ook beter tegen de winter. Ceders zijn naaldbomen met donzig behaarde naalden van 2-2.5 cm in kransen van 20-40 stuks. In tuinen wordt meestal de Atlasceder aangeplant. De kleur van deze boom is een aanpassing aan het natuurlijk milieu: de naalden zijn bedekt met hars en was waardoor in natte periodes vocht kan worden vastgehouden voor droge tijden.

Een echte Libanonceder kunnen we bekijken in onze Hortus botanicus. In 1990 is daar dicht bij de ingang een exemplaar aangeplant. Na de herinrichting van de voortuin van de Hortus heeft dit exemplaar een nieuw plaatsje gekregen bij de winterkas. Ondanks het feit dat deze boom 2 keer is verplaatst kan wel een indruk worden verkregen van zijn groeisnelheid. In 1990 was deze Ceder 17 m. hoog, thans ongeveer even hoog als de winterkas, dat is 13 m. De Atlasboom vraagt enige ruimte; hij kan wel 30 m. hoog en 30 m. breed worden.

In de oudheid waren er grote bossen met Ceders in Syrië en Klein-Azië. Het Libanongebergte was een belangrijke houtbron voor de omringende landen. De kap van hout voor de bouw (denk aan de tempel van Salomo), meubels en schepen, en voor de winning van olie uit het hout is de reden dat de Libanonceder in zijn oorspronkelijke verspreidingsgebied bijna is uitgestorven. Vruchtbare berghellingen zijn veranderd in woestijnen. De Atlasceder komt uit het Atlasgebergte in Algerije en Marokko. In 1839 is deze soort volgens de Nederlandse Dendrologie (B.K. Boom, bewerkt door J. de Koning et al.) ingevoerd in Frankrijk en van daaruit naar Nederland gekomen.

Op de grond rond de stam van Ceders kan volgens de paddestoelendeskundige uit onze buurt, Hans Adema, de Cedergrondbekerzwam (zie afbeelding), Geopora sumneriana, worden gevonden. Dat is een vrij grote cirkelronde bekerzwam, die meestal half ingegraven (geopora, =aardgaatje) in de grond zit. Van buiten is zij donker reebruin, van binnen grijsbeige. Meestal verschijnt zij eind januari en blijft zij aanwezig tot eind april. Het is dus een echte winter- en voorjaarssoort. Het is niet helemaal zeker of het een soort is dat van de afgevallen naalden leeft ( = saprotrofe soort), of dat het een soort is dat heel sterk aan de wortels van de Ceder is gebonden ( = mycorrhizasymbiont). In de Hortus heeft zij het tot 2 maal verplanten van de Ceder overleefd, hetgeen volgens Hans een vingerwijzing is in de richting van mycorrhizasymbiont. Deze zwam was tot voor kort (5 jaar) een extreem zeldzame soort, maar is in korte tijd heel gewoon geworden. Zij heeft evenals de Ceder een zuidelijke herkomst. Net als veel andere natuurverschijnselen wijst dit op een stijging van de gemiddelde temperatuur gedurende de laatste jaren. In Leiden is de zwam volgens Hans bekend van de Hortus en de Rijnsburgerweg, in Oegstgeest ook van de Rijnsburgerweg en de Warmonderweg. In de Rijndijk- en Professoren/burgemeesterbuurt heeft hij hem nog niet gezien, maar Ceders zijn er genoeg in onze wijk. Zij kan bij elke Cedersoort groeien. Degene die als eerste deze zwam in onze buurt vindt en dat aan mij meldt krijgt als prijs het door Hans geschreven paddestoelenboekje.

In diverse godsdiensten wordt de Ceder als heilige boom beschouwd. Deze soort behoort bijvoorbeeld tot de meest genoemde bomen in de Bijbel (+ 70 maal). Het is echter volgens Eveline Doelman van het P.J. Meertensinstituut niet aannemelijk dat verhalen over de Libanonceder invloed hebben gehad op het gebruik van de kerstboom. De eerste vermelding van kerstbomen in een huiselijke omgeving dateert uit 1605 en komt uit Straatsburg. Tot in de 19e eeuw was het vooral een Duits gebruik. De kerk heeft zich lang verzet tegen deze wereldse cultus. Aanvankelijk schijnen de kerstbomen loofbomen te zijn geweest (bomen die op 24 december in bloei waren of berken). Pas later, eerst in naaldboomstreken, kwamen bomen in gebruik die het gehele jaar groen zijn. De ‘heilige’ Ceders zijn geen kerstbomen geworden.

Bij kaarsjes in een boom denken we meestal aan de met kaarsjes versierde Sparreboom. Ceders tooien zichzelf met kaarsjes. 2002 was een top jaar! In de herfst waren alle Ceders rijk versierd met natuurlijke kaarsjes. Dat zijn de mannelijke bloeiwijzen die als bruin gele kaarsjes op de takken staan.Begin november lag de grond onder de Ceders bezaaid met ‘gevallen mannen’. De mannelijke bloeiwijze bestaat uit een rechtopstaand katje van 3-7 cm. Daarin zit een kern met daarom heen spiraalsgewijs staande schubjes die onder aan twee stuifmeelzakjes hebben. Door de warmte van de zon springen ze open waarna het stuifmeel vrijkomt. De vrouwelijke bloeiwijzen (1 cm lang) zijn onopvallende knopjes. Na de bevruchting groeien deze in twee jaar uit tot eironde en vrij gladde kegels. Aan een centrale as in deze kegel zitten schubben met daartussen zaden aan vleugels voor de verspreiding. Aangezien deze zaden voor dieren lekkere hapjes zijn worden die weinig gevonden. Als in de maand december de kunstkaarsen worden ontstoken kan nog even worden gemijmerd over het feit dat de natuurlijke kaarsjes in de Ceder reeds lang en breed zijn ‘gedoofd’!

Foto Cedergrondbekerzwam: Hans Adema

Wout de Bruijne

"Huisartsenpraktijken waren vroeger enorm groot"

In 1995 is een bekende huisarts in onze wijk gestopt met zijn praktijk: dokter W. de Bruijne, Wout voor intimi. Nou gaat er met enige regelmaat een huisarts met pensioen, maar het bijzondere van Wout de Bruijne is dat zijn vader ook al in de wijk bekend was als huisarts en dat zijn broer, Jan de Bruijne enkele straten verderop, in de Kernstraat, een praktijk heeft. Kortom: de familie De Bruijne is een bekend doktersgeslacht in onze wijk. Daar zal volgend jaar definitief een einde aan komen als ook broer Jan met pensioen gaat.
Een huisarts heeft altijd een bijzondere positie in een gemeenschap. Niet alleen omdat er weinig van zijn (de schaarste is alweer gesignaleerd), maar omdat een huisarts vaak een vertrouwenspersoon is. Hoe kijkt Wout de Bruijne terug op zijn beroep? Hoe waardeert hij de Burgemeesters- en Professorenwijk? De Wijkkrant sprak met hem.

Grootvader geliefd arts
“Het is bijzonder om te beseffen dat we over drie generaties een eeuw huisartsenfamilie zijn geweest, precies de afgelopen eeuw. Mijn grootvader Gerrit Adriaan is in 1900 zijn huisartsenpraktijk begonnen aan de Hoofdstraat in Leiderdorp, maar hij had toen ook al Leidse patiënten. Hieronder bevonden zich bijvoorbeeld arbeiders van de werf van Boot. Door zijn plotselinge dood op 59-jarige leeftijd kwam daar in 1932 een einde aan en werd zijn werk voortgezet door zijn zonen Jan en Adriaan de Bruijne. Adriaan bleef in Leiderdorp en Jan, mijn vader, vestigde zich in Leiden. Velen zullen zich het praktijkhuis op de Hoge Rijndijk 19 herinneren.”
“Mijn vader stond vanuit zijn diepgeworteld geloof altijd klaar voor zijn medemens, arm en rijk. In de moeilijke jaren van de twee wereldoorlog ging hij zo goed mogelijk door, ondanks de beperkingen die de bezetter hem oplegde. Uit deze periode doen allerlei verhalen de ronde, over zijn verzetswerk en zijn aanhoudende zorg voor zijn patiënten. Ook moeder had hierin een grote rol. Helaas overleed vader op 56-jarige leeftijd in 1960 veel te jong. Moeder was al twee jaar eerder overleden.”
Zelf was Wout aanvankelijk niet van plan om huisarts te worden. “Ik was eerst geïnteresseerd in geologie, maar dat lukte niet goed. Vervolgens ben ik tandheelkunde gaan studeren in Utrecht. Ook deze keus bleek niet de juiste. Aanvankelijk wilde vader er niet van horen dat ik wilde stoppen. Hij gaf het niet openlijk toe, maar ik denk dat hij diep in zijn hart blij was dat ik uiteindelijk besloot om toch geneeskunde te gaan studeren.”
“Gelukkig mocht ik in de laatste jaren van zijn leven een blik in zijn medische keuken werpen en heeft hij mij nog veel waardevolle adviezen gegeven. Vooral op het gebied van verloskunde was hij een groot leermeester. Gedurende deze korte tijd deelde ik met hem de vreugde bij de geboorte van een kind en de zorg en betrokkenheid bij de ernstig zieken.”

Vertrouwenspersoon
In 1961, min of meer onverwachts dus, nam Wout de Bruijne de praktijk van zijn vader over. “In dat jaar bestond de praktijk uit vier duizend patiënten. Dat is enorm als je nagaat dat de norm van de landelijke huisartsenvereniging momenteel 2500 is. Het was extra zwaar omdat in die jaren alle huisartsen, maar zeker vader, vaak op huisbezoek gingen. Die traditie nam ik over. Dat leverde een werkweek op die inhield dat ik eerst om half acht en later om acht uur iedere dag spreekuur hield, vervolgens koffiepauze had, daarna drie uur lang visites reed, van één tot twee uur lunchte, daarna weer spreekuur hield, van drie tot zes uur weer visites reed, vervolgens het avondeten gebruikte en vanaf half acht weer visites reed. Zo had vader – en ik dus ook gemiddeld dertig visites per dag. Voor vader was het een bewuste keus om zijn sociale taak van vertrouwenspersoon te kunnen vervullen. Eens per maand ging hij op bezoek bij de ‘ouden van dagen’.”

Onzinnig onderscheid
Vader had vroeger, zoals de meeste huisartsen van die tijd, een gescheiden spreekuur voor ziekenfondspatiënten en particulier verzekerden. De laatsten kwamen ’s middags. Het ochtend-spreekuur was natuurlijk voor de werkende klasse, want die moest daarna snel door naar het werk. Het ging dan vooral om arbeidersgezinnen uit de Kooi, waaronder de Zeeheldenbuurt. Vader had aan de Zijlsingel zelfs speciaal voor dit doel twee kamers gehuurd, waar hij iedere ochtend zat. Op een gegeven moment, ik geloof dat het in 1947 was, besloot hij dat dit onderscheid onzinnig was. Hij bouwde zijn eigen praktijk aan de Hoge Rijndijk uit en wilde geen onderscheid meer maken tussen patiënten. Daar werd door andere huisartsen vreemd tegenaan gekeken. Zij gingen door met het onderscheid.”
Vroeger bestond er geen vestigingsbeleid. Iedere huisarts kon zoveel patiënten nemen als hij wilde en deze konden ook uit de wijde omgeving afkomstig zijn. “De 4000 patiënten die ik van vader overnam woonden in Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Oegstgeest en Voorschoten. De helft woonde in 1961 in de Kooi en de Zeeheldenbuurt. Toen Leiden Zuid-West werd gebouwd, kwamen daar ook diversen van mijn patiënten terecht. Het is eigenlijk pas vrij recent dat Leiden de bewoners wat betreft de huisarts aan hun eigen gebied gebonden zijn. Dat is ook wel goed en een voorwaarde om een ander voorschrift, binnen 10 minuten aanwezig zijn bij een spoedgeval, te kunnen naleven.”

Praktijk gesplitst
In 1964 splitsten Wout en Jan de Bruijne, die twee jaar daarvoor ook huisarts geworden was, hun inmiddels gezamenlijke praktijk. Zij gingen ieder voor zich verder, Wout aan de De Laat de Kanterstraat, Jan even verderop aan de Kernstraat. “Eenderde van mijn patiënten koos voor mijn broer, eenderde voor mij en eenderde wilde niet kiezen.” Aan de extreme werkdruk van de broers kon langzamerhand een einde gemaakt worden. “Gelukkig kunnen de meeste patiënten tegenwoordig naar de huisarts toe komen. Vroeger was huisbezoek soms de enige manier om een patiënt te bereiken. Ik heb de frequenties tot normalere omvang terug weten te krijgen. De laatste jaren had ik gemiddeld vijftien visites per dag en trok ik 10 minuten per consult uit.”

Psychosomatische klachten
Heeft Wout de Bruijne de rol van vertrouwenspersoon van zijn vader overgenomen? “Ja ik vond dat heel belangrijk. Je wordt nou eenmaal door patiënten geregeld betrokken bij privé-problemen thuis. Het is een soort vaderlijke en deskundige rol. Toch is die rol ook veranderd, ja zelfs minder geworden. Dat komt door de mondigheid en de kennis van mensen zelf over hun problemen en klachten. Sinds de jaren zestig zijn er ook nieuwe hulpinstanties gekomen die zich speciaal toeleggen op bijvoorbeeld psychische of opvoedingsproblemen, zoals het RIAGG en het consultatiebureau. Het aandeel psychosomatische klachten is naar mijn ervaring ook sterk gestegen. Natuurlijk weet je daar ook veel meer van dan vroeger en let je er dus ook beter op. Dertig jaar geleden was ik meer gericht op lichamelijke klachten. Stress en werkdruk zijn volgens mij toegenomen en dat leidt tot allerlei klachten. Ik aarzel niet om door te verwijzen als dat logisch is. Je moet niet alles willen oplossen. Zaken als anorexia en incest zijn te ernstig om maar een beetje af te doen. Mijn vertrouwensrol is vaker bij de oudere patiënt geweest. Voor hen ben je misschien nog wat meer een autoriteit.”

Hogere eisen
Andere veranderingen zijn volgens Wout de Bruijne de afname van kinderziekten, van huidziekten door hygiëne en de verbeterde voedingsgewoonten. Daar hangen klachten op het gebied van bloeddruk, diabetes en lichaamsgewicht mee samen.
Gevraagd naar het verschil tussen vroeger en nu in zijn praktijk zegt hij het werk tegenwoordig moeilijker te vinden. “Vroeger was het harder werken in de zin van veel uren en veel patiënten. Tegenwoordig is het moeilijker in de zin van precisie in de diagnose. Je bent veel banger om iets te missen omdat er zoveel meer mogelijk is. Dit geldt zowel voor de diagnose als voor de behandeling. Dat is prettig, maar stelt ook hogere eisen aan het werk van de huisarts.”

Verkeersveiligheid
Natuurlijk kent Wout de Bruijne de Burgemeesters- en Professorenwijk heel goed. De wijk had vroeger veel meer een standenkarakter. Er woonden veel leraren, professoren en wethouders, noem maar op, vooral hier in de Burgemeesterswijk. De laatste 20 jaar is de bevolkingssamenstelling veel meer gemixed. Ik vind het nog steeds een heerlijke wijk om in te wonen en dat zeg ik niet omdat ik per sé een stadsmens ben. Daarom hebben mijn vrouw en ik besloten na mijn pensionering gewoon hier te blijven in ons huis naast de praktijk aan de Laat de Kanterstraat. Deze praktijk is door twee jonge huisartsen overgenomen. Ik vind dat het goed gaat met de wijk. Alleen de verkeersveiligheid en dan vooral op de Burggravenlaan en de De Sitterlaan moet meer aandacht krijgen. Daar doen zich af en toe gevaarlijke situaties voor.”

Groene Daken

Openbaar groen

Bomen in onze wijk

4de Kijkdag (foto RobBeurseFotografie)

Laatste kans om een regenton te bestellen met collectieve korting!

26-3-2022 | Zaterdag 26 maart hield de Groengroep voor de laatste keer een kijkdag voor de probeercollectie regentonnen. Er was weer veel belangstelling, met name voor de collectieve kortingsactie. Wilt u hier nog aan meedoen? Dit kan tot 12 april a.s.. Zie voor de voorwaarden het document "ik wil een regenton bestellen" hieronder.

Ik wil een regenton bestellen (pdf)
Kortingsactie en subsidie (pdf)

Wethouder Ashley North kwam ook een kijkje nemen en was aangenaam verrast door het prototype voor een circulaire regenton: een houten ombouw voor een afgedankte klikobak die met wat hulpstukken omgebouwd kan worden tot regenton. De houten ombouw met plantenbak is door het Circulair Warenhuis gemaakt van afgedankt hout dat zo een mooie nieuwe bestemming krijgt.

De Groengroep gaat het project ‘ieder huis een regenton’ binnenkort afronden en hoopt dat de regentonpromotie navolging krijgt in andere wijken. Voor vragen kunt u voorlopig nog terecht bij regentonleiden@gmail.com. Ondertussen ontwikkelt de Groengroep nieuwe activiteiten, waarvan enkele te bewonderen waren tijdens de kijkdag.

Zo oogstte de kruidenbak in ‘Piet Hein Eek stijl’ (ook door het Circulair Warenhuis gemaakt van resthout) veel lof. Deze kruidenbak is voor gemeenschappelijk gebruik en staat binnenkort naast de twee gemeenschappelijke regentonnen aan de Lorentzkade.

Wist u dat Fonds 1818 subsidie verstrekt voor regentonnen, kruidenbakken e.d. die gemeenschappelijk gebruikt worden?

Begint u liever met iets kleiners? Denk dan eens aan houtwerkplaats Om de Hoek van Woon-werklocatie Oud Ade van Gemiva. Zij maken allerlei kastjes van gebruikt steigerhout en bieden leerwerkplaatsen aan jongeren met een lichte beperking.

Op 20 april wordt de laatste collectieve levering van regentonnen in onze wijk verwacht.

Samen eten in 't Trefpunt / Eating together in 't Trefpunt

05.02.2024 : Vorig jaar nieuw in de ProfBurgwijk en wegens succes voortgezet - Samen eten in 't Trefpunt. Samen aan tafel is meer dan alleen een lekkere maaltijd. Ontmoet elkaar en neem de tijd.
English follows the Dutch text

Wees welkom bij ons aan tafel, elke tweede donderdag van de maand.

In 2024 koken we op de volgende data:

donderdag 14 maart 2024
donderdag 11 april 2024
donderdag 9 mei 2024
donderdag 13 juni 2024
donderdag 11 juli 2024
donderdag 8 augustus 2024
donderdag 12 september 2024
donderdag 10 oktober 2024
donderdag 14 november 2024
donderdag 12 december 2024

Waar : 't Trefpunt, Professorenpad 1
Wanneer: De inloop is vanaf 17.30uur, de maaltijd om 18.00uur.
Kosten : €8,00 pp

>> Graag vooraf opgeven bij Virga Lipman 06-46462816 of Marc van Pelt 06-55621477 of via info@lipmanvanpelt.nl

Eet u vegetarisch? Geef dit dan bij uw opgave aan ons door.

Eating together in 't Trefpunt
New in the ProfBurgwijk last year and continued due to success - Eating together in 't Trefpunt.
Sitting together at the table is more than just a tasty meal. Meet each other and take your time.
You are welcome to join us at our table every second Thursday of the month.

In 2024 we will cook on the following dates:

Thursday March 14, 2024
Thursday April 11, 2024
Thursday May 9, 2024
Thursday June 13, 2024
Thursday July 11, 2024
Thursday August 8, 2024
Thursday September 12, 2024
Thursday October 10, 2024
Thursday November 14, 2024
Thursday December 12, 2024

Where: 't Trefpunt, Professorenpad 1
When: Join us from 5:30 PM, the meal at 6:00 PM.
Costs: €8.00 pp

>> Please register in advance with Virga Lipman 06-46462816 or Marc van Pelt 06-55621477 or via info@lipmanvanpelt.nl

If you are a vegetarian, please let us know when you register.

Culturele uitwisseling scholieren / Cultural exchange schoolkinderen

26.09.2024 : Het programma High School Holland biedt buitenlandse jongeren in de leeftijd van 14 tot 18 de unieke kans om een periode van 3 tot 10 maanden naar Nederland te komen.

Gastgezinnen gezocht / Host families wanted

English follows the Dutch text

Tijdens hun verblijf worden ze ondergedompeld in de Nederlandse taal en cultuur. Ze worden in hun gastgezin opgenomen als extra gezinslid en worden leerling op een regulier Nederlandstalig Havo of VWO. Binnen drie maanden spreken ze prima Nederlands!

Een deel van de scholieren zijn geplaatst en hebben een thuis vanaf augustus/september, maar voor een deel van hen zoeken wij nog een gastgezin. Zo heeft een middelbare school in uw omgeving toezegging gedaan op het accepteren en plaatsen van scholieren, maar zoeken wij nog een thuis voor hen.

Lees het verhaal van Inca Bodewes uit Bergen op Zoom (pdf)

Zelf ook gastgezin worden?
Maak hier kennis met de jongeren uit 20 verschillende landen die eind augustus naar Nederland komen.

Voor meer informatie over het programma High School Holland en hoe u gastgezin kunt worden, ga naar www.highschoolholland.org, stuur een mail naar contact@highschoolholland.org of bel ons op 085-2224810.

Cultural exchange pupils
The High School Holland program offers foreign youngsters between the ages of 14 and 18 the unique opportunity to come to the Netherlands for a period of 3 to 10 months. During their stay, they are immersed in the Dutch language and culture.
They are taken in by their host family as an additional family member and become pupils at a regular Dutch-speaking HAVO or VWO. Within three months, they speak excellent Dutch!

Some of the students have been placed and have a home from August/September, but for some of them the school is still looking for a host family. For example, a secondary school in your area has made a commitment to accept and place students, but we are still looking for a home for them.

Want to become a host family yourself?
Meet the young people from 20 different countries who will be coming to the Netherlands at the end of August.

For more information about the High School Holland program and how you can become a host family, go to www.highschoolholland.org, send an email to contact@highschoolholland.org or call us at 085-2224810.

Organisaties actief in onze wijk

Stads- en Wijkenquête 2023

De uitkomsten van de Stads- en Wijkenquête 2023 zijn beschikbaar. In deze tweejaarlijkse enquête deelden ruim 2.400 Leidenaren hun mening of ervaring over ongeveer 50 verschillende onderwerpen.

Stads- en Wijkenquête 2023

Aan alle Leidenaren die hebben meegewerkt: hartelijk dank hiervoor!

Er zijn twee vragenlijsten verspreid (allebei digitaal en op papier): de Stadsenquête, die door ongeveer 500 mensen is ingevuld en resultaten geeft op het niveau van de stad als geheel. En de Wijkenquête, met 1.900 respondenten geschikt om de uitkomsten uit te splitsen naar wijk. De resultaten van beide vragenlijsten staan samen in één rapportage.

De rapportage, vragenlijsten en tabellenboeken met alle uitkomsten naar achtergrondkenmerk zijn digitaal beschikbaar via de Onderzoeksbank van de gemeente Leiden. In oktober wordt dit aangevuld met dashboard dat het tabellenboek makkelijker leesbaar maakt: alle uitkomsten kunnen dan naar achtergrondkenmerken worden weergegeven in grafieken.

Door de resultaten van dit onderzoek hebben we meer informatie over wensen, meningen en gedrag van inwoners. Hierdoor kunnen we onze activiteiten in de stad beter aansluiten op de inwoners. In de infographic staat een selectie van de uitkomsten.

Hondenbeleid in Leiden / Dog policy in Leiden

06.2024 : Als u een hond heeft hoort u die hond aan de lijn te houden en de hondenpoep op te ruimen. Gelukkig voor onze honden zijn er in Leiden ook losloop gebieden. In onze wijk zijn dat

strook Van den Brandeler-Lorentzkade
gedeelte van het Roomburgerpark

English follows the Dutch text

Er zijn 36 gebieden in Leiden waar honden los mogen lopen. Op alle andere plekken in Leiden geldt dus de plicht om honden aangelijnd te houden. Op kinderspeelplaatsen en enkele bijzondere gebieden geldt een volledig verbod voor honden, zelfs voor aangelijnde honden.

In de hele gemeente (dus ook in de losloopgebieden) geldt de plicht om poepzakjes bij u te dragen en de hondenpoep op te ruimen. De zakjes met poep mogen in elke prullenbak worden weggegooid.
Kijk HIER voor meer info en de kaart van losloopgebieden. Daar vindt u ook alles over het hondenbeleid en het chippen en registreren van honden.

Dog policy
If you have a dog, you must keep it on a leash and clean up after it. Fortunately for our dogs, Leiden also has off-leash areas. In our neighbourhood, these are:

een strip on the Van den Brandeler-/Lorentzkade
part of the Roomburgerpark

There are 36 areas in Leiden where dogs are allowed to run free. In all other places in Leiden, dogs must be kept on a leash. There is a complete ban on dogs in children's playgrounds and some special areas, even on leashes.

In the entire municipality (including off-leash areas), you are required to carry poop bags and clean up after your dog. The bags with poop may be thrown away in any bin.

For more information, visit the council website (Dutch language only). There you will find everything about the dog policy, chipping and registering your dog and a map of off-leash areas.

Na 75 jaar vrijheid. (foto RBF)

Dodenherdenking 2021: Na 75 jaar vrijheid

Op 4 mei om 19.00 uur legden Jackelien Kuntz en Han van Overbeeke, bestuursleden van de Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk, volgens traditie een krans bij de herdenkingsboom aan de Zeemanlaan.

Na 75 jaar vrijheid (pdf)

Het was een sobere plechtigheid, maar daarom niet minder indrukwekkend. De toespraak 'Na 75 jaar vrijheid' die voorzitter Han van Overbeeke zou hebben uitgesproken kunt u lezen via onderstaande link.

Koningsdagviering 2020 geannuleerd

Helaas heeft het bestuur van de wijkvereniging moeten besluiten het traditionele Koningsdagfeest op De Laat de Kanterstraat te annuleren.

Gezien de huidige ontwikkelingen is het niet waarschijnlijk dat we op 27 april de traditionele festiviteiten kunnen vieren op de manier die we gewend zijn. Het bestuur vindt het ongelooflijk jammer, maar de gezondheid van ons allemaal gaat voor alles. Het bestuur bedankt het koningsdagcomité voor alle inspanningen tot nu toe en we vertrouwen erop dat deze niet voor niets zijn geweest en we volgend jaar een spetterend feest gaan neerzetten met elkaar.

Dodenherdenking
Het bestuur beraadt zich nog of de dodenherdenking, die we op jaarlijks op 4 mei organiseren, door zal kunnen gaan. We houden u op de hoogte.

Lammenschansweg: Besluiten korte termijn maatregelen verkeer / Decisions short term traffic measures

20.11.2023 : De klankbordgroep over de verkeersmaatregelen op de Lammenschansweg is vorige maand voor het laatste bijeen geweest. De gemeente had in de tussentijd de matrix met voorgestelde maatregelen gecheckt op uitvoerbaarheid, technisch, financieel en tegenover de herinrichting van de Lammenschansweg op de langere termijn.
English follows the Dutch text

Lees hier het Verkeersveiligheids-onderzoek

Matrix met voorgestelde maatregelen (pdf)

Een link naar de matrix vindt u hieronder. Groen betekent maatregel gaat door op de korte termijn. Rood niet nu, maar meestal wel op de langere termijn.

Er is onderzoek gedaan naar de verlichting van de kruispunten, die bleek afdoende, m.u.v. Bètaplein.. De gemeente overweegt op het wegdek bij de oversteekplaatsen verlichting aan te brengen met sensoren. Dat is een experiment voor Leiden.

De paralelwegen naar 30 km brengen blijkt voor de korte termijn niet goed haalbaar, dat zou een hele herinrichting van die wegen betekenen, die op de langere termijn sowieso zal plaatsvinden. De gemeente gaat wel 30 km borden plaatsen, maar handhaving zal nog niet kunnen, omdat de politie dit alleen doet bij 30 km zones die wél aan alle voorwaarden daarna voldoen.

De uitrit bij de Zeemanlaan zal worden aangepast en bij de Koninginnelaan komt als dat kan een waarschuwingsbord voor automobilisten die rechtsaf gaan, dat fietsers kunnen oversteken.

De korte termijn maatregelen zullen in het eerste kwartaal van 2024 worden gestart, streven is vóór de zomer klaar.

De planning voor het lange termijn plan herinrichting Lammenschansweg en omgeving is als volgt: Kaderbesluit zomer 2024, uitvoeringsbesluit zomer 2025, start aanbesteding daarna, uitvoering begin 2027. De daadwerkelijke uitvoering hangt ook af van de planning rond de Rijnlandroute (aanpassing Lammenschansplein en Europaweg).

Het participatietraject voor de lange termijn herinrichting start volgens planning in november/december. De gemeente zal verschillende scenario’s uitwerken en wil komen tot een voorkeursoplossing, waarbij de behoeften van de omwonenden zullen worden meegewogen.

Zodra wij over dit participatietraject iets horen, zullen wij daarvan op de website melding maken

Bestuur wijkvereniging
-----------------------------

Decisions on short-term traffic measures on Lammenschansweg
The sounding board group on the traffic measures on the Lammenschansweg met for the last time last month. In the meantime, the municipality had checked the matrix with proposed measures for feasibility, technical, financial and with regard to the redevelopment of the Lammenschansweg in the longer term.
A link to the matrix can be found below. Green means measure will continue in the short term. Red not now, but usually in the longer term.

Research has been conducted into the lighting of the intersections, which turned out to be adequate, with the exception of Bètaplein. The municipality is considering installing lighting with sensors on the road surface at the crossings. That is an experiment for Leiden.

Altering the parallel roads to 30 km does not appear to be feasible in the short term; that would mean a complete redesign of those roads, which will certainly take place in the longer term. The municipality will place signs along 30 km, but enforcement will not yet be possible, because the police will only do this in 30 km zones that meet all the subsequent conditions.

The exit at Zeemanlaan will be adjusted and, if possible, a warning sign will be placed at Koninginnelaan for motorists turning right that cyclists can cross their path.

The short-term measures will be started in the first quarter of 2024, with the aim to be completed before the summer.

The planning for the long-term plan for the redevelopment of Lammenschansweg and the surrounding area is as follows: Framework decision summer 2024, implementation decision summer 2025, tender will start afterwards, implementation in early 2027. The actual implementation also depends on the planning around the Rijnland Route (changes to the Lammenschansplein and Europaweg - see article elsewhere on this site).

The participation process for the long-term redevelopment will start as planned in November/December. The municipality will develop various scenarios and wants to arrive at a preferential solution, in which the needs of local residents will be taken into account.

As soon as we hear anything about this participation process, we will report it on the website

Management team Profburgwijk Vereniging

Bestuur bezorgd over speelruimte en groen

12-3-2020 | Het bestuur van de Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk heeft bijgaande brief verzonden aan Burgemeesters en Wethouders van Leiden. Directe aanleiding voor deze brief zijn de plannen voor de plaatsing van containerwoningen aan de Verdamstraat/ Fruinlaan. In deze plannen mist het bestuur een samenhangend beleid voor speelruimte en groen in de wijk.

Brief wijkvereniging aan BW Standpunt Groen en Speelruimte in onze wijk (pdf)

Maak kennis met het Bestuur

09.05.2024 : Tijdens de ALV van 27 maart 2024 is het bestuur officieel benoemd.

	Voorzitter: Sander La Grouw voorzitter@profburgwijk.nl Sinds begin 2024 ben ik voorzitter van de Wijkvereniging. Ik woon nu 9 jaar in deze wijk en ben een geboren Leidenaar. De Stieltjesstraat is mijn uitvalsbasis waar ik woon met mijn vrouw Renske en mijn twee kinderen Hannah en Lucas. Het is een voorrecht om hier te mogen wonen. Er is een goed aanbod van onderwijs, sport en het polderpark maakt dat de natuur ook dichtbij is. Verder is er heel veel te ontdekken en is de algehele bouwstijl onovertroffen. Natuurlijk wonen hier ook de gezelligste mensen van Leiden 😊 Schroom niet om ons bestuur bij vragen of opmerkingen te benaderen, want samen kunnen we de wijk mogelijk nog mooier maken. Alleen met jullie hulp weten we wat er speelt en kunnen we hier actief op reageren. Tot ziens in de wijk!
	Secretaris: Kees Rotteveel Secretaris@profburgwijk.nl Ik ben Kees Rotteveel en secretaris van de vereniging. Ik woon sinds 2002 in de Van 't Hoffstraat, lekker alleen. Ik geniet van de de variatie en diversiteit van onze wijk wat architectuur en mensen betreft. Het liefst loop ik naar de stad of het station om er extra lang van te kunnen genieten.
	Penningmeester: John Molenaar penningmeester@profburgwijk.nl Ik ben John Molenaar en penningmeester van de vereniging. Ik woon sinds 2011 in de Van der Hoevenstraat samen met mijn vrouw Fleur, zoon Sam en dochter Britt. Het is heerlijk om te wonen in deze prachtige wijk dus ik vind het geweldig om op deze manier bij te kunnen dragen.
	Bestuurslid: Karin Verbaken karinverbaken@profburgwijk.nl Ik ben Karin Verbaken. Na vele jaren als ontwikkelingsexpert in het buitenland te hebben gewoond en gewerkt ben ik begin deze eeuw in de ProfBurgWijk neergestreken. Als lid van het bestuur van de wijkvereniging, alweer sinds 2020, probeer ik mijn aandacht en energie nu aan het lokale gebeuren te geven. Maar het bloed kruipt waar ‘t niet gaan kan, ik wil in mijn laatste tijd als bestuurslid nog iets extra’s doen voor de groep expats in onze wijk, en voor de kleine ondernemers en/of ZPP-ers, waartoe ik zelf ook jaren heb behoord. Beide groepen zijn hier best talrijk, maar we weten te weinig af van hun leven in de wijk, hun mogelijkheden en behoeften. Het lijkt me leuk hier wat aan te doen!
	Bestuurslid: Loes van der Hulst loesvanderhulst@profburgwijk.nl Mijn naam is Loes van der Hulst. Al jaren woon ik met plezier in de wijk en ik wilde graag wat terug doen. Eerst in de vorm als penningmeester, nu in de vorm van evenementen binnen de wijk.
	Bestuurslid: Thea Dickhoff theadickhoff@profburgwijk.nl Mijn naam is Thea Dickhoff, sinds maart 2023 algemeen bestuurslid van de wijkvereniging. Ik woon hier nu bijna twee jaar en heb het prima naar mijn zin. Mooie wijk, dichtbij de stad en fijn om door te wandelen met die mooie bouwstijlen. Ik was zelfstandig ondernemer in beleidsadvisering, coaching en training in de non profitsector. Sinds 2023 met prepensioen en dat leek me een goede gelegenheid om me in te zetten voor de wijk. Binnen het bestuur hebben belangenbehartiging en het bijdragen aan cohesie en verbinding in de wijk mijn speciale aandacht.
	Bestuurslid: David van Es davidvanes@profburgwijk.nl Mijn naam is David van Es en ik woon hier al een aantal jaar in onze prachtige wijk. Ik ben eigenaar van een adviesbureau voor verantwoorde digitalisering. In mijn vrije tijd houd ik mij graag bezig met mijn gezin en alles wat met techniek te maken heeft. Ik woon fijn in onze buurt en wil graag mijn steentje bijdragen om het nog fijner te maken en meer te leren over de mensen in onze wijk. Daarom heb ik besloten om me in te zetten voor de wijkvereniging. Mijn doel is om via de vereniging meer verbinding in de buurt te creëren. Of het nu gaat om gezamenlijke projecten of het verbeteren van onze leefomgeving, ik maak er graag samen met jullie iets moois van!
	Hoofdredacteur Wijkblad: Maaike Botden redactie@profburgwijk.nl
	Website Beheer: Colin Wells Webmaster@profburgwijk.nl Samen met mijn vrouw Ingrid woon ik al meer dan 30 jaar met veel plezier in deze prachtige buurt. Al mijn werkzame jaren heb ik gewerkt met websites en communicatiesystemen bij de grootste luchtvaartmaatschappij van het land en na mijn pensionering wilde ik een deel van mijn energie in de buurtvereniging steken. Sinds medio 2023 beheer ik deze website en de informatieschermen in de wijk met de bedoeling informatie snel en effectief beschikbaar te maken voor de bewoners van deze mooie wijk.

Met veel dank aan
Francien Schoenaker voor de foto's

Wijkkrant Extra Informatiekrant over het referendum

6-3-2021 |
Extra aandacht
De voorzitter van de Speeltuinvereniging De Speelschans hecht eraan te benadrukken dat het citaat van hem op pagina 4 ten onrechte zou kunnen suggereren dat de speeltuinvereniging tot de tegenstanders van het inrichtingsplan behoort. Het standpunt van de Speeltuinvereniging is: ‘Als speeltuin volgen wij de plannen voor het Roomburgerpark kritisch, gericht op een goede toekomst voor de speeltuin. We nemen geen standpunt in voor of tegen het inrichtingsplan.

Wijkrant Extra Informatiekrant over het referendum

Herdenking Joods weeshuis

Op 17 maart was het 75 jaar geleden dat Joodse kinderen en de staf zijn weggevoerd uit het voormalig Joods Weeshuis. Namens de Wijkvereniging van de Profburgwijk is er op 16 maart een krans geplaatst.

Bakhuis Roozeboomstraat

Professor Hendrik Willem Bakhuis Roozeboom, hoogleraar scheikunde
Door Hans Elstgeest

De naam van de professor is Hendrik Willem Bakhuis Roozeboom. Niet Roozenboom, zoals het straatnaambord in de wijk ons graag wil doen geloven. Deze professor werd geboren in Alkmaar op 24 oktober 1854 en stierf te Amsterdam op 8 februari 1907. Bij zijn overlijden had hij elf jaar hoogleraarschap achter de rug; in 1896 had hij de plaats van Van ‘t Hoff ingenomen aan de universiteit van Amsterdam.

Hendrik is het enige kind van Jan Hendrik Bakhuis Roozeboom (officieel Bakhuys Rooseboom, in beide gevallen is de letter ‘n’ in de achternaam niet aanwezig), boekhouder te Alkmaar en Maria Rensen. Na de Alkmaarse HBS, waaraan in 1872 slaagt, studeert hij twee jaar Latijn en Grieks, dit om toegang tot universitaire colleges te kunnen verkrijgen. In deze periode wordt hij assistent van Jacob van Bemmelen, directeur van een HBS en onderzoeker naar de bodemgesteldheid in de IJ-polders. Na zijn toelatingsexamen kan Bakhuis Roozeboom in Leiden gaan studeren, maar financiële middelen daartoe ontbreken hem op dat moment. Tot 1878 werkt hij daarom in een chemische fabriek in Den Haag. Maar daaraan komt abrupt een einde. Een verwoestende brand legt deze fabriek in de as en maakt Hendrik werkeloos. Met de nodige kennis, opgedaan in de fabriek, wordt hij opnieuw (college- )assistent van Van Bemmelen, inmiddels hoogleraar aan de universiteit van Leiden en krijgt hij alsnog de kans om daadwerkelijk met zijn studie te beginnen.

Levenswerk
Het is 23 april 1879 als Hendrik in het huwelijk treed met Catharina Elisabeth Wins. Zij kregen zes nakomelingen: vier zoons, twee dochters. 1 mei 1882 legt Bakhuis Roozeboom zijn doctoraal examen af. Inmiddels is hij dan al een jaar leraar aan de Gemeentelijke HBS voor meisjes te Leiden. Op de Leidse Garenmarkt staat nog altijd het prachtige gebouw van deze voormalige HBS, later bekend als de ‘Louise de Coligny’ (zie kader).

7 juni van het jaar 1884 promoveert hij op zijn dissertatie over dissociatieverschijnselen van sommige gashydraten bij Van Bemmelen. (Dissociatie betekent dat verbindingen in eenvoudiger bestanddelen uiteenvallen. Gashydraten zijn vaste stoffen die zich delen in een vloeistof en een gas bij verhitting). J.D. van der Waals helpt Bakhuis Roozeboom in 1886 met zijn onderzoekingen die betrekking hadden op de dissociatieverschijnselen en wijst hem op de ‘fasenregel’, die door J.W. Gibbs - een Amerikaans natuurkundige - is gepubliceerd. Met deze fasenregel kon Bakhuis Roozeboom zijn onderzoekingen theoretisch onderbouwen. Als Bakhuis Roozebooms levenswerk mag dan ook de fasenleer beschouwd worden. Hij en Gibbs zijn de grondleggers van deze leer.

Geloof
Tot 1893 is hij privaatdocent, waarna hij lector in de fysische chemie wordt. In 1896 vertrekt de briljante Van ‘t Hoff - tot dat moment hoogleraar te Amsterdam - naar Berlijn, alwaar hem een leerstoel in de chemie is aangeboden. De leeggekomen plaats in Amsterdam wordt aan Bakhuis Roozeboom gegund. Zijn onderzoek richt zich inmiddels naar mengkristallen, dit was hij in Leiden al gestart. Nog voor zijn vertrek naar Amsterdam vat hij het idee op om zijn onderzoeken met betrekking tot de fasenleer en zijn chemische toepassingen te publiceren. Bakhuis Roozeboom was een man die veel waarde aan zijn geloof hechtte en hoewel in die tijd de ‘moderne wetenschap’ en het geloof niet bepaald hand in hand gingen, wist hij beide met elkaar te combineren door de oprichting in 1895 van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen. Buiten alle onderzoekingen op gebied van de fasenleer en al zijn toepassingen verrichtte hij ook een aantal onderzoekingen op onder meer het gebied van drink- en zeewater en middelen om schilderijen te herstellen.

Meisjes HBS
De HBS voor meisjes was ontstaan door omzetting van de vier hoogste klassen van de mulo aan de Boommarkt naar de vier laagste klassen van deze meisjes HBS. Leek in eerste instantie de school bedoeld voor ‘chique jonge dames’, in de loop der jaren veranderde dat tot zelfs in 1965 jongens op ‘het Louise’ toegelaten werden. De school verhuisde later naar de Kagerstraat waar ze nog tot de jaren negentig heeft stand gehouden maar toen werd opgenomen in een fusie met een aantal andere schoolgemeenschappen. Dit resulteerde in de oprichting van het huidige DaVinciCollege. Bakhuis Roozeboom had een eeuw eerder de school al verlaten; op het moment van zijn benoeming tot hoogleraar in de hoofdstad.

Bronnen inhoud en foto's: o.m. Wikipedia

Artikelen over duurzaamheid

van het wijkkrant / Articles about sustainability from the neighbourhood magazine

Arthur Vermeij

Talent uit de eigen wijk. Erg puur dus, met weinig instrumenten en wat achtergrond zang.

Kunst over de Vloer is een wijk-evenement en hoe leuk is het dan als er talent uit de eigen wijk komt optreden! Deze editie speelt Arthur Vermeij. Arthur begon met elektrisch gitaar bij BplusC in Leiden en speelde in de band Christopher’s Soul waar hij al meerdere prijzen mee won. Nu volgt Arthur de opleiding muziek technicus, een opleiding tot producer/audio engineer aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Arthur: “Het doel is om buiten kennis te hebben van de technische kant van het opnemen, ook muzikaal opgeleid te worden. Hierdoor kan je beter communiceren met de muzikanten omdat je weet hoe het is om daar te zitten en je je kan verplaatsen in hem/haar. Dit zorgt uiteraard voor betere opnames omdat de muzikanten zich dan op hun gemak voelen. De muziek die ik wil gaan spelen is voornamelijk Indie. Ik wil proberen de liedjes die ik in mijn slaapkamer schrijf op zo'n manier over te brengen dat het heel intiem voelt en dus een beetje is zoals in de slaapkamer! Erg puur dus, met weinig instrumenten en wat achtergrond zang.” Als voorbeeld noemt Arthur Denk aan Bon Iver, Andy Shauf, John Frusciante, John Lennon's eerdere werk, Elliot Smith.

Voorbeeld Andy Shauf:

De Wijkkrant

>> Verhalen, nieuws, feiten en achtergrondinfo over onze buurt.

>> Stories, news, facts and background info about our neighborhood, (in Dutch).

Wijkkrant Archief

Gesprek wethouders

	Activiteit	Datum	Bedoeling	Uitkomst
	Gesprek wethouders	28 juni	Het gesprek met de de wethouders Terpstra (Wonen, Bouwen en Welzijn) en Spijker (Economie, Kennis, Sport en Gezondheid) is gepland. We hebben al een aantal onderwerpen doorgekregen, maar meer is welkom! Mail je onderwerpen of ideeen naar voorzitter@profburgwijk.nl Tot nu toe ontvangen: Verkeer: straten waar voor bepaalde delen nog 50km-zone geldt en andere 30 km Overlast rond Josephschool Handhaving convenant Tijdelijke woonvoorziening Fruinlaan Lessen van aanpassen riolering Professorenwijk Oost Lorentzhof 2 en behoud van historisch rioolgemaal en vervuilde grond op dat deel van het terrein. En ten slotte mogelijkheid tiny houses Ontbreken van een ontmoetingsplek in de wijk (van vergaderruimte, buurhuis tot café-achtig) en winkels.

Wijkambassadeurs nu Projectleiders & Buurt-Initiatief-Coach

12.02.2024 : Sinds 1 juli is de functie van wijkambassadeur opgeheven. Zes voormalige wijkambassadeurs
(inclusief Wilma van Griethuizen en Maarten Stoffers uit onze wijk) hebben zelf de Coöperatie Duurzaam Leiden opgericht, waarmee ze projecten uitvoeren om bewoners in heel Leiden te helpen om te verduurzamen.
English follows the Dutch text

Zo is Wilma momenteel projectleider van de Energiekaravaan: een energieloket dat in achtereenvolgende maanden aan bewoners in verschillende wijken in Leiden informatie en tips geeft om bijvoorbeeld energie te besparen.
De energiekaravaan komt niet in onze eigen wijk langs, maar wel in Meerburg. Daar wordt van 4 t/m 29 maart op dinsdag (9-11 uur) en donderdag (13-15 uur) een inloopspreekuur gehouden in buurthuis Matilo (Zaanstraat 4). Voor meer informatie: zie https://duurzaamleiden.com/energiekaravaan/ .

Maarten is sinds 1 januari ook buurt-initiatiefcoach vanuit Coöperatie Energiek Leiden. Zijn
rol is om buurtinitiatieven te ondersteunen van bewoners die zelf hun eigen straat, buurt of
wijk willen verduurzamen. Heb je een idee, en ben je met minimaal 3 bewoners, mail of bel
Maarten dan gerust (Maarten@duurzaamleiden.nl of 06-50944291).

Neighbourhood Ambassadors now Project Leaders & Neighbourhood Initiative Coach
As of 1 July, the function of neighbourhood ambassador has been abolished. Six former neighbourhood ambassadors (including Wilma van Griethuizen and Maarten Stoffers from our neighbourhood) have themselves founded the Coöperatie Duurzaam Leiden, with which they carry out projects to help residents throughout Leiden to become more sustainable.
For example, Wilma is currently project leader of the Energiekaravaan: an energy counter that provides residents in various neighbourhoods in Leiden with information and tips on how to save energy, for example, in successive months.
The energy caravan does not visit our own neighbourhood, but it does visit Meerburg. There, from 4 to 29 March, a walk-in consultation hour will be held on Tuesdays (9-11 am) and Thursdays (1-3 pm) in the Matilo community centre (Zaanstraat 4). For more information: see https://duurzaamleiden.com/energiekaravaan/ .

Since 1 January, Maarten has also been a neighbourhood initiative coach from Coöperatie Energiek Leiden. His role is to support neighborhood initiatives of residents who want to make their own street, neighborhood or district more sustainable. If you have an idea, and you are together with at least 3 residents, feel free to email or call Maarten (Maarten@duurzaamleiden.nl of 06-50944291).

Japanse notenboom (Ginkgo biloba) Herkomst: China Leeftijd: Geplant in 1785 Bloeiperiode: april / Japanese maidenhair tree (Ginkgo biloba) Origin: China Age: planted in 1785 Flowering period: April

Boom van het jaar verkiezing / Tree of the year election

02.09.2024 : Dit jaar wordt voor het 7e jaar door SBNL natuurfonds de nationale boom van het jaar verkiezing georganiseerd. De 17 jarige Leidenaar Teun Honsbeek heeft voor de provincie Zuid-Holland ter nominatie ingezonden de Ginkgo biloba in de universiteitstuin Hortus te Leiden.
English follows the Dutch text

Teun heeft ook al een verkiezingscampagneteam geformeerd, met daarin opgenomen wijkgenoot, bioloog en gastdocent aan de universiteit Leiden, Rinny Kooi. Zij is een groot bomenkenner, speciaal voor wat de Ginkgo biloba betreft, en heel in het bijzonder Ginkgo biloba in de Hortus. Ook heeft ze zaden van de Ginkgo uit het door een atoombom vernietigde Hiroshima meegenomen. Deze zaden zijn opgekweekt in de Hortus van Leiden en op vele plaatsen in Nederland zijn daarvan bomen uitgeplant.

De verkiezing start officieel op 10 september om 7:00 uur en duurt tot 16 oktober 12:00 uur. Er kan gestemd worden middels een op flyers en posters aangebrachte QR code of door te gaan naar www.deboomvanhetjaar.nl. en te stemmen op de Ginkgo biloba in Leiden.

Op de openmonumentendagen; 14 en 15 september a.s., is een team van deskundigen bij de boom aanwezig voor uitleg.

Locatie: Hortus Botanicus, Rapenburg 73 2311 GJ Leiden (naast de kas in NW deel van de tuin).
Historie: Het kassencomplex van de Hortus is in 1938 aangelegd om een van de meest spectaculaire bomen: de Japanse notenboom (Ginkgo biloba) uit 1785. De Boom is een van de oudste exemplaren in Nederland! Van de Ginkgo is lang gedacht dat hij uitgestorven was, maar hij werd teruggevonden in China in de achttiende eeuw.
Op dit mannelijke exemplaar is in 1935 een vrouwelijke tak geënt. Carl Linneaus was de eerste die deze boomsoort beschreef in 1771.
Overgenomen van de website van de Hortus Botanicus Leiden.

National Tree of the year election
This year, for the 7th time, the SBNL nature fund is organising the national tree of the year election. 17-year-old Teun Honsbeek from Leiden has nominated the Ginkgo biloba in the university garden Hortus in Leiden for the province of South Holland.

Teun has also formed an election campaign team, including neighbour, biologist and guest lecturer at Leiden University, Rinny Kooi. She is a great expert on trees, especially when it comes to the Ginkgo biloba, and in particular the Ginkgo biloba in the Hortus. She has also brought seeds of the Ginkgo which survived the atomic bomb detonation in Hiroshima. These seeds were grown in the Hortus in Leiden and trees have been planted from them in many places in the Netherlands.

The election officially starts on 10 September at 7:00 and lasts until 16 October at 12:00. Voting can be done by means of a QR code on flyers and posters or by going to www.deboomvanhetjaar.nl. and voting for the Ginkgo biloba in Leiden.
On the open monument days; 14 and 15 September, a team of experts will be present to provide explanations.

Location: Hortus Botanicus, Rapenburg 73 2311 GJ Leiden (next to the greenhouse in the NW part of the garden).
History: The greenhouse complex of the Hortus was built in 1938 to house one of the most spectacular trees: the Japanese walnut tree (Ginkgo biloba) from 1785. The tree is one of the oldest specimens in the Netherlands! The Ginkgo was long thought to be extinct, but it was rediscovered in China in the eighteenth century.
A female branch was grafted onto this male specimen in 1935. Carl Linneaus was the first to describe this tree species in 1771.
Taken from the website of the Hortus Botanicus Leiden.

Informatieavond (Hybride) warmtepompen

9 november 2022 | Op donderdag 17 november zal in 't Trefpunt een informatieavond worden gehouden met als thema (hybride) warmtepompen.

Aanmelden

De avond zal om 20:00 beginnen, u bent welkom vanaf 19:45.
Opgave vooraf is welkom. U kunt zich hier aanmelden maar is niet noodzakelijk.

Warmtepompen bestaan al lang. Jouw koelkast is bijvoorbeeld een warmtepomp: hij pompt warmte van binnen naar buiten en daarom is de inhoud van de koelkast koud en de achterkant warm.
Met een warmtepomp kan je veel meer doen, bijvoorbeeld in de plaats zetten van jouw cv-ketel!
Op de informatieavond gaan we in op allerlei vragen, zoals:

Hoe werkt dat allemaal en wat is 'hybride'?
Welke soorten warmtepompen zijn er om je woning te verwarmen?
Waar haalt een warmtepomp de benodigde warmte vandaan?
Hoeveel ruimte neemt een warmtepomp in beslag?
Produceert een warmtepomp hinderlijk geluid?
Moeten radiatoren worden vervangen?
Hoe krijg ik heet tapwater?
Hoe moet dat als het echt hard zou gaan vriezen?

Arne en Paul zijn wijkgenoten met kennis en ervaring. Zij leggen het allemaal zo begrijpelijk mogelijk uit. Wijkgenoot Colin zal vertellen over hoe hij zijn huis van het gas af heeft gekregen. Een betrekkelijk lage investering in een airco en in zonnepanelen bleek voldoende om ook in de winter zijn huis zonder gas te kunnen verwarmen

SPEELTUIN / PLAYGROUNDS

De Speelschans
Van Vollenhovenkade 22
Secretaris: Eelco Baks - 2313 GG Leiden
E-mail: info@despeelschans.nl

SPORTCLUBS / SPORTS CLUBS

Hockey - LHC Roomburg
Sportpark Roomburg
Postbus 11077 - 2301 EB Leiden
Tel.: 513 22 25
Korfbal - LKV Sporting TrIgon
Zoeterwoudsesingel 50
2313 EK Leiden - Tel.: 514 27 88
Tennis – TC Roomburg
Tennispark Roomburg
Tel.: 513 27 13
Gymsport Leiden
www.gymsportleiden.nl
Email: info@gymsportleiden.nl
Vitality Club (Beweging voor ouderen / Exercise for the elderly)
www.vitality-club.nl/leiden-profburgwijk/
E-mail: Annelieke van Lelyveld

WIJKBEHEER / NEIGHBOURHOOD MANAGEMENT

Servicepunt Woonomgeving
Tel.: 071 - 516 5501,
ma. t/m vr. van 7.30 - 17.00 u.
Bezoekadr.: Admiraal Banckertweg 15,
ma. t/m vr. van 7.30 - 17.00 u.
E-mail: woonomgeving@leiden.nl

WONINGCORPORATIES / HOUSING ASSOCIATIONS

https://www.woningcorporaties.nl/leiden
De Sleutels
Schipholweg 55-75, 2316 ZL, Leiden
www.desleutels.nl
Portaal regiokantoor Leiden
3e Binnenvestgracht 23, 2312 NR, Leiden
www.portaal.nl
Stichting Huisvesting Werkende Jongeren
Breestraat 55, 2311 CJ, Leiden
www.shwj.nl
Woningstichting Ons Doel
Rijnsburgersingel 60, 2316 XX, Leiden
Postbus 569 - 2300 AN Leiden
Tel.: 522 20 25
www.onsdoel.nl

ZORG / SOCIAL WELFARE

Radius Leiden
Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden
Radius Dienstencentrum Zuidoost
Professorenpad 1 - 2313 TA Leiden
Tel.: 707 42 00 -
www.radiuswelzijn.nl
Maatschappelijk werk Kwadraad
Haagweg 47 - 2321 AC Leiden
Tel.: 088 - 900 40 00
www.kwadraad.nl/
Verzorgingscentrum Lorentzhof
Lorentzhof 1 - 2313 GA Leiden
Tel.: 514 95 95 -
www.libertasleiden.nl
Buurtzorg team Leiden
(voor wijkverpleging thuis)
Pompoenweg 9
2321 DK Leiden
Tel.: 06 - 122 025 11

Joods weeshuis

Wijkbewoner en oud-bestuurslid Frans Hoek heeft in de loop der jaren samen met wijkbewoners Leonard Kasteleyn en Thomas van Duin (oud-voorzitter) gewerkt aan een overzicht herinneringen, feiten en beelden rondom het Joods Weeshuis aan de Roodenburgerstraat. Via de link hieronder vindt u informatie, feiten, verhalen over en beelden van het Joods Weeshuis in onze wijk.

Joods Weeshuis

Bomen in onze Wijk

Vele oude bomen bepalen de sfeer in onze wijk. Wijkbewoonster Rinny Kooi heeft ze allemaal (jong en oud) onder de loep genomen.De natuur- en groenliefhebbers in de wijk halen hun harten op bij de verhalen en afbeeldingen van Rinny.

© Tekeningen Rinny Kooi

Foto: Erik van der Aa

Gluren bij de Buren is op zoek naar acts en huiskamers

30 november 2022 | Nog twee weken om je aan te melden als act of host voor huiskamerfestival Gluren bij de Buren

Tot 18 december hebben lokale acts en gastvrije bewoners nog de kans om zich aan te melden voor huiskamerfestival Gluren bij de Buren. Podiumkunstenaars van alle disciplines en bewoners met knusse of kolossale huizen, en alles daartussenin, kunnen zich inschrijven via website

website
aanmelding

Verspreid over het land zijn er al van 554 acts en 430 huiskamers aanmeldingen binnengekomen. Na 18 december stellen de programmeurs hiermee een veelkleurig programma samen, met optredens in alle wijken van Leiden. Deelnemende acts geven drie keer een kort optreden in een huiskamer. Deelnemende huiskamers veranderen op 5 februari in intieme podia waar buurtgenoten worden verwelkomd voor een verwarmde aangelegenheid.

Gluren bij de Buren maakt zich niet alleen hard voor lokale amateurkunst en talentontwikkeling, maar ook voor gezelligheid in de buurt en lage drempels voor ontmoeting.
Aanmelden kan tot en met zondag 18 december via deze link

Algemene informatie
Datum: zondag 5 februari 2023
Tijden: 12:00 - 17:00 uur
Entree: vrijwillige bijdrage gewenst

Website: klik hier

foto: RBF

Dodenherdenking 2020: sober en indrukwekkend

Op 4 mei om 19.00 uur legden Chris van Voorden en Han van Overbeeke, (waarnemend) bestuursleden van de Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk, volgens traditie een krans bij de herdenkingsboom aan de Zeemanlaan.
Ward Assman speelde om 19.58 uur The Last Post (zie video).
De toespraak die uitgesproken zou worden door Han van Overbeeke is te beluisteren (podcast) en te lezen (pdf)

Toespraak Han Overbeeke (pdf)

Een sobere plechtigheid, maar daarom niet minder indrukwekkend plechtigheid. De toespraak die waarnemend voorzitter Han van Overbeeke zou hebben uitgesproken is te beluisteren via onderstaande podcast. Als u deze toespraak rustig wilt doorlezen dan kan dat ook via de link naar de pdf.

Over de Vereniging / About the Association

De Vereniging Professoren-& Burgemeesterswijk is een actieve en betrokken wijkvereniging die functioneert als verbindende schakel voor de inwoners van de Professoren- en Burgemeesterswijk en de Rijndijkbuurt.
English follows the Dutch text

Statuten Wijkvereniging Prof-Burgwijk (pdf)

Ook is de wijkvereniging belangenbehartiger en heeft het bestuur namens de inwoners veel contact met de gemeente Leiden met betrekking tot wonen, werken, recreëren in de wijk. Het bestuur voert deze taken uit met ondersteuning van vele vrijwilligers.

Vrijwilliger worden?
Wilt u vrijwilliger worden en helpen bij een activiteit in de wijk? Of wilt u participeren in een werkgroep over de geschiedenis in de wijk? Stuur dan een mail naar secretaris@profburgwijk.nl

About the Association
The Professoren- & Burgemeesterswijk Association is an active and committed neighborhood association that functions as a connecting link for the residents of the Professoren- en Burgemeesterswijk and the Rijndijkbuurt.
The neighborhood association also represents the interests of residents and the board has a lot of contact with the municipality of Leiden on behalf of the residents with regard to living, working and recreation in the neighborhood. The board carries out these tasks with the support of many volunteers.

Want to become a volunteer?
Would you like to become a volunteer and help with an activity in the neighborhood? Or would you like to participate in a working group on the history of the neighborhood? Send an email to secretaris@profburgwijk.nl

ALV 28 maart 2018

Op woensdag 28 maart is de Algemene ledenvergadering van de wijkvereniging.

Locatie: Vredeskerk - Van Vollenhovenkade 24
Datum: 28 maart 2018
Aanvang: 20.00 uur

Jaarplan 2018 (pdf)
Notulen ALV 2017 (pdf)

Agenda
1.       Opening en vaststelling agenda
2.       Mededelingen en ingekomen stukken
3.       Notulen Algemene Ledenvergadering 2017: ter goedkeuring
4.       Jaarverslag 2017: ter kennisname
5.       Financieel jaarverslag 2017
6.       Verslag kascommissie
7.       Begroting 2018
8.       Verkiezing kascommissie en decharge bestuur
9.       Jaarplan 2018
10.   Rondvraag en sluiting

Aansluitend: napraten en kennismaken tijdens de borrel!

Het Jaarverslag 2017 en de overige vergaderstukken zijn op te vragen via secretaris@profburgwijk.nl.
Ook kunt u ze hier na 15 maart downloaden.

Beuken als koninginnen

door Rinny Kooi

Gewone beuken aan de Burggravenlaan als twee koninginnen onder de bomen in onze buurt
Staat hij gelijk een vorst zo trots en stil
( K.H.R. de Josselin de Jong in ‘De beuk’)

De twee Gewone Beuken (Fagus sylvatica L.) in de tuin van Burggravenlaan 11 zijn inderdaad de ‘stille en trotse vorsten’ zoals De Josselin de Jong ze noemt; deze prachtige joekels behoren tot de koninginnen onder de bomen uit onze wijk. In onze wijk groeien maar een paar Beuken. En dat terwijl de Beuk een algemeen voorkomende soort in ons land is. Dat roept onmiddellijk de vraag op: Waarom groeien er zo weinig Beuken in onze wijk? Kijk eens naar deze vorsten en u kunt het antwoord raden. Dat is omdat ze zo groot kunnen worden. En dan te bedenken dat deze twee kanjers hun maximale omvang en leeftijd nog niet hebben bereikt. Gelukkig is er in hun omgeving nog voldoende ruimte om verder te kunnen groeien. Beuken kunnen 250-350 jaar oud worden, tot ongeveer 35 meter hoogte uitgroeien en een stamdiameter van een meter bereiken. Zij groeien ongeveer honderd jaar in de hoogte; daarna breidt de kroon zich steeds verder uit. De bomen aan de Burggravenlaan met een stamomtrek van 1.97 en 2.11 meter ( één meter boven de grond) zijn maar kleintjes vergeleken met de door de Bomenstichting genoemde recordhouder uit Breukelen, die een omtrek heeft van 8,5 meter. En ook die Beuk is nog een kleintje onder de dikste bomen ter wereld. Dat zijn voor zover bekend een Baobab of Apebroodboom, Adansonia digitata, in Zuid Afrika, omtrek ruim 43 meter en een Moerascypres, Taxodium mucronatum, in Oxaca, Mexico, met een omtrek van 36 · 43 meter (afhankelijk van het wel of niet meetellen van alle golven in de stam).

Beuken worden vanwege hun uiterlijk geassocieerd met vrouwelijkheid. Het zijn de ‘koninginnen’ van het woud. Daarom schrijf ik aan het begin van dit artikel ook over de koninginnen in plaats van koningen van onze wijk. Er staan dus niet veel Beuken in onze wijk, dit geldt trouwens voor geheel Leiden. De Beuk behoort niet tot de toptien van bomen die in het openbaar groen staan (zie de gemeentelijke brochure ‘Alle bomen tellen mee’). Als we alle Beuken die in Leiden in openbaar en particulier groen groeien zouden tellen komen we ongetwijfeld op een redelijk aantal uit. In oude tuinen groeien soms hele grote exemplaren, b.v. in de tuin die voorheen tot ‘Vreewijk’ behoorde. Beuken komen relatief vaak voor in lijsten van monumentale bomen in steden en dorpen. Dat blijkt uit de lijsten van boeken over monumentale bomen. Bijvoorbeeld, ‘Bomen van Lisse’ door U. Hassefras (2000) en Den Haag (‘Als alle bomen van Den Haag konden spreken’, uitgave Gemeente Den Haag, 2000).
Vroeger gaven rode Beuken, de purpurea-vorm, status aan het huis waar ze bij stonden. De purpurea-vorm is een erfelijke afwijking van de oorspronkelijke groene vorm. Ook de Beuken aan de Burggravenlaan behoren tot de purpurea’s. Oudere Beuken hebben meer kans ‘monument’ te worden dan bepaalde andere bomen. Waarom weet ik niet. Is het de hoogte en de omvang? Is het de leeftijd? Waarom zou bijvoorbeeld de grote Hulst die in de achtertuin van de woning op de hoek van de Zoeterwoudsesingel/ Thorbeckestraat (in 2000 in de buurtkrant beschreven) staat geen monument kunnen zijn? Beuken zijn geen zeldzame bomen. Er zijn ook nog andere Beuken. In de telefoongids 2002-2003 van Leiden staan 18 namen die te herleiden zijn tot de Beuk; er worden slechts twee ‘echte’ Beuken genoemd waarvan er één in onze buurt woont.

Noemt De Josselin de Jong de Beuk een vorst, het kiemplantje (zie afbeelding) is wat schoonheid betreft beslist een prinsesje of prinsje!! Jac. P. Thijsse schreef voor het Verkade-album Eik en Beuk: ‘Een kiemplantje van de Beuk is mooier dan menige bloem’. Weinig mensen kennen de bloemen van de Beuk; ze vallen nauwelijks op. Beuken zijn eenhuizig: hun bloemen, de gele mannelijke en groenachtig-witte vrouwelijke, verschijnen tegelijk met de bladeren. De vruchten, de beukenootjes zitten in een vierlobbig omhulsel. Aan de Beuk komen niet ieder jaar beukenootjes. Er zijn de rijke jaren, de zogenaamde mastjaren, met een zeer grote productie en er zijn arme jaren met nauwelijks nootjes. En als er al nootjes worden gevormd, gaat een zeer groot deel verloren omdat ze veel door dieren worden gegeten. Midas Dekker schrijft in zijn boek Larf: ‘Elke door de dichters bezongen beuk is een grafmonument voor al de beukennootjes aan zijn voet die het niet hebben gehaald’. Dekker heeft gelijk. In de mastjaren worden er meer nootjes gevormd dan de belagers kunnen eten. Dat zijn wel de jaren dat er kans is op de prachtige kiemplanten. Ook daarvan sterven er zeer vele.

Voor het opgroeien van een kiemplant tot boom hebben Beuken schaduw nodig: Jonge bomen gaan vaak dood als zij in de volle zon staan omdat de stam geen felle zon op de bast verdraagt. Doordat de kroon van oudere bomen zich verbreedt zorgen Beuken er zelf voor dat hun stam wordt beschermd tegen fel zonlicht. Vanwege de behoefte aan schaduw kan een Beuk zich wel onder een Eik ontwikkelen maar vanwege de behoefte aan licht kan een jonge Eik niet onder een oude Beuk opgroeien. Het bladerdak ( de bladeren zijn elliptisch of eirond en ondiep gegolfd, zie afbeelding) van de laatste is veel dichter dan van de eerste.

Volgens de oecologische flora (door E.J. Weeda et al.) werd de Beuk pas omstreeks 3000 jaar voor Chr. voor het eerst in het zuiden van ons land gesignaleerd. De Beuk kwam na de Eik ons land binnen. Vanaf 250 jaar na Chr. groeide hij ook plaatselijk talrijk in de Hollandse duinstreek. Toentertijd waren al veel loofbomen sterk teruggedrongen, deels wellicht door klimaatsveranderingen, deels stellig door kapactiviteiten van de mens. Er kwamen meer mensen die woon- en leefruimte nodig hadden. Op de plaatsen waar de Beuk werd gekapt kiemden Eiken. Daarom zijn er veel meer Eiken in ons land.

Vroeger werd voor het pletten van vlas beukenhout gebruikt. Daardoor ontstond het werkwoord beuken. En dat leidde weer tot uitdrukkingen als ‘De beuk erin’. Beukenhout werd niet alleen gebruikt voor het beuken van vlas maar ook als materiaal voor meubels, parket, trappen, in de bouw, enz. Beuk komt van het woord Boc of Beoce uit het Sanskriet; beide woorden betekenen boom of boek. Wat zouden wij over beuken in boeken kunnen lezen als wij geen beuken hadden (gehad)? Ook drukletters werden van beukenhout gemaakt. Er wordt ook geschreven dat ‘beuk’ uit het Sanskriet is afgeleid van het woord Bhag. Dat zou iets met eten te maken hebben, het eten van beukennootjes door dieren (bijvoorbeeld wilde varkens). Ze worden ook wel door mensen gegeten maar als deze te veel nootjes eten worden zij ziek. De officiële soortnaam is Fagus sylvatica. Ook het Latijnse woord fagus heeft waarschijnlijk met eten te maken want dit zou van het Griekse fagein voor eten zijn afgeleid. Sylvatica heeft te maken met de zilveren glans die stam bezit.

In de mythologie komt de beuk vaak voor. Bijvoorbeeld, de Beuk is gewijd aan de Germaanse oppergod Wodan. Volgens het volksgeloof kan een wens, gekerfd op beukenhout of -schors en in de grond gestopt, uitkomen. Als dit inderdaad het geval zou zijn zou ik op dat materiaal schrijven:
‘Ik wens dat de twee Gewone beuken waarmee dit artikel begon, deze twee koninginnen, heel erg oud mogen worden!!’

Activiteiten WG Duurzaam

De op de ALV 2018 opgerichte werkgroep duurzaam informeert, inspireert en activeert. Hier leest u over onze activiteiten. Heeft u een idee? Stuur een mail naar duurzaamprofburgwijk@gmail.com

Guerilla-gardening
Energie-safari’s

Foto: RobBeurseFotografie

Gezellige Wijkrun en € 150,- voor Issoria

Op zondagmiddag 15.00 klonk de starttoeter voor de Wijkrun. Zo’n zestig sportievelingen namen deel. Twee km voor de kids en vijf km voor de volwassenen. Het inschrijfgeld was bestemd voor Hospice Issoria. Resultaat: Heel veel gezelligheid en €150 voor het hospice.

Eerst liepen de kinderen een afstand van twee kilometer. Hiervoor moesten zij drie keer het rondje: Lorentzkade, Burggravenlaan, Van den Brandelerkade rennen. En dat deden ze fanatiek. Abel, lid van de atletiekvereniging, werd overtuigend winnaar bij de jongens. En Emma, waarvan de moeder later ook meeliep bij de volwassenen, werd winnaar bij de meisjes. De eerste drie binnenkomers kregen bovendien ook nog een beker met daarop het logo van de wijk.

Jimmies lunchroom, net nieuw in onze wijk, sponsorde limonade voor de deelnemers en de grabbelton. Bovendien vijf ijs-strippenkaarten voor ‘ijs van Mathijs’.

Vervolgens startte de run voor de volwassenen. De ruim dertig deelnemers, waaronder een aantal dames van het C3 hockeyelftal van Roomburg, liepen acht rondjes. Ook enkele kinderen die eerder de twee km hadden gelopen, renden ook nu weer mee. Die jongens liepen dus in totaal zeven kilometer!

Bij de heren werd Bart overtuigend winnaar met een rondje voorsprong op veel andere lopers en Suzan was de eerste bij de dames.

Annemarie Koppenaal, zelf loopster bij de Road Runners Club, vervulde de rol van speaker. Ze verzorgde de start, moedigde iedereen aan om vol te houden en onthaalde de binnenkomers. Zo praatte ze de nodige lopers naar de finish toe.

Uiteindelijk ging het natuurlijk niet om de prestatie maar vooral om het plezier van het lopen. En het goede doel. De inschrijfkosten van 2,50 euro per persoon komen volledig ten goede aan Hospice Issoria in onze wijk. We hebben 150 euro kunnen overmaken. Dank hiervoor aan alle deelnemers!

Foto RBF

26 maart: 4de Kijkdag 'Ieder huis een regenton' en andere tuin ideeën!

16--01-2022 | Op zaterdag 26 maart staan er tussen 10 en 14 uur weer 18 voorbeeldtonnen (waaronder een prototype van een circulaire regenton) in het gras langs de Lorentzkade. Deze tonnen kunnen worden gereserveerd om thuis te 'passen'. Vanwege de grote belangstelling voor voor regentonnen in de tuin, wordt er nog 1 keer een kijkdag gehouden.

Folder voorbeeldcollectie maart 2022 (pdf)
Regenton bestellen_ versie 16 maart 2022 (pdf)

Afgelopen jaar zijn er via buurtinitiatief 'Ieder huis een regenton!' ongeveer 60 regentonnen aangeschaft met een opvangcapaciteit van ruim 11.000 liter. Het laat zien dat er grote belangstelling voor is. Daarom is er op 26 maart a.s. nog 1 keer een kijkdag op het gras langs de Lorentzkade t.h.v. huisnummers 30-35. Kom tussen 10 en 14 uur een kijkje nemen en laat u uitgebreid voorlichten over keuzemogelijkheden, aansluiting, subsidie, kortingsacties e.d. door de leden van de Groengroep ProfBurgwijk.

Tijdens deze kijkdag zal de Groengroep ook nieuwe activiteiten onder de aandacht brengen zoals:

gezamenlijke verhoogde kruidenbakken
stekjes ruilen voor boomspiegels en geveltuinen
een wormenhotel en compostvat
vogelnestkasten
2 soorten circulaire regentonnen (ook op stoeptegelformaat)

Wijk Agenda

27.03.2024 : Incluzio heeft een wijk agenda online voor alle buurthuizen in de Roodenburg district. Helaas op dit moment alleen in het Nederlands.
Incluzio has a programme online for all neighborhood centers in the Roodenburg district (unfortunately, only in Dutch).

Wijk Agenda

$Openbare fractievergadering D66 Leiden$

Openbare fractievergadering D66 Leiden

08 november 2023 : Sinds begin dit jaar vergadert de fractie van D66 Leiden iedere maand op een andere openbare locatie in de stad. Zo waren ze o.a. al in de Merenwijk, Stevenshof ,Zeeheldenbuurt en Meerburg. In november vergaderen ze in de ProfBurgWijk

Belangstellenden zijn van van hart welkom!

Waar: 't Trefpunt, Professorenpad 1.
Wanneer: 14 november om 19 uur

De avond ziet er als volgt uit:

18.45 inloop
19.00 start met input/vragen/opmerkingen vanuit de wijkbewoners
20.30 start openbare fractievergadering (die alle bezoekers mogen bijwonen)
22.30 einde en gelegenheid tot napraten tot uiterlijk 23.00 uur.

Maandelijks OV-inloopspreekuur / Monthly public transport helpdesk

31.07.2024 : 60% van de senioren in Zuid-Holland reist niet met de bus. Arriva, die het openbaar vervoer in Leiden en omgeving verzorgt, wil hier verandering in brengen. Daarom is het belangrijk om senioren te helpen met de vragen en uitdagingen die zij hebben binnen het openbaar vervoer. OV-ambassadeurs, in samenwerking met Arriva en Incluzio, verzorgen maandelijks op twee locaties in Leiden een OV-inloopspreekuur.
English follows the Dutch text

Tijdens dit spreekuur geven OV-ambassadeurs advies en tips aan 55-plussers over het reizen met de trein en bus. Zo helpen ze senioren langer zelfstandig te reizen en kan men zelf ervaren dat reizen met het openbaar vervoer niet moeilijk is. Door het te doen, blijkt het allemaal mee te vallen! Een uitje naar familie of een bekende, een bezoek aan het museum of een controle in het ziekenhuis is dan vaak geen probleem meer.

“Na een fijn gesprek was het me helemaal duidelijk hoe ik saldo van mijn OV-chipkaart terug kon krijgen.“ - Gert (82 jaar)

Elke 2e dinsdagmiddag en 4e donderdagmiddag van de maand zijn de OV-ambassadeurs te vinden in Huis van de Buurt Stevenshof of Op Eigen Wieken.
In augustus zijn dit de volgende data en plaatsen:
Wanneer: Dinsdag 13 augustus : 12.30 tot 14.00 uur
Waar: Huis van de Buurt Stevenshof, Trix Terwindtstraat 2 (Stevenshof)

Wanneer: Donderdag 22 augustus : 16.00 tot 17.30 uur
Waar: Huis van de Buurt Op Eigen Wieken, Valkenpad 5 (Merenwijk)

Telefonisch spreekuur  Naast het inloopspreekuur kunt u ook bellen met een OV-ambassadeur tijdens het telefonisch spreekuur. Dagelijks zitten OV-ambassadeurs klaar om OV-vragen te beantwoorden. Zij zijn bereikbaar op 033 – 208 23 80.

Maandag- t/m vrijdagochtend van 10.00 tot 12.00 uur  
Dinsdag- en donderdagmiddag van 13.30 tot 15.00 uur (niet in juli en augustus) 
Maandag- en woensdagavond van 18.30 tot 20.00 uur (niet in juli en augustus)

OV-ambassadeurs zijn vrijwilligers die anderen op weg helpen en staan u graag te woord. Kijk voor meer informatie op www.doemeemethetov.nl

Monthly public transport Helpdesk: Leiden
60% of seniors in South Holland do not travel by bus. Arriva, which provides public transport in Leiden and the surrounding area, wants to change this. That is why it is important to help seniors with the questions and challenges they have with public transport. Public transport ambassadors, in collaboration with Arriva and Incluzio, provide a walk-in consultation hour about public transport every month at two locations in Leiden.

During this consultation, public transport ambassadors provide advice and tips to people aged 55 and over about travelling by train and bus. In this way they help seniors to travel independently for longer and they can experience for themselves that travelling by public transport is not difficult. A trip to family or an acquaintance, a visit to the museum or a check-up at the hospital is often no longer a problem.

“After a pleasant conversation, it was completely clear to me how I could get the balance of my OV chip card back.” - Gert (82 years old)

The OV ambassadors can be found in Huis van de Buurt Stevenshof or Op Eigen Wieken every 2nd Tuesday afternoon and 4th Thursday afternoon of the month.

These are the dates and locations duing August:
When: Tuesday 13 August: 12:30 to 14:00
Where: Huis van de Buurt Stevenshof, Trix Terwindtstraat 2 (Stevenshof)

When: Thursday 22 August: 16:00 to 17:30
Where: Huis van de Buurt Op Eigen Wieken, Valkenpad 5 (Merenwijk)

Telephone consultation
In addition to the walk-in consultation hours, you can also call an OV ambassador during the telephone consultation hours. OV ambassadors are available every day to answer OV questions. They can be reached on 033 – 208 23 80.

Monday to Friday morning from 10:00 to 12:00
Tuesday and Thursday afternoon from 13:30 to 15:00 (not in July and August)
Monday and Wednesday evening from 18:30 to 20:00 (not in July and August)

OV ambassadors are volunteers who help others on their way and are happy to speak to you. For more information, visit www.doemeemethetov.nl (only in Dutch unfortunately)

Verslag informatieavond Energiebesparing 2.0

2 februari 2023 | Op 19 januari bespraken 20 wijkgenoten in het Trefpunt, hoe samenwerken kan helpen om stappen te zetten bij het isoleren van de woningen of hoe je nog meer energie kunt besparen als je de ‘gewone’ maatregelen al hebt genomen.

Presentatie Planmatig Verduurzamen - Groene Vrijdag Advies (pdf)
Presentatie Energiebesparing 2.0 (pdf)

De basis van energiebesparing (1.0) gaat over isolatie van dak, gevel, glas, vloer en kieren. Ook zonnepanelen behoren tot het standaardpakket om je woning te verduurzamen. Op deze avond kwamen vooral de vervolgstappen aan bod (Energiebesparig 2.0):
- Samen met je buren aan de slag, zoals bijvoorbeeld in Verdamstraat, Hartmanstraat en Roodenburgerstraat;
- Van een planmatige aanpak werden 3 voorbeelden gegeven; o.a. door Joost Copraij van Groene Vrijdag Advies;
- Wat je meer dan alleen in je woning kunt doen (zoals minder vlees eten, minder vliegen, minder autorijden en je tuin vergroenen) kwam door tijdgebrek slechts kort aan bod.

In de Power Points is alles nog na te lezen.

Leeskringen

Leeskring geschiedenis enzo
De leeskring geschiedenis bestaat even lang als het Ouderencontact. De belangrijkste bezigheid is het bespreken van boeken over geschiedenis. De onderwerpen zijn niet beperkt tot een bepaalde periode of thema binnen de geschiedenis.
Daarnaast kunnen ook andere non-fictie onderwerpen worden besproken. Meer in het bijzonder wordt gedacht aan biografieën, reisboeken en boeken over biologie en de actualiteit. De naam van de leeskring is daarom veranderd in: leeskring geschiedenis enzovoorts, af te korten tot leeskring geschiedenis enzo.

De frequentie van bijeenkomen wordt in overleg vastgesteld. De bijeenkomsten worden gehouden bij de deelnemers thuis. Nieuwe deelnemers zijn daarbij van harte welkom. Je kunt je aanmelden bij Johan Rebergen (jarebergen@planet.nl).

Uitkomsten poll over beschermd stadsgezicht

6.12.2023 : ‘Het bestuur van de wijkvereniging PBW heeft eerder dit jaar een poll uitgezet om de mening van de bewoners te peilen over de relatie tussen beschermd stadsgezicht en de wens tot verduurzaming.

De uitkomsten van die poll kunnen door het bestuur van de wijkvereniging worden gebruikt in het regelmatige overleg met de gemeente. Een samenvatting van de uitkomsten van deze poll vindt u hier.’

Samenvatting uitkomsten Poll (pdf)

Nieuw riool en meer groen in Professorenwijk

08.09.2023 : Een gescheiden rioolstelstel en opgeknapte groenere straten. Dat zijn de ingrediënten van het Uitvoeringsbesluit Professorenwijk-Oost fase 2 dat het college van burgemeester en wethouders heeft vastgesteld. Deze ingrediënten maken een wijk waar inwoners straks prettig en veilig kunnen wonen, fietsen, wandelen, spelen, en genieten van meer groen.

In het Uitvoeringsbesluit staat beschreven hoe het tweede gedeelte van de Professorenwijk-Oost (fase 2: het gebied tussen de Hazewinkelstraat en de Meijerskade) wordt verbeterd. Deze verbetering gaat naast het aanleggen van een gescheiden rioolstelsel ook over een nieuwe inrichting van de straten. Zo wordt ook dit deel van de Professorenwijk Oost, klimaatbestendig en versterkt de biodiversiteit.

Meer groen en extra bomen
Voor de nieuwe inrichting wordt 2750 m² groen toegevoegd in de wijk en worden 28 extra bomen geplant. Hierdoor kan het water beter weg bij harde regenbuien en wordt het minder warm tijdens lange hete periodes. Bij het kiezen van de planten en bomen wordt goed gekeken naar soorten die verschillende vogels en insecten aantrekken. Voor de vogels en insecten in het gebied worden er bijvoorbeeld lijsterbessen, lindes, meidoorns en elzen aangeplant. Als onderbeplanting wordt onder andere smeerwortel, donkere ooievaarsbek (goed voor wilde bijen) en roos toegevoegd.

Moddermanstraat kiest voor meer groen
Bewoners en andere betrokkenen hebben flink meegedacht over het ontwerp. De plannen zijn op verschillende momenten voorgelegd via doemee.leiden.nl en tijdens bijeenkomsten. In de Moddermanstraat is onderzocht of er mogelijk meer parkeervakken vergroend kunnen worden. Daaruit kwamen twee inrichtingsvarianten: één met haaksparkeren en minder ruimte voor groen, de ander met langsparkeren en meer ruimte voor groen. Via een enquête konden bewoners hun stem uitbrengen op hun ideale inrichting. De meerderheid stemde voor de tweede variant met minder parkeerplaatsen en meer ruimte voor groen in de straat.

Verkeersveilige schoolomgeving
Werk met werk maken is altijd de beste manier om overlast door werkzaamheden te verminderen. Daarom wordt gelijktijdig met de nieuwe inrichting van de straten de verkeersveiligheid rondom de scholen in het gebied verbeterd. De maximumsnelheid rondom de scholen wordt straks 15 km/uur. Hergebruik van materialen De gemeente wil zo veel mogelijk materialen hergebruiken. 4713 m² aan gebakken stenen die nu in de straten liggen, worden straks opnieuw gebruikt. Datzelfde geldt voor 2079 m² aan betontegels. In totaal levert dit een CO2 reductie op van ongeveer 73 ton. Ter illustratie: dat staat gelijk aan 256 keer op en neer vliegen naar Parijs.

Planning
Het Uitvoeringsbesluit wordt in oktober ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad. Na akkoord staat de start uitvoering gepland in de zomervakantie van 2024. Het werkt begint dan in de Asserstraat, zodat de scholieren van de Lorenzschool er zo min mogelijk last van hebben. Hetzelfde geldt voor de kinderen van de St. Josephschool: de werkzaamheden in de Oppenheimstraat vinden plaats in de zomervakantie van 2025. Volgens planning zijn de werkzaamheden eind 2025 klaar.

Plan Professorenwijk-Oost na protest aangepast
In het gebied tussen de Leidse Uhlenbeckkade en Roomburgerlaan verdwijnen minder parkeerplekken dan de gemeente Leiden aanvankelijk voor ogen had. Een sterke lobby vanuit de buurt die wordt omschreven als Professorenwijk-Oost, ligt hieraan ten grondslag.

Paddentrek gewone pad. (Foro: Jelger Herder)

Paddentrek in ProfBurgwijk

26-3-3021 : Mogelijk ben je onlangs tijdens een avondwandeling een kikker of een pad op straat tegengekomen, of misschien zelfs een salamander. Helaas komen we ook geplette exemplaren tegen en dat is jammer want het aantal padden loopt ernstig terug. Vandaar de oproep: red een amfibie!

Veilige overtocht
Vanaf februari, en soms zelfs al in januari (afhankelijk van temperatuur en luchtvochtigheid) tot in april bewegen amfibieën zich na zonsondergang vanuit hun winterverblijf (beschutte tuinen e.d.) naar het water om zich voort te planten. Een veilige overtocht is hierbij belangrijk. Als een amfibie op de stoep, het fietspad of de straat zit vormen voetgangers, fietsers, scooters en auto’s een serieuze bedreiging voor het dier. Op dat moment kun je dus een amfibie redden. Hoe, dat lees je hieronder.

Paddenpatrouille
In 2020 is de Paddenpatrouille KNNV Leiden opgericht. Met inmiddels een grote club van vrijwilligers wordt nu een aantal trajecten bewaakt. Momenteel zijn er nog geen trajecten in onze wijk. Wel worden de putten in een paar straten regelmatig gecontroleerd door Corinna Vermeulen (coördinator Paddenpatrouille).

Hotspots voor amfibieën
Ook als je geen vrijwilliger van de patrouille bent, kun je een amfibie in veiligheid brengen. In onze wijk zijn een aantal locaties geïdentificeerd als hotspots voor amfibieën, waaronder de Van Vollenhovenkade en -plein, Uhlenbeckkade, Meyerskade, Van de Sande Bakhuyzenlaan en de Van den Brandelerkade en omgeving.

Zo breng je een amfibie in veiligheid

Zorg dat je schone handen hebt (geen desinfectiegel, dat tast de huid van deze dieren aan)
Pak het dier voorzichtig op
- Pad: schuif je vingers vanaf voorkant onder kop en schouders en maak met je andere hand een kommetje over het beestje heen.
- Kikker: vaak is het al genoeg om even het verkeer rondom de kikker te leiden. Als het dier blijft zitten, pak het dan bij een achterpoot
- Salamander: “pel” het dier voorzichtig van de ondergrond door je vingers van opzij midden onder het lijf te schuiven; indien nodig kun je ze bij de staartwortel (vlak achter de pootjes) pakken.
Verplaats het dier niet meer dan noodzakelijk en liefst in de richting waarin het keek voordat het jou in de gaten kreeg. Zet het in de dichtstbijzijnde berm.
Let op: zet de dieren niet in het water, ze weten zelf het beste waar ze heen willen. En loop zo min mogelijk door de berm.
Als je twee padden op elkaar ziet (het mannetje zit bovenop), laat dat dan zo. Het hoort bij het paringsritueel en “ontkoppelen” beschadigt de dieren.
Zodra je thuis komt, je handen wassen (tot dan niet aan je gezicht zitten).
Desgewenst kun je je reddingsactie(s) als waarneming doorgeven op:
- www.waarneming.nl
- www.tuintelling.nl

Wat kun je nog meer voor amfibieën doen?
Een tuin met veel schutplekjes is een fijne plek voor amfibieën, evenals voor vogels en egels. Laat (op sommige plekken) het afgevallen blad liggen en zorg dat er voldoende beschutting is van planten en houtstapels. Als je veel naaktslakken hebt, zullen padden ze graag komen opeten. Padden en salamanders hebben in de zomer overdag een schuilplek nodig waar ze niet uitdrogen. In de herfst trekken ze naar hun winterverblijf in een schuurtje, hout- of steenstapel o.i.d. Padden trekken tot een paar kilometer ver, salamanders maar een paar honderd meter.
Als er een vijver is, zorg dan dat amfibieën er ook weer uit kunnen.

Voor meer informatie:

Amfibieën (ravon.nl)
Paddenpatrouille KNNV Leiden
Tuintips

Angelique Valk

Foto: RobBeurseFotografie

Dodenherdenking 2019 'In Vrijheid Kiezen'

Tijdens de dodenherdenking in onze wijk hield Chris van Voorden een indrukwekkende toespraak. Naast een terugblik en persoonlijke 'ontmoeting' met een onderduik plek in zijn eigen huis, ging hij in op In Vrijheid Kiezen en wat dat voor ons betekent.

Speech Chris van Voorden (pdf)

Hij sloot af met het gedicht “Als je de vrijheid tegenkomt”, van Ankie Peypers:

Als je de vrijheid tegenkomt
en de vrijheid staat stil
en zegt ‘jij’

het kan overal zijn
de eerste sneeuw
een zomervakantie
een dag in mei

het kan altijd
een t.v. journaal
een land ver weg
de stad waar je woont

kijk dan met je ogen
kijk met je hart
als de vrijheid stil staat en ‘jij’ zegt
loop niet voorbij.

U kunt de speech van Chris van Voorden nog eens nalezen in onderstaande link.

4 - Cheek to Cheek - oude bekende op herhaling! / Old favourites!

UITVERKOCHT

24.06.2024 : De vijfkoppige coverband Cheek to Cheek is een oude bekende. Ze speelden al drie keer eerder op Kunst over de Vloer, voor het laatst in 2015. En nu zijn ze dus terug, en spelen weer de nodige pareltjes uit de popgeschiedenis. Denk aan nummers van de Rolling Stones, Crowded House, David Bowie, Bob Marley en niet te vergeten Elvis Presley.
English follows the Dutch text

Het lukt de band om ieder publiek in beweging te krijgen door mensen uit te dagen om mee te zingen, te dansen of te klappen. De band speelde in het voorprogramma van De Dijk en de Ladies of Soul, en was te zien en horen op illustere muziekpodia als De Paap in Den Haag en De Boerderij in Zoetermeer. Ook maakten ze onder meer een succesvolle tournee door Frankrijk.

Cheek to Cheek bestaat uit Grace van der Eijk (bas en zang), Jaapjan de Back (gitaar en zang), Theo Overgaauw (gitaar en zang), Eric Pronk (drums) en wijkbewoner Jan Dobbe (leadzang).

Cheek to Cheek - old favourites!
The five-piece cover band Cheek to Cheek is an old acquaintance. They have played at Livingroom Concerts (KodV) three times before, most recently in 2013. And now they are back, and they are once again playing some gems from pop history. Think of songs by the Rolling Stones, Crowded House, David Bowie, Bob Marley and not to mention Elvis Presley.
The band manages to get every audience moving by challenging people to sing along, dance or clap. The band played as the support act for De Dijk and the Ladies of Soul, and could be seen and heard at illustrious music venues such as De Paap in The Hague and De Boerderij in Zoetermeer. They also made a successful tour through France.

Cheek to Cheek consists of Grace van der Eijk (bass and vocals), Jaapjan de Back (guitar and vocals), Theo Overgaauw (guitar and vocals), Eric Pronk (drums) and local resident Jan Dobbe (lead vocals).

Leidse Warmtekaart is gepubliceerd / Leiden Heat Map is published

06 oktober 2023 : De gemeente heeft een plattegrond gepubliceerd waarop Leidenaars kunnen zien hoe gasloze warmtelevering in hun wijk gedacht is. Naar de kaart werd jaren halsreikend uitgezien omdat die houvast kan bieden bij de keuze voor duurzame investeringen.
English follows the Dutch text

De omschakeling naar de productie en levering van warmte en elektriciteit zonder fossiele brandstoffen is al vele jaren onderwerp van gesprek. Maar het ontbreekt tot dusver aan zekerheid over wat er nou precies staat te gebeuren en vooral ook wanneer. Het is zelfs nog niet bekend waar de nieuwe aansluitingen komen van een restwarmtepijp uit Rotterdam, en de aanleg daarvan is al in volle gang.
Politici en plaatselijke energie-initiatieven dringen er al geruime tijd op aan die duidelijkheid te verschaffen, zodat Leidenaars weten of ze bijvoorbeeld hun cv-ketel nog een keertje moeten vervangen of beter wat extra zonnepanelen kunnen laten plaatsen. Die is er nu, te vinden op de website kaartwarmtetransitie.gagoed.nl. Leidenaars kunnen op hun wijk klikken en krijgen dan informatie over de plannen daar.
Met dank aan Leidsch Dagblad vrijdag 6 october 2023

Leiden Heat Map is published
The municipality has published a map showing Leiden residents how gas-free heat supply is envisioned in their neighborhood. The map has been eagerly awaited for years because it can provide guidance when choosing sustainable investments.
The switch to the production and supply of heat and electricity without fossil fuels has been a topic of discussion for many years. But so far there is a lack of certainty about what exactly will happen and especially when. It is not even known yet where the new connections will be from a residual heat pipe from Rotterdam, and the construction of this is already in full swing.
Politicians and local energy initiatives have been urging for some time to provide this clarity, so that Leiden residents know whether, for example, they need to replace their central heating boiler again or whether it would be better to have some extra solar panels installed. This is now available, on the website kaartwarmtetransitie.gagoed.nl. Leiden residents can click on their neighborhood and then receive information about the plans there.

Thanks to Leidsch Dagblad Friday October 6, 2023

Wie praat en denkt mee UPDATE

19 februari 2023 | In december 2022 deed een groep bewoners een oproep aan de gemeente de kruising Lammenschansweg/ Koninginnelaan veiliger te maken, nadat daar in november 3 ongelukken plaatsvonden.

voorzitter

Eerdere berichten

De gemeente heeft toegezegd een onderzoek te starten om na terugkoppeling van de resultaten naar de bewoners, maatregelen te nemen om de onveilige situatie op alle kruispunten op de Lammenschansweg te verbeteren. De gemeente maakt ook plannen voor een herinrichting van de gehele Lammenschansweg (start 2026, afronding rond 2028) en dus wordt er bij de veiligheidsmaatregelen voor de korte termijn rekening gehouden met de lange termijnplannen. Er is toegezegd dat ook uw wijk betrokken wordt bij de plannen voor de herinrichting van de Lammenschansweg.

Mocht u mee willen praten en denken, dan kunt zich nog steeds opgeven via emailadres voorzitter onder vermelding van Wie Denkt Mee?.

actiegroep ‘Speelveld Groen’

Actiegroep Speelveld Groen opgericht: ‘Groen was de afspraak’

15-1-2020 |Als reactie op de plannen van de gemeente Leiden om 16 woonunits te plaatsen op het groene speelveld aan de Verdamstraat-Fruinlaan hebben bewoners de actiegroep ‘Speelveld Groen’ opgericht.

Stukje bij beetje verdwijnen steeds meer groen en speelmogelijkheden in de wijk. Door het plan van de gemeente Leiden om op het speelveld 16 woonunits te stapelen gaat uiteindelijk de helft van het speelveld verloren. Sport en spel wordt op deze locatie daardoor niet meer mogelijk. Het plan van de gemeente gaat in tegen het ontwerp van de wijk, het huidige bestemmingsplan en de afspraken met bewoners.
En dat is jammer, want er zijn genoeg geschikte alternatieven binnen en buiten de wijk te vinden. Eén van de doelen van de actiegroep is dan ook samen met de gemeente de goede alternatieven serieus te onderzoeken.

Veilig spelen in de toekomst
Het speelveld is nu een belangrijke sport- en ontspanningsplek voor alle kinderen in onze wijk en voor de omliggende scholen en kinderopvangcentra. Nu ook het speelveld en de speeltuin in het Roomburgerpark hun toekomst niet zeker zijn en er voor de speelruimte bij de Lorentzschool ook (be)bouwplannen zijn, wordt het belangrijk om de laatste stukjes vrije ruimte in onze wijk ook echt vrij en groen te houden.

Iedereen heeft recht op een woning
De actiegroep Speelveld Groen heeft geen bezwaar tegen de bijzondere doelgroep waarvoor 12 van de in totaal 16 units bedoeld zijn. Wij delen het idee dat iedereen recht heeft op een fijne woning. De actiegroep Speelveld Groen is van mening dat er, zowel binnen als buiten de wijk, voldoende alternatieve locaties zijn, om de woonunits die nu aan de Sumatrastraat staan, neer te zetten.

Afspraak is afspraak
Over het behoud van het speelgroen had de gemeente eerder hetzelfde idee als veel omwonenden van het veld. Er zijn namelijk na de bouw van de appartementencomplexen goede afspraken op papier gezet over behoud van het speelveld. De gemeente schendt deze afspraak en haar eigen bestemmingsplan nu door de plaatsing van de woonunits.
Voor een grote groep omwonenden zijn de plannen van de gemeente aanleiding om actie te ondernemen. Bent u tegen plaatsing van de woonunits op het veld aan de Verdamstraat – Fruinlaan en wilt u op de hoogte gehouden worden door de Actiegroep Speelveld Groen? Of heeft u tips voor de gemeente voor een goede locatie? Stuur dan een e-mail naar speelveldgroen@gmail.com

Verslag ALV 2024

17.04.2024 : De Notulen van de Algemene Ledenvergadering Vereniging Professoren-en Burgemeesterswijk 2024 kan je hier lezen.

Verslag ALV 2024 (pdf)

Algemene Ledenvergadering 2018 (foto: RobBeurseFotografie)

Rustige ALV 2018

Het was geen drukke algemene ledenvergadering (ALV) op 28 maart 2018, maar wel een waaruit het initiatief naar voren kwam de ‘duurzaamheid’ in onze wijk op te pakken.

Of het nu het weer was of iets anders, feit is dat het aantal bezoekers van de jaarlijkse algemene ledenvergadering van de Wijkvereniging dit jaar wat lager lag dan anders. Circa 30 leden woonden de vergadering bij. Er werd uitgebreid teruggeblikt op het afgelopen jaar. De kascommissie was tevreden en de plannen voor volgend jaar zijn goed ontvangen. Ook was er aandacht voor de verkeerssituatie bij de Caesarbrug en de bouwwerkzaamheden als gevolg van de Rijnland route.

Initiatief
Tijdens de vergadering kwam Maarten Stoffers met initiatief om het onderwerp duurzaamheid in onze wijk verder te brengen. Direct sloot een aantal wijkgenoten zich bij hem aan.
Ook interesse om mee te doen? Binnenkort op de website meer informatie over dit initiatief.

Felicitatie
Aan het einde van de vergadering feliciteerde bestuurslid Astrid van Eerden voorzitter Regine Scholten met haar lustrum in het bestuur, waarvan al vier als voorzitter. "We kunnen ons geen fijnere voorzitter wensen", zei Astrid mede namens de andere bestuursleden.

Bomen in de Wasstraat

door Rinny Kooi

Blijdschap is een boom
Waarin de sappen stijgen
Onder de veilige schors
Naar de heilige vleugels der twijgen

Pieter G. Buckinx (1903-1987) in ‘Blijdschap is een boom’

Op de Nationale Boomplantdag, op 22 maart 2006, hebben leerlingen van de Lorentzschool een Canadese populier geplant achter het toegangshek van het Roomburgerpark aan de Van Vollenhovenkade. Met de aanplant van deze jubileumboom hebben de wijkvereniging en de gemeente herdacht dat honderd jaar geleden begonnen werd met de aanleg van de Burgemeesterswijk. Ik vroeg mij af welke bomen er in de Wasstraat - de eerste straat in de wijk - groeien en of daar ook een populier bij is. Met mijn overbuurvrouw Hennie Korthof ging ik op onderzoek uit naar een antwoord op die vragen.

Bomen van honderd jaar?
De Wasstraat kan in twee stukken worden verdeeld: het oudste gedeelte tussen de Zoeterwoudsesingel en de Thorbeckestraat (‘met de scherpe bocht’), en het nieuwere gedeelte tussen de Thorbeckestraat en de De Meij van Streefkerkstraat. In het oudste gedeelte is geen populier te vinden. De keuze voor een populier als jubileumboom heeft volgens mij dus niets met het jubileum te maken. In het nieuwere gedeelte groeit deze soort wel. Rond het pleintje in de buurt van de Cobetstraat staan zeven Italiaanse populieren. De Canadese en de Italiaanse populier stammen beide af van de zwarte populier, Populus nigra, en behoren eigenlijk tot dezelfde soort.

Er staan in de Wasstraat volgens mij geen bomen die er in 1906 al stonden; alle bomen zijn jonger dan honderd jaar. In het oudste gedeelte groeien de grijze els, Alnus incana (tien exemplaren), en een ondersoort van de zwarte els, Alnus glutinoa ‘laciniata’ (één exemplaar). De grijze elzen zijn circa vijftig jaar oud en hun stamomtrek op 150 cm hoogte is gemiddeld 120 cm. De zwarte is ongeveer vijftien jaar oud en heeft een stamomtrek van 37 cm. Verder staan er 17 sierperen (Pyrus spp.). De vruchten lijken op appels. Bij het neusje van peren zitten nog - in tegenstelling tot appels - de kelkbladeren van de bloemen. Zij zijn gemiddeld 24 jaar oud en hun stamomtrek is gemiddeld 48 cm. Terwijl de bomen werden opgemeten kroop een boomkruipertje langs de stam omhoog. Een bewoonster vertelde dat de aanwezige bloeiende perenbomen haar hadden gestimuleerd daar te gaan wonen. De aanplant in het nieuwere gedeelte van de straat is voor een gedeelte anders dan die in het oudste gedeelte. In het nieuwe gedeelte is alleen de ondersoort van de zwarte els aanwezig (drie bomen van vijftig jaar met een stamomtrek van 111 cm; twee bomen van vijftien tot twintig jaar met een stam van 29 cm). Er zijn evenals in het oude gedeelte sierperen (gemiddeld 38 jaar oud en met een gemiddelde stamomtrek van 51 cm) en daarnaast zijn er populieren rond het pleintje.

Over honderd jaar
Zullen er van de aanwezige bomen over honderd jaar nog exemplaren aanwezig zijn? Ik verwacht het niet. Zowel elzen als peren halen zelden die hoge leeftijd. Aan de bomen in de straat is te zien dat er de afgelopen jaren regelmatig jongere zijn aangeplant want er is veel variatie in de dikte van de stammen. Waarschijnlijk is dat gebeurd omdat de bomen ziek waren of dood gingen. Ook populieren worden vaak niet ouder dan vijftig jaar. De Italiaanse in het nieuwere gedeelte van de Wasstraat, geplant in 1930, zijn voor een populier al erg oud en dik. Hun stamomtrek is gemiddeld 287 cm. Honderd jaar worden ze niet want er zijn al plannen om ze te kappen. Gezien de levensverwachting van populieren verwacht ik ook niet dat de jubileumboom er nog is als gevierd wordt dat de wijk tweehonderd jaar bestaat. Daarom verwacht ik dat ook de nieuwe herdenkingsboom al verdwenen zal zijn als gevierd wordt dat de wijk tweehonderd jaar bestaat, mogelijk zelfs al als de wijk 150 jaar oud is. De kans dat die boom niet erg oud wordt is vergroot omdat ik helaas op 3 mei 2006 ontdekte dat die jubileumboom al (moedwillig?) was beschadigd.

Hopelijk blijft men er de komende honderd jaar voor zorgen dat verdwenen bomen worden vervangen door nieuwe en jongere zodat altijd geldt: Blijdschap is een boom waarin de sappen stijgen!

Unieke debatavond (Foto: RobBeurseFotografie)

Unieke debatavond: Interactie gemeente en wijkbewoners noodzakelijk

Als afsluiting van de viering van ons 25-jarigjubileum werd donderdag 26 september in de aula van de St. Joephschool een uniek wijkdebat gehouden. Centraal in dit debat stonden verleden, heden en toekomst van belangenbehartiging.

Een kleine, maar geïnteresseerde groep wijkbewoners luisterde naar een gesprek onder leiding van oud-voorzitter Thomas van Duin. Bestuurslid (secretaris) van het eerste uur Ronald Stokkel, blikte samen met oud bestuursleden Rinny Kooi en Ad van der Waals terug op het ontstaan van de wijkvereniging en de issues die de gemoederen hebben beziggehouden door de jaren heen.
Er waren twee wethouders uitgenodigd om deel te nemen, maar Fleur Spijker, ook wijkgenoot, moest bij een commisievergadering aansluiten. En Martine Leeuwis is vorige week afgetreden. Raadslid en partijgenoot van Spijker, Antje Jordan, nam de honneurs waar. Zij refereerde onder meer aan het toenemend belang voor de gemeente van het betrekken van mensen en erkende dat daar nog veel geleerd moet worden. Ze herkende de kritiek dat nu vaak gesuggereerd wordt dat er inspraak mogelijk is, terwijl dat feitelijk niet zo is. "Dat moet beter. Met de uitdagingen van de toekomst: de energietransitie en de omgevingswet zal er de komende jaren intensief contact nodig zijn tussen bewoners en gemeente." Nog genoeg uitdagingen voor komende besturen van de wijkvereniging dus.

Kruidenbakken in de maak (foto: Marjolein Fontijne)

Kruidenbakken van gebruikt hout

11-3-2022 | Voor het nieuwe project 'gezamenlijke kruidenbakken in de wijk' (met subsidie van Fonds 1818) ontwerpt het Circulair Warenhuis op verzoek van de Groengroep ProfBurgwijk een mooie verhoogde kruidenbak van gebruikt hout. Waarom nieuw hout gebruiken als er genoeg afgedankt hout beschikbaar is?

4de Kijkdag

Circulaire regentonnen
Ook ontwikkelt het Circulair Warenhuis samen met de Groengroep, als aanvulling op de voorbeeldcollectie regentonnen van gedeeltelijk recycled kunststof, een circulaire regenton: een oude klikobak krijgt een houten ombouw (met plantenbak) van hergebruikt naaldhout of van verlijmde stukjes afvalhout in Piet Hein Eek-motief.

Benieuwd naar het resultaat? Kom naar de kijkdag regentonnen en andere tuinideeën op zaterdag 26 maart van 10 tot 14 uur op het gras langs de Lorentzkade ter hoogte van huisnummers 30-35.

Informatie avond Isoleren en Zonnepanelen

13 maart 2023 | Op donderdag 16 maart zal er in 't Trefpunt weer een informatie avond worden gehouden.

Aanmelden informatie avond

Deze keer zal het gaan over isoleren en zonnepanelen. Alleen of samen met de buren en gebruik makend van de Gemeente-aktie of juist niet.

Vooraf aanmelden via deze link.

Verdere informatie Nieuwsbrief Verduurzaming In de Profburgwijk

DUURZAAMHEID / SUSTAINABILITY

Adviesgesprek van energiecoach / Request advice from an Energy Coach
www.energiekleiden.nl/energiecoaches
Energieloket voor bewoners Leiden / Info for Leiden residents
Regionaal Bouwloket - Tel. 088 - 525 4110
E-mail: vragen@regionaalenergieloket.nl
www.regionaalenergieloket.nl
Erfgoed Leiden / Leiden's Heritage
www.erfgoedleiden.nl - Tel. 071 - 516 53 55
Werkgroep Duurzaam / Local sustainability team
E-mail: duurzaamprofburgwijk@gmail.com
www.profburgwijk.nl/c/duurzaamwijzer
Buurtinitiatief-coach (hulp bij duurzaam buurtprojecten / help with local sustanability projects)
Maarten Stoffers - Tel. 06 - 509 442 91
E-mail: buurtinitiatieven@energiekleiden.nl
Advies aan VVE's / Advice for local homeowners associations
Wilma van Griethuizen - Tel. 06 - 531 391 74
E-mail: wilma@duurzaamleiden.nl
Maarten Stoffers - Tel 06 - 509 442 91
E-mail: maarten@duurzaamleiden.nl
Zonnepanelen / Solar Panels
Steunpunt Zonnepanelen Profburgwijk:
Email: zon.pbw@gmail.com

MINI-BIEBS / MINI-LIBRARIES

Franchimontlaan,
Hugo de Vriesstraat 31,
De Gijselaarstraat,
Scholtenstraat,
Van Bemmelenstraat,
Speeltuin ‘t Kasteel (Jongerenbieb/childrens books),
Zoeterwoudsesingel 91a

KERKEN / CHURCHES

Oud-Katholieke kerk
Cronesteinkade 2 - 2313 GX Leiden
Pastoor: Age Kramer, age.kramer@okkn.nl
Tel.: 06 - 405 911 00
https://leiden.oudkatholiek.nl/
R.K. Petrusparochie (Roman Catholic)
Lammenschansweg 40A
Pastoor J. Smith - Tel.: 512 19 12
Lorentzkade 16a - 2313 GB Leiden
Protestantse Kerk Nederland
Vredeskerk - Predikant: dr. G.J. Venema
Van Vollenhovenkade 24 - 2313 GG Leiden
Tel.: 514 23 17

HONDENBELEID / RULES FOR DOG OWNERS

leiden.nl/over-de-stad/natuur-en-milieu/hondenbeleid-in-leiden/

Huiskamerbridge / Livingroom Bridge

Sinds het najaar van 2018 is het huiskamerbridge in de Professoren- en Burgemeesterswijk een feit. Hierbij speel je as bridgepaar één keer per maand 16 spelletjes tegen een ander paar. Huiskamerbridge is een wijkgebeuren. Daarom is een voorwaarde dat tenminste één persoon van het bridgekoppel in onze wijk woont.
English follows the Dutch text

Het resultaat van de spelletjes noteer je op een scorekaartje dat bij mij wordt ingeleverd. Aan het einde van de maand verwerk ik alle scores tot een einduitslag. Onze communicatie is vooral digitaal. Ik maak een speelschema met de indeling wie tegen wie speelt. Je ontvangt dat tijdig, uiteraard samen met de adressenlijst. De twee koppels die tegen elkaar spelen bepalen zelf onderling wanneer en waar er wordt gespeeld. Speeltempo? Ook dat bepaal je samen met het andere paar. De gemaakte afspraak wordt gezet in onze digitale agenda, waar alle deelnemers op kunnen inloggen.

Alle deelnemende paren spelen in een maand dezelfde spelletjes, die rondgaan in een tas. De tas moet bij mij worden opgehaald en later ook weer worden teruggebracht. In die tas zitten behalve de 16 mapjes met spellen ook alle verdere benodigdheden zoals tafelkleed, tafelblad, bidding boxes en score kaartjes. Iedere nieuwe maand speel je als paar 16 andere spelletjes tegen nieuwe tegenstanders uit de wijk. Via 'Huiskamerbridge ProfBurgWijk' leer je dus nieuwe wijkgenoten kennen die in de buurt wonen en die ook nog eens bridgen.

Momenteel zijn er 14 paren. Uitbreiding is van harte welkom. Enthousiast geworden? Zin om mee te doen? Geef je op. Alleen of met (bridge)partner; dat kan allebei. De kosten zijn éénmalig € 5,- per persoon.

Agnes van Lierop
Moddermanstraat 79
Telefoon: 071 – 5126774
E-mail: agnes@agnesvanlierop.nl

Livingroom Bridge
Living room bridge in the Professoren- en Burgemeesterswijk has been around since the autumn of 2018. Here, you play 16 games against another pair once a month as a bridge pair. Living room bridge is a neighbourhood event. That is why a requirement is that at least one person from the bridge pair lives in our neighbourhood.

You write down the result of the games on a score card that is handed in to me. At the end of the month, I process all scores into a final result. Our communication is mainly digital. I make a playing schedule with the division of who plays against whom. You will receive this in time, of course together with the address list. The two pairs that play against each other decide among themselves when and where to play. Playing pace? You also decide that together with the other pair. The appointment made is put in our digital agenda, where all participants can log in.
All participating pairs play the same games in a month, which are passed around in a bag. The bag must be picked up from me and returned later. In addition to the 16 folders with games, the bag also contains all other supplies such as a tablecloth, table top, bidding boxes and score cards. Every new month, you play 16 different games as a pair against new opponents from the neighbourhood. Through 'Huiskamerbridge ProfBurgWijk' you get to know new neighbours who live locally and who also play bridge.
There are currently 14 pairs. Expansion is very welcome. Are you enthusiastic? Do you want to join? Sign up. Alone or with a (bridge) partner; both are possible. The costs are a one-off €5 per person.

Contact:
Agnes van Lierop
Moddermanstraat 79
Telephone: 071 – 5126774
E-mail: agnes@agnesvanlierop.nl

Foto RobBeurseFotografie

Dodenherdenking 2018: Geef de vrijheid door

Vrijdag 4 mei om 19.00 uur kwamen meer dan 50 wijkbewoners bijeen om stil te staan bij de oorlogsslachtoffers uit onze wijk.

Herdenkingrede 2018 (pdf)

Hans Turenhout (bestuurslid Wijkvereniging) hield een prachtige herdenkingsrede. Hij sprak over de kracht en moed die gevraagd werd van de mensen die in het verzet zaten en over de onbaatzuchtigheid en vanzelfsprekendheid waarmee ze klaarstonden voor anderen. "Maar wat zouden u en ik doen als ons toentertijd gevraagd werd een Joods kind in huis te nemen?", vroeg hij de toehoorders. "'Kom in verzet', het zijn makkelijke woorden maar verzet plegen met gevaar voor eigen leven is alleen weggelegd voor de allermoedigsten. In de Tweede Wereldoorlog hebben ook wijkbewoners met gevaar voor eigen leven onderduikers gehuisvest en andere daden van verzet gepleegd. Het is goed om op deze plek jaarlijks stil te staan bij die daden van verzet en de herinnering levend te houden aan diegenen die dat voor ons gedaan hebben.”

Na een gedichtjes die voorgedragen werden door Jens en Mara, werd de krans gelegd, twee minuten stilte in acht genomen en witte rozen uitgedeeld aan alle aanwezigen die er rond de herdenkingsboom een mooie bloemenhulde mee maakten.

Koningsdag 2016

Ondanks dat het de koudste Koningsdag (Koninginnedag) was in 34 jaar waagden vele buurtgenoten en anderen zich op 27 april toch naar buiten.

Uiteindelijk viel het best mee, was het grotendeels droog en in warme jas goed te doen. Toch merkte je met name bij de vrijmarkt dat er wat minder kinderen hun waren hadden uitgestald. Kwamen de kleedjes de andere jaren tot in de zijstraten, nu bleef het beperkt tot het plein zelf. Maar dat mocht de pret zeker niet drukken. Er werd volop gehandeld en gespeeld en de kinderoptocht trok met fanfare door de wijk. Bij de kinderspelen was de mobiele grot een grote hit. In de middag lieten kinderen hun talenten zien op muzikaal gebied en de dag werd afgesloten met twee swingende bands.
Volgend jaar hopelijk met warmere temperaturen maar verder zeker weer voor herhaling vatbaar!

De foto's zijn van Frans Hoek Fotografie.

Gasverbruik in Leiden daalt

05 november 2023 : Gecorrigeerd voor weersinvloeden gebruiken Leidse woningen in 2023 gemiddeld 1.060 kuub gas. Dat is een flinke daling: 18 procent vergeleken met 2021.
Sleutelstad wijdde er op 26 oktober jl. een item aan. Niet alleen de energieprijzen zullen aan de daling hebben bijgedragen, ook woningisolatie, milde winter en lagere stand van de thermostaat.
In onze wijk daalde het aardgasverbuik 20,2% - rangorde nummer 3 in de lijst met Leidse wijken.
bron: Sleutelstad

Wie denkt mee?

6 februari 2023 | Problemen kruising Lammenschansweg / Zeemanlaan / Koninginnenlaan

Voorzitter
Herinrichting Lammenschans

Er is toegezegd dat ook onze wijk betrokken wordt bij de plannen voor de herinrichting van de Lammenschansweg.
Daarom een oproep om ervaringen met deze kruising en suggesties voor verbetering te delen, zodat we vanuit de wijk inbreng kunnen hebben in dat traject.
Zoals je misschien weet, zijn er regelmatig aanrijdingen op kruising Lammenschansweg / Zeemanlaan / Koniginnenlaan. Vanuit Tuinstad-Staalwijk is daarvoor aandacht van wethouder Ashly North.
Dit heeft geleid tot gesprekken met de projectleider ‘Herinrichting van de Lammenschansweg’. De toezegging is gedaan om ook andere wijkverenigingen ( dus met name onze ProfBurgwijk) te betrekken bij de voorbereiding van de plannen.

Vandaar deze oproep om mee te denken.

Laat onder dit bericht je reactie achter! Of stuur een email naar de Voorzitter

Via deze link lees je meer over de herinrichting

Archief: Algemene Ledenvergaderingen / General Members' Meeting

Elk jaar omstreeks eind maart houdt de Wijkvereniging haar Algemene Ledenvergadering. Leden van de wijkvereniging Professoren- en Burgemeesterswijk ontvangen hiervoor een persoonlijke uitnodiging.

Every year around the end of March, the Neighborhood Association holds its General Members' Meeting. Members of the Professoren- en Burgemeesterswijk neighborhood association will receive a personal invitation.

ALV 2024
ALV 2023
ALV 2022 (II)
ALV 2022
ALV 2021
ALV 2020
ALV 2019
ALV 2018
ALV 2017

Rectificatie: December 2023

20.01.2024 : In de wijkkrant van december jl. stond een artikel over Gerda Vahrmeijer en haar winkel in de De laat de Kanterstraat. Ten onrechte was er in het artikel sprake van “de laatste buurtwinkel in de Profburgwijk”. Dat is natuurlijk niet juist. Er zijn nog meer winkels in de wijk, zoals verschillende in de van ’t Hoffstraat, die door wijkgenoten zeer worden gewaardeerd. Schrijvers van het artikel hadden de buurt rond de Cobetstraat-De Laat de Kanterstraat in de ProfBurgwijk Noord-Oost in gedachten, waar deze bloeiende winkel onderhand wel de laatst overgebleven buurtsuper is. Het bestuur biedt voor deze ongelukkige formulering zijn excuses aan.

ALV - Foto: RobBeurseFotografie

ALV 27 maart 2019 in teken van wisseling

Tijdens de Algemene ledenvergadering van onze Wijkvereniging (27 maart) werd ruim aandacht besteed aanhet Roomburgerpark, het op handen zijnde jubileum en Kunst over de Vloer. Daarnaast werd een nieuw bestuurslid welkom geheten en namen we afscheid van drie bestuursleden.

Jaarverslag 2018 (pdf)
Jaarplan 2019 (pdf)
Notulen 2018 (pdf)

Op woensdag 27 maart vond in de Vredeskerk de Algemene Ledenvergadering plaats van de Wijkvereniging Professoren- en Burgemeesterswijk. Er is met tevredenheid teruggekeken op het voorafgaande jaar waarin vele activiteiten zijn ondernomen, de wijkkrant en de huisstijl een opfrisser hebben gekregen en verschillende dossiers nauwlettend zijn gevolgd.

Roomburgerpark
Met name het Roomburgerpark werd hierbij uitgebreid besproken, mede omdat recent het nieuws naar buiten is gekomen welke drie scenario’s zijn opgemaakt na afronding van het participatietraject. Vrienden van het Roomburgerpark en het Zoeteland zijn hier zeer verontrust over aangezien de plannen ten koste gaan van groen en ook het Zoeteland niet in de huidige vorm kan blijven bestaan. De vergadering heeft het bestuur opgeroepen om dit dossier nauw te blijven volgen.

KodV en jubileum
In 2019 staan twee extra activiteiten op het programma: Kunst over de Vloer op 3 november en het jubileum van de wijkvereniging in het weekend van 14 en 15 september. De plannen daarvoor worden nu verder uitgewerkt en daar hoort u de komende tijd meer over. IN elk geval staat er een dansfeest gepland op 14 september.

Bestuur
Tot slot zijn drie van de zes bestuursleden op deze avond afgetreden. Regine Scholten (zes jaar bestuurslid, vijf jaar voorzitter), Astrid van Eerden (vijf jaar bestuurslid). Dit was zoals vooraf aangekondigd. Maar ook Hans Turenhout heeft het bestuur verlaten, na twee jaar als bestuurslid. Hij is hiertoe genoodzaakt vanwege een fusie van zijn advocatenkantoor met het kantoor dat de gemeente Leiden vertegenwoordigt. Om die reden heeft Monica Wigman besloten alsnog aan te blijven in het bestuur (zij zou oorspronkelijk ook aftreden in verband met haar taak als hoofdredacteur wijkkrant).

Het goede nieuws is dat Chris van Voorden is toegetreden tot het bestuur. Chris woont sinds drie jaar in onze wijk en wil graag een steentje bijdragen aan zijn nieuwe woonomgeving. De zoektocht naar nieuwe bestuursleden gaat onverminderd door. Tot het moment dat het bestuur weer op volle sterkte is, zullen er keuzes moeten worden gemaakt in wat het bestuur wel en niet kan oppakken.

De Els

door Rinny Kooi

Een boom om even bij stil te staan, zeker in de winter

Bomen zijn werkelijk.
Hun bladeren praten werkelijk
met woorden veelzeggend en letterloos.

Hans Andreus (1926-1977)

In het gedicht ‘Boombeschrijving’ verwoordt Hans Andreus fantastisch de manier waarop wij naar bomen kunnen kijken. In dit verband is de Els een hele mooie soort om in de wintermaanden even bij stil te staan. Juist in die periode doet deze boom van zich spreken. Het is absoluut geen majestueuze boom zoals de Eik of de Beuk maar het is vooral de roodbruine kleur van de takken en oude vruchten die hem doet opvallen in het grauwe kale landschap van dit jaargetijde. Hij behoort evenals de Haagbeuk en de Berk (zie mijn artikelen in de wijkkranten nummer 11 en 21) tot de Betulacea. De Zwarte els komt voor in heel Europa, Siberië en Klein-Azië. Uit in het veen aangetroffen stuifmeelkorrels blijkt dat de Els reeds duizenden jaren in onze streken groeit. In het boek van Ed van der Vlist over Cronesteijn (2004, Leidse Historische Reeks nr. 17) staat dat de kleiboorden langs de Oude Rijn vroeger waren begroeid met ‘gemengd eikenbos’, bestaande uit Eiken, Linden, Iepen en verder vooral Elzen. Het is een boom die - als afgegaan wordt op diens verspreidingsgebied - in onze wijk thuishoort. Elzen kunnen uitstekend tegen een vochtige omgeving. Ze staan dan ook veelal langs de waterkant of op moerassige grond. Moeras komt in onze buurt niet meer voor maar waterkanten wel, b.v. tussen het Roomburgerpark en de Kanaalweg. Langs de sloot die daar loopt groeit een aantal Zwarte elzen (Alnus glutinosa (L.) Gaertn). De naam Els duidt op diens standplaats. Els is in het Latijn Alnus en zou zijn afgeleid van alor amme, wat betekent: ik word door de stroom verzorgd. De zwarte els heeft paarse knoppen op steeltjes, waaruit het kleverige jonge blad tevoorschijn komt. Dat verklaart dan meteen de naam ‘glutinosa’; gluten zijn eiwitachtige kleefstoffen. U herinnert zich wellicht de potjes witte gluton van vroeger. Het schijnt dat het kleverige blad van met name jonge Zwarte elzen vroeger wel gebruikt werd om vlooien mee te vangen. Elzen worden gemiddeld niet ouder dan 80 tot 100 jaar. Volwassen Elzen kunnen wel 20 m hoog worden. Er zijn echter maar weinig bomen die de kans krijgen om zo ver door te groeien; vaak worden ze al eerder gesnoeid tot dicht op de grond. Regelmatig gesnoeide Elzen kunnen veel ouder worden dan 100 jaar. Hun takken werden in het verleden als geriefhout voor allerlei doeleinden gebruikt. De els is eenhuizig: dat wil zeggen dat mannelijke en vrouwelijke bloemen (de katjes), evenals oude vruchten (de proppen) van eerdere jaren, gescheiden op dezelfde boom voorkomen. De mannelijke katjes zijn langwerpig en hangen; de vrouwelijke katjes staan min of meer rechtop. Nadat de vrouwelijke katjes zijn bevrucht door het stuifmeel groeien ze uit tot groene ribbelige kegeltjes waaruit weer de elzenproppen ontstaan. Die zijn eerst zacht en groen, later bruin en houtig. Ze staan leuk in bloemstukjes. De vele platte vruchtjes achter de donkere, houtige schubjes in de proppen zijn een welkome voedselbron voor in de winter rondzwervende groepen zangvogeltjes, zoals Mezen, Putters en vooral Sijsjes. Doordat er in die periode geen bladeren in de bomen zitten, zijn die vogels in het Roomburgerpark goed waar te nemen De mannelijke katjes zitten in de winter als stijve bruinpaarse sigaartjes aan de uiteinden van de takken. Vroeg in het voorjaar rijpen ze en gaan ze hangen, om vervolgens wolken stuifmeel aan de wind mee te geven. Het blad is dan nog niet uitgekomen en kan deze verspreiding dus niet belemmeren. De eironde bladeren hebben een afgeplatte bovenkant. Ze vallen in de herfst groen af. In de winterperiode is de kale Els met zijn zwarte, verhoute elzenproppen zonder veel moeite te herkennen. Elzen krijgen bij het ouder worden een grijsbruine geschubde stam. Een aantal insecten leeft van de Els, in het bijzonder het Elzenhaantje

Agelastica alni (L.). Larven van dit blauw metallische kevertje kunnen het blad tot op de nerf kaalvreten. De haantjes zelf bijten ronde gaatjes in de bladeren. Hoewel de aantasting soms heel erg is heeft de Els er in het algemeen niet veel last van.
Er zijn ook nog andere organismen die een speciale relatie hebben met de Els. Heel bijzonder is die van bepaalde bacteriën. Elzen hebben de eigenschap dat ze knolletjes aan de wortels ontwikkelen, waarmee ze met behulp van die bacteriën stikstof uit de lucht kunnen binden. Zodoende wordt de grond in de omgeving verbeterd. Elzen zijn groenbemesters. Deze nuttige boom is de enige boomsoort die dit op onvruchtbare grond doet.

In de mythologie en in het volksgeloof komen Elzen vaak voor. Als de Germanen iets over de toekomst wilden weten namen ze elzentwijgjes en lieten deze door een priester op een doek gooien. In het patroon, dat de stokjes op het doek vormden, lazen ze de betekenis af: de runen waren geboren. Het witte hout van pas gekapte Elzen krijgt een oranjeachtige, rode kleur; het is dan net alsof het hout bloedt. Dit ‘bloeden’ gaf de boom vaak een negatief imago Later, bij het indrogen, wordt het hout weer lichter. In de middeleeuwen wordt de Els als geen ander met boze heksen in verband gebracht. De ribben van een heks zouden van elzentwijgen gemaakt zijn. Elzen worden vaak aangeplant voor beschutting langs wegen en paden tegen de wind; dus als windsingel. Ook de Elzen in ons park vormen onderdeel van zo’n windsingel. Het hout van de Els wordt voor diverse doeleinden gebruikt, b.v. voor klompen of voor bezemstelen. Het is enigszins week, gemakkelijk splijtbaar maar toch vast. Vochtig en/of onder water blijft het hout zeer lang in prima conditie. Van deze eigenschap maakte men vroeger al gebruik door van dit hout primitieve waterleidingen te maken.

Het woord Els kan diverse betekenissen hebben: het is een meisjesnaam, het is een rechte of gebogen priem en het is tevens de naam van een bitter dat in Limburg wordt gedronken. Laten we zo’n bittertje op onze Zwarte elzen in het Roomburgerpark nemen in de hoop dat zij daar nog heel lang mogen groeien.

Cobetstraat

Professor Carel Gabriël Cobet, hoogleraar in de klassieke letteren
Door Hans Elstgeest

Cobet! Een professor? Maar..- zult u denken – de Cobetstraat ligt in de Burgemeesterswijk! Daar heeft u een punt. Het geval wil dat een aantal professoren vernoemd zijn in dit deel van de wijk, nog lang voor er sprake was van een professorenwijk. Waarschijnlijk bij gebrek aan burgemeesters en een overschot aan straten werden deze naar grote Leidse wetenschappers vernoemd (Kern, Blok, Verdam, etcetera). Daarom: Carel Gabriël Cobet.

De familie Cobet keert na de geboorte van Carel Gabriël (28 november 1813) terug in Nederland. Carel was in Parijs geboren waar zijn vader te werk was gesteld bij het Algemeen Departement van oorlog. In die tijd heerste de Fransen over de lage landen en in 1813 was dat allemaal achter de rug en kon de familie Cobet in Nederland aan hun toekomst gaan bouwen. In Den Haag wordt door Carel de Departementsschool doorlopen. Zoals het vaak gaat bij mensen met een gave komen in deze tijd Cobets bijzondere gaven aan het licht. Op school worden bijzondere resultaten behaald en zijn alle partijen het er snel over eens (zijn ouders, de schoolleiding) dat Carel een studie in de theologie zou kunnen aanvangen. Op 14-jarige leeftijd verlaat hij daarom de Departementsschool en gaat de daaropvolgende vijf jaren de opleiding volgen op de Latijnse school. Tijdens deze periode wordt Cobet bevangen door de schoonheid van de Griekse taal. Op 7 mei 1832 laat hij zich inschrijven als student theologie aan de Leidse Universiteit. Direct hierna komt het gezin naar Leiden. Voor korte tijd vestigen zij zich op de Mare, in 1833 vertrekken zij, Carel achterlatend, naar Zwolle. Carel gaat op kamers aan het Rapenburg.

Geen colleges Thorbecke
In 1835 laat Cobet zijn studie theologie voor wat het is en begint een studie in de letteren. Tijdens zijn studie zijn voornamelijk professor Bake en professor Geel zijn docenten. Ook Thorbecke behoort tot deze groep, maar Cobet weigert diens colleges te volgen. Dit gaat hem lelijk opspelen als zijn doctoraal examen afgelegd dient te worden. Thorbecke geeft te kennen geen getuigschrift te verlenen wegens onvoldoende bewijs van bijgewoonde colleges. Cobet heeft geen poot om op te staan. Bake en Geel vinden dat voor Cobet een uitzondering gemaakt dient te worden en bedenken de volgende constructie. Cobet wordt naar het buitenland gestuurd om materiaal te gaan vergaren voor een uitgave handelend over de Griekse Wijsbegeerte, Taal- en Letterkunde. Cobet mag vertrekken op voorwaarde dat hij in het bezit is van een geldig getuigschrift. Hierdoor wordt Cobet alsnog – na zijn proefschrift te hebben verdedigd – op 20 oktober 1840 tot doctor benoemd, al is dit op voorwaardelijke basis. Thorbecke houdt de benoeming nog een tijdje af. Uiteindelijk geeft deze zijn verzet op en op 17 maart 1841 wordt Cobets benoeming definitief.

Een eigen huis
Met grote ijver en inzet heeft Cobet in het buitenland zijn opdracht vervuld. Enorme hoeveelheden materiaal had hij verzameld die ook voor zijn eigen werk van grote waarde bleken te zijn. Na vijf jaar intensief speurwerk keert Cobet terug naar Leiden. Daar wordt hij direct benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de Romeinse Antiquiteiten als opvolger van professor Mahne. Op 20 juni 1846 aanvaardt hij deze taak. In 1847 trouwt Cobet met Jeanette Madeleine Oliphant. Tot dan toe had hij nog altijd op kamers gewoond, maar nu wordt een eigen huis aan het Rapenburg betrokken. Een jaar later, in 1848, treedt prof. Peerlkamp af en komt zijn leerstoel vrij. Cobet mag deze gaan bezetten en wordt benoemd tot gewoon hoogleraar. De opdracht wordt uitgebreid met Oude Geschiedenis en met Griekse Taal- en Letterkunde en Antiquiteiten.

Ontgroening
Als docent is Cobet een graag gezien en geliefd persoon geweest. Zijn kwaliteiten als hoogleraar waren groot. Hij kon boeiend en gepassioneerd vertellen en wist zijn toehoorders het nodige inzicht van het Grieks in al zijn facetten bij te brengen. Het door hem gemaakte examen-materiaal was over het algemeen niet eenvoudig. Hij wist door al zijn kennis en liefde voor het Grieks soms niet dat zijn leerlingen niet altijd over zo’n grote gave als hij beschikten. Hij was iemand met ouderwetse denkbeelden, met name als het ging om methoden tot ontgroening van eerstejaars studenten. Cobet heeft vaak aan de bel getrokken als in zijn ogen de situatie uit de hand dreigde te lopen. Later, tijdens zijn rectoraat van de Universiteit zou hij deze ontgroeningen nogmaals aan de kaak stellen. Tot iets structureels heeft dit niet geleid. In 1858 werd Cobet verlost van de klassieke talen zodat hij zich uitsluitend op de Griekse Taal- en Letterkunde en Antiquiteiten kon richten.

Geen sprekers
Het is 1884 als Cobet na een werkzaam leven en een buitengewone staat van dienst als hoogleraar met emeritaat gaat. Snel daarna krijgt hij last van een kwaal die uiteindelijk zijn dood zou betekenen. Op zaterdag 26 oktober 1889 overlijdt Cobet in Leiden, alwaar hij al sinds 1865 als weduwnaar had geleefd. Op de begraafplaats Groenesteeg wordt zijn stoffelijk overschot met dat van zijn overleden vrouw herenigd en vinden zij in het familiegraf hun laatste rustplaats. Zijn teraardebestelling wordt op zijn uitdrukkelijke wens zeer eenvoudig gehouden. Cobet wilde geen sprekers aan het graf.

Bronnen inhoud en foto's o.m. Wikipedia

Foto: Karin Jansen

Eerste Energie-safarie groot succes

De eerste energie-safari was een groot succes. De maar liefst 13 kijkers fietsten langs huizen in de wijk met zonnepanelen, zonneboilers, spoeltoiletten, warmtepompen en gevelisolatie.

Gastvrije en zeer goed voorbereide kijkpunten ontvingen de kijkers in en rond hun huis en dat leverde levendige gesprekken op, een mooie uitwisseling van ervaringen tussen kijkpunten en kijkers.
Op verzoek van de deelnemers wordt een zomer-safari georganiseerd. De datum wordt binnenkort geprikt.

Foto: Niki Odolphie - the Longleat Maze (wikimedia)

Wegwijs in verduurzaming - info avond

17.03.2024 : “Wil je je huis (of je leven) verder verduurzamen, heb je wellicht al wat stappen gezet, maar weet je niet wat voor jou de beste vervolgstap is? Raak je verdwaald in het aanbod van alle energiecoaches, websites, nieuwsberichten, nieuwsbrieven, tips van familie/buren, commerciële aanbiedingen en andere initiatieven? Ben je beduusd van al die keuzes? Kom naar de informatieavond op woensdag 20 maart in buurthuis ’t Treftpunt.

Wijkgenoot Maarten Stoffers geeft een overzicht van meer dan 15 beschikbare ‘hulploketten’, maar ook van veelvoorkomende hobbels en dilemma’s.
Daarna wordt samen uitgezocht wat voor ieder van de aanwezigen de beste vervolgstap is: een energiecoach inschakelen? Een straat- of buurtinitiatief opzetten? Offertes vragen van installateurs? Een plan maken? Een gesprek met je partner/gezin om knopen door te hakken? Meedoen met ‘Winst uit je woning’? Een stappenplan invullen op een betrouwbare website (- maar welke dan)? Een bezoek aan de Leidse Duurzame Huizendagen? Zelf aan de slag met kleine maatregelen? Telefonisch advies aanvragen? Warmtefoto’s maken?

Geen wonder als je door de bomen het bos niet meer ziet - je bent niet de enige! Op 20 maart bespreken we niet alleen de belangrijkste hulploketten, maar we zoeken ook samen uit wie-of-wat jou kan helpen om een volgende stap te zetten.

Graag vooraf aanmelden via maarten@duurzaamleiden.com o.v.v. ’Info-avond 20 maart’. Als je wilt kun je in je mail meteen aangeven wat jouw vraag is.

Wanneer: 20 maart 2024 van 20.00 tot ca. 21.30 uur (19.45 Inloop)
Waar: buurthuis ’t Trefpunt (Professorenpad 1) - entree: gratis

Hervorming betrokkenheid ontwikkeling Schiphol

18 mei 2023 | De Omgevingsraad Schiphol was tot op heden het platform voor omwonenden om invloed uit te kunnen oefenen op de ontwikkeling van Schiphol.

Website maatschappelijke raad Schiphol

Met ingang van 1 juli 2023 zal deze taak worden overgenomen door de Maatschappelijke Raad Schiphol. Actieve participatie van belanghebbenden wordt hiermee mogelijk gemaakt.
De Raad zal gevraagd en ongevraagd adviezen uitbrengen aan het kabinet en aan de luchtvaartsector over het verbeteren van de leefkwaliteit in gebieden rondom Schiphol. Vertegenwoordigers van bewonersorganisaties kunnen in de raad deelnemen via getrapte verkiezingen, een vrij ingewikkeld proces. Het raadswerk zelf vereist ongeveer 1 dag per week, waar een vergoeding tegenover staat. Het bestuur van de wijkvereniging heeft hiervoor geen tijd/beschikbaarheid maar zal betrokken blijven bij de nog uit te werken ‘open schil’ waardoor wij op voor ons relevante participatietrajecten kunnen deelnemen. Indien er leden/bewoners belangstelling en tijd hebben om dit proces aan te gaan en in de raad zitting te nemen dan horen wij dat graag en zullen wij zonodig ondersteuning bieden. Het is wel kort dag: de deadline voor aanmelding bij de raad is 28 mei. Voor meer informatie verwijzen wij naar de website

Sfeervolle dodenherdenking 2017

Meer dan 50 wijkbewoners kwamen donderdag 4 mei tezamen voor de dodenherdenking.

Dodenherdenking 2016

Regine Scholte hield een indrukwekkend verhaal over haar bezoek vorig jaar aan het vernietigingskamp Auschwitz. Ze stond stil bij de stille getuigen die er nu te zien zijn, de haarborstels, de brillen, de scheerkwasten de haarborstels…. Getuigen die waarschuwen tegen wreedheid, tegen het verlies van nuance
“Getuigen met een stem zijn er door het verstrijken van de tijd steeds minder”, hield zij de aanwezigen voor. “We moeten elkaar en onze kinderen, vertellen hoe kostbaar de vrede is die wij in ons land hebben en daarvoor strijden. Daarom zijn we hier vanavond bij elkaar.
Na een gedichtje, dat voorgedragen werd door de zevenjarige Mara, werd de krans gelegd, twee minuten stilte in acht genomen en witte rozen uitgedeeld aan alle aanwezigen die er rond de herdenkingsboom een mooie bloemenhuldemee brachten.

Koningsdag

Elk jaar organiseert de Wijkvereniging op Koningsdag een geweldig oranjefeest op de kruising Cobetstraat/De Laat de Kanterstraat. Een oranjefeest dat zijn weerga niet kent.

6 - Bennie Anders en vriendjes: voor de allerjongsten / for the very youngest

08.07.2024 : De organisatie van Kunst over de Vloer (KodV) brengt dit jaar een superleuke kindervoorstelling: Bennie Anders en zijn vriendjes. Op 3 november zijn zij er om de allerjongste wijkbewoners (3 – 7 jaar) een onvergetelijke middag te bezorgen. Van harte aanbevolen!
English follows the Dutch text

Lennaert Roos van Popfactory ontwerpt, ontwikkelt en produceert al meer dan 20 jaar kindertheaterproducties. Daarbij staan livemuziek, humor, sprookjes en ijzersterke liedjes centraal. Lennaert komt voorlezen met Bennie Anders en zijn vriendjes. ‘Dat zijn natuurlijk geen gewone vriendjes, want wie heeft er nou een wolf als huisdier? Als er iemand eigenwijs is en lekker doet wat ‘ie zelf wil – dan is het Bennie. Daarom sluit deze voorstelling ook perfect aan bij het thema van de Kinderboekenweek 2024 die op 3 november begint: “Lekker Eigenwijs”. Enne… we gaan samen lekker lol trappen, zingen en dansen bij deze Haagse Muppet Show!’

Met zanger, poppenspeler en stemkunstenaar Lennaert wordt het sowieso een vrolijk feest. Doordat Bennie en zijn vriendjes zulke aanstekelijke liedjes zingen, raak je snel besmet en zullen deze nog lang, heeeeel lang blijven doorklinken.

For the very youngest: Bennie Anders and his friends
This year, the organization of Livingroom Concerts (KodV) presents a super fun children's show: Bennie Anders and his friends. On November 3, they will be there to provide the youngest local residents (3 - 7 years old) with an unforgettable afternoon. Highly recommended!

Lennaert Roos from Popfactory has been designing, developing and producing children's theater productions for more than 20 years. Live music, humor, fairy tales and strong songs are central. Lennaert comes to read with Bennie Anders and his friends. 'These are of course not ordinary friends, because who has a wolf as a pet? If anyone is stubborn and does what he wants - then it is Bennie. That is why this performance fits perfectly with the theme of the Children's Book Week 2024, which starts on November 3: “Lekker Eigenwijs”. And… we're going to have fun, sing and dance together at this Hague Muppet Show!'

With singer, puppeteer and voice artist Lennaert it will certainly be a cheerful party. Because Bennie and his friends sing such catchy songs, you quickly become infected and they will continue to resonate for a long, long time.

Informatieavonden : presentaties

21.12.2023 : Werkgroep Profburgwijk Duurzaam organiseerd (bijna) elke maand een informatieavond in 't Trefpunt. Hier delen experts en bewoners hun kennis en ervaring.
Klik Lees meer voor de presentaties.

Hier zijn de presentaties van de informatieavonden:

Facturen - Aandacht! / Invoices - Attention!

Help mee aan een duurzame ledenadministratie. Wij streven ernaar om de contributiefacturen zoveel mogelijk per e-mail te sturen en daarvoor hebben we uw e-mailadres nodig.
English follows the Dutch text

Dus als u lid bent van de wijkvereniging en ons wil helpen geen of zo weinig mogelijk facturen op papier te versturen, stuur dan uw e-mailadres naar secretaris@profburgwijk.nl.
Dan krijgt u volgend jaar de factuur per mail.
Makkelijk voor u, beter voor het milieu en het bespaart onze ledenadministratie heel veel werk. Bedankt.

Invoices! Attention!
Help with efficient, sustainable membership administration.
We strive to send contribution invoices by e-mail as much as possible and for this we need your e-mail address. So if you are a member of the neighborhood association and would like to help us send as few paper invoices as possible, please send your email address to secretaris@profburgwijk.nl.
You will then receive the invoice by email next year.
Easy for you, better for the environment and it saves our membership administration a lot of work. Thanks.

Algemene Ledenvergadering woensdag 27 maart

Op woensdag 27 maart is de Algemene ledenvergadering van de wijkvereniging.
- Locatie: Vredeskerk

Van Vollenhovenkade 24

- Datum: 27 maart 2018
- Aanvang: 20.00 uur

Notulen ALV 2018 (docx)
Jaarplan 2019 (pdf)

Agenda

1. Opening en vaststelling agenda
2. Mededelingen en ingekomen stukken
3. Notulen Algemene Ledenvergadering 2018 (over het jaar 2017): ter goedkeuring
4. Jaarverslag 2018: ter kennisname
5. Financieel jaarverslag 2018
6. Begroting 2019
7. Verkiezing kascommissie en decharge bestuur
8. Jaarplan 2019
9. Statutenwijziging:

Betreft invoering mogelijkheid elektronisch oproepen voor ALV
Betreft uitwerking werkwijze bestuur van de Vereniging

10. Bestuursverkiezing

Aftreden Regine Scholten, Astrid van Eerden, Monica Wigman
Benoeming nieuwe bestuursleden

11. Rondvraag en Sluiting

De voorgenomen wijzigingen in de statuten liggen ter inzage op het secretariaat aan De Goejestraat 31, 2313 NT te Leiden en zijn tevens aan te vragen via secretaris@profburgwijk.nl.

De overige vergaderstukken zijn te downloaden via onderstaande links

De gewone acacia

Robinia pseudoacacia, een gewaardeerde soort?

De zon opent de bloemen
de vrouwen van het voorjaar
vertolken kelken van kleur
Hans Andreus (1926-1977) in ‘Opening van het seizoen’

Bent u ooit in de maand mei naar Polen gereden? Voorbij Berlijn zie je dan langs de kant van de weg volop wit bloeiende bomen en struiken. De bloemen ruiken overheerlijk en nodigen je uit even in een berm te gaan zitten. Maar dan kom je bedrogen uit. Overal staan verschrikkelijk stekelige jonge boompjes en liggen afgevallen stekelige takken. Die prachtige, geurende bomen pesten je de berm uit. Dat is dan een onaangename kennismaking met de Robinia pseudoacacia L.

Dakgoot
Deze R. pseudoacacia groeit ook op een aantal plaatsen in onze wijk, onder meer in de voortuin van Wasstraat 64. Een ander exemplaar hebben wijkbewoners in het najaar van 2005 aan het Roomburgerpark gegeven. In de regel produceert deze soort veel kiemkrachtige zaden. Op het dak van Wasstraat 64 komt dan ook heel veel van dit soort materiaal terecht. Een zaadje dat ruim twaalf jaar geleden is gekiemd is inmiddels uitgegroeid tot een boom die boven het dak uitsteekt. Een R. pseudoacacia kan in één jaar een meter in hoogte toenemen. De boom wordt maximaal 30 meter hoog en redelijk dik. In Silly, in België, staat een exemplaar met een omtrek van ca. 5,80 meter. Voor de bewoner van de Wasstraat hoop ik dat zijn boom niet zo dik wordt. Hij (of beter zijn dakgoot) heeft nu al met de boom moeten vechten. Dat is vanaf de straat goed te zien. Er zit inmiddels voor de tweede maal een deuk in de dakgoot. De vorige dakgoot was door de boom zo erg beschadigd dat hij moest worden vervangen. De boom wordt nu met behulp van een stuk touw, vastgemaakt aan een Italiaanse populier (Populus nigra L. cv. Italica), opzij getrokken om te voorkomen dat er bij storm schade ontstaat.

Binnenkomst

R. pseudoacacia hoort oorspronkelijk thuis in Mexico en in de Verenigde Staten. De boom is genoemd naar J. Robin (1550- 1629), hovenier van de Franse koningen en organisator van de botanische tuin van de medische faculteit in Parijs. Robin zou de plant in 1601 uit Virginia (V.S.) naar Parijs overgebracht hebben. Maar het is ook mogelijk dat zijn zoon en opvolger, V. Robin (1579-1662), in 1635 te Parijs de eerste R. pseudoacacia heeft aangeplant (C.A. Backer, 2000. Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen). Er zijn echter nog andere versies van de geschiedenis van de binnenkomst in Europa. Zo zou de eerste Robinia op 23 januari 1579 bij kasteel Doorwerth (Gelderland) zijn geplant ter gelegenheid van de totstandkoming van de Unie van Utrecht. Een andere versie is dat de boom in 1678 in Doorwerth is geplant toen de vrede van Nijmegen werd gesloten. Of waren Britse kolonisten verantwoordelijk voor de invoer van deze soort in Europa? Volgens D. More & J. K. White, (2003, Cassell’s trees of Britain and Northern Europe) ontdekten zij de boom in 1607 bij James Town in Virginia. Zij zagen dat indianen bogen maakten van het zeer flexibele hout en de bomen daarvoor kweekten. Kortom, de afkomst lijkt wel vast te staan maar over de binnenkomst in Europa bestaan verschillende verhalen.

De pseudoacacia is geen acacia
De Nederlandse naam voor R. pseudoacacia is Gewone acacia. Dat is zeer verwarrend. Een echte Acacia hoort thuis in het geslacht Acacia; de pseudoacacia hoort thuis in het geslacht Robinia. De toevoeging van het woord ‘gewone’ aan de Nederlandse naam is daarom niet logisch. Beide geslachten zijn nauw verwant en lijken veel op elkaar. Ze horen thuis in de vlinderbloemenfamilie, de Fabaceae (ook wel Leguminisae of Papillionaceae genoemd). Acacia komt van het Griekse woord akakia en betekent een gestekelde boom. Gestekeld zijn zowel acacia’s als pseudoacacia’s. De vlinderbloemenfamilie is veruit de allergrootste familie van het plantenrijk. Ook kruiden als tuinbonen, snijbonen, klaver en lupinen horen hierin thuis. Het geslacht Robinia omvat ongeveer 20 soorten en vele klonen, en komt van nature uitsluitend voor in Noord-Amerika en Mexico.

De bloemen van de R. pseudoacacia hebben zowel meeldraden als een vruchtbeginsel en zijn dus tweeslachtig. Ze zitten in trossen. De kelk is vaak roodachtig, de kroonbladeren zijn roomachtig wit. De bladeren zijn oneven geveerd en de stam is diep gegroefd. Oudere stammen hebben vaak een vlechtwerk van bochtige brede lijsten. De zaden zijn boontjes en zitten in peulen. De soort vermeerdert zich relatief snel met behulp van de zaden en door het vormen van uitlopers via de wortels. Daarom staan de Oost-Duitse en Poolse bermen zo vol met boompjes.

Gewenste boom of niet?
R. pseudoacacia wordt heel vaak aangeplant in parken als parkboom of langs straten, bijvoorbeeld in Wassenaar langs de Acacialaan. Ze zijn aantrekkelijk door de mooie bloemen maar passen ook in de omgeving omdat de soort heel goed tegen droogte en luchtvervuiling kan. Als in de maanden mei, juni en juli ‘de zon de vrouwen van het voorjaar’ opent (zie Andreus) komt er een welriekende geur vrij. Het is daarom niet verbazingwekkend dat de geurstoffen gebruikt worden voor de productie van parfums. De bloemen trekken ook veel bijen aan; in Oost- en Midden-Europa is het daarom een echte bijenplant. De honing die de bijen maken is van topkwaliteit. In Noord Amerika bloeit de R. pseudoacacia slechts één maal in de 4-5 jaar en daardoor speelt hij daar geen enkele rol in de bijenteelt.
Veel soorten die tot de vlinderbloemenfamilie behoren zijn giftig; dit geldt ook voor R. pseudoacacia. De gifstoffen zorgen er voor dat het hout heel goed bestand is tegen rot en aantasting door diverse organismen, zoals schimmels en insecten. Robinia-hout dat gebruikt wordt voor schuttingen en tuinmeubilair gaat 20 tot 25 jaar mee zonder dat het hoeft te worden geïmpregneerd of geschilderd. Het hout van deze boom is erg mooi en heel duurzaam. Het is de enige Europese houtsoort die dezelfde technische duurzaamheid heeft als tropische hardhoutsoorten. In Polen en Hongarije bestaan tegenwoordig Robinia-plantages. Een boom levert al na slechts 20 jaar prima hout voor deuren, kozijnen, schuttingen, meubels, parket enzovoorts. Helaas zijn de stammen niet altijd lang, recht en zuiver rond. Bovendien is het bewerken van het hout lastig omdat het de neiging heeft om krom te trekken en te barsten. Lang niet overal is R. pseudoacacia een gewenste gast. In Oost en Midden-Europa, en ook op Zuidlimburgse krijthellingen (Weeda et al., Nederlandse oecologisch flora, 1995, IVN, VARA, KNNV) is de soort een plaag. De giftige stoffen in de zaden remmen de kieming van zaden van andere soorten planten. Prof. Dr. R. Hegnauer uit de Cobetstraat vertelde mij dat in Zwitserland de zaden van de tamme kastanje (Castanea sativa Mill.) daardoor veel minder vaak kiemen. R. pseudoacacia trekt al het voedsel uit de grond, vormt wortelknolletjes en maakt daardoor de bovenlaag stikstofrijker. Veel bijzondere bossoorten kunnen zich niet handhaven in de stikstofrijke bovenlaag. Andere planten, zoals brandnetels, profiteren juist wel van de grotere hoeveelheid stikstof.

Boontjes eten
Hoe is een zaadje, een boontje van de R. pseudoacacia in de tuin aan de Wasstraat gekomen waardoor hij er nu staat? Ik vermoed door middel van vogelpoep. De bewoner heeft echter nooit vogels zien eten van de bonen uit de peulen. De zaden bevatten voor bijna 40% giftige eiwitten. Dat zijn lectinen en proteïnaseremmers (zie Van Genderen et al., 1996. Chemisch Oecologische Flora van Nederland en België. KNNV uitgeverij). Worden de zaden daarom niet door vogels gegeten? Het is dus een raadsel.
Hoewel alle bestanddelen van de R. pseudoacacia giftig zijn worden de bloemen gegeten. Ze worden door meel gehaald en daarna gebakken. Die gifstoffen zitten ook in andere vlinderbloemachtigen, bijvoorbeeld de snijbonen en de tuinbonen die wij eten. Als wij snijbonen eten die niet goed gekookt zijn kunnen we een (lectine)vergiftiging oplopen. Braken kan daarvan het gevolg zijn. Als u goedgekookte bonen eet, moet u nog eens aan R. pseudoacacia, de Gewone acacia, denken!

Foto: Rob Oudshoorn

Guerilla-gardening

Eerste activiteit werkgroep Duurzaam groot succes.

22 september | Ruim 50 buurtbewoners kwamen - met emmer of plastic zak - aarde en bloembollen halen naast het Zoete Land voor de boomspiegels en geveltuinen in onze wijk. Topstraat was de Tiboel Siegenbeekstraat: zij hadden elkaar gewaarschuwd op de straat-whatsapp. ‘Wat een sympathiek initiatief’ hoorden we steeds. Alle gratis bloembollen vonden een nieuwe eigenaar. Dat beloofd een ware bloemenzee te worden komende lente!

3de Kijkdag weer veel belangstelling (foto RBF)

Laatste kijkdag in de Profburgwijk trok veel belangstelling

4-7-2021 | De laatste kijkdag in de ProfBurgwijk is weer achter de rug. Op 3 juli stonden er 16 voorbeeldtonnen in het gras die konden worden gereserveerd om thuis te 'passen'.

Meedoen met laatste collectieve bestelling regentonnen?

Ook uit andere wijken
Niet alleen bewoners van de ProfBurgwijk, maar ook bewoners uit andere wijken kwamen een kijkje nemen. Erg leuk dat er nu in 3 andere wijken concrete stappen worden gezet om ook daar een kijkdag voor de voorbeeldcollectie te organiseren.

De Groengroep hoopt dat de afgelopen 3 maanden vele zaadjes zijn gepland om het doel 'Ieder huis een regenton' op afzienbare termijn te kunnen bereiken.

Circus Miloco - Nieuw locatie / New location

17.06.2024 : De gemeente Leiden heeft een vervangende locatie voorgesteld voor Circus Miloco. Het kindercircus maakt op dit moment gebruik van een oude gymzaal aan de Lammenschansweg, maar die wordt gesloopt om plaats te maken voor de nieuwbouw van een woonwijkje voor senioren. Het circus kan de komende jaren terecht in het leegstaande schoolgebouw aan de Noachstraat waar voorheen het Leonardo College was gevestigd.
English follows the Dutch text

New location for Miloco
The municipality of Leiden has proposed a replacement location for Circus Miloco. The children's circus currently uses an old gymnasium on the Lammenschansweg, but it is being demolished to make way for the new construction of a residential area for seniors. In the coming years, the circus will be able to move into the vacant school building on Noachstraat where the Leonardo College was previously located.

Dodenherdenking 2016

Ook nu zijn meer dan 50 wijkbewoners naar onze jaarlijkse dodenherdenking op de Zeemanlaan gekomen.

In een gevoelige herdenkingstoespraak benoemde Regine Scholten de pijn en het verdriet van de mensen die geliefden hebben verloren, en gruwelijkheden hebben doorstaan. Ze trok dat door naar nu; want nog steeds, ook nu in 2016, worden iedere dag mensen vermoord en gemarteld en zijn kinderen en volwassenen uit oorlogsgebieden op de vlucht. Ze sloot haar verhaal af met de wens dat iedereen een beetje toegeeft op zijn eigen grote gelijk. “Want dan vinden we met elkaar misschien een vreedzaam leven in de hoop op een ‘nooit meer’."
Na de toespraak lazen Sacha en Ruben een gedicht voor en deelde Jens aan de aanwezigen bloemen uit die vervolgens bij de gedenkkrans en -boom werden gelegd.

Klik voor de speech van Regine

Enquête over duurzaamheid van de woning

18.12.2023: Een team van de werkgroep Profburgwijk Duurzaam heeft afgelopen november in de wijk steekproefsgewijs aangebeld met een enquête naar de duurzaamheid van de woning. Er was veel medewerking van bewoners.

Doel van de enquête is inzicht te krijgen in de verdeling in de wijk van energielabels. Dit allemaal omdat de energietransitie al begonnen is en zich steeds duidelijker aftekent. In 2030 moet de hoeveelheid CO2 die in Leiden wordt uitgestoten zijn gehalveerd, en in 2050 moet Leiden CO2 neutraal zijn. Dat vereist ingrijpende inspanning, nu al. In de Profburgwijk zijn diverse bewoners er bijvoorbeeld al in geslaagd om van het gas af te gaan. Dat was het aarzelende begin, nu de hele wijk!
De resultaten van de enquête worden thans uitgewerkt en worden aangeboden aan het bestuur van de wijkvereniging en aan de gemeente. Het enquête-team zal in een komende Wijkkrant verslag doen.

Uitleen Materialen / Lending equipment

In een groot aantal straten van onze wijk worden straat- of buurtfeesten gehouden. Als lid van de Wijkvereniging kunt u daarvoor (niet privé) materialen lenen bij de wijkvereniging.
English follows the Dutch text

In een groot aantal straten van onze wijk wordt jaarlijks straat- of buurtfeesten gehouden. Een heel goede manier om banden met straat en buurtbewoners te verstevigen en te onderhouden.
De wijkvereniging draagt zulke initiatieven een warm hart toe en ondersteunt ze door leden in de gelegenheid te stellen materialen te lenen. We hebben het dan niet alleen over partytenten, maar ook over bijvoorbeeld statafels en een geluidsinstallatie.

Deze materialen zijn - uitsluitend voor buurt- en straatfeesten - gratis door leden van de wijkvereniging te lenen. Er zijn natuurlijk wel wat voorwaarden aan verbonden. Dus als u spullen komt lenen wordt u gevraagd de algemene voorwaarden die hiervoor gelden te ondertekenen.

Wellicht ten overvloede: u kunt deze materialen niet lenen voor feesten en evenementen in de privésfeer.

We benadrukken met klem dat u deze spullen met zorg behandelt en indien er onverhoopt toch iets stuk gaat – dat kan natuurlijk, het wordt nu eenmaal gebruikt – u dat direct bij het terugbrengen aan ons meldt. Op die manier kunnen we er samen voor zorgen dat we lang plezier van deze materialen hebben.

De maanden van de straatfeesten lopen van juni ™ september. Het komt voor dat er meerdere feesten op dezelfde dag gepland zijn. Dan kunnen we in de problemen komen met het aantal spullen dat we kunnen uitlenen omdat dan niet aan alle wensen kan worden voldaan.
Daarom het volgende: als je tien kalenderdagen voor de gekozen datum van ons niets hebt gehoord, kun je ervan uitgaan dat de volledige aanvraag kan worden uitgeleend.

Wil je dus spullen lenen, doe dat dan ruim van tevoren maar uiterlijk twee weken voordat de activiteit plaats vindt. In geval je bericht krijgt dat je niet alles wat je wilt kunt lenen kun je een alternatieve bestelling plaatsen bij het commerciële bedrijf Adesta. Zij zijn niet duur en komen de spullen brengen en ophalen. In beginsel kunnen zij op een termijn van één week leveren en soms ook wel korter.

Bekijk hieronder de catalogus met uitleenmaterialen. Een verzoek voor het lenen van materialen kunt u richten aan secretaris@profburgwijk.nl

Lending equipment
Street or neighborhood parties are held in a large number of streets in our neighborhood. As a member of the Neighborhood Association, you can borrow (non-private) materials from the neighborhood association.
Street or neighborhood parties are held annually in a large number of streets in our neighborhood. A very good way to strengthen and maintain ties with the street and local residents.
The neighborhood association is very supportive of such initiatives and supports them by giving members the opportunity to borrow materials. We are not just talking about party tents, but also about standing tables and a sound system, for example.

These materials can be borrowed free of charge by members of the neighborhood association - exclusively for neighborhood and street parties. There are of course some conditions attached to this. So when you borrow items, you will be asked to sign the general terms and conditions that apply.

Perhaps unnecessarily: you cannot borrow these materials for private parties and events.

We strongly emphasize that you handle these items with care and if something unexpectedly breaks - that is of course possible, it is used - you report this to us immediately upon returning it. This way we can work together to ensure that we enjoy these materials for a long time.

The months of street parties run from June to September. It happens that multiple parties are planned on the same day. Then we may run into problems with the number of items we can lend because not all wishes can be met.
Therefore the following: if you have not heard from us ten calendar days before the chosen date, you can assume that the complete application can be loaned.

So if you want to borrow items, do so well in advance, but no later than two weeks before the activity takes place. If you receive a message that you cannot borrow everything you want, you can, as an alternative, place an additional order with the commercial company Adesta. They are not expensive and will deliver and pick up the items. In principle they can deliver within one week and sometimes shorter.

View the catalog with lending materials below. You can send a request for borrowing materials to secretaris@profburgwijk.nl

Algemene ledenvergadering op 14 juli 2020

Op dinsdag14 juli houdt de vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk haar jaarlijkse Algemene ledenvergadering (ALV).
De ALV vindt plaats in het Bonaventura College, ingang Kernstraat
De ALV begint om 20.00 uur

Agenda ALV 2020 (pdf)
Notulen ALV 2019 (pdf)
Jaarverslag 2019 (pdf)
Jaarrekening 2019 (pdf)
Jaarplan 2020 (pdf)

Es

Door Rinny Kooi

De ongewone Gewone es

boven in de es
wemelen veertien blaadjes
het is voldoende
(J.C. van Schagen, 1891-1985)

De Es speelt een rol in allerlei religieuze verhalen. De Gewone es bij een kerk (Fraxinus excelsior L., in de voortuin van de Vredeskerk) vraagt erom een verband te leggen met religie. In het bijbelboek Genesis is te lezen dat God Adam en Eva heeft geschapen. De schepping van de man en de vrouw is een belangrijk onderwerp in verschillende religies en culturen, bijvoorbeeld in de mythologische verhalen van de volken die vroeger in het noordelijke deel van Europa woonden. Die verhalen zijn vastgelegd in de Edda, een soort Germaanse bijbel.

Scheppingsverhalen
In de Edda wordt verteld over de wereldboom, Yggdrasil, die hemel, aarde en onderwereld samen houdt en steunt. De Germaanse naam Yggdrasil voor de es is afgeleid van Ygg, ÈÈn van de namen van Wodan of Odin. Yggdrasil is de levensboom van de gehele mensheid. De goden Odin, Hˆner en Loki zouden langs het strand hebben gelopen en daar twee aangespoelde stammen hebben gevonden, een Ask en een Embla. Ask betekent Es, Embla betekent Iep of Els; Embla heeft dus betrekking op twee soorten bomen. Uit de Ask zouden zij een man, uit de Embla een vrouw hebben geschapen. Ook volgens de Griekse mythologie is de Es de oorsprong van de mens. Als het scheppingsverhaal van Adam en Eva in de Vredeskerk wordt verteld is het goed te bedenken dat de Es die voor de kerk staat ook kan verwijzen naar andere scheppingsverhalen dan dat in Genesis.
Overigens groeien er ook een Iep en een Els op korte afstand van de Vredeskerk. Een Ruwe iep (Ulmus glabra Huds.) staat tegenover Lorentzkade 48 en een Els (Alnus glutinosa (L.)) is te vinden links van het pad dat van de kerk naar het Roomburgerpark loopt..

Wat voor Es zouden Odin, Hˆner en Loki hebben gevonden: een stam van een vrouwelijke of van een mannelijke boom? Zou er een man uit een vrouwelijke boomstam zijn ontstaan of een vrouw uit een mannelijke? Goden kunnen veel maar zouden zij daadwerkelijk hebben kunnen vaststellen of die boomstam van een vrouwelijke of mannelijke boom kwam? Die geslachtsbepaling is heel ingewikkeld; het is werk voor specialisten.

Gallen
De Es wordt door de wind bestoven. Na de bloei worden er grote groepen ëtrossení vleugeltjes gevormd. Ook bij de verspreiding van de zaden helpt de wind een handje. In veel Essen zitten knobbels (= gallen) op de steeltjes van de vleugeltjes. In ëHet Gallenboekë van Doctors van Leeuwen staat: ìAlleen de vrouwelijke bloemen worden aangetast. In plaats van bloemen ontstaan - als reactie op aantasting door de galmijt Aceria fraxinivora (Nol.) - verwarde woekeringen die een bloemkoolachtige structuur hebben en zeer verschillend van vorm en grootte kunnen zijn.î Galvorming gaat waarschijnlijk ten koste van de zaadproductie. Toch zie je vaak dat essen met gallen nog zaden vormen. Gedurende de hele winter, zelfs als de vleugeltjes met zaden al ëweggevlogení zijn, kunnen de gallen nog in de bomen zitten.

Eigenschappen van de es
Deze Gewone es hoort thuis in West-, Midden- en Oost-Europa, vanaf Noord-Spanje en de Balkan tot Zuid-ScandinaviÎ, maar ook in de Kaukasus en aangrenzende berggebieden. Onder de algemene boomsoorten in Nederland stelt de Gewone es de meeste eisen aan de bodem. Hij vergt zowel een goede zuurstofvoorziening voor de wortels als een vrij hoge vochtigheid en daarbij een ruim gehalte aan kalk en fosfaat (zie Weeda, 1995, in de ëNederlandse Oecologische floraí). De es komt in Nederland vrij algemeen voor in loofbossen op vochtige voedzame grond en in beekdalen.
Heeft Van Schagen goed naar het bladerdak van de Es gekeken? Laat hij bladeren of blaadjes wemelen en waarop slaat het getal 14? De bladeren aan de Gewone es roepen deze vragen op. Deze Es heeft een samengesteld blad: aan de hoofdnerf zitten in de regel 7-13 blaadjes. Heeft Van Schagen deze blaadjes bedoeld? Heeft hij wel goed geteld? Ik twijfel eraan omdat het blad van een es een oneven aantal blaadjes bezit. Of laat Van Schagen 14 bladeren wemelen. Overigens is ook het aantal essen in onze wijk (en Leiden) bijna niet te tellen. Ze behoren tot de meest aangeplante bomen (zie ëAlle bomen tellen meeí, uitgave gemeente Leiden omstreeks 2001). De Gewone es is een vrij grote boom (tot 40 m hoog) met een eivormige, ronde kroon en hoort net als de liguster tot de familie van de Oleaceae, de Olijffamilie. De takken zijn relatief dik. Van een jonge tak blijft de oorspronkelijke punt het uiteinde vormen. Bij late vorst kan deze beschadigd worden. Dan ontwikkelen de twee daaronder zittende zijtakken zich in gelijke mate zodat een gaffel ontstaat. De opvallende zwarte knopschubben zijn kenmerkend; twee knopschubben zitten altijd tegen over elkaar op een twijg; de volgende twee staan daar haaks op. De eindknoppen worden ëbokkenpotení genoemd. De jonge scheuten zijn eetbaar als salade.
Deze Gewone es heeft een groot reproductievermogen en is als hakhout te telen. Een Es kan twee tot drie eeuwen oud worden; de wortelstronk van een boom die als hakhout wordt gebruikt kan zelfs een leeftijd van wel vijf eeuwen bereiken. Essenhout is van oudsher een veel gebruikte houtsoort, omdat het goed te verwerken, te buigen en te draaien is. Het is dus niet alleen sterk en hard maar ook taai en elastisch. Het wordt voor vele doeleinden gebruikt, voor gereedschapsstelen, turntoestellen, laddersporten, sleden en lansen. Es is in het Latijn fraxinus. De Romein Plinius de Oudere (77 n.o.j.) schreef al over een essenhouten werpspies. Het woord fraxinus heeft een Griekse oorsprong en drukt uit dat van deze boom goede palen voor een omheining kunnen worden gemaakt. Excelsior betekent hoger en slaat op de of hoogte die de boom kan bereiken. Er zijn diverse theorieÎn over de herkomst van het woord es. Het kan iets te maken hebben met door bomen ëomheinde essení, iets met de asgrijze kleur van de stam, of met het gebruik van speren die in het Gotisch asks werden genoemd.

Manna
Als een es gewond raakt (b.v. door de steek van een insect) stroomt er sap naar buiten. Op SiciliÎ wordt om dat sap te winnen een andere soort es, Fraxinus ornus L., aangeplant. Het eerste sap dat na verwonding uit deze plant stroomt bevat de bittere stof fraxine. Deze bittere stof verdwijnt snel uit het sap en de rest wordt een witte kristalvormige massa die zoet smaakt en manna wordt genoemd. Dit manna is eetbaar en heeft een laxerende werking. Manna kan ook uit onze Gewone es worden gewonnen.
Het bijbelse manna waarover ook wel eens in de Vredeskerk wordt gesproken heeft een andere herkomst. Toen volgens de bijbel de hongerige IsraÎlieten klaagden zond God hen voedsel in de vorm van manna: De ënaturalistische exegeseí neemt aan dat dit manna uit de ter plaatse groeiende Tamariskbosjes kwam. Op die boom leven luizen die sap opzuigen. Wat zij te veel opzuigen scheiden ze weer af in de vorm van een zoete regen. Dit is vergelijkbaar met het ësap afscheidení door de bladluizen op de lindes in onze wijk ís Ochtends, voor de opkomst van de zon, hebben deze ëregendruppelsí een vaste vorm, door de zonnewarmte smelten ze. In de bijbel is te lezen dat het volk IsraÎl ís ochtends manna moest verzamelen omdat het later op de dag verdween. Overigens is er nog meer plantaardige materiaal dat manna wordt genoemd, bijvoorbeeld korstmossen of korianderzaad.
De Gewone es is geen bijzondere boom in onze omgeving en hoort hier dus thuis. Als naar de botanische eigenschappen, het prachtige uiterlijk, de mythologie, de gebruikswaarde en dergelijke wordt gekeken zou ik hem geen gewone boom noemen maar eerder een levensboom zoals ook wel in de oudheid werd gedaan. Het mag duidelijk zijn dat de Gewone es bij de Vredeskerk de buurtbewoners, de kerkbewoners en hun voorgangers stof tot nadenken geeft.

Cosijnstraat

Professor Pieter Jacob Cosijn, hoogleraar Oud-germaans
Door Hans Elstgeest

Pieter Jacob Cosijn, werd op 29 november 1840 te Rijswijk geboren. Op 22 oktober 1877 aanvaardde hij het hoogleraarsambt in het Oud-germaans. Hij overleed op 27 augustus 1899 aan een slopende ziekte en werd te Leiden op begraafplaats Groenesteeg begraven.

Studie...
Cosijn bezocht in zijn jeugd Gymnasia te Gouda en Utrecht. In Utrecht ging hij in 1857 rechten studeren. Vlak voor het propedeutisch examen (een examen dat dient te worden afgelegd om een doctoraal opleiding te kunnen volgen), laat hij die studie voor wat het is en begint een studie in de letteren aan diezelfde Utrechtse Universiteit.
Voor zijn promotie op 26 juni 1865 was hij enkele jaren werkzaam als conrector in Winschoten. Na zijn promotie (zijn proefschrift had als onderwerp Aristofanes, een Griekse blijspeldichter die rond 400 v. Chr. leefde) stopte hij met die functie en werd leraar Nederlands aan het Haarlemse Gymnasium en ook aan de HBS aldaar. Tot 1871 is hij daar werkzaam geweest. Een jaar na zijn promotie, op 17 april 1866, trad hij in het huwelijk met Jacoba Maria Plugger.

Woordenboek der Nederlandsche Taal...
Enkele jaren later verschijnen zijn eerste werken. In 1867 en 1868 verscheen ‘Nederlandsche spraakkunst’, in twee delen. Ook in 1868 ‘Oefeningen’ en in 1870 ‘Beknopte Nederlandsche spraakkunst’. In 1870 richtte hij samen met Eelco Verwijs het tijdschrift, de ‘Taal- en letterbode’ op. In 1871 zou hij zijn leraarsambt verlaten om zich samen met Verwijs e.a. als mederedacteur te verbinden aan het ‘Woordenboek der Nederlandsche Taal’, . Tot 1877 heeft hij zich hiermee bezig gehouden.

Hoogleraar...
Die tijd werd zijn aandacht steeds meer getrokken naar de studie van het Oud-germaans. Hierbij maakte hij een werk waar hij enige bekendheid mee verwierf, en mocht hij in 1877 toetreden als lid van de Koninklijke Academie van Wetenschappen. De invoering van de nieuwe wet op het hoger onderwijs heeft op Cosijn de nodige invloed gehad. Hierdoor werd hij voorgedragen om als hoogleraar in het Oud-germaans te gaan optreden aan de Leidse Universiteit. Leiden voelde de hete adem van Amsterdam in de nek en drong bij de toenmalige verantwoordelijke minister (Heemskerk) aan op bespoediging van de benoeming van Cosijn. Cosijn werd in 1877 benoemd tot hoogleraar in het Oud-germaans te Leiden en had daarmee de aanbieding uit de hoofdstad naast zich neer gelegd. Op 22 oktober 1877 aanvaardde Cosijn officieel zijn taak. ‘De studie van het Oud-germaansch beschouwd in verband met de beoefening van het Nederlandsch aan onze Hoogescholen’ droeg hij voor bij zijn inauguratie, daarmee aantonend het belang welke de studie van het Oud-germaans en Angelsaksisch heeft voor Nederlandse taal. Hieruit bleek ook dat deze twee oude talen steeds meer zijn belangstelling kregen. Hij is ze beide gaan bestuderen. Tijdens zijn hoogleraarschap heeft hij zich geprofileerd als een uitstekend kenner van deze talen. Hij werd door zijn omstanders en vrienden als persoon zeer gewaardeerd. Helaas waren zijn colleges moeilijk te volgen, onsystematisch en verwarrend. Voor zijn leerlingen was het een bijna onmogelijke taak een fatsoenlijk dictaat van de voorgedragen stof te maken. Ondanks dit werd hij door zijn studenten toch enorm gewaardeerd, zijn enorme kennis van zijn vakgebied en zijn losse omgang met hen, maakte hem geliefd.

Van 1865 tot zijn dood in 1899 heeft Cosijn een enorme hoeveelheid werken gepubliceerd, waaronder de eerder genoemde. Enkele andere belangrijke verhandelingen dienen nog vermeld te worden: ‘Vergelijkende spraakleer der Nederlandsche, Hoogduitsche en Engelse talen’ (1866), ‘De Oudnederlandse psalmen’ (1873) en de vele bijdragen aan onder meer De Gids, de Taal- en letterbode en de Kon. Academie v. Wetenschappen afdeling Letterkunde.

Na een zeer arbeidzaam leven stierf Cosijn op zaterdag 27 augustus 1899 aan een ziekte die hem al een jaar teisterde. Hij had zijn lijden geduldig gedragen. Zijn overlijden kwam in het jaar dat hij voor de Universiteit als Rector-magnificus optrad. Hij had zich op deze opdracht erg verheugd.

Germaanse talen...
De Germaanse talen behoren tot een groep binnen de Indogermaanse of Indo-europeese talen. In deze groep zijn weer een aantal andere talen onderverdeeld zoals het Deens, Zweeds en Noors (noord-germaans); het Duits, Nederlands, Fries en Engels (westgermaans) en een taal als het Gotisch (oostgermaans). Zij is een van de oudst bekende talen. Tot ca. de 16e eeuw is het Gotisch (krimgotisch) blijven bestaan. Het schrift is een mengeling van Runentekens en gedeelten van het Griekse alfabet. Het alfabet is door Wulfila (311-383) opgesteld. Hij had de bijbel vertaald in het Gotisch nadat hijzelf het alfabet had ontworpen. De letters werden ook gebruikt om getallen aan te geven (zoals de Romeinen ook letters gebruikten om getallen weer te geven).

Bronnen inhoud en foto's o.m. Wikipedia

Foto: Patrick Brinksma

Guerilla-gardening actie 2: Bloembom

Op 22 april was het Nationale Zaaidag: de dag waarop Nederland massaal bloemen zaait voor bijen en andere bestuivende diersoorten. Op die dag zijn er 50 zakjes zaad en 62 bloembommen opgehaald door wijkbewoners! Samen maken we daarmee onze boomspiegels en geveltuinen groen en kleurig! Laat ons weten hoe het je bommen en zaden vergaat: foto’s mogen naar duurzaam@profburgwijk.nl

De Wijkvereniging was één van de voedselbanken van The Pollinators. Lees hier meer over deze organisatie die zich inzet voor bestuivende diersoorten.

Meer info over wat en hoe? Kijk op:

https://www.thepollinators.org/blog/zaaien
https://guerrillagardeners.nl/category/bloembommen/

Zo maak je een bloembom:

Foto Gemeente Leiden

Vergroenen De Laat de Kanterstraat

6-4-2022 | Een aantal bewoners heeft vorige jaar bij de gemeente aangegeven dat er behoefte is om het kruispunt Cobetstraat – De Laat de Kanterstraat te vergroenen. Het resutaat is een schetsontwerp waarop gereageerd kan worden.
De heer Van Velzen staat op maandag 2 mei van 16.30 tot 18.00 uur voor u klaar op de hoek van de Cobetstraat – De Laat de Kanterstraat, ter hoogte van huisnummer 77.

Bewonersbrief: Vergroenen De Laat de Kanterstraat (pdf)

De gemeente hoort graag wat u vindt van het schetsontwerp, Daarom nodigt Leendert van Velzen (Wijkbeheer en bewonersparticipatie) u uit verder te praten over dit schetsontwerp.
De heer Van Velzen staat op maandag 2 mei van 16.30 tot 18.00 uur voor u klaar op de hoek van de Cobetstraat – De Laat de Kanterstraat, ter hoogte van huisnummer 77.
Zie ook bijgaande bewonersbrief.
Voor meer informatie
email:

l.van.velzen@leiden.nl.
Telefoon: 14071 – keuze 4 (maandag, dinsdag of donderdag 9.00 – 15.00 uur)
Het formulier op www.leiden.nl/contact

Kerstconcert Leiden English Choir in Leiden (foto: LEC)

Kerstconcert Leiden English Choir in Leiden

28 november 2022 | Het is een traditie die gelukkig weer volledig opgepakt mag worden: het kerstconcert van het Leiden English Choir. Dit jaar in de Marekerk in Leiden op 17 december en een dag eerder, op 16 december in de Maria-ter-Zeekerk in Noordwijk. Het koor biedt een afwisselend programma met sfeervolle klassieke composities, religieus geïnspireerde werken en natuurlijk de traditionele Christmas Carols, waarbij het publiek wordt uitgenodigd om mee te zingen.

Informatie en kaartverkoop

De avond start met een Oekraiens kerstlied met gelukwensen voor het nieuwe jaar. We kunnen alleen maar hopen dat deze wensen voor het Oekraïense volk uitkomen – hoe eerder hoe beter. Daarna staan er eigentijdse werken van Stopford, Nixon, Britten, Esenvaldts en Whitacre op het programma.

Ook de klassieke componisten zijn vertegenwoordigd: van Rachmaninoff

het meditatieve Bogoroditse Devo van Rachmaninoff en van Mendelssohn

de werken ‘Veni domini’ en ‘Laudate Pueri’, geschreven in 1830 voor vrouwenstemmen.

De Engelse componist Rutter is vertegenwoordigd met twee composities: het meer traditionele Rejoice and be merry, en een humoristisch werk dat omschreven wordt als ‘an unusual dinner conversation’.

Het koor wordt begeleid door de organist Adriaan Hoek. Yussi Lehpituu zingt de baspartij in de Fantasia van Vaughan Williams (1872-1958) en in de Festival Cantata van Britten (1913-1976) en dirigente Hebe de Champeaux heeft de muzikale leiding.

Informatie en kaartverkoop.

Update Verkamering

15-11-2019 | Op 31 oktober heeft de gemeenteraad uitvoerig gesproken over de voorstellen van het college. Veel aandacht was er voor de gevolgen van de nieuwe regels voor de bewoners van panden die ‘illegaal’ zullen worden verklaard.

Historie: 16-10-2019

De grote lijn in de discussie is, dat de gemeenteraad niet wil dat bewoners van de ene op de andere dag op straat worden gezet. De burgemeester heeft aangegeven dat gezien de te volgen procedure het in de verwachting ligt dat met sluiting van panden een behoorlijke periode gemoeid zal zijn. De vergadering van de gemeenteraad en de stukken vindt u hier.
Het college is nu weer aan zet.
Ondertussen speelt rond dit thema dat in een aantal wijken bewoners de gemeente oproepen de huidige regelgeving te handhaven.

Omwonenden Verdamstraat spreken van 'aantasting vertrouwen'

15-8-2020 | Leidsch Dagblad.
De omwonenden van de Verdamstraat (Bewonersgroep Verdamstraat -Kernstraat- Burggravenlaan) kregen geen gelijk van de voorzieningenrechter. Woningcorporatie Ons Doel direct aan de slag met het bouwrijp maken van het terrein.

Bewonersbrief Verdamstraat - plaatsing tijdelijke woonunits 2020-313
Uitspraak voorzieningen rechter

Artikel in het Leidsch Dagblad van 15 augustus 2020.

De plaatsing van zestien wooncontainers op het grasveld aan de Verdamstraat, mag doorgaan van de rechter. Daarom gaan gemeente en woningcorporatie Ons Doel direct aan de slag met het bouwrijp maken van het terrein in de Professorenwijk.

Dat laatste valt slecht bij buurtbewoners omdat ook de gemeentelijke bezwaarcommissie zich nog over de omstreden kwestie moet uitspreken. „De zoveelste aantasting van ons vertrouwen in de gemeente”, aldus wijkwoordvoerder Frans de Haan.
Door de grote behoefte aan woningen voor onder meer asielzoekers, voormalige daklozen en ook reguliere woningzoekenden, besloot de gemeente enkele jaren geleden om wooncontainers neer te zetten op drie plekken in de stad. Op één daarvan, aan de Sumatrastraat, moeten zestien containers weer verdwijnen om plaats te maken voor een appartementencomplex. De zoektocht naar een nieuwe stek bleek bepaald geen eenvoudige klus.

Verzet
Want op het moment eind vorig jaar dat de gemeente daarvoor de Verdamstraat aanwees, kwamen bewoners uit de directe omgeving massaal in verzet. Het stadsbestuur zag zich genoodzaakt om ook andere plekken in de stad te onderzoeken voor de containers.
Uiteindelijk bleek het grasveld nabij Fruinlaan, Kernstraat en Burggravenlaan toch de minst nadelige optie, beweerde de gemeente. „Dat onderzoek was zeer subjectief”, is de overtuiging van De Haan. „De gemeente veranderde tussentijds de spelregels. Er waren zeker zeven of acht locaties die beter uit de bus kwamen.”
Daarop spanden de bewoners een rechtszaak aan waarbij ze nu aan het kortste eind trekken. Volgens de rechter zijn er zeer zeker nadelige gevolgen voor de buurtbewoners. Maar, zo staat in de uitspraak: ’deze negatieve gevolgen zijn niet zo groot dat niet meer kan worden gesproken van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat voor de omwonenden. De aantasting van de privacy is beperkt.’

Brief
In een brief aan de gemeenteraad reageert verantwoordelijk PvdA-wethouder Marleen Damen direct op de uitspraak. De containers aan de Sumatrastraat worden komende maandag ontmanteld en vervoerd naar het Werninkterrein achter de Amphoraweg.
Daar blijven ze staan totdat bij de Verdamstraat enkele bomen zijn gekapt en een passende fundering gelegd. Komend najaar kunnen de containers dat hun laatste etappe door de stad afleggen naar het nieuwe onderkomen.

In de tussentijd moet de bezwaarcommissie van de gemeente dus nog wel een advies uitbrengen. Die commissie kwam gisteren bijeen en dat gebeurde vanwege de corona-voorschriften achter gesloten deuren. In september volgt het juridisch advies, maar dat is het stadsbestuur echter niet verplicht op te volgen.

Convenant
Wethouder Damen wil de komende weken eveneens gebruiken om met de buurt een convenant op te stellen. Daarin komt onder meer te staan dat bewoners de vrije hand krijgen om het resterende, tweederde deel van het grasveld naar eigen wensen in te richten. Ook komen er afspraken over het beheer en toezicht van de wooncontainers.

De Haan en medestanders houden toch een bittere smaak over aan het hele proces dat maanden werd vertraagd en de gemeente minimaal twee ton extra kostte. „Als de advocaat van de gemeente uitspraken doet als ’een mededeling aan bewoners is ook een vorm van participatie’, dan zegt dat al genoeg.”

Loman Leefmans (Lleefmans@mediadhuis.nl)

Financiële positie gemeente Leiden

7 juli 2020 | In de lokale media is recent behoorlijk veel aandacht geweest voor een flink tekort op de begroting van de gemeente Leiden. In de kaderbrief geeft de gemeente aan hoe de financiën weer op orde te willen krijgen. Een issue dat de hele stad raakt, en dus ook onze wijk.

Behandeling jaarstukken en kadernota
Kadernota

Op de website van de gemeenteraad wordt uitgelegd hoe de gemeente zich verantwoord voor financiën van het afgelopen jaar (jaarstukken) en hoe vooruit wordt gekeken naar het komend jaar (kadernota of kaderbrief). Zie Behandeling jaarstukken en kadernota.

In de kadernota legt de gemeente uit hoe de situatie van het tekort is ontstaan. Een ruwe samenvatting luidt: minder inkomsten, meer uitgaven met name in het sociale domein, en de gevolgen van corona. Leiden staat daarin niet alleen. Dat neemt niet weg dat de gemeente financieel moet bijsturen. In de kaderbrief worden de keuzes daarvoor benoemd: geen lastenverhoging en voortzetting van eerder geplande investeringen. De opgaven voor de gemeente blijven immers bestaan: duurzaam wonen en mobiliteit, vergroening, klimaat en gezondheid. Ook is er een paragraaf met beleidsactiviteiten, waarvan de wens is die van financiering te voorzien. Om dat allemaal te realiseren moet 3,3 miljoen structureel bijgestuurd worden.
Ambitieus
Een ambitieus plan dat met de gemeenteraad wordt besproken. In de raadsvergadering van 16 juli zijn de ‘algemene beschouwingen’, daarna zijn er besprekingen in de raadscommissies. Op 17 september is de behandeling van de stukken in de gemeenteraad.
Gevolg
Een van de kleinere gevolgen voor de wijk is het voornemen de vijfde wijkregisseur niet te verlengen. De afstand tussen de wijk en de gemeente wordt daardoor een stukje groter.

Wij volgen de beraadslagingen over dit thema.
Bestuur PBW

Ginkgo biloba, de Japanse Noteboom, een monumentale soort

Door Rinny Kooi

Op diverse plaatsen in onze wijk staat de Ginkgo, de Japanse Noteboom. De boom kan men onder andere vinden in het groen langs de Van den Brandelerkade, ongeveer tegenover nummer 22. Gewoonlijk vindt men de naam geschreven als Ginkgo, maar die g is een opzettelijke drukfout voor de y in oorspronkelijke publicatie. De naam is Chinees, n.l. gin = zilver en kyo = abrikoos, dus zilver abrikoos, de naam van de eetbare vrucht.

Als men een keer weet hoe deze Japanse Noteboom eruit ziet vergeet men dat nooit weer. De boom is herkenbaar aan de hoge slanke stam en met name aan de waaiervormige bladeren met evenwijdige nerven. In de herfst verkleuren de bladeren prachtig.

Heel bijzonder is dat de boom twee types bladeren vormt. Het eerste type staat afzonderlijk op jonge twijgen die in het midden van de bovenrand een insnijding hebben. Op deze jonge twijgen worden het volgende jaar hele korte "gedrongen" zijtakjes gevormd. De bladeren van deze zijtakjes staan dicht bij elkaar en hebben niet de insnijding aan de bovenrand.

De boom is tweehuizig; er zijn dus vrouwelijke en mannelijke bomen. De bloemen zijn tussen de bladstelen op de korte gedrongen zijtakjes te vinden. De mannelijke bloemen zijn ongever 2,5-3,7 cm lang en laten hun stuifmeel vrij in maart. De vrouwelijke bloemen zijn klein en staan op een steeltje van ongeveer 5 cm. Daarop worden de vruchten, eetbare noten, gevormd. Als het vlezige deel verrot, krijgt het een onaangename geur en wordt slijmachtig. Dit materiaal noot kan huidirritatie veroorzaken.

Geneeskrachtige substanties uit de bladeren van Ginkgo worden de laatste jaren in toenemende mate voor veel doeleinden gebruikt. Ze hebben een positief effect op de bloedcirculatie; ze kunnen helpen bij vaatstoornissen, bijvoorbeeld bij suikerziekte. Ook worden ze gebruikt voor problemen met het geheugen en concentratiestoornissen. De medicijnen heffen blokkades in bloedvaten op en bevrijden het bloed van bepaalde gifstoffen. In een omgeving met luchtvervuiling waar kinderen ademhalings- en concentratieprobleme hadden hielpen Ginkgo- preparaten. Ginkgo-medicijnen mag men langdurig innemen.

De Ginkgo is geen naaldboom en geen loofboom. Hij behoort tot de Ginkgoales. Deze groep heeft zich ontwikkeld nog voor er naald- en loofbomen waren. Fossielen zijn bekend uit het vroege Perm, ongeveer 280 miljoen jaren geleden. De fossiele soort Ginkgo adiantoides die in Noord Amerika en West-Europa, is gevonden verschilt nauwelijks van de recente soort.

De enige nog levende vertegenwoordiger van de Ginkgoales is Ginkgo biloba. Waarschijnlijk komt de soort niet meer in het wild voor. De boom bleef door de eeuwen heen bestaan doordat hij in China en Japan in tempels werd gehouden. Tenminste ÈÈn boom die dankzij de mens heeft kunnen voortbestaan!

Het oudste exemplaar buiten China en Japan is in 1723 in de oude Hortus Botanicus van de universiteit van Utrecht aangeplant. Het is de trots van deze Hortus. Op deze mannelijke boom is een tak van een vrouwelijke tak geÎnt zodat de boom zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen heeft en vruchten kan vormen. Sindsdien heeft de boom in veel Nederlandse parken en tuinen een plek gekregen; ook op diverse plaatsen in onze wijk.

Leiden kent monumentale bomen; bomen die vanwege hun leeftijd op de lijst van beschermde bomen staan. Gezien de geschiedenis van Ginkgo biloba kan men deze boom een monumentale soort noemen.

De Laat d Kanterstraat

Burgemeester Louis Marie de Laat de Kanter (ambtsperiode 1880 - 1894)
Door Hans Elstgeest

Na de dood van Van den Brandeler, die veertien jaar het ambt van burgemeester in de sleutelstad bekleedde, is met de komst van de 51-jarige Louis Marie de Laat de Kanter, Leiden opnieuw verzekerd van een veertienjarig burgemeesterschap. De Laat de Kanter is nog maar kort in Leiden als zijn politieke carrière een aanvang neemt. In 1876 wordt hij na een herstemming (na de eerste stemming is er geen winnaar en heeft De Laat de Kanter tegen dat hij nog te kort in Leiden woont, tenminste... dat is als argument gebruikt) met 420 van de 800 stemmen gekozen en belandt zo in de gemeenteraad. Zijn portefeuille bevat onder meer 'fabricage'. Vier jaar later is hij burgemeester van Leiden.

Louis Marie de Laat de Kanter wordt op 22 januari 1829 te Goes geboren. Hij is het zesde van acht kinderen van Willem Albert de Laat de Kanter en Madelaine Henriëtte Jeanne Châtelain. Willem Albert heeft zijn achternaam, die eerst gewoon De Kanter is, veranderd in De Laat de Kanter. Oudere broer Jean Henri zal later net als Louis hoog op de politieke ladder klimmen. Hij schopt het tot lid van de Tweede Kamer voor het kiesdistrict Goes.

Adelborst
[body]Louis begint in 1844 aan een studie waar nu niet een-twee-drie uit blijkt dat hij een politieke carrière ambieert: de opleiding tot Adelborst (marine-officier in opleiding) in Medemblik.
Vijf jaar later bevaart hij, inmiddels Adelborst 1e klas, de zeeën aan boord van het fregat 'Prins van Oranje' om deel te nemen aan de derde Bali-expeditie. Dit was een strafexpeditie van het Nederlands-Indisch leger naar het vorstendom Bali in 1849 na het mislukken van de tweede expeditie. Hij zou er later de militaire Willemsorde voor krijgen...
"Bij Koninklijk Besluit van 11 december 1849 vond Z.M. de Koning goed aan de tot de tweede en derde expeditie naar Bali behoord hebbende militairen en schepelingen van de land- en zeemacht in het algemeen zijn tevredenheid te betuigen over hun bij die gelegenheid betoonde moed en volharding met de bepaling dat daarvan bij afzonderlijke dagorders, zowel in Nederland als in Indië, melding zou worden gemaakt en dat onder meer het vaandel van het zevende bataljon infanterie in Oost-Indië zou worden versierd met de Militaire Willemsorde voor de uitstekende bijzondere diensten, door dat bataljon bewezen, bij het omtrekken en aanvallen van de versterkingen van Djaga Raga op 15 en 16 april 1849."
(www.nederlandsekrijgsmacht.nl, derde expeditie naar Bali door Menke de Groot)

Huwelijk
In 1859 treedt hij in het huwelijk met Philippina Anna Petronella de Kanter. Ze is een volle nicht van Louis. Een huwelijk met iemand die zo dicht verwant is, is iets wat tegenwoordig de wenkbrauwen doet fronsen, maar in die tijd vrij normaal werd gevonden. Ze is in Paramaribo geboren op 12 maart 1836. Het huwelijk is gesloten op 20 oktober 1859 te Zaltbommel. Snel daarna wordt hun eerste kind geboren en verhuizen ze naar Batavia. Daar wacht een nieuwe uitdaging op hem. Hij heeft inmiddels ontslag verkregen uit zijn actieve militaire rol en neemt de inspectie van de kustverlichting en het loodswezen in Oost-Indië tot zijn taak. In Batavia wordt het gezin uitgebreid tot acht personen. In 1874 besluit het gezin naar Nederland terug te keren. Het vestigt zich in Leiden (Hogewoerd 139). Hoogstwaarschijnlijk viel de keuze op Leiden vanwege het uitstekende universitaire klimaat waarin zij hun kinderen willen laten studeren. In Leiden verruilt De Laat de Kanter zijn militaire carrière voor een politieke.

Politieke loopbaan
De Laat de Kanters politieke loopbaan komt overigens moeilijk op gang. Bij verkiezingen en herkiezingen is het vaak kantje boord. Maar al naargelang zijn verblijf in Leiden wordt zijn optreden steeds meer gewaardeerd. Ondanks dat hij vrij autoritair is, snel resultaat wil zien en ook een hoogoplopend conflict niet uit de weg gaat, raakte hij toch geliefd bij de Leidenaren. Mede door wat hij gepresteerd heeft: een groot deel van de Leidse huishoudens sluit hij aan op een professioneel waterleidingsysteem. De oprichting van de Leidse Duinwater Maatschappij komt dan ook op zijn naam te staan, maar de eerlijkheid gebied te zeggen dat zijn voorganger hier ook al een dikke vinger in heeft gehad. De Watertoren in de Katwijkse duinen is daar een nog steeds in werking zijnde getuige van.
Onder zijn regie wordt het Van der Werffpark gecreëerd, wordt de paardentram in gebruik genomen en worden diverse scholen, waaronder de Practische Ambachtsschool, opgericht. Ook heeft hij bemoeienissen met de universiteit (curator), de 3 Octobervereeniging (ere-voorzitter) en de Kweekschool voor de Zeevaart (commissie van toezicht).

Tegenwerking
Maar tegen het einde van zijn burgemeesterschap wordt het hem steeds moeilijker gemaakt. Het heeft sowieso nooit willen boteren tussen hem en zijn politieke tegenstanders en zelfs vanuit zijn eigen stroming wordt hij vaak tegengewerkt. Soms zelfs op het persoonlijke vlak. Heftige geschillen maken het werk soms onuitvoerbaar en het zou niet verbazen als deze stress uiteindelijk geresulteerd heeft in een fatale hartverlamming.
Toch heeft hij heel veel betekend voor de stad. Het is daarom onbegrijpelijk dat hij nooit die erkenning gekregen heeft van zijn collega's, althans, niet bij leven. Van hogerhand werd zijn inzet wel op de juiste wijze beoordeeld zo is hij naast verleende militaire Willemsorde ook geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw (1884). Louis Marie de Laat de Kanter overlijdt op 4 februari 1894. Hij is op Groenesteeg begraven.

Bronnen:
Het Leidse Pluche, www.janvanhout.nl
Historische vereniging Oud Leiden
Leidsch Dagblad
Leidse Glorie, rondleiding over de historische begraafplaats Groenesteeg (L. Kallenberg)
Wikipedia
www.nederlandsekrijgsmacht.nl

Foto's: Hans Elstgeest, J. Goedeljee & zn (portret De Laat de Kanter), RAL (watertoren Katwijk)

Reactie Cas Wiebrens op: HVOL: Panelen schaden stadsgezicht

12-3-2020 | “Zonnepanelen in de binnenstad en de Professorenwijk zorgen voor een onevenredige schade aan het beschermd stadsgezicht” stelt Gerard Kramer, bestuurslid van de Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL) in het LD van maandag 17 februari.
Het is zijn reactie op de plannen voor verruiming van de regels voor plaatsing van zonnepanelen van wethouder Fleur Spijker. Hij is hier (begrijpelijk) geen voorstander van. Beter is, zo geeft hij aan, met de verduurzaming te beginnen in de nieuwbouwwijken voordat de binnenstad eraan moet geloven.

De heer Kramer raakt een belangrijk en gevoelig punt. In de vorige eeuw dreigde voor veel gebouwen in oude binnensteden de slopershamer om ruimte te maken voor verkeer, grootwinkelbedrijven en hoogbouw. Ook voor Leiden lagen plannen voor grootschalige sloop en afbraak klaar maar dankzij het in 1974 aangetreden linkse college is Leiden dat bespaard gebleven en kent de stad nu beschermde stadsgezichten en rond de 11.000 historische panden. Men vond en terecht vindt men dat nog steeds, dat ze beschermenswaard zijn. Ook toekomstige generaties moeten ervan kunnen genieten.

Maar dat was in de vorige eeuw toen krokussen, anders dan nu, in februari nog onder de grond zaten. We hebben nu te maken met de klimaatverandering. Die noopt, willen we onze aarde behouden voor toekomstige generaties, tot dure, onprettige en ongemakkelijke maatregelen. Sommige van die maatregelen kunnen op een wat gespannen voet staan met de regelgeving ten aanzien van beschermd stadsgezicht en monumentenzorg. Het vorig jaar uitgebrachte bestuursakkoord van het college gaat daarop in. Daar staat: “ Ook in de historische binnenstad en andere beschermde stadsgezichten willen we meer ruimte bieden aan energieopwekking. Hierbij gaan we zorgvuldig te werk. We zoeken naar een nieuw evenwicht tussen behoud van historische waarden en de behoefte aan verduurzaming”. Dat het college nu de daad bij het woord voegt, is een goed signaal. Dat er naast de nieuwbouwwijken waar al langer plannen voor de energietransitie voor bestaan, ook wordt gedacht over verduurzaming in oudere wijken, inclusief het beschermd stadsgezicht, is alleen maar positief. Bewoners daar krijgen meer mogelijkheden een bijdrage aan de verduurzaming van de stad te leveren. En het ligt ook voor de hand want Leiden heeft relatief veel beschermd stadsgezicht. Wil Leiden de gestelde doelen ten aanzien van de energietransitie realiseren dan kan dat niet buiten beschouwing worden gelaten. Het gaat om bijna een derde van de totale Leidse woningvoorraad. Zonder inzet op verduurzaming in beschermd stadsgebied lukt het niet die doelen te halen. Dat zet, anders dan de heer Kramer stelt, zeker zoden aan de dijk. Voor het verdere verloop moeten we het vertrouwen hebben dat het gemeentebestuur hier goed over nadenkt en zorgvuldig omgaat met beschermd stadsgezicht. Van dat laatste ben ik na lezing van de plannen van wethouder Spijker wel overtuigd. Alleen als je over een bijna ongebreidelde fantasie beschikt, zou je kunnen zeggen dat die plannen tot een onevenredige schade aan het beschermd stadsgezicht leiden.

Cas Wiebrens

Vooraankondiging: €100 voor 1.000 liter

23-5-2021 | De Groengroep ProfBurgwijk heeft het Hoogheemraadschap Rijnland (HHR) gevraagd het buurtinitiatief 'ieder huis een regenton' financieel te ondersteunen.
Het HHR heeft bij wijze van pilot een startbedrag toegezegd. Voor de besteding van dit startbedrag heeft de Groengroep een voorstel ingediend.

Voorstel € 100,- voor 1.000 liter (pdf)

Voorstel
Kort gezegd komt het erop neer dat als je met minimaal 3 buren samen 1.000 liter opvangcapaciteit realiseert, je € 1 voor iedere 10 liter opvang ontvangt. Voor een ton van 280 liter ontvang je een subsidie van € 28 (mits je samen met je buren tonnen aansluit die samen minstens 1.000 liter opvangen). Zo verdien je al snel 30% op de aanschafprijs terug!
De precieze voorwaarden voor deze stimuleringspremie worden binnenkort officieel bekend gemaakt. De verwachting is dat de definitieve regeling niet veel zal afwijken van het voorstel van de Groengroep.

Uitvoering
De uitvoering van de stimuleringspremie is in handen van het 'Jaar van de Tuin' en GaGoed Leiden. Binnenkort zal de precieze regeling op de website van GaGoed worden gepubliceerd.

Vraag je buren
Vraag je buren alvast of zij samen met jou en minstens 1 andere buurtgenoot tegelijk een regenton willen aanschaffen en incasseer binnenkort € 100 voor 1.000 liter!

Prijsvraag!

12.02.2024 : In de wijkkrant van december stond een opmerkelijke advertentie op blz. 28: ‘Je kunt Gratis 1000 euro krijgen als je de prijsvraag wint voor het beste idee om onze Profburgwijk vóór 2030 duurzaam te maken.’

Helaas klopte het adres van de webpagina voor nadere informatie niet helemaal. Dat moet zijn:
https://www.maartenstoffers.nl/systeem/pdf/855_Prijsvraag.pdf of kijk op www.maartenstoffers.nl > Downloads > Duurzaamheid > Prijsvraag.

Update: er zijn tot nu nog geen inzendingen binnengekomen. Omdat er meerdere prijzen zijn ziet het er naar uit dat je een aardige kans op een prijs maakt als je een redelijk goed idee inzendt!

Webinar over isoleren en modern verwarmen

09-01-2022 : Aan het webinar van 21 december 2021, dat op initiatief van de werkgroep Profburgwijk Duurzaam gehouden werd, namen 30 belangstellenden deel. De deelnemers kregen veel deskundige informatie en wisselden in levendige gesprekken ervaringen uit.

Het webinar was een initiatief van de Werkgroep Profburgwijk Duurzaam, waar ook onze twee wijkambassadeurs Wilma van Griethuizen en Maarten Stoffers in zitten. Zij heetten de bijna 30 online aanwezigen welkom en gaven een korte inleiding, met daarin een korte terugblik op het wijkgesprek van 23 september, de plannen om onze wijk van het gas los te koppelen en het gegeven dat isoleren en modern verwarmen bij elke oplossing voor onze wijk cruciaal zijn. Twee andere belangrijke boodschappen, die ook later op de avond nog te horen waren:
- verduurzamen is maatwerk; elke woning is weer anders;
- isoleren is bijna altijd een voorwaarde voor je zuinig kunt verwarmen (met een warmtepomp).

Als tweede onderdeel van de avond vertelde wijkambassadeur Wilma over isoleren; zowel in het algemeen als van haar eigen woning. Zo gaat gemiddeld ca. 55% van de warmte verloren via dak, muren en ramen, en nog eens 20% door het verversen van lucht. Daar is veel winst te behalen. Ze wees ook op het belang van kierdichting, en op de verhoogde subsidies voor isolatie en warmtepompen.
En een tip voor wie de vloer wil vervangen: ga éérst na of je vloerisolatie wilt laten aanbrengen 😉.

Daarna kwam installateur Jarco van der Poel uit Zoeterwoude aan het woord. Hij raadde aan om stapsgewijs te werk te gaan, en bijvoorbeeld eerst eens te kijken of je je huis warm krijgt als je de CV-temperatuur afstelt op 50 of zelfs 40 graden. Afhankelijk van hoe dat bevalt kun je een warmtepomp overwegen; die zijn er in diverse soorten. Je kunt zo nodig ook je radiatoren vervangen door moderne, zogenaamde lage-temperatuur-radiatoren. Ook een interessante optie is om zogenaamde PVT-panelen op je dak te laten plaatsen: die wekken én elektriciteit op (PV) én warmte (T = thermisch). Je hebt dan doorgaans wel een flink dakoppervlak nodig.

Wijkgenoot Arne van Delft deelde in zijn presentatie zijn enthousiasme over zijn zogenaamde bodemwarmtepomp, waarmee je (na een forse investering) goedkoop kunt verwarmen én koelen, zonder geluid van een buitenunit. Terwijl het tijdens het webinar buiten 1,5 oC was, zat hij er met 21,5 oC letterlijk warmpjes bij! Hij had ook leuke rekenvoorbeelden die het voordeel van een warmtepomp aantoonden, zowel qua CO2 als financieel.
Arne benadrukte wel dat een bodemwarmtepomp lang niet voor elke woning de meest geschikte oplossing is. Wat betreft de PVT-panelen gaf Arne aan dat er op zijn woning op de Sitterlaan 30 m2 PVT-panelen nodig zouden zijn geweest. Maar dit zal voor iedere woning weer anders zijn.

Inmiddels was het bijna half tien en ontstond er een levendig gesprek tussen meerdere ‘aanwezigen’ over vermogens (van warmtepompen), dakkapellen, terugverdientijd (‘wil je die ook weten van je nieuwe auto of keuken?’), welstandsregels en isolatieglas (isoleert goed maar is heel duur).

Wijkambbasadeur Maarten stak ons nog een hart onder de riem bij eventuele tegenvallers: de kunst is om op te krabbelen als je valt, en weer door te gaan. Ook al loopt het verduurzamen anders dan je had verwacht. Gelukkig is er steeds meer informatie en (grotendeels gratis) ondersteuning beschikbaar: van een energiecoach, van Erfgoed Leiden, van het energieloket van de gemeente (www.duurzaambouwloket.nl), op de website van onze wijkvereniging, enz. enz.
Deze informatie is ook te vinden in de powerpoint-presentatie van het webinar via de link hier onder.

Voor vragen kunt u altijd contact opnemen met de wijkambassadeurs: Wilma van Griethuizen (duurzaamprofburgwijk@gmail.com) of Maarten Stoffers (Profburgwijk@GaGoed.nl) .

Rob Beurse krijgt een lintje!

In juni 2017 sloegen de Wijkvereniging, Gymsport Leiden en Brede School De Arcade de handen ineen omdat ze vonden dat deze super-vrijwilliger een koninklijke onderscheiding verdiende. De Koning was het daar helemaal mee eens en daarom kreeg Rob vandaag een lintje van de burgemeester.

In een volle Hooglandse Kerk en in bijzijn van echtgenote Elly en kinderen en kleinkinderen werd Rob, die echt van niets wist, benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.
Op 27 april rond een uur of 11 's morgens zet de wijkvereniging Rob nog even in het zonnetje bij de feestelijkheden van Koningsdag.

Participatie Energietransitie Profburgwijk PEP

2023 : Om met de gemeente mee te denken over de energietransitie in de Profburgwijk is een nieuwe werkgroep ontstaan. De aanleiding voor deze werkgroep zijn de plannen om heel Nederland van het gas af te sluiten, zodat de CO2-uitstoot aanzienlijk gaat verminderen, opwarming van de aarde stopt en de aarde leefbaar blijft voor de volgende generaties.

De gemeente is hiervoor een plan aan het maken (Transitievisie Warmte). De deelnemers van de werkgroep zijn mensen met ervaring en kennis over verschillende onderwerpen, zoals energietransitie, verduurzaming, all-electric verwarmen, zonnepanelen etc. Ze willen meedenken en hun kennis delen in de wijk en met de gemeente, zodat we ook in de toekomst onze huizen op een duurzame manier kunnen verwarmen.

Meer informatie over de plannen van de gemeente is te vinden op www.leiden.nl/energietransitie, op deze site vindt u een tab: Documenten.

Wil je informatie over en/of meedoen met deze werkgroep (PEP), mail dan naar duurzaamprofburgwijk@gmail.com

Elleboogje voor de nieuwe voorzitter Han van Overbeeke (l) (foto RBF)

Goed bezochte Algemene ledenvergadering

16-7-2020 | Op de dag dat de Fransen de bestorming van de Bastille herdenken, vond de uitgestelde ALV van onze vereniging plaats in het Bonaventura college. Waarnemend voorzitter Chris van Voorden opende de vergadering, waarbij circa dertig leden aanwezig waren. Van Voorden roemde de samenwerking met de scheidende bestuursleden Joop van Pijkeren en Monica Wigman.

Na de reguliere goedkeuringen van notulen en jaarverslag, gaf penningmeester Karin Jansen inzicht in de besteding van de beschikbare gelden. Ook 2019 heeft per saldo een klein overschot op de jaarrekening opgeleverd. De begroting 2020 is als gevolg van corona wat anders dan voorgaande jaren. Jansen gaf een korte toelichting op de door de kascontrolecommissie goedgekeurde jaarrekening. Haar oordeel is dat de PBW-vereniging een financieel gezond wijkorgaan is en dat ook zal blijven. Zeker als alle leden hun contributie betalen.

Bestuur
Personele wisselingen waren al eerder aangekondigd en zijn nu door de ALV bekrachtigd. Daarmee is het PBWbestuur weer compleet: een nieuwe voorzitter Han van Overbeeke en secretaris Jackelien Kuntz. Karin Verbaken en Bob Goulooze houden zich respectievelijk bezig met wijk issues en communicatie.

Jaarplan
De nieuwe voorzitter vertelde over het jaarplan 2020 en ging in op vragen over de positie van de PBW. Het is voor de wijkvereniging neemt vaak lastig zelf stelling te nemen in diverse issues, vanwege de verdeeldheid die de wijk kenmerkt. De vereniging wil proberen bij te dragen de dialoog in de wijk gaande te houden. Daarnaast wil het bestuur kijken of de procedures rond de issues correct zijn gevolgd en wil het de gemeente aanspreken op participatie. Daarbij zal aansluiting worden gezocht bij andere wijkverenigingen.

‘Onverwoestbare’ Ginkgo biloba

Door Rinny Kooi

De takken staan voor het laatst getekend
bruin tegen strakgespannen blauw.
Een paarse lentewolk stijgt zwevend
en felle valken krijten rauw om het horst in de wiegende kruin.
Werklieden in bleekblauwe kielen
trekken de stugge staaldraad schuin
en zon blijft op een zaagblad wielen.

Hans Warren (1921-2001) in ‘Te vellen boom’

Er was eens een negentigjarige Ginkgo biloba. Trots en fier hief de boom zijn takken omhoog tegen het strakgespannen blauw. Toen kwam er een boze donderbui die zijn bliksemschichten op de boom losliet. Deze kreeg een geweldige opdonder. En hoewel hij zijn takken fier omhoog bleef heffen was de boom in zijn hart gekwetst. Een aantal takken ging dood en boven in de boom begon het gekwetste hart, de kern van de stam, hol te worden. En alsof de boom niet erg genoeg geplaagd was zag ook nog een paddenstoel kans zich op de stam te vestigen...

Paddenstoel
In mijn boek ‘Bomen in de buurt’ is ook de Ginkgo besproken. Ik vertel allerlei bijzonderheden over deze boom, zoals de herkomst, naamgeving, de vorm van de bladeren, bloei- en voortplantingswijze, religieuze betekenis, producten die ervan gemaakt kunnen worden en de relatieve ongevoeligheid voor aantastingen. Ik schreef: “In het algemeen is de Ginkgo zeer bestendig tegen aanvallen door insecten, schimmels (paddenstoelen), bacteriën en virussen. Bovendien kan de boom goed tegen luchtvervuiling in een stedelijke en industriële omgeving. In het buitenland (New York, Tokyo) wordt hij om die reden aangeplant als straatboom. Ook in ons land wordt de Ginkgo als straatboom aangeplant, bijvoorbeeld in Rotterdam en Voorhout.”
Het boek was ‘nog vers van de pers’ toen Prof. Dr. J. Lever mij belde en vertelde dat in Amsterdam in de Albrecht Dürerstraat een paddenstoel in een Ginkgo groeide. Dat was reden die paddenstoel te gaan bekijken. Het bleek dat de dikrandtonderzwam, Ganoderma australe (Fr.) Pat. (synoniem G. adspersum (Schulzer) Donk, zich daar had gevestigd. In de Leidse binnenstad is G. australe o.a. aangetroffen op de beuk, de eik, de esdoorn en de paardenkastanje (J.P.H.M. Adema., 2008. Vliegenzwammen op het Rapenburg. Paddenstoelen in de binnenstad van Leiden. Uitg. Ginkgo, Leiden.). Niet lang nadat ik de paddenstoel in Amsterdam had bezocht vond ik dezelfde soort ook in een Ginkgo in Het Plantsoen. Hans Adema bevestigde mijn waarneming. Het gaat om de boom die in het Plantsoen staat aan het water tegenover Plantsoen nr. 43. Vanuit onze wijk is hij vanaf de Zoeterwoudsesingel ter hoogte van het nr. 53 te zien. Ik realiseer mij dat het waarnemen van de dikrandtonderzwam in een loofboom niet zo bijzonder is, maar dat dit wel het geval is als hij in een Ginkgo zit. Immers een Ginkgo wordt nooit door schimmels aangevallen.

Boom als plaaggeest
De Ginkgo wordt niet alleen lastig gevallen door ‘lastposten’, de boom ‘plaagt’ zelf ook. Het is opvallend dat stadsvogels deze soort mijden als zij volop in blad zitten. Auto’s die in de Albrecht Dürerstraat onder deze boom staan worden nooit bevuild met uitwerpselen, dit in tegenstelling tot elders onder bomen geparkeerde wagens (pers. med. J. Lever). Zodra de bomen in de herfst hun bladeren laten vallen gaan de vogels er wel in zitten. Mogelijk geven de bladeren een voor vogels ‘vieze’ geur af.
De Ginkgo kan zich heel goed handhaven in een stedelijke omgeving. Hoewel uit de hier gepresenteerde informatie duidelijk is dat deze soort niet onaantastbaar is voor plaagorganismen kan wel worden gesteld dat het verstandig zou zijn Ginkgo ook in Leiden als straatboom te gebruiken.

Kap
Ik ben dit verhaal begonnen met de blikseminslag in een Ginkgo. Het gaat om de eerder genoemde Ginkgo in Het Plantsoen. Het was een forse boom en werd eind van de jaren negentig door de bliksem getroffen en begon daarna van bovenuit te rotten en hol te worden. De renovatie van Het Plantsoen die een aantal jaren geleden heeft plaatsgevonden heeft deze boom ook geen goed gedaan. Ook heeft de boom last van de schimmel (de paddenstoel). Op diverse plaatsen onderaan de stam waren de vruchtlichamen zichtbaar. De boom zou er niet dadelijk aan dood gaan maar mogelijk wel zwakker worden en daarom wilde de gemeente hem kappen. Dat vond ik erg jammer omdat ik graag wilde volgen hoe de paddenstoel in de stam zich zou ontwikkelen. Zou de boom de schimmelinfectie kunnen overleven? De gemeente heeft hem toen op mijn verzoek op ca. 2,5 meter hoogte afgezaagd. In het voorjaar van 2008, op een zonnige dag, werd voor deze Ginkgo het gedicht van Hans Warren werkelijkheid. “De takken ‘stonden’ voor het laatst getekend bruin tegen strakgespannen blauw” toen de werklieden langs kwamen om hem om te zagen.

Uitlopen
In het verleden heeft een Ginkgo een opmerkelijke aanval overleefd. Een Japanse notenboom was de enige boom die na de atoombom op Hiroshima op 6 augustus 1945 nog overeind stond. Op 1 km afstand van de bominslag stond een Ginkgo naast een Japanse tempel. De tempel werd vernietigd maar de zwaar beschadigde boom liep weer uit zonder belangrijke deformaties. Die boom is nu beschermd en wordt beschouwd als een symbool van hoop. De trap van de nieuw gebouwde tempel heeft men eromheen gebouwd.
Ook de Ginkgo in Het Plantsoen is geweldig gaan uitlopen. Slapende okselknoppen in de stam zijn geactiveerd en daaruit zijn twijgen tevoorschijn gekomen. De stam wordt nu omringd door allerlei twijgen, een enkele is zelfs ca 2,5 meter lang. Uiteraard zijn de paddenstoelen nog aanwezig. Een enkele twijg wordt zelfs omringd door zo’n zwam (zie foto). Een jonge twijg is niet sterk genoeg om zich door deze harde paddenstoel te boren. Daarom moet de zwam rond de twijg zijn gegroeid. Zal de boom net als de Ginkgo uit Hiroshima de ‘aanval’ overleven? We wachten het af. Maar het is wel een bijzonder verschijnsel dat zich aan de rand van onze wijk heeft voorgedaan.

De Gijselaarstraat

Burgemeester De Gijselaar (ambtsperiode 1910-1926)
Door Hans Elstgeest

Er is maar eene goeie Leienaar, en dat is De Gijselaar

’Er is maar eene goeie Leienaar, en dat is De Gijselaar...’ Zo toegezongen worden door het overgrote deel van de Leidse bevolking… dan moet je wat bijzonders in je mars hebben. Zeker na een betrekkelijk korte periode in de Leidse geschiedenis.

In 1920, nog maar tien jaar burgervader, wordt hem (als dank voor zijn grote inzet tijdens de oorlogsjaren) een monumentale gemetselde stenen bank geschonken door de Leidse bevolking uit handen van een speciaal voor deze gelegenheid opgericht comité: 'Huldeblijk de Gijselaar'. Dit fraai stukje Leids straatmeubilair, is geplaatst aan de kop van het al even monumentale Rapenburg. Deze Gijzelaar(s)bank (ook wel werklozenbank genoemd) is ontworpen door kunstenaar W.C. Brouwer (1877-1933). Gekscherend en doelend op De Gijselaars bankiersverleden wordt gezegd dat dit de enige bank is die dag en nacht open is.
Begin jaren tachtig is het stenen gevaarte opeens verdwenen om in 1985, na belangrijk herstelwerk aan de overkluizing van het Rapenburg/Galgenwater, in volle glorie en met vernieuwd metselwerk weer ten tonele te verschijnen. Inmiddels maakt de bank deel uit van het Leids Beschermd Stadsgezicht en worden er opnieuw herstelwerkzaamheden uitgevoerd aan de keramische tegels van het zitgedeelte.

Knuffelbeer
Maar waarom deze geste van de Leidenaar aan zijn burgemeester, en vanwaar dat lied? Daar waar het met De Gijselaars voorganger De Ridder maar niet wilde boteren tussen burger en burgervader, kan De Gijselaar, die in 1910 zijn ambt aanvaardt, al snel geen fout meer maken bij de Leidse bevolking. Waar ligt dat dan aan?
Evenals zijn voorganger is De Gijselaar een niet in Leiden geboren, christelijke, oud Hollandse regent. Beide rechts in het politieke spectrum¹. Daar kan het niet aan liggen. Nee, De Gijselaar onderhoudt naast de vele neven- en erefuncties die een burgemeesterschap met zich meebrengen innig contact met de gewone Leidse bevolking. Hij maakt geen onderscheid, is onpartijdig en is een buitengewoon harde werker, van vroeg in de morgen tot laat in de avond. Hij is een zeer innemende persoonlijkheid Tel daarbij zijn uitstekende sociale vaardigheden op, zijn goed ontwikkeld empathisch vermogen, zijn grote gestalte en soms iets onbeholpen manier van doen... Het maakt hem tot wat men tegenwoordig noemt: een knuffelbeer.

Jhr. Mr. Dr. Nicolaas Charles de Gijselaar is op 21 oktober 1865 in Gorinchem geboren. Zoon van een bankier en gemeenteraadslid van diezelfde stad. Zijn lager en voortgezet onderwijs geniet hij in deze stad en aan het gymnasium in Haarlem. Zijn daaropvolgende academische studie brengt hem voor het eerst naar Leiden alwaar hij in oktober 1891 promoveert op stellingen in de Rechtswetenschap en op dissertatie (het Panama-kanaal, 1891) in de Staatswetenschap. Hierna is hij voor korte tijd werkzaam als advocaat en procureur te Amsterdam. Al snel roept de bankiersfirma 'De Gijselaar & Co' hem op plaats te nemen in het familiebedrijf en huwt hij de uit Vuren afkomstige Anna Daniëlla Wilhelmina Cornelia Viruly (1874-1945), een gelukkig huwelijk dat overigens kinderloos blijft. Intussen is hij ook verbonden met het Kantongerecht te Gorinchem en is hij lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland voor het kiesdistrict Gorinchem.
In 1910 wordt hem het burgemeesterschap van Leiden aangeboden na het overlijden van burgemeester De Ridder. Van 1 maart 1910 tot 1 januari 1927 zit hij in het Leidse pluche, vanaf 1913 gecombineerd met het lidmaatschap van de Eerste Kamer der Staten Generaal. Deze functie bekleedt hij tot vlak voor zijn dood, inmiddels tien jaar nadat hij het burgemeestersambt voor gezien heeft gehouden. Hij is zeer populair.
Zijn populariteit komt onder meer tot uiting in de met zijn bemoeienis op touw gezette distributie van voedsel, kleding en allerhande goederen voor de allerarmsten die gebukt gaan onder de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog. Bij dit soort acties wordt hem het verwijt gemaakt te veel werk naar zich toe te trekken. Maar dat zit in z’n DNA, niet gestuurd door vooropgezette persoonlijke belangen.

Ook voor onze wijk heeft hij het een en ander kunnen betekenen, al dan niet met medewerking van zijn voorganger(s): tijdens zijn ambtsperiode rijden er trams die door elektriciteit gevoed worden, is het Rijn- Schiekanaal verlegd en de gemeentelijke HBS gebouwd.

Afscheid
Maar hoe geliefd De Gijselaar ook is, zijn gezondheid laat hem steeds meer in de steek en op 1 januari 1927 moet hij zijn geliefde Leidenaren vaarwel zeggen. Hij is al geruime tijd ziek en moet zijn werkzaamheden met regelmaat aan de locoburgemeester overlaten.
De Gijselaar verlaat het statige Rapenburg 65 voor een (niet onaardig) onderkomen in Wassenaar. Hij houdt overigens een stevige band met Leiden en laat zich regelmatig zien in de stad, zowel op festiviteiten zoals de 3 Octoberfeesten en tijdens de nasleep van de grote stadhuisbrand in 1929.
Op 21 december 1937 overlijdt De Gijselaar in zijn woonplaats Wassenaar en wordt hij onder grote belangstelling op Rhijnhof ter aarde besteld. Zijn opvolger wordt Adriaan van de Sande Bakuyzen, zoon van de sterrenkundige die al vernoemd is in de Wijkkrant.

Zo is wat mij betreft de cirkel rond en komt er een eind aan de reeks van 42 professoren en acht burgemeesters die ik de afgelopen zeventien jaar in de Wijkkrant de revue heb laten passeren.

¹De term 'rechts' of 'links' had in die tijd overigens een andere lading dan nu. Heden ten dage staan die termen voor tegenovergestelde belangen. Er zijn tijden geweest - nog niet zo heel lang geleden - dat links en rechts elkaar 'niet moesten'. Aan het begin van de 20ste eeuw stond de term rechts echter voor de wat meer gematigde confessionele, vaak Christelijke partijen en links voor de niet-confessionele partijen zoals de liberalen en de sociaal democraten. Na de Tweede Wereldoorlog werden de verschillen groter wat leidde tot polarisatie tussen de conservatieve (rechtse) partijen en de progressieve (linkse) partijen. Later onder de kabinetten Lubbers en vooral Kok verdwenen die verschillen weer en bleek dat een partij als de 'rechtse' VVD uitstekend kon samenwerken met een 'linkse' PvdA).

Bronnen:
DBNL, jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letteren 1942, C.W. vd Pot.
Jaarboek Ver. Oud Leiden, Tien burgemeesters (1851-1964), J.P. Duyverman.
Leiden, de geschiedenis van een Hollandse stad deel 4, R.C. v Maanen.
MyHeritage.nl
Parlementair documentatie centrum RUL.
Parlement.com
Rijksmonumenten.nl
Wikipedia

Foto's:
Portret, Parlement.com
Onder curatoren, geheugenvannederland.nl
Graf, villa te Wassenaar en Gijselaarsbank, Hans Elstgeest

Bijschriften foto's:
1. Portret van N.C. De Gijselaar.
2. Onder curatoren, burgemeester De Gijselaar (midden), geflankeerd door de heren M.G. Oppenheim (l) en H.A. Lorentz (r).
3. Villa 'Lugdunum', Stoeplaan 1 te Wassenaar, in opdracht van De Gijselaar in 1927 gebouwd. Inmiddels omgedoopt tot villa 'De Gijselaar'.
4. De Gijselaarsbank, in afwachting van herstel van het zitgedeelte.

Aandacht! Bewonersavond duurzaamheid

Op 22 juni a.s. is er een bewonersavond via ZOOM waarin de wijkambassadeurs duurzaamheid zich voorstellen, en waarbij we ingaan op groene daken: ervaring met sedum op het dak, zonnepanelen op het dak. Vragen kunnen worden gesteld aan mensen van Groene Grachten, Groene daken, expert zonnepanelen en Erfgoed Leiden en Omstreken.
Aanmelden bij duurzaamprofburgwijk@gmail.com

Poster videobijeenkomst 22-6-2020 (pdf)

Wijkambassadeur Maarten Stoffers zal een toelichting houden over hoe hij bewoners van de ProfBurgwijk, die hun dak willen isoleren of van zonnepanelen voorzien, van dienst kan zijn. Ook wordt er voorlichting verschaft door bewoners die zelf ervaring hebben met verduurzaming van hun woning en door Duurzaam Bouwloket en Ergoed Leiden. Voor de virtuele bijeenkomst wordt van Zoom gebruik gemaakt. U kunt u aanmelden bij de wijkambassadeur Maarten Stoffers: info@maartenstoffers.nl of duurzaamprofburgwijk@gmail.com.

Foto: Marjolein Fontijne

Ieder huis een regenton!

29-4-2021 | De noodzaak om regenwater op te vangen wordt door de klimaatverandering steeds groter. De Groengroep ProfBurgwijk wil daarom de aanschaf van een regenton stimuleren. Zij doet dat onder meer met een 'ontzorgingspakket'.

Instructiefilmpje montage
Stimulerings regeling €100,- voor 1000 liter

Montagehandleiding voor Avanti vulsysteem (pdf)
Regentongids van 31 mei 2021 (pdf)
Voorbeeldcollectie maart 2022 (pdf)
Regenton bestellen? (16 maart 2022) (pdf)
Artikel uit Wijkkrant 79 (pdf)

Dit pakket bestaat uit:

een probeercollectie regentonnen om een ton eerst thuis te kunnen 'passen'
informatie over selectie, aansluiting , subsidie e.d.
een kortingsaanbod bij 2 leveranciers
klushulp door handige buurtgenoten

De Groengroep ProfBurgwijk deelt informatie over het project “ieder huis een regenton' door middel van:

Een regentongids met informatie over het project 'ieder huis een regenton”, links naar allerlei websites, informatie over de probeercollectie, installatie van een regenton, subsidiemogelijkheden en kortingsaanbod.
Beschrijving van de voorbeeldcollectie
Instructie voor bestellen met korting

Al deze documenten zijn in ontwikkeling; check deze website voor de laatste versie en nieuwe informatie.
Aan de uitgebreide montagehandleiding wordt op dit moment (30-4-2021) nog hard gewerkt.

U kunt deze documenten downloaden via de links onder dit artikel.

Probeercollectie
De probeercollectie staat in ieder geval tot ongeveer 10 mei in de ProfBurgwijk; daarna gaat de voorbeeldcollectie “op reis door Leiden” en wordt het lastiger om de tonnen op individuele basis te lenen. Benut de kans om nu nog laagdrempelig een regenton uit te proberen.
In de week na de kijkdag op 22 mei zijn de tonnen uit de probeercollectie ook weer beschikbaar voor individuele "pas-sessies".

Heb je nog vragen of suggesties, wil je een straatinitiatief opstarten, zoek je een klushulp of wil je een afspraak maken om een regenton te bezichtigen/even thuis op zicht te plaatsen? Mail naar regentonleiden@gmail.com.

De Groengroep hoort het graag als je een regenton hebt besteld en bij welke leverancier. Foto’s van de aangesloten ton(nen) zijn zeer welkom. Leuk om te kunnen monitoren hoever we al op weg zijn naar ons doel 'ieder huis een regenton!'.

Foto: William StVigor | Flickr

Grondwaterpeil gaat naar beneden / Groundwater going down

22.04.2024 : UPDATE. Een artikel in het Leidsche Dagblad meldt een enigszins genuanceerd antwoord van de gemeente. Een woordvoerster zegt: "De Professorenwijk heeft geen structureel hoge grondwaterstanden. In de wijk gaan we het grondwaterpeil niet zozeer verlagen, maar we gaan het grondwater wel reguleren, hiermee voorkomen we extremen."
English follows the Dutch text

Ook zegt de gemeente dat het de verantwoordelijkheid van de bewoners is om hun kelder waterdicht te maken.
Maar er ligt een plan voor een netwerk aan drainage en eerst wordt het oostelijk deel van de wijk aangepakt. En dan zullen andere delen van de stad volgen. “De komende jaren wordt op deze manier een gebied ter grootte van ongeveer 80 voetbalvelden klaargemaakt voor de toekomst."

05.04.2024 : Tijdens de Profburgwijk ALV vorige week klaagden een aantal leden dat het grondwaterpeil in de wijk te hoog was, waardoor sommige kelders en kruipruimtes te vochtig werden of zelfs onder water kwamen te staan. Het bestuur heeft toegezegd hierover contact op te nemen met de gemeente.
Het bestuur is nu verheugd te kunnen mededelen dat de gemeente heeft ingestemd met een verlaging van het waterpeil. Dat zou de grootste problemen in onze wijk moeten oplossen.

Groundwater going down
UPDATE. An article in the Leidsche Dagblad reports a somewhat nuanced answer from the municipality. A spokeswoman says: "The Professorenwijk does not have structurally high groundwater levels. We are not going to lower the groundwater level in the district, but we are going to regulate the groundwater, in order to prevent extremes."

The municipality also says that it is the residents' responsibility to make their basement waterproof.
But there is a plan for a drainage network and the eastern part of the district will be tackled first. And then other parts of the city will follow. “In the coming years, an area the size of approximately 80 football fields will be prepared for the future in this way."

05.04.2024: During the Profburgwijk AGM last week, a number of members complained that the groundwater level in the district was too high, causing some basements and crawl spaces to become too humid or even flooded. The board has agreed to contact the municipality about this.
The board is now pleased to announce that the municipality has agreed to a lowering of the water level. That should solve the biggest problems in our district.

Heel Leiden op de fiets

28-5-2020 | Nieuw fietsbeleid zal voor meer ruimte, comfort en veiligheid voor de fietser moeten zorgen. Ook onze wijk komt in dit programma aan de orde.
Het wordt vanaf 29 mei t/m 9 juli voor inspraak vrijgegeven.

Concept beleidsprogramma Fiets 2020-2030 (pdf)

Leiden is een echte fietsstad, van de Leidenaren fietst 67% iedere dag en 92% heeft een fiets. De fiets is het belangrijkste vervoermiddel in onze stad. De gemeente wil fietsen zo aantrekkelijk, veilig en comfortabel mogelijk maken. In het Beleidsprogramma Fiets 2020-2030 staat hoe Leiden dit de komende jaren doet. Er komen meer plekken om de fiets te stallen en Leiden werkt aan veilige en comfortabele fietsroutes. Zo wordt het aantrekkelijker om de fiets te pakken en zijn we voorbereid op de verwachte groei van 40% meer fietsers. Fietsen zorgt voor schonere lucht in de stad en voor een betere bereikbaarheid.

ALV Professoren- en Burgemeesterswijk 10 mei 2021

12-5-2021 | Algemene ledenvergadering (ALV) Professoren- Burgemeesterswijk wordt dit jaar online gehouden op 10 mei 2021.Dit jaar was de Algemene ledenvergadering (AL) van onze vereniging online. Het bestuur legde verantwoording af over 2020 en lichtte de plannen voor 2021 toe.

Notulen ALV 2020 (pdf)
Jaarverslag 2020 (pdf)
Jaarrekening 2020 (pdf)
Begroting 2021 (pdf)
Jaarplan 2021 (pdf)
Ingezonden: Doelstelling wijkvereniging - actueel of niet (pdf)
Ingezonden; Roomburgerpark en PBW (pdf)

2020 was vanwege de corona-pandemie wat activiteiten betreft een mager jaar. Rond de wijkissues was het Roomburgpark het thema waar het meest over was te doen. Dat laatste bleek ook uit de in 2020 gehouden enquête.
De kascommissie had lovende woorden voor scheidend penningmeester Karin Jansen.
Er zijn twee nieuwe bestuursleden benoemd, penningmeester Loes van der Hulst en bestuurslid John Molenaar. De gewenste verjonging in het bestuur is daarmee een feit.

Een levendige discussie over de doelstelling van de vereniging, belangenbehartiging en hoe die vorm te geven, mondde uit in de oprichting van een werkgroep die het thema gaat verkennen. In het najaar komen we daar op terug.

Ten slotte kreeg het thema duurzaamheid aandacht in een oproep de communicatie van de vereniging te digitaliseren.
Wij kijken terug op een geanimeerde en constructieve online vergadering.

Bij goud hoort een feestelijke Goudenregen

Door Rinny Kooi

Een oase van geel goud,
onspringt uit het kale hout.
Glanzend in de zonneschijn.
Hoe mooi kan regen zijn.

Hilly (pseudoniem) in Goudenregen, www.gedichten-freaks.nl/558012

Dit is de vijftigste editie van de wijkkrant… Een goede gelegenheid om de goudenregen (Laburnum anagyroides Medik) in dit nummer te bespreken. Onder meer aan de Lorentzkade tegenover nummer 12 staat een relatief grote boom. Als hij bloeit is het een mooi gezicht.

Heerlijk geurende feestboom
De goudenregen vind ik een prachtige boom. Dat is hij waarschijnlijk ook voor de dichteres Hilly die haar gedicht op een website plaatste. En ook voor enkele andere anonieme dichters die op dezelfde site een gedicht over een goudenregen publiceerden.

Misschien wel de oudste Gewone goudenregen in Leiden is die in de Leidse Hortus Botanicus, die bij de ingang naast het poortgebouw staat. Op het bordje ernaast staat het jaartal 1601 als jaar van aanplant vermeld. Dat is dit jaar dus 410 jaar geleden. Als de goudenregen in de Hortus Botanicus bloeit, wordt de aandacht van bezoekers getrokken door de felle gele kleur van de bloemen in lange trossen (10-20 cm) hangen.

En het is niet alleen de kleur die aandacht trekt. Rond de boom beheerst dan een verrukkelijke, zoetige geur de omgeving. Insecten als wespen en hommels worden gelokt om de bloemen te bestuiven. Zelf heb ik wel eens (met succes!) bij die boom een val voor wespen opgehangen. Ik had ze nodig om studenten les te geven over de bouw van een wesp. De goudenregen is een echte ‘hommelboom’. De nectar zit diep in de bloemetjes, vlinderbloemetjes genoemd. Hommels hebben een lange tong waardoor ze die nectar kunnen bereiken. Bovendien zijn hommels relatief zwaar. De stuifmeelkorrels en de stempels van de bloemetjes zitten iets ‘verpakt’ in de bloemen. Met hun gewicht kunnen hommels de bloemetjes openen en daardoor het bestuivingsmechanisme in werking zetten. Het resultaat kan een paar maanden later worden waargenomen. Dan hangen in de boom slanke, soms gedraaide, ca. 6 cm lange peulen met giftige zwarte boontjes in de boom. Rijpe peulen exploderen waarna de boontjes worden verspreid. In de winter kan men de resten van deze peulen nog zien hangen. In mijn tuin is ruim vijfentwintig jaar geleden op ca. twaalf meter afstand van een goudenregen een boontje gaan kiemen en dit heeft ook een boom opgeleverd.

Niet om te eten
De wetenschappelijke naam van de Gewone goudenregen, waartoe het exemplaar in de Hortus behoort, luidt Laburnum anagyroides Medik. De geslachtsnaam, Laburnum, is de oude Latijnse naam van de goudenregen. De soortaanduiding anagyroides betekent ‘gelijkend op anágyris’. Dat is de Latijnse transcriptie van een oude Griekse plantennaam anagûris. Daarmee werd een heester aangeduid met stinkende peulen. De afleiding en de betekenis van de naam zijn onbekend (Backer, C.A., 2000. Verklarend woordenboek van wetenschappelke plantennamen, Veen, Amsterdam). Stinken de peulen van de goudenregen? Ik heb ze geplukt en eraan geroken. Ze ruiken naar verse, ongekookte tuinboontjes. Ik vind dat geen vervelende lucht. Dat ze naar boontjes ruiken is niet verwonderlijk want de goudenregen en tuinboontjes (Vicia faba L.) horen beide thuis in de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae of Fabaceae).

De leden van deze vlinderbloemenfamilie bevatten specifieke plantenstoffen, o.a. alkaloïden, die giftig zijn. Door het eten van ongekookte boontjes kan men ziek worden. Ik waag het daarom niet om delen (bladeren, peultjes, bonen enz.) van de goudenregen te eten. Deze boom behoort tot onze giftigste tuinplanten. De goudenregen bevat de bitter smakende chinolizidine-alkaloïden die buiten de vlinderbloemfamilie zelden in planten worden aangetroffen. Het eten door kleine kinderen van de giftige peulen en zaden heeft wel eens een fatale afloop gekregen (Van Genderen, H., L.M. Schoonhoven & A. Fuchs, 1996. Chemisch Oecologische Flora van Nederland en België. KNNV uitgeverij). Dergelijke giftige stoff en gebruiken planten als afweerstoffen tegen belagers.

Er zijn ook dieren die gespecialiseerd zijn in het eten van planten die deze stoffen bevatten. Dat geldt voor de rupsen van de nachtvlinder met de naam de goudenregenspanner (Pseudoterpna pruinata Hufnagel, 1767). Zij eten ook andere planten uit de vlinderbloemfamilie zoals brem (Cytisus scoparius (L.) Link) en gaspeldoorn (Ulex europaeus L.) ( Weeda, E.J., R. Westra, Ch. Westra. & T. Westra, 1995. Nederlandse Oecologische Flora Uitgave IVN, Vara & KNNV). In plantenbladeren wordt uit CO2 en water onder invloed van zonlicht suiker gevormd. Dat suiker lost op in water; dat sap wordt floëemsap genoemd. In dat sap kunnen ook andere plantenstoffen terecht komen, o.a. de giftige alkaloïden uit de goudenregenbladeren. Bladluizen die dit sap opzuigen krijgen ook de giftige stoffen binnen. En de goudenregenkever (Bruchidius villoses Sharp), die giftige goudenregenzaden eet, krijgt ze ook binnen (zie Van Genderen et al.). Zo worden bladluizen en die kever ook giftig. Die gifstoffen beschermen deze insecten ook tegen hun belagers.

Giftige vruchten van een plant herinneren mij altijd aan Thomas, het toen zesjarige zoontje van mijn vroegere buurman. Hij vertelde mij dat hij van zijn ouders alleen maar bessen mocht eten, die bij de groenteman waren gekocht!

Andere bijzonderheden
De goudenregen hoort thuis in Centraal en Zuidelijk Europa. In 1560 is hij ingevoerd in Frankrijk (Brosse, J., 2010, Larouse des Arbres, Larousse) en later ook in Nederland. De boom wordt ca. zeven meter hoog en heeft een gladde bruine schors met poriën. De bladeren van deze boom zijn drietallig. Het spinthout, het hout tussen de bast en de kern, is geel; het keiharde kernhout is donker chocoladebruin. Goudenregenhout wordt voor houtsnijwerk gebruikt.

Veel bomen, bijvoorbeeld de Japanse kers (Prunus serrulata Lindl.) zijn geënt op een verwante onderstam. Dit doet men vaak omdat een bepaalde soort hier niet uit zaad kan worden opgekweekt. Veelal zorgt men ervoor dat de onderstam niet doorgroeit. Soms groeit een knop van de onderstam door in de ent. Dan ontstaat een vreemd mengsel van soorten. In 1825 is op deze wijze in Frankrijk een steriel product gekweekt – door de tuinman Adam – tussen de goudenregen en een Spaanse verwant, Cytisus purpureus, een lila bloeiende soort. Dat product kreeg de naam Laburno-cytisus adamii. Daaruit is een boom ontstaan met de bast van de Spaanse vorm en verder veelal kenmerken van beide soorten zoals lila of gele bloemen (Thomas, P., 2009, Trees: Their Natural History. Cambridge University Press).

Goudenregenfeest
Een paar jaar geleden nam ik ’s morgens bij gemeente Leiden deel aan een workshop over bomen. De goudenregen bloeide en de boom in mijn voortuin zat volop in het blad. Het miezerde buiten en miljoenen druppeltjes water maakten het gebladerde nat. Na afloop van de workshop belde mijn huisgenoot en vertelde dat een boom was omgevallen. Mijn wonderschone tweestammige goudenregen rotte een beetje aan de basis van de stam. Die stam kon het gebladerte niet meer dragen, brak af en lag op de stoep. Dat ging mij erg aan het hart maar de vele kleine kinderen in mijn straat dachten daar anders over. Zij plukten volop takken met bloemen en bezorgden die bij alle straatbewoners. Het ‘droevige’ einde van deze boom veranderde in een goudenregenfeest. Deze soort is voor mij echt een feestboom; zou hij niet een prachtige kandidaat zijn om ergens in de wijk aan te planten ter gelegenheid van deze vijftigste wijkkrant?

De Meij van Streefkerkstraat

Burgemeester De Meij van Streefkerk (ambtperiode 1820 - 1842)
Door Hans Elsgeest

Burgemeester De Meij van Streefkerk heeft geen grootse dingen gedaan, maar het is vooral de tijd waarin hij in het stadsbestuur opereert - als bestuurder en ook als burgemeester – die turbulent is te noemen. Een aantal belangrijke hervormingen in het stads- en landsbestuur kruist zijn werkzame leven. Daarvan zijn de Bataafse Revolutie, de Franse overheersing en het begin van de moderne monarchie de belangrijkste.

Jhr. Mr. Jean Gijsberto de Meij van Streefkerk is in Leiden geboren op 10 juli 1754, zoon uit een gefortuneerde regentenfamilie. Zijn ouders, Jacob Jan de Meij van Streefkerk en Johanna Rosina Jacoby, zijn gereformeerd en trouw aan Oranje. In 1771 wordt de jonge De Meij ingeschreven aan de Universiteit van Leiden. Hij promoveert vier jaar later in de rechten (Romeins en hedendaags recht).

Zijn eerste belangrijke bestuurlijke optreden is als De Meij in 1784 toetreedt tot de 'veertigraad', een college van de veertig rijkste Leidse burgers (zij droegen op hun beurt kandidaten voor die werden belast met het ambt van Schepen of Burgemeester). In principe al eeuwenlang een ambt voor het leven maar nog geen vier jaar in het pluche of deze wijze van besturen wordt een halt toe geroepen. De oorzaak: de op handen zijnde Bataafse Revolutie: het was het volk (dus ook het Leidse volk) in de aanloop naar deze omschakeling al jaren een doorn in het oog dat het stadsbestuur in handen was van een selecte groep - meestal zeer rijke en vooraanstaande burgers. De weerstand tegen deze adel (regenten, fabrikanten, professoren) vertaalt zich uiteindelijk in de Bataafse opstand.

Even kort door de bocht: de Patriotten eisten meer democratie en stonden zo tegenover de aanhangers van stadhouder Willem V, de Orangisten. Ook De Meij behoorde tot deze laatste groep, die zaken het liefst bij het oude wilde laten. Dus in 1788 moet het college het veld ruimen. De Meij, waarschijnlijk toch een gematigd Orangist blijft een plaats behouden in het stadsbestuur en wordt benoemd tot Schepen van Leiden (tot 1799). Inmiddels is Nederland een vazalstaat van Frankrijk en regeert koning Lodewijk I (broer van Napoleon Bonaparte) over de provinciën. De Meij bekleedt in die tijd diverse bestuurlijke functies zoals raadslid van het stadsbestuur. In deze tijd vindt ook de grote kruitramp aan het Steenschuur plaats. Hier toont Lodewijk I zich een goed heerser, begaan met het lot van de slachtoffers.

De aanloop
Na de roerige Franse tijd (gekenmerkt door een fluwelen revolutie, zonder enig bloedvergieten), die eindigt in 1813 als Napoleon uiteindelijk verslagen is, begint een nieuwe tijd die op z'n minst net zo roerig te noemen is en waarin de moderne monarchie gestalte krijgt met de benoeming van Willem Frederik (oudste zoon van de naar Engeland gevluchte stadhouder Willem V) tot koning Willem I der Nederlanden in 1815.

Dit alles speelt zich af in de aanloop naar De Meij's burgemeesterschap. Ook nog een apart verhaal, want anders dan tegenwoordig waren er toen in Leiden vier burgemeesters actief. Om beurten bekleedde zij het ambt van president-burgemeester voor de tijdsduur van een jaar. In 1817 was het de beurt aan De Meij. Na een reglementswijziging in 1823 is het aantal burgemeesters in Leiden teruggebracht tot één. De Meij werd verkozen dit ambt op zich te nemen en is daarmee Leidens eerste 'alleenheersende' burgervader. Zijn ambtsperiode loopt tot 1842.

De Meij was een uitstekend jurist maar zijn bestuurlijke kwaliteiten waren niet groot. Wat wel tot uiting kwam bij zijn opvolger Du Rieu, die veel daadkrachtiger optrad. Hierover volgende keer meer. De Meij van Streefkerk moet gezien worden als een overgangsfiguur, als een verbindingspersoon, naar een nieuwe vorm van bestuur. Zoals dat ook in het landsbestuur tot uitdrukking kwam; met de constitutionele monarchie, een door het volk gekozen regering met aan het hoofd een niet gekozen maar door erfopvolging gekroonde koning(in), al dan niet ceremonieel. De tijd van grote hervormingen was aangebroken, een nieuwe grondwet en politici van naam zoals Thorbecke (die ook enige tijd zitting heeft gehad in het bestuur van Leiden, daarna naar Gent vertrekt en hals over kop terugkeert in 1830, tijdens de schermutselingen rondom de afscheiding van België).

Privéleven
Over het privéleven van De Meij is niet veel bekend behalve dat hij in 1781 trouwt met Margaretha Maasdam. Zij schenkt hem een zoon (J.G. de Meij van Streefkerk jr., secretaris van Staat en minister van Staat, zie hieronder). Zij overlijdt enige jaren later, waarna De Meij in 1789 een tweede huwelijk aangaat met Petronella Magdalena Gerlings. Uit dit huwelijk worden twee zoons en een dochter geboren. De Meij van Streefkerk was commandeur in de orde van de Nederlandse Leeuw, Jonkheer (vanaf 1826), Heer van Souburg (van 1789 tot 1792), Heer van Streefkerk en Nieuw Lekkerland. Hij overlijdt twee jaar na zijn ontslag als burgemeester op 20 december 1844 en ligt op begraafplaats Groenesteeg te Leiden begraven.

Zoon Jean Gijsberto de Meij van Streefkerk
Jean Gijsberto baron de Meij van Streefkerk jr (bijgenaamd De Klok), heer van Streefkerk en Nieuw-Lekkerland, (Leiden, 1782 - Den Haag 1841). Nederlands ambtenaar en later minister van Staat. Studeerde te Leiden. In 1805 benoemd als kabinetssecretaris tijdens de regering onder Schimmelpenninck, later onder koning Lodewijk Napoleon I. Na enkele maanden in 1816 waarnemend secretaris van Staat te zijn geweest bij afwezigheid van A. R. Falck, mag hij die functie definitief op zich nemen bij Falcks promotie tot minister, in 1823 is hij daarnaast ook secretaris van de ministerraad, wat hij tot 1835 zou blijven. In 1826 wordt De Meij van Streefkerk verheven in de adelstand, eerst tot jonkheer, enkele dagen later tot baron.
In 1835 wordt de baron eervol ontslagen op eigen verzoek (gezondheidsredenen). Bij zijn vertrek wordt hij benoemd tot Minister van Staat en lid van de Eerste Kamer. De laatste functie heeft hij nooit aanvaard, die benoeming is na een jaar weer ingetrokken.

Bronnen:
- Wikipedia
- Groepsportret met Dame
- Leiden, de geschiedenis van een Hollandse Stad
- Groenesteeg, een historische begraafplaats in Leiden
- Parlementair documentatiecentrum RUL
- 100 jaar burgemeesterswijk, een wijk met aanzien

HVOL niet blij met zonnepanelen in 'stadsgezicht'

17-2-2020 | HVOL vindt energie opwekken in buitenwijken meer voor de hand liggen
LeidenZonnepanelen vastschroeven op daken van historische panden die vanaf de straat zichtbaar zijn, schaden het beschermde Leidse stadsgezicht. "Daar zijn we dus niet blij mee’’, aldus bestuurslid Gerard Kramer van de Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL). Hij reageert daarmee op plannen van de gemeente om extra panelen toe te staan in onder meer de binnenstad.

Gemeente hier over

Reactie Cas Wiebrens

In het Leidse centrum en de oude wijken daar direct omheen, zijn zonnepanelen nu ook al toegestaan. Als ze maar niet op een dak of gevel zijn gemonteerd die vanaf de straatkant te zien is. Want dan verstoren ze het historische karakter.

Vorige week kwam bouwwethouder Fleur Spijker (D66) met een verruiming van de regels. Het stadsbestuur wil dat er veel meer zonnepanelen komen, liefst op elk dak. Op monumenten blijft het verboden, maar op veel meer daken en gevels dan nu het geval is, worden de energie-opwekkers toegelaten.
Daar is de HVOL buitengewoon ongelukkig mee en dat gaat de organisatie in een brief aan burgemeester en wethouders ook laten weten. ,,Dat verduurzamen wat de gemeente wil, is prima. Maar zonnepanelen in de binnenstad en de Professorenwijk zorgt voor een onevenredige schade aan het beschermd stadsgezicht’’, aldus Kramer.
Volgens hem zijn er ruim voldoende alternatieven. ,,De energiewinst die het oplevert, is beperkt. En als je weet dat nu nog steeds maar op vijf procent van de daken zonnepanelen liggen, dan valt er in de hele stad nog veel winst te behalen. Leiden wil bijvoorbeeld ook van het gas af en wijst daarvoor Zuidwest als eerste aan. Logisch; in zo’n grote buurt levert dat ook direct veel op.’’
Kortom, begin eerst in de nieuwbouwbuurten voordat de binnenstad eraan moet geloven, luidt de suggestie van HVOL. Zonnecollectoren zijn al lang niet meer alleen als rechthoekige panelen te krijgen. Er zijn bijvoorbeeld ook dakpannen die zonne-energie kunnen doorgeven. ,,Wacht die ontwikkelingen even af, is onze suggestie.’’

Of Spijker en de gemeenteraad vatbaar zijn voor de kanttekeningen van HVOL wordt later dit voorjaar duidelijk als de nieuwe regels rond zonnepanelen aan de orde komen.

Bron LD 17-2-2020

Aanmeldingskaart

U kunt zich aanmelden via de link naar de Aanmeldingdkaart ( pdf). Print die kaart, vul hem in, stop hem in een envelop en stuur hem aan:
Comité Kunst over de Vloer, Duyvendakstraat 30, 2313 PZ Leiden.
Of stop hem gewoon even in de brievenbus.
Meer info? Mail naar: kunst@profburgwijk.nl

22 mei: kijkdag 'Ieder huis een regenton'

9-5-2021 | De kijkdag van 1 mei was zo succesvol dat de Groengroep heeft besloten op 22 mei nogmaals zo'n kijkdag te houden.

zaterdag 22 mei
tussen 10-14 uur
Lorentzkade t.h.v. huisnrs. 30-35.

Instructiefilmpje montage

Flyer Kijkdag regentonnen (pdf)
Artikel Wijkkrant 79 (pdf)
Probeercollectie (pdf)

Er wordt al goed gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de tonnen uit de probeercollectie even thuis te "passen". Omdat de kijkdag van 1 mei zo'n succes was (zo'n 80 belangstellenden) is besloten nogmaals een kijkdag voor buurtgenoten te organiseren.

De kijkdag voor de ProfBurgwijk vindt plaats op zaterdag 22 mei van 10.00 tot 14.00 uur.

Kom kijken en reserveer een ton om uit te proberen!

Kom graag gespreid, zodat we de 1,5 meter afstand kunnen waarborgen.

De Groengroep werkt graag mee aan de organisatie van kijkdagen in andere wijken van Leiden, zodat het doel "ieder huis een regenton" snel wordt bereikt. Stuur een mail naar regentonleiden@gmail.com voor meer informatie over de organisatie van een kijkdag in een andere wijk.

Boeken- en speelgoedmarkt Vredeskerk

19 februari 2023 | Op zaterdag 25 februari organiseert De Vredeskerk
een boeken- en speelgoedmarkt in de foyer van de kerk aan de van Vollenhovenkade 24.

Het wordt een gezellig evenement met voor elk wat wils.
De opbrengst zal bestemd zijn voor de wijkkas.
Het evenement zal plaatsvinden van 10.00 tot 14.00 uur

Containerwoningen staan op hun plek

En dan bijna plotseling staan ze er: zestien containerwoningen. Bijna geruisloos verschenen voor de wijkbewoners die niet direct in de buurt van de Verdamstraat wonen.
Zie ook onderstaande link.

Sleutelstad 25-9-2020

De protesten van onder meer de omwonenden (Bewonersgroep Verdamstraat -Kernstraat- Burggravenlaan), de zorg van het bestuur over het speelveld en het groen en de de protesten van actiegroep speelveld groen, hadden geen enkele invloed.
Conclusie: er is weer een stuk groen en speelveld gesneuveld in de Professoren- Burgemeesterswijk. Dit keer door de plaatsing (om welke reden ook) van 16 woonunits op en unieke kinderspeelplek.

Foto: obBeurseFotografie

Bericht van het Bestuur

6-2-2021 | In de afgelopen week is er ophef ontstaan, op onder meer de website, over de keuze van het bestuur om zich neutraal op te stellen ten opzichte van het Inrichtingsplan Roomburgerpark. De discussie is op gang gekomen door het abrupte vertrek van een van de bestuursleden. Als bestuur willen we graag op deze ophef reageren.

Eerlijkheid gebiedt namelijk te zeggen, dat we zelf ook worstelen met het dossier en de positie die we moeten innemen. Omdat de discussie en stellingname in de wijk zo gepolariseerd zijn, is het voor ons moeilijk positie te kiezen. Een lastig dilemma waarbij geen van de keuzes de juiste is in de ogen van veel van onze leden en wijkbewoners. Kiezen we vóór het plan, dan vallen de tegenstanders over ons heen en vice versa. Zelfs de middenweg - een keuze voor neutraliteit – roept heftige reacties op. We begrijpen dat deze kritiek veelal voortkomt uit passie, of dat nu voor groen, park, sport of hockey is. Toch raken de reacties en ook de toon daarvan ons, collectief en individueel, en maken ons werk als bestuur van de wijkvereniging bepaald niet gemakkelijker.

Maar we hebben bewust gekozen voor de neutrale opstelling ten opzichte van het Inrichtingsplan. En we zijn eensgezind in de visie dat we niet willen bijdragen aan de hoog opgelopen polarisatie en verdeeldheid rondom dit thema, dat slecht is voor het in harmonie samenleven in de wijk. Daarbij zou dat ook in strijd zijn met het inzetten van de vereniging op het “welzijn in de ruimste zin des woords van de bewoners”, zoals in de statuten vermeld staat.

Neutraliteit houdt overigens geen instemming in, zoals wel wordt gesuggereerd. Dankzij inspanningen van de tegenstanders zal er tegelijkertijd met de Tweede Kamerverkiezingen een volksraadpleging over het voorstel plaatsvinden waarin de bewoners zelf op democratische wijze hun mening kunnen laten horen. Wij volgen dit nauwlettend. Begin maart zal er een extra editie van de wijkkrant uitkomen waarin, vanuit een neutraal standpunt, informatie en meningen over dit referendum zijn te vinden. Er is ook een rubriek vraag en antwoord en er zijn bronverwijzingen te vinden. We vinden dit belangrijk en willen hiermee een handvat bieden voor uw onderbouwde keuze in het referendum.

En na het referendum moeten we ook verder; met elkaar! Met elkaar in de vereniging, met elkaar in de wijk en ook met elkaar in het park. Daarom voelen wij ons als bestuur verplicht om, ongeacht de uitslag van het referendum, al het mogelijke te doen voor het bij elkaar brengen van de partijen die nu zo lijnrecht tegenover elkaar staan. En om te zoeken naar manieren om de dialoog, cohesie en harmonie in onze mooie wijk te herstellen.

Het Bestuur van Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk

Een grove dennenbos op een middenberm

Door Rinny Kooi

In verre bossen
leven bomen in commune

(Rolans Jooris, geb. 1936, in ëBomení)

Bewoners van onze wijk, hoeven helemaal niet, zoals Roland Jooris, naar verre bossen te reizen om bomen te zien die in een commune leven. In onze wijk staat er een langs de Burggravenlaan, ter hoogte van de Gijselaarstraat. Het is een commune van grove dennen. En verderop, dichtbij de Kernstraat, bevindt zich de tweede. Wijkgenoot en oud-wethouder Cees Waal vertelde mij dat deze dennen zijn aangeplant omstreeks 1975 ter gelegenheid van de herinrichting van de Burggravenlaan.

De grove den wordt ook wel pijnboom genoemd. De officiÎle soortnaam is Pinus sylvestris L. De naam Pinus zou zijn afgeleid van vlot. Vroeger werd deze boom voor het maken van vlotten gebruikt. Sylvestris betekent bos. Waarom het woord ìgroveî aan ìdenî is toegevoegd weet ik niet.

De grove den in Nederland
Van alle dennen is de grove den vermoedelijk de enige inheemse soort. Samen met de venijnboom (Taxus baccata, L.) en de Jeneverbes (Juniperus communis L.) behoort hij tot de weinige inheemse naaldbomen die in Nederland thuishoren. Hoewel, of de den echt hier thuishoort valt te betwijfelen. Na de ijstijden, zoín 9.500 jaar v. Chr., verscheen de grove den als eerste langlevende boom in Noordwest-Europa. In Oost Nederland kreeg de den de overhand, in het zuiden niet. In latere jaren moest hij concurreren met loofbomen en kon toen alleen daar groeien waar loofbomen ontbraken. Het is zelfs niet uitgesloten dat de den uit ons land verdween en later weer is ingevoerd. Het oudste in 1515 aangeplante dennenbos in ons land is het Mastbos bij Breda. Als gevolg van uitputting van de grond door intensieve beweiding en akkerbouw zijn er in Nederland zandverstuivingen ontstaan, bijvoorbeeld op de Veluwe. Op die zandverstuivingen voelt de den zich thuis. Daar verwildert de boom (zie de Nederlandse Oecologische Flora door Weeda et al., 1995). In de 19de eeuw is deze boom heel veel op arme zandgronden aangeplant.

Bevruchting, kieming, ontwikkeling
De den kan 500 jaar oud worden en 36 meter hoog. Hij heeft een penwortel die op droge grond meters diep de grond in kan gaan. Aan de top van jong loten worden enkele vrouwelijke kegels gevormd met daaronder een grote groep mannelijke. Als de mannetjes hun stuifmeel hebben afgegeven vallen ze af. Nadat het stuifmeel de jonge vrouwelijke kegels heeft bereikt, duurt het meer dan een jaar voor de bevruchting plaats vindt. Inmiddels groeit de kegel. Pas na twee jaar rijpen de zaden. Op een zonnige lentedag kan men het opengaan van de kegel horen door een tikkend geluid. Dan komen de zaden vrij. De wind zorgt er dan voor dat de zaden met hun vleugels kunnen wegvliegen. Dat gebeurt ook in onze wijk en ze kiemen hier ook. Zelf heb ik kiemplanten van de grove den in mijn tuin gevonden. Het ëgrove dennenbosí dichtbij de Kernstraat heeft zichzelf verjongd. Dankzij het feit dat het openbaar groen niet altijd even goed wordt onderhouden heeft een aantal kiemplanten kans gezien op te groeien. In de loop der jaren zijn enkele kiemplanten al aardig hoog geworden, het zijn nu bijna ëechte bomení. Als je kiemplanten ontdekt zie je dat de jonge ëboompjesí al naalden hebben. De bladeren, de naalden, van de grove den staan in bundels van twee; dat is een kenmerk. Kiemplanten hebben de naalden nog afzonderlijk op de prille stammetjes. Als die boompjes zoín 2 à 3 jaar oud zijn staan ze in bundels.

Verhalen en religieuze feesten
In de oudheid verstond men onder de pijnboom de den, de spar en de zilverspar. In oude literatuur is het vaak onmogelijk te achterhalen welke soort precies wordt bedoeld met pijnboom. Ook nu zijn er nog problemen met de naamgeving. Het Engelse fir wordt bijvoorbeeld vaak vertaald met zilverspar, spar of den. De drie boomsoorten spelen een hele belangrijke rol in rituelen, mythologie, devotie, magie en volksgeloof. Pijnbomen werden door de Germanen als heilige bomen gezien. Het Germaanse midwinterfeest dat na de zonnewende (21 december) werd gevierd, werd na de kerstening vervangen door kerst. De Germanen gebruikten al dennen en sparren voor hun feest en deze traditie is later gewoon overgenomen. De kerstboomcultus komt uit Duitsland. In de Elzas werden er rond 1521 bomen (dennen en sparren) gehakt voor dit feest. Benamingen als kerstboom en Christusboom stammen echter pas van het eind van de 18de eeuw.

Geredde bomen
Twee jaar geleden werd het groepje dennen ter hoogte van de Gijselaarstraat in hun voortbestaan bedreigd. Er moest onderhoud worden gepleegd aan het groen. Dat werd ërenovatieí genoemd. De gemeente wilde de dennen kappen. Ik heb daartegen geprotesteerd maar mijn protest werd door de gemeente afgewezen. Toen de ërenovatieí achter de rug was werd door de gemeente meegedeeld dat de dennen konden blijven staan. Wie heeft er dan gewonnen?
Of de dennen het moeilijk hebben op die middenberm? Vast wel. De uitlaatgassen van autoís zullen de bomen geen goed doen. Ze hebben voor mijn gevoel een betere plaats om op te groeien dan de lindes die daar langs de trottoirs staan. Voor beide soorten bomen gelden de volgende dichtregels van Rolans Jooris:

Doch meestal
staan hier bomen
met hun wortels in hun
onteigende grond
langs het beton
van een weglijn

Dhr. Galjaard

"Glas in lood is dankbaar werk"

De heer D. Galjaard was 14 jaar toen hij zijn eerste baantje kreeg. In 1934 werd hij bij een bedrijf aangenomen als stoffeerder. Het was geen bewuste keuze: er moest gewerkt worden en zijn moeder had de advertentie in de krant gevonden. Na zeven maanden moest hij er al weer mee stoppen. Zijn baas had geen geld meer om hem fl. 1,50 per week te betalen. Vervolgens kwam de heer Galjaard, wederom vanwege een advertentie die moeder had aangetroffen, terecht bij glas-in–lood bedrijf Buren aan de Hooigracht waar hij drie jaar werkte en één gulden per week verdiende. Hij bleef in het vak en maakte de overstap naar firma Dullaert aan de Narmstraat (voor 17 jaar). Vervolgens werkte hij 3 jaar in het bedrijf van de bekende oude heer Jilleba.
“Ik heb toen al vaak in de Professorenwijk gewerkt. In veel net gebouwde huizen heb ik glas-in-lood gezet, ook in de allereerste huizen, rond de Petruskerk. Die moesten allemaal glas-in-lood aan de voorkant krijgen. Een grote klus voor ons. We brachten de spullen met een handkar mee. Door de wind brak er eens het resteel af. Dat is de constructie waar het glas op de kar tegenaan stond. Nou, alles stuk natuurlijk. De huizen rond de Petruskerk vallen nu onder monumentenzorg. Het glas-in-lood mag er gelukkig niet meer uit.”
Het werk was zwaar en vaak ook ongezond en van vakantie was geen sprake. “Voor glas-in-lood was geen officiële opleiding. Je leerde er gaandeweg mee werken. Tot na de oorlog ging alles met de hand, ook het lood gieten, heel ongezond. In de oorlog kregen mijn vader, die typograaf was en daardoor ook met lood werkte, en ik extra bonnen voor melk. Dat was tegen de loodvergiftiging. Nu wordt het lood gesmolten en in verschillende maten in strippen gedraaid in de fabriek.”

Door de tochtdeur gevallen
Galjaard is in 1946 getrouwd. Er was woningnood en ze konden inwonen in een studentenhuis op de Steenschuur, waar zijn vrouw een kennis had. In 1948 werd hun dochter Suzan geboren. Het gezin had echter maar één kamer ter beschikking. Daarom verhuisden ze het jaar daarop naar de Conradstraat bij de Lage Morsweg.
“Door mijn beroep kwam ik uiteindelijk aan mijn huis op de Sitterlaan. In 1955 moest ik voor mijn baas naar dat huis toe om glas-in-lood in een tochtdeur te zetten. De huurders daar konden het zo slecht met elkaar vinden dat er bij een ruzie één door de tochtdeur gevallen was. Eén van hen wilde nu weg. Ik was daar toch en stelde een ruil voor met mijn woning op de Conradstraat. Het huis aan de Sitterlaan was in bezit van een huisarts uit Hilversum. Die kwam kijken naar onze woning en de ruil kwam in 1955 tot stand. Ik werd hoofdbewoner. Wij hadden de benedenverdieping, een klein kamertje op de eerste verdieping voor mijn dochter en ook nog de zolder.” Met de andere huurder kon het gezin Galjaard het niet erg goed vinden. Die vertrok al snel naar de Van ’t Hoffstraat.
“Toen kregen we nieuwe problemen. Wij moesten er eigenlijk uit van de afdeling Huisvesting van de gemeente. Het huis werd te groot gevonden voor een gezin van drie personen. Door de woningnood golden er strenge regels voor de bewoning. We moesten er eigenlijk uit van de afdeling Huisvesting van de gemeente. Het huis werd te groot gevonden voor een gezin van drie personen. Door de woningnood golden er strenge regels voor de bewoning. Er was al een groter gezin op het oog, van een dokter, geloof ik. Wij zouden dan een woning in de Kapteynstraat krijgen. Op advies van onze dominee hebben we toen een advertentie gezet voor inwoning en zo kregen wij een aardige oudere vrouw als medebewoonster. Dat mocht volgens de regels. In de tweede helft jaren zestig hebben we het huis zelf gekocht.”

Eigen baas
In 1960 kreeg de heer Galjaard de kans om meer te verdienen bij een glas-in-loodbedrijf in Den Haag als chef. “Het werk was mooi, maar de dagen lang. Het bedrijf had al een vrije zaterdag, maar dat betekende dat ik 48 uur werkte in 5 dagen, en ik reisde natuurlijk heen en weer. Net als bij mijn eerste baantje, ben ik uiteindelijk ook hier maar zeven maanden gebleven. Ik kreeg een conflict over mijn loon.” Terwijl hij nog enkele weken bij het bedrijf bleef werken - Galjaard wilde het netjes afhandelen - besloot hij in 1961 voor zichzelf te beginnen.
“Daar voelde ik me behoorlijk onzeker over en dacht, ‘nou ben ik zelf directeur, maar wat nu?’ Ik zocht klanten in mijn eigen wijk. Zo kwam ik bij een huis in de Wasstraat en sprak de bewoonster aan: ‘Mevrouw, ik zie dat u glas-in-lood hebt en ik ben voor mezelf begonnen.’ Dat durfde ik niet meteen in mijn eigen straat te doen, dat vond ik armoedig. In de Wasstraat had ik meteen succes en in die eerste week verdiende ik als zelfstandige al evenveel als bij mijn baas. Overigens deed ik toen vooral glas zetten. Glas-in-lood was te bewerkelijk en dat kan eigenlijk niet op grote schaal zonder personeel. Ik zette eerst kleine advertenties, maar al snel deed mond op mond reclame de rest. Er was ook niet veel concurrentie in die jaren. In het begin deed ik alles op de fiets. Met het glas onder mijn arm. Later ging ik op de solex. Zo leverde ik zelfs spiegelglas af in Katwijk. Mijn dochter hield de spiegel dan achterop vast. Kort daarop stapte ik over op een gemotoriseerde bakfiets en nog was later kreeg ik een auto, waar uiteindelijk een aanhanger bij kwam. In 1963 reed ik met mijn aanhangwagen met spiegels, met mij dochter erop, mee in de reclameoptocht op drie oktober.”

Hoed tegen het stof
De Professoren- en Burgemeesterswijk was een echte ‘witte boorden buurt’, waar Galjaard als ambachtsman feitelijk een uitzondering vormde. “Ik heb nooit last gehad van rang of stand, daar hield ik me ook niet mee bezig. Mijn klanten accepteerden me, misschien wel omdat ik er altijd voor zorgde dat ik netjes gekleed was en de rommel opruimde op het werk.” Ook werkte hij om praktische redenen, tegen het stof, altijd met zijn hoed op. “Misschien heeft dat wel bijgedragen aan mijn imago. Opvallend genoeg was ik één van de eersten in de buurt die een auto had. De buren hadden vaak bezwaar tegen mijn aanhanger. Ze zeiden dan ‘Het is net een orgel, wilt u hem voor de deur weghalen?’”

Angst en beven
De heer Galjaard maakte vaak lange dagen en soms werkte hij tot laat in de avond door op zolder, waar hij zijn werkplaats heeft. Voor het balanceren op een hoge ladder, om aan een raam te werken, draaide hij zijn hand nooit om. Zijn vrouw zat soms met angst en beven toe te kijken als haar man aan de overkant bij een klant zo bezig was. Het harde werken maakte wel dat hij gedurende zijn hele loopbaan veel last van spierpijn had. Daarom had hij een masseur, de vader van zijn latere tweede echtgenote. Met haar is hij getrouwd, nadat zijn eerste vrouw overleden was.

Doet u het nog?
Van het glas-in-loodwerk heeft de heer Galjaard altijd gehouden. “Werken met glas is ook een vak, maar naar glas-in-lood gaat mijn hart uit. Het is dankbaar werk omdat mensen het veel meer waarderen dan wanneer je gewoon glas komt zetten. Het geeft veel voldoening om, als je uit het raam kijkt, aan de overkant huizen te zien waar ik het glas-in-lood nog heb gerepareerd. Op veel plekken in de wijk overkomt me dat natuurlijk.” Ondanks zijn leeftijd, tachtig jaar, kan de heer Galjaard het werk nog niet laten. Twee jaar geleden heeft hij nog een grote klus gedaan: 16 grote glas-in-loodramen in een boerderij in Langeraar heeft hij gerenoveerd. Soms zegt hij na het eten tegen zijn vrouw ‘nog even kijken’ en vertrekt vervolgens naar zijn werkplaats op zolder, om pas in de nacht zijn bed weer op te zoeken. Zo nu en dan bellen mensen op en vragen dan voorzichtig aan zijn vrouw; ‘Leeft uw man nog?’ De heer Galjaard is daar eens handig op in gesprongen door, naast overlijdensadvertenties, een kleine advertentie te plaatsen met de tekst ‘Doet u het nog?’ Ja hij doet het nog.’

De Goejestraat

Professor Michael Jan De Goeje, hoogleraar Arabische taal- en letterkunde, oosterse talen
Door Hans Elstgeest

De overgrootouders van professor Michael Jan De Goeje, naar wie de straat in onze wijk vernoemd is, leefden in het Friesland van begin 1800. Op 4 juni 1806 werd Pieter de Goeje geboren in Enkhuizen. Hij was de zoon van Michiel de Goeje en Reinouwtje van der Velde. Rond 1825 studeerde hij theologie en letteren in Leiden. Pieter trouwde in 1832 in Leiden met Wilhelmina Bernardina Schilling. Hij verliet de sleutelstad en zette zijn carrière voort in Lippenhuizen (boven Gorredijk, Fr.) om er als predikant te gaan werken. In 1836 werd hij predikant in het plaatsje Dronrijp. In datzelfde jaar werd zijn zoon Michael Jan, degene naar wie de straat vernoemd is, geboren. Hij kreeg nog acht broers en zussen van wie een paar later enige bekendheid verwierven zoals: Elisabeth Wilhelmina (als echtgenote van professor H. Oort), Claudius Henricus (als directeur van de Kweekschool voor de Zeevaart te Leiden) en Maria Anna Suzanna (als lerares van een meisjes HBS te Rotterdam). Drie jaar na de geboorte van Michael Jan verhuisde het gezin naar Heereveen waar vader Pieter tot zijn dood in 1854 zijn ambt als predikant heeft uitgevoerd. Na de dood van Pieter kwam het gezin terug naar Leiden waar Michael Jan zich aan de universiteit liet inschrijven.

Michael Jan ging theologie studeren, in navolging van vader Pieter. Al snel bleek dat de verkeerde richting en ging hij zich meer verdiepen in de Semitische talen (een benaming voor een grote groep aan elkaar gerelateerde talen zoals Arabisch en Hebreeuws). Hij studeerde bij Cobet, Juynboll en Dozy. Die laatste bracht hem de fijne kneepjes van de Arabische studie bij. Na vijf jaar studie promoveerde hij op 12 oktober 1859 (zijn kandidaatsexamen had hij in 1857 afgelegd en zijn doctoraal in 1858)

Buitengewoon hoogleraar Semitische talen
Er was geen grote vraag naar hoogleraren in zijn discipline waardoor het zeven jaar duurde voordat hij - in eerste instantie als buitengewoon hoogleraar - werd benoemd op de leerstoel voor de Semitische talen. Het jaar daarop huwde hij Wilhelmina Henriëtte Leembruggen op 27 juni 1867 in Leiden. Zij kregen vijf kinderen. Drie jaar na de benoeming tot buitengewoon hoogleraar volgde de benoeming tot gewoon hoogleraar. Zijn specialiteit was de Arabische taalkunde. In die tijd was De Goeje de enige die zich daarmee bezig hield in Nederland. Door zijn uitmuntende kennis van het vak trok hij gaandeweg steeds meer toehoorders, zo behoorde Christiaan Snouck Hurgronje tot één van zijn beste leerlingen. Bijna veertig jaar lang zou De Goeje in Leiden dit ambt bekleden. In deze jaren zou hij zich etaleren als een man van initiatieven en brede interesses. Zo was hij vanaf 1879 lid van de Leidse gemeenteraad (in 1904 werd in het Leids jaarboekje gememoreerd dat hij inmiddels al 25 jaar dit werk deed). Toen zijn gezondheid met rasse schreden achteruitging nam hij in december 1908 afscheid als gemeenteraadslid. Hij behoorde tot de commissie van toezicht van de Kweekschool voor de Zeevaart en daarnaast zette hij zich in voor het Rode Kruis.

Op de Universiteit werd hij benoemd tot Interpres Legati Warneriani, een functie die hem de verantwoording gaf over de meer dan 600 handschriften die Levinus Warner - een grootheid in de studie van het Oosten - na zijn dood in 1665 aan de Leidse academie schonk. De Goeje bekleedde deze functie tot zijn dood. In het cursusjaar 1881-1882 trad hij op voor de Universiteit als Rector-magnificus. Vlak voor zijn emeritaat werd De Goeje als gedelegeerde van de Nederlandse regering bij het 14e Oriëntalistencongres in Algiers gekozen tot president van de Arabische sectie.

Tabari’s Annalen
Tot zijn zeventigste levensjaar heeft hij zich buitengewoon ingezet en heeft hij belangrijke verhandelingen - voortgekomen uit intensieve studies - gepubliceerd. Als De Goejes grootste en omvangrijkste werken worden genoemd ‘Tabari’s Annalen’, meer dan achtduizend bladzijden Arabische teksten zijn hierin bewerkt en een ander levenswerk was ‘Bibliotheca Geographorum Arabicorum’. Buiten al deze serieuze studies, onderzoeken en vertalingen van Arabische teksten, is De Goeje altijd een groot liefhebber geweest van Oosterse legenden als ‘Duizenden- één-nacht’ (waarin prinses Sheherazade een groot aantal Oosterse verhalen in 1001-nacht aan koning Sjehrijar verteld om haar onthoofding zo lang mogelijk uit te stellen), ‘Sindebad’ en ‘De zevenslapers van Efeze’. Na bijna veertig jaar moest hij zijn ambt neerleggen. Op 16 juni 1906 werd in Hotel du Lion d’Or zijn afscheidsreceptie gegeven. Door zijn vrienden, kennissen en collega’s werd hem een grote som geld overhandigd. Deze som geld, waarmee het voor een grote groep studenten mogelijk werd gemaakt om studiereizen te financieren, is later bekend geworden als het DeGoejefonds.

De Goejefonds
Nog vier jaren mocht hij van zijn emeritaat genieten, terugkijkend op een vruchtbaar leven. Hij overleed op 17 mei 1909 te Leiden en werd begraven op begraafplaats Groenesteeg. Na zijn dood is het eerder genoemde DeGoejefonds gesticht. De Goeje is in zijn werk in de voetsporen getreden van zijn leermeesters Cobet en Dozy, vooral van de laatste. Was Dozy’s werk meer geschiedkundig van aard, De Goeje leverde op het taalkundige vlak weer belangrijk werk. Voor al zijn werk werd hij door diverse instanties in diverse landen gehuldigd, door de Universiteit van Cambridge werd hij benoemd tot doctor honoris causa (deze titel krijgt men voor bijzondere verdiensten zonder daarvoor een examen af te leggen of een proefschrift te verdedigen, een zogenaamd eredoctoraat). De Goeje werd door Turkije benoemd tot Grootofficier in de orde van Medjidië, door Zweden als Commandeur in de orde van de Poolster, door Pruisen (Polen, Duitsland) werd hij geridderd maar ook in Nederland heeft hij de nodige onderscheidingen gekregen; zo is hij bijvoorbeeld geridderd in de orde van de Nederlandse Leeuw (20 juli 1906).

Tuinen

A.G. Tuinen uw Wijkhovenier
Arjen Graveland
Jacoba van Beierenlaan 41, 2353 DS Leiderdorp
Tel: 06-46124214
Email: info@ag-tuinen.nl
Website: www.ag-tuinen.nl

Alchemillla Tuinontwerp en adviesbureau
Marian Rappoldt
De Sitterlaan 75, 2313 TL Leiden
Tel: 071 5135142 / 071 5661405
Email: info@alchemillatuinontwerp.nl
Website: www.alchemillatuinontwerp.nl

Nico Bakker | Tuinadvies
Oppenheimstraat 111
Tel 06 33 46 941
Email: n.bakker@telfort.nl

Derde Energie-safari kom eraan!

Kijkers en kijkpunten gezocht voor de tweede wintersafari. Wil je iets zien of je duurzame maatregelen delen met de wijk delen? Tijdens de safari hebben kijkers en kijkpunten ruimte om vragen en ervaringen uit te wisselen.
Meedoen? Stuur een mail naar duurzaamprofburgwijk@gmail.com.

Eerste safarie groot succes

We verzamelen bij de ingang van Stadstuinderij Het Zoete Land (hoek Zoeterwoudsesinge l/Cronesteynkade) en bezoeken zo’n vijf kijkpunten.
Er is nog plaats, opgeven kan via duurzaamprofburgwijk@gmail.com.
Ook kijkpunten, wijkbewoners die een duurzame maatregel graag willen delen met de wijk, kunnen zich daar opgeven.

3e collectieve bestelling (foto RBF)

Derde collectieve bestelling met 17 tonnen afgeleverd!

14-7-2021 | Na de laatste kijkdag voor de zomer (3 juli jl.) zijn er 17 regentonnen via de collectieve kortingsactie besteld. Daarnaast zijn er ook tonnen besteld bij de Gamma met individuele korting. De teller staat na 3 collectieve bestellingen en een aantal gemelde individuele bestellingen op ruim 60 nieuwe tonnen sinds begin mei van dit jaar!

De nieuwe eigenaren konden hun ton ophalen na een coronaproof fotomomentje in het gras langs de Lorentzkade. Ook kon men inschrijven voor klushulp Bas. Bas heeft inmiddels al heel wat tonnen in onze wijk geïnstalleerd.
Het nieuws dat de stimuleringsregeling € 100 voor 1.000 liter nu definitief is werd met applaus ontvangen.

Wilt u ook een regenton?
Onderzoek of u met buurtgenoten gezamenlijk regentonnen kunt bestellen. Dat is niet alleen gezellig, maar levert ook korting en een stimuleringspremie op.
Misschien staat één van de nieuwe eigenaren van een regenton binnenkort bij u op de stoep met de vraag of u mee wilt doen met de actie € 100 voor 1.000 liter!

Nieuwe groene ouderenwoningen op het paardenweitje?

Leidsch Dagblad 11-5-2020 | Een zes jaar oud plan voor enkele ouderenwoningen op het paardenweitje in de Professorenwijk, is plotseling terug uit de vergetelheid.

De buurtvereniging en de ouderengroep uit de wijk, die er toevallig op stuitten, noemen het charmant en legden het samen opnieuw aan de gemeente voor. Ze konden zich de moeite besparen; Leiden wil het niet hebben en oud zeer speelt op de achtergrond. ,,Toch jammer dat het daardoor zo in de kiem wordt gesmoord’’, aldus Ton Polderman van het Ouderencontact.

Het paardenweitje ligt ingeklemd tussen de achterkanten van woningen aan de Buys Ballotstraat en de De Sitterlaan. Het langwerpige, driehoekige kavel dankt zijn naam aan het feit dat er tot voor kort paarden op werden gestald en moet niet worden verward met het braakliggende gebied langs de Plesmanlaan dat dezelfde naam draagt.

In 2014 ontwierp architect Bas Spruijtenburg van bureau Oasa een plan voor de bouw van enkele eenvoudige houten ouderenwoningen. Die pasten prima op het lege paardenweitje. Daar dachten de gemeentelijke bouwambtenaren heel anders over. ’De locatie wordt niet geschikt geacht voor een dusdanig omvangrijke ontwikkeling’, zo stond in de afwijzingsbrief.

Dus verdween het plan in de la. Totdat Spruijtenburg vorig jaar bij toeval kennismaakte met bestuursleden van de buurtvereniging en het ouderencontact in de Professoren- en Burgemeesterswijk. Daarbij kwam het oude plan ter sprake en tot verbazing van de architect, toonden de wijkvertegenwoordigers een bovengemiddelde interesse. ,,Wij proberen al heel lang in de Professorenwijk een plek te vinden voor eenvoudige, betaalbare groepswoningen voor ouderen’’, aldus Polderman. ,,En dit lijkt toch een leuk idee in die richting.’’

Karin Jansen van het wijkbestuur denkt er net zo over. ,,Een buitengewoon sympathiek initiatief. Maar wel heel er jammer dat de gemeente er ’nee’ tegen blijft zeggen.’’ Dat weet Jansen omdat buurtvereniging en het ouderencontact onlangs met het plan onder hun arm naar de gemeente zijn gestapt. En het dus wederom onbespreekbaar bleek. ,,Terwijl de architect beweert dat de problemen die de gemeente voorziet met onder meer waterberging, eenvoudig op te lossen zijn.’’

Polderman, Jansen en Spruijtenburg weten echter wel waarom de gemeente zich zo onwrikbaar toont. Er zit een namelijk een speciaal addertje onder het gras van het paardenweitje. Het perceel is eigendom van vastgoedhandelaar Jan Verbaan die in het verleden regelmatig stevig in de clinch lag met de lokale overheid in het algemeen, en met burgemeester Henri Lenferink in het bijzonder. Als Verbaans naam valt bij de gemeente, sluiten welhaast automatisch de loketten. ,,En dat is in dit geval heel jammer’’, meent Polderman. ,,Maar wij zitten niet in een positie om daar wat van te zeggen.’’

Daarmee is een tweede leven voor het bouwplan nog niet helemaal over. Raadslid Sander van Diepen (D66) namelijk kent het project inmiddels ook. Hoewel hij minder goed op de hoogte is van de bijzondere voorgeschiedenis en bijzaken, vindt hij het ontwerp interessant genoeg om nogmaals te bezien. ,,Want sinds zes jaar geleden is de woningmarkt sterk veranderd.’’

Of Van Diepens aandacht en interesse nog wat oplevert, wordt later dit jaar duidelijk. Enige vooruitgang lijkt echter al geboekt. Een woordvoerster van de gemeente meldt: ’Als de initiatiefnemers het plan willen voorleggen, kunnen ze een afspraak maken voor een vooroverleg. Het plan zal dan getoetst worden.’

Auteur: Loman Leefmans
Bron: Leidsch Dagblad 11-5-2020 (Regio)

Colijn Interieur : hoofdsponsor KodV 2024 / main sponsor Livingroom Concerts 2024

01.09.2024 : De organisatie van Kunst over de Vloer 2024 is verheugd te kunnen melden dat zij een hoofdsponsor heeft gevonden: Colijn Interieur. Behalve een mooie financiële bijdrage ....
English follows the Dutch text

stelt Colijn Interieur tevens zijn nieuwe toonzaal ter beschikking voor een van de optredens. Zo helpt deze lokale ondernemer om dit unieke wijkevenement weer tot een succes te maken. Waarvoor onze hartelijke dank!

Colijn Interieur - main sponsor
The organisation of Livingroom Concerts 2024 is pleased to announce that it has found a main sponsor: Colijn Interieur. In addition to a nice financial contribution, Colijn Interieur is also making its new showroom available for one of the performances. In this way, this local entrepreneur is helping to make this unique neighborhood event a success again. For which we thank them very much!

Mobiele wooneenheden Fruinlaan/Verdamstraat

Lees hier alles over devoorgenomen plaatsing van woonunits op het veldje aan de Fruinlan/Verdamstraat.

30-11-2020 update Wooneenheden Fruinlaan/Verdamstraat
Containerwoningen staan op hun plek
Voorbereiding komts containerwoningen
Aantasting vertrouwen
Nieuwe vertraging verplaatsen Woonunits
Verplaatsing vertraagd
Vergunning verleeend plaatsing
Mobil woonunits defenitief Verdamstraat
Bestuur bezorgd over speelruimte en groen
Verplaatsing uitgesteld
Actiegroep Speelveld groen
2de bewonersavond
Persoonlijke bewonerreactie op protest
1ste bewonersbijeenkomst

Toelichting tijdelijke woonunits Verdamstraat (pdf)
Locatiestudie (pdf)

“Het bestuur van de Wijkvereniging wil benadrukken, dat zij geen stelling neemt in de kwestie van de plannen met het veld aan de Verdamstraat/Fruinlaan. Dit gezien de ongelijkheid van de belangen en de tegenstellingen binnen de wijk. Het bestuur richt zich nadrukkelijk wel op het bewaken van de correcte procedures door de gemeente en het horen van alle betrokkenen. Het staat een ieder vrij om op persoonlijke titel zijn/haar mening te geven over ontwikkelingen in onze wijk op onze Facebook pagina of op de website van de wijk, ook wanneer dat niet per se het standpunt van de wijkvereniging vertegenwoordigt.”

Bestuur Wijkvereniging ProfBurgwijk | 04 januari

Vertrek bestuurslid Bob Goulooze

26-1-2021 | Bestuurslid Bob Goulooze heeft het wijkbestuur verlaten. Hij verschilt van mening met de overige bestuursleden over het neutrale standpunt van het bestuur aangaande het gemeentelijke plan voor het Roomburgerpark en de communicatie hierover en heeft daaruit zijn conclusie getrokken.

Bob was in het bestuur het afgelopen jaar verantwoordelijk voor de portefeuille Communicatie. Deze taak zal binnen het bestuur worden verdeeld. Het bestuur is daarom ook zeer blij met de twee aankomende bestuursleden, die alvast een handje komen helpen de komende tijd.

Het bestuur van de wijkvereniging bedankt Bob voor zijn inzet voor de vereniging en voor de wijk in de afgelopen periode

Enny Gibbels

Hoe een meisje uit Goeree-Overflakkee zich thuis ging voelen in Leiden

Enny Gibbels stond aan de wieg van twee belangrijke Leidse burgerinitiatieven: de bouw van Molen de Put en het referendum tot behoud van het voormalig koninklijk militair invalidenhuis en bijbehorende bomen.
Haar herinneringen aan een veelbesproken stukje van onze wijk.

Een huis in de tuin
Ik zoek Enny op in de kleine herenkledingwinkel waar ze werkt. We zijn oude bekenden en raken gezellig aan de praat. Of ze mee wil doen aan ‘buurtherinneringen’, vraag ik. “Ja, natuurlijk”, antwoordt Enny. Hoera! Zo gemakkelijk gaat het meestal niet.
We spreken af bij haar thuis. Enny woont in de Kernstraat, tegenover het voormalig koninklijk militair invalidenhuis (hier gevestigd tot 1935). Het is een jaren zestig woning die zo in de tuin van beide buren lijkt te zijn gezet. Enny heeft het zelf ook altijd gek gevonden dat de toenmalige buren (professor van der Klauw, biologie, en dokter de Jager, huisarts) dit stukje grond er niet bij gekocht hebben. Toen zij en haar man het in 1963 kochten stond de nieuw opgeleverde woning al drie jaar leeg. De aannemer had het huis aanvankelijk voor zichzelf bedoeld, en plande een werkruimte in de tuin. Maar de werkruimte kwam er niet en zijn vrouw wilde niet weg van haar geliefde stek op de Oude Rijn. “Ik heb nooit begrepen waarom het drie jaar te koop stond”, zegt Enny. “Waarschijnlijk vond ‘men’ het geen uitzicht hebben.” In de serre met de voormalige eetzaal waar we op uitkijken was de ingang van een groothandel in loodgietersmaterialen (Ico-Atibu). Het was een voortdurend komen en gaan van loodgieters in busjes die hun materialen kwamen ophalen. De tuin lag vol met buizen en kabels. “Ik dacht: ik leef naar het zuiden, waar de achtertuin is”, zegt Enny. “Het was trouwens best leuk hoor, er woonden egeltjes in die buizen.”

Oase
Enny neemt me mee naar haar oase, de achtertuin. “Van de week zat er voor het eerst een bonte specht”, vertelt ze. “Ik heb ook weer kleine egeltjes gezien. Moet je kijken hoe hoog de leilandii nu is die we hebben aangeplant toen we hier kwamen wonen. En we hebben hier zelfs een moerascypres die dankzij de vochtige bodem uitstekend gedijt. Twee jaar geleden heb ik voor het eerst een egelcarrousel gezien. Om een uur of elf ‘s avonds, hoorde ik opeens ‘grrr, grrrrommm’ en gesnuif. Twee egeltjes begonnen om elkaar heen te draaien. Ik pakte mijn fototoestel en installeerde me met een warme jas in de tuinstoel. Om half vier ‘s nachts kwam het vrouwtje tot stilstand en het mannetje eindelijk tot de daad. En al die tijd had ik er klaarwakker bijgezeten, af en toe naar de keuken rennend om wat te eten. Wat een beestjes he?”

Vijftien bomen
In 1988 vertrok de groothandel uit het voormalig koninklijk militair invalidenhuis. De gemeente had het pand toen net op de gemeentelijke monumentenlijst gezet, omdat het was ontworpen door de Leidse architect Posthumus Meyjes. Het pand werd aangekocht door een projectontwikkelaar. Toevallig kwamen mensen uit de buurt erachter dat hij de eetzaal en de serre wilde slopen en een groep oude bomen wilde rooien. Enny: “Deze bomen zijn bij de bouw in 1917 gepoot. Koningin Wilhelmina heeft het complex geopend en de vlaggenstok geschonken. De gemeente had het pand nota bene een jaar geleden op de monumentenlijst gezet. En later ijskoud beweren dat de eetzaal en serre latere toevoegingen waren. Mijn buurvrouw Eva Biesheuvel wilde een protestbrief schrijven. “Bomen kunnen niet praten, we moeten buurgenoten mobiliseren”, zeiden we. “Een vriend raadde ons aan om een stichting op te richten. Een bevriend notariskantoor regelde de rest. Het redden van de serre en bomen was in die periode ons dagelijks werk. Ik deed de ‘buitendienst’ en Eva Biesheuvel de ‘binnendienst’.
Annie Versprille (destijds gemeentearchivaris en buurtbewoonster uit de Cobetsraat) kwam met oude stukken waaruit bleek dat de opening had plaatsgevonden in de serre, opgeluisterd door een klein orkest. Mijn kamer was een archief in wording, we procedeerden tot en met de Raad van State aan toe. Daar beweerde een Leidse gemeenteambtenaar dat met de nieuwbouw de restauratie van het hoofdgebouw bekostigd zou worden. Toen zei iemand in de zaal: ‘Als het over een aantal jaar weer gerestaureerd moet worden, wat sloop je dan?’ Ik zal het gezicht van de rechter nooit vergeten. Hij kon een glimlach niet onderdrukken. We wonnen de zaak.” Dit betekende echter niet dat de vijftien historische bomen mochten blijven staan. Wat nu? Enny: “Op een dag lag er een anonieme brief op de mat. Met daarin de gouden tip dat we een referendum konden organiseren. Om het aan te kunnen vragen hadden we binnen twee maanden 5500 handtekeningen nodig van ingeschreven Leidse burgers. Het zou het eerste referendum op burgerinitiatief worden in Nederland.”

5500 handtekeningen
Enny, die al ervaring had met het burgerinitiatief voor de bouw van Molen de Put, zou het regelen. Hoe breng je zoveel mensen in beweging voor vijftien bomen, zonder internet en petities.nl? Enny legt het uit alsof het een fl uitje van een cent is. “Met kaarten. Aan iedere sympathisant geef je een stapel genummerde kaarten waarop vijftien handtekeningen moeten komen. Je houdt precies bij aan wie de kaarten gegeven zijn en controleert de teruggekomen kaarten op dubbelen. Het ging gewoon. Mensen namen de kaarten mee als ze ergens in Leiden op visite gingen. We hadden zelfs handtekeningen uit de Stevenshof en Merenwijk. Mensen uit de Zeeheldenbuurt tekenden omdat ze altijd langs onze mooie bomen fi etsten. We kwamen op de radio en het NOS-journaal. Ik gaf op zondag rondleidingen over het terrein. De gemeente was razend en zei dat het ons om ons uitzicht ging. Ik heb ook geen uitzicht op Molen de Put”, zei ik. “Wij vonden dat als de gemeente hier eigenhandig gaat rooien en slopen er een kwalijk precedent wordt geschapen. We hebben zelfs de beroemde boomchirurg Copijn erbij gehaald die we uit eigen zak betaald hebben. Kom eens naar de bomen kijken, hoe waardevol zijn ze? Het bleek uniek te zijn dat vijftien bomen van die leeftijd nog zo bij elkaar staan.” Op Vrouwendag (8 maart) 1995 liep Enny triomfantelijk met een taart in haar handen voor de cameraploeg van RTLnieuws. De Leidse bevolking had voor behoud gestemd. Wat had ze gedaan als de bomen toch waren geveld? “Dan had ik gordijnen voor de ramen genomen”, lacht Enny. “Ik leefde toch ’naar achteren’.”

Janson
In 1999 sloegen Eva Biesheuvel en Enny weer de handen ineen. Ditmaal organiseerden ze een afscheidsfeest in de Lorenzhof voor buurtkruidenier Janson (Koninginnedagplein, Cobetstraat). Het was een geweldige winkel die van alles en nog wat verkocht. Enny showt me haar bij Janson gekochte zelfgemaakte schort, met toepasselijk kerstmotief. De foto’s zeggen de rest.

Leidse geschiedenis
“Iets voor elkaar krijgen en de stad mooier maken, dat vind ik enorm leuk”, zegt Enny. Na het organiseren van de ‘machtige, grandioze superloterij’ voor Molen de Put (waarvoor ze onder andere tien dagen op de Leidato heeft gestaan naast de auto die er te winnen viel) heeft ze zestien jaar in het comité van de Leidse Open Monumentendagen gezeten. Ze laat het Leidse jaarboekje uit 1990 zien met een foto van het raadhuis van haar geboortedorp Middelharnis. Het is in 1639 ontworpen door de Leidse stadsarchitect Arent van ‘s Gravesande. Van het bordes loopt de enige ‘draeyende trap’ die in Nederland bewaard is gebleven, gebaseerd op de vroegere trap van het Leidse stadhuis. Hoe is het toch mogelijk dat er zo’n verband bestaat tussen een dorpje op Goeree-Overfl akkee en Leiden?, peinst Enny. Ook een van de antieke voorhangsels uit de Leidse synagoge blijkt uit Middelharnis afkomstig. De verwantschap tussen beide plaatsen zal dan ook wel de reden zijn dat zij zich zo thuis voelt in Leiden, vermoedt ze. Wie weet.

De Ridderstraat

Burgemeester Mr. Nicolaas de Ridder (ambtsperiode 1903 - 1909)
Door Hans Elstgeest

En wederom is een Leids burgemeester op vrij jonge leeftijd in het harnas gestorven. Na Van den Brandeler (63 jaren oud), De Laat de Kanter (65 jaren oud) en Was (57 jaren oud), sterft op 61-jarige leeftijd mr. Nicolaas de Ridder op 20 november 1909 na slechts zes en een half jaar burgemeester van Leiden geweest te zijn. Zijn dood is een gevolg van 'pleuritis', longvliesontsteking. Waarschijnlijk is ook de combinatie van het burgemeesterschap en zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer een dusdanig zware belasting dat dat zijn gezondheid heeft ondermijnd.
Is het ambt van burgemeester van Leiden dan zo zwaar? Feit is dat Leiden ten tijden van de eeuwwisseling voor grote uitdagingen staat. De stad zal enorm in oppervlakte toenemen, grote hoeveelheden nieuwe bewoners aantrekken en grootschalige infrastructurele veranderingen ondergaan. Ook de opkomst van de moderne industrie en dan met name de komst van leidingwater, gas en elektriciteit vergt veel bestuurlijke inzet.
Na de eeuwwisseling begint ook het politieke landschap meer kleur te krijgen. De eerste politieke partijen ontstaan en vertegenwoordigen meestal een bepaalde geloofsstroming, een zogenoemde 'zuil'.

ARP
Een van die eerste politieke partijen in het speelveld is de Anti Revolutionaire Partij, kortweg ARP. De partij ontstaat uit een reeds bestaande politieke beweging en de naam van de partij verwijst naar de afkeer van de ideologie van (na) de Franse revolutie. De partij is opgericht door Abraham Kuyper en heeft dan een grote achterban in de gereformeerde gemeente, de partij heeft vooral veel aanhang in Friesland, Overijssel en Zeeland. De ARP heeft een aantal politieke kopstukken gekend in haar bestaanshistorie; naast Kuyper zijn dat onder meer Hendrikus Colijn, Jelle Zijlstra en Willem Aantjes. In de jaren zeventig gaat de partij op in het CDA, waar ook de CHU (christelijk) en de KVP (katholiek) in opgenomen worden. In 1980 is de ARP officieel ontbonden.
We dwalen af. Hoewel… burgemeester De Ridder is de eerste burgervader in de lijst die een politieke partij aanhangt. Het is dan ook de grote Abraham Kuyper in eigen persoon die zorg gedragen heeft voor de benoeming van De Ridder in Leiden.
Zoals eerder beschreven zou dit burgemeesterschap echter van korte duur zijn. Niet dat De Ridder roemloos ten onder is gegaan, zeker niet. De Ridder heeft voldoende voor Leiden kunnen betekenen. Veel projecten, gestart door een van zijn voorgangers, heeft hij tot een goed einde gebracht (uitbreiding gasfabriek bijvoorbeeld). Ook heeft hij enkele projecten opgezet die weer door een van zijn opvolgers zijn afgerond (voorbereiding aanleg elektrische tram). Zo is er lang voor de daadwerkelijke demping al geld vrijgemaakt voor het droogleggen van het Leidse Levendaal, maar ook voor andere infrastructurele verbeteringen. De Ridder maakt zich sterk voor een goede politiemacht en zorgt voor een goede salariëring. Hij staat aan de basis van de ingebruikname van een elektrische centrale en op cultureel gebied staat hij zijn mannetje met de uitbreiding van de kunstcollectie van de Lakenhal.

Levensloop
Nicolaas de Ridder wordt in 1848 in Utrecht geboren, Daar brengt hij ook zijn jeugd door. Na de kostschool van A.H. Raabe gaat hij naar het Utrechtse Gymnasium waar hij in de derde klas instroomt. Daarna volgt de studie aan de Utrechtse Hogeschool in het Romeins- en hedendaags recht. Hij sluit zijn studie af in 1875 waar hij magna cum laude promoveert op de dissertatie ‘Het kopierecht’.
Zijn professionele loopbaan start in Tiel waar hij zes jaar als ambtenaar verbonden is aan de kantongerechten in het arrondissement Tiel. Daarna is hij enkele jaren substituut-officier van justitie te Winschoten en Utrecht. In 1893 promoveert hij tot Officier van Justitie, eerst bij de arrondissementsrechtbank te Tiel en dan bij de arrondissementsrechtbank te Groningen. Eenmaal ingezetene van deze stad zet hij de eerste politieke stappen als lid van de gemeenteraad van Groningen (1901). Bijna tegelijkertijd wordt hij benoemd tot lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal als afgevaardigde voor het kiesdistrict Wijk bij Duurstede. In 1903 wordt De Ridder dan ook nog opgezadeld met het hoofdbestuur van de stad Leiden.

Leiden
Weer een buitenstaander dus. De Ridder had geen enkele binding met de stad en kende de stad ook niet. De Leidenaar keek dus met argusogen naar deze nieuwkomer. Al snel werd de nieuwe burgemeester betiteld als stijf, onverzettelijk en ernstig.
Hoewel hij in zijn jonge jaren een stuk losser is, is zijn optreden in de beginperiode in Leiden ietwat ongemakkelijk. Hij beschikte namelijk niet over de capaciteiten om zich snel geliefd of populair te maken bij de bevolking. In het openbaar lijkt hij een moeilijk te benaderen mens. Maar veel daarvan blijkt uiterlijke schijn, in hem schuilde een man met warme belangstelling voor de medemens, een vriendschappelijke inborst en met een enorme drang om Leiden en de Leidenaars van dienst te zijn.
Hij woont tijdens zijn ambtsperiode in het schitterende pand Rapenburg 65 met zijn vrouw Carolina Henriëtte van Petersom Ramring, met wie hij in 1886 in het huwelijk was getreden. Zij is zijn tweede vrouw. Zijn eerste vrouw, Margaretha Anna Isabella van Damme Jalink met wie De Ridder in 8179 trouwde was in 1883 overleden. Uit dit huwelijk was in 1882 een zoon geboren.
Zoals elke burgemeester heeft ook De Ridder een lange lijst neven- en erefuncties, de 3 October vereeniging, het college van curatoren van de universiteit, de commissie van toezicht voor de Kweekschool voor de Zeevaart, om er maar een paar te noemen. Voor deze inzet wordt hij beloond: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (1898) en Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau (1906).
In 1909 komt het einde. Na een kortstondig en heftig ziekbed overlijdt De Ridder in Leiden. Zijn lichaam is begraven op het kerkhof van de Hervormde Gemeente te Oegstgeest. De grote opkomst bij deze plechtigheid bewijst hoe geliefd deze burgemeester toch blijkt te zijn geweest.

Bronnen:
dbnl.org (jaarboek van de maatschappij der Ned. Letterkunde 1910)
Jaarboek 1911, historische vereniging Oud Leiden (in memoriam P.E. Briët)
Leiden, de geschiedenis van een Hollandse stad, deel 4
Longfonds.nl
Parlement & Politiek, parlement.com
Wikipedia

Foto's:
Portret De Ridder: Leidsch Dagblad
Levendaal: juli 1923, Rijksdienst vh Cultureel Erfgoed
Rapenburg 65: 1907, Goedeljee

Guerilla-gardening: gratis bloembollen

Op 28 september - Burendag - zijn er 400 bollen uitgedeeld aan wijkbewoners. Dat belooft weer veel kleurrijke en fleurig boomspiegels komend voorjaar in de wijk. Dan komt er ook weer een actie met bloemzaden.

Referentie fotos (bestanden)

Sander (jpg)
John (jpg)
Kees (jpg)
Loes (jpg)
Karin (jpg)
Thea (jpg)
Colin (jpg)
Maaike (jpg)
WORDT LID (png)
David (jpg)
Wijkverenigingbestuur 2024 (jpg)
Facebook Logo (jpg)

Tijdelijke woningen Fruinlaan/Verdamstraat

30-11-2020 | De zestien houten woningen van Woningstichting Ons Doel zijn eind september op de door de gemeente aangewezen plaats, het trapveldje, tussen de Burggravenlaan en de Verdamstraat gezet. De gemeente heeft daarmee de uitspraak van de Regionale bezwaarcommissie niet afgewacht.

Die wees overigens eind oktober alle bezwaren van de groep van omwonenden af. In november werd de laatste hand gelegd aan het toegankelijk en bewoonbaar maken van de woningen die onderdak (gaan) bieden aan Leidse woningzoekenden. Twaalf van de (toekomstige) bewoners behoren tot de doelgroep van Stichting De Binnenvest, die een vangnet biedt voor mensen die dak- of thuisloos zijn of dreigen te raken; het is de bedoeling dat ze na maximaal een jaar doorstromen naar een reguliere woning. De overige vier woningen worden door andere begunstigden van Ons Doel betrokken.

Convenant
Er wordt een Convenant opgesteld en ondertekend door de gemeente, Ons Doel, De Binnenvest en vertegenwoordigers van de omwonenden, met elkaar in overleg in een Klankbordgroep, met als doel het samenleven met de tijdelijke bewoners van de woonunits goed te laten verlopen en eventuele problemen vóór te zijn; het bevat o.a. wederzijdse verwachtingen en afspraken over wat te doen bij onraad/gevaar/bezorgdheid en afspraken over periodieke evaluatie.
Daarnaast heeft de Klankbordgroep zich gebogen over thema’s als toegangstrappen, groenschermen, (groen-)inrichting, verlichting etc. rondom de wooneenheden en van wat er rest van het trapveldje. Er worden extra parkeerplaatsen op de Burggravenlaan aangelegd.

Bestuur Professoren- Burgmeesterswijk

ALV Professoren- en Burgemeesterswijk 10 mei 2021

Dit jaar was de Algemene ledenvergadering (AL) van onze vereniging online. Het bestuur legde verantwoording af over 2020 en lichtte de plannen voor 2021 toe.

De hazelaar, een bloeier in de kou

Door Rinny Kooi

Voordat ik bomen zag,
de hazelaar in bloei, in kou,
de steeneik, de kastanje,
zag ik jou

H. Oosterhuis uit Voordat ik bomen zag (Verzameld Liedboek; gezangen op teksten van Huub Oosterhuis, 2004, Kok, Harlewijn).

De hazelaar (Corylus avellana L.) bloeit in de winter, in de kou, zoals Huub Oosterhuis in deze dichtregels laat blijken. Ik denk dat veel mensen niet weten dat de hazelaar in de winter bloeit. De hazelaar is de eerste plant die in de winter bloeit (dus in de kou) en die snel nadat de mannelijke katjes zijn afgevallen bladeren vormt ((Weeda et al., Nederlandse oecologisch flora, 1995, IVN, VARA, KNNV). De bloemen van deze boom worden de voorbode van de lente genoemd. Soms betwijfel ik of de hazelaar wel de voorbode is van de lente. In december 2005 zag ik dat de hazelaar al volop katjes had, dus bloeide. Is dat dan zo vroeg al een teken van de lente? De winter was immers nog maar net begonnen. Was de hazelaar van slag? Of zijn de klimaatveranderingen er de oorzaak van dat de lente al zo vroeg begint? Ik geloof het niet, want Oosterhuis is niet de enige dichter die schrijft over de bloei in de winter. Reeds in de dertiende eeuw schreef Hadewijch: Als het nieuwe jaar aanbreekt, dan is berg en dal nog steeds donker en kaal maar gaat de hazelaar al bloeien.

Rode juwelen
De mannelijke bloemen, de katjes, ontwikkelen zich al in de zomer. Ze zitten dan in grijsgroene groepjes van 2-5 katjes bijeen aan korte zijtakjes, verborgen tussen de bladeren. In de winter hebben ze zich verder ontwikkeld. Dan bungelen de groengeel geworden katjes in de boom. De vrouwelijke bloemen zijn veel moeilijker te vinden. Ze verschijnen in februari en lijken op bladknoppen. Tijdens de bloei komen een paar mooie, fel rode stempels te voorschijn. Het lijken kleine rode juwelen op een tak. De boom is ÈÈnhuizig, heeft dus zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen. Voor de bevruchting is kruisbestuiving noodzakelijk. Dus door de wind moet op de stempels stuifmeel van een andere boom worden gebracht. De bevruchting van de eicellen gebeurt veel later, pas in de zomer. Daarna ontwikkelen zich de noten die in het najaar kunnen worden gegeten. In de boom zitten ze in groepjes, omgeven door een vruchthuls. Weeda et al (1995) schrijven dat het voor veel dieren erg moeilijk is om die noten open te breken. Volgens hen heeft het kiemplantje heeft geen enkele moeite met het openbreken van de noot. De bladeren van de hazelaar zijn relatief breed. Ze zijn eivormig met aan het uiteinde een punt. De bladrand is dubbel gezaagd. De basis is hartvormig.

De hazelaar wordt ook wel tot de stuiken gerekend omdat de plant slechts 8 meter hoog wordt en meestal meer dan ÈÈn stam heeft. Van nature groeit de boom op matig voedselrijke, vochtige, vaak kalkhoudende grond in loofbossen en hakhout. Hij groeide hier al na de laatste ijstijd (10.000 jaar geleden) toen zich de eerste bossen ontwikkelden. Van de hazelaar is bekend dat deze inheems is in Europa en voorkomt tot de Kaspische zee. Een verwante soort groeit in Zuidoost- Europa en Klein- AziÎ (Weeda et al.,1995). In onze wijk staat een relatief hoog exemplaar in de tuin van Cobetstraat 26. Langs het pad vanaf de Hazewinkelstraat (heeft dat ëhazeí uit de (straat)naam iets met hazelaar te maken?) naar de Kanaalweg staan enkele jonge exemplaren. De boom kan zich uitstekend handhaven als hij regelmatig (in februari of juli) wordt gesnoeid en voldoende gelegenheid heeft om nieuwe takken te ontwikkelen.

Bijbel
Het gedicht van Oosterhuis is een liefdeslied. De predikant RenÈ Venema wees mij erop dat Oosterhuis zich heeft laten inspireren door het Bijbelboek Hooglied; dat is ook een liefdeslied. Waarschijnlijk wordt dit prachtige lied nauwelijks in de kerken in onze wijk gezongen.
De hazelaar komt niet voor in de Bijbelvertalingen die we nu in de meeste kerken gebruiken. In de Statenvertaling komt de naam hazelaar echter wel voor en wel in Genesis 30 vs 37: ìToen nam Jakob roeden van groen populierenhout, en van hazelaar, en van kastanjeî. In die vertaling zijn zowel ten aanzien van de hazelaar als de kastanje vertaalfouten gemaakt (Gispen et al. Bijbelse Encyclopedie, 1998, Kok). Het woord amandel is in het Hebreeuws sjaked, of ook wel loez. En dat woord loez is soms vertaald met hazelaar. In latere Bijbelvertalingen dan de statenbijbel zijn de woorden hazelaar en kastanje vervangen door amandelboom en plataan. Ik vermoed dat het toeval is dat Oosterhuis in zijn lied beide soorten noemt waarmee een vertaalfout is gemaakt. Hij zal voor deze bomen hebben gekozen vanwege de klank en het ritme van het lied. Over het algemeen komt de hazelaar veel voor in symboliek, mythen, sagen, sprookjes en volksgeloof. Zo was de hazelaar gewijd aan de Germaanse god voor de vruchtbaarheid Donar.

Okkernootfamilie
Moens en de Weerd (zie Bomen en mensen, een oeroude realtie, 2000, Bomenstichting, Boom) geven een verklaring voor de herkomst van de Nederlandse en Latijnse soortnaam. De soortnaam Javellana komt waarschijnlijk Úf van de plaats Abellana in Klein-Azië Úf van Avella (nu heet dat Avelino) bij Napels. De Latijnse geslachtsnaam Corylus komt van het Griekse kÛrys, ook met de betekenis van helm of hoofdbedekking. Dat slaat op de vruchthuls van de noot. Hazel zou afgeleid zijn van het Angelsaksische haesel wat ëkapí of mutsí betekent. Er is nog een andere verklaring voor hazel. Het zou ook kunnen stammen van het Angelsaksische haes, dat ë bevelení betekent. Een staf van hazelaarhout zou een teken zijn van gezag. Opmerkelijk is dat - hoewel de hazelaar in de Bijbel niet wordt genoemd - volgens de Hebreeuwse overlevering de staf van Mozes (ook een teken van gezag) uit een hazelaar was gesneden, een boom uit de Hof van Eden. Als dat al het geval is geweest moet het een andere soort uit het geslacht Corylus zijn geweest. Onze hazelaar groeide niet in die omgeving. De hazelaar behoort tot de berkenfamilie, de Betulaceae. De forse straatbomen in de Cobetstraat, de haagbeuken, behoren tot dezelfde familie, evenals elzen en berken. De vruchten van deze drie soorten bomen worden niet door mensen gegeten. Volgens de nieuwste indeling van het plantenrijk, waarbij gebruik werd gemaakt van DNA-onderzoek (Van der Meijden, Heukelsí flora van Nederland, 23ste editie, 2005, Wolters Noordhof), is de walnoot (Juglans regia L.) een nauwe verwant van de hazelaar. De Walnoot behoort tot de okkernootfamilie, de Juglandaceae, en haar vruchten worden wel door ons gegeten. In tuinen wordt vaak de toverhazelaar aangeplant. Die behoort tot het geslacht Hamamelis en is geen verwant van de hazelaar. De toverhazelaar en de hazelaar zijn beide naaktbloeiers; dat wil zeggen ze bloeien voordat de bladeren zich ontwikkelen.

Kerstkatjes
De hazelaar wordt voor van alles gebruikt. Hazelnoten worden gegeten door mensen en door dieren als eekhoorntjes, hazelmuizen, gaaien, spechten en boomklevers. Hazelnoten kunnen uitstekend worden verwerkt in gerechten die met kerst worden gegeten. Zoek dan vooral onder bomen die ouder zijn dan tien jaar want jongere bomen krijgen geen noten. Hoewel, kwekers hebben rassen geproduceerd die na drie jaar al noten geven. En die ëgekweekteí noten zijn soms ook groter dan de wilde. Uit hazelaarhout worden medicijnen gemaakt. De twijgen kunnen ook worden gebruikt voor het vlechten van adventskransen. En de takken met katjes ñ als die er zijn ñ kunnen uitstekend dienen als alternatieve kerstversiering. Ik wil u echter niet oproepen om ze te plukken want zoveel hazelaars groeien er weer niet in onze wijk.

De Hazelaar Foto: Jos Versteegen

Wout Hageman

Een dorp in de buurt: de Rijndijkstraat

Wout Hageman is geboren en getogen in de Rijndijkstraat. Sommigen noemen het de gezelligste straat van de Rijndijkbuurt. De eerste huizen zijn gebouwd rond 1898. Zijn ouders betrokken net voor de oorlog een huis, dat hij zelf in 1985 weer overnam.

“Het huis is niet groot. Vroeger was het ingedeeld zoals je vaak zag: een voorkamertje waar we eigenlijk nooit kwamen, er stond ook geen kachel. Die bevond zich in de achterkamer. Daartussen zat een alkoof waar mijn ouders sliepen. Met een trap kwam je meteen op zolder. Dat was een grote ruimte, met een dakkapel voor en een steekraampje achter. We hadden daar geen verwarming, dus het ijs stond op het glas als het buiten vroor. Toch hadden we het niet koud onder onze dekens van Van Wijk. Ik sliep daar met mijn twee broers en zus. Zij lag min of meer apart achtereen gordijn. Als je moest plassen, ging je de trap af naar de keuken. In het trapgat hing een fietslampje in een transformator. ‘s Ochtends hing de kachelgeur van verbrande kranten en hout al snel in het hele huis. De kolen kwamen daarop. Vader luisterde dan om zeven uur naar het nieuws op de distributieradio.” Wout is als jongste in het gezin geboren in 1941. “Wij waren met z’n zessen thuis, maar ik kende gezinnen in de straat waar tegen de tien kinderen op zo’n zolder moesten slapen. Dat zou je nu niet meer voor mogelijk houden.”

Katholieke school 
Om met zijn katholieke moeder te mogen trouwen is vader speciaal katholiek geworden. Daartoe is hij in de leer geweest bij Verbum Deï op de Plantage. “Heel streng was het thuis overigens niet, dat is volgens mij nooit zo met katholieken. Op zondag moesten we naar de kerk. Als ik op wat latere leeftijd spijbelde en mijn ouders kwamen daar achter, dan kreeg ik het vooral met vader aan de stok. Ik herinner me nog goed dat bij ons in de straat een streng christelijk gezin woonde waar op zondag psalmen werden gezongen. Van al mijn vriendjes ging ik als enige naar de katholieke lagere school aan de Os- en Paardenlaan in Noorderkwartier. Dat was een hele afstand. Veel van mijn vriendjes gingen naar school in de Munnikenstraat achter de Zijlsingel. Samen liepen we dan naar school, alleen moest ik dus verder. Verschillende van mijn vriendjes hadden nog nooit een kerk van binnen gezien. Ik nam ze dan wel eens mee naar een dienst.”

Hand verloren 
Vader Hageman was lasser bij De Jong’s Machinefabriek in Hazerswoude Rijndijk. Door zijn specialisme werkte hij soms ook wel eens in een heel andere stad. Dan bleef hij daar ook logeren. “In de Rijndijkstraat woonden veel vaklieden, hoewel ook wel fabrieksarbeiders. Van Wijk had aan de Kanaalweg een fabriek waarvan verschillende arbeiders uit deze buurt woonden. Ik herinner me nog dat iemand uit de straat als kind brood bracht naar zijn vader die bij Van Wijk werkte. Hij zal net in het schaftlokaal en zijn zoon liep de fabriek in. Daar heeft hij toen zijn hand verloren in een machine.”

Gefileerde tong
“Ja de Rijndijkstraat was een arbeidersstraat. Er werd hard gewerkt om kinderen behoorlijk te voeden en te kleden. De sfeer was anders dan in de kanaalstraat en de Roomburgerlaan. Daar woonden toch andere mensen. Helemaal anders was natuurlijk de Verdamstraat, even verderop. Dan zit je eigenlijk al in de Burgemeesterswijk. Een van de bewoners daar was professor De Sitter. Hij woonde op de hoek met de Roomburgerlaan. Daar kwam een speciale visboer aan huis in een auto. Als buurtkinderen stonden we er omheen als hij tong voor De Sitter stond te fileren. Dat aten wij nooit. We trokken ook niet op met kinderen uit die buurt. Je speelde met kinderen met dezelfde achtergrond. We kwamen er wel, bijvoorbeeld om appels en pruimen te jatten uit hun grote tuinen. Natuurlijk werden we dan weggejaagd.”

Leveranciers 
“Een van de dingen die het gezellig maakten in de straat was de komst van leveranciers. Zo had je de aardappelboer Spruitenburg, melkboer Van Egmond en visboer Haasnoot, die kwam uit Katwijk. Wij aten wel eens schar en bokking. Voor de melkboer was ons gezin zijn laatste klant. Dus om half elf ’s-Avonds zat hij bij ons koffie te drinken. Wij lagen natuurlijk als kinderen al in bed. M’n broer heeft toen nog eens gesnoept uit de zak melkpoeder die op de gang stond. Hij kwam uit bed, nam een hap en kreeg meteen een vreselijke hoestbui. Maar een slok water kon niet, want dan hadden ze hem ontdekt. Middenstanders hadden soms ook een loper, een blinde sleutel van de huizen van hun klanten. Dan konden ze zo naar binnen. Dat zou je ju nu niet meer kunnen voorstellen.”

Wateroverlast 
De Rijndijkstraat was vroeger de uiterste rand van de buurt. Je keer ver weg naar de molen aan het Kanaal en de trein naar Utrecht. Daarachter begon meteen het weilend. “De koeien van boer Teske staken zo hun kop over de draad van onze achtertuin. Ze zijn ook wel eens onze tuin binnen komen lopen. Nou, de stront liep van de muren. Daarover gesproken: vroeger loosden drie huizen samen op één beerput of rechtstreeks op een sloot. Eens in de zoveel tijd werd die dan leeggeschept. De drek werd dan op een naburig weiland gegooid. Als kind zakte je dan door de harde bovenlaag. Pas later is een riool aangelegd. Er ligt trouwens nog steeds een sloot. De Rijndijkstraat heeft vaak overlast gekend. De straat is namelijk heel snel in het weiland neergelegd en ligt ongeveer een meter lager dan de omgeving. Vocht trok snel op in de muren. Mijn ouders hebben niet voor niks een lambrisering op de muren laten maken. Nog steeds zijn er problemen.” “De buurt is steeds verder uitgebouwd. Ik weet nog dat in 1963 er een strenge winter was. In die periode lag de bouw aan de Roomburgerlaan enige tijd stil. Op een gegeven moment bleef er een stukje weiland over. Dat hebben de bewoners toen maar als volkstuinen ingericht. Later zijn daar winkels gebouwd.”

Leidse Rivièra 
“Ik heb een hele leuke jeugd gehad. We zaten buiten schooltijd de hele dag in de weilanden. In de zomer trok half Leiden, vooral uit de volksbuurten, naar het Kanaal. Daar zaten de gezinnen aan de waterkant. Een heerlijke plek om te zwemmen en te vissen. In de ‘driehoek’. Het stukje weiland voor die hoge torenflat aan de kanaalweg, werden zelfs tenten opgezet. Het werd hier wel de Rivièra van Leiden genoemd. Je smeerde je als kind in met de bagger uit de sloten en sprong achter elkaar het Kanaal in. In de winter kon je hier al snel schaatsen. Poldersloten liggen snel dicht.”

Televisie de pest 
Langzamerhand veranderde de straat. “Ik herinner me nog de eerste auto in de straat. Die was van een vertegenwoordiger. De straat is natuurlijk enorm veranderd: veel nieuwe gezinnen. Tja, het stroomt door; jonge gezinnen beginnen hier en verhuizen als er meer kinderen komen. De meeste huizen zijn vrij klein. Toch zijn er ook nog steeds bewoners van vroeger te vinden. Ook kinderen van vroeger, zoals ik, komen soms terug. Toch is die gezelligheid er niet meer. Vroeger spraken de mensen met elkaar in de straat. Je leefde op straat in de zomer. Ja, er was geen televisie en video. Dat is de pest voor gezelligheid. Mensen werken nog steeds hard, maar vaak voor luxe. Ik groet natuurlijk wel mensen, maar het is toch heel anders. Ik kom nog maar bij een enkeling over de vloer. Er is natuurlijk ook veel verbeterd. Als je vroeger bij elkaar naar binnen keek, zag het er eender uit; tafel in het midden, een lamp er boven. Nu heeft iedereen er door verbouwingen zijn eigen sfeer ingebracht. Dat maakt het veel afwisselender.”

Geen ruzie 
Het grappige is dat ik als kind de straat breed vond. Kijk maar op de foto, het is op zich geen heel smalle straat. Maar met al die auto’s is dat het wel geworden. Iedereen wil z’n auto voor de eigen voordeur. Voor kinderen is het soms gevaarlijk op straat. Toch zijn hier nooit grote ruzies volgens mij. De sfeer is goed. Dat komt misschien juist ook doordat er mensen met zoveel verschillende achtergronden wonen. En de onderlinge contacten gaan via de kinderen. Daar zijn er de laatste tien jaar veel van bijgekomen. Ja, in de Rijndijkstraat wonen we nog met plezier.”

Dozystraat

Professor Reinhart Pieter Anne Dozy, hoogleraar middeleeuwse en nieuwe geschiedenis
Door Hans van Elstgeest

In het westen is de laatste decennia het aantal mensen dat Arabisch spreekt sterk toegenomen. Voor de westerling is deze taal moeilijk te begrijpen. Waarschijnlijk omdat het Arabisch toch wel erg afwijkt van wat wij op school geleerd hebben. Alleen al het feit dat het Arabisch schrift van rechts naar links geschreven en gelezen wordt is een moeilijk te nemen hobbel. Om nog maar te zwijgen over de totaal verschillende tekens en grammatica. Toch is Arabisch niet echt nieuw voor ons; bijna vanaf het begin van de Leidse universiteitsgeschiedenis worden er al studies naar het Arabisch gedaan. Veelal onder de noemer oosterse talen of Semitische talen (een soort oer-Arabisch, waar ook andere talen uit ontstaan zijn). De studie van deze oosterse talen - en dan met name de Arabische - werd gedaan door een aantal illustere personen die in de loop der eeuwen de universiteit hebben bevolkt. Eén ervan is de hoofdpersoon van dit artikel: Reinhart Pieter Anne Dozy.

De geschiedenis van de Leidse arabisten begint bij Thomas van Erpenius (1584-1624). Na een rondreis langs een aantal invloedrijke Europese universiteiten, komt hij in 1612 terug in Leiden als hoogleraar Hebreeuws. Aanvankelijk is zijn gebied godgeleerdheid en oosterse talen. Hij stierf zeer jong aan de pest en is begraven in de Pieterskerk.

Levinus Warner (1619-1665) studeerde ook theologie en oosterse talen, maar slaat na zijn studie een andere weg in (onder meer handel met Turkije), bedankt voor een professoraat Hebreeuws te Leiden, maar schenkt (na zijn vroege dood) de universiteit wel zijn verzameling oosterse geschriften, het zogenaamd Warneriaans Legaat.
Jacobus Golius (1596-1667) was een alleskunner: sterrenkundige, wiskundige en geneeskundige. Zijn sterrenkundige kant brengt hem via het Grieks tot de studie Arabisch. Naast de oprichting van de sterrenwacht (observatiegebouwtje op het dak van de universiteit) heeft hij veel betekend voor de oosterse studie, alleen al omdat hij in het bezit was van zeer bijzondere oosterse manuscripten.

Dan verschijnen er drie generaties Schultens op het oriëntalistentoneel. Albert Schultens (1686-1750), die na een aantal omzwervingen in 1732 in Leiden terecht komt, zijn zoon Joannes Jacob Schultens (1716-1778), die in 1744 vaders taak ter handen neemt om die later weer af te staan aan zijn zoon: Hendrik Albert Schultens (1749-1793). Vooral deze laatste heeft veel voor onze stad en universiteit betekend.
Hierna volgen Hendrik Arent Hamaker (1789-1835) en diens zoon Hendrik Gerard Hamaker (1819-1892). De eerste werd hier hoogleraar en begon als één van de eersten aan de studie Sanskriet, tot dan toe nog vrij onbekend in het westen. De tweede heeft door zijn slechte gezondheidstoestand nooit een leerstoel bestegen. Hij gaf overigens wel privaatlessen.
Bovengenoemde personen hebben vrijwel allemaal tot taak gehad het Warneriaanse Legaat te bewaken! Dat geldt ook voor Reinhart Pieter Anne Dozy.

Uitzonderlijk talent
Dozy is geboren in Leiden op 21 februari 1820. Zijn vader is een vooraanstaand arts en beschikt over voldoende financiën om zoonlief een gedegen opleiding te kunnen geven. Ook na Dozy's promotie zijn er voldoende middelen om verder te leren. Aanvankelijk is de studierichting Semitische talen. Door zijn uitzonderlijk talent wordt hij al op 23-jarige leeftijd bekroond, naar aanleiding van een prijsvraag die was uitgeschreven door het Koninklijk Instituut. Het onderwerp: een woordenboek over de kledingstukken van Arabieren (‘Dictionnaire detaille des noms des vetements chez les Arabes’). Het werk is twee jaar later officieel uitgegeven. Direct na zijn promotie wordt hem het eerder genoemde Warneriaans Legaat toevertrouwd.

Huwelijk
Ook in de privésfeer gaat het voor de wind. Op 3 juli 1844 zet hij zijn vrijgezellenbestaan om in een huwelijk met Maria Caroline van Goor den Oosterlingh, een Zaltbommelse schone. De plicht blijft ook roepen en een studie naar de middeleeuwse geschiedenis van Spanje vraagt zijn aandacht. Deze periode in de Spaanse geschiedenis is verweven met de Arabische, Spanje is namelijk lange tijd bezet geweest door de Moren (een Noord-Afrikaans Berbers-Arabisch volk die in 711 naar Zuid-Europa trokken en bijna geheel Spanje bezette). Deze studie leidt ertoe dat Thorbecke hem op een vrijgekomen leerstoel algemene geschiedenis wil hebben. Maar de Leidse curatoren protesteren hevig, omdat zij van de gedachte uitgingen dat Dozy een letterkundige was. Thorbecke drukt zijn zin door en Dozy wordt in 1850 benoemd tot buitengewoon hoogleraar algemene geschiedenis als opvolger van Prof. Peerlkamp.
Hoewel zijn hart in het oosten lag gaf hij onder meer ook colleges Amerikaanse geschiedenis, een bijkomstigheid die hem overigens niet tot last is geweest. Vooral zijn kennis van Spanje kwam goed van pas en over het algemeen bestonden zijn lessen uit een zeer divers aantal onderwerpen. Hij was overigens niet de makkelijkste. Zijn lessen en examens werden als zeer zwaar ervaren door zijn studenten. Hij wilde zijn toehoorders nogal eens verrassen met onaangekondigde overhoringen, vooral de test over de vergaarde kennis van het afgelopen studiejaar waren bij zijn leerlingen berucht. Dozy vormde met mensen als Kern en Fruin een groepje spraakmakende individuen binnen de Leidse universiteit. Dozy's buitengewoon professoraat werd dan ook al snel omgezet naar een gewoon, met als taak de middeleeuwse en nieuwe geschiedenis.

Belangrijke titels
Dozy gaf tijdens zijn leven een aantal zeer belangrijke titels uit. Werken als ‘Scriptum Arabum loci de Abbadidis’ (3 dln, 1846, 1852, 1863), ‘Islamisme’ (1863) en ‘Histoire des Musulmans d'Espagne’ (1861) behoren tot de beste die hij gemaakt heeft. Naast deze officiële stukken heeft Dozy veel artikelen voor onder meer De Gids geschreven.
Dozy's laatste grote werk is ‘Supplement aux dictionnaires Arabes’, een lexicon die geheel is samengesteld door onderzoek uit eigen verzamelde, zeer uitgebreide lectuur. Zijn onafgemaakte werk (‘Catalogus der oosterse handschriften’) is na zijn dood door een van zijn beste leerlingen, M. J. de Goeje, voltooid.

Overlijden
Zijn dood komt op betrekkelijk jonge leeftijd. Na twee jaren ziekte overlijdt hij op 63-jarige leeftijd in zijn woonplaats Leiden.
Enkele dagen na deze fatale zondag de 29ste april 1883 is zijn stoffelijk overschot op de Groenesteeg ter aarde besteld. Michael Jan de Goeje (1836-1907) sprak aan het graf van Dozy zijn waardering uit over zijn grote leermeester. De Goeje, één van Dozy's talentvolste leerling ontpopte zich tot Dozy's gelijke en er was in de loop de jaren een vriendschappelijke band ontstaan. Na de dood van Dozy is De Goeje in zijn leermeesters voetsporen getreden in de studie van oosterse talen. De Goeje werd hoogleraar Arabische taal- en letterkunde. P.L. Muller nam de leerstoel geschiedenis voor zijn rekening.

Als laatste in deze rij mag Christiaan Snouck Hurgronje niet onvermeld blijven. Snouck Hurgronje (1857-1936) heeft misschien wel het grootste stempel gedrukt op de oosterse studie. Zijn manier van aanpak en het lef dat hij toonde om als westerling de bedevaart naar Mekka bij te wonen zijn nog altijd een hoogtepunt in de Leidse universiteitsgeschiedenis in het algemeen en de Arabistenstudie in het bijzonder. Na zijn avontuurlijke wereldreizen werd hij in 1907 hoogleraar Arabisch. Het levensverhaal van De Goeje en Snouck Hurgronje zijn verschenen in eerdere edities van de wijkkrant.

Bronnen:
De Leidse universiteit in heden en verleden (J.J. Woltjer)
De wiekslag van hun geest (W. Otterspeer)
Groenesteeg, een historische begraafplaats in Leiden (I.W.L. Moerman)
Leidsch Dagblad
Levensbericht KNAW (M.J. de Goeje)
Nieuw Ned. Biografisch Woordenboek (Wensinck)
Pallas Leidensis MCMXXV (div. auteurs)
Winckler Prins Encyclopedie
Wikipedia (niet-officiële bron)

foto's:
Begraafplaats Groenesteeg: Google earth

Nieuwsbrief 2022 mei - rectificatie + herinnering

9-5-2022 | In deze extra Nieuwsbrief mei 2022

een rectificatien van het emailadres van de werkgroep groen Het juiste adres is: groengroepleiden@gmail.com
de herinnering aan informatieavond over koelen op 17 mei a.s.

Extra Nieuwsbrief mei 2022

Via onderstaande link bereikt u deze extra Nieuwsbrief.

KodV: Eerste artiesten bekend!

24.06.2024 : Zondagmiddag 3 november staat onze wijk weer in het teken van kunst & muziek. De organisatie is druk bezig een zeer gevarieerd programma samen te stellen en de komende tijd lichten we hier steeds weer een tip van de sluier op en stellen de deelnemende gezelschappen van KodV 2024 aan u voor.

Foto: RBF

Update: Verplaatsen tijdelijke woningen Sumatrastraat naar Hoek Fruinlaan/ Verdamstraat

11-12-2019 | Het trapveld op de hoek Fruinlaan/ Verdamstraat is de locatie voor de tijdelijke woningen die nu staan aan de Sumatrastraat. De gemeente organiseert op 16 december aanstaande een bewonersavond.

Besluit 19.0594 Nieuwe locatie verplaatsen 16 tijdelijke woonunits Sumatrastraat.docx (pdf)
Bewonersbrief van 9-12-2019 (pdf)

Het college van Burgemeester en Wethouders heeft besloten de tijdelijke woningen aan de Sumatrastraat te verplaatsen naar het ‘trapveld’ aan de Verdamstraat. De omwonenden zijn geïnformeerd. Zij ontvingen een brief van de gemeente. In de brief is een situatieschets opgenomen.
Op 16 december organiseert de gemeente een bewonersavond. Ook degenen die geen brief hebben ontvangen kunnen zich voor deze avond aanmelden: woonunits@leiden.nl.
De op 10 december 2019 genomen collegebesluiten, waaronder de verplaatsing van de tijdelijke woninen naar de Verdamstraat, vind je hier.

Hieronder een overzichtje met links naar alle documenten (en een raadscommissievergadering) die online te vinden zijn:

De Hollandse Iep

Door Rinny Kooi

In de tuin van het vroegere Koninklijk Militair Invalidenhuis staan diverse prachtige monumentale bomen, onder andere Hollandse Iepen (Ulmus x hollandica). De twee Iepen op de foto staan achter het gebouw langs de Cobetstraat. Binnenkort worden de eetzaal, de serre en de tuin opgeknapt. Dat is reden om ÈÈn van de bomen als onderwerp voor deze rubriek te kiezen.

De Hollandse Iep behoort tot een groep bastaarden tussen de Gladde Iep en de Ruwe Iep. De meeste in Nederland voorkomende gekweekte Iepen- met name de laanbomen - behoren waarschijnlijk tot deze bastaard. Meer dan de helft van alle soorten Iepen groeien in China; in Europa horen maar vier soorten thuis.

Iepen, ook wel Olmen genoemd, worden ongeveer 35 meter hoog. De stam loopt tot hoog in de kroon door. De oorspronkelijke top van de jonge boom wordt een zijtak, terwijl een krachtige zijloot zich opricht en de hoofdas vormt. De boom bloeit omstreeks maart nog voor er bladeren zijn; vuurrode bloemen geven kleur aan de twijgen. De bloemen zijn overwegend zowel mannelijk als vrouwelijk. In de voorzomer vallen de vruchten, afgeplatte nootjes omgeven door een vleugel, als een regen van 'muntjes' af, terwijl uit de bladknoppen korte zijtakjes met bladeren groeien. De bladeren zijn veernervig en gezaagd, de beide helften zijn ongelijk. Iepen kan men herkennen aan het bezit van een scheve bladvoet. Op de plaats waar het blad aan de twijg vastzit loopt de ene helft van het blad verder door dan de andere.

De hoge bomen in de tuin van het Koninklijk Militair Invalidenhuis zijn belangrijk voor vogels. Ze vormen het bomendak van de buurt. Vogels, bijvoorbeeld Uilen, kunnen de bomen gebruiken als oriÎntatie- en uitkijkpunt. Uilen zullen echter de laatste jaren verjaagd worden door Kauwtjes die bomen, ook de Iepen, als gemeenschappelijke slaapbomen gebruiken. In de nazomer en de herfst vliegen tegen de avond grote groepen naar de bomen om daar te overnachten. Boven de bomen worden woeste speelvluchten gehouden. Dat is indrukwekkend om te zien. De grond onder de bomen wordt bezaaid met uitwerpselen. Onder zo'n boom lopen (of parkeren) is minder aangenaam. Een jongeren hangplek wordt in de regel door omwonenden matig gewaardeerd. Ongetwijfeld zullen velen ook deze Kauwenhangplek met weinig enthousiasme begroeten. Kauwtjes kunnen zo'n slaapplaats jarenlang gebruiken. Misschien kiezen ze ooit wel weer een andere hangplek uit.

Volwassen Iepen hebben een gegroefde voedselrijke schors. Iepeschors is zeer geschikt als veevoer en werd er vroeger ook veel voor gebruikt. Veel ander organismen zoals mossen, korstmossen en insecten leven op (en van!) de schors. Een bekend voorbeeld is de Iepespintkever, Scolytus scolytus, een verspreider van de Iepziekte.

Deze kever, een houtboorder, graaft gangen onder de bast. De dekschilden van de kever zijn aan de top uitgehold en worden als een schop gebruikt bij het verwijderen van afval uit de gangen. Het boren begint met kevers die een ingang door de schors vreten. Het vrouwtje doet gewoonlijk het werk, maar het mannetje helpt bij het verwijderen van het afval. Onder de schors zit in de boom de voedselrijke cambiumlaag. Als ze onder de schors zijn holt het mannetje in de cambiumlaag een bruidskamer uit waar de paring plaats vindt. Het vrouwtje (ÈÈn tot verscheidene per mannetje) begint dan een gang te graven vanuit de bruidskamer, waarbij ze vlak onder de schors blijft en ze legt eieren met tussenruimten langs de gang. Als de larven uit het ei komen graven ze een gang in een rechte hoek op de hoofdgang. Voor kenners worden zo heel herkenbare patronen gevormd. Als de larve volgroeid is gaat deze verpoppen onder de schors. Uit de pop komt na verloop van tijd een kever die een gang graaft naar de buitenwereld.

Als een boom last heeft van iepziekte zijn de gangen van de Iepespintkever besmet met een dodelijk schimmel dat zich via de gangen verspeid. Kevers uit een besmette boom kunnen andere gezonde Iepen met de ziekte infecteren. Een boom heeft houtvaten voor het transport van water en daarin opgeloste stoffen. De schimmel verstopt de houtvaten waardoor de boom zeer snel kan doodgaan. Overigens wordt de schimmel niet alleen door de kevers verspreid. Het kan bijvoorbeeld ook gebeuren doordat boomwortels met elkaar in contact komen.

In de 20ste eeuw dook de waarschijnlijk uit Oost-AziÎ afkomstige verwoestende iepziekte op. In 1918 werd de ziekte voor het eerst ontdekt in Noord-Brabant. Sindsdien is deze ziekte een grote plaag geworden voor de Iep. Tegenwoordig probeert men op allerlei manieren de iepziekte te bestrijden. Men probeert resistente rassen te kweken. Ook besmet men Iepen met de bacterie Pseudomonas syringae die de groei en ontwikkeling van de schimmel remt.

Iepziekte komt in de wijk helaas veel voor. Aan de Kanaalweg zijn vanwege die ziekte veel Iepen gekapt. Gelukkig hebben de Iepen in de tuin nog geen last van de iepziekte. Ze zouden een paar jaar geleden mogelijk worden gekapt omdat men andere plannen had met de tuin. Een plaatselijk referendum heeft de bomen gered. Laten we hopen dat ze ook gespaard blijven voor de Iepziekte zodat we in de toekomst kunnen zingen "De Uil zat in de Olmen bij 't vallen van de nacht".

Dhr. De Bolster

‘Het was hier mooi spelen in het weiland’

Meneer de Bolster (1921) koestert de tijd dat de Professorenwijk nog niet bebouwd was. Begin jaren dertig van de vorige eeuw was het een ideaal speelterrein voor hem en zijn vrienden die ook op het Levendaal woonden. In 1969 kwam hij er zelf te wonen toen hij met zijn gezin naar de Buys Ballotstraat verhuisde. Er is ondertussen veel veranderd, maar zijn gevoel in een veilige omgeving te verkeren is gebleven.
Als kind woonde meneer De Bolster met zijn ouders en twee broers op het Levendaal. Vader was textielarbeider. In de stad was weinig speelruimte. Daarom ging hij na schooltijd vaak met een paar vrienden uit de binnenstad naar de Professorenwijk die nog in opbouw was. “Het was nog allemaal land rond de Lorentzkade. Wij hadden een afspraak met de eigenaar van een stuk weiland, boer Roelofs, die aan de Haven woonde. In ruil voor onze hulp mochten we onbeperkt spelen op het land.”
“Alles mocht, als wij maar hielpen de koeien opdrijven naar de melkplaats. Die was bij de stallen, waar nu de Zeemanlaan bij de Lorentzkade uitkomt. De huidige Lorentzbrug naar de Thorbeckestraat was er nog niet. Maar in het verlengde van de Cronesteinkade had je wel een houten bruggetje over de Stadsmolensloot waar je net met paard en wagen overheen kon. Wij brachten de melk in kannen met een kar over dat bruggetje naar de binnenstad, helemaal naar de Haven. Eentje trok met een touw en de anderen duwden.” Bij boer Roelofs aan de Haven werd de melk gekarnd. “Wij mochten zoveel karnemelk drinken als we maar wilden. Na een halve liter zat je helemaal vol. Dat kostte de boer maar een paar centen. Maar in ruil daarvoor hadden wij alle vrijheid. We mochten ook gratis konijnen houden in de schuur bij de stallen van de koeien.”

Meneer de Bolster: ‘Dat bruggetje vanaf de Cronesteinkade heeft na de oorlog nog een tijd bestaan. Ik heb er later nog op staan vissen.’

Joodse wezen
De vrienden zwommen na schooltijd en in vakanties vaak in de Stadsmolensloot, aan de latere Lorentzkade, vlakbij een ander smal houten bruggetje naar de plaats waar nu de Vredeskerk staat. De Sitterlaan bestond nog niet. “We namen geen badpakken mee. Dat deed je gewoon in je onderbroek.” In vakantietijd waren ze bijna iedere dag op het land. “Op vakantie gaan was er toen niet bij, dus dat was machtig mooi de hele dag op het land. Het was ook een uitkomst voor onze ouders. We gingen ‘s ochtends weg en kwamen pas ‘s avonds weer terug. Soms bleven we zelfs slapen op het weiland. Dan kregen we een laken mee en een tafelzeiltje op stokken. Dat was onze tent. Vader kwam dan om elf uur ‘s avonds kijken wat we uitspookten. Er gebeurde nooit wat. Zo buiten slapen kon toen nog, je had een gevoel van veiligheid.” “We hadden ook veel contact met de jongens uit het Joodse weeshuis. Daarachter lag een grote tuin en een speelplaats voor de kinderen met een hek eromheen. Wij hadden op een braak stuk land aan de Cronesteinkade een voetbalveldje gemaakt met doeltjes op paaltjes. Zij konden ons zien vanuit hun achtertuin. De joodse kinderen gingen de voordeur uit aan de Roodenburgerstraat, liepen buitenom en vroegen of ze mee mochten voetballen. In de winter bevroor het regenwater en werd er op dat veldje ook geschaatst.” Het contact ging niet verder dan voetbal en schaatsen. “Wij mochten nooit naar binnen in het weeshuis, en we nodigden hen ook niet thuis uit. Dat deden we onderling in onze eigen buurt wel.” Er was toch een verschil en niet alleen vanwege hun godsdienst en cultuur. “De joodse kinderen kwamen ook uit een beter milieu dan wij, het was een ander genre mensen. Ze kregen goede begeleiding en gingen doorstuderen. De arbeiderskinderen van het Levendaal niet. Met 14 jaar was het afgelopen met spelen, dan ging je naar de fabriek.” Maar bij het voetballen viel elk onderscheid weg: “We gingen gewoon met elkaar om. Ook de joodse kinderen vloekten als je ze tegen hun schenen schopte.”

Typograaf
Op zijn veertiende ging De Bolster als typograaf werken op een drukkerij en maakte dagen van 8 uur tot half zes. “Dat handzetten was een prachtig vak dat ik tot mijn zestigste met plezier heb uitgeoefend. Jammer dat het beroep niet meer bestaat. Maar er is nog een vereniging van typografen en die zoeken elkaar nog steeds op.” Het werk nam alle tijd in beslag. Spelen was er bijna niet meer bij. Tijdens zijn schaatstochten over de Stadsmolensloot richting de molen aan de Kanaalweg merkte hij dat zijn vroegere speelterrein in een woonwijk veranderde. In 1949 ontmoette hij zijn latere vrouw toen hij drukwerk bracht naar Farminon, het farmaceutisch bedrijf aan de Herensingel waar ze op kantoor werkte. In 1951 trouwden ze en gingen ze, uiteindelijk voor negen jaar, inwonen bij haar ouders in de Borneostraat in de Kooi. Daar werd hun eerste zoon geboren. Op hun eerste eigen bovenhuis in Leiden Noord kregen ze een tweede zoon. In 1969 kregen ze de kans tot woningruil met een collega van de drukkerij. Zo kwamen ze in de Buys Ballotstraat terecht.

Burenhulp
Mevrouw de Bolster kende de huizen al omdat een vriendinnetje van de Mulo hier woonde. “En ik heb ze zien bouwen”, vult haar man aan.“Toen we hier kwamen, woonden er veel oudere mensen aan de overkant. Ik vond het een grijs buurtje”, vertelt mevrouw de Bolster. “Veertig jaar geleden waren oudere mensen veel stabieler en ouwelijker gekleed voor hun leeftijd dan nu. Verderop woonden twee oudere heren alleen en dan hield je een oogje in het zeil of het wel goed met ze ging. Dat was toen meer dan nu. Dat kon omdat je veel thuis was. Ik werkte alleen de woensdagmiddag en de zaterdag in een kledingbedrijf op de hoek van de Herengracht. Ik deed ook wel boodschappen voor een oude mevrouw verderop in de straat”. De contacten gingen overigens niet verder dan burenhulp. “Je ging niet bij elkaar op visite.” De Buijs Ballotstraat zag er in 1969 anders uit dan nu. Nog lang niet iedereen had een auto. De stoepen waren breder. Toch speelde hun jongste zoon weinig in de smalle straat. Hij ging liever voetballen naast het hockeyveld, op de plek waar nu de speeltuin is. Hij ging naar de opleidingsschool in de Du Rieustraat. “Het was een goede school, maar we kwamen er niet zo veel. Hij liep zelf naar school en in die tijd hoefde je nog niet te helpen op school zoals nu.” Er waren veel winkels in de buurt, zoals schuin tegenover hen de kruidenierwinkel van Van Mil. Meneer de Bolster: “Op elke hoek van de straat was een winkel. Maar de sfeer was toch al iets anders dan ik van vroeger gewend was. Hier in de wijk hadden ze echt sluitingstijden, heel anders dan in mijn vroegere buurt. Toen kon je in de Kraaierstraat als je opeens trek had nog om 12 uur ’s avonds een bokking krijgen bij de viswinkel. Dan klopte je aan en kwam er iemand in nachtpon naar beneden.”
Het echtpaar ziet nog meer verschillen met vroeger. “Er zijn nu veel jonge gezinnen in de straat. Wij zijn nu de ouderen. Toen woonde je ergens en bleef daar lang. Nu blijven gezinnen maar enkele jaren in de straat en vertrekken veel sneller dan vroeger naar een grotere woning. Vroeger sliepen soms wel tien kinderen op een kamer. Iedereen werkt nu overdag, de postbode geeft pakjes altijd bij ons af.” Meneer de Bolster ervaart ook een sterk contrast met zijn jeugd op het Levendaal. “Toen lag ik met mijn broers op een onbeschoten zolder. ‘s Winters was het daar zo koud dat mijn broer aan vader vroeg: ‘Mag ik die deken met mouwen?’. Dat was mijn vaders oude winterjas. Nu wonen we in een riante woning in een beschermde buurt. Ik voel me nog echt veilig hier.” Mevrouw beaamt dat: “Als ik naar de stad ga, doe ik mijn portemonnee altijd in de binnenzak van mijn jas, maar als ik hier naar de bakker of drogist ga doe ik hem rustig in mijn boodschappentas. Er is toch iets overgebleven van de oude sfeer.”

Roodenburgerpolder jaren dertig: ‘Door de weilanden liepen paden’ Bron: RAL

Drionhof

Professor Huib Drion, 1917-2004, hoogleraar burgerlijk recht
Door Hans Elstgeest

De straat die naar deze professor vernoemd is dook als laatste op in de wijk; een paar jaar geleden. Eigenlijk is het niet eens een straat, het is - zoals de naam Drionhof al aangeeft - een hof. Verboden voor onbevoegden zelfs. Het hofje is uitsluitend toegankelijk voor bewoners en/of eigenaren van een garagebox en alleen vanaf de Van Vollenhovenkade bereikbaar. Het is een rustig, met klinkers geplaveide rondweg langs de garageboxen met een weelderig groen binnenterrein. In 2010 omschreven burgemeester en wethouders in een samenvatting op voorstel van de straatnamencommissie het besluit als volgt: 'Besloten is aan een bestaand garageboxenbinnenterrein aan de Van Vollenhovenkade, tussen de Moddermanstraat, Burggravenlaan en Oppenheimstraat in de Professorenwijk-oost, in verband met de nummering van garages, de volgende naam met bijbehorend onderschrift te geven: Drionhof. Onderschrift: H. Drion, 1917-2004, hoogleraar burgerlijk recht'.

Huib Drion werd op 25 april 1917 in Den Haag geboren. Den Haag is de stad waar hij opgroeit met zijn zus en vier broers. Vooral met broer Jan, die 'boven hem kwam' heeft hij een zeer goede relatie. Het resulteert zelf in een dubbel bezette (of gedeelde) leerstoel aan de Leidse Universiteit: die van het Burgerlijk Recht. De broers Jan en Huib gaven tijdens de tweede Wereldoorlog een verzetsblad (De Geus voor studenten) uit. Aan hun hechte band komt abrupt een einde als Jan op 47-jarige leeftijd overlijdt (1964). In 1969 maakt Huib de overstap naar de Hoge Raad. Die functie bekleedt hij vijftien jaar en dan houdt hij het voor gezien. In 1984 gaat hij met pensioen waarna hem nog twintig jaren van betrekkelijke rust zijn gegund. Op 20 april 2004 overlijdt hij in zijn woonplaats Leiden.

Euthanasie
Huib Drion kreeg landelijke bekendheid door zijn artikel in de NRC (1991), waarin hij pleitte voor een euthanasiemiddel voor oude (eenzame en niet per se zieke) mensen die levensmoe zijn. Beter bekend als 'de pil van Drion'. Het woord pil werd niet door hem gebezigd, die bewoording ontstond in de media en werd als metafoor gebruikt. Dat zette veel onwetende mensen op het verkeerde been. Het artikel 'Het zelfgewilde einde van oude mensen’ deed dan ook veel stof opwaaien. Half levensbeschouwend Nederland viel over hem heen. Maar het artikel was vooral bedoeld als stimulans om het 'probleem' bespreekbaar te maken en het juridisch te onderbouwen. Drion is jurist en het artikel is dus ook vanuit dat oogpunt geschreven, niet vanuit een medisch perspectief. Hoe dan ook, het artikel is hem op veel kritiek komen te staan. Terwijl deze discussie al jaren gaande was en vooral in de politiek zeer gevoelig lag (en nog ligt).
Een steeds grotere bevolkingsgroep is echter voorstander en als tien jaar later de minister van Volksgezondheid (Els Borst, D66) aangeeft ook voorstander te zijn laait de discussie weer in alle hevigheid op. Anno nu zijn er op het gebied van de zelfbeschikking op de dood nog niet veel vorderingen gemaakt.

Geus
Heldhaftig optreden is Huib Drion overigens niet vreemd. Zoals eerder vermeld was hij mede-redacteur van het verzetsblad ‘De Geus voor Studenten’, met broer Jan heeft hij het leeuwendeel aan artikelen voor en de verspreiding van het blad op zich genomen. Af en toe gesteund door vader (F.J.W. Drion, bekend politicus, oud-lid van deTweede Kamer en onder meer lid van de in 1946 opgerichte PvdA) en zeer sporadisch door derden. Hiermee hebben Jan en Huib zeer veel risico moeten nemen en het mag een wonder heten dat zij tijdens hun werkzaamheden niet gesnapt zijn of verraden. Dat had het duo waarschijnlijk niet overleefd. Door hun verantwoordelijkheidsgevoel en lef - maar daarbij ook de uiterste voorzichtigheid die zij betrachtten - hebben ze welgeteld dertig edities van het verzetsblad kunnen produceren. De eerste in oktober 1940, met een oplage van tachtig exemplaren, het laatste in juli 1945 maar dan met een oplage die inmiddels is uitgegroeid tot vijfduizend stuks.

De studie verloopt soms met wat hobbels, maar wel gestaag. Na het gymnasium in Den Haag te hebben afgerond gaat Huib in Leiden studeren: Nederlands recht. Met wat onderbrekingen, de belangrijkste is de oorlog, studeert Drion in 1945 in Leiden af. Hij vertrekt voor een jaar naar de Harvard Law School om zijn dissertatie te schrijven. Broer Jan komt met een rampzalig bericht waaruit blijkt dat iemand anders op hetzelfde onderwerp is gepromoveerd als waarop Huib dat wilde doen. Al het werk is voor niets geweest, hoewel, hij bewerkt het hele verhaal tot een artikel dat dan nog wordt gepubliceerd.

Promotie
Ietwat teleurgesteld keert Drion terug naar Nederland, waar hij een functie krijgt aangeboden bij de KLM, als bedrijfsjurist. Die functie accepteert hij. In 1952 vertrekt hij met een beurs op zak naar de McGill University te Montreal en een jaar later keert hij terug met het manuscript van zijn dissertatie 'Limitation of Liabilities in International Air Law'. Op basis daarvan promoveert hij op 19 oktober 1954.
In 1955 krijgt Drion zijn eerste leerstoel, als hoogleraar privaatrecht aan de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam (het huidige Erasmus). Na drie jaar keert hij terug naar Leiden. Daar bezet hij samen met broer Jan de leerstoel voor het burgerlijk recht. Na het plotseling overlijden van zijn broer Jan in 1964 moet Huib alleen verder. Het is niet duidelijk of het door het gemis van zijn broer komt, maar in 1969 vindt Huib het welletjes. Hij verlaat zijn leerstoel en maakt de overstap naar de Hoge Raad.

Cassatierecht
Drion behoorde als Raadsheer en vicepresident van de Hoge Raad tot een van de grootsten. Drion voelde zich prima in zijn rol als cassatierechter¹ en ook deze tak van het recht beheerste hij tot in de puntjes.
De Hoge Raad der Nederlanden is de hoogste rechtsprekende instantie in de Nederlanden (dus ook overzee) op civiel, straf- en belastingrechtelijk gebied en zetelt in Den Haag.

Schrijver
Naast rechtswetenschapper was Drion ook schrijver. Als schrijver heeft hij geen grote bekendheid verworven, maar zijn essays bereiken toch een flinke hoeveelheid bewonderaars. Zijn essay 'Het zelfgewilde einde van oude mensen' (bewerking van het artikel uit het NRC) is één van die werken die een groot publiek bereikt. Daarnaast was Drion een overtuigd democraat, hij geloofde in de heilzaamheid van het democratisch systeem, ook al wist hij dondersgoed dat bureaucratie en het vinden van het compromis voor lief moeten worden genomen. Bovenal staat voor Drion de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel. Misschien wel het belangrijkste in een democratisch bestel als het onze. Maar waakzaamheid blijft geboden, zijn ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben hem geleerd dat er ook duidelijke grenzen zijn. Anno jaren tweeduizend worden die grenzen steeds vaker opgezocht en soms zelfs fors overschreden.

Huib Drion was een uiterst vriendelijk man, belangstellend en open. Toch heeft hij zijn flat aan de Boerhaavelaan al die tijd, ruim veertig jaar, alleen bewoond. Als vrijgezel. Hoewel hij zelf opgroeide in een groot gezin koos Huib ervoor alleen te blijven. Of dat een bewuste keuze was of niet is niet duidelijk. Feit is wel dat hij zich niet alleen hoefde te voelen met zo'n grote schare familie, vrienden en collega's, al zal de vroege dood van zijn broer wel de nodige impact op zijn verdere leven hebben gehad. Huib Drion overleed in zijn slaap, vlak voor hij zijn 87ste verjaardag zou vieren. Zijn naam leeft voort in zijn werk en daden en zal altijd verbonden zijn aan de discussie over euthanasie.

¹ (Cassatie - volgens wikipedia: 'Partijen die het niet eens zijn met de uitspraak van de rechtbank kunnen hoger beroep aantekenen bij het gerechtshof. Wanneer vervolgens de uitspraak in hoger beroep niet bevredigend is, kan men in cassatie gaan bij de Hoge Raad. De Hoge Raad neemt kennis van uitspraken van lagere rechters die betrekking hebben op het civiele, het straf- en het belastingrecht. De lagere rechters houden zich in beginsel aan de door de Hoge Raad gegeven interpretatie van een wettelijke bepaling. Het is in het Nederlands stelsel mogelijk dat de Hoge Raad terugkomt van een eerder gegeven beslissing').

Bronnen:
- Gemeente Leiden
- Mare 29, 8 mei 2003: ‘De Leidse jaren van Huib Drion’
- Parlementair Documentatie Centrum, Universiteit Leiden
- ‘Van, over en met Huib Drion (1917-2004)’ (A. Bloembergen, T. Drion, C. Drion, B. Groen, P. Neleman, R. Smits)
- De Volkskrant
- Wikipedia

(fotouit verslag)

Verslag Wijkgesprek energietransitie 23-9

1-11-2021 | Uit het verslag van wijkgesprek dat de gemeente Leiden op 23 september jl. hield in het kader van de Leidse energietransitie voor de Profburgwijk blijkt dat er in onze wijk grote belangstelling is voor dit onderwerp.

Verslag Wijkgesprek van 23-9-2021 (pdf)

Het was druk op 23 september in de Tuin van de smid. jl. Naast de werkgroep Duurzaam en Participatie Energietransitie Profburgwijk (PEP) waren er veel mensen uit onze wijk aanwezig. Het geeft aan dat er grote belangstelling is voor het onderwerp energietransitie.

Doel van dit gesprek was om de wijk te informeren over de visie van de gemeente hoe het de energie transitie wil uitvoeren en hierover in gesprek gaan met de wijk. Het is nog maar de start van het participatieoverleg. Er werd ingegaan op welke manier en op welke termijn de huizen in de wijk van het gas af zullen gaan. De gemeente wil een warmtenet beschikbaar maken voor de wijk, voornamelijk gevoed door restwarmte uit Rotterdam via Warmtelinq+ en (nieuwe) geothermiebronnen. De verwachting is dat de Profburgwijk pas na 2035 aan de beurt zal zijn.
U kunt het hele verslag lezen via onderstaande link.

Hulp gevraagd bij promotie! (foto RBF)

Verdere uitrol 'Ieder huis een regenton!'

1-6-2021 | Er zijn al minstens 40 regentonnen aangeschaft (collectief of individueel) sinds de start van de regenton-actie eind april. De Groengroep krijgt veel positieve reacties op het buurtinitiatief: de actie voorziet duidelijk in een behoefte en geeft buurtgenoten net het laatste zetje om een ton aan te schaffen.

Dankzij mond tot mond reclame en andere publiciteit gaat het project nu steeds meer leven in onze wijk. We krijgen zelfs al aanvragen uit andere wijken die ook een actie op willen zetten met de probeercollectie (de Zeeheldenbuurt, Vogelwijk en Roomburg/Meerburg).

Draagt u ook een steentje bij aan uitrol regenton-actie?
We hopen dat het initiatief de komende periode verder uitgroeit en doen daarvoor een beroep op iedereen:

Maak het initiatief bekend via appgroep straat/of via persoonlijke gesprekken
Probeer met de regeling '€ 100 voor 1.000 liter!' en de voordelen van een collectieve bestelling buren te enthousiasmeren voor een ton
Vraag subsidie aan bij Fonds 1818 voor regentonnen voor gemeenschappelijk gebruik
Verwijs naar alle informatie op deze website

Toelichting op collectieve bestelling
Tot slot: het maakt de Groengroep niet uit waar u een ton bestelt. Het is heel sympathiek dat buren aansluiten bij een collectieve bestelling omdat zij de Groengroep daarmee willen belonen voor hun initiatief, maar dit idee berust op een misverstand. De Groengroep heeft geen enkel financieel belang bij welke bestelling dan ook. Als u de Groengroep wilt steunen, doet u dat het beste door bij te dragen aan de promotie van het initiatief, zodat het doel "ieder huis een regenton! inderdaad wordt behaald.
Doet u mee?

De berichtgeving op deze website ligt even stil tot 25 juni, maar achter de schermen blijven we werken aan ons doel: 'Ieder huis een regenton!'

KodV 2024 zoekt dringend hulp / Looking for help urgently

27.11.2023 : In november 2024 vindt weer een editie van Kunst over de Vloer plaats - een aantal (semi-) professionele concerten in huiskamers in uw eigen wijk. Er wordt een afwisselend programma van klassieke muziek, een kinderprogramma, popmuziek, wereldmuziek etc. geboden.
English follows the Dutch text

De commissie van KodV kan nog versterking gebruiken: zij zoekt dringend hulp bij de organisatie van dit evenement, met name op het gebied van financiën en communicatie.

Is dit iets voor u, houdt u ook van muziek of wilt u gewoon een bijdrage leveren aan de realisatie van deze activiteit in de wijk, neem dan contact op met Marijke Bruning (maaikecbruning@gmail.com) of Bernard van Kesteren (vankesterenbernard@gmail.com).

KodV 2024 is looking for help urgently
Another edition of Kunst over de Vloer (Livingroom Concerts) will take place in November 2024 - a number of (semi-) professional concerts in living rooms in your own neighborhood. A varied program of classical music, a children's program, pop music, world music, etc. is on offer.
The KodV committee could still use reinforcements: it is urgently looking for help with the organisation of this event, especially in the areas of finance and communication.

If this is something for you, do you also like music or would you simply like to contribute to the realisation of this activity in the neighborhood, please contact Marijke Bruning (maaikecbruning@gmail.com) or Bernard van Kesteren (vankesterenbernard@gmail.com).

Een gezond en perspectiefrijk 2021

2020 ligt achter ons, een nieuw jaar biedt perspectief. Bijvoorbeeld rond COVID-19, de ziekte die ons leven in de greep heeft. Het bestuur van ProfBurgWijk hoopt dat 2021 ook in het teken zal staan van samen en dialoog.

Glenn de Randamie (Typhoon) schreef op verzoek van dagblad Trouw een kerstgedicht. Hij ziet het voordeel van de twijfel als handvat voor vrede. Het laatste couplet van zijn gedicht luidt:

“Langer kijken doet ontmoeten,
ontvankelijkheid boven rede.
Het voordeel van de twijfel
is de voorloper van vrede.”

Het is vanuit deze gedachte dat wij u en alle andere wijkbewoners een gezond en perspectiefrijk 2021 toe wensen.

Han van Overbeeke,
voorzitter Pofessoren- en Burgemeesterswijk

Mevr. Dexel en Mevr. Borst

's Avonds kwam iedereen hier beppen'

Twee vriendinnen uit de Dozystraat, mevrouw Dexel en mevrouw Borst (82 en 76 jaar), halen samen herinneringen op aan het leven in de Rijndijkbuurt sinds de jaren dertig. Mevrouw Dexel is een geboren en getogen Leidse, mevrouw Borst ‘import’. Mevrouw Borst kon het Leids accent van haar straatgenoten eerst nauwelijks verstaan, maar nu zou zij net als mevrouw Dexel nergens anders willen wonen.
Mevrouw Dexel werd in 1923 geboren in de Kanaalstraat en verhuisde op 16-jarige leeftijd met het ouderlijk gezin naar een ruimere woning in de Dozystraat. “Je had toen nog ruim uitzicht over de weilanden helemaal tot aan de Sitterbrug. En aan de achterkant van ons huis kon je de trams op de Hoge Rijndijk zien rangeren. Daarmee kon je voor een dubbeltje retour naar Oegstgeest.” Achter het huis liep een sloot, dus het leven speelde zich vooral af aan de voorkant. “Er was toen echt een sfeer van ‘ons kent ons’. Je zat met goed weer altijd voor op straat. Bij ons stond een lantaarnpaal en ’s avonds kwam iedereen hier langs om te beppen.”

Beppie en Greetje
Aan de voorkant liepen twee koeien in de wei. “Beppie en Greetje kwamen als je ze riep. Soms liepen ze tot aan de tuin en aten onze jasmijn op.” Voor kinderen was er volop speelruimte. “In de winter hoefden we alleen het land over te steken en konden schaatsen over de slootjes. Er waren ook veel winkels in de buurt: drie kruideniers op de Hoge Rijndijk en twee groenteboeren. De coöperatie Vooruit zat vlakbij en daarnaast ook een groenteboer. Nu is alleen de Troefmarkt nog over.“ Scholen waren er toen nog niet in de wijk. Mevrouw Dexel ging als kind naar de Drie oktoberstraatschool. Daar had ze ook haar vriendinnen, met wie ze nog steeds contact heeft. In de eigen buurt was er vooral contact met familie. Twee broers van haar vader woonden in de straat en ze trok veel op met haar nichtjes.
Haar moeder maakte scholen schoon voor een dubbeltje per uur en vader was gasfitter bij de lichtfabriek. In de crisistijd werkte moeder ook in de gaarkeuken op school. Ze schepte eten op voor kinderen van werklozen. “Er waren wel eens lek- kere dingen bij zoals rozijnenpap, maar wij kregen niets. ‘Jullie hebben thuis te eten’, zei moeder dan. Die kinderen kregen ook gratis kleding, meisjes een geruit jurkje met klompen, jongens een geruite bloes.
Mevrouw Dexel herinnert zich als de dag van gisteren dat er bommen vielen, bestemd voor de spoorbrug, in de nabijgelegen Hartmanstraat. “Mijn broertje kreeg een scherf in zijn been. Die werd eruit gehaald, maar maanden later groeide er opeens een stukje broek uit zijn been.”

Echt Leids
In 1950 kwam de net getrouwde mevrouw Borst in de Kanaalstraat wonen. “Ik ben ingetrouwd bij mijn schoonvader, het was toen woningnood.” Ze kwam oorspronkelijk uit Woerden. Daar had ze in oorlogstijd haar man leren kennen die daar toen gelegerd was. Van Woerden naar Leiden was een hele overgang. “In het begin voelde ik me hier niet zo thuis. In de straat woonden veel sigarenmakers. De buren spraken echt Leids, ik verstond er niets van en was echt een vreemde.” Ze had ook niet veel tijd voor burencontacten want ze was druk met haar zes kinderen, drie jongens en drie meisjes. De opvoeding van de kinderen was al een dagtaak, zeker nadat haar man op jonge leeftijd in 1959 overleed. De jongste was nog een baby. “Ik ging voor regels, anders hield je het niet vol. Ze moesten van mij allemaal een diploma halen en zijn dan ook allemaal goed terecht gekomen.” Mevrouw Borst ging aanvankelijk uit schoonmaken en kon gelukkig goed naaien. “Van oud maakte ik weer nieuw.” Een paar maanden later werd gelukkig het weduwenpensioen ingevoerd. Toen de woningen in de Kanaalstraat gerenoveerd moesten worden in de jaren tachtig, verhuisde mevrouw Borst naar de Dozystraat. Haar kinderen waren toen al het huis uit.
In 1957 trouwde mevrouw Dexel. Ze woonde vijf jaar in een bovenhuis in de binnenstad, maar keerde na de dood van haar vader in 1962 terug in het ouderlijk huis.” Tien jaar heeft mijn moeder bij ons ingewoond.“ De drie kinderen in het gezin gingen ook naar de Drie oktoberstraatschool. “Ik bracht ze er met de auto naar toe. Toen hadden nog maar weinig mensen een auto en ik wilde eigenlijk niet leren rijden. Maar op een dag stond opeens een rijschoolhouder voor de deur. Die had mijn man op mij afgestuurd.“ Toen de kinderen groter werden, ging mevrouw Dexel werken in het bedrijfsrestaurant van 3M, waar ook verschillende familieleden van haar werkten.

Brandstichting
Na haar pensioen werd mevrouw Dexel actief in het vrijwilligerswerk voor ouderen en ontmoette daar mevrouw Borst. Die had samen met anderen een wijkouderenraad en een eettafel voor ouderen had opgezet. De maaltijden kwamen uit verzorgingshuis Groenhoven en werden geserveerd in het dienstencentrum voor ouderen in de voormalige ‘Finse school’ op het terrein tussen de Lorentzkade en de Beyerinklaan. In maart 1987 was het centrum hier ingetrokken, maar op 22 augustus van dat jaar brandde het gebouw helemaal af. Brandstichting was de oorzaak, maar de dader is nooit gepakt. Daardoor verhuisde het dienstencentrum tijdelijk naar de pastorie van de Petruskerk, `in de keuken van Swiebertje´, zoals beiden zich herinneren. Sommige activiteiten werden ook ondergebracht bij de Vredeskerk en in de Lorentzhof. In die jaren voerden ouderen actie voor een nieuw dienstencentrum en ouderenwoningen op hetzelfde terrein, wat later het Professorenpad werd. Daar was het actiecomité Zuid-oost voor opgericht. “Het duurde eindeloos lang voordat de gemeente iets besloot. Toen zijn we actie gaan voeren.” Op 27 juli 1990 kwamen 250 ouderen samen bij de Vredeskerk. De volksdansgroep voerde op straat demonstratief een dans op, waardoor de Burggravenlaan geblokkeerd werd. Als leuzes werden gevoerd ‘Ouderen zijn niet gek, wij willen ook een eigen plek’ en ‘Bordewijk (toen wethouder) kom over de brug, wij willen een dienstencentrum terug.’ Korte tijd later werd de nieuwbouw gerealiseerd. Beide bewoners wonen nog steeds naar volle tevredenheid op de Dozystraat. “Wij hebben een lekker rijtje.” Ze vinden het alleen jammer dat de Rijndijkbuurt minder betrokken wordt bij activiteiten in de wijk. “Kan de kinderoptocht op Koninginnedag nou niet eens door onze buurt komen?”

Winkels in de wijk

Buurtwinkel Vahrmeijer
Cobetstraat 77, 2313 KB Leiden
Tel: 071 512 0039

Drankenhandel Leiden
Zeemanlaan 22B, 2313 SZ Leiden
Tel: 071-2400285
Email: info@drankenhandelleiden.nl
Website: www.drankenhandelleiden.nl

Kaasspeciaalzaak Leendert Waardenburg
Van `t Hoffstraat 12, 2313 SP Leiden

Keurslagerij Nozeman
Van `t Hoffstraat 9, 2313 SM Leiden
Tel: 0715126738
Email: info@nozeman.keurslager.nl
Website: http://nozeman.keurslager.nl

Olyerhoek Groente en Fruit
Kamerlingh Onnesplein (station Lammenschans)
Bestel- en bezorgservice, telefoon: 06 - 53 682 282,
E-mail: bestelling@olyerhoekgroenteenfruit.nl
Website: www.olyerhoekgroenteenfruit

Nieuwsbrief nr 4 - oktober 2022 Profburgwijk Duurzaam

18-10-2022 | De nieuwsbrief 2022 nr 4 van de werkgroep Profburgwijk Duurzaam is verschenen.
Klik hier voor het overzicht van alle nieuwsbrieven van deze werkgroep.

Nieuwsbrief 2022 nr 4 - oktober

3 juli: laatste kijkdag regentonnen voor de zomer!

26-6-2021 | Op zaterdag 3 juli staat de probeercollectie van 16 verschillende regentonnen weer op het gras langs de Lorentzkade ter hoogte van huisnummers 30-35.
Benut deze laatste kijkdag voor de zomer!

Tussen 10.00 en 14.00 uur zijn bewoners van de ProfBurgwijk van harte welkom om de regentonnen te bekijken en te reserveren om thuis even te kunnen 'passen'.
De leden van de Groengroep geven u graag toelichting op de aansluiting (aan de hand van een duidelijk showmodel), klushulp, kortingsacties en subsidiemogelijkheden.

Op 9 juli verhuist de probeercollectie weer terug naar de opslaglocatie van de gemeente. De probeercollectie is dan weer beschikbaar voor buurtinitiatieven in andere wijken van Leiden.

Schoolplein St.Josephschool (foto RobBeurseFotografie)

Inspraak op gewijzigde plannen Oppenheimstraat

De Wijkvereniging heeft gebruikgemaakt van de mogelijkheid om schriftelijk een inspreekreactie te geven bij de Raadscommissie Stedelijke Ontwikkeling, t.b.v. de bespreking van het Raadsvoorstel mbt de Herijking Bouwprogramma Oppenheimstraat dd. 8 maart 2018.

Video Raadsverg. 8-3-18

Schriftelijke inspreekreactie op 8 maart 2018 (pdf)
Nieuwe Planschets Oppenheimstraat (pdf)
Artikel LD Oppenhem van de baan 31-1-2018 (pdf)

De inspraakreactie was door de Raadscie.-leden goed gelezen, maar heeft niet geleid tot een inhoudelijke aanpassing van het voorstel Herijking Bouwplan Oppenheimstraat. Het Herijkingsvoorstel zal nu ongewijzigd met een positief advies vanuit de RaadsCie SO ter vaststelling worden voorgelegd aan de Gemeenteraad.
Wel is benadrukt dat " er over de concrete uitwerking van het bouwplan nauw overleg met de buurt zal worden gevoerd".
Dit ook omdat men hoopt op die manier nieuwe bezwaren / procesvertraging te voorkomen.
Zie ook de link naar de video en de inspreekreactie hieronder.

Historie
Aan de gemeenteraad is begin januari door het College een voorstel voorgelegd om voor de zorgwoningen uit te wijken naar de locatie Kanaalpark (nieuw te bouwen pand op nr. 141, 6 verdiepingen tellend en gelegen direct aan de zuidzijde van de spoorlijn ter hoogte van de Melchior Treub- / van der Hoevenstraat)

Er komt op korte termijn echter ook een nieuw bouwplan (zie bijgevoegde schets) voor de locatie Oppenheimstraat vanuit de gemeente. Dit zal er op hoofdlijnen als volgt uit zien :

het bestaande gebouw met ingang aan de Oppenheimstraat 2 (Small Steps /kinderopvang) wordt gerenoveerd,
het oude grote schoolgebouw aan de Oppenheimstraat 4 wordt gesloopt en vervangen door zo mogelijk 2 (onderling verbonden) gymzalen. Deze dubbele gymzaal moet een forse capaciteitsuitbreiding voor (school- en overige ) sportactiviteiten bieden.

Zie ook situatieschets bestaand en nieuw plan. In In deze nieuwe planschets staat bovenaan de huidige situatie en er onder het nieuwe plan om 2 gymzalen in het aangegeven en een artikel LD.
Voor de historie klikt u hier.
Zie verder ondertsaande pdf's.

Kunst over de Vloer / Livingroom concerts </br>3 november 2024

Kunst over de Vloer / Livingroom concerts
3 november 2024

Eén keer in de twee jaar vindt Kunst over de Vloer in onze wijk plaats - een zeer bijzonder muziekevenement. Op zondag 3 november geven top musici intieme concerten in de huiskamers van wijkgenoten.
English follows the Dutch text

Livingroom concerts
Livingroom concertstake place in our neighbourhood once every two years - a very special music event. On Sunday, November 3, top musicians will give intimate concerts in the living rooms of neighbours.

Kunst over de Vloer 2017
Kunst over de Vloer 2019
Kunst over de Vloer 2022

Nieuwjaarswens 2022 ProfBurgwijk (Foto RBF)

Nieuwjaarswens ProfBurgwijk

29-12-2021 | 2021 is het jaar waarin we ons hebben aangepast aan een nieuwe realiteit. Het leven gaat door! Dat is, mede door geldende beperkingen, niet altijd makkelijk. Laten we omzien naar elkaar, de verbinding blijven zoeken en het gesprek gaande houden.
Wij wensen u een gezond en goed 2022!

Namens het bestuur van ProfBurgWijk,
Han van Overbeeke, voorzitter

Ap van Doorn

Meneer, u woont in de wastafelbuurt

Het is een bekend huis met Kerstmis. De zijgevel is dan versierd met een grote kerstboom van lampjes. De opa van de huidige bewoner Ap van Doorn (geboren in 1945), de heer Diekman, kocht in 1938 het herenhuis op de hoek van de Van den Brandelerkade en de Burggravenlaan. Vanaf deze plek hebben drie familiegeneraties de wijk zien groeien. “Het uitzicht is iets minder weids dan vroeger, maar er is nog genoeg ruimte en natuur in de buurt om mij te inspireren in mijn kunst”, aldus Van Doorn.
“Mijn opa heeft het huis in 1938 ‘uit de put’ gekocht, inclusief de grond, voor iets meer dan 9000 gulden. Hij werkte voor de toenmalige Bataafse Petroleum Maatschappij, later Shell, in Indonesië, ging vervroegd met pensioen en kreeg zijn pensioen in één bedrag mee. Daarvan kocht hij het huis aan de Van den Brandelerkade 31 en meer huizen in de nieuwe wijk. Opa heeft dit huis twee stenen breder laten maken dan de andere huizen in de straat. Ook liet hij er direct centrale verwarming inzetten. Dit was één van de eerste huizen die zo modern was”, vertelt Ap van Doorn over zijn huis. Opa reed geen auto en liet zich vaak van het Centraal Station naar huis rijden. “De taxichauffeurs kenden de nieuwe buurt nog niet goed. De Lorentzkade wisten ze soms nog wel, maar de Van den Brandelerkade niet. Een keer zei een taxichauffeur tegen hem: ‘Mijnheer, U woont in de wastafelbuurt!’ Meer dan één wastafel in huis was toen bijzonder.” De Burggravenlaan en de De Sitterlaan waren vroeger de rand van de wijk. “Opa vertelde dat hij in de oorlog vanuit de dakkapel het bombardement in Rotterdam kon zien.” Zelf woonde Ap van Doorn tot zijn elfde jaar met zijn vader, moeder en zus in Leiderdorp. “Dikwijls, in die tijd was mijn moeder me kwijt. Dan was ik naar opa toe, helemaal op de step. Opa belde dan mijn vader, die onderwijzer was op de Kernstraatschool hier in de wijk. Dan kon ik met hem weer terug naar huis. De Kernstraatschool was een openbare ‘Opleidingsschool voor gymnasium en HBS’. De school groeide snel en het gebouw werd op een gegeven moment te klein. Toen zijn er een paar klassen verhuisd naar het vroegere Joodse Weeshuis.” Na de dood van zijn vader in 1956 trok hij met moeder en zus in bij opa en oma boven.

Zichtbare kinderen
In zijn HBS-tijd in de jaren zestig, was Ap lid van de korfbalvereniging Fluks aan de Cronesteinkade, één van de oudste korfbalverenigingen van Nederland. “Ik ben twee keer blijven zitten in dezelfde klas omdat ik zo fanatiek bezig was met het organiseren van het aspiranten korfbaltoernooi. Toen ben ik naar de MULO gegaan en daarna terug naar de vierde klas van de HBS.” Bij Fluks ontmoette hij zijn latere vrouw Corry Boom, die vaak langs het veld stond, omdat een vriendin van haar meespeelde. “We leerden elkaar beter kennen op de dansavondjes van Fluks, georganiseerd door meneer Uphoff, een broodverkoper die dansles gaf bij Fluks”, vult Corry van Doorn aan. Zelf woonde zij toen op het Utrechtse Veer, maar ze kwam al van jongs af aan in de wijk. “Ik speelde vaak op het grote grasveld aan de Mey van Streefkerkstraat. Dat veld was heel oneffen, weet ik nog. De hoge hobbels waren in mijn beleving als kind een soort bergen.” Ap herinnert zich dat ook: “Ik ging er vaak crossen met mijn fiets.”
Toen ze trouwden in 1966 bestond er woningnood. Corrie van Doorn: “Eén van de huizen van opa in de Thorbeckestraat stond leeg, maar de gemeenteambtenaar zei: “Kom maar terug als je twee zichtbare kinderen hebt’.” Via een advocatenkantoor, waar ze als secretaresse werkte, kwamen ze aan een etage op de Breestraat. Ze moesten wel de schijn ophouden. “Officieel woonden we in bij opa. Er kon gecontroleerd worden, dus hadden we boven twee paar pantoffels neergezet. In 1968 stierf opa en toen gingen we er ook echt wonen.” De zus van Ap, die er eerst ook nog woonde, was inmiddels verhuisd, maar zijn moeder bleef boven wonen. Ze stierf in 1973. In 1969 werd hun eerste dochter geboren. “Het was dus een echt familiehuis. Er zijn zoveel kinderen van verschillende generaties geboren. Mijn tante heeft er haar twee kinderen gekregen. Mijn zus twee kinderen, en in ons gezin zijn er ook twee dochters geboren.”

Brand
De dakkapel aan de zijkant van het huis was een strategische plek. “Van daaruit keek je uit op het geel geschilderde buurthuis het Profje. Dat lag lager, je moest een paar treden af. Je hoorde vooral in de zomer vaak muziek, bijvoorbeeld van trouwfeesten. Naast het Profje lag de speeltuin in het weiland waarin de paarden van leveranciers uit de buurt stonden, bijvoorbeeld het paard van groenteboer ’t Zelfde.”
“Ik zat in 1965 vaak vanuit de dakkapel naar de bouw van de Vredeskerk te kijken. Opa kwam weinig in de kerk, maar dominee Vossers was vaak bij hem thuis om een sigaar te roken na de dienst. In 1987 in de nacht van 30 op 31 december zagen we de Finse school afbranden. We keken vanuit de slaapkamer en konden daarna niet meer slapen. Toen begon ik s´nachts maar alvast met oliebollen bakken. Het mooie huis staat op het meest zuidelijke puntje van de Burgemeesters wijk. “De sloot hier voor de deur heeft voor mijn gevoel ook altijd echt de grens gevormd tussen de Professoren- en de Burgemeestrswijk. Er was toen toch een zeker standsverschil. In de Professorenwijk zaten toentertijd veel winkeliers, vooral in de Van ´t Hoffstraat. Waar nu het postkantoor is, zat vroeger Zirkzee en Zirkzee verhuisde naar de plak waar later drogisterij Van Harteveld kwam (nu Da drogist). Waar nu de dameskapper zit, was toen een visboer en later patatzaak ´t Zwaantje. Ik herinner me ook nog kantoorboekhandel Lectura op de Zeemanlaan. En je had een zaak met huishoudelijke artikelen tegenover Van Harteveld waar nu de dierenzaak is. In de Burgemeesterswijk hadden we veel minder winkels, maar wel bijzondere. We kwamen wel in Cobetstraat, bij bakker Nachtegaal. Daarnaast was ook een patatzaak, waar je saté met stukjes ananas kon krijgen. Dat vonden we toen heel bijzonder.”

Kleurige dekentjes
“Vijftien jaar geleden wilde de afdeling Groen van de gemeente de heemtuin, die vroeger voor de Molen aan de Kanaalweg lag, verlengen naar de Lorentzkade en de Van den Brandelerkade. Wij wilden dat lange gras niet omdat we bang waren dat daar spuiten terecht zouden komen. De methadonverstrekking door de GG en GD in de Roodenburgerstraat zit daar immers vlakbij. Een rechter en een bioloog die in de wijk woonden, waren woordvoerders, dus ze hebben dat gelukkig tegengehouden.” Ap is hervormd opgevoed, maar had oorspronkelijk niet zo’n sterke band met de Vredeskerk naast zijn deur. “De kinderen zijn er wel gedoopt en naar zondagsschool geweest. Maar ik huldigde het idee ‘Voor geloven heb je geen kerk nodig’. De kerk heeft een grotere parochie dan alleen de Professoren- en Burgemeesterswijk. Haar sociale en culturele functie is heel belangrijk met activiteiten zoals klaverjassen, volksdans en zangkoren. De Vredeskerk is eigenlijk een soort wijkcentrum. Vanaf 1996 ben ik actief geworden in de kunstcommissie van de Vredeskerk en zoek steeds naar wijkgenoten die willen exposeren. Het gaat daarbij niet alleen om echte kunst. Zo heeft er ook een keer een mevrouw kleurige dekentjes geëxposeerd die ze had gebreid voor baby’s in ontwikkelingslanden.” Na een herseninfarct in 2000 moest Ap stoppen met zijn werk als registeraccountant. Hij is zich daarna helemaal op zijn hobby gaan toeleggen. Vanaf 1979 was hij al bezig met tekenen en schilderen. Daar is boetseren en beeldhouwen bijgekomen. Het Zuid- Hollands landschap en vooral koeien zijn geliefde onderwerpen. “Mooie weilanden kan ik dichtbij huis nog genoeg vinden, al zijn er tot mijn spijt geen koeien meer in Cronestein.” Begin jaren negentig heeft hij in het bos van dit polderpark een unieke film opgenomen waarin de vier seizoenen mooi zijn vastgelegd. “Ik ben daar toen een jaar lang elke zondagmorgen naartoe geweest en heb 55 uur opgenomen. Die heb ik teruggebracht tot 33 minuten.” De kunstwerken van Ap van Doorn zijn te zien op: www.apvandoorn.com

Yoga - Fitness - Fysio

Bij Nadine | Nadine Muller
Stieltjesstraat 57, 2313 SJ Leiden
Tel: 06-52058662
Email: welkom@bijnadine.nl
Website: www.bijnadine.nl

Holistische massagepraktijk, 'In de warme hand'
Franchimontlaan 3, 2313 RW Leiden
Tel: 071 5142655
Email: info@indewarmehand.nl
Website: http://www.indewarmehand.nl

Kinderfysiotherapie Professorenwijk
Franchimontlaan 45, 2313 RX Leiden
Tel: 071 8884113
Website: www.kftleiden.nl

Massage praktijk Ambrosia
Van der Waalsstraat 17, 2313 VB Leiden
Tel: 0715139868 / 0644548445
Email: info@verbindeninvrijheid.nl
Website: www.verbindeninvrijheid.nl

Mindfulness | Inrene Pijnse
Mindfulness based stress reduction. Mindful ouderschap & mindful kids
Roodenburgerstraat1A, 2313 DG Leiden
Tel: 06 29239627
Website: www.heartfulmoments.nl

Praktijk voor fysiotherapie van der Salm
Roodenburgerstraat 1a, 2313 HH Leiden
Perzikweg 9a, 2321 DG Leiden
Tel: 071 5124788
Website: www.fysiotherapievandersalm.nl

Pycholoog/relatietherapeut Anne Kim
Kapteynstraat 29, 2313 RL Leiden
Telefoon: 06-16943370
Email: AnneKimLeiden@outlook.com
Website: https://annekim.nl/

True Colours
Kids in de knoop
Integratieve Kinder- & Jeugdtherapie
Burggravenlaan 223, 2313HT Leiden
Tel: 071 5414652
Website: www.truecolourskids.nl

Visser Fysiotherapie en Sport
Van Vollenhovenkade 20A, 2313 GG
Tel: 071 5123111
Octavialaan 61, 2314 BN Leiden
Tel: 071 7505290
Website: www.visserfysio.nl

Zon-Yoga
Roodenburgerstraat 60, 2313 HL Leiden
Kernstraat 2a, 2313 EV Leiden
Website: www.zon-yoga.nl

Tweede Kijkdag druk bezocht (foto RBF)

2de kijkdag 'Ieder huis een regenton' goed bezocht

23-5-2021 | Op 22 mei organiseerde de Groengroep ProfBurgwijk de tweede kijkdag voor de probeercollectie regentonnen. Ruim 150 geïnteresseerden trotseerden de regen om de 13 'probeertonnen' te bekijken en te vergelijken. De mogelijkheid om een ton even thuis 'te passen' werd zeer gewaardeerd en goed benut.

Inspiratie en opvangmeter

De grote opkomst werd mede veroorzaakt door verwijzingen van buren die al op de eerste kijkdag waren geweest en het artikel in het Leids Nieuwsblad. Dit artikel trok ook wat geïnteresseerden uit andere wijken aan: de belangstelling voor regentonnen leeft duidelijk in heel Leiden.

Het nieuws over de nieuwe subsidiemogelijkheid '€ 100 voor 1.000 liter!' viel in goede aarde: een extra stimulans om met andere buren een regenton te bestellen en elkaar te helpen bij de installatie.

De probeercollectie staat tot 28 mei in de wijk, zodat de gereserveerde tonnen rustig thuis kunnen worden geprobeerd. Daarna verhuist de probeercollectie naar de Zeeheldenbuurt en de opslagruimte bij de gemeente tot een volgende kijkdag ergens in Leiden.

Op 3 juli (tussen 10 en 14 uur) organiseert de Groengroep weer een kijkdag voor de ProfBurgwijk en is er opnieuw gelegenheid om de tonnen thuis uit te proberen.

Foto's van recent aangeschafte regentonnen zijn van harte welkom ter inspiratie van andere buurtgenoten. (zie het fotoalbum)

Samen werken we aan de doelstelling 'ieder huis een regenton!'.

Nieuwbouw appartementen bij Lorentzschool van de baan

De geplande bouw van 69 appartementen aan de rand van het schoolplein van de Lorentzschool aan de Van Vollenhovenkade / Asserstraat gaat niet door.

2015 - juli Nieuwbouw bij Lorentzschool (pdf)
Situatieschets (pdf)
Impressie (pdf)
Veiligheid in geding (pdf)
Actiecomité (pdf)
2017 maart (pdf)
Bezwaarschrift van 17 september 2017 (pdf)

Het gemeentebestuur heeft het advies van de Bewarencommissie om de eerder verleende omgevingsvergunning alsnog te weigeren, overgenomen.De bewarencommissie is tot dit advies tot weigering van de vergunning gekomen, na een uitgebreide beoordeling en bespreking van de (ca. 500 !) ingediende bezwaren van omwonenden, schoolbestuur, ouders en wijkvereniging tegen de bouw van dit appartementencomplex.

Door de verantwoordelijk wethouder (Paul Laudy) is de verwachting uitgesproken dat er nu een andere invulling aan de bouwplannen op deze locatie zal worden gegeven, gedacht wordt daarbij vooralsnog aan zelfstandige woningen.

Historie
Begin juli 2015 is de aanvraag voor een omgevingsvergunning voor de nieuwbouw van 69 appartementen aan de van Vollenhovekade/Asserstraat op het terrein bij de Lorentzschool in de gemeenteberichten gepubliceerd. De aanvraag is ingediend door projectontwikkelaar Niersman. Bij veel omwonenden is dit bericht ingeslagen als een bom.
Op 21 maart vond een overleg plaats met (het actiecomité van) omwonenden, scholen (Lorentzschool, Josephschool en Joppenszschool), sportverenigingen en de Wijkvereniging. De gemeente heeft daar aangegeven dat de ingediende vergunningaanvraag nu door de gemeente als voldoende compleet wordt beschouwd om beoordeeld te kunnen worden. Wanneer de vergunning wordt verleend (naar verwachting in april/mei 2017) zal hierover de gebruikelijke publicatie in de Stadskrant en op de gemeentesite plaatsvinden. Daarop volgt dan een bezwaartermijn van zes weken waarin alle belanghebbenden nog formeel bezwaar kunnen indienen.
Op 17 november hield de bezwarencommissie naar aanleiding van de vele bezwarrschriten n de St Petruskerk een hoorzitting.

ALV Prof-Burgwijk 12 april 2022 ALV Prof-Burgwijk 12 april 2022. (Foto Monica Wigman)

ALV Prof-Burgwijk 12 april 2022

13-4-2022 | Op dinsdag 12 april vond de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering plaats van de Wijkvereniging Professoren- en Burgemeesterswijk. Voor het eerst in twee jaar weer in levende lijve. In de aula gaven 22 leden acte de présence. Niet veel als je bedenkt dat de vereniging zo’n 900 leden telt.

Agenda ALV 2022 (pdf)
Notulen ALV 2021 (pdf)
Jaarrekening 2021 (pdf)
Jaarverslag 2021 (pdf)
Begroting 2022 (pdf)
Verkenning en Advies Werkgroep Doelstelling-Belangenbehartiging (pdf)
Jaarplan 2022 (pdf)
Aanzet meerjarenvisie & herziening statuten (pdf)

Uiteraard kwamen de jaarlijks terugkerende punten aan de orde zoals het verslag van de vorige ALV en het jaarverslag. De kascommissie sprak haar tevredenheid uit over de financiële verslaglegging en de begroting en zei vertrouwen te hebben in de huidige penningmeester Loes van der Hulst.

Discussie
Een levendige discussie ontstond bij de bespreking van het rapport dat vorig jaar is opgesteld door een werkgroep onder leiding van Ellen Berends. In dit rapport doet de werkgroep een aantal aanbevelingen over hoe het bestuur de belangenbehartiging van de vereniging kan professionaliseren. De twee belangrijkste aanbevelingen betreffen het aanscherpen van de communicatie over issues en het aangaan van een dialoog met de wijk. Het bestuur is dankbaar voor het werk van de commissie, wil aan de slag met de aanbevelingen maar stelt ook dat het huidige bestuur dit niet alleen kan oppakken. Uiteindelijk is het voorstel aangenomen dat er een vervolggesprek wordt georganiseerd met de opstellers en geïnterviewden. Op basis daarvan wordt een prioritering opgesteld en concretisering van de aanpak besproken. In het najaar organiseert het bestuur een extra ALV om de voortgang te delen met de verenigingsleden.

Oproep
Wilt u ook meepraten over belangenbehartiging door de wijkvereniging? Meld u dan aan via secretaris@profburgwijk.nl. U krijgt dan ook een uitnodiging zodra dit gesprek gepland is.

Mevr. Emanuel

"Buurtbewoners zijn veel bewuster geworden"

Een verrassend stukje naoorlogse Professorenwijk wordt gevormd door twee kades: de Uhlenbeck-kade en de Meijerskade. Daar tussen ligt een rustiek plantsoen met een water dat aansluiting heeft op de Van Vollenhoven-kade. Op de wijkplattegrond is mooi te zien dat deze voormalige sloot doorliep tot het water aan de Van de Sande Bakhuyzenlaan.

Oorspronkelijk had de bekende Haagse projectontwikkelaar Hillenaar eind jaren vijftig 88 middenstandswoningen willen realiseren in het gebied van de drie kades. Vooral vanwege de relatief hoge grondprijs, 40 gulden per vierkante meter in plaats van de 12 gulden die elders in Leiden gebruikelijk was, dreigden de woningen echter 20 duizend gulden duurder te worden dan voorzien. Hierdoor daalde de interesse zodanig dat uiteindelijk slechts 12 woningen uit dit oorspronkelijke plan zijn gebouwd aan de Meijerskade. De prijs varieerde tussen de 43 en 47 duizend gulden. De reeds geplande groenvoorziening tussen de twee kades is gebleven, maar aan de overkant, de Uhlenbeckkade, werden door een andere projectontwikkelaar goedkopere woningen neergezet. Tegenwoordig zijn alle woningen in dit gebied zeer geliefd, misschien in de eerste plaats vanwege de groene omgeving, zowel het plantsoen als het park Roomburg. Een van de bewoners van het eerste uur is mevrouw P.A. Emanuel. Met haar gezin (echtgenoot en een kind van twee jaar) verhuisde ze kort na de oplevering in 1959 van een kleinere, maar gezellige woning in onderhuur aan de Jan van Goyenkade naar deze ruime nieuwbouw. In de jaren daarna werden er nog twee kinderen geboren.

Schuilen
Wij waren echte stadsmensen. We hadden gestudeerd in Leiden en wilden het liefst in de binnenstad blijven wonen. In de studentenetage kon dat niet met een kind erbij. Het was overigens wel knus, met een echte bedstede. Voor een zelfstandige woning in de binnenstad kwamen we niet in aanmerking. Mijn man was onderweg om te kijken naar een mogelijke woning in Leiderdorp. Op de terugweg moest hij schuilen voor de regen. Dat deed hij aan de Meijerskade en daar ontdekte hij dat enkele opgeleverde woningen aanzienlijk in prijs verlaagd waren, onder andere door subsidie. Dat scheelde wel 10 duizend gulden. We hebben er niet lang over geaarzeld, hoewel het plotseling wel wat verder van de binnenstad af was. Oorspronkelijk is mevrouw Emanuel geboren en getogen in wat toen heette Nederlands-Indië. “Ik wilde als kind biologie studeren, maar vader vond rechten beter, dat was korter. Toen ben ik in 1939 alleen naar Nederland gekomen om in Leiden te gaan studeren. Dat was een logische keus, ook voor ons in Indië: Leiden had een goede naam, zeker als het om rechten ging. Mijn latere echtgenoot heb ik op de universiteit ontmoet. Nadat ik een aantal jaren gewerkt had, zijn we getrouwd en vanaf ons eerste kind ben ik thuis gebleven.“In de jaren zestig woonden we hier natuurlijk met allemaal gezinnen. Verschillende huisvrouwen hielden koffieochtenden, maar daar werd ik nooit voor uitgenodigd, evenmin als mijn buurvrouw. Maar die werkte wel buitenshuis. Ze vonden mij kennelijk toch anders en er niet helemaal bij horen door mijn opleiding. “U zult ons toch wel anders vinden, u heeft gestudeerd”, zeiden ze dan. In die tijd werd er opge-keken tegen diploma’s. Die verschillen zijn tegenwoordig veel minder. Hoewel ik me buitengesloten voelde door de buurvrouwen, vond ik het tegelijk ook niet erg. Ik hield niet zo van de kwebbel-ontmoetingen. Overigens kon ik verder goed met iedereen opschieten.”

Oudercommissie
“Mijn kinderen gingen hierachter naar de kleuterschool en daarna naar de Oppenheimschool. Die heet nu anders. Ik ben jarenlang actief geweest in de oudercommissie van die lagere school, in de jaren dat mijn drie kinderen daar waren. Dat vond ik heel leuk. Je wilt toch graag weten wat er op school gebeurt, wat de kinderen daar doen en wie de leerkrachten zijn. Op die manier leerde ik veel mensen in de buurt kennen. Het is mij altijd opgevallen dat de ouders van de kinderen uit de Rijndijkbuurt, toen een volksbuurt, een grote drempelvrees hadden om binnen de school te komen. Dat lukte met de ouderbijeenkomsten al moeilijk en in de oudercommissie zag je ze helemaal niet. Dat was toen. Ik weet niet of dat tegenwoordig anders is, ik denk het wel. Ik heb tot mijn scheiding in 1975 niet gewerkt. Soms verveelde ik me, hoewel ik veel met mijn kinderen deed. Maar ja, vroeger was er geen sprake van dat je als moeder ook buitenshuis werkte. Toen ik een baan kon krijgen als lerares, merkte ik hoe stimulerend de combinatie werken en opvoeden is!”

Geen echte buurt
“Ik heb op zich niet heel veel contact met de buren, op enkelen, waar je op gesteld bent, na. Dat is eigenlijk hetzelfde als vroeger. Maar ik vind dat niet erg, ik ben graag op mezelf. Het is hier natuurlijk ook geen echte buurt, alleen een rij huizen. Je hebt altijd een gangmaker nodig voor buurtactiviteiten, gelukkig hebben we die tegenwoordig. Vroeger gebeurden er wel dingen hoor. Zo was er een buurman die op koninginnedag altijd leuke ideeën had voor verkleedpartijen van de kinderen in de straat. Die hebben daar nog eens een prijs mee gewonnen. Ik heb me wel zorgen gemaakt over de plannen om de kade door te trekken en aan te sluiten op de brugverbinding over het kanaal. Gelukkig is dat nu van de baan. Dat is overigens al een oud plan. In de jaren zeventig ben ik in de buurt al handtekeningen gaan ophalen daartegen. Maar toen wilde bijna niemand me steunen. Buurtbewoners zijn tegenwoordig gelukkig veel bewuster. Ik denk dat bewoners zich realiseren dat de leefomgeving niet vanzelfsprekend is. Dat je goed moet opletten en zonodig je stem moet verheffen. Mensen zijn veel mondiger. Je ziet dat in deze wijk aan de geslaagde acties rond met militair tehuis. Ik deed dat al 25 jaar geleden in de burger-adviesraad van de gemeente. Daarin kwamen burgers samen om commentaar te geven op plannen. Dat initiatief is ontstaan rond het plan voor de sloop van het Waardegrachtgebied in de jaren zeventig."

Buurtwacht
“Ik trek graag met jonge mensen op. Kort geleden ben ik afgestudeerd in kunstgeschiedenis. Dat was een leuke periode; veel op pad met de andere, vaak veel jongere studenten. Voor mij is de tennisclub bij Roomburg tegenwoordig een ontmoetingsplaats. Het is leuk dat ook ouderen zoals ik daar gewoon geaccepteerd worden. Het valt me op dat veel mensen hier honkvast zijn. Eenmaal hier beland, hebben de meesten het naar hun zin. Nou, ik ook. De laatste tijd komen er gelukkig weer jonge gezinnen bij. Even dreigde de straat wel erg te vergrijzen. Het mag hier geen bejaardencentrum worden. Waar ik me af en toe zorgen over maak, is de veiligheid. Dat hoor ik ook van anderen. Ik begrijp het idee van buurtwachters uitstekend. Als het hier ooit zover komt, ben ik bereid mee te doen, desnoods ’s avonds en ’s nachts.”

Duyvendakstraat

Professor Jan Julius Lodewijk Duyvendak, hoogleraar hoogleraar Chinees
Door Hans Elstgeest

Jan Julius Lodewijk Duyvendak, geboren te Harlingen op 28 juni 1889. In 1919 werd hij lector in het Chinees, in 1930 hoogleraar in de Chinese taal- en letterkunde (met uitzondering van de oorlogsjaren) tot zijn dood in 1954. Hij stierf op 9 juli te Leiden.

Duyvendak was zoon van Luthers predikant J.J.L. Duyvendak en T. Funke. Zijn opleiding begon in de vroege jaren van de 20ste eeuw wanneer hij het Gymnasium te Schiedam doorloopt. In 1908 ging hij studeren in Leiden, in eerste instantie Nederlandse letteren. Snel werd deze studie verruild voor een studie Chinees en liep hij colleges bij J.J.M. de Groot. De studie zette zich voort in Parijs, daarna vertrok hij naar Berlijn om daar door de inmiddels naar deze universiteit gekomen De Groot weer als docent te krijgen.

Vanaf 1912 was hij leerling tolk waarna hij in de eerste wereldoorlog als adjunct tolk optrad voor het Nederlands Gezantschap in Peking. De Universiteit van Leiden stelde hem in 1919 aan als lector in het Chinees. Op 19 maart begon hij aan deze taak. Intussen wijdde hij ook nog veel tijd aan de studie, die zeer omvangrijk bleek te zijn. Deze intensieve studie was dan ook niet voor iedereen weggelegd. Op 26 juli 1926 trad hij in het huwelijk met Gwendolien Mary Rhijs en het gezin werd spoedig uitgebreid met een dochter. Rond deze tijd vertrok hij voor een kort bezoek naar China en keerde daarna terug om zijn eerste grote werk het licht te laten zien; ‘China tegen de Westerkim’, welke in 1927 verscheen. Hierin wordt de Chinese geschiedenis in enkele facetten beschreven, waaronder een beschrijving van het ontstaan van het geschreven woord, het ontstaan van de ‘karakters’ waarmee de Chinezen schrijven.

De taal die de Chinezen gebruikten is ontstaan uit een Indo- Chinese taal, maar was daarin een aparte groep. Het moderne Chinees zoals nu wordt gesproken en geschreven heeft zich in ruim 2000 jaar zodanig ontwikkeld dat er grote verschillen ten opzichte van het Oud-chinees zijn ontstaan. De vele dialecten werden door de communistische machthebber door het Noord-chinees als algemene voertaal verdrongen. Het Chinese schrift kreeg twee eeuwen na Christus zijn huidige vorm. De hoeveelheid ‘karakters’ die de Chinezen gebruikten in hun schrijftaal bedroeg om en nabij 50.000 verschillende karakters maar er werd maar een kleine hoeveelheid in het dagelijks leven gebruikt.
De laatste decennia is het Chinese schrift aanzienlijk vereenvoudigd door aanpassing van karakters en voor de toekomst wordt een algehele afschaffing van het gebruik van de karakters in het schrift nagestreefd, dit heeft echter zoveel voeten in de aarde dat op korte termijn een nieuw schrift niet zal worden ingevoerd.

In april van 1928 legde Duyvendak ‘met lof’ het kandidaatsen doctoraalexamen af in de Chinese taal- en letterkunde. Nog datzelfde jaar promoveerde hij op ‘The Book of Lord Shang, A Classic of the Chinese School of Law’ , zijn proefschrift.

1930 was een belangrijk jaar voor Duyvendak. Als eerste kwam er dat jaar een leerstoel vrij. Hij aanvaardde die op 8 oktober met een rede met het onderwerp ‘Historie en Confucianisme’. Door zijn initiatieven werd in Leiden een Sinologisch Instituut geopend, waarin hij studiemateriaal van zijn vakgebied bijeen had gebracht in een goed gevulde bibliotheek, een zo uitgebreid mogelijke collectie boeken en handschriften als studiemateriaal voor toekomstige Sinologen. Dit Instituut verwierf grote internationale bekendheid. De opening van dit instituut vond plaats op 20 december 1930 in het pand Rapenburg 71. Duyvendak’s optreden als hoogleraar betekende een grote impuls voor de Sinologie, zoals de wetenschappelijke studie van de Chinese taal- en cultuur officieel genoemd wordt. In Nederland was Gustaaf Schlegel de eerste hoogleraar die (in 1875) een leerstoel kreeg. In 1931 werd Duyvendak lid van de Kon. Ned. Akademie van Wetenschappen en werd hij lid van verschillende buitenlandse genootschappen waaronder de Royal Asiatic Society en de Société Asiatique te Parijs. In oktober 1932 overleed zijn vrouw. De weduwnaar hertrouwde op 3 augustus 1933 met Mary Clarkson Allen. In 1935 begon hij als redacteur van het tijdschrift T’oung Pao (en bleef dat tot zijn dood) en publiceerde hij het bij een groot publiek zeer populaire ‘Wegen en gestalten der Chineesche geschiedenis’. Hierna volgde de aanloop naar de tweede wereldoorlog waar zijn interesse in het Taoïsme zich openbaard, wat resulteerde in een Nederlandse vertaling van de Tao-tetjing. Duyvendak zou in de oorlogsjaren het veld moeten ruimen voor een Nationaal-socialist maar in Duyvendak’s discipline viel het niet mee een Duits vervanger te vinden en deze werd dan ook niet gevonden. Op 1 juni 1942 deed hij met enkele tientallen hoogleraren mee aan het collectief ontslag, wat hem werd verleend en waardoor het leven op de Universiteit op een zeer laag pitje kwam te staan. In 1943 werd hij gearresteerd op verdenking van het onderbrengen van onderduikers in Arnhem, waar hij tijdens zijn ontslag verbleef. Duyvendak kreeg spoedig zijn vrijheid terug en na de bevrijding werd hij weer in zijn functie hersteld als hoogleraar te Leiden toen op 17 september 1945 de Universiteit in aanwezigheid van Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana werd heropend. De laatste tien jaren van zijn leven stonden in het teken van onderscheidingen; in ‘47 ontvangt hij een eredoctoraat van de Universiteit van Princeton, in 1950 een eredoctoraat van de Universiteit van Oxford. In het studiejaar 1953-54 was hij Rector- magnificus van de Universiteit van Leiden. Op de dies, 9 februari 1953 hield Duyvendak wel een rede maar werden vanwege de watersnoodramp alle feestelijkheden afgelast. In 1954 werd hij getroffen door een ernstige ziekte die hem in het Academisch Ziekenhuis te Leiden deed belanden alwaar hij werd verpleegd tot hij op 9 juli stierf. Hij werd op dinsdag 13 juli 1954 op Rhijnhof begraven.

Taoïsme
Duyvendak heeft een deel van zijn wetenschappelijke leven aan het Taoïsme geweid. Deze godsdienst van het oude China vormde samen met het Confucianisme en het Boeddhisme een eenheid. Tau betekent ‘weg’ en wordt gezien als ‘de weg’ die de mens moet volgen door het universum. In het Taoïsme zijn Jang en Jin een proces waarin zich deze weg openbaart. De aanhanger van dit geloof laat zich daardoor leiden om de ‘ware levenskracht’ te verwerven. Toen het Taoïsme door een grotere massa werd bedreven veranderde het geloof in een ingenieus systeem dat zich met name door gebruikmaking van kosmische en magische krachten liet lijden en er ontstonden daaruit denkwijzen als ‘feng-sjwei’, die kosmisch gezien de ideale plaats voor bijvoorbeeld een tempel of graf bepaalde. Deze filosofie is rond 2000 bijzonder populair geworden in het westen van Europa, bijvoorbeeld in de binnenhuisarchitectuur. Het Taoïsme is in China de grondslag geweest voor studies over oa. astronomie en alchemie en zijn uit dit geloof als wetenschap ontstaan in een zeer vroeg stadium (eeuwen eerder dan in Europa).

Uitnodiging enquête welstandsregels en verduurzaming

11mei 2023 |Het bestuur van de wijkvereniging Professoren en Burgemeesterswijk nodigt u als inwoner van onze wijk uit om via onderstaande link de enquête over de welstandsregels en verduurzaming van de woning in te vullen.

Klik hier voor deelname enquette

De Professoren en Burgemeesterswijk (PBW) is een beschermd stadsgezicht. Dat houdt in dat er een bijzondere cultuurhistorische en architectonische waarde aan wordt toegekend. Met de welstandsregels beoogt de gemeente Leiden die cultuurhistorische en architectonische waarden te behouden. Zo mag er bij voorbeeld aan de buitenkant van de huizen in beschermd stadsgezicht niet zomaar iets worden veranderd. Daarvoor moet eerst vergunning van de gemeente voor worden aangevraagd. Bij verduurzaming van woningen in de wijk, zoals het plaatsen van dubbel glas, dakisolatie of zonnepanelen, moet dus rekening worden gehouden met de welstandsregels.
Het bestuur van de wijkvereniging Professoren en Burgemeesterswijk heeft regelmatig contact en overleg met de gemeente en is om die reden benieuwd naar uw mening als inwoners van de wijk over de welstandsregels. Daarom de uitnodiging om via onderstaande link de enquête over de welstandsregels en verduurzaming van de woning in te vullen.

Hartelijk dank!
Bestuur ProfBurgWijk

Deze website

Wij doen onze uiterste best om zo actueel mogelijk te zijn en zoveel mogelijk in de wijk levende onderwerpen op de site te vermelden. Graag horen wij van u of zaken mist of ergens speciale aandacht aan wil besteden. Dus praat mee!

13 oktober bijeenkomst fase 5 Hoge Rijndijk (foto RBF)

13 oktober bijeenkomst fase 5 Hoge Rijndijk

28-9-2021 | De voorbereidingen voor de herinrichting van de Hoge Rijndijk zijn inmiddels in fase 4 beland. Nu gaat fase 5 (voorleggen concept schetsontwerpen) van start.
De gemeente organiseert op 13 oktober een fysieke (mits mogelijk) informatiebijeenkomst voor bewoners en belangenorganisaties. Het bestuur van de wijkvereniging zal bij deze bijeenkomst aanwezig zijn. Heeft u vragen of opmerkingen dan kunt u die doorgeven aan bestuurslid John Molenaar.

website Doe mee Leiden

Bewonersbrief Informatiebijeenkomst fase 5 op 13-10-2021 (pdf)

De voorbereidingen voor de herinrichting van de Hoge Rijndijk zijn inmiddels in fase 4 beland. In fase 4 zijn inhoudelijke aanpassingen aan het concept schetsontwerp (3 varianten) uitgewerkt door het gemeentelijk projectteam. Waar mogelijk zijn de opmerkingen uit de eerdere fases hierin verwerkt.

Fase 5
Fase 5 (voorleggen concept schetsontwerpen) gaat nu van start. De gemeente organiseert op 13 oktober een fysieke (mits mogelijk) informatiebijeenkomst voor bewoners en belangenorganisaties. Tijdens deze informatiebijeenkomst leggen zij 3 concept schetsontwerpen voor. Ook is er de mogelijkheid om vragen te stellen over deze ontwerpen en reacties te geven op.

Het bestuur van de wijkvereniging zal bij deze bijeenkomst aanwezig zijn. Indien u input heeft voor het bestuur (vragen of opmerkingen) kunt u deze doorgeven aan John Molenaar.

Bijgevoegd vindt u de bewonersbrief die verstuurd is naar de bewoners met alle informatie (locatie, tijd, aanmelden) en een link naar de site van Doemee Leiden waar umeer informatie over dit projectkunt u vinden.

Oproep | Webmaster / webredacteur

25-5-2022 | Wij zoeken iemand uit de wijk die samen met de huidige webmaster aan de slag wil met de website (en andere sociale media). Dat betekent hands on inspelen op de actualiteit. Maar ook meedenken over hoe we die middelen inzetten voor een nog betere communicatie met onze wijkbewoners.

We zoeken iemand die:

Tijd en zin heeft om dit op te pakken.
Het leuk vindt om:
- content geschikt te maken voor een website;
- de mogelijkheden van de site uit te buiten en uit te bouwen.
Daar samen met de huidige webmaster de schouders onder wil zetten.

Heb jij belangstelling?

Laat het ons weten! Dan maken we graag een afspraak om bij een kop koffie verder te praten. Stuur een bericht aan: voorzitter@profburgwijk.nl

Voormeer informatie over de inhoud van deze leuke job, kan je ook contact opnemen met Rob Beurse: webmaster@profburgwijk.nl

De Italiaanse Populier

Door Rinny Kooi

Op de grens tussen de Professoren- en de Burgemeesterswijk, bij de Lorentzbrug staan vier Italiaanse populieren. Het zijn forse bomen die als (brug)wachters de omgeving domineren. Ook deze vier kanjers staan op de gemeentelijke lijst van monumentale bomen.

Evenals veel Leidenaren hebben de Italiaanse populieren een buitenlandse oorsprong. De Italiaanse populier (Populus nigra L. cv. Italica) is een kweekvorm van de Zwarte populier (Populus nigra), een Europese soort. De variÎteit is uit Italië afkomstig en wel voornamelijk uit Lombardije. Daar zijn deze bomen, evenals cipressen, met hun slanke zuilvorm kenmerkend voor het landschap. Italiaanse populieren worden veel gebruikt in tuinen en parken als windscherm. Dit in tegenstelling tot de oorspronkelijke soort, de Zwarte populier, die men veel minder vaak aanplant.

De bladeren van de Italiaanse populier zijn eirond-ruitvormig met meestal een breed wigvormige voet en toegespitste top. De jonge takken zijn rond en geelgrijs. De takken zijn rechtopstaand, naar alle kanten gelijkmatig uitgebreid en ze vormen een lange smalle kroon. Vanwege de typische vorm is deze populierensoort naast de knotwilg misschien wel één van de gemakkelijkst te herkennen boomsoort. Populieren en wilgen behoren tot de Wilgenfamilie en zijn dus verwanten. Dit blijkt ook uit de overeenkomst in insecten, die men op beide bomen en struiken kan vinden. Bijvoorbeeld, de Wilgehoutrups eet het hout van zowel populieren als wilgen. Populieren hebben net als wilgen katjes. Ze zijn tweehuizig; er zijn mannelijke en vrouwelijke bomen en struiken. Wind brengt het stuifmeel van de mannelijke bomen naar de vrouwelijke katjes. Dit gebeurt niet bij de Italiaanse populieren. Dit zijn uitsluitend mannelijke bomen. In april-mei vormen ze meeldraad katjes die snel afvallen. Deze populieren worden vegetatief, dat wil zeggen met behulp van stekken, vermeerderd. Populieren zijn snelle groeiers en kunnen daardoor veel hout leveren. Het hout gebruikt men voor lucifers en krantenpapier, en natuurlijk klompen. De Italiaanse populier is echter een slechte houtleverancier. Klompen kan men goed gebruiken voor het plattrappen van brandnetels, planten die in de natuur vaak onder populieren groeien, evenals verschillende soorten paddestoelen. Vertrap de laatste alstublieft niet.

'Brugwachter' van de Lorentzbrug geveld

Tijdens een zware storm is op 28 mei 2000 een van de vier ëbrugwachters van de Lorentzbrug omgewaaid. De combinatie van een zeer zware windstoot en een nat en vol bladerdek werd deze populier uit 1943 noodlottig.

De boom kwam met een enorme knal die op ruim honderd meter nog te voelen was neer op een aantal autoís. Er waren gelukkig geen gewonden maar bij velen kwam de klap wel emotioneel aan. Veel buurtbewoners hebben in de uren na de storm samen naar de boom staan kijken en eensgezind het verlies van deze boom betreurd. De kinderen maakten van de nood een deugd en bouwden zelfs complete hutten in de boom. Gelukkig heeft nadere inspectie uitgewezen dat de andere drie populieren kunnen blijven staan. In de wijkkrant van augustus 1997 werd juist deze Italiaanse populier nog beschreven in de rubriek ìBoom in de Buurtî.

Frank van Akkeren

Mevr. van Estrik

"We hopen hier zo lang mogelijk te blijven"

Op 7 juli 2004 liet het echtpaar van Estrik vijftig gebakjes bij woningbouwvereniging Ons Doel bezorgen. Even zovele jaren wonen zij naar volle tevredenheid op de benedenwoning met tuin van een flat aan de Kanaalweg, vlak bij het spoor. In 1954 leek het een paleis na verblijf op krappe bovenetages. In 2004 blijkt het een ‘levensloopbestendige woning’.

De heer en mevrouw van Estrik (beiden van 1922) leerden elkaar kort na de oorlog kennen. Zij woonde al vanaf 1939 in Leiden. Hij deed in zijn geboorteplaats Arnhem een administratieve opleiding en werkte aan het eind van de oorlog voor de Canadezen. “Toen de Canadezen vertrokken en Arnhem grotendeels verwoest was, wilde ik weg.” De kans deed zich voor toen hij de heer Verhoef, oprichter van de Leidse vleesfabriek Vianda, ontmoette. De fabriek was destijds gevestigd aan de Langegracht in Leiden naast Clos en Leembruggen.

Gaarkeuken
Meneer Verhoef liet hem de fabriek zien, die in de oorlog als gaarkeuken had gefungeerd. Hij had dringend een administratieve medewerker nodig. Meneer van Estrik verhuisde naar Leiden, maar ging korte tijd later in Wassenaar werken als assistent- accountant. Daar werkte ook zijn aanstaande vrouw in een kapsalon. Zij hadden elkaar ontmoet bij een wederzijdse kennis, maar troffen elkaar altijd bij de Posthof als beiden op weg waren naar Wassenaar. In 1947 trouwden ze en in 1950 werd meneervan Estrik directeur van Vianda.

Paleis
De eerste jaren na hun huwelijk woonde het echtpaar eerst in bij de ouders van mevrouw van Estrik en vervolgens op een bovenwoning in de Marijkestraat. In 1953 werd dat te krap. Er waren inmiddels drie kinderen, de jongste dochter was één jaar. Meneer Van Estrik zocht al vaak woningen voor specialisten op het gebied van vleesverwerking die hij uit andere steden aantrok. “Daardoor kwam ik op de gedachte om bij het hoofd Huisvesting te vragen om een woning voor onszelf. Toen we eens wandelden langs de Kanaalweg zagen we de flats in aanbouw. Daar wilden we wonen. Het leek een paleis na de duplexwoning in de Marijkestraat.” De Kanaalweg zag er toen totaal anders uit. “Het was meer een dreef. Aan de kant van het water lagen vrijende paartjes onder de bomen. De spoorbaan lag lager dan nu. Daarachter lag, in wat nu het Kanaalpark is, de dekenfabriek Van Wijk en aan het eind van de weg, waar nu de Cronesteinflat is, lag een manege. Aan de overkant van het kanaal stonden koeien en paarden. Er waren ook kassen. Een wijds uitzicht naar het oosten hadden we.”

Kapitein
De flats aan de Kanaalweg waren alleen niet zomaar beschikbaar. Woningbouwvereniging Ons doel had een contract met het ministerie van Defensie. Zeventig procent van de woningen moest bewoond worden door defensiepersoneel. “Onder en boven ons woonden gezinnen van militairen en twee hoofdambtenaren. Linksboven ons woonde een kapitein, die door promoties uiteindelijk als kolonel werd gepensioneerd. Aanvankelijk kregen we een bovenwoning toegewezen, maar ik moest van mijn vrouw terug om een benedenwoning te vragen. Een ambtenaar van Huisvesting zei toen: “Geef ze maar de benedenwoning, de andere mensen weten nog niet welke woning ze krijgen.” Achteraf pakte dat goed uit. Mevrouw Van Estrik: ‘Ik wilde zo graag een tuin en het was een hele grote van wel 100 vierkante meter. De bovenburen waren achteraf ook blij, want zij wilden helemaal geen tuin.”

Feesten
De flat beantwoordde niet aan het stereotiepe beeld dat men elkaar in flats voorbijloopt. “We liepen in en uit bij elkaar. Het schoonmaken van het trapportaal ging in alle harmonie. Er waren feesten met de hele flat op verjaardagen, Kerst en Oudejaar. Met Oudejaar hadden we de hele flat op bezoek tot diep in de nacht. Dan was allles versierd met netten.” Meneer Van Estrik ging op zaterdag biljarten met de kapitein. Mevrouw Van Estrik werd overdag regelmatig op de koffie gevraagd, maar dat vond ze wat teveel van het goede: “Ik was nogal een pietje precies in het huishouden en daar kwam de sherry op tafel en er werd veel over elkaar gekletst.”

Kruipruimte
Op straat hadden de kinderen veel ruimte om met elkaar te ballen of te badmintonnen. Of ze speelden in de grote zandbak van de familie Van Estrik. Binnen speelden ze vaak in de kruipruimte onder de flat, die 1 meter dertig hoog is. “Dan zagen we ze lange tijd niet, maar we wisten dat ze ergens onder de flat moesten zijn. Je kon zelfs doorlopen naar de volgende flat.” Op de feesten sliepen de kinderen met elkaar in bed. Dat den per maand tegenover 30 gulden in de Marijkestraat. Maar het bleek prima te kunnen. Meneer van Estrik trots: “Ik was zelfs de eerste in de straat die een auto had.”

Eerste auto
Het echtpaar heeft zich altijd goed thuis gevoeld tussen de militairen.“ We waren toch een beetje van dezelfde ‘stand’”. Dat hadden naaste familieleden eerst niet gedacht. Hun bezorgde oordeel over de beoogde woning luidde aanvankelijk: ‘Je breekt je nek, dat kun je nooit betalen’. De huur van de Kanaalweg was namelijk ruim twee keer zo hoog: 61 gulden per maand tegenover 30 gulden in de Marijkestraat. Maar het bleek prima te kunnen. Meneer van Estrik trots: “Ik was zelfs de eerste in de straat die een auto had.”

Eigentijds
Naar de maatstaven van de jaren vijftig was het een ruime flat, die voor wel acht personen bestemd was. Nu de kinderen uit huis zijn is de woning nog steeds geschikt. Alles is gelijkvloers en de trap naar buiten telt maar enkele treden. Verder is het huis aangepast aan eigentijdse wensen zoals een doorgebroken woonkamer, CV, een open haard en een stalen aanrecht in de keuken. Ons Doel geeft keuzemogelijkheden bij vernieuwingen. “Je hoeft ze maar te bellen of ze komen al.“ Het uitzicht is misschien wat minder romantisch dan vroeger en de militairen zijn er niet meer, maar “we hopen hier zo lang mogelijk te blijven”.

AED’s geplaatst

Met financiele bijdragen van de Wijkvereniging zijn onlangs vier AED’s geplaatst in onze wijk. Deze AED’s zijn 24/7 beschikbaar. Locatie's:

Huisartsen De Laat de Kanterstraat/hoek Cobetstraat
Louis Troefmarkt, Roomburgerlaan/hoek Kanaalstraat
Keij Beheer, Van 't Hoffstraat/hoek Zeemanlaan
Olyerhoek Groente en Fruit, t.o. station Lammenschans

De Wijkvereniging betaalt 50% van de aanschafkosten (€ 500,00) van de AED's in onze wijk en de jaarlijkse onderhoudskosten (€ 60,00).
Leer reanimeren
Een AED is een apparaat dat bij een hartstilstand het hart met een elektrische schok weer in een normaal ritme kan krijgen. De kans dat dit lukt neemt met 10% per minuut af. Dus hoe eerder deze ingezet wordt, hoe beter. Dus leer reanimeren! Want de kans op overleven valt of staat met het snel en adequaat opstarten van de reanimatie.
Reanimatiecursussen
Stichting RLT Nederland biedt in de Professoren en Burgemeesterswijk reanimatiecursussen aan.

De eerste cursus is op 9 maart geweest. Deze avond is goed bezocht, en alle cursisten zijn geslaagd.

Datum: 18 mei ( vrijdagen)
Aanvang: 19.30 uur (duurt ca 3 uur)
Locatie: Lorentzschool, Van Vollenhovenkade 17.

U leert:

Herkennen van een hartstilstand
Uitvoeren van borstcompressies
Uitvoeren van mond-op-mond beademing
Bediening van de AED
Handelen bij verstikking
Stabiele zijligging
Feiten en fabels rondom reanimatie en de AED
Burgerhulpverlening (Hartveilig Wonen)

De cursus begint met een presentatie waarin de theorie behandeld wordt. Daarna ligt de nadruk op de praktische vaardigheid, het gaat er immers om dat u goed kan oefenen.

De kosten van deze cursus bedrage € 30,- per persoon, overigens vaak te declareren bij de zorgverzekeraar. De cursus is inclusief officieel lesboekje, certificaat en koffie of thee.
Inschrijven?
Dat kan via het inschrijfformulier op de website.
Voor vragen of meer informatie kan u altijd mailen.

ProfBurgWijk Duurzaam

17-3-2022 | De wereld wordt warmer, energie wordt duurder, het gas wordt uiteindelijk afgesloten en de groenste energie is de energie die je niet gebruikt. De meeste mensen willen daarom graag duurzame maatregelen nemen.
Maar hoe doe je dat? Wat werkt?

Folder verduurzaming PBW (pdf)
Opties om te verduurzamen (pdf)

Belangrijkste hulplijnen op een rij, 40 tips een een overzicht van opties hoe je kunt verduurzamen.

Tweede levering: 22 regentonnen! (foto RBF)

Tweede levering met collectieve korting: 22 regentonnen!

29-5-2021 | Het enthousiasme voor buurtinitiatief 'Ieder huis een regenton' is boven verwachting. De tweede levering met collectieve korting omvat maar liefst 22 regentonnen. Vrijdagavond 28 mei konden de tonnen op de Lorentzkade worden opgehaald, voorafgegaan door een 'Coronaproof fotomomentje'.

Instructiefilmpje montage
Fotoalbum

regenton bestellen (pdf)

Regenton Vaas met plantenschaal is veruit favoriet in de wijk. Ook bij Tennisclub Roomburg staat deze regenton binnenkort op het gezellige terras.

De nieuwe ton-eigenaren gaan de komende periode aan de slag met de installatie van hun nieuwe aanwinst of worden hierbij 'ontzorgd' door klushulp Bas of een handige straatgenoot.

Foto’s gevraagd
De Groengroep ontvangt graag foto's van de gemonteerde tonnen voor het fotoalbum ter inspiratie van andere geïnteresseerden. Het fotoalbum wordt tot en met 31 mei bijgewerkt. De eerstvolgende update is op 25 juni.
Stuur je foto's naar regentonleiden@gmail.com.

Fotograaf Maarten J Eykman

Gluren bij de buren Leiden zoekt acts en huiskamers

6-11-2021 | Het gezelligste huiskamerfestival van Leiden vindt dit seizoen plaats op 3 juli 2022. De organisatie is op zoek naar lokale acts en hosts. Aanmelden kan tot 22 mei 2022.

Gluren bij de Buren is het festival waarbij het vloerkleed het podium en de bank de tribune is. Enthousiaste Leidenaren stellen hun huiskamer open voor een act en voor publiek uit de buurt. Aan elke deelnemende huiskamer wordt één act gekoppeld die zondagmiddag drie keer 30 minuten op vaste tijden optreedt. Bezoekers kunnen een route uitstippelen en van huiskamer naar huiskamer hoppen. Dit jaar is de organisatie ook op zoek naar een heel nieuw soort act: het Hobby Hoorcollege. Mensen die graag vertellen over hun passie krijgen een podium.

Tot en met 22 mei 2022 kan iedereen zich aanmelden om deel te nemen. Alle wijken doen mee, dus van Transvaal tot Zeeheldenbuurt, en van Stevenshof tot Burgemeesterswijk. Gluren bij de Buren biedt plaats aan amateurpodiumkunstenaars uit Leiden en omgeving. Denk hierbij aan dans, theater, muziek, poëzie en nog veel meer!

Aanmelden als act: bij Gluren bij de Buren word je gekoppeld aan een geschikte huiskamer, en treed je in intieme setting op voor buurtgenoten. Een laagdrempelig podium waar je lekker kunt uitproberen!
Aanmelden als host: meedoen als host betekent dat je voor één dag de directeur mag zijn van je eigen kleine podium. Er wordt drie keer een klein feestje bij jou thuis georganiseerd dat jij mag hosten.

Aanmelden is mogelijk tot en met 22 mei via www.glurenbijdeburen.nl

Algemene informatie

Datum: zondag 3 juli 2022
Tijden: 13:00 - 18:00 uur
Entree: Pay what you can
Website: www.glurenbijdeburen.nl

Algemene ledenvergadering op 22 november 2022 (foto Jork)

Algemene ledenvergadering op 22 november 2022

27-11-2022 | Op 22 november 2022 vond de Algemene Vergadering van ProfBurgWijk plaats met als belangrijkste agendapunt Plan van Aanpak Uitvoering adviezen werkgroep Doelstelling/Belangenbehartiging.

Agenda (pdf)
Notulen van 22 april 2022 (pdf)
Plan van aanpak (pdf)

Een dertigtal leden had de weg gevonden naar de vergaderzaal, waarbij ook een aantal nieuwe gezichten. Het door het bestuur gepresenteerde “Plan van Aanpak Uitvoering adviezen werkgroep Doelstelling/Belangenbehartiging” vormde de aanleiding voor een tweede ledenvergadering dit jaar. Na een korte toelichting werd het plan in constructieve sfeer besproken. De leden gaven aan blij te zijn met de voortgang die het bestuur had gemaakt. Ook kon men zich vinden in de focus op communicatie en raadpleging, die de basis moeten vormen voor zichtbaarheid en het verkrijgen van inzicht in de mening van de achterban. Wel werd ervoor gepleit om deze middelen te koppelen aan het doel van het plan om de vereniging in de wijk meer zichtbaar te maken en om een positiebepaling van de vereniging ten aanzien van bepaalde wijkissues te vergemakkelijken/verduidelijken. In de bespreking kwamen ook tal van praktische onderwerpen en ideeën aan de orde. Die zullen op een later tijdstip worden opgepakt.

De conclusie dat het rapport en de voorgestelde aanpak een basis vormen voor verdere stappen die we op de komende vergadering zullen presenteren werd met instemming begroet.

Over de allermooiste Japanse kers, Prunus serrulata 'Kanzan', uit de stad.

Door Rinny Kooi

Avondkersenbloesem
strooit zijn blaadjes over mij uit
van wie niemand houdt.
Rˆsodı Eiki (1820-1904).

Het jaar 2000 staat in het teken van de contacten tussen Nederland en Japan. Leiden heeft daarin een speciale plaats omdat veel van het materiaal dat de Duitse arts Von Siebold (1796-1866) op zijn reizen naar Japan verzameld heeft in Leidse musea terecht is gekomen. In de Hortus staan nog planten die hij heeft verzameld. Daarom ligt het voor de hand dat dit jaar ook de Japanse Sierkers als boom in deze rubriek wordt besproken.

In het voorjaar, eind april of begin mei, als nog weinig bomen bladeren hebben, ontluikt de bloesem van de Japanse Sierkers. In onze wijk staan veel exemplaren. De bloemen van deze bomen variÎren tussen rose en wit. Vooral de bomen met rose bloemen overheersen het straatbeeld langs de Uhlenbeckkade.

Men vermoedt dat deze soort oorspronkelijk uit China afkomstig is. De naam 'Kanzan' is afgeleid van het Chinese teken voor heilige berg. Vervolgens zijn in Japan op grote schaal talloze variÎteiten gekweekt. Gezien de ìnauwe bandenî tussen Leiden en Von Siebold ligt het voor de hand dat men zich afvraagt of deze Sierkers door Von Siebold naar Nederland is gehaald. Dat is niet het geval. De boom is in 1819 in Engeland ingevoerd en is van daaruit naar Nederland gekomen. De meeste Sierkersen kunnen niet uit zaad worden opgekweekt, maar moeten door enting, gewoonlijk op een zaailing van de Zoete Kers (Prunus avium), worden vermeerderd. Een Japanse Sierkers kan wel 12 meter hoog worden.

De allermooise Japanse Sierkers staat tegenover Uhlenbeckkade 6. Maar is dit wel zo'n Sierkers? Deze boom bloeit op een heel verrassende wijze: de ene helft is rose, de andere wit. De doorsnede van de rose dubbele bloemen is ongeveer 5,5 cm en er zijn ongeveer 30 kroonbladeren. De witte enkele bloemen zijn iets kleiner en minder vol. Ook in de zomer kan men opmerkelijke verschillen zien. De rose helft heeft naar verhouding veel minder bladeren gevormd dan de witte. De witte helft vormt wel vruchten, eetbare bessen. De boom is een Zoete Kers met op de stam de ent van de Japanse Sierkers. Waarschijnlijk is het niet de bedoeling geweest dat de stam zou doorgroeien. Het resultaat is met name in het voorjaar indrukwekkend mooi. Als men de stam bestudeert vanaf de straatzijde, ziet men ook verschil in de bast. De takken van de Japanse Sierkers hebben de kenmerkende bruinachtige schors met poriÎn in ringen; de stam en de takken van de Zoete Kers hebben een glanzende bast die in horizontale repen afschilfert.

Ook in de herfst is de Japanse Kers een bezoekje waard. De bladeren verkleuren goudroze tot rood en ze blijven soms betrekkelijk lang hangen.

Japanners houden van Prunus-soorten. Ze ìbelevenî als het ware de bloei! En ook de verkleuring van de bladeren in het najaar is zeer populair. Volgens Carla Teune, de Leidse Hortulanus (vroeger woonde zij in onze buurt), gaan in het voorjaar, begin april, veel Japanners de kersenbloesem bekijken. ìHanabiî wordt dat genoemd. Vooral in Ueno-park in Tokyo wordt uitgebreid gepicknickt en met groepen vrienden of collegaís genoten van de bloei van de kersenbomen in dat park. Men heeft een kalender opgesteld van de bloei van allerlei soorten Prunussen in relatie tot de verspreiding over Japan zodat men precies weet waar men moet zijn om ze te zien bloeien. De liefde voor de Prunus-soorten wordt op allerlei wijzen geuit: men bakt koekjes in de vorm van de bloemetjes, er worden siervoorwerpen gemaakt van het hout en men maakt kunstvoorwerpen uit stukken bast van bepaalde soorten. En de bomen worden uitgebreid bezongen in de literatuur zoals in de haiku bovenaan dit stukje.

Stel je voor dat de mensen in Leiden evenveel van de Prunussen zouden houden als de Japanners! Het park tussen de Uhlenbeckkade en de Meijerskade zou dan in het voorjaar te klein zijn, het zou vol zitten met picknickende Leidenaars. Ook in het najaar zouden velen daar een ommetje maken. Dat najaars ommetje is ook nu zeker aan te raden!

Mevr. Hiestand

'Koninginnedagviering was altijd vaste traditie in de wijk'

De 93-jarige mevrouw Hiestand heeft dierbare herinneringen aan de organisatie en viering van koninginnedag. Zij maakt vanaf 1050 deel uit van een groep van tien mensen die 15 jaar achtereen samen Koninginnedag organiseerden. Pas in 1978 hier de hele groep ermee op omdat ze allen op een leeftijd waren gekomen dat ze het niet meer volhielden zo lang in touw te zijn. Het blijvende contact daarna was volgens haar tekenend voor de onderlinge verbondenheid die men in die tijd in de wijk voelde. Ook op andere manieren droeg mevrouw Hiestand haar steentje bij.

Al vanaf 1936 was er in de Burgemeesterwijk de traditie van een uitgebreide viering van Koninginnedag, toen nog op 31 augustus, de verjaardag van Koningin Wilhelmina. Direct na de oorlog, in 1946 werd de draad weer opgepakt. Juist in dat jaar verhuisde mevrouw Hiestand met haar man en kinderen (een dochter van 7 en een zoon van anderhalf) van Zutphen naar de Ridderstraat in Leiden. Haar man had een baan bij het Ministerie van Justitie gekregen. Vanaf 1050 ging ze deelnemen aan het organisatiecomité van Koninginnedag. “De Rijndijkbuurt hoorde er toen nog niet bij. Het was een bewuste keus om het feest alleen te organiseren voor de Burgemeestersbuurt tot aan de brug, anders werd het te groot.”

Jan Plezier
Bij de initiatiefnemers, meneer en mevrouw Taselaar, kwamen ze bijeen in de Tiboel Siegenbeekstraat. In februari begonnen de voorbereidingen: spelletjes bedenken in samenwerking met een leraar lichamelijke opvoeding, inkoop van cadeautjes, het regelen van de muziek en de Jan Plezier, waarmee de kinderen een tochtje door de wijk konden maken. Haar man stelde de collectelijsten op en mevrouw Hiestand ging ermee langs de deuren om aan de nodige financiën te komen. Voor drie gulden kregen de mensen 6 bonnetjes voor snoep, deelname aan spelletjes en het ritje met de Jan Plezier. Het Rad van Avontuur, dat aan het einde van de middag werd gehouden zorgde ook voor inkomsten. Winkeliers in de buurt, zoals bakker Nachtegaal en kruidenier Janson, stelden prijzen beschikbaar.

Na een optocht van verklede kinderen en fanfare vond het feest plaats op het pleintje bij de Cobetstraat. “Ik was altijd weer ontroerd als het Wilhelmus werd gespeeld en de kinderen uit volle borst meezongen.” In het begin namen driehonderd kinderen deel aan het feest en dit aantal groeide later uit tot meer dan vijfhonderd kinderen. “In de ochtend waren er spelletjes zoals blokje rapen, eieren lopen, zakjes opblazen, zaklopen en hoepelen. De kleine kinderen hadden altijd prijs met de grabbelton. In het begin van de middag was er poppenkast en een optreden van een goochelaar of een clown, en daarna voor de grotere kinderen kussengevechten.” De dag sloot af met het Rad van Avontuur, maar daarna waren de organisatoren tot ver na middernacht bezig met geld tellen. Het feest was altijd een groot succes en mevrouw Hiestand en medeorganisatoren vonden het dan ook spijtig dat zij op het hun leeftijd niet meer volhielden van 7 uur ’s ochtends tot diep in de nacht in touw zijn. Opvolgers waren er helaas niet meer te vinden in 1978.

Saamhorigheid
Tekenend voor de saamhorigheid van toen was niet alleen de trouwe hulp van steeds dezelfde vrijwilligers. Ook daarna bleven ze contact houden. “We gingen lange tijd elk jaar met elkaar uit eten en ook nu nog denk ik er in februari altijd aan. Jarenlang bracht ik op Koninginnedag een bloemetje naar enkele anderen uit het groepje.” Ook in andere opzichten merkte je dat buurtgenoten meeleefden. Toen de dochter van mevrouw Hiestand trouwde, kreeg ze van iedereen in de Ridderstraat een cadeautje. “Het waren net dorpjes in die tijd, die straten.” Zij op haar beurt was ook goed op de hoogte van het wel en wee van haar buren. Dat was niet alleen omdat ze veel thuis was zoals de meeste vrouwen in die tijd. Het was toen immers gewoon voor vrouwen na het huwelijk te stoppen met buitenshuis werken. Die betrokkenheid had ook te maken met haar beroepsachtergrond.

Verpleegster
Mevrouw Hiestand was verpleegster geweest en had dit beroep voor haar huwelijk 12 jaar uitgeoefend. “Graag was ik weer in het ziekenhuis gaan werken toen mijn kinderen groter werden, maar het bleek niet meer het echte verplegen zoals ik dat gewend was, met veel aandacht voor de patiënten.”
Ze heeft toen in de jaren tachtig op vrijwillige basis meegeholpen met borstkankeronderzoek bij de GGD. Maar haar buurtgenoten wisten haar te vinden als er sprake was van ziekte of onverwachte sterfgevallen, soms zelf midden in de nacht: “Ze komen vanzelf naar je toe als ze weten dat je verpleegster bent geweest. In feite zette ze zo op informele wijze haar beroep voort. Ook later, toen ze eenmaal was verhuisd naar haar huidige woning aan de Burggravenlaan, bezocht ze veel ouderen in de wijk.

Traditie in ere hersteld
Mevrouw Hiestand ziet om haar heen dat de nieuwe generatie wijkbewoners minder ruimte hebben voor alledaagse contacten en spontane initiatieven in de buurt. Hun hechte Koninginnedagcomité ontstond destijds vanzelf en had volgens haar niets met een wijkvereniging te maken. Maar ze juicht het toe dat de huidige wijkvereniging nu voorbereidingen treft om de traditie van de Koninginnedagviering in ere te herstellen. “Dat mensen 25 jaar achtereen bereid zijn te helpen is nu ondenkbaar”, constateert ze nuchter. “Maar misschien wekt de nieuwe viering toch zoveel enthousiasme dat het ook de jaren daarna door kan gaan.”

Straatgesprekken

9-12-2021 | Wilt u samen met uw buren in kaart brengen wat zinvolle maatregelen zijn om uw woning(en) te verduurzamen? Bij de wijkambassadeurs kunt u een straatgesprek aanvragen.

In ca. 2 uur neemt een wijkambassadeur/energiecoach de situatie met u door en wordt bekeken welke maatregelen in uw situatie zinvol zijn.
Mail voor meer informatie:

duurzaamprofburgwijk@gmail.com of
ProfBurgWijk@gagoed.nl .

Ieder huis een regenton. Foto:RBF

Kijkdag 'Ieder huis een regenton' druk bezocht

1-5-2021 | De kijkdag 'Ieder huis een regenton' is zeer druk bezocht. Ongeveer 80 mensen bezochten de kijkdag. Ook Sleutelstad, onze lokale omroep, was aanwezig met een filmploeg voor een item voor 'het Jaar van de Tuin'.

Instructiefilmpje montage

De vele belangstellenden die gespreid over de dag langskwamen vroegen en kregen deskundige uitleg van de leden van de Groengroep ProfBurgwijk.

Aan de hand van het verhelderende instructiemodel van Bas Bakker (17) werd het vulsysteem uitgelegd. Dit vulsysteem verbindt de regenton met de regenpijp en voorkomt dat de regenton overloopt. Men zag zo met eigen ogen dat de aansluiting op de regenpijp inderdaad geen ingewikkelde klus is: een gat in de regenpijp en in de regenton boren, inzetstukje en slang vastklikken en klaar is Kees!

Het uitgebreide assortiment aan voorbeeldregentonnen in verschillende vormen en maten trok veel belangstelling. De tonnen werden uitvoerig bekeken en vergeleken. Van de mogelijkheid een ton te reserveren om deze even rustig thuis te kunnen 'passen' werd gretig gebruik gemaakt.

Vanwege de grote belangstelling zal de Groengroep op 22 mei weer een kijkdag voor buurtgenoten organiseren. De Groengroep werkt graag mee aan de organisatie van kijkdagen in andere wijken van Leiden, zodat het doel 'ieder huis een regenton' snel wordt bereikt.

Vrienden van het Roomburgerpark verbaasd over Beleidskader Sport en Gezondheid

Tot verbazing van de Vrienden van het Roomburgerpark lijkt het Beleidskader Sport en Gezondheid geheel voorbij te gaan aan het amendement over het Roomburgerpark dat de Gemeenteraad op 20 juni heeft aangenomen. Op 5 september bespreekt de raadscommissie Onderwijs en Samenleving dit beleidskader.

archief vrienden Roomburgerpark

Op 5 september bespreekt de Raadscommissie Onderwijs en Samenleving het Beleidskader Sport en Gezondheid (zie dewebsite van de Gemeenteraad). Dit is op 19 juli vastgesteld door het College. Tot verbazing van de Vrienden van het Roomburgerpark lijkt het beleidskader geheel voorbij te gaan aan het amendement over het Roomburgerpark dat de Gemeenteraad op 20 juni heeft aangenomen. Hierin wordt de aanleg van een vierde veld voor Hockeyvereniging Roomburg aan strenge voorwaarden gebonden.

Op de vorige versie van de beleidsnota kwamen in het afgelopen voorjaar 117 inspraakreacties. Veel insprekers zijn verbaasd dat zij tot de dag van vandaag geen inhoudelijke reactie hebben ontvangen. Toch blijken de raadsstukken een inspraakbijlage te bevatten met inhoudelijke reacties.
Bestudering van de Gemeentewebsite leert dat het Beleidskader op 19 juli is vastgesteld door het College (zie Collegebesluiten 19 juli), met de cryptische tekst “later openbaar gemaakte besluiten”.
In de Stadskrant, persberichten en nieuwsberichten van de Gemeente is er verder niets over te vinden. Het complete dossier is alleen te vinden bij destukken van de Raadscommissie van 5 september. Wij zijn zelf niet te spreken over deze gang van zaken: de Gemeente levert midden in de zomervakantie de nieuwe nota af en vervolgens geeft zij er geen enkele ruchtbaarheid aan, ook niet bij degenen die eerder hebben ingesproken op dit Beleidskader. Met extra veel aandacht hebben we de passages over de uitbreiding van de hockeyclub en Wijksportpark Roomburg gelezen. Hierin wordt nog steeds gepraat over een haalbaarheidsonderzoek dat gaande zou zijn en over uitbreiding van de hockeyclub met twee velden.
In werkelijkheid is het haalbaarheidsonderzoek al lang afgerond en zijn de aanbevelingen van het onderzoek niet overgenomen door de Gemeenteraad. De Gemeenteraad nam op 20 juni een amendement aan waarin nog slechts sprake is van één extra hockeyveld. Dit mag alleen worden aangelegd in Wijksportpark Roomburg indien dit wordt gerealiseerd met uitbreiding van biodiversiteit en ecologische waarden, en met behoud van de ongestoorde prettige parkbeleving. Indien dit niet mogelijk is met vier hockeyvelden, dan moet Wijksportpark Roomburg worden gerealiseerd met de bestaande 3 hockeyvelden met dezelfde groene randvoorwaarden. Over het amendement is in de nieuwe versie van het Beleidskader geen woord te vinden. Hoe is dit met elkaar te rijmen? Tijdens de Commissievergadering van 5 september is er gelegenheid tot inspreken. De nota wordt inhoudelijk besproken in de Raadscommissie op 26 september en vermoedelijk ter besluitvorming voorgelegd aan de Gemeenteraad op 17 oktober. Meer informatie vindt u op onze website
Vrienden van het Roomburgerpark

Algemene Leden Vergadering 18 april 2023

10 april 2023 | Op dinsdag 18 april is de Algemene ledenvergadering van de wijkvereniging.

Agenda Algemene Leden Vergadering (pdf)
Begroting 2023 (pdf)
Jaarrekening 2022 (pdf)
Notulen 22 november 2022 (pdf)
Jaarplan 2023 (pdf)
Jaarverslag 2022 (pdf)

Locatie: Bonaventuracollege, ingang Kernstraat
Datum: dinsdag 18 april 2023
Aanvang: 20.00 uur

Agenda

1. Opening en vaststelling agenda
2. Mededelingen en ingekomen stukken
3. Notulen Algemene Ledenvergadering november 2022: ter goedkeuring
4. Jaarverslag 2022: ter kennisname
5. Financieel jaarverslag 2022 en verslag kascontrolecommissie
6. Décharge bestuur
7. Verkiezing kascontrolecommissie
8. Jaarplan 2023
9. Begroting 2023
10. Bestuursverkiezing
 Aftreden Chris van Voorden, bestuurslid
 Benoeming van Sander La Grouw en Thea Dickhoff als bestuursleden
11. Rondvraag en Sluiting

Na afloop is er gelegenheid tot het nuttigen van een drankje.

De hieronder genoemde stukken zijn binnenkort te downloaden via de profburgwijk site

Mevr. Hollebeek

'Als je hoorde dat mensen ziek waren, ging je gewoon even langs'

De 98-jarige mevrouw C. Hollebeek woont al 66 jaar met plezier in de Professoren- en Burgemeesterswijk. In 1935 betrok ze met haar gezin een huis in de rustige P.C Blokstraat, die net in aanbouw was. Vanaf 1970 geniet ze van de levendigheid van de Burggravenlaan en de scholen daarachter.
"Vroeger ontmoette je elkaar vanzelf bij de buurtwinkel en je ging spontaan op bezoek bij mensen die het moeilijk hadden", zo herinnert ze zich. Tegenwoordig ondervindt ze aan den lijve dat elke vraag om hulp vele telefoontjes kost en gepaard gaat met het invullen van formulieren.

Foto: Zoontje van mevrouw Hollebeek in de sneeuw in de P.J. Blokstraat
eind jaren dertig, kijkend richting Hoge Rijndijk.

Mevrouw Hollebeek groeide op in de binnenstad aan de Oude Singel. Ze was de middelste dochter van een gezin van 8 kinderen. Haar vader was timmerman. Ze leerde haar aanstaande man kennen toen ze 19 jaar was. Hij werkte bij de Sociale Raad, zoals toen het Maatschappelijk Werk heette. Ze trouwde in 1932 en bewoonde een mooi bovenhuis aan de Morsweg met uitzicht op het Galgewater. Dat bleek echter te klein na de geboorte van haar zoon.

Kerk in het open land
In 1935 verhuisde het gezin daarom naar de P. J. Blokstraat. "We gingen wonen in één van de eerste huizen die er gebouwd werden. De nummering begon bij 7, wij kochten nummer 11. Toen stonden er nog maar 13 huizen. De aannemer was bang dat hij de huizen niet kwijt kon, maar de belangstelling was groot." Achter de Zoeterwoudse Singel was het nog allemaal land, zo herinnert ze zich. "Daar was de buitenplaats Zuiderzicht en op de hoek stond een koepeltje van een theehuis. Langs de hele singel stonden oude buitenhuizen en waren er tuinderijen, bijvoorbeeld van Van Ballegooij, waar nu de Lorentzhof is. De Thorbeckestraat liep dood op de tuinderij van Buurman. Middenin dat open land was net de Petruskerk gebouwd. Ik vroeg me af 'wat doet die kerk daar in dat stuk land?' Kort daarna zijn er allemaal huizen omheen gebouwd en verscheen een hele wijk."

Foto: Eind jaren dertig Cronesteynkade kijkend zuidwaarts met Petruskerk.

Roze meidoorns
De P.C. Blokstraat was volgens mevrouw Hollebeek een sfeervolle straat. "Er stonden roze meidoorns die prachtig bloeiden." Het ging haar dan ook aan het hart dat iedereen deze bomen kapte in de oorlog. Alles werd verzaagd om aan brandhout te komen. De huizen waren groot en hadden mooie grote tuinen. Een badkamer zat er alleen niet in, dat gold toen als luxe, er waren alleen wastafels. "In de straat waren allemaal jonge gezinnen komen wonen. De kinderen speelden met elkaar. Je kende elkaar. Op straat maakte je een praatje en mensen leefden met elkaar mee."

Buren in huis
Al liep men de deur bij elkaar niet plat, toch was er een grote bereidheid om een ander in noodgevallen te helpen. Dat bleek toen er in oorlogstijd huizen in de straat door de Duitsers werden gevorderd. "Op een middag liepen er Duitse officieren door de straat en gingen hier en daar de huizen in. Op zaterdag kwam er bij sommigen om 8 uur 's avonds een brief in de bus dat zij de volgende dag om 12 uur hun huis uit moesten." De buren namen degenen die op straat kwamen te staan op in huis en vaak ook een deel van hun spullen. Zo kreeg het gezin Hollebeek een echtpaar in huis wonen, waarmee ze het goed konden vinden. "Het is altijd oom Wim en tante Nellie geweest."

Radio onder tabaksplanten
Ook op andere manieren hielp men elkaar in oorlogstijd. Meneer Hollebeek had zijn radio verborgen op zijn kantoor op de Nieuwsteeg. Daarachter, in de Bank van Lening, zat de Duitse Landwacht. Op Dolle Dinsdag wilde hij die radio graag mee naar huis nemen. Een collega wist raad. Die had een volkstuin op de plek waar nu de Lorentzschool staat met tabaksplanten. Deze bracht hij altijd weg met een bolderwagen naar kantoor om ze daar op zolder te drogen. "Hij hielp mijn man toen de radio weg te smokkelen onder de tabaksplanten in de bolderkar, terwijl de Landwacht stond toe te kijken."

Vrijwilligersbezoek
Betrokkenheid bij anderen is steeds een rode draad geweest in het leven van het echtpaar Hollebeek. Haar man, die ook secretaris was van het Ziekenfonds, hoorde via zijn werk dat sommige gezinnen in de Rijndijkbuurt het zwaar hadden. Daar ging zij dan ook op bezoek. "Ik wist er net zoveel van als mijn man". Ook via de kerk (de Christelijk Gereformeerde Kerk aan de Steenschuur) hoorde zij dat er iemand alleen was of ziek. "De kosteres van de kerk ging bijvoorbeeld na het overlijden van mijn man naar een bejaardenhuis. Daar zat ze opeens alleen op een kamertje boven. Dan ging je zo iemand voor de gezelligheid bezoeken." Mevrouw Hollebeek benadrukt dat er geen sprake was van georganiseerd vrijwilligerswerk zoals nu: "Dat was niet opgelegd, het ging zo. Dat noemde je 'vrijwilligersbezoek'. Met die gezinnen leefde je mee". Die aandacht en bezoeken werden erg gewaardeerd, herinnert ze zich.
Toen het echtpaar Hollebeek vlak voor Kerstmis hun huwelijksdag vierde, hadden verschillende gezinnen die ze had bezocht een heel pakket geschenken bij elkaar gesprokkeld. "Ze hadden het niet breed, maar een loodgieter die ook een landje had, gaf een konijn van een pond en wat spinazie. Een brandstoffenhandelaar gaf een half mud cokes, van een ander kregen we een broodbon en twee appels, ga zo maar door."

Ontmoetingscentrum
De Sociale Raad werd opgeheven, toen haar man 58 was.
Hij kwam vervolgens bij de gemeentelijke dienst Huisvesting te werken. "Daar kon hij zich moeilijk handhaven, omdat hij gewend was mensen altijd direct te helpen. Mensen voelden ook geen drempel om hem overal aan te spreken om hun woonproblemen voor te leggen, zelf toen hij na korte tijd hier al niet meer werkte. Als ik met hem op de markt liep, was ik hem altijd kwijt. Iedereen sprak hem aan", vertelt mevrouw Hollebeek.
In 1970, na de pensionering van haar man, verhuisde het echtpaar naar een ruime flat aan de Burggravenlaan. "Ik de jaren daarvoor had ik soms vergaderingen met de Christenvrouwenbond in de school hierachter en na afloop liet ik de vrouwen dan deze flats zien. 'Daar wil ik later wonen als we een dagje ouder worden', zei ik dan."
Mevrouw Hollebeek was erg gesteld op de buurtwinkels. "Zoals Janson en de groentezaak van Vaarmeijer, daar werd ik altijd enthousiast begroet. Daar kwam ik vroeger vaak, het was net een dorp, een ontmoetingscentrum."

Kinderrumoer
In 1982 werd haar man ziek en ze verzorgde hem tot zijn dood in 1989. De laatste tijd heeft ze moeite met lopen. Ze heeft gemerkt dat hulp vragen veel ingewikkelder is dan vroeger toen alles informeler ging. Ze is aangewezen op hulp van de thuiszorg, maar als daar iemand ziek is, moet ze wachten tot er iemand anders beschikbaar is. Daardoor krijgt mevrouw Hollebeek minder hulp dan haar officieel is toegewezen.
Gelukkig heeft ze nog veel contacten van vroeger behouden. "Zo ga ik nog steeds om met twee vrouwelijke collega's van mijn man". Ook wipt ze regelmatig aan bij leeftijdgenoten in het portiek en haar kleindochter woont in de wijk. Bij een fysiotherapeut op de Lammenschansweg komt ze al 23 jaar, "hij is mijn praatpaal." Nu ze veel aan huis is gebonden is, geniet ze van het uitzicht op de Burggravenlaan. Daar is altijd wat te zien is en te horen van het kinderrumoer van de achterliggende scholen.

Huizingastraat

Professor Johan Huizing, hoogleraar in de fysiologie en histologie
Door Hans Elstgeest

Johan Huizinga wordt als tweede zoon van Dirk Huizinga (hoogleraar in de fysiologie en histologie te Groningen) en Jacoba Tonkens op 7 december 1872 in Groningen geboren. Als hij net anderhalf jaar oud is, overlijdt Johans moeder onverwacht tijdens een vakantie op Texel. Vader Dirk hertrouwt met Harmanna Margaretha de Cock. In 1885 gaat Johan naar het Gymnasium in Groningen. In dat jaar is ook Johan’s ‘stiefbroer’ Herman geboren. Johan legde met goed gevolg het gymexamen af om daarna de studie in de Nederlandse letteren aan de Universiteit van Groningen te starten. Hiermee start de wetenschappelijke carrière van de professor naar wie één van de straten in onze wijk vernoemd is.

Zijn studententijd verloopt zeer voorspoedig en Huizinga weet snel een aantal vrienden rond zich te verzamelen - onder wie Willem de Sitter - om zijn verblijf aldaar zo aangenaam mogelijk te maken. Bij P.J. Blok, die dan nog in Groningen verblijft, loopt hij colleges. Geschiedenis zou een belangrijke plaats gaan innemen in het leven van Huizinga. De uitstekende verhouding met Blok zorgt ervoor dat hij Huizinga voordraagt een leraarsambt in Haarlem te gaan bekleden. Op 1 september 1897 verschijnt Huizinga voor het eerst voor de klas. Voorafgaand aan die tijd vinden nog een paar belangrijke gebeurtenissen plaats in het leven van de jonge Huizinga. Op 28 mei 1897, promoveert hij cum laude. De dreiging van de militaire dienst, lijken op dat moment het leraarsschap in de weg te staan. Huizinga ondergaat samen met zijn goede vriend De Sitter de medische keuring. Er komen enkele gebreken aan het licht, die Huizinga voor ‘dienst’ ongeschikt maakt (bijziendheid). Zo kan hij toch met een gerust hart zijn ambt aan de gemeentelijke HBS te Haarlem aanvaarden. Enkele jaren van rust volgen, waarin hij trouwt met Mary Vincentia Schorer. Hij voltooit enkele werken onder andere over de geschiedenis van Haarlem.

Schok
De eerste helft van 1903 staat bol van contrasten, droevige gebeurtenissen volgen vreugdevolle momenten op en andersom. Johans halfbroer Herman overlijdt op zeventienjarige leeftijd. Tien dagen daarna wordt Johan privaatdocent aan de Universiteit van Amsterdam. Op 19 maart wordt hij vader als dochter Elisabeth geboren wordt, 15 mei is hij vaderloos als Dirk Huizinga overlijdt.

Op 11 april 1905 aanvaardt Johan de leerstoel te Groningen in de Algemene en Vaderlandse Geschiedenis. In de tijd daarna schenkt zijn vrouw hem nog vier kinderen: Dirk, Leonhard, Jakob en nog een dochter: Hermanna Margaretha die vernoemd is naar Huizinga’s stiefmoeder die 20 januari 1910 is overleden. Dat vier jaar later zijn eigen vrouw zou overlijden was de grootste schok voor hem. Begin 1914 ontdekken de artsen bij haar een hersentumor waaraan ze enkele maanden later zou komen te overlijden. Johan ontwerpt zelf de gedenksteen voor haar graf. Na het overlijden van Mary vertrekt Huizinga naar Leiden. Hij bewoont er een huis aan de Witte Singel. Blok fungeert ook ditmaal als kruiwagen. Op 27 januari 1915 houdt Huizinga zijn inaugurele rede (over historische levensidealen). Een volgende schok wacht hem als zoon Dirk op de leeftijd van vijftien jaar komt te overlijden. Eind maart 1920 wordt hij begraven in Oegstgeest.

Verwerpelijk geschrift
Na een periode van rustig werken en alle tegenslagen verwerkend treedt Huizinga weer Huizinga was naast historicus ook een begenadigd tekenaar Plaquette met de beeltenis van Huizinga op het complex aan de Witte Singel meer in de openbaarheid. Op 31 januari 1930 is Huizinga promotor van Prinses Juliana die haar erepromotie beleeft. Huizinga treedt in 1932 op als Rector-Magnificus. Hij doet dit tot september 1933. Tijdens dit rectoraat zou hij voor de nodige verrassingen komen te staan, zoals het plagiaatprobleem met professor Colenbrander. Een andere verrassing volgt tijdens een conferentie in Leiden waar hij de aanwezige Dr. Von Leers, auteur van Forderung der Stunde, Juden Rauss, vraagt of hij inderdaad de schrijver is van dit verwerpelijke geschrift. Huizinga beveelt Von Leers, die de vraag bevestigend beantwoordt, onmiddellijk te vertrekken. De Duitse autoriteiten zijn snel op de hoogte van het voorval. Huizinga wordt het lidmaatschap ontnomen van enkele Duitse wetenschappelijke verenigingen. Zijn werken worden zelfs verboden in Duitsland. Het voorval zou in de toekomst nog een staartje krijgen. Niet veel later ontvalt hem opnieuw een naaste; Cornelis van Vollenhoven, vriend van Huizinga en hoogleraar in de rechtswetenschap. In 1935 volgt de verhuizing naar de Slingelandlaan. Een nieuw hoogtepunt vindt plaats in 1937: Huizinga is getuige tijdens het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard op 7 januari, op 27 februari ontvangt hij een eredoctoraat te Oxford en 4 oktober van dat jaar trouwt hij met Auguste Alwine Caroline Maria Scholvinck.

Maar dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit en het leven op de Universiteit wordt er niet makkelijker op. De bezetter ziet de leerstoelen graag opgevuld door Nationaal Socialisten en zoals te verwachten kan Huizinga als een van de eersten het veld ruimen; de Duitsers hadden immers nog een appeltje met hem te schillen.
In deze moeilijke jaren wordt op 4 november 1941 dochter Laura geboren, hij zal maar kort van haar kunnen genieten. Op 7 augustus 1942 wordt Huizinga gevangen genomen en naar St. Michielsgestel overgebracht. De Duitsers ontslaan hem uit dit kamp op 30 oktober wegens gezondheidsklachten. Maar Huizinga mag niet meer terugkeren naar Leiden, bang als de nazi’s zijn voor zijn invloed. Daarom verbannen zij Huizinga naar De Steeg, in het oosten van het land. De Steeg blijkt Huizinga’s laatste woonplaats te zijn, kort voor de bevrijding van Oost-Nederland overlijdt hij. Huizinga had de wens te worden begraven achter het groene kerkje in Oegstgeest, bij zijn zoon Dirk. Daar het op dat moment niet mogelijk is dit te verwezenlijken zet men hem bij op Heiderust te Rheden om op 27 februari 1946 alsnog te Oegstgeest te worden begraven.

Publicaties
Huizinga heeft tot in het jaar van zijn dood boeken gepubliceerd. De belangrijkste zijn: Hendrik Kern: Mannen en Vrouwen van beteekenis in onze dagen (1899); De opkomst van Haarlem, Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde (1906); Geschiedenis der Universiteit Groningen gedurende de derde eeuw van haar bestaan, Academia Groningana MDCXIV-MCMXIV (1914); Mensch en Menigte in Amerika (1918); Herfsttij der Middeleeuwen (1919); Erasmus (1924); Tien Studiën (1926); Leven en werk van Jan Veth (1927); Homo Ludens (1938); Nederland’s beschaving in de zeventiende eeuw, een schets (1941); Geschonden Wereld (1945). Veel van deze uitgaven circuleren nog in de tweedehands boekwinkels en veel worden van tijd tot tijd opnieuw uitgegeven. Misschien nog dit jaar verschijnt er een biografie van Huizinga door Willem Otterspeer, hoogleraar universiteitsgeschiedenis.

Huizinga was naast historicus ook een begenadigd tekenaar

De Gijselaarstraat halverwege (foto: RBF)

Mini-biebs in de wijk laatste up date

11-2-2022 | In onze wijk staan op een aantal plaatsen zogeheten mini-biebs. Het zijn gezellig geschilderde vogelhuisachtige kastjes waaruit u boeken kunt lenen, ruilen of geven. Er zijn er weer 2 bijgekomen.

Op de Franchimontlaan staat de mini-bieb van het eerste uur in onze wijk. Deze heeft nog een afwijkende vorm. Mocht u weten dat er op andere plaatsen in de wijk ook mini-biebs staan, laat het ons aub weten via webmaster@profburgwijk.nl, dan vullen we dit lijstje aan:

Buys Ballotstraat 21a
Cobetstraat 1A
De Gijselaarstraat halverwege
De Meij van Streefkerkstraatr 63
Franchimontlaan 20
Melchior Treublaan 38
Moddermanstraat 73
Speeltuin 't Kasteel, Jongerenbieb
Thorbeckestraat 21
Van Bemmelenstraat ca 34
Zoeterwoudsesingel 91

Joanne van der Leun (li) en Marjolein Fontijne pakken de eerste leveringing uit. (foto: RBF)

Eerste 14 regentonnen geleverd!

4-5-2021 | Op 4 mei zijn de eerste regentonnen voor het project 'ieder huis een regenton' afgeleverd. Bewoners van de Lorentzkade (deelnemers aan de pilotgroep) keken toe hoe Joanne van der Leun en Marjolein Fontijne van de Groengroep ProfBurgwijk (ook bewoners van de Lorentzkade) de regentonnen uitpakten.

De levering van 14 regentonnen zorgt voor een opvangcapaciteit van 2.746 liter regenwater. In verband met de aangekondigde regenbuien willen de bewoners hun nieuwe ton (al dan niet met klushulp van buren) snel aansluiten op hun regenpijp: zodoende hebben ze alvast een mooie voorraad regenwater voor de komende droge periode.

De eerste bestellingen voor de volgende collectieve levering druppelen alweer binnen. Draagt u ook uw steentje bij aan de doelstelling 'ieder huis een regenton'?

12-12-2021 | De werkgroep Doelstelling/Belangenhartiging die in het leven is geroepen tijdens de laatste Algemene Ledenvergadering van de ProfBurgwijk heeft inmiddels het rapport Verkenning en Advies opgeleverd.

Rapport Verkenning en Advies (pdf)

In de wijkkrant is daarover meer te vinden, zowel over het tot stand komen als over het vervolg! Binnenkort zullen de mening van de wijk over een deel van het advies worden gepeild.
Het is de bedoeling om in de ALV van 2022 tot besluitvorming te komen over het opvolgen van de adviezen Het rapport van de werkgroep bereik je via onderstaande link

Han van Overbeeke (voorzitter Wijkverening ProfBurgwijk)

Je ontkomt niet aan de witte waas van het Drents krentenboompje

Door Rinny Kooi

Vrienden zijn als bomen:
en bomen buigen niet
maar ze wuiven...

Uit: Vrienden zijn als bomen (Dichter onbekend)

Als je op een winderige dag in het voorjaar in het Roomburgerpark wandelt en de bomen al beginnen uit te botten, wuiven de Drentse krentenbomen (Amelanchier lamarckii F.G. Schroed.) je toe. Een witte waas komt dan in beweging en vaak dwarrelen dan al bloemblaadjes op de grond. Van dit boompje kun je in alle seizoenen genieten. Meestal zijn in juni /juli de donkerblauwe krenten rijp en kunnen ze worden gegeten. Ook de vogels weten dat. Nog voor de bessen goed rijp zijn beginnen duiven, merels en lijsters in het park ze al te eten waardoor mensen die later in het seizoen bessen willen plukken achter het net vissen. In de herfst worden de bladeren van het krentenboompje koperrood tot goudgeel. Loop je dan langs deze soort dan word je door kleurrijke bladeren toegewuifd. Snel daarna dwarrelt deze prachtige massa naar de grond. Een heel andere witte waas ontstaat op de takken als deze in de winter berijpt of besneeuwd zijn. Volgens mij verwoordt het - door een vriendin toegestuurde - gedicht ’Vrienden zijn als bomen’ op een prachtige manier hoe wij met het Drents krentenboompje kunnen omgaan.

Drents of Amerikaans
Het Drents krentenboompje is vanuit Noord- Amerika ingevoerd. Daarom wordt het ook wel het Amerikaans krentenboompje genoemd, bijvoorbeeld door Van der Meijden (‘Heukels’ flora van Nederland’, 2005). Boom (‘Nederlandse Dendrologie’, herbewerkt door J. de Koning, 2000) schrijft dat het Drents krentenboompje in 1781 in Duitsland is ingevoerd. Weeda et al.(1995) geven een uitvoerige toelichting hierop in de ‘Nederlandse Oecologische Flora’. In Nederland werd de krentenboom vooral bij Dwingeloo in Drenthe aangeplant en bij Eerde in Overijssel. De aanplant in Drenthe is de oorsprong van de naam ‘Drents krentenboompje’. Die verschillen in Nederlandse naamgeving roepen natuurlijk verwarring op en daarom wordt in de wetenschap de Latijnse soortnaam Amelanchier lamarckii gebruikt. Waarschijnlijk was het Drents krentenboompje voor de invoer in Europa in Noord- Amerika een zeldzaam ‘kruisingsproduct’ van verschillende Amelanchier- soorten. Omdat het Drents krentenboompje mooier was dan de andere Amelanchiersoorten die in Noord-Amerika groeiden (weelderiger bloei, grotere bloemen, mooiere herfstkleuren, lekkerder vruchten) is dit type gebruikt om in Europa in te voeren. Na de invoer in Europa werd in het oorspronkelijke verspreidingsgebied van het Drents krentenboompje heel veel gekapt. Verschillende Amelanchiersoorten gingen daardoor in dat gebied met elkaar bastaarderen. De oorspronkelijke Amelanchier lamarckii is daardoor in Noord Amerika uitgestorven.

Amelanchier vulgaris, krentenboom
De geslachtsnaam Amelanchier komt uit Frankrijk en is overgenomen van een Provençaalse plantennaam Amelanchier vulgaris. De vruchten van die plant noemt men am&eavute;lanche. Dat woord is mogelijk van Keltische oorsprong (C.A. Backer, 2000, ‘Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen’). Westhoff et al (1970, ‘Wilde planten; Flora en vegetatie in onze natuurgebieden’) schrijven dat deze boom waarvan men dacht dat het een hybride was, in Amerika nooit een soortnaam heeft gekregen. Nadat hij in Europa is ingevoerd bleek het wel degelijk een goed te onderscheiden, zaadvaste soort te zijn die door de Fransman Lamarck in 1783 een soortnaam kreeg, vandaar lamarckii. Lamarck dacht dat het Drents krentenboompje een soort meidoorn was. Dat idee was niet zo vreemd omdat zowel de meidoorn als het Drents krentenboompje thuishoren in de rozenfamilie, de Rosaceae.
Vroeger werden de bessen van de krentenboom gedroogd en in plaats van krenten (gedroogde druiven) in brood verwerkt. Vandaar de naam krentenboom. De bessen worden ook wel in pudding verwerkt of er wordt jam van gemaakt. Het hout in het midden van de stam (kernhout) is donkerbruin met een rode gloed; het hout tussen het kernhout en de bast (spinthout) is lichter. Er worden onder meer gereedschapsstelen van gemaakt. In de literatuur heb ik geen informatie over folklore of volksverhalen met betrekking tot het Drents krentenboompje, kunnen vinden. Dat is geen wonder want deze soort is in 1781 ingevoerd vanuit Noord-Amerika en veel volksverhalen dateren van voor die datum. Opmerkelijk is dat ook in veel andere bomen- en struikenboeken over weinig anders dan de biologische kenmerken van deze plant wordt geschreven. Er is dus weinig meer over te vertellen.

Verspreiding
Binnen Europa ligt Nederland (volgens Weeda et al) centraal in het gebied waar het Drents krentenboompje een vaste voet aan de grond heeft gekregen. De soort voelt zich thuis op pleistocene zandgronden en is zeldzamer in laagveengebieden en de duinen. De boom gedijt op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op droge tot matig vochtige-, zand-, leem- en veengrond. Bij Haarlem werd omstreeks 1870 voor het eerst uitbreiding van de krentenboom vastgesteld. Ingevoerde soorten krijgen volgens Weeda et al soms een plaagkarakter. Dat geldt ook voor het Drents krentenboompje. Zijn dichte loof onderdrukt de ondergroei van bosplanten. Daarom heeft deze soort een verarmend effect op de flora en uiteindelijk ook op de fauna. Moeten we nu bang zijn dat het Drents krentenboompje in het Roomburgerpark een plaag wordt? Dat verwacht ik absoluut niet. Daarvoor wordt in dat park meer dan voldoende gesnoeid en uitgedund. Het Drents krentenboompje is een meerstammige, breed uitgroeiende boom die zo’n 6-7 meter hoog kan worden. Soms bereikt hij zelfs een hoogte van 10 meter. Volgens de Nederlandse Dendrologische Vereniging kan deze soort tot een boompje met slechts één stam met een ronde kroon worden gekweekt die geschikt is voor het openbaar groen. Van mij mag dit type daarom wel als straatboom in onze wijk worden aangeplant. Dat is nog nooit gebeurd. Meerstammige bomen zijn uiteraard ongeschikt als straatboom.

Stippelmotten
In 1988 verscheen een boek ‘ Insects that feed on trees and shrubs’ (Warren et al, 2nd ed. Library of Congress in Publication Data). Daarin wordt geschreven over allerlei insecten die een relatie hebben met houtige gewassen. Diverse planten uit het geslacht Amelanchier worden door veel soorten insecten aangetast. Over aantastingen van ons Drents krentenboompje in Nederland is niet veel informatie te vinden. Dat is niet verwonderlijk omdat we met een ingevoerde soort te maken hebben. Ingevoerde soorten hebben vaak minder last van plagen dan inheemse soorten. Toch wordt deze boom hier wel aangetast, bijvoorbeeld door bladluizen. En ook door de meidoornstippelmot, Yponomeuta padellus L. In het nabij onze wijk gelegen polderpark Cronesteyn is in mei, juni en juli vaak te zien dat de meidoorn helemaal wordt kaalgevreten door grote groepen rupsen. Ze pakken die boom dan volledig in met een grote hoeveelheid wittig spinsel. Dat gebeurt soms ook met de krentenbomen in het Roomburgerpark. Er komt daardoor weer een witte waas over die bomen. In mijn achtertuin groeit een Drents krentenboompje en ik kan iedereen verzekeren dat hij zich daar heerlijk thuis voelt. 365 dagen van het jaar geniet ik van mijn boom waaraan altijd iets te zien is.

Hugo de Vriesstraat

Professor Hugo Maria de Vries, hoogleraar plantkunde (bioloog)
Door Hans Elstgeest

Hugo Maria de Vries – geboren in Haarlem op 16 februari 1848 – is zoon van Mr. dr. Gerrit de Vries en Maria Everdina Reuvens dochter van de hoogleraar archeologie C.J.C. Reuvens). Op de lagere school begint hij al met het verzamelen van plantensoorten en als hij twaalf jaar is krijgt hij een eervolle vermelding voor een herbarium, een collectie van ca. honderd gedroogde planten die hij in zijn woonomgeving had verzameld. De Vries bleek de gave te bezitten om een verzameling bij elkaar te brengen die zich onderscheidde in minutieuze kenmerken.

Hugo, twintig jaar inmiddels, stort zich op de experimentele plantkunde te Leiden. De Vries loopt colleges bij W.F.R. Suringar. De Vries was een experimenteel onderzoeker en de faciliteiten in Leiden waren daar niet echt op berekend. De Vries deed daarom veel experimenteel werk thuis. Hij had affiniteit met de theorieën van Darwin, iets waar de Leidse hoogleraren Suringar en vooral Van der Hoeven niets van wilden weten. In zijn proefschrift, verdedigd op 6 oktober 1870, laat hij zijn interesse in het Darwinisme nogmaals blijken. Na zijn promotie vertrekt hij met bestemming Heidelberg om zich verder te bekwamen. Hij onderzoekt daar plantencellen op doorlaatbaarheid voor in water oplosbare stoffen (osmose).

Amsterdam Terug in Nederland moet De Vries in 1872 noodgedwongen een baan als leraar aan een Amsterdamse HBS aanvaarden. Alle vakanties worden voor onderzoek gebruikt. Uiteindelijk kan hij dat niet meer opbrengen, de combinatie van intensief onderzoek en zijn taak als leraar zijn slopend en hij beëindigt zijn baan als leraar. De Vries wordt door de universiteit van Halle (D) uitgenodigd een leerstoel als privaat-docent te gaan bekleden. Deze baan blijkt al snel geen succes en als in 1878 de universiteit van Amsterdam hem een lectoraat in de plantenfysiologie aanbiedt laat hij er geen gras over groeien en neemt direct het aanbod aan. Op 15 oktober 1878 bestijgt hij officieel deze leerstoel als buitengewoon hoogleraar. Tot een van zijn collega’s in Amsterdam behoort J.H. van ‘t Hoff. Hun samenwerking op chemisch en plantfysiologisch gebied werpt vruchten af met betrekking tot de verklaring van osmotische verschijnselen in deze wetenschappen. Ook gaat De Vries zich in Amsterdam toeleggen op erfelijkheid en evolutie. De Vries vond, met de theorieën van Darwin als leidraad, dat erfelijkheid bepaald werd door zgn. ‘pangenen’, die zich in een celkern bevinden en alle erfelijke factoren met zich mee dragen.

Mendel, Lamarck en Darwin
Toen De Vries zijn mutatietheorie opstelde kwam hij tijdens zijn onderzoeken regelmatig de naam van Gregor Mendel (1822 – 1884) tegen. Deze Oostenrijkse monnik had het fenomeen overerving ontdekt, wat inhield dat een groot aantal eigenschappen van één generatie overgaan naar een volgende. Hier ontstonden de begrippen ‘dominant’ en ‘recessief’. Voor Mendel was de Fransman Jean Baptiste Lamarck (1744 – 1829) van groot belang geweest. Lamarck, die de term ‘biologie’ introduceerde, had duidelijk onderscheid weten te maken tussen gewervelde en ongewervelde dieren. Eenmaal verworven kenmerken zouden volgens kunnen overerven en niet meer uit een bepaald ras verdwijnen. Dat dit inzicht niet juist was heeft geen afbreuk gedaan aan het feit dat met name Darwin uit Lamarcks werken veel inspiratie putte.

Teunisbloemen
Charles Darwin (1809 – 1882) beweerde dat alle vormen van het huidige leven voortgekomen zijn uit lagere levensvormen en in vele richtingen variëren. Het recht van de sterkste bepaalt dat de sterkste soorten zullen overleven en zich voort zullen planten ten koste van de zwakkere soorten. Uiteindelijk zullen daar betere en grotere variëteiten uit ontstaan. De Vries ontdekte spontane veranderingen in het erfelijk materiaal. Deze sprongsgewijze veranderingen zouden zich in opvolgende generaties openbaren. De Vries noemde dit verschijnsel Mutatie. Onderzoek op het gebied van erfelijke veranderingen krijgt een extra impuls als hij een grote hoeveelheid teunisbloemen aantreft waaronder zich een aantal afwijkende (kleur) exemplaren bevindt. Daar deze theorieën elkaar in eerste instantie bestreden, bleek door nieuwe invalshoeken in de moderne biologie dat deze theorieën elkaar juist ondersteunden, aanvulden of zelfs bewezen. De vele hypothesen en theorieën zijn later verenigd in één grote alomvattende theorie, waarin het aandeel van Darwin het grootst is. Wat voorzichtig begon is na een eeuw uitgegroeid tot een volwaardige en volwassen wetenschap. Het menselijk genoom is inmiddels ontrafeld, gentherapieën worden op steeds grotere schaal toegepast en grote geldbedragen worden in research naar genetische manipulatie, modificatie en klonen gestopt.

Naar Lunteren
In 1910 bieden de universiteiten van Leiden en Utrecht De Vries een leerstoel aan. Ook buitenlandse universiteiten zoals Wurzburg, Berlijn en New York (waar hij Head of Department van de Columbia University kon worden) willen De Vries hebben, maar hij blijft Amsterdam trouw. In Amsterdam is men blij met deze beslissing en er wordt voor hem een nieuw laboratorium en een schitterende palmenkas gebouwd. Ook mag hij zijn onderwijstaak neerleggen. Na zijn emeritaat verdwijnt De Vries met zijn vrouw Elisabeth Louise Egeling, met wie hij op 10 april 1879 was getrouwd, naar Lunteren. Tot het einde van zijn leven bleef hij daar op zijn stuk grond zijn experimenten doen. In deze tijd had hij intensief contact met M.W. Beijerinck.
Op 21 mei 1935 om half twee in de middag komt er na een zeer kort ziekbed op 87 jarige leeftijd een einde aan het aardse bestaan van Hugo Maria de Vries. Hij wordt in Lunteren begraven. De burgemeester beschouwde het als een eer, dat deze grote geleerde in zijn kleine gemeenschap zijn laatste jaren wilde doorbrengen en er uiteindelijk begraven wilde worden.

foto: RBF

Mini-biebs: de bibliotheek om de hoek

11-2-2022 | Update Mini-biebs
Tijd om veel te lezen? Gelukkig hebben wij onze wijk een flink aantal mini-biebs waar je boeken kunt lenen of omruilen. Daar vind je het boek waar je al zolang naar op zoek bent. En... o ja, breng er zelf ook eens wat goede boeken naar toe. Daarmee maak je dan weer een ander erg blij.

Mini-biebs in de wijk

Springkussenfestival 2023 ... een groot succes

21 augustus 2023 | Gisteren had de wijkvereniging een Springkussenfestival bij Hockeyvereniging Roomburg georganiseerd. De kinderen, ouders & grootouders genoten enorm van de sfeer, het mooie weer en natuurlijk, de schitterende springkussens!
Klik voor de foto's.

De gewone Magnolia, Magnolia x soulangiana

Door Rinny Kooi

In onze wijk bloeien in het voorjaar op diverse plaatsen magnoliaís. Langs de Melchior Treubstraat staan bijvoorbeeld een paar grote exemplaren. De gewone Magnolia, Magnolia x soulangiana, is in Nederland de meest algemene soort. In ons land wordt een beperkt aantal struik- en boomvormende Magnoliaís gevonden. In tuinen van een beperkte omvang zien we de Magnolia x soulangiana vaak als struik. Wat "oudere" exemplaren kunnen in een ruime omgeving bomen vormen van wel zeven meter hoog.

Het geslacht Magnolia telt ongeveer 80 soorten die verspreid zijn over (midden) Amerika en Oost-Azië. Het is één van de populairste geslachten van gekweekte bomen en heesters met talloze soorten en kruisingen. Veel van deze soorten zijn gebruikt om kruisingen te kweken. Magnolia x soulangiana is een kruising tussen M. denudata (de moederplant) en M. liliflora. De plant is genoemd naar Etienne Soulange-Bodin die de kruising vond. Hij was een officier uit het leger van Napoleon. Na de slag bij Waterloo (1815) werd hij actief in de ìplantenwereldî en richtte het instituut Royal díHorticulture op en werd daarvan spoedig directeur. De naam Magnolia is door Linneus vastgesteld. Hij noemde het geslacht Magnolia naar Pierre Magnol (1638-1715), directeur van de botanische tuin te Montpellier.

In Nederland dragen Magnoliaís slecht zelden zaad, dit in tegenstelling tot warmere gebieden. De temperatuur moet minstens 20^oC zijn voor de vorming van stuifmeelkorrels. Ook zijn de stampers vroeger rijp dan de meeldraden. De bomen zijn winterhard; ze kunnen 15^o vorst verdragen. Ze moeten ondiep worden gepoot want het zijn oppervlakkige wortelaars. De bloemen zijn gevoelig voor noorden- en oostenwind en waaien gemakkelijk stuk als de planten niet op een beschutte plaats staan. De gewone Magnolia is te herkennen aan de roze of purperachtige witte bloemen. De bladeren staan verspreid aan de takken, ze zijn aan de onderzijde donzig en hebben een spitse top. Ook de bloemknop is behaard. De vruchten zijn kegelvormig.
De bloemen verschijnen voor de bladeren en worden in de knop door een schedelvorming schutblad beschermd. Als dit openbarst kunnen de 9 bloemdekbladen zich ontplooien. Hoewel de drie buitenste bladen iets verschillen van de binnenste kan men niet echt van kelk- en kroonbladen spreken.

Magnoliaís worden veelal aangeplant omdat men van de bloemen en hun geur houdt. Sommige soorten leveren in het buitenland timmerhout; van enkele andere gebruikt men in China de schors en de bloemknoppen voor medicijnen.

Magnolia's behoren evolutionair gezien tot de oudste bloemplanten op aarde. Geologen vonden fossiele resten van de bloemen in steenlagen van ongeveer honderd miljoen jaar oud. Vroeger woonde in onze wijk prof. dr. C. Kalkman, de vorige directeur van het Leidse Herbarium. Hij publiceerde in 1972 over het geslacht Magnolia. Magnoliaís worden ingedeeld bij de Angiospermen, de bedektzadigen. Ze zijn voortgekomen uit de naaktzadigen (waartoe de naaldbomen behoren), de Gymnospermen. Men kan zich volgens Kalkman voorstellen dat ook sommige naaktzadige voorouders door bepaalde groepen insecten Kevers) werden bezocht om daar pollen te komen eten. Insectenbezoek heeft een belangrijke rol gespeeld in de evolutie van de bouw van de bloemen van de bedektzadigen.

Magnoliaís worden wel beschouwd als een groep planten waarin veel primitieve plantenkenmerken voorkomen. De plant herinnert ons als het ware aan de bouw van de naaktzadigen. De bloem heeft veel meeldraden en veel vruchtbeginsels en is relatief eenvoudig van opbouw. Kevers bezoeken de bloemen, eten van de pollenkorrels en spelen een rol bij de bestuiving. De bloemen kunnen heerlijk geuren waardoor zij insecten aantrekken. Als wij 's avonds door onze buurt wandelen en de bloemen ruiken kunnen we heerlijk mijmeren over Magnolia's.

Dhr. Janson

Janson: meer dan een kruidenier alleen

Wie kent hem nier in de Burgemeesterswijk: de heer L. Janson (Loek voor intimi), eigenaar van het gelijknamige supermarktje aan de Cobetstraat, hoek De Laat de Kanterstraat. Het is een winkel met geschiedenis, als melkzaak door zijn ouders in 1937 overgenomen. “Die melkzaak bestond toen al twee jaar. Mijn ouders hebben de zaak uitgebreid met comestibles, delicatessen zoals vleeswaren en kruideniersartikelen. Ze hadden al een eigen kruidenierswinkel aan de Pieterskerkgracht, maar die liep op een gegeven moment niet meer zo goed.”

Melkwijk
De hele familie zat in de melk. Opa had een zaak aan de Langebrug, vanwaar hij de melk uitventte. Een oom had een zaak aan de Morsweg. “Opa haalde die melk elke dag met paard en wagen bij de boeren aan de Vliet en leverde deze af bij de firma Van der Kloot aan de Pieterskerkstraat. M’n oom heeft dat ook nog lange tijd gedaan. In de jaren dertig ruilde hij paard-en-wagen in voor een Chevrolet bestelwagen. Het verhaal gaat in de familie dat opa bij het uitproberen van de auto als voorwaarde voor de koop stelde dat hij ergens in een straat waar hij altijd met paard-en-wagen omdraaide, dat ook met de auto kon doen. De verkoper meende aanvankelijk dat dit niet kon, zodat de koop bijna niet doorgegaan was.

De heer Janson is de oudste zoon in het gezin (geboren in 1932) en moest, zoals gebruikelijk in middenstandsgezinnen, daarom meehelpen in de zaak.
“Op mijn vijftiende in 1947, kreeg ik al een ‘melkwijk’ van mijn vader. De klanten zaten verspreid over de hele stad. Vader had dat altijd gedaan, terwijl moeder de zaak runde, naast de verzorging en opvoeding van zes kinderen. Ik ging op pad met een handkar, leuk vond ik het niet. Na mijn militaire dienst, vijf jaar later, wilde ik dat niet opnieuw. Toen is mijn broer het gaan doen, terwijl ik in de winkel ging werken. Van af dat moment ben ik daar ingegroeid en ban ik vakdiploma’s gaan halen voor kruidenierswaren, melk en melkproducten, tabak en natuurlijk het middenstandsdiploma.”
Op zijn 28e is de heer Janson getrouwd en heeft hij de zaak overgenomen. Moeder was toen al enige tijd ziek. “Ik heb de zaak op een pachtcontract en met een huurcontract overgenomen. Vader en moeder zijn verhuisd naar een huis verderop in de Cobetstraat.”

Foto: De winkel van Janson in twee gedaantes: boven op een schilderij van R. van Assen uit de Laat de Kanterstraat, gemaakt omstreeks 1958 en onder op een foto uit 1996

Cobetstraat winkelstraat
In de oorlog vervulde de winkel een bijzondere wijkfunctie: het werd een distributiecentrum voor allerlei producten, zoals raapolie. Het tweede gedeelte van de Cobetstraat is in het verleden altijd een winkelstraatje geweest. Gaandeweg zijn in de afgelopen decennia de meeste zaken verdwenen. Mijnheer Janson weet nog precies wie er zat en wanneer die ophield. In de tweede helft van de jaren vijftig stopte op de andere hoek van de Cobetstraat kruidenierswinkel Van Klaveren. Dat gaf Janson de gelegenheid het aanbod op dat terrein in de eigen winkel uit te breiden. Drogist Vrij stopte er halverwege de jaren zestig mee, waarna de zaak werd overgenomen door de firma Kleijweg en later door de firma Harteveld.

Lijstenmaker Zwanenberg werd overgenomen door stomerij Dieben die tot begin jaren zeventig bleef. In de straat heeft ook het particulier leesbibliotheekje van mevrouw Wiersma gezeten waar tevens kantoorartikelen werden verkocht. Deze werd rond 1950 overgenomen door de heer Unstra. Daarna is in dat pand een patatzaak gekomen. Tot 1980 was er ook een bakkerij Nagtegaal. Tot slot was er het postkantoortje dat gerund werd door de heer Jansen en later door de heer Oom.

Zaken doen is topsport
De heer Janson maakt werkweken van soms 80 uur. Om half acht ’s-Morgens is hij in de zaak, die een uur later opengaat. Tussen één en twee uur in de middag eet het gezin Janson warm en is de winkel dus dicht. Door de weeks, behalve dinsdagmiddag, dan blijft de zaak dicht, sluit Janson om zes uur. Na zevenen komt hij toe aan eten en na achten wordt de administratie gedaan.
Ook al zijn het lange dagen (“zaken doen is topsport”), de heer Janson is nog steeds een enthousiaste en energieke middenstander. “Kan-niet ligt op het kerkhof” is de gevleugelde uitdrukking in de familie. Hij prijst vooral de speciale delicatessen aan zoals allerlei soorten wijnen, buitenlandse kazen en verse vleeswaren. Daarnaast heeft zijn dochter, die inmiddels in de zaak werkt en alle nodige diploma’s heeft gehaald (zal zij ooit de zaak overnemen?) de Engelse thee-cultuur geïntroduceerd. Speciale Engelse Thee en theepotten zijn sindsdien te koop. Ook zijn vrouw heeft binnen de zaak haar eigen specialismen en deskundigheden.
Door het bezoeken aan beurzen of de in formatie van de groothandel worden regelmatig nieuwe producten in de winkel aangeboden. “Dat moet ook wel”, licht de heer Janson toe. De klanten zijn tegenwoordig veel kritischer dan vroeger. Ze willen nu snoepgoed zonder kleurstof of milieuvriendelijke artikelen of speciaal soort vlees. Maar niet alleen de vraag is diverser. Ook het aanbod. Het aantal artikelen is tegenwoordig veel en veel groter dan vroeger. Dat is voor een bescheiden supermarkt als die van mij natuurlijk lastig. Je moet kiezen, je kunt niet alles in voorraad nemen.

De heer Janson is het dus nog lang niet zat. “De burgemeesters wijk is een heerlijke wijk om in te werken. Natuurlijk hebben we last van concurrentie van grote supermarkten. Daar gaan vooral de jonge gezinnen hun boodschappen doen. Maar we hebben nog steeds een vaste klantenkring. Die vinden onze service beter dan in de grote anonieme zaken. Maar het gaat niet vanzelf: voor iedere klant moet je vechten.”

Na meer dan 60 jaar verdwijnt de familie Janson uit hun bedrijf aan de Cobetstraat. Een gesprek over ondernemen toen en nu en de veranderingen in de wijk, gelardeerd met gekke herinneringen.

Hoe bent u hier terecht gekomen?
Janson vertelt: “In 1937 zijn mijn ouders hier begonnen. Ze hadden eerst een melkzaak op de Pieterskerkgracht, daar ben ik ook geboren. Door de aanleg van de Korevaarstraat ging de ‘loop’ er uit; dus dit was een goede kans.
In die tijd zaten hier vrijwel alleen gepensioneerden. Onderwijzers, professoren en dergelijke. Het was een vrij rustige wijk, waarin gezinnen met kinderen een uitzondering waren. In 1940 begon de oorlog. We hebben lange tijd alleen surrogaatartikelen verkocht. Ik herinner me dat we in ’45 maar liefst 4500 surrogaatartikelen zo in de vuilnisbak hebben gegooid!

In die tijd (ik was toen 11 tot 13 jaar) zat ik op kostschool. Eigelijk wilde ik banketbakker en kok worden, daar is het echter niet van gekomen. Je was gewoon nodig; de oudste ging nu eenmaal de zaak in. Na de kostschool (met 7 klassen in twee lokalen!) heb ik nog twee jaar mulo gedaan, maar dat ging niet al te best. Toen ik 15 was, liep ik dus mijn eerste melkwijk met een handkar. Voor een bakfiets moest je namelijk 16 zijn. Ook dat was niet altijd even succesvol. Ik ben eens in de Breestraat in de tramrails geraakt en door “Vlug en Vaardig” met de kar en al thuisgebracht. Pa zong me al tegemoet, hij was reuze blij! Na mijn diensttijd heb ik in de avonduren mijn vakdiploma’s gehaald.”

Wanneer bent u zelf in de zaak gekomen?
“Toen ik 25 was, leerde ik mijn vrouw kennen. Drie jaar later zijn we getrouwd en in de zaak van mijn ouders gekomen. Dat was niet altijd even gemakkelijk, zeker toen mijn moeder ongeneeslijk ziek werd. We deden dan ook zoveel mogelijk zelf, ook de verbouwingen. Stonden er om 6 uur nog klanten, om 1 uur ’s avonds lag het plafond eruit! Of verkopen in de garage, zonder verwarming, in een sneeuwstorm in februari en maart, ook alweer vanwege een verbouwing. Dat kan je je haast niet meer voorstellen nu.

In die tijd zaten we regelmatig krap bij kas, terwijl er ook meer vaste “boekjes klanten” waren. Later heb ik me bij de EnKaBe aangesloten, waar ik ook nog enkele jaren in het bestuur heb gezeten.

Na ruim 10 jaar kwam onze eerste dochter, vier jaar daarna de tweede. Onze oudste werkt in de zaak. Ze heeft via de dagschool haar diploma’s, ook horeca, gehaald. In eerste instantie zou zij de zaak overnemen, maar omdat haar man ook twee horecaondernemingen heeft en zij ook nog voor haar dochtertjes moet zorgen is dat toch te zwaar.

Eigenlijk kan je zo’n bedrijf ook niet in je eentje runnen. Zonder mijn vrouw was het mij ook nooit gelukt. Ze heeft altijd naast me gestaan, met alle gekke regelingen die daar bij horen, zoals aan kunnen tonen dat de meewerkende partner wel x uur per week werkzaam is binnen het bedrijf!”

Mevrouw Janson vult aan: “Ik heb het met plezier gedaan, maar je moet soms wel dingen opgeven. De kinderen zijn echt naast de kassa grootgebracht. In de vakanties wilde ik wel een iets leuks met ze doen, maar ik moest altijd een voorbehoud maken: als het met de zaak kan! Toch denk ik dat ze er niet onder geleden hebben. Ze speelden winkeltje en er waren altijd mensen over de vloer, wat ook wel iets gezelligs gaf.”

Is er al iets bekend over opvolgers?
“In een buurt als deze ben je toch ook een sociale voorziening. Je kunt niet alles in aantallen vierkante meters berekenen, er is meer dan dat. Ik zal dan ook na 60 jaar hier niet alleen kiezen voor de hoogste bieder, er is een zekere verantwoordelijkheid. Er zijn nu twee serieuze kandidaten. Wat er ook gebeurt, wij gaan uiterlijk eind oktober weg. We zoeken een rustig plekje op de Veluwe, ook al om dicht bij onze oudste dochter en kleinkind te zijn. En ook om onze opvolgers niet op de nek te zitten. Wie het ook worden, zij zullen het zelf moeten doen op hun eigen manier. Ze zullen er net als wij in moeten groeien.
Vervelen zal ik mij niet, er zijn een heleboel hobby’s die nu nog in de ijskast staan. Zo wil ik weer gaan tennissen, zingen, meer naar muziek luisteren, pianoles nemen en veel gaan koken.”

Wat waren de grote veranderingen in het bedrijf?
“Zaken zijn veel gecompliceerder geworden. Vroeger, als je dacht dat het nodig was, belde je het ‘muizenmannetje’. Nu moet die man elke maand langskomen en moet je er een logboek voor bijhouden. Idem voor de brandbeveiliging. Ook de arbeidswetgeving en de omgang met clubs als de DETAM zijn uiterst gecompliceerd geworden. Tenslotte zijn er veel en veel meer artikelen dan vroeger. Het op peil houden van je voorraad kost dan ook veel meer tijd.”

Mooie en slechte herinneringen?
“Mooie herinneringen volop! Natuurlijk alle heropeningen na de verbouwingen, als de zaak wel een bloemenwinkel leek. En natuurlijk de mensen. Als je ergens boodschappen kwam afleveren de grap: Janson zet de boodschappen maar neer en steek de haard even aan. Zo eigen ben je met de mensen. Een professor die je opbelt en zegt: Janson, je hebt geen eieren gebracht. O, neen, ik zit ze te eten!
Slechte herinneringen? Veel jatten van schoolkinderen. De keer dat de rollade voor de kerstdagen uit de vriezer was gejat en we dus geen vlees hadden die kerst. Maar de mooie herinneringen overheersen!”

Wilt u uw klanten na al die jaren nog iets zeggen?
“Ik laat een zak zorgen in Leiden achter, maar we zullen de wijk missen.”

Kamerlingh Onnesplein

Professor Heike Kamerlingh Onnes, hoogleraar in de experimentele natuurkunde
Door Hans Elstgeest

Ik schat U – als bewoner van deze wijk – in als een regelmatig museumbezoeker. Als inwoner van Leiden wordt U dan ook op buitengewone wijze door deze stad getrakteerd. Van de vele musea in Leiden steekt – voor mij persoonlijk – Boerhaave er met kop en schouders bovenuit. In dit museum is (bijna) alles te vinden op gebied van de natuurwetenschappen zoals die in het verleden in Leiden zijn bedreven. Lopende door dit museum wordt de aandacht getrokken door machines en apparaten die er ogenschijnlijk wat sjofel uitzien, maar in de tijd dat zij gebruikt werden tot de high-tech van toen beschouwd mogen worden. Als voorbeeld hiervan de heliumliquefactor van Kamerlingh Onnes. Samen met een aantal enorme pompen staat deze in Boerhaave tentoongesteld. Het slanke apparaat met “lullige” verbindingen, solderingen en leren afsluitriempjes in elkaar gezet, heeft bijna 100 jaar geleden voor een ware revolutie in de natuur- en scheikunde gezorgd. Op 10 juli 1908 was, na 25 jaar ploeteren, berekeningen maken en overleggen, Kamerlingh Onnes met dit apparaat in staat de wedloop naar de laagste temperaturen in zijn voordeel te beslechten.

10 Juli 1908, ongeveer half acht in de avond; Leiden is op die dag voor korte tijd de koudste plaats ooit (tot dan toe) op de aarde, -269 graden Celsius. Kamerlingh Onnes heeft die dag het laatste “permanente gas” vloeibaar weten te maken: Helium. Lange tijd was het spannend of de apparatuur het wel zou houden. Door middel van de cascade methode werd bovengenoemde extreme temperatuur bereikt. Hiermee werd een belangrijk experiment uitgevoerd dat interessante gevolgen had voor de toekomst, met name op gebied van “supergeleiding”.

Heike Kamerlingh Onnes werd in Groningen geboren op 21 september 1853. Vader Harm was eigenaar van een dakpannenfabriek aldaar. Heike was de oudste van vijf kinderen van het welgestelde gezin. Heike’s broer Menso zou een begenadigd schilder en aquarellist worden, voornamelijk van stillevens en portretten. Menso’s zoon Harm Henrick verwierf faam met het schilderen van portretten van vooraanstaande (Leidse) burgers, waaronder een paar wereldberoemde Leidse wetenschappers.

Als eerste werd door Heike de Groningse HBS doorlopen. Interessant is dat de toenmalige directeur van de HBS in Groningen de latere Leidse hoogleraar Jacob Maarten van Bemmelen was (chemie). Daarna volgt een aanvullende opleiding Grieks en Latijn. In 1870 wordt hij ingeschreven aan de universiteit van Groningen in de studierichting wis- en natuurkunde. In 1876, na wat omzwervingen, rondt hij zijn studie af om op 6 juni zijn doctoraal-examen af te leggen. In 1878 wordt hij assistent aan de Polytechnische School in Delft waar hij voor onder meer professor Snijders de colleges verzorgt. Op 10 juli 1879 promoveert hij na zijn dissertatie “Nieuwe bewijzen voor de aswenteling der aarde” te hebben verdedigd. Rond 1880 komt Kamerlingh Onnes in contact met J.D. van der Waals sr, die hem de problemen van zijn “toestandsvergelijking” voorlegt, betreffende de theorie van gassen en vloeistoffen en hun gedragingen. Deze ontmoetingen zullen grote invloed op de verdere carrière van Kamerlingh Onnes hebben. Kamerlingh Onnes is al aardig ingeburgerd in de natuurkundige wereld als hij in 1882 de plaats van professor Reijke mag overnemen aan de Leidse Universiteit, waar ook vijf jaar eerder H.A. Lorentz was benoemd in de theoretische natuurkunde. Door deze benoemingen was in één klap de natuurkunde in Leiden op een hoger plan komen te staan. Heike betrok het natuurkundig laboratorium aan de Steenschuur. Heike wist het verouderde laboratorium tot één van de modernste van die tijd te maken. Vanaf zijn aanstelling als hoogleraar in Leiden wordt de meeste tijd besteed aan de vervolmaking van het laboratorium, het geven van colleges en onderzoek op verschillend terrein; met name het bereiken van extreem lage temperaturen. Doordat de daarvoor benodigde instrumenten niet of nauwelijks voorhanden waren heeft Kamerlingh Onnes in Leiden een instrumentenmakerschool opgericht. Zo kon hij ze met behulp van zijn leerlingen zelf fabriceren. Deze instrumentenmakerschool bestaat nog steeds. De LIS aan de Einsteinweg.

Op 8 september 1887 trouwt hij met Maria Adriana Wilhelmina Elisabeth Bijleveld en uit dit huwelijk is één zoon geboren. Van zijn vrouw is bekend dat ze Kamerlingh Onnes, die niet gezegend was met een goede gezondheid, liefdevol bijstond. Zij woonden samen geruime tijd aan de Haagweg, toen nog buiten de stad.

In 1913 ontving Kamerlingh Onnes de Nobelprijs voor de natuurkunde als erkenning voor het lage-temperatuuronderzoek. De ontdekking van supergeleiding (samen met een assistent) heeft daar ook aan bijgedragen.

Het is 1924 als Kamerlingh Onnes het voor gezien houdt en met emeritaat gaat. Zijn toch al zwakke gezondheid ging hem meer en meer parten spelen. Na een uiterst vruchtbaar leven sterft hij twee jaar later op 21 februari 1926 en wordt hij vier dagen later onder grote belangstelling op de Nederlands Hervormde begraafplaats te Voorschoten begraven. Zes jaar na zijn dood wordt het door hem wereldberoemd geworden laboratorium aan het Steenschuur omgedoopt tot Kamerlingh Onnes Laboratorium. Hoewel het niet meer in gebruik is als natuurkundig laboratorium draagt het gebouw nog wel altijd zijn naam.

foto: RBF

Verbinding in stilte, een stilteplek in de wijk

Geloofsgemeenschap De Verbinding biedt een stille plek in de Vredeskerk.
De kerk zal iedere week een uur open zijn voor wie stilte zoekt.

Dinsdag van 11.30 tot 12.30 uur
Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24

Toekomst van het warmtesysteem in de Leidse regio. (bron: Publicatie Transitievisie Warmte 2021-2026 van de gemeente Leiden)

Leidse energietransitie ook voor u en onze wijk

9-12-2021 | Heeft u belangstelling voor onze Leidse energietransitie? Op onze pagina Duurzaamwijzer vindt u alles over de actuele stand van zaken en wat de mogelijkheden zijn voor uw huis en onze wijk?

DuurzaamWijzer

Van Vollenhovenplein (foto RBF)

Herinrichtingsplan en vervangen riool - Professorenwijk-Oost

30-11-2020 | Over dit herinrichtingsplan vonden in oktober vier meedenksessies plaats. De onderwerpen waren Parkeren in combinatie met groen, Duyvendakstraat, Van Vollenhovenplein en de Colenbranderstraat. Deze avonden zijn allemaal goed digitaal ‘bezocht’. Vanuit de vereniging hebben wij vragen gesteld.

Die vragen gingen onder meer over de parkeerdruk aan Roomburgerlaan, een onderwerp uit de wijkschouw. De gemeente heeft veel informatie opgehaald en veel ervan kan in de plannen verwerkt worden, al zijn er nog discussiepunten over de inrichting en maatvoering. De aangepaste conceptplannen zullen in de loop van november wederom aan de bewoners worden voorgelegd, met als doel om in december het conceptplan af te ronden. Daarop kan nogmaals door de bewoners op worden gereageerd. In maart 2021 zal dan het definitieve plan worden opgeleverd.

Aanpassingen
Enkele aanpassingen op het plan naar aanleiding van de diverse sessies zijn:

De parkeerplaatsen op de Roomburgerlaan nabij de Kanaalweg worden toch weer terug gebracht. De strook waar nu auto’s parkeren in het groen wordt straks ingericht als parkeerplaatsen.
Een deel van de riolering op de Roomburgerlaan wordt niet vervangen, omdat deze nog niet zo heel lang geleden is vervangen. Hier komt alleen een extra hemelwaterafvoer.
In de Huizingastraat was een parkeerplaats in een groenstrook ingetekend, deze komt te vervallen.

Het bestuur van de Professoren- Burgemeesterswijk

Bijeenkomst Leids Mediafonds

12 april 2023 | Twee keer per jaar organiseert het Leids Mediafonds soort Leids mediacafé, waarin journalisten verslag doen van hun gesubsidieerde projecten, en waar ze et de verzamelde Leidse journalisten praten over Leidse onderwerpen.

Website Leids Mediafonds

Bijvoorbeeld over verduurzaming van wooncomplexen met een VvE en vliegtuigoverlast boven Leiden. Onderwerpen met impact voor de bewoners. Het bestuur van de Profburgwijk was ook aanwezig op 9 maart.

We hebben gesproken of vragen als; wat boeit de inwoners, waarover zijn ze bezorgd, boos of blij? Wij hebben het onderwerp ouderenhuisvesting ingebracht. Het werd een mooi gesprek. klik hier voor meer informatie

Wijk Update 2023

Wijk Update 22

21 juli 2023 | In deze wijkupdate de volgende onderwerpen:

Springkussenfestival
Vertraging herinrichting Station Lammenschans
Vertraging prcoes herinrichting Hoge Rijndijk
Voortgang P.J. Blokhof

Wijk Update 22

Word hier lid van de Wijkvereniging

De digitale nieuwsbrief Wijk Update verschijnt een paar keer per jaar. Wilt u deze ontvangen, geef dan uw emailadres dan hier door aan de webmaster.

Bij het verzamelen van informatie voor de Wijk Update en onze website zijn we onder meer afhankelijk van u. Dus heeft u informatie dan stellen we het zeer op prijs als u die liefst met foto's (of fotoverzoek), stuurt aan de webmaster.

Een boomparasiet in de De Ridderstraat, de maretak

Door Rinny Kooi

“De boom is de aarde dankbaar
dat hij diep in haar wortelt.”

H. Oosterhuis uit ‘ Zomerlied’ (Verzameld Liedboek; gezangen
op teksten van Huub Oosterhuis, 2004, Kok, Harlewijn).

Een maretak (Viscum album L.) is een groenblijvende dwergheester die alleen maar op bepaalde soorten bomen kan groeien. Hij groeit op een appelboom in de tuin van de De Ridderstraat 6. De Latijnse soortnaam duidt op de witte kleverige bessen. Viscum komt van viscidus wat kleverig betekend; album is wit (C.A. Backer, 2000. Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen). De grote lijster, Turdus viscivorus, een belangrijke zadenverspreider, is er naar genoemd want viscivorus komt van Viscum.

Verspreiding
De Maretak behoort tot de Vogellijmfamilie. Vertegenwoordigers van deze familie komen in alle werelddelen voor, maar vermijden koude gebieden. In Europa zijn er slechts vier soorten waarvan &eavute;én in Nederland. Het is een plant die veelal in warme streken voorkomt. Hij wordt ook in Scandinavië en Groot-Brittanië aangetroffen. Zelf heb ik hem in Noord-Duitsland en Noord- Polen waargenomen. Het overgrote deel van de maretakpopulatie in Nederland groeit in Zuid-Limburg. De laatste jaren wordt deze populatie zelfs kleiner (Weeda et al. (1995) in de ‘Nederlandse Oecologische Flora’). Elders is deze plant in Nederland zeldzaam. In de omgeving van onze wijk is de maretak onder andere gevonden in de Merenwijk, Oegstgeest en Voorhout. In Nederland staat de maretak op de Rode lijst; dat is de lijst voor plantensoorten die met uitsterving bedreigd worden en beschermd zijn. In 2006 is vastgesteld dat in Alkmaar op het Waagplein de grootste maretak (diameter ca. 6 meter) ter wereld groeit. Die waarneming is opgenomen in het Guinnes Book of Records.

Halfparasiet
De Engelse naam voor maretak is mistletoe. Deze naam is in ons land volgens de nieuwste Van Dale synoniem geworden voor maretak. De plant is een halfparasiet die net als andere groene planten zuurstof kan opnemen en deze met behulp van suiker (glucose) kan omzetten in water en CO2... De wortels van de maretak zitten in de bast van de boom. Daar heeft de maretak van onderen naar boven lange zuigwortels om water en andere voedingsstoffen op te nemen. Oosterhuis verwoordt de relatie tussen de boom als “De boom is de aarde dankbaar dat hij diep in haar wortelt”. Over de maretak zou hij dus kunnen schrijven: “De halfparasiet is de boom dankbaar dat hij zich op haar kan vestigen.” De boom neemt via zijn wortels ‘diep in de aarde’ voedingstoffen op waarvan de parasiet profiteert. Hoewel de maretak als halfparasiet niet erg gunstig is voor de boom heeft deze gastheer er meestal niet zoveel last van dat hij daardoor dood gaat. Als vogels van de witte bessen hebben gegeten wrijven ze hun snavel schoon, bijvoorbeeld aan boomtakken. Dan plakken er vaak ook zaden vast aan de boom. De opgegeten zaden worden niet verteerd maar verlaten onveranderd het lichaam en komen – via de ook kleverige poep – in de bomen terecht en plakken vast. Daarna kiemen ze en dringen kleine worteltjes de bast binnen; ‘ een plant vestigt zich’. De maretak zit vaak hoog op verschillende loofbomen, vooral op de populieren, de appel, de meidoorn en de gewone acacia. Ik heb gehoord dat de toenmalige eigenaar van het huis aan de De Ridderstraat omstreeks 1994 met opzet bessen van de maretak aan de appelboom heeft gewreven en dat daardoor de nu zichtbare maretak is ontstaan.

Bevruchting
De maretak heeft vrouwelijke en mannelijke planten. Aan het uiteinde van twijgen zitten kleine geelgroene vrouwelijke en iets grotere mannelijke bloemetjes. De plant bloeit van maart tot mei. Bijen en vliegen en ook de wind zorgen voor de bestuiving. De bloemen worden ook door de wind bestoven. De plant in de De Ridderstraat vormt bessen en is dus vrouwelijk. Hoe kunnen de bloemetjes van deze plant worden bestoven als er geen mannelijke plant in de buurt staat? Om het antwoord te vinden ben ik ‘onze’ parasiet nauwkeurig gaan onderzoeken. Op verschillende plaatsen van de stam en takken komen uitlopers van de maretak naar buiten. Dat gebeurt ook als er slechts één plant op een boom zit. Ik weet dus niet of die uitlopers tot één of meer planten behoren. Een aantal van die uitlopers vormt bessen, een aantal andere doet dat absoluut niet. De altijd groene plant bloeit voor er aanvullende nieuwe bladeren zijn gevormd. De knoppen op de uiteinden van de twijgen met bessen zien er anders uit dan die op de twijgen zonder bessen (zie figuur). In die ‘prille’ knoppen zitten waarschijnlijk al de bloemetjes voor 2009. Dat zouden zowel vrouwelijke als mannelijke bloemetjes kunnen zijn.
De bioloog Ben Zonneveld, die zich al jaren bezighoudt met de maretak, vertelde mij dat de maretak heel weinig stuifmeel vormt. Het is vrijwel uitgesloten dat een vrouwelijke maretak stuifmeel krijgt van een plant die op grote afstand groeit. Dit duidt erop dat er dichtbij de vrouwelijke plant in de De Ridderstraat ook een mannelijke moet staan. Ik liet hem de knoppen zien van de plant met en zonder bessen. Hoewel Ben nog nooit aandacht had geschonken aan dit verschil trok hij dezelfde conclusie: er groeit hoogst waarschijnlijk ook een mannelijke plant in de De Ridderstraat. Op de boom staan mogelijk twee planten, een vrouwelijke een mannelijke. Echter, er kan ook iets anders aan de hand zijn. Tweehuizige planten ‘smokkelen’ soms, ze worden hermafrodiet en zijn dan gelijktijdig vrouwelijk en mannelijk. Er zijn namelijk meldingen dat ook de maretak wel eens ‘smokkelt’ en gelijktijdig zowel vrouwelijk als mannelijk is. Zodra de plant begin 2009 bloeit ga ik controleren of er daadwerkelijk zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen worden gevormd. De vraag, of er dan twee planten op de boom zitten (een vrouwelijke en een mannelijke) of é&eavute;n (een hermafrodiet) kan ik ook dan niet oplossen.

De maretak als symbool
De maretak speelt een grote rol in allerlei godsdiensten en folkloristische rituelen. Het woord ‘mare’ slaat op boze geest. Opgehangen maretakjes zouden boze geesten op een afstand houden. Al eeuwenlang wordt deze plant aan het eind van het jaar opgehangen en ook bij ons hoor je het woord ‘mistletoe’ vooral in het najaar. Oorspronkelijk was het mogelijk een winterzonnewende- of nieuwadvertentie jaarsritueel. Volgens de mythologie was deze plant in de Germaanse gewesten aan de goden Frigg en Donar (Thor) gewijd. Frigga, de godin der liefde, gaf een kus aan iedereen die onder de mistletoe doorliep. Hier komt de traditie van het kussen onder de mistletoe waarschijnlijk vandaan:

“ Under the mistletoe, pearly and green,
Meet the kind lips of the Young and the old;
Under the mistletoe, hearts may be seen/
Glowing as though they had never been cold...”
Eliza Cook (1818-1889)

Jo Knetsch

De persoonlijke geschiedschrijving van Jo Knetsch

Hele levendige herinneringen aan de wijk heeft hij, de 72-jarige heer J.M. ( Jo) Knetsch. Het uitkomen van het boek over de wijk (Van stadspolder tot beschermd stadsgezicht) was voor hem aanleiding om die herinneringen eens wat preciezer op te schrijven. Een verblijf in het ziekenhuis vorig jaar gaf hem hier de rust voor. Het resultaat is een map vol anecdotes, foto’s en tekeningen. Het volgt de opbouw van het boek en leest daardoor als een persoonlijke invulling en reflectie van de wijkgeschiedenis. Het is een uniek persoonlijk document, dat de wijkkrant mocht inzien. Een voorbeeld van de intense manier waarop Jo Knetsch het wijkboek op zich in heeft laten werken is het Profje. Om de precieze plaats van dit toenmalige clubhuisje te bepalen is hij ter plekke gaan uitmeten. Hij ontdekte daardoor dat de naoorlogse flats aan de Burggravenlaan op de betreffende foto in het wijkboek (p. 47) drie portieken, maar tegenwoordig vijf portieken tellen. Er zijn er twee later tegenaan gebouwd. De afwijkende kleur van de dakpannen ‘verraadt’ dit nog.

‘Vaste-wastafel-buurt’
Zijn ouders aarzelden tussen een woning aan de Van de Sande Bakhuijzenlaan en de Stieltjesstraat. Die zijn ongeveer gelijktijdig gereed gekomen. Ze kozen voor de Stieltjesstraat vanwege de grote tuin op het zuiden. De woning werd gehuurd vanaf 1 november 1938 voor dertig gulden per maand van Bouw- en Exploitatiekantoor Van Driel en Ten Broek. Tot die tijd woonden ze in de Frans van Mierisstraat. “Toen wij in 1938 in de Stieltjesstraat kwamen wonen, werd de Professorenwijk ‘de vaste wastafel-buurt’ genoemd. Kun je nagaan hoe het er in de oudere huizen in de rest van de stad aan toeging! De woningen die in de jaren dertig gebouwd werden, kregen te maken met nieuwe voorschriften over lucht, licht, hygiëne en inhoudsmaten.”

Schaatstochten
De Nieuwe Vaart (‘het Kanaal’) heeft zijn vader nog zien graven eind jaren tien. “Ik heb daar veel op geschaatst, bijvoor- beeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het leek wel of alle winters toen streng waren. Ik mocht toen niet naar school door de ziekten van mijn broers: Roodvonk en Difterie. Die waren besmettelijk. Daardoor had ik tijd voor schaatsen. Ik ging langs de spoorlijn oostwaarts tot de Meerburger Wetering en via de Rijn naar de Does en zo verder naar Hoogmade. Prachtige tochten. In de winter van 1948 ben ik zelfs nog op 16 maart, net voor de ijsbrekers, de Vliet overgestoken. Daarmee verbrak ik het record van mijn vader; die had dat eens gedaan op 15 maart van een lange winter.”

Mijn vrouw gevonden
“Bij de Lammenschans heb ik geen hutspot, maar wel mijn vrouw gevonden. Zij was dochter van brugwachter A.C. van Zoest van de Lammebrug en woonde in dat mooie witte huis met rode dakpannen, naast de brug, achter dat koffiehuis aan de overkant van restaurant Cronesteyn. De Lammebrug deed hij vanaf 1940, daarvoor was hij brugwachter op de Wilhelminabrug en de Spanjaardsbrug. Dat koffiehuis stond vroeger trouwens op de plek waar nu de serviceflat aan de Plantijnstraat staat. De oorspronkelijke brug is gebouwd in 1912 en vervangen door de huidige brug in 1960.” Meneer Knetsch heeft nog een hele serie foto’s van de opening van de nieuwe brug.
De foto in het wijkboek van de oude spoorbrug (p.24-25) roept bij hem veel herinneringen op. “Alleen al voor die foto zou ik het boek kopen. Ik heb daar gezwommen en geschaatst, een bekeuring gehad. Het was toen een klapbrug die na het derde bombardement open bleef staan. Hij is nooit echt goed geraakt, maar wel ontzet. Veel later is het een draaibrug geworden. De spoorbomen sloten de hele rijweg af. Er was nog geen fietspad.”

Geen brood voor 10-en
“Mijn vader was controleur van de Arbeidsinspectie. Tegenwoordig zijn controleurs gespecialiseerd naar vak of ambacht. Mijn vader controleerde praktisch alle bedrijven in een groot rayon, per fiets of motorfiets. Het ging langs bij bakkers, slagers, aannemers, smeden, boeren, molenaars en nog veel meer. Bij bakkers controleerde hij onder andere of het verse brood niet voor 10 uur werd verkocht. Mevrouw Tijsterman zegt dit in het interview in het wijkboek (p.16-17) over haar bakkerij ook duidelijk. Toen Tijsterman ophield met bezorgen, vanwege zijn gezondheid, was dit een gemis in de wijk.”

Duitse jagers
“Op een zondag in 1944 of ’45 was ons gezin onderweg naar de Marekerk voor de middagdienst. Ter hoogte van Kallenberg vlogen vier Duitse jagers over. Het was zo’n beetje de laatste hoop van de Luftwaffe. Als kamikaze-vliegers gingen ze recht op een squadron zware Engelse bomenwerpers af. Ik hoor nog de toonhoogte van het geschut. Ze vlogen betrekkelijk laag. Een aangeschoten jager stortte ergens in de stad neer. Later bleek dat het hoefijzer-vormige binnenpleintje te zijn van het St. Elisabeth-ziekenhuis aan de Hooigracht. Alleen de piloot was dood. Bij bouwwerkzaamheden jaren later is hij op zes meter diepte teruggevonden. Na deze angstaanjagende gebeurtenis zijn we rechtsomkeert weer naar huis gegaan.”

Foto: Gezin Knetsch ( en andere familieleden) met soldaten
tijdens mobilisatie begin 1940. Derde van links is Jo Knetsch,
moeder geheel rechts, vader vierde van rechts.

Met bijlen de wijk door
“Overal in de buurt stonden vers geplante sierboompjes, zoals in het boek over wijk goed is te zien op pagina 8 en 9. Deze boompjes en diverse steunpalen werden in de hongerwinter afgekraakt voor brandhout. Met een kennis uit de straat trokken ook wij met bijlen, kettingen en de kruiwagen door de wijk. We waren vooral op zoek naar de restanten: de boomwortels en de resten van de steunpalen. Mijn broers sloegen het hout na thuiskomst kort en klein en het werd gebrand in een soort allesbrander, een ‘duveltje’ met een lange horizontale pijp met een soort kookplaten. Nog later deden we zuiniger op de ‘Wonka’, de wonderkachel. Het plafond in de huiskamer was bruin van de rook. Ik zie me nog appelschillen roosteren voor surrogaatthee. Alleen door het plafond geheel te vervangen ben ik later van die plekken afgekomen.”

Prachtig helder slootwater
De bebouwing in de oostelijke Professorenwijk hield voor de oorlog op bij de Van de Sande Bakhuijzenlaan. Oostelijk daarvan, zo herinnert Jo Knetsch zich nog goed, lag het ‘Hoge land’, dat met grond uit de Nieuwe Vaart was opgehoogd. Ook bevonden zich er volkstuintjes, waar zijn vader er één van had. Deze lagen gedeeltelijk vlak langs de laan. In zijn eigen album heeft hij een precies kaartje getekend van dit gebied. Hierop zijn vele details benoemd, zoals de plek waar het gezin Knetsch haar koper had begraven in de oorlog, maar nooit meer had teruggevonden. Ook is er de bomkrater getekend, het spoor- en brugwachtershuisje dat is weggebombardeerd, de plek waar hij ooit in de sloot gevallen was en de plek in de stadsmolensloot (Lorentzkade) waar een jongetje is verdronken. Door het braakliggend gebied liep ook nog een oorspronkelijke sloot, deels langs de spoorlijn en deels langs de toenmalige Roomburgerlaan die het gebied diagonaal doorsneed. De sloot die aan de overkant van de Van de Sande Bakhuijzenlaan ligt is niet oorspronkelijk, maar pas later gegraven, zo herinnert Jo Knetsch zich. “Het water in de vele sloten die je toen had, ook aan de andere kant van de spoorbaan, was prachtig helder. Stekelbaarsjes, salamanders, kikkers, watervlooien, libellen, waterjuffertjes, torren, heel veel soorten planten. Toen was het gewoon, nu is het om lyrisch van te worden voor een natuurliefhebber als ik.”

Samenzang bij Kallenberg
Als leerling-timmerman bij aannemer Evert Halverhout aan de Franchimontlaan heeft Jo Knetsch in 1947 rond clubhuis het ‘Profje’ nog een hekwerk geplaatst van rondhouten palen van drie meter lang en hamonicagaas. “Dit deed ik met Fer Fraai, een oorlogsinvalide timmerman. Hij heeft het werk niet lang meer kunnen volhouden.” De openlucht-samenzang direct na de oorlog op het pleintje voor Kallenberg, onder leiding van Herman Stenz en Tilly Leening aan de piano, waarover in het wijkboek ook wordt geschreven, herinnert Jo Knetsch zich nog goed. Hij blijkt nog een exemplaar te bezitten van het gebruikte liedjesboekje.

Nieuwe mini-bieb Buys Ballotstraat 21a

18-4-2021 | We hebben er weer een mini-bieb bij: Buys Ballotstraat 21a.

Naar de minibiebs in de wijk

Het aantal mini-biebs in onze wijk groeit en groeit. Is er één bij u in de buurt die wij nog niet opmerkten, stuur dan graag adres en foto, dan houden wij aantal en plaatsen up-to-date.

Word lid van de Wijkvereniging! / Join the Neighbourhood Association!

01.10.2024 :
Genoten van het ouderwetse Koningsdagfeest in de wijk? Of de wijkfeest bij Roomburg in augustus? Heb je al kaartjes voor KodV in November? Dit zijn allemaal activiteiten van de Wijkvereniging!
Enjoyed the old-fashioned King's Day celebrations in the neighbourhood? Or the bouncy castle party at Roomburg in August? Already got your tickets for Livingroom Concerts in November? These are all events organised by the Neighbourhood Asociation.
> Read more

Check dan even of u wel al lid bent van de Wijkvereniging. Het kost maar 10 euro per jaar en met uw steun kan de wijkvereniging meer van dit soort activiteiten in de wijk organiseren, plus deze website beheren en het wijkblad maken.
Let wel: dat u het wijkkrant in de bus krijgt, zegt niets over of u lid bent of niet. We verspreiden de krant namelijk van deur tot deur om zo iedereen te bereiken.
Weet u niet meer of u lid bent? Stuur even een mailtje aan onze ledenadministratie. David van Es zoekt het voor u uit: davidvanes@profburgwijk.nl

Join the Neighbourhood Association!
Enjoyed the old-fashioned King's Day celebrations in the neighbourhood? Or the bouncy castle party at Roomburg in August? Already got your tickets for Livingroom Concerts in November? These are all events organised by the Neighbourhood Asociation.
Then check whether you are already a member of the neighbourhood association. It only costs 10 euros per year and with your support the neighbourhood association can organise more of these types of activities in the neighbourhood, as well as managing this website and producing the neighbourhood magazine.
Please note: the fact that you receive the neighbourhood newspaper in your mailbox does not mean you are a member. We distribute the magazine to every house in the neighbourhood in order to reach everyone.

Can't remember whether you're a member or not? Send an email to our member administration - David van Es will look it up for you: davidvanes@profburgwijk.nl

Uitbreiding fietsparkeerplaatsen station Lammenschans

30-11-2020 | Gemeente Leiden - i.s.m. ProRail - is van plan om het aantal openbare fietsparkeerplaatsen bij station Lammenschans uit te breiden naar bijna 1500. Samen met de overdekte stalling geeft dit volgens de gemeente meer dan voldoende capaciteit voor de toekomst.

Om tot een ontwerp te komen dat voldoet aan alle randvoorwaarden heeft een uitgebreide verkenning en ontwerpstudie plaatsgevonden. Er is onder andere gesproken met omwonenden, Rover, Fietsersbond, de groentenkiosk en met de wijkvereniging. De direct omwonenden hebben onder meer aangegeven dat er aandacht moet zijn voor beplanting op het plein en veiligheid op de speelplaats.

Doe mee
De Gemeente hoort ook graag wat overige bewoners en/of gebruikers van de fietsenstalling van het ontwerp vinden. Op doemee.leiden.nl is informatie te vinden over dit project.

Verplaatsen Hellingbaan en trap
Daarnaast zal ProRail nog een project op het station gaan realiseren: de verplaatsing van de hellingbaan en de trap naar het perron. ProRail wil ervoor zorgen dat de perrons goed toegankelijk, zodat iedereen zelfstandig met de trein kan reizen. De huidige hellingbaan is te steil en voldoet niet. De planning wordt op dit moment uitgewerkt. Dit project maakt geen onderdeel uit van het participatietraject

Bestuur Professoren- Burgemeesterswijk.

Voorzittersoverleg

21 oktober 2023: Op 24 oktober is er een voorzittersoverleg Wijkregisseur met de voorzitters van de wijkverenigingen van het Roodenburgerdictrict/Zuidelijke Schil

Agenda:

Mededelingen
Kennismaken Ben Böing, omgevingsmanager Zuid-Oost (Er zijn veel projecten in de openbare ruimte in Rodenburgh. Ben is de verbinder tussen deze projecten)
Ervaringen participatie afgelopen half jaar
Hang jeugd

De Meelbes

Door Rinny Kooi

Goed voor vogels, ook goed voor onze buurt

Sa, merel, lijster, kwalster,
al dat averesschenooft veroorbaart, hier!
(Guido Gezelle, 1830-1899)

In de lente bloeien ieder jaar in diverse straten in onze wijk Meelbessen (Sorbus aria (L.) Crantz). Ik noem de De Laat de Kanterstraat en de Gijselaarstraat. Ze groeien ook in de Hugo de Vriesstraat; een relatief groot exemplaar staat in die straat voor nummer 12.

De Meelbes is vanwege de compacte vorm en het bescheiden formaat een boom die relatief weinig ruimte neemt. Ook vraagt de boom weinig verzorging. Daarom wordt hij vaak als straatboom aangeplant. Het is een soort Lijsterbes en verwant aan onze inlandse Lijsterbes (Sorbus aucuparia L.) Ook deze boom is hier en daar in onze wijk te vinden, bijvoorbeeld voor Huize Lidwina aan de Zoeterwoudsesingel. De bloemen en vruchten van beide soorten lijken op elkaar maar de bladeren zijn heel anders (zie fig.1+2). De onderzijde van de bladeren van de Meelbes zijn viltig en dat maakt de boom aantrekkelijker voor 'het oog'. Beide soorten bloeien in mei en juni. De bloemen zitten in schermen en zijn zowel mannelijk als vrouwelijk. Ze geuren sterk; sommige mensen houden niet van die lucht. De geur trekt insecten aan voor de bevruchting wat in het najaar veel vruchten oplevert (zie fig. 2). Lijsterbessoorten zijn verwant aan appelbomen en hun bessen hebben net als appels een klokhuis en een neusje.

Lijsters
In de herfst zijn de rijpe bessen vaak snel verdwenen. Ze zijn geliefd bij vogels, met name Lijsters vinden ze heerlijk. Dat brengt ook Gezelle in zijn woorden tot uiting. De Latijnse naam van de inlandse boomsoort is aucuparia. Aucuparia komt van het Latijnse aucupor wat vogelvangst betekent. Vroeger gebruikten vogelvangers de bessen als lokaas om Lijsters mee te vangen. De vruchten van de Meelbes zijn melig. Vandaar ook de Latijnse naam aria, wat melig betekent. De vruchten worden veel door vogels gegeten en ook door hen verspreid. Het woord Sorbus in de naam komt van sorbere; dat betekent drinken. In de loop der tijd zijn de bessen van diverse Sorbus-soorten voor diverse dranken, bijvoorbeeld brandewijn, gebruikt.

In de kruidengeneeskunde zijn de vruchten van de Lijsterbes prominent aanwezig. Ze bevatten veel sorbitol, een alternatief voor suiker. Deze zoetstof stimuleert de galwerking maar kan ook gebruikt worden voor het bereiden van jam. De bessen bevatten veel vitamine C en werden vroeger gebruikt als middel tegen ziektes, met name tegen scheurbuik. Het hout van de Sorbus-soorten wordt gebruikt voor meubels en houtsnijwerk maar ook voor duim- en meetstokken waarmee bijvoorbeeld de Meelbes en de Lijsterbes kunnen worden opgemeten. Volgens de literatuur kunnen beide soorten zelfs wel 20 meter hoog worden. Als we de bomen van beide soorten in onze wijk opmeten blijkt dat geen van alle de 20 meter haalt. In het algemeen worden er Sorbus-soorten gekweekt die geschikt zijn voor relatief smalle straten en die daarom niet al te groot en hoog, en zeker geen 20 meter, mogen worden.

Ook worden de bomen van nature niet zo erg oud. Als er via het internet naar de Meelbes gezocht wordt, blijkt bovendien dat in diverse plaatsen heel vaak een kapvergunning voor deze soort wordt aangevraagd en verleend. Het is om zo te zeggen geen boom die geplant moet worden voor het nageslacht.

Stadsbomen
De Merenwijk kent een buurt waar de straatnamen naar diverse soorten bessen zijn genoemd. Zo is er een straat met de naam Lijsterbes. Het zou natuurlijk mooi zijn als in straten die genoemd zijn naar een boom deze daar ook groeit. Dat is in de Lijsterbes niet het geval. Maar gelukkig staat er in één voortuin nog een Lijsterbes!

Stadsbomen, die zijn aangeplant tussen straatstenen, hebben niet altijd de beste standplaats en zijn daardoor gevoeliger voor een ziekte en plagen, zoals van luizen, rupsen van vlinders of motten en spint. Een andere grote boosdoener is bacterievuur. Deze ìboomziekteî komt ook in onze wijk voor. De bacterie veroorzaakt verdorring van bebladerde twijgen en bloeiwijzen. Volgens E.J. Weeda et al. (zie de oecologische flora) wordt bacterievuur veroorzaakt door een bacterie (Erwinia amylovora) die de boom binnendringt op plaatsen waar deze beschadigd is (o.a. door insectenvraat). Ook door snoei kan de bacterie worden verspreid. Veel planten die net als deze Sorbus-soorten tot de Rozenfamilie behoren (met name Peren) gaan vaak binnen zeer korte tijd dood. Bij de Meelbes verloopt het ziekteproces echter zeer langzaam. Zieke Sorbus-soorten worden vaak gerooid, ook in onze wijk. En ze waaien ook om. Dat gebeurde met de Meelbes uit de De Laat de Kanterstraat waarin ik in 2004 de zeldzame paddestoel de Ruige weerschijnzwam (Inonotus hispidus (Bull. ex Fr.) Karst) ontdekte (zie de wijkkrant van september 2003). Deze zwam was het vruchtlichaam van een bepaalde schimmel die in de boom zat. Daarom hoopte ik die zwam na een jaar ook weer te zien. Door het omwaaien is dat helaas niet gebeurd.

Lijsterbes in Europa
De inlandse Lijsterbes, Sorbus aucuparia, groeit in heel Europa. Wat de vorstbestendigheid van knoppen en stam betreft overtreft deze soort alle andere boomsoorten. Daardoor groeit hij in het noorden van Europa zelfs tot aan de Noordkaap.

De Meelbes, Sorbus aria, is ingevoerd en hoort eigenlijk thuis in Zuid- en Midden Europa, Ierland en Groot BrittaniÎ. Dichtbij Nederland, in de Ardennen, komt hij nog van nature voor. In ons land zijn tegenwoordig in de natuur wel verwilderde exemplaren te vinden. Gezien hun aantrekkelijkheid voor vogels is dat geen wonder.

Demonen en wijsheid
In de folkloristische literatuur wordt vaak over de Lijsterbes geschreven. De lijsterbes is het zinnebeeld voor wijsheid, kracht en beschermt tegen het kwaad. Volgens een oude Ierse legende zou de vrouw zijn ontstaan uit een Lijsterbes. De boom werd hier en daar als Heilige boom vereerd. In de Schotse Hooglanden werd de Lijsterbes geplant tegen tovenarij. De Lijsterbes werd vroeger vaak op kerkhoven als toverboom geplant en ook om demonen af te schrikken. Een Lijsterbes zou in elke tuin moÈten staan als ìthuisî voor de elfjes die uw tuin zullen beschermen.

Doordat de vogels op de bessen afkomen wordt de vogelrijkdom in onze wijk vergroot. Als de boom bloeit of in bessen staat, wordt de omgeving en dus ook onze wijk mooier. En als Lijsterbessen daadwerkelijk demonen kunnen afschrikken en tuinen beschermen moet de toekomst van onze wijk met alle aanwezige Sorbus-soorten wel probleemloos zijn. Laten we het hopen!

Mevr. Kok

'Ieder weekend bouwden ze met elkaar de speeltuin op'

Mevrouw Kok (1921) heeft bijna haar hele leven in de Rijndijkbuurt gewoond, eerst aan de Hoge Rijndijk en daarna 52 jaar in de Snouck Hurgronjestraat. Ondanks haar drukke gezin schreef ze gedichten en was zij intensief betrokken bij de speeltuinvereniging aan de Dozystraat Rondom de watertoren. Haar man was één van de oprichters. Ze is blij dat dit verhaal verteld kan worden. “De wijkkrant schrijft al zo vaak over de middenklasse.”

Vanaf haar zevende jaar woonde mevrouw Kok met haar ouders en vijf broers en zussen op de Hoge Rijndijk 205, vlakbij de Leiderdorpse brug. Haar vader had een autorijschool, de Grenshoek. Later werd die afgebroken omdat er straten gebouwd moesten worden. Mevrouw Kok leerde haar man kennen doordat ze bevriend was met zijn twee nichtjes. Die gingen, net als zij, naar de meisjescongregatie van de Katholieke kerk Meerburg. Hij kwam zijn nichtjes daar ophalen en had meteen een oogje op haar. “Ik was toen 13 jaar en hij vroeg me of ik een eindje mee om wilde lopen, maar ik moest altijd meteen na de kerk naar huis van mijn moeder.” Toch kwam het in 1940 tot een verloving.

Bordpapier
In oorlogstijd moest meneer Kok naar Duitsland om daar in het kader van de arbeidsinzet te werken. Ze besloten te trouwen, dan mocht hij eens in de drie maanden met verlof naar huis. Na hun huwelijk, vlak voor de kerst van 1942, ging hij terug naar Duitsland, maar bij het volgende verlof vluchtte hij en dook onder. Zij trok aanvankelijk bij haar schoonmoeder in, maar haar broer wist dat de helft van het magazijn van zijn baas, een garagehouder, vrijstond op de Hoge Rijndijk 45. “Het was een kamer die je kon afschermen met bordpapier, iets anders was er niet, en een klein gangetje naar de serre. Daar kon net een twee persoonsbed staan.“ Na een paar maanden kwam haar man erbij. Het echtpaar bleef daar wonen, ook toen er tussen 1943 en 1949 vier kinderen kwamen.”Het was behelpen, maar we hebben er zeven jaar gezeten.” Hun derde kind, een meisje, overleed toen ze een half jaar was. “Ik heb er eentje af moeten staan. Ze was een oorlogsslachtoffer. Ik had geen voeding meer voor haar en die suikerbietentroep kon ze niet verdragen.”

Bedelen in de Burgemeesterswijk
Op 28 november 1949, toen haar jongste zoon net was geboren, vond de officiële oprichting van de speeltuin aan de Dozystraat Rondom de Watertoren plaats. Daar was behoefte aan want de Rijndijkbuurt was erg kinderrijk. “Mijn man was al jaren actief in een voorbereidingsgroep waarin ook de heer en mevrouw Filemon (de ouders van de latere directeur van de Lorentzschool), meneer Biesheuvel en mevrouw Wildschut zaten.” Meneer Kok was onderhoudsmonteur en zijn vaardigheden kwamen goed van pas bij het plaatsen van de speeltoestellen. ”Alles met ijzer deed hij. Een ander was timmerman of lasser. Toen moest je nog elke zaterdagochtend werken. Mijn man en de anderen in de voorbereidingsgroep bouwden ieder weekend, elke zaterdagmiddag en zondag, met elkaar de speeltuin op.”
In de begintijd van de speeltuin had mevrouw Kok haar handen nog vol aan haar eigen kinderen. “Mijn gezinnetje ging voor. De kinderen moesten er netjes uitzien en het huis ook. Het was veel werk. De was moest je eerst koken en dan waste je met borstel en plank. Ik breide ook veel.” Toen de jongste naar school ging werd ik actief in de damescommissie en de inkoopcommissie van de speeltuinvereniging, samen met acht andere vrouwen. “Als het Sint Nicolaas was gingen we ‘bedelen’. We haalden sigarenkistjes bij sigarenwinkels en bekleedden die met matrasjes en kussentjes, lakens en gordijnen. We verkochten stroopwafels. Dan zag je grote verschillen in vrijgevigheid. Bij de middenklasse in de Burgemeesterswijk kreeg je twee kwartjes, terwijl de mensen in de Rijndijkbuurt wel een gulden per gezin gaven, bovenop de twintig cent per kind contributie aan de speeltuinvereniging. Als we een loterij hadden vroegen we prijsjes aan middenstanders. Van Harteveld en Nozeman gaven wel eens iets, maar verder kreeg je nooit wat in die buurten.”
Ieder jaar organiseerden we ook vakantiebezigheden. We gingen dagjes uit naar andere speeltuinen, naar het museum voor Oudheden, zwemmen in De Does en spelen in park Cronestein. “Het mocht allemaal weinig geld kosten Als mensen meer dan drie kinderen hadden, hoefden ze maar voor twee kinderen contributie te betalen.”

Een kindje gehaald
In 1951 verhuisde het gezin Kok naar de Snouck Hurgronjestraat, naar een woning van woningcorporatie Ons Doel. “Het waren woningen voor ambtenaren. En omdat ik schoonmaakwerk in het botanisch laboratorium in de Nonnensteeg deed tijdens schooltijd, was ik automatisch ambtenaar. We moesten een bewijs van goed gedrag hebben van de politie voor we in het huis mochten.” Het waren voornamelijk duplexwoningen, maar het gezin Kok kreeg een heel huis met drie slaapkamers. “We zaten nooit voor het huis zoals je nu mensen wel ziet met een biertje in de hand. Dat vonden we ordinair. We zaten altijd in de achtertuin. We gingen wel een bakkie doen bij elkaar voor verjaardagen, maar verder waren allemaal op onszelf. In tijden van nood kon je op elkaar rekenen.” Zo kwam bijvoorbeeld de vroedvrouw wel eens niet op tijd. “Ik heb tweemaal een kindje gehaald. Daar dacht je niet over na, je deed het gewoon. Ik wist er niet veel van, maar ik kon moeilijk tegen mijn man zeggen: ‘Pak jij even een pootje beet.’ Een kind had een horrelvoetje en ik dacht dat het mijn schuld was, dat ik iets verkeerd had gedaan.” Naast haar gezin en het vrijwilligerswerk voor de speeltuinvereniging werkte ze altijd onder schooltijd in allerlei verschillende banen, huishoudelijk werk of in een modezaak. “Dat was niet voor de luxe. Ik heb altijd echt voor de kinderen gewerkt. Ik haalde ze zelf uit school. Alleen woensdagmiddag gingen ze met andere kinderen mee naar huis. Ik ging dan bij mijn moeder werken.”

Engelse theemiddag
Mevrouw Kok heeft 52 jaar met veel plezier in het huis in de Snouck Hurgronjestraat gewoond. Ook na het overlijden van haar man in 1991 bleef ze er wonen. In 2001 verhuisde ze naar het Professorenpad. Daar krijgt ze hulp van de thuiszorg. “Ik ben blij dat ik geen huishoudelijk werk meer hoef te doen.” Ze maakt gebruik van de vele buurtactiviteiten voor ouderen. Elke donderdag kaart ze bij een vestiging van de stichting Radius aan de andere kant van het Professorenpad. Daar is ook om de week een maaltijd voor senioren, op maandag een koffieochtend en op vrijdagmiddag spelletjesmiddag. Bij de Lorentzhof gaat ze soms naar een operetteavond en naar een Engelse theemiddag. Ze doet nog zelf boodschappen op de scootmobiel.
Het dichten is op een lager pitje komen te staan na de dood van haar man, die altijd mee dacht. Haar kinderen hebben elk een exemplaar van haar verzamelde gedichten die een beeld Clublied geven van de mooie en droevige momenten in haar leven.

Mevrouw Kok was altijd bezig met dichten en zij was dan ook de aangewezene om in 1949 het clublied voor de speeltuin te maken. Ze kan het nog zo opzeggen:

Daar waar op de Hoge Rijndijk de watertoren staat,

is de jeugd van arm en rijk

elke dag paraat.

Komen zij uit school vandaan,

Hebben ze geen rust

Boeken gaan dan aan de kant

Spelen is hun lust

Sportzaal Oppenheimstraat

30-11-2020 | De gemeente meent dat er behoefte is aan meer sportaccommodatie in onze wijk. Aan de Oppenheimstraat wil men een sportzaal bouwen, die ruim twee keer zo groot is als de eerder geplande gymzaal. De leegstaande school wordt hiervoor afgebroken. Meer sporters betekent ook meer parkeerplaatsen. Een stuk of 14 à 16. En die zijn er niet.

Als de plannen van D66, Groen Links en de PvdA doorgaan wordt een deel van het Roomburgerpark een hockeyveld. Dit veroorzaakt nog meer parkeerdruk. Vooral ‘s avonds. Daarom zal de gemeente eerst een verkeersonderzoek laten uitvoeren. Volgens menigeen staat de uitkomst daarvan al vast: extra parkeerruimte is geen haalbare kaart.
Recent kregen wij het bericht dat het verkeersonderzoek is uitgesteld.

Bestuur Professoren- Burgmeesterswijk

Foto: Frans Hoek

Update wijksportpark Roomburg

15-11-2019 | Vanuit de gemeente hebben wij vernomen dat het college van B&W op 12 november een voorstel bespreekt om te komen tot een inrichtingsplan voor Wijksportpark Roomburgerpark. Dat lijkt een concrete volgende stap. Nader bericht volgt als bekend is welk besluit het college heeft genomen.

Historie: 16-10-2019

In het verlengde van dit thema is het beleidskader Sport en Gezondheid in de belangstelling geweest. De gemeenteraad heeft een aantal moties aangenomen, de motie ‘Kan het rustiger groen’ is verworpen. Met in achtneming van de moties is het beleidskader met algemene stemmen aangenomen. Een verslag van de vergadering vindt u hier.

Sinterklaasviering in de ProfBurgWijk

27 november 2023 : Sinterklaas zal dit jaar langskomen in de Professoren & Burgemeesterswijk!

Dit gebeurt op kleine schaal in ons buurtcentrum Het Trefpunt aan het Professorenpad 1. Dit uur staat in het teken van knutselen, muziek en een heuse meet-and-greet met Sinterklaas en zijn Pieten.

Waar & wanneer : zaterdag 2 december a.s. van 11 - 12 uur in 't Trefpunt

Meld je kind of kinderen aan via secretaris@profburgwijk.nl en we zien jullie daar!

Mijmeren onder de Meidoorn

Door Rinny Kooi

Veel groene knoppen bij elkaar,
de meidoorn wordt weer mooi dit jaar
(Cicely Mary Barker)

Mijmeren kun je onder de Meidoorn aan de Lorentzkade tegenover nummer 31. Op een zonnige voorjaarsdag zou je daar met de rug tegen de stam van deze boom op de grond kunnen gaan zitten en kunnen mijmeren over de vraag: Waarom komen uit de groene knoppen van deze boom witte en uit die van de Kapteynstraat rode bloemetjes? Het zijn ongetwijfeld verschillende soorten. De Meidoorn aan de Lorentzkade is de wit bloeiende eenstijlige Crataegus monogyna Jacq. en die in de Kapteynstraat de tweestijlige Crataegus laevigata (Poir) DC. Deze laatste soort heeft witte, roze of rode bloemetjes die enkel of dubbel kunnen zijn. De Meidoorns worden vaak onderling of met andere soorten gekruist en dat heeft invloed op de kleur van de bloemen en de vorm van de bladeren. Volgens Heukelís flora van Nederland vormen Meidoornsoorten geheel of gedeeltelijk vruchtbare bastaarden. Dit bemoeilijkt de determinatie. Mogelijk zijn de hier besproken bomen ook niet raszuiver. De bloemetjes van de eenstijlige soort hebben, de naam zegt het al, één stijl, de bladeren zijn meestal tot of over de helft ingesneden. Die van de tweestijlige kunnen volgens de flora 2, 3 of soms 4 stijlen hebben; de bladeren zijn minder ingesneden dan die van de eenstijlige Meidoorn.

Men kan zich al mijmerend ook afvragen: Waarom heeft deze witte Meidoorn de vorm van een boom en heeft het witte exemplaar dat 5 meter verderop staat meer het uiterlijk van een struik? En waarom zijn de Meidoorns in de duinen vaker struiken en geen bomen?
Van nature is de Meidoorn een struik; de boomvorm is door menselijke manipulatie tot stand gekomen.
Als je je ñ onder de bloeiende Meidoorn zittend ñ op deze boom concentreert kan het bijna niet anders dan dat je door de heerlijke geur wordt getroffen. Deze geur trekt veel insecten aan voor bestuiving, zoals zweefvliegen, aasvliegen, wespen, en kevers. De stamper is vroeger rijp dan de meeldraden hetgeen de kruisbestuiving bevordert. In het najaar worden felrode vruchten (1,5 cm) gevormd met daarin een harde pit. Ieder bloemetje van de eenstijlige Meidoorn levert slechts één bes; de tweestijlige vormt per bloempje soms twee of drie vruchten. De bessen zijn eetbaar maar niet lekker. Voor het maken van medicijnen gebruikt men producten van de Meidoorn als bladeren en bessen. De bessen kunnen gebruikt worden als men wil vermageren.

Volgens C.A.Backerís Verklarend woordenboek is ìCrataegusî de latijnse transcriptie van de oude Griekse plantennaam krataigos, waarmede een niet nader bekende boom werd aangeduid. Deze naam werd later aan het geslacht van de Meidoorn gegeven en heeft dus niets met bepaalde kenmerken van Meidoorns te maken. Laevigata betekent ìkaal makenî of ìglad makenî. Meidoorns zijn volgens mij niet kaal of glad. De soortnaam van de tweestijlige slaat dus ook niet op een kenmerk. Dit in tegenstelling tot de soortnaam monogyna voor de eenstijlige Meidoorn wat ìeen enkele stijl dragendî betekent. Bij ons komt in de natuur de tweestijlige Meidoorn zeer zelden voor. Deze Meidoorn staat op de Rode Lijst, de lijst van bedreigde planten en dieren. Volgens Ruud van der Meijden, medewerker van het Nationaal Herbarium Nederland, wordt de tweestijlige Meidoorn in Engeland bedreigd door inkruising met de eenstijlige, waarbij in de loop der tijd de laevigata genen schijnen te verdwijnen. Of iets dergelijks ook in ons land gebeurt is niet onderzocht.

De Meidoorn stelt weinig eisen aan de bodem, maar zijn optimale groei bereikt hij op voedselhoudende, leemachtige kalkrijke gronden. Crataegus wortelt zeer oppervlakkig. Het wortelstelsel is niet erg uitgebreid, waardoor hij opgesnoeid tot een boom(pje) bijna steeds scheef groeit door de wind. Dat kan je ook zien aan de bomen in de Kapteynstraat. Rechtzetten heeft weinig zin omdat de boom korte tijd later weer scheef staat. Diverse soorten insecten kunnen op de Meidoorn worden aangetroffen. In de duinen worden de bomen soms kaal gevreten door rupsen van de Stippelmot Yponomeuta padellus L. Als zij hun voedselplanten kaalvreten pakken ze deze in in grote hoeveelheden spinsel. Ook de Kardinaalsmuts of de Vogelkers wordt vaak door Stippelmotten kaalgevreten. Dat is in het voorjaar vaak goed te zien in Cronesteijn. Het betreft dan andere soorten Stippelmotten waarvan hun rupsen geen Meidoorn eten. Ik vermoed dat de bomen langs de Lorenzkade en in de Kapteynstraat niet erg aantrekkelijk zijn voor Stippelmotten. Als dat wel zo was zouden ze er wel af en toe wel op zitten

De Meidoorn is een inheemse soort die in het Tertiair al in Europa voorkwam. Verondersteld mag worden dat deze plant ook in de omgeving van Leiden groeide. De naam Meijdendel ñ het duingebied tussen Den Haag en Wassenaar ñ komt waarschijnlijk van ìdal van de Meidoornî. De boom wordt 80-120 jaar oud en bereikt een hoogte van 5-7 meter. Het is een relatief populaire soort die vaak wordt aangeplant. Op de Leidse gemeentelijke ranglijst uit 1999 van aangeplante bomen stond dat er 2027 Meidoorns waren aangeplant en deze boom neemt daarmee de zevende plaats in. Er bestaan in ons land diverse lijsten van monumentale bomen. Ondanks het feit dat de Meidoorn populair is komt deze niet vaak op die lijsten voor. Gemeentes zouden bij de keuze van planten in een straat rekening kunnen houden met de naam van de straat. In het algemeen wordt dat weinig gedaan. In de Meidoornstraat in de Tuinstadwijk in Leiden staan gelukkig wel Meidoorns; dat zal wel geen toeval zijn.

De Meidoorn wordt ñ ondanks zijn doorns ñ een vriendelijke plant genoemd die onder veel namen voorkomt: Meibloemenboom, Witte doorn, Haagappelboom of Hagedoorn. Hoewel vriendelijk??? In Haute Bretagne bestaat de spreuk
ìGod schiep de appel- en de perenboom maar de duivelse aap de stekelige hagedoornî.
Het hout van de Meidoorn wordt soms wel gebruikt voor gereedschap. Vroeger werden Meidoorns vaak gebruikt als afscherming voor vee. Vandaar ook de naam Hagedoorn. De Meidoorn is het symbool van de lente, van de bloei en de vruchtbaarheid. De boom wordt veel bejubeld in spreekwoorden, liedjes en rijmpjes. Ook speelt de boom een belangrijke rol in het volksgeloof en de mythologie. Zo zou het omhakken van een (bloeiende) Meidoorn ongeluk brengen. Als dat inderdaad waar zou zijn zouden ìboomonverlatenî het kappen wel laten! Laten we in ieder geval hopen dat de Meidoorns aan de Lorentzkade en in de Kapteynstraat dit lot nog lang zal worden bespaard. Dan kunnen we nog jaren mijmeren onder deze meidoorns.

Dick Koopman

'De wijk was een wereld op zichzelf'

Dick Koopman heeft zijn hele leven in hetzelfde huis in de Verdamstraat gewoond, eerst met zijn ouders en zus, vervolgens met zijn eigen gezin. De buurt bood hem in zijn jeugd oneindig veel speelmogelijkheden en contacten met andere kinderen. In zijn geval zelfs over de standsgrenzen heen. “Je had altijd tijd tekort.”

De ouders van Dick Koopman kwamen in 1934 te wonen in het eerste huizenblok van de Verdamstraat. De rest van de straat was nog onbebouwd, evenals het laatste stuk van de Burggravenlaan. Zijn oudere zus was net geboren en hij volgde 10 jaar later, in 1944. Hij groeide op op de grens van stad en platteland. “Iets mooiers kun je je als kind niet voorstellen. Wij hadden zoveel speelterreinen. We speelden volleybal met een net over de straat. Er was bijna geen verkeer. Ouders deden vaak mee met voetballen. Wijkagenten kwamen soms de bal afpakken. Dat hoorde bij de orde en netheid van de jaren vijftig. Spelen deden we ook op de prachtige schoolpleinen van de Kernstraatschool en het Gymnasium. De hooilanden hadden hoog gras waarin je kon verdwijnen, de sloten waren brandschoon. Toen we nog klein waren, konden we schuilen onder de rabarberbladen in de moestuinen als het regende.“

Belletje trekken
“Op de hoek met de Hoge Rijndijk was garage Van Ulden. Daar stond een afvalmet auto-onderdelen, lampjes en zuigerkleppen. Er was carbid om auto’s mee schoon te maken. Met Buismanbusjes, water en carbid maakten we daar donderbussen van en later snijbranders. Over de Hoge Rijndijk reed de tram. We legden schroeven en centen op de rails om te pletten en verkochten die dan weer door voor knikkers.” “In het voormalige Militair Invalidentehuis zat toen een in- en exportfirma. Daar omheen was een verwaarloosde tuin met hoge bomen waar een grote kolonie kauwen in huisde. Door ons lawaai vlogen al die kauwen dan op, echt luguber, dus dat werd ook een vast ritueel. Ook het huis waarin nu schrijver Maarten Biesheuvel woont, was omringd door bos. Dat was voor ons een geschikt adres voor belletje trekken in het donker, dan kon je snel de bosjes induiken. En in een oude, in onbruik geraakte koekfabriek langs het ‘zwarte pad’ naar het Rijn- en Schiekanaal ontdekten we balen zoethout. Dat was toen voor ons een hele attractie.” “Er waren kinderrijke gezinnen in de straat dus we gingen vaak met wel 10 kinderen op pad. We hadden een echte vriendenclub met lidmaatschapsgeld in knikkers en een toegangsritueel. Dan moest je met korte broek door de brandnetels lopen, langs de sloot tussen de Rijndijkstraat en de Verdamstraat. Dat was één van de laatste open riolen in Leiden, heel vies. De kunst was dat je er niet in moest vallen. Eens in de zoveel jaar moest de sloot worden schoongemaakt en dan kwamen van die polderwerkers met leren voorschoot en laarzen die aan hun pak vast zaten, met lange stokken met emmers eraan en dan werd het met de hand leeggebaggerd.“ De verbindingen tussen de buurten waren nog beperkt, met al die straten die nog onaf waren. Het was daardoor een heel avontuur om je eigen buurt te verlaten. “Wij hadden daar als kinderen een oplossing voor. We tekenden lijnen over de stoep die door liepen tot de Lorentzkade en dan namen we elkaar mee op de step. Onderweg maakten we haltes met verschillende nummers en kaartjes. Als er wel eens kinderen werden binnengeroepen door hun ouders, stond je daar dan, bij halte 17 op de Lorentzkade. Er kwam geen step meer langs en je moest terug gaan lopen.”

Stiekem op zondag in de auto
De bewoners van de Verdamstraat behoorden in de eerste decennia tot de ‘hogere middenstand’. Het waren overwegend maatschappelijk succesvolle mensen zoals hoogleraren, fabrieksdirecteuren, een afdelingschef van Ven D, leerkrachten uit het voortgezet onderwijs. De verzuiling was spelbreker in de contacten tussen kinderen. “We speelden samen buiten, maar als het regende, kon je voor binnen spelen maar in een kleine kring terecht. Het was een onuitgesproken code: de andere ging naar huis en jij werd niet mee naar binnen uitgenodigd.” Er waren een paar niet-kerkelijke, vrijzinnige gezinnen in de straat, waaronder zijn eigen ouderlijk gezin, en enkele katholieke kinderrijke gezinnen (met soms wel 12 kinderen) waar het thuis druk en gezellig was. “De gereformeerde gezinnen waren het meest gesloten. Omdat er veel maatschappelijk succesvolle mensen woonden, waren er op den duur relatief veel auto’s in de straat. Gereformeerden mochten ’s zondags niet autorijden. Mijn vader nam die kinderen op zondag soms stiekem mee naar het strand in de auto in hun matrozenpakjes. Dan moesten ze bukken zodat ze niet gezien werden.” “Elk kind ging naar de school van de eigen zuil. Ik ging eerst naar een Montessorischool aan de Zoeterwoudsesingel. Dat vonden veel mensen uit de buurt vreemd. Daarna ging ik naar school in de Kernstraat en later naar de HBS, allebei zo dichtbij dat je tussen de middag thuis kon eten. In mijn herinnering was school een soort bijzaak, waar je naar toe moest in een leven waarin spelen voorop stond. Je had altijd tijd tekort.”

Echte Leienaren
“Er was een enorm sociaal verschil met de gezinnen in de Rijndijkbuurt, direct achter ons. Daar woonden echte Leienaren, oorspronkelijk afkomstig uit de binnenstad. Ze gingen veel met elkaar om en dan hoorde je echte Leidse kreten over de schutting en burenruzies. Er werd soms gescholden en men ging op de vuist. Dat was bij ons ongewoon en dus spannend. Het waren gescheiden werelden, maar kinderen uit de Rijndijkbuurt kwamen toch bij ons thuis. Mijn ouders waren niet zo gevoelig voor standsverschillen. Mijn vader was chemicus en werkte als bedrijfsleider bij de ververij van de dekenfabriek Van Wijk en Heringa. Hij was één van de ontdekkers van de lichtechte kleurstoffen en had zijn eigen laboratorium. Hij reisde veel om materialen in te kopen, in 1950 zat hij zelfs een jaar in Amerika. Dat was toen heel bijzonder. Hij maakte gemakkelijk contacten en er kwamen veel buitenlanders bij ons op bezoek. Zo hoorde ik als kind veel verschillende talen spreken.“

De deur was open
“De wijk was een wereld op zichzelf. Je hoefde nergens voor de buurt uit. Er kwamen veel straatleveranciers zoals de olieboer met de hondenkar, de bakker met zijn wagen met een klepdeksel, de groenteboer met een weegschaal achterop zijn kar, de olieman die petroleum kwam bijvullen, de kolenboer en de turfboer met een kruiwagen en de oude ijscoman met Ermi-ijs. Voor 5 cent kon je een halve plak krijgen. Het was een zuinige tijd, zelfs in deze buurt. Het geld voor de melkboer legde je gewoon in de vensterbank als je niet thuis was. Boodschappen werden achterom in de keuken weggezet, de deur was open. De buurman die graag zijn oude vooroorlogse Franse Sedan uit elkaar haalde, liet gewoon al zijn onderdelen op een deken in straat liggen. Niemand kwam eraan. Wij liepen gewoon om, zodat alles op volgorde bleef liggen.” Dit buurtleven begon eind jaren vijftig, begin jaren 60 te veranderen. “De wijken werden groter, er kwamen nieuwe mensen bij die niet in die traditie groot waren geworden. Het dorpse ging eraf en er was minder sociale controle. Maar ik ben me er wel altijd bij betrokken blijven voelen. De verbondenheid leefde bijvoorbeeld sterk toen de hele straat actief werd om bebouwing van het sportveld tegen te houden. Vooral in de jaren zeventig, de tijd van wethouder Tesselaar, moesten we ons teweerstellen om de oases van groen te behouden. ‘U heeft 15% teveel groen’, werd tegen ons gezegd. Toen hebben we veel overlegd en met succes één front gevormd. Ook de straatgeest bestaat nog een beetje. Zo is er nog onlangs bij het vertrek van twee oudere dames uit de straat een straat feest georganiseerd.”

Foto gemeente Leiden

Lammenschans driehoek ontwikkelingen

Hier vind u zoveel mogelijk informatie over de ontwikkelingen aan de aan onze wijk grenzende Lammenschansdriehoek.

Algemene informatie Lammenschansdriehoek

Ontwikkelingen 6-1-2020
opheffen Parkeerverginning

Poll in de wijk over (versoepeling) welstandsregels

27.11.2023 : De Professoren en Burgemeesterswijk heeft sinds 2011 samen met de twee andere wijken in de zogenoemde zuidelijke schil - Tuinstadwijk en Vreewijk - de status van beschermd stadsgezicht. Dat houdt in dat er een bijzondere cultuurhistorische en architectonische waarde aan wordt toegekend. Met de welstandsregels beoogt de gemeente Leiden die cultuurhistorische en architectonische waarden te behouden.

Onder bewoners van beschermd stadsgezicht is de wens tot verduurzaming niet unaniem omdat verduurzaming gevolgen kan hebben voor het uiterlijk van woningen en daarmee afbreuk zou kunnen doen aan de cultuurhistorische waarde en authenticiteit van de wijk.

Het bestuur van de wijkvereniging PBW heeft daarom eerder dit jaar een poll uitgezet om de mening van de bewoners hierover te peilen. De uitkomsten van die poll kunnen door het bestuur van de wijkvereniging worden gebruikt in het regelmatige overleg met de gemeente.
Een samenvatting van de uitkomsten van deze poll vindt u binnenkort op deze website

De okkernoot, een walnootsoort die een koninklijke vreemdeling is

Door Rinny Kooi

Waag u nimmer in den droom, Onder eenen noteboom
Jacob Cats (1577-1660)

In Nederland groeit een aantal soorten walnoten. Zij behoren alle tot het geslacht Juglans. EÈn van die soorten groeit in de achtertuin van Cobetstraat 28, aan de zijde langs de Gijselaarstraat. Deze soort is de okkernoot, Juglans regia L.

Wedstrijd met een íslomeí boom
In het Bomenboek voor kinderen (C. Carbo et al., 2003, uitg. Ploegsma) staat îDe walnoot is een beetje een slome boom. Pas tegen juni krijgt hij bladeren - tegenwoordig al eerder in het jaar - en in de herfst laat hij ze als eerste vallenî. Dit verhaal moet op de okkernoot slaan want die boom is in het kinderboek afgebeeld. De bladeren van de okkernoot mogen relatief laat in het voorjaar aan de boom verschijnen, ze groeien erg snel. In een korte periode bereiken ze een lengte van meer dan 50 cm. Zoín blad bestaat uit een steel met daaraan 4 tot 8 blaadjes en één eindblaadje (zie fig.) en is veel langer dan het blad van veel andere bomen. De walnoot is een snelle groeier. Achter de woning aan de Van Vollenhovenkade 1 staat ook een okkernoot. Omstreeks 1963 heeft de toenmalige eigenaar van die woning een wedstrijd gehouden met zijn broer. Beiden stopten een noot in de grond om te kijken wiens boom de grootste zou worden. Als u vanuit het Roomburgerpark naar deze boom kijkt zal het u niet verbazen dat de enorme okkernoot aan de Van Vollenhovenkade de winnaar is. Volgens mij mag je een boom die in korte tijd zulke lange bladeren vormt en zo hard groeit geen slome boom noemen.

Lekkere noten
De okkernoot is éénhuizig. De talrijke mannelijke bloemen zijn katjes. Ze staan eerst rechtop op de takken en gaan geleidelijk aan hangen. De wind zorgt voor de bevruchting van de vrouwelijke bloemetjes; dat zijn ook katjes. Er worden veel minder vrouwelijke bloemen gevormd dan mannelijke, en ze zijn ook korter. De vruchten, de noten, zitten in een gladde glimmende bolster die vaak spikkels heeft (zie fig.). De inhoud van de noot bestaat uit gelijke helften die lijken op de hersenen van een mens. Als de noten in het najaar rijp zijn vallen ze van de boom. Als de opgeraapte noten enkele weken worden gedroogd kunnen ze langer worden bewaard om te worden gegeten, soms wel twee jaar. De noten worden verspreid door diverse zoogdieren en ook door vogels. In onze wijk kunnen wij kauwtjes met noten in hun snavels zien vliegen. De bewoner van het huis aan de Cobetstraat vertelde mij dat de halsbandparkieten, die tegenwoordig in Leiden rondtrekken, al aan de noten beginnen te pikken nog voor ze rijp zijn. Ook mensen wachten niet altijd met het plukken van de noten tot ze rijp zijn. Van noten die al in juni geplukt worden kunnen heerlijke lekkernijen worden bereid.

Koninklijke vreemdeling in ons midden
In het middeleeuwse Latijn werd de okkernoot ënucariusí of ënogariusí genoemd. De vertaling naar het Nederlands werd okkernoteboom. Het woord ëwalnootí komt van het Hoogduitse woord ëWalnussí, of ook wel ëwelsche Nussí. ëWalshí betekent vreemdeling. Dit om onderscheid te maken met inlandse noten, zoals de hazelnoot, die tot andere plantengeslachten behoren. De okkernoot hoort oorspronkelijk thuis in Zuidoost-Europa en Centraal AziÎ. De Romeinen hebben de okkernoot vanuit Griekenland over een groot deel van hun rijk verspreid. Ook de andere soorten walnoten (zoals de zwarte noot, Juglans nigra) zijn in Nederland ingevoerd, onder meer uit Noord Amerika. De soortnaam van de okkernoot is Juglans regia. De Romeinen noemden de okkernoot ëJovis glansí. Deze naam is veranderd in Juglans wat ëeikel van Jupiterí betekent. Jupiter was hun oppergod . De soortnaam Regia betekent koninklijk. De boom heet dus eigenlijk de koninklijke eikel van Jupiterí. De naam ëJovis glansí is ontleend aan de Griekse naam voor de boom: Dios bal„nos. Dat betekent ëeikel van Zeusí en had betrekking op de Griekse god Zeus. Wanneer na een bruiloft de bruid de slaapkamer betrad, strooiden de oude Grieken noten, opdat Zeus het huwelijk vruchtbaar zou maken (A. Backer, 2000, Uitg. L.J. Veen). De walnoot is eeuwen lang als erotisch symbool voor de testikel gebruikt. In de bijbel wordt in Hooglied 6:11 gezegd: ìNaar de notenboom daalde ik af om te zien naar de bloesems in het dalî. Het is de bolster om de noot (zie fig.) die deze erotische vergelijking oproept.

Slapen onder een walnoot
De bladeren van de okkernoot geven een sterke geur af. Die geur wordt veroorzaakt door olie in de bladeren en in de noten. Door de geur worden de walnootsoorten nauwelijks door insecten bezocht. Het is een reden om hem vaak bij boerderijen aan te planten. Je kunt ook ongestoord door muggen onder de okkernoot gaan slapen. Om muggen uit een wieg te houden worden daarin soms okkernootbladeren opgehangen. De geur van de okkernoot kan effect hebben op de huidmondjes van bladeren van andere planten die er onder staan. De ademhaling wordt dan bemoeilijkt en daardoor kunnen de planten zich minder goed handhaven. Er is ook een bijzonder effect van de okkernoot op andere planten: in de bladeren wordt een bepaalde niet-giftige stof gevormd. Die wordt naar de wortels getransporteerd en komt in de bodem vrij. Daar wordt de stof omgezet in juglon. Dat remt de kieming en groei van andere planten (Van Genderen et al., 1996. KNNV ). Onder de boom is dus zelden een zachte grasmat of kruidenlaag aanwezig.
ëVadertje Catsí raadde aan om nooit onder een notenboom te gaan slapen. Volgens het volksgeloof zou dit ongeluk oproepen. Of dat zo is betwijfel ik. Er kan wel iets anders aan de hand zijn. Sommige mensen krijgen hoofdpijn van de sterke geur. Daarom is het misschien toch maar beter naar ëVadertjeíCats te luisteren en niet onder de boom te gaan slapen.

Neutín schaitín
Van het hout van de walnoot worden allerlei voorwerpen (o.m. meubels) gemaakt.
De noten worden gebruikt voor allerlei gerechten, zoals notenstroop, likeur en notenbrood. Ook levert de boom producten voor medicijnen.
In diverse boeken staat veel informatie over de plaats van de walnoot in mythen, sagen, sprookjes en volksgeloof. Maar in vrijwel geen enkel bomenboek staat de Groningse uitdrukking ëneutín schaitíní(=notenschieten). Hoeveel bewoners in onze wijk weten wat neutín schaitín is? Het is een spel dat (vroeger, en tegenwoordig weer opnieuw) rond Pasen op het Groningse platteland wordt gespeeld, vooral door oudere jongens en mannen. Als Groningse ken ik het uit mijn jeugd en ik wist toen niet anders dan dat er alleen maar rond Pasen walnoten te koop waren. Volgens mijn herinnering en ook volgens die van anderen groeide er in het dorp Bedum, waar ik opgroeide, ook geen walnoot. Als die boom er wel had gestaan had ik het vast wel geweten omdat ik al heel jong op alle bomen lette. De noten waren erg duur. Met Pasen kregen wij ze - vaak samen met chocolade eitjes - in een netje. Als kind hoorde je eerst met de noten te spelen voor je ze ging eten.. Voor het spel ëneutín schaitíní wordt een aantal noten op een rechte rij achter elkaar neergelegd. Vanaf een streep die voor de rij wordt getrokken wordt dan een kogel naar de noten geworpen om de achterste of meer noten van de plaats te rollen. Als dat lukt kan men die noten houden; dat heet dun gooien. Als de achterste noot echter niet van zijn plaats wordt gegooid en enkele andere wel heet dat dik gooien. Dan moet de gooier boeten en evenveel noten (of centen) als zijn verplaatst in de pot doen.
Misschien zou het programma van de jaarlijkse Koninginnedagviering in onze wijk met een toernooi neutín schaitín uitgebreid kunnen worden. Ik heb nog een echte kogel die hiervoor kan worden gebruikt!

Familie Masurel

'Mijn vader zag de wijk in aanbouw'

Het echtpaar Masurel heeft al heel wat veranderingen meegemaakt voor hun deur. Meneer woont al zeventig jaar aan de Lammenschansweg, mevrouw vijftig jaar. Een breed, groen gebied met volkstuintjes en de blauwe tram maakte in de jaren zestig plaats voor de huidige dubbele rijweg. “Tot die tijd heette het hier de Kamerlingh Onneslaan, nu de ventweg. Ook al is het wat drukker, we zitten gelukkig niet pal aan het verkeer. Op een nieuwe tram zitten we echter niet te wachten.”

Meneer Masurel is geboren in de Kraaierstraat. Op tienjarige leeftijd trok hij met zijn ouders, broer en zus in 1935 in het huis waar hij nu nog met zijn vrouw woont. “Mijn ouders hadden het huis ‘op tekening’ gekocht. De huizen van de Vondellaan en de Zeemanlaan waren het voorbeeld. Daar had mijn vader eerst zijn oog op laten vallen, maar de huizen aan de Zeemanlaan waren al verkocht. We kwamen vaak hier langs met de blauwe tram op weg naar familie in Den Haag. Ik denk dat mijn vader toen de wijk in aanbouw heeft gezien.

Foto: Winter 1955: tram naar Den Haag op de Lammenschansweg kruist spoorlijn gelijkvloers.

Blauwe tram
In 1935 waren de Petruskerk en de huizen achter hun huis net in aanbouw. “Van de Petruskerk stond de toren er al. Aan de rest waren ze nog bezig. Mijn broer en ik trapten altijd een balletje tegen de muren van de kerk. Veel vertier voor kinderen was er nog niet. Er waren natuurlijk nog niet zoveel kinderen in de buurt en ook nog geen scholen. Wel speelden we wegkruipertje in de huizen die in aanbouw waren en ik speelde vaak voor de deur met mijn Vliegende Hollander.” Zijn ouders hadden niet zoveel contacten in de buurt, alleen met familie die aan de overkant woonde. Meneer Masurel ging naar school buiten de wijk. Hij was lid van de Jongelingsvereniging van Prediker, een christelijke jongerenvereniging die gevestigd was in de Jan Vossensteeg. “Ik deed wel boodschappen voor mijn moeder in de buurtwinkels even verderop in de straat, bij kruidenier Zandvliet en slagerij Zwartjes. Een ons van de beste ham kostte toen 26 cent.” De blauwe tram had twee of drie wagens en hij reed langzaam.”Hij moest vaak wachten voor de stoplichten bij de kruising met het treinspoor. Dat bevond zich toen nog op gelijke hoogte met de tram. De omgeving was heel landelijk. Er liep een sloot rondom door naar de De Sitterlaan. Daarin zaten ganzen die bij ons op de stoep kwamen.” Langs het tramspoor lagen in de jaren dertig allerlei volkstuintjes van trampersoneel. In de loop van de jaren veertig kwam daarvoor in de plaats de tuinderij van Star. “Die sneed verse bloemen af waar je bij stond. Pas begin jaren zestig werd het treinviaduct gebouwd. Enkele jaren later werd de blauwe tram opgeheven en er werden twee rijbanen aangelegd. Toen werd de naam Kamerlingh Onneslaan opgeheven en kregen wij hier ook de naam Lammenschansweg, net zoals de overkant al heette.”

Foto: Kamerling Onneslaan 1935

Schillenboer
In 1954 trouwde meneer Masurel. Hij had zijn vrouw zijdelings via Prediker leren kennen. Het paar ging inwonen bij zijn ouders. “Mijn moeder was hulpbehoevend geworden en mijn vrouw ging toen voor haar zorgen. Daar dacht je niet bij na”, licht mevrouw Mazurel toe, “dat was toen heel vanzelfsprekend.” Bejaardenhuizen waren er nog niet. Er kwam wel een paar keer per week ‘s ochtends een zuster van het Groene Kruis. De ouders van meneer Masurel gingen de bovenverdieping bewonen en het echtpaar kreeg de kamers en suite beneden. “Dat was handig, want daar was ook de keuken. Het was vóór wonen en achter slapen.” De vader van meneer Masurel overleed in 1955 en zijn moeder in 1962. Hun oudste dochter werd geboren in 1958, de tweede in 1962. Meneer was overdag naar zijn werk bij de Belastingdienst en mevrouw was huisvrouw. Aan de deur kwamen veel leveranciers zoals Van der Lugt met zijn paard en wagen en een schillenboer, een aardappelboer, een kaasboer en een man met closetrollen. “Een kruidenier kwam je opschrijfboekje halen en leverde even later de bestellingen af”, vertelt mevrouw Masurel. De leveranciers kwamen nooit voor een dichte deur. “Je bracht en haalde de kinderen naar en van school, ook tussen de middag, want vroeger had je geen continurooster. Maar verder was je gewoon thuis.” Dat betekende overigens niet elke dag koffie drinken met de buren. “Dat was ik van huis uit niet gewend. Mijn ouders hadden een zaak en waren altijd druk.” Contacten waren er vooral met andere ouders die ze op de school van haar dochters trof.

Gevaarlijk
Hun oudste dochter ging in 1962 naar de protestants-christelijke kleuterschool de Zonnebloem aan de Asserstraat, die daar in 1958 was gebouwd. Later gingen beide dochters naar de Prinses Ireneschool, een Finse houten school aan de Van Vollenhovenkade. Mevrouw Masurel was actief in de oudercommissie. Elke schooldag begeleidde ze ook kinderen die met een bus uit de Rivierenbuurt kwamen om in de Professorenwijk naar school te gaan door de Burggravenlaan. Haar jongste dochter liep ook mee in het rijtje dat naar school ging. De twee dochters speelden vooral in huis of in de tuin en minder in de wijk. Daar was ook niet zoveel te beleven. “Ik herinner me wel dat er bij groenteboer Philipse zo’n glazen kastje was en achter het glas stonden dan aankondigingen van wat er in buurthuis Het Profje gebeurde. Maar wij gingen daar niet heen. Wij zaten aan de rand van de wijk en dat lag een beetje uit de route.”

Het uitzicht vanuit huis was eerst mooi landelijk met die tuintjes en later de tuinderij. Aan de veranderingen raakte het echtpaar Masurel toch snel gewend. “Dat er een autoweg kwam in plaats van de blauwe tram heeft ons niet zo gestoord. Je hebt geen last van het geluid. Het zit toch altijd een eindje weg door de ventweg ertussen.” Maar voor de eventuele komst van de Rijn Gouwelijn voor de deur voelen ze weinig. “Er rijden al veel bussen en de snelheid van die tram maakt het heel gevaarlijk voor fietsers en voetgangers”, vat meneer Masurel hun bezwaren samen.

Verslag webinar over isoleren en modern verwarmen

9-1-2022 | Aan het webinar van 21 december, dat op initiatief van de werkgroep Profburgwijk Duurzaam gehouden werd, namen 30 belangstellenden deel. De deelnemers kregen veel deskundige informatie en wisselden in levendige gesprekken ervaringen uit.

Isoleren en modern verwarmen (pdf)

Webinar over isoleren en modern verwarmen voor bewoners van de ProfBurgwijk (21 dec. 2021)

Het webinar was een initiatief van de Werkgroep Profburgwijk Duurzaam, waar ook onze twee wijkambassadeurs Wilma van Griethuizen en Maarten Stoffers in zitten. Zij heetten de bijna 30 online aanwezigen welkom en gaven een korte inleiding, met daarin een korte terugblik op het wijkgesprek van 23 september, de plannen om onze wijk van het gas los te koppelen en het gegeven dat isoleren en modern verwarmen bij elke oplossing voor onze wijk cruciaal zijn. Twee andere belangrijke boodschappen, die ook later op de avond nog te horen waren:
- verduurzamen is maatwerk; elke woning is weer anders;
- isoleren is bijna altijd een voorwaarde voor je zuinig kunt verwarmen (met een warmtepomp).

Als tweede onderdeel van de avond vertelde wijkambassadeur Wilma over isoleren; zowel in het algemeen als van haar eigen woning. Zo gaat gemiddeld ca. 55% van de warmte verloren via dak, muren en ramen, en nog eens 20% door het verversen van lucht. Daar is veel winst te behalen. Ze wees ook op het belang van kierdichting, en op de verhoogde subsidies voor isolatie en warmtepompen.
En een tip voor wie de vloer wil vervangen: ga éérst na of je vloerisolatie wilt laten aanbrengen 😉.

Daarna kwam installateur Jarco van der Poel uit Zoeterwoude aan het woord. Hij raadde aan om stapsgewijs te werk te gaan, en bijvoorbeeld eerst eens te kijken of je je huis warm krijgt als je de CV-temperatuur afstelt op 50 of zelfs 40 graden. Afhankelijk van hoe dat bevalt kun je een warmtepomp overwegen; die zijn er in diverse soorten. Je kunt zo nodig ook je radiatoren vervangen door moderne, zogenaamde lage-temperatuur-radiatoren. Ook een interessante optie is om zogenaamde PVT-panelen op je dak te laten plaatsen: die wekken én elektriciteit op (PV) én warmte (T = thermisch). Je hebt dan doorgaans wel een flink dakoppervlak nodig.

Wijkgenoot Arne van Delft deelde in zijn presentatie zijn enthousiasme over zijn zogenaamde bodemwarmtepomp, waarmee je (na een forse investering) goedkoop kunt verwarmen én koelen, zonder geluid van een buitenunit. Terwijl het tijdens het webinar buiten 1,5 oC was, zat hij er met 21,5 oC letterlijk warmpjes bij! Hij had ook leuke rekenvoorbeelden die het voordeel van een warmtepomp aantoonden, zowel qua CO2 als financieel.
Arne benadrukte wel dat een bodemwarmtepomp lang niet voor elke woning de meest geschikte oplossing is. Wat betreft de PVT-panelen gaf Arne aan dat er op zijn woning op de Sitterlaan 30 m2 PVT-panelen nodig zouden zijn geweest. Maar dit zal voor iedere woning weer anders zijn.

Inmiddels was het bijna half tien en ontstond er een levendig gesprek tussen meerdere ‘aanwezigen’ over vermogens (van warmtepompen), dakkapellen, terugverdientijd (‘wil je die ook weten van je nieuwe auto of keuken?’), welstandsregels en isolatieglas (isoleert goed maar is heel duur).

Wijkambbasadeur Maarten stak ons nog een hart onder de riem bij eventuele tegenvallers: de kunst is om op te krabbelen als je valt, en weer door te gaan. Ook al loopt het verduurzamen anders dan je had verwacht. Gelukkig is er steeds meer informatie en (grotendeels gratis) ondersteuning beschikbaar: van een energiecoach, van Erfgoed Leiden, van het energieloket van de gemeente (www.duurzaambouwloket.nl), op de website van onze wijkvereniging, enz. enz.
Deze informatie is ook te vinden in de powerpoint-presentatie van het webinar via de link hier onder.

Voor vragen kunt u altijd contact opnemen met de wijkambassadeurs: Wilma van Griethuizen (duurzaamprofburgwijk@gmail.com) of Maarten Stoffers (Profburgwijk@GaGoed.nl) .

Aangepast voorlopig ontwerp Professorenwijk-Oost

12-1-2021 | Het aangepaste voorlopige ontwerp voor het oostelijke deel van de Professorenwijk staat vanaf vandaag op Doemee, het participatieplatform van de gemeente Leiden.

Ontwerp op Doemee

In dit aangepaste VO zijn veel ideeën en wensen meegenomen, die de bewoners de afgelopen maanden tijdens de participatie kenbaar hebben gemaakt. U kunt het aangepaste voorlopige ontwerp in zijn geheel maar ook per straat bekijken. Daarnaast staan er tekeningen van de verkeerscirculatie, de parkeerbalans en het groen online. Vragen of opmerkingen kunt u ook via Doemee stellen.

Springkussenfestival

25 juli 2023 | Op zondag 20 augustus zal de wijkvereniging een Springkussenfestival organiseren bij Hockeyvereniging Roomburg.

De wijkvereniging vindt het belangrijk dat er voldoende activiteiten zijn in de wijk voor jong en oud. Deze interactie houdt de wijk levendig. Koningsdag is al jaren een evenement om trots op te zijn. Voor de kleinsten is er nu een springkussenfestival op touw gezet. Maar liefst 10 springkussens in allerlei vormen en maten zullen worden opgeblazen. Een hapje en een drankje is voor eigen rekening verkrijgbaar in de kantine van de Hockeyclub.

Locatie: Hockeyvereniging Roomburg, Veld 3
- 10-12 uur: kinderen t/m 5 jaar
- 12-16 uur: alle leeftijden
Toegang leden: gratis / niet-leden: EUR 5
Aanmelden is niet nodig.

Om deze dag in goede banen te leiden zoeken we nog vrijwilligers die het leuk vinden om één of twee uurtjes de wacht te houden bij de springkussens. Je kunt je hier aanmelden

Leuk Wijkkado!

.19-12-2020 | Bent u nog op zoek naar een leuk kado? De vereniging heeft deze twee mooie suggesties: een dopperfles en een fleecesjaal voorzien van het wijklogo. Ze kosten € 10 per stuk.

Bestellen

Wilt u iets bestellen? Stuur een mail naar penningmeester@profburgwijk.nl met daarin uw wensen en maak het bedrag over naar NL79 INGB 0005 5676 59. Na bevestiging kunt u uw bestelling contactloos ophalen. Het adres staat in de bevestiging.

De Paardekastanje aan de Meijerskade: een veiligverkeersboom

Door Rinny Kooi

Aan de vruchten kent men de boom. Mijn buurvrouw vroeg: ìWat is er met de Kastanjeboom aan het begin van de Meijerskade (op de hoek met de Burggravenlaan) aan de hand? Mijn zoons Hugo en Thomas zeggen dat het geen Kastanjeboom is want er liggen nooit kastanjes onderî. Hebben Hugo en Thomas gelijk of niet? In de herfst heb ik opgelet en ook ik vond daar geen kastanjes. Dit verhaal was voor mij reden dit keer voor deze rubriek voor deze Paardekastanje te kiezen. De boom heeft alle kenmerken die bij een Paardekastanje horen: bladeren met 5-7 dikke ongesteelde blaadjes met duidelijke nerven die aan de top zijn toegespitst, de buitenste blaadjes zijn kleiner dan de andere en de boom maakt ìkaarsjesî; dat zijn de witte bloemetjes die aan een centrale as zitten (zie afbeelding). Het is een echte Paardekastanje: Aesculus hippocastanum L.

In het voorjaar is het een genot de boom te zien bloeien maar waarom worden er geen kastanjes gevormd? De vraag boeide mij bijzonder; voorheen had ik er nog nooit op gelet. Verschillende biologen uit mijn omgeving vroeg ik of zij iets wisten over steriele Paardekastanjes. Allen bleven het antwoord schuldig. Daarom ging ik de literatuur raadplegen. Daarin staat dat er bewust steriele Paardekastanjes worden gekweekt zodat deze langs wegen met veel verkeer kunnen worden aangeplant. Het verkeer heeft geen last van vallende kastanjes en daar komen ook geen kinderen die op de rijweg naar dit speelgoed zoeken. Toen ik dit aan de vader van Hugo en Thomas vertelde noemde hij onze boom een ìveiligverkeersboomî. De Paardekastanje wordt ook wel Wilde kastanje genoemd; dit in tegenstelling tot de Tamme kastanje Castanea sativa Mill. De bomen zijn ìgeen familieî van elkaar, behoren tot heel verschillende geslachten. Tamme kastanjes worden door mensen wel gegeten, Wilde -niet. Ik heb wel eens gebeten in de vruchten van de Wilde en ik kan u dus uit ervaring vertellen dat die erg bitter smaken. Dat komt omdat er veel looistoffen in zitten; herten en schapen eten ze wel. Ook werden kastanjes gebruikt als medicijn voor paarden tegen hoesten, kortademigheid en zweten. De naamgeving ìPaardekastanjeî en Hippocastanum duidt op het gebruik van kastanjes voor paarden; aesculus komt van eten. Opvallend is dat ook de bladsteel iets met de naamgeving Paardekastanje te maken heeft: die is aan de voet verdikt en lijkt op een hoef. Als het blad valt laat deze een lidteken achter in de vorm van een hoef. Voor de ijstijd moet de Paardekastanje overal in Europa aanwezig zijn geweest; het ijs heeft hem terug gedrongen. Later was de boom alleen inheems in West-Griekenland in bergbossen tot 1000 m. hoogte, in Bulgarije in dichte bossen en deels in de aangrenzende Balkanlanden. De volkeren uit die landen (stammen van ruitervolkeren) voerden kastanjes aan hun paarden. Legers van Turken veroverden die landen en verplaatsten zich ook grotendeels te paard. Zij voerden vanaf de 14e eeuw de Paardekastanje in in Turkije. De soort verspreidde zich toen over Turkije en Klein AziÎ. Clusius, kreeg via via kastanjes uit Turkije. En op zijn beurt heeft hij kastanjes op ruime schaal in Europa verder verspreid. Hoogstwaarschijnlijk zijn daarom veel Paardekastanjes in Europa afkomstig van het materiaal dat Clusius uit Turkije kreeg en niet van het materiaal uit het oorspronkelijke verspreidingsgebied. Gerda van Uffelen, werkzaam in de Leidse Hortus Botanicus, heeft uitgezocht dat de eerste Paardekastanje in 1609 in de Hortus is gepoot.

Kastanjes blijven slechts kiemkrachtig tot het volgende groeiseizoen. Ze kiemen in het late voorjaar. De twee kiembladen in de kastanje blijven zolang door de zaadhuid omsloten. De zaadhuid is opgebouwd uit dikwandige, samengedrukte cellen en wordt daardoor stug en leerachtig (zie afbeeldingen). Dat maakt dat een kastanje wel tegen een stootje kan. De zilver-grijze ronde vlek op de kastanje is de navel. Dat is de plaats waar de vrucht heeft vastgezeten in de ruwe groene bolster met stekels. Bolsters kunnen 1-3 vruchten bevatten. Kastanjes zijn geliefd om hun bloemen, kaarsjes, en om hun vruchten. Ook in de herfst en de winter zijn ze prachtig. In de herfst valt op dat de bladeren verkleuren naar oranje-bruin. Als deze vallen verdwijnen als eerste de hoogste bladeren. En als de boom uiteindelijk kaal is ziet men de indrukwekkende takken. De boom is relatief laag vertakt en de onderste takken zijn het langst waardoor de boom een pyramidevorm kan krijgen. Paardekastanjes worden niet erg oud: ongeveer 200 jaar. Opvallend is dat de stam vaak is gedraaid van links naar rechts. Dat geldt ook voor de boom aan de Meijerskade. De oorzaak van het draaien (invloed van de wind?) is onbekend. De bloemen zijn tweeslachtig of mannelijk en trekken veel insecten aan. Als alle bloemen kastanjes zouden geven zouden de takken breken onder het gewicht; van de vruchtdragende bomen hebben echter vaak alleen de onderste bloemen stempels en stuifmeel, alle andere hebben alleen stuifmeel. Helaas groeien er in onze wijk te weinig bomen waaronder kinderen kastanjes kunnen zoeken. EÈn van de weinige bomen is jammer genoeg dit najaar verdwenen. Actievoerders hebben de Paardekastanje uit de voortuin van de wethouder Pechtold verwijderd. Bewust heb ik dit najaar begin oktober kastanjes in potjes gedaan om te zien hoe snel ze gaan kiemen. Begin maart waren de kastanjes sterk gezwollen; nog geen van allen was gekiemd. Een van deze kiemende kastanjes wordt aan Pechtold gegeven in de verwachting dat daaruit een mooie ñ niet steriele ñ boom gaat groeien voor de kinderen uit onze wijk.

Jan Meerpoel

'De Sitterlaan was een oase van rust'

Als jongen van 12 jaar verhuisde Jan Meerpoel (geboren in 1941) van de drukke binnenstad naar de toen doodstille De Sitterlaan. Er viel veel te beleven van ongestoord spelen op straat tot deelname aan een kindercircus met paarden. Zijn beroep als architect kleurt zijn herinneringen. Sinds enkele jaren kan hij niet meer zien, maar de wijk van toen en de variatie in bouwstijlen staan in zijn geheugen gegrift.

De ouders van Jan Meerpoel hadden een naaimachinezaak in de Breestraat. Het toen acht kinderen tellende gezin woonde daarachter. De tram reed nog door de straat. “Het trilde dan zo erg dat de tandenborstels regelmatig in de wastafel vielen.” Het huis werd te klein en in 1953 verhuisde het gezin naar de Sitterlaan 106, waar nog twee kinderen geboren werden. Het contrast met de vorige woonomgeving kon niet groter zijn: “De Sitterlaan was voor ons ideaal. Er waren maar vier slaapkamers, maar er was een grote zolder waar de drie jongens sliepen. De eerste verdieping had een grote ouderslaapkamer en daar stonden gewoon vijf bedden op een rij. Achter de winkel waren we altijd afgesloten, het was er donker. Op de Sitterlaan scheen de zon naar binnen en in de voortuin. Iedereen zat daar altijd voor het huis. Het was een verademing.“

Geen zebra’s
Het was er erg rustig. Kinderen konden gewoon op straat spelen. Er reden alleen de bus van Eltax en weinig auto’s. “De middenberm was veel breder dan nu, meer een echte laan. Fietspaden waren er niet, evenmin als zebra’s of verkeersdrempels.” Het tempo lag laag: “Als groenteboer Maarten van ’t Zelfde met zijn paard en wagen midden op straat stond, wachtte iedereen gewoon tot hij verder ging. Niemand maakte zich druk. ’s Avonds was het sfeervol met kleine lantarenpalen die weinig licht gaven, heel anders dan de grote masten met uithanger die er nu staan.”

Het Profje
Spelen kon ook op het voetbalveldje en in de speeltuin van toenmalig buurthuis het Profje. Dit houten gebouw stond op de plek waar nu, vanaf de Sitterbrug naar het noorden gezien het begin is van de rechterweghelft van de Burggravenlaan. Het lag op polderniveau tegen het talud van de weg: “Je moest een trap met zes treden af. Aan de kant die uitzicht gaf op het verderop gelegen Kanaal was een terras waar de volwassenen koffie dronken en kaartten in de zomer. Er was een portier. De kinderen droegen een kaart aan een touwtje om hun nek als bewijs dat ze lid waren. In de zomer organiseerden vrijwilligers, waaronder drogist van Harteveld vakantiebezigheden. De kinderen uit de buurt gingen samen naar Duinrell of het Dierenpark Wassenaar. “

Kindercircus Knikkebeen
In onze wijk heeft ook een kindercircus bestaan in de jaren vijftig. Dit werd georganiseerd door de Stichting Vacantiebezigheden, in samenwerking met de toenmalige Leidse Sportstichting. “Vrijwilligers hadden een echte piste gemaakt van hout en de gemeente zorgde in de zomerweken voor een kleine circustent op een stukje braakliggende grond schuin tegenover de gymzaal aan de Du Rieustraat. Deze heb ik nog helpen bouwen. Freule Sixma van Heemstra uit Wassenaar gaf paarden en pony’s in bruikleen. Die waren zo mak dat kinderen er voltige kunstjes mee konden doen. Zij waren lid van Dos of van de katholieke gymnastiekvereniging Groen Wit.” Jan Meerpoel was actief in deze verenigingen. Ik heb in 1957 aan het circus meegewerkt, als trapezewerker en mijn broer was clown.”

Open plekken
Ook de Lammenschansbuurt fungeerde als speelterrein. Er waren volkstuintjes aan weerszijden van de hoger gelegen trambaan. “Daar liepen we dan dwars doorheen en klommen op de trambaan. Op de rails legden we en cent. Dan hoorde je ‘toektoek toek’ en had je van een cent een stuiver gemaakt.” De trein reed toen op hetzelfde niveau en kruiste de trambaan. “Daar mochten we van onze ouders nooit naartoe. In de jaren dertig was er al eens een ongeluk gebeurd, waarbij de trein een aantal trams uit de rails heeft geslagen.” Begin jaren zestig werd de Lammenschansweg een belangrijke invalsroute. Toen werd ook het treinviaduct aangelegd. “Een oude stoomlocomotief reed eroverheen om het zandpakket in te klinken.”

Standsverschillen
Jan Meerpoel heeft nooit op een school in de buurt gezeten. Het eerste jaar ging hij nog naar de Don Boscoschool op het Rapenburg, daarna naar de LTS op de Boerhavelaan, later naar de UTS en vervolgens deed hij bouwkunde aan de HTS in Haarlem. Hij ging bij de bouwafdeling van de Amrobank werken en studeerde in de avonduren architectuur. Toch waren er veel contacten met leeftijdgenoten in de wijk. Dat gold minder voor zijn ouders. Die gingen vooral om met andere middenstanders uit de binnenstad, waarvan er enkele op de Lorentzkade woonden. Met buren was de verstandhouding vriendelijk, maar iedereen was een beetje op zichzelf. Er leken subtiele ‘standsverschillen’ te bestaan. “Er was een soort barrière tussen de Sitterlaan en de zijstraatjes waar de kleinere huizen stonden. De Sitterlaan stond meer op één lijn met de Lorentzkade en de Van den Brandelerkade.”

De wijk bestond pas twintig jaar toen de familie Meerpoel er kwam wonen, maar bood toch al een volgroeide aanblik met hoge bomen en maar enkele nog braakliggende terreinen. Als kind was hij gefascineerd door de bouwprojecten die toen op stapel stonden zoals aan de Burggravenlaan en de Uhlenbeckkade. Ook de houten Finse scholen, waar zijn zes zussen naartoe gingen, vond hij mooi. Terugblikkend heeft hij veel waardering voor de architectuur en stedebouwkundige opzet van de wijk. “Wat ik zo leuk vind is dat de meeste woningen wel in de jaren dertig zijn gebouwd, maar elk blokje van vijf tot acht huizen verschillend is. Je kunt zien aan de wijk dat ze stuk voor stuk de grond hebben uitgegeven aan aannemers of ontwikkelaars. Die hadden binnen bepaalde voorschriften grote vrijheid. De gemeente was niet zo precies in de regelgeving. Zo heeft de aannemer van de Zeemanlaan een stuk grond gekocht dat bestemd was voor 12 huizen. Hij maakte er 13 van door alle woningen een stukje smaller te maken.” Er waren ook bekende architecten aan het werk zoals Kropholler die de hele buurt rond de Petruskerk heeft ontworpen. “Jammer genoeg is de klein houten klokkenstoel op het achterste deel van het pannendak afgebroken. Dat detail was zo typerend voor de stijl van Kropholler.” De opzet van de wijk vindt hij doordacht. “Op tal van plekken zijn op de hoeken winkelpanden voorzien. Een winkelplein met parkeerruimte als dat bij Kallenberg is destijds mooi ingepast. Die formule werkt nog steeds goed.”

Met enige spijt nam Jan Meerpoel afscheid van de wijk toen hij ging trouwen in 1968. Zijn ouderlijk huis kwam vrij en hij wilde het graag kopen, maar in die tijd was er woningnood in Leiden. “Kopen met zijn tweeën mocht niet tenzij we huurders namen.” Gedurende 36 jaar woonde het echtpaar met hun drie kinderen achtereenvolgens in Oegstgeest, Sassenheim en Lisse. Hij werkte bij de bouwafdeling van de Amrobank en ontwierp in de avonduren als freelance- architect woningen in de Bollenstreek. In 2004 keerde hij terug naar Leiden aan de rand van de Burgemeesterswijk. Nog steeds is hij actief op zijn oude werkterrein, maar dan in bestuurlijke zin. Hij reist vaak naar Utrecht waar hij lid is van het College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen en hij is actief in de stuurgroep Wonen, Zorg en Welzijn van de Regionale Commissie Gezondheidszorg in Leiden. “Het is grappig dat ik nu zelf profijt heb van de rubberen tegels en ribbellijnen voor slechtzienden die ik heb laten aanleggen rond het Lammenschansstation.” (MM)

foto RBF

Wijkbeheerder verandert van naam en rol

1-9-2022 | De naam en rol van de wijkbeheerder is veranderd. De wijkbeheerder heet voortaan 'projectleider vergroening en bewonersparticipatie'. Zijn rol krijgt een ander accent en is gericht op de prioriteit van vergroening.
In bijgaande brief van de gemeente vindt u de details.

Brief veranderingen naam en rol wijkbeheerder (pdf)

----

Werkgroep Duurzaam Profburgwijk

Verduurzaming in de Wijk

In de Profburgwijk wonen veel duurzame doeners. Een groep bewoners is al jaren actief in de Werkgroep Duurzaam. Het doel is om zoveel mogelijk buurtgenoten te informeren en te activeren om duurzame maatregelen te nemen.

Denk aan isoleren, zonnepanelen etc. Daarnaast houdt de werkgroep de energietransitie in het oog. Veel bewoners zijn straatcoördinator geworden, zij informeren de buren of de straat over duurzaamheid, of ze spelen vragen van buren door naar de Wijkambassadeurs van Gagoed.
De wijkambassadeurs Maarten Stoffers en Wilma van Griethuizen zijn het eerste aanspreekpunt in de wijk voor alle vragen over duurzaamheid. Zij hebben ook regelmatig overleg met de gemeente en hebben kennis van de nieuwste ontwikkelingen in de gemeente Leiden. Daarnaast zijn ze betrokken bij heel veel activiteiten in de wijk. Ze zijn beiden ook Energiecoach, zoals nog een aantal mensen in de wijk en kunnen persoonlijk advies geven.

Voor het plaatsen van zonnepanelen heeft Floris Wouterlood een steunpunt opgericht. Hij weet alles van zonnepanelen en over de mogelijkheden voor het plaatsen van panelen in beschermd stadsgezicht.

Voor de biodiversiteit in de wijk en de klimaatadaptatie is de Werkgroep Groen Profburgwijk actief, zij organiseren onder andere “Prik je Mee”.

De altijd al groene Profburgwijk vergroent steeds meer.

De Werkgroep Duurzaam Profburgwijk zet zich in om bewoners te ondersteunen bij het nemen van duurzame maatregelen, zodat de huizen minder energie gebruiken en comfortabel zijn. De werkgroep bestaat uit bewoners, de wijkambassadeurs duurzaamheid en een bestuurslid van de wijkvereniging.

De werkgroep organiseert informatieavonden, plaatst informatie op de website van de Wijkvereniging, er is een Nieuwsbrief online en er is een steunpunt voor het plaatsen van zonnepanelen.
De werkgroep is er voor al uw vragen en ideeën over verduurzamen van uw woning en alles wat daar mee samenhangt. U kunt gewoon uw vraag of idee mailen naar duurzaamprofburgwijk@gmail.com
Ook kunt u via duurzaamprofburgwijk@gmail.com aanmelden voor de Nieuwsbrief met alle informatie over de ontwikkelingen en activiteiten in de wijk op het gebied van Duurzaamheid.

Werkzaamheden Kanaalpark en uitnodiging informatieavond

1-10-2019. De Lammenschansdriehoek is volop in ontwikkeling en verandert van een kantorengebied langzaam in een nieuwe stadswijk waar wonen, werken, studeren en recreëren samen komen. De gemeente nodigt u uit voor een informatiebijeenkomst op 15 oktober.

Informatiebijeenkomst (pdf)

Uitnodiging informatiebijeenkomst
Hierbij nodigen wij u uit voor de informatiebijeenkomst waar bouwaannemers Niersman en de Lange van der Plas aanwezig zijn om hun bouwplannen toe te lichten. Tevens wordt er toelichting gegeven op de geplande verkeersstroming, parkeergelegenheid en planning van de bouwactiviteiten.

Datum: dinsdag 15 oktober
Tijd: van 19.00 tot 20.30 uur (het is op inloop)
Locatie: Bètaplein 20, 2321 KS Leiden (onder gebouw mboRijnland)

Oproep: Secretaris en bestuurslid wijkvereniging, versterking communicatie

27.11.2023 : Ben jij een betrokken buurtbewoner die de wijkvereniging op de kaart wil zetten? Vind je het leuk om als bestuurslid verbinding te brengen in de wijk en de ontwikkelingen op gemeentelijk niveau te volgen vanuit het belang van onze wijkbewoners? Dan maken we graag kennis met je!

Omdat twee bestuursleden in het voorjaar afscheid nemen, zijn we op zoek naar een secretaris en een algemeen bestuurslid.

Secretaris
Houd jij van structuur en het soepel laten verlopen van correspondentie, voorbereiden van vergaderingen en ben je secuur, lees dan verder! Als secretaris ben je het aanspreekpunt van de vereniging, zorgt voor de ledenadministratie en verzorgt de formele correspondentie met de leden. Met als uitdaging die laatste helemaal digitaal te krijgen. Daarnaast maak je (korte) verslagen van vergaderingen en zorg je samen met de penningmeester voor het jaarverslag.

Algemeen Bestuurslid
We werken in het bestuur als team, toch zijn de taken verdeeld. Sommige bestuursleden hebben een specifieke functie, anderen richten zich op meer op issues in de wijk of op het organiseren van activiteiten of op een aandachtsgebied zoals communicatie. Ook zijn bestuursleden de verbindende schakel met werkgroepen en commissies van de vereniging. Voorbeelden zijn Werkgroep Duurzaam, Comité Koningsdag en de Commissie Kunst over de Vloer.

Communicatie
Communicatie is belangrijk voor het bestuur, we willen laten zien wat we doen, meer wijkbewoners bereiken en groeien in ledenaantal. We willen communicatie stevig verankeren in het bestuur; dat kan zijn als bestuurslid, maar ook als adviseur van het bestuur.

Heb je een vlotte pen en herken je je in de steekwoorden: communicatieplan, advies en initiatieven om de wijkvereniging sterker te verbinden met de leden en de promotie van activiteiten en evenementen in de wijk? Reageer dan!

Is je interesse gewekt of wil je eerst meer weten? Mail naar secretaris@profburgwijk.nl, dan drinken we een keer koffie.

Perenboom

Door Rinny Kooi

“ Moest je dat maanlicht eens op
die pereboom zien... dat kun je
met mensenhanden toch maar niet maken.”
Arjen Miedema (1902-1984) in
“ Gesprekken met Gabriël”

Als peren bloeien zijn ze zo mooi. Arjen Miedema bewonderde ‘zijn’ perenboom op een avond toen zijn vrouw al sliep. Hij is beslist niet de enige liefhebber. In de Wasstraat groeien sierperen. Een aantal bewoners van die straat kan in het voorjaar vanuit hun woning de wit bloeiende bomen bewonderen, bijvoorbeeld de bewoners van nr. 9. Hun uitzicht doet denken aan het prachtige schilderij van Vincent van Gogh van een bloeiende perenboom. Helaas kunnen de bewoners van de Wasstraat dit jaar weinig vruchten aan hun bomen zien. In het afgelopen voorjaar was er nachtvorst toen de bomen bloeiden. Daardoor is de bloesem beschadigd en hebben zich bijna geen vruchten ontwikkeld.

Sierperen

Of de mensen in de Wasstraat de peren ooit hebben geproefd van de bomen in hun straat betwijfel ik. De vruchten van sierperen worden in ons land vrijwel nooit gegeten. De peren van de bomen in de Wasstraat zijn tamelijk klein (2-3 cm) en niet lekker. Ze zijn eigenlijk te klein om te schillen en het klokhuis er uit te halen. Ik heb ze nooit geproefd, maar ze zijn waarschijnlijk melig en bitter. Toch zouden ze wel gegeten kunnen worden; dat gebeurt in andere landen wel en vroeger ook in ons land. Sierperen behoren tot het geslacht Pyrus; de peren die wij wel eten behoren ook tot dat geslacht. In de wijkkrant van september 2006 schreef ik over de bomen in de Wasstraat. Er staan daar in totaal 17 perenbomen die na de Tweede Wereldoorlog zijn aangeplant. Ze waren in 2006 gemiddeld 24 jaar oud waren en hun stamomtrek was gemiddeld 48 centimeter.

Peren om te eten

De peren die wij eten hebben de wetenschappelijke naam Pyrus communis L. sativa DC . Sativa komt van het Latijnse woord sativus wat gezaaid, gekweekt betekent. Pyrus is het Latijnse woord voor peer en communis betekent algemeen (Backer, C.A., 2000, Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen). Pyrus communis sativa< betekent dus ‘algemene gekweekte peer’. Deze Pyrus communis sativa (die diverse wijkbewoners in hun tuin hebben) is ontstaan uit de wilde peer Pyrus communis L. In tegenstelling tot de gekweekte peer heeft de wilde vorm twijgen met doornen. De stam van de wilde peer wordt tegenwoordig gebruikt om cultuurrassen op te enten. De onderstam kan vaak beter tegen ons klimaat dan die van een cultuurras. Vooral de winter is hier te koud.
De vruchten van de wilde peer zijn erg klein. Langzamerhand zijn de bomen met de lekkerste en grootste peren uitgekozen om voort te kweken. Daardoor hebben we nu bomen (allerlei cultuurvarianten) met vrij grote vruchten die gebruikt kunnen worden als handperen, stoofperen en peren voor heerlijke producten zoals taart en perencider. In de loop der eeuwen is er door kwekers heel veel geselecteerd met de diverse Pyrus-soorten en zijn er diverse soorten en rassen met elkaar gekruist. Het lijkt mij niet uitgesloten dat – als onderzoek (DNA-analyses) wordt gedaan naar het erfelijk materiaal van Pyrus communis sativa – zal blijken dat deze soort in de loop der eeuwen kenmerken heeft verworven die toebehoren aan andere Pyrus-soorten, inclusief sierperen.

Ingevoerde perenbomen

De peer groeit in het wild in Zuid-, Midden- en Oost-Europa en aangrenzend Zuidwest Azië. In Ninevé, de vroegere hoofdstad van Assyrie, groeiden ongeveer 750 jaar v. Chr. gecultiveerde perenbomen waarvan de vruchten werden gegeten. Waarschijnlijk was Pyrus communis rond de Steentijd, 3000 v. Chr., al in de Lage Landen te vinden.Mogelijk betrof dat al een niet raszuivere soort (M. de Cleene, 2008, De plantencode) en bevatte deze soort reeds erfelijk materiaal van andere Pyrus-soorten. Omstreeks 1600 waren er in West- Europa al allerlei Pyrus-soorten (More, D. & JK. White, 2003, Cassell’s trees of Britain and Northern Europe). Uit de 17de eeuw dateert een vermelding van wilde perenbomen (Pyrus communis) in het Zalkerbos aan de IJssel bij Zwolle. Ook elders komen sporadisch wilde peren voor. Waarschijnlijk zijn het geen wilde vormen maar hoofdzakelijk nakomelingen van weggegooide klokhuizen (Weeda et al.,1995, Nederlandse Oecologische Flora).

De peer in het volksgeloof en de cultuur

De peer wordt vaak – evenals de appel – gebruikt als vruchtbaarheidsymbool. De peer met haar zoete smaak en haar overvloedig sap en haar vorm is dan ‘vrouwelijk’. De boom wordt vaak geassocieerd met huwelijkstrouw en met voorspellingen of men wel of niet een dochter krijgt. In de bloementaal wordt de perenboom perelaar genoemd. Perelaar betekent troost. De peer zelf duidt op genegenheid. De boom speelt ook een rol in de volksgeneeskunde. In kunstafbeeldingen is de perenboom het symbool voor welvaart, niet alleen wegens de sappige vruchten, maar ook om het mooie hout dat voor precisiewerk wordt gebruikt. Zwart gekookt wordt perenhout als vervanger van ebbenhout gebruikt. In de pianobouw verkiest men het boven alle fineersoorten. Men kookt het zwart en gaat het daarna glanzend mat politoeren. Dat doet men ook voor zwarte pianotoetsen en mesheften.

Een peer is geen appel

Het verschil tussen een peer en een appel kun je zien aan de vruchten. Aan die van een peer blijven de kelkbladeren zitten (zie de afbeelding in de wijkkrant van sept. 2006), aan die van de appel vallen ze af. Ook de bladeren van de appelboom en de perenboom zijn ongelijk. Perenbladeren zijn cirkelrond tot eirond, kort toegespitst en vaak kaal van onderen; die van de appelboom zijn rond tot elliptisch, zelden langwerpig, kort toegespitst en van onderen behaard tot viltig. Mij is geleerd dat peren- en appelbomen zelf op hun vruchten lijken, dus een perenboom op een peer en een appelboom op een appel. Ik heb de indruk dat dit ezelsbruggetje over het algemeen opgaat. Peren worden vaak met appels vergeleken of misschien is het wel het omgekeerde, want we zeggen: ‘appels met peren vergelijken’. Er zijn volgens de Van Dale ongeveer evenveel spreekwoorden of uitdrukkingen met daarin het woord appel als het woord peer. Met betrekking tot de peer kennen we uitdrukkingen als: iemand een peer stoven, de peer is nog niet rijp, als de peer rijp is valt hij, met de gebakken peren (blijven) zitten, hoe smaakt (je) die peer, prut met peren, een sappige peer, een peer ophebben, de peer in twee snijden, iemand een peer draaien, het in zijn peer hebben, een waardeloze of juist geschikte peer, een hoge, nieuwe peer. En natuurlijk dus ook appels met peren vergelijken. Het is aardig in de verschillende jaargetijden in de oudste straat van onze wijk, de Wasstraat, naar de perenbomen te kijken. Helaas kunnen we dit najaar aan de vruchten niet zien dat we niet met een appel maar met een peer te maken hebben, dus u zult vooral moeten letten op de uiterlijke kenmerken van de bladeren.

Heeft u wijzigingen of aanpassingen? Geef die dan graag door op:
webmaster@profburgwijk.nl

Participatie Energietransitie Profburgwijk PEP

Om met de gemeente mee te denken over de energietransitie in de Profburgwijk is een nieuwe werkgroep ontstaan. De aanleiding voor deze werkgroep zijn de plannen om heel Nederland van het gas af te sluiten, zodat de CO2-uitstoot aanzienlijk gaat verminderen, opwarming van de aarde stopt en de aarde leefbaar blijft voor de volgende generaties.

De gemeente is hiervoor een plan aan het maken (Transitievisie Warmte). De deelnemers van de werkgroep zijn mensen met ervaring en kennis over verschillende onderwerpen, zoals energietransitie, verduurzaming, all-electric verwarmen, zonnepanelen etc. Ze willen meedenken en hun kennis delen in de wijk en met de gemeente, zodat we ook in de toekomst onze huizen op een duurzame manier kunnen verwarmen.

Meer informatie over de plannen van de gemeente is te vinden op www.leiden.nl/energietransitie, op deze site vindt u een tab: Documenten.

Wil je informatie over en/of meedoen met deze werkgroep (PEP), mail dan naar duurzaamprofburgwijk@gmail.com

Wil jij met mij meedenken over een buurthuis in de wijk?

20-9-2021 | Uit de wijkenquête blijkt dat veel wijkbewoners een buurthuis in onze wijk missen. Bestuurslid Loes van der Hulst
wil zich hier graag sterk voor maken maar dat kan ze niet alleen.

Als kind heb ik goede herinneringen aan het buurthuis Cornelis Joppensz in de Oppenheimstraat. Ik herinner me bijvoorbeeld spel- en knutselmiddagen. Het bestaat inmiddels niet meer en er is nooit iets voor teruggekomen.
Uit de wijkenquête blijkt dat veel meer mensen zo’n plek in de wijk missen. Ik begrijp ook dat er meer mensen zijn die wel eens een poging hebben gedaan om iets van de grond te krijgen, maar dat de realisatie weerbarstig is. Ik wil me vanuit het bestuur hier graag sterk voor maken en daar zoek ik hulp bij.

Wie vindt het leuk om (in eerste instantie eenmalig) met mij mee te denken over: mogelijke plekken, criteria en randvoorwaarden, de organisatie en alles wat er bij komt kijken?
Meld je dan aan via penningmeester@profburgwijk.nl.

Na een eerste brainstorm kunnen we kijken hoe we verder gaan en wie daarbij kan of wil helpen.

Wil of kun je niet komen, maar heb je wel ervaring met eerdere pogingen om een buurthuisachtig initiatief te realiseren? Dan ontvang ik graag een mailtje van je over wat je hebt geprobeerd, waarom het niet is gelukt en wat we van je ervaring kunnen leren. Alle hulp is welkom, want samen zou het toch moeten lukken!

Loes van der Hulst

Mevr. Van Niekerk

De belevenissen van een gevel

Mevrouw Van Niekerk woont al 75 jaar in de wijk en was één van de eerste bewoners van jubilerende ‘Kropholler driehoek’. Haar levensverhaal is ook een beetje het verhaal van de gevel van haar huis.

Misschien herinneren sommigen onder u zich nog wel de gevelreclame op Zeemanlaan 12, voor het bedrijf van de heer Van Niekerk. Binnen werd hard gewerkt aan het stoff eren van meubelen, het naaien van gordijnen en het verwerken van overige bestellingen. Mevrouw Van Niekerk woont er nog steeds, in het allerlaatste huurhuis van de straat.
Ze kwam in 1936 als veertienjarige samen met haar moeder naar de Zeemanlaan, als één van de eerste bewoners van de zogenaamde ‘Kropholler driehoek’. Er trokken toen veel jonge gezinnen naar de wijk en kinderen van haar leeftijd waren er helaas niet. Ze herinnert zich nog de eerste steenlegging van de Petruskerk en de bisschop die erbij was. Onlangs is er een buurtfeest geweest om te vieren dat dit nu 75 jaar geleden is. De Kropholler driehoek valt op door de bijzondere details in de gevels, en de speciale roodbruine baksteen.
De opzet suggereert een gemeenschap rondom de kerk. “Dat was ook wel zo,” zegt mevrouw Van Niekerk, “al waren de huizen niet van de kerk en was ook niet iedereen kerkelijk. Maar de kerk speelde bij veel bewoners wel een rol van betekenis. De wijk werd bediend door een pastoor en drie kapelaans, kun je nagaan. De klok luidt tegenwoordig alleen nog maar op zondagochtend en dan pas om kwart over negen. Dus dat valt reuze mee. Het irriteert me al lang niet meer. Bovendien ben ik vrij doof, en dat is in dit geval een voordeel. Maar logés klagen er nog wel eens over.”

Kleedje uitkloppen
“In 1948 is mijn man bij ons ‘ingetrouwd’. Wij hebben hier nog zeven jaar met z’n drieën gewoond, tot mijn moeder na een zwaar ziekbed overleed.” Je kunt je er nu weinig bij voorstellen. Hoe deden ze dat? Had het jonge paar geen behoefte aan privacy? “Ach, dat was toen heel gewoon,” zegt mevrouw Van Niekerk, “ik was lang niet de enige. Mijn moeder had een eigen kamer waar ze zich in terugtrok en we aten samen. Mijn man heeft haar in het laatste jaar verzorgd.” Wat dat betreft is de samenleving wel achteruitgegaan, vindt ze. Mensen kijken tegenwoordig minder vanzelfsprekend naar elkaar om. Ook had je in de buurt vroeger vanzelf wat meer contact met elkaar. “Ik ben niet het type dat iedere dag bij de buren op de koffie gaat, maar als je bijvoorbeeld een kleedje ging uitkloppen was er altijd wel een buur die vanaf het balkon een praatje maakte.” Dit deel van de Zeemanlaan bestaat uit boven- en benedenwoningen. De meeste mensen wonen er niet lang. Als er gezinsuitbreiding komt, dan verhuizen ze naar een groter huis, vaak elders in de wijk. Mevrouw Van Niekerk kreeg tot haar spijt geen kinderen en zag iedereen vertrekken. Wel hadden zij en haar man een buitenhuisje nabij de Wijde Aa. Geweldig vond ze dat. Er was een grote groentetuin en het huisje was alleen per boot bereikbaar. Als je op een avond een paar uurtjes over had kon je er zo naartoe.
Het hele wonen in deze wijk vindt ze zo prettig. De sfeer. Bovendien is haar woning gelijkvloers en dat komt goed uit als je oud bent. Er is natuurlijk wel veel veranderd. “Vroeger werden de boodschappen aan huis bezorgd. Op zaterdag kwam de melkboer zelfs twee keer. Het eigen bedrijf liep gelukkig goed. Het kwam wel eens voor dat mensen op de pof bestelden en dat je wekelijks langs moest rijksdaalder op te halen. En dat bij mensen van wie je het het minste verwachtte: bewoners van een villa op een duintop in Noordwijk. Maar de meeste mensen betaalden keurig de rekening.”

Hongertocht
En dan is er natuurlijk de oorlog. Mevrouw Van Niekerk was een twintiger in die tijd. Ze kreeg van de buurman, die hoofdredacteur van de Leidse Courant was, een adres van een bakkerij in Meppel. Daar heeft ze een tussenstop gemaakt op haar hongertocht naar Groningen. Een herenfiets had ze, vergeleken met de houten banden van anderen een luxe. Hoeveel vroeg de bakker voor het brood? “Ben je gek! Dat hoefden we niet te betalen. Nee, zeg. Dat kreeg je. Mijn moeder heeft ook wel eens een stumper van de straat geplukt en hier in de gang een boterham gegeven. Zoiets deed je gewoon. We kwamen op onze tocht ook bij kennissen die net zaten te eten. ‘Eet dit,’ zeiden ze, ‘wij eten later wel.’” Buikje rond en zwaar beladen met havermout en worst aanvaardde ze de terugtocht. Bij de IJsselbrug gingen de worsten in de pofbroek. Handige mode in die tijd. “Ja, je kon in die tijd geen contact met elkaar houden hè, je had geen idee waar iemand uithing. Je had het gezicht van mijn moeder moeten zien toen ik weer in de gang stond. Zo blij. Ik zie het nog steeds voor me.”

Vermomd als gevangenis
Direct na de bevrijding kreeg de gevel van Zeemanlaan 12 nog een opmerkelijke rol. Samen met het buurpand werd hij vermomd als de gevangenis van Scheveningen, compleet met een ‘Duitse’ soldaat in de voortuin. De wedstrijdjury van de bevrijdingsfeesten beloonde het met de eerste prijs. Mevrouw Van Niekerk weet niet meer wiens idee het was, maar creativiteit was er in huis genoeg. Meneer was een bevlogen amateurschilder en enthousiast lid van ‘Ars’. De muren van de huiskamer hangen nog vol met zijn stillevens in olieverf, terwijl er zich elders in huis nog vele aquarellen en andere werken van hem moeten bevinden. Mede door haar geliefde bridgeavondjes heeft mevrouw van Niekerk een prettige oude dag.

Fact Sheets over allerlei aspekten van duurzaamheid - in PDF formaat voor makkelijk downloaden.

Link (pdf)

Fact sheets

Deze factsheets zijn in pdf-formaat en kunnen eenvoudig worden gedownload.

fact sheet - dakisolatie
fact sheet - glas
fact sheet - inductiekoken
fact sheet - muurisolatie
fact sheet - verwarming_algemeen
fact sheet - vloerisolatie
fact sheet - verlichting
fact sheet - zonnepanelen

Ruimte bij Lorentzschool (foto Chris de Waard)

Verplaatsen tijdelijke woningen Sumatrastraat

16-10-2019 | Het college van B&W moet binnenkort een besluit nemen over het verplaatsen van de tijdelijke woningen aan de Sumatrastraat. in de zoektocht naar tijdelijk locaties vindt ook de Professorenwijk plaats.

Het college van B&W moet binnenkort een besluit nemen over het verplaatsen van de tijdelijke woningen aan de Sumatrastraat. De woningen staan daar nu een aantal jaar en moeten plaats maken voor een nieuwbouwproject. Vlak voor de zomer kwam de verplaatsing in het nieuws omdat de bewoners voor de toen geselecteerde plaats, daartegen protest aan tekenden. De wethouder heeft toen haar plannen ingetrokken en aangekondigd opnieuw naar een locatie te kijken. Inmiddels is duidelijk dat naast de eerder genoemde locaties, waaronder de Verdamstraat en de Vollenhovenkade, ook nieuwe locaties worden bekeken. De verplaatsing moet een oplossing bieden voor de komende 10 jaar.

De gemeenteraad heeft een aantal nadrukkelijke wensen meegeven bij de zoektocht voor een nieuwe plek. Een daarvan is de voorkeur voor het plaatsen in een sterke wijk, waardoor een betere spreiding plaatsvindt van de bijzondere doelgroepen. Daarnaast is benoemd 'het meenemen van de omwonenden in de overweging van de keuze' en is het de bedoeling dat groen wordt gespaard. Tevens is de wens dat het Nico van der Horstpark als locatie moet worden onderzocht. Ook hierover lees je meer bij sleutelstad.nl.

De wethouder en de gemeente geven geen nieuwe lijst met locaties vrij, om onnodige onrust te voorkomen.
Het wachten is nu op het besluit van het college. Wij volgen de berichtgeving.

Bollenmarkt in Vredeskerk

1 october, 2023 : Op 21 oktober vindt er de jaarlijkse bollenmarkt plaats in de Vredeskerk, georganiseerd door de protestantse geloofsgemeenschap De Verbinding. Voor bewoners van de Professoren- en Burgemeesterswijk is dit een leuke en makkelijke gelegenheid om in de buurt bollen aan te schaffen voor het voorjaar.

Herman Overdevest

'Ik heb de eerste wijkbewoner meteen vaste klant gemaakt'

Een ware pionier in de snel groeiende Professorenwijk was hij: Herman Overdevest van Melkinrichting De Sierkan. In 1938 werd een filiaal van dit familiebedrijf uit de Herenstraat geopend op de hoek van de De Sitterlaan en de Franchimontlaan. Maar eerder, vanaf de bouw van de eerste huizen in de wijk, begin jaren dertig aan de Zeemanlaan en de Lorentzkade, was de heer Overdevest vastbesloten om zoveel mogelijk klanten in deze nieuwe wijk te werven. “Als een nieuw gezin een huis betrok, bood ik ze als welkomstgeschenk een bus met 40 liter warm water aan om het huis schoon te maken.”
De thuisbasis van het familiebedrijf van De Sierkan in Leiden bevond zich in de Herenstraat. “Mijn grootvader had daar al een melkzaak op nummer 11. Hij werd ziek zodat zijn zoon, mijn vader Nico, in de zaak moest komen. Dat was hij eigenlijk niet van plan. Mijn vader was bekwaam wagenmaker. Hij was zelf geboren en getogen in de Herenstraat, toen nog deel van Zoeterwoude. In mei 1913 is mijn vader toen een groot winkelbedrijf, een melkinrichting en melkfabriek, begonnen aan de Herenstraat op nummers 96, 98, 100 en 102. Een flink bedrijf voor die tijd. De eerste klant van een bedelaar, die dorst had en voor 3 cent een glas melk wilde kopen. Mijn moeder, Anna Overdevest-Schoondergang, tapte een glas melk uit de koperen bus, maar kreeg toen de kraan niet meer dicht. De bus is helemaal leeg gelopen. Dat was een mooie inwijding van de melkwinkel.”
Kort daarop, in 1914, brak de Eerste Wereldoorlog uit. Op het grote terrein naast en achter de melkinrichting kwamen in dat eerste oorlogsjaar legerbarakken voor militairen en vluchtelingen uit Antwerpen. Deze barakken zijn pas in 1920 weggehaald, waarna Tuinstadwijk werd gebouwd. Dat leverde natuurlijk veel klanten op voor de familiezaak. “De melk werd ’s morgens en ’s avonds bij verschillende boeren gehaald met paard en wagen, ook op zondag. Bij aankomst in de melkinrichting in de Herenstraat werden de bussen melk naar reuk en smaak beoordeeld en op vetgehalte onderzocht. Vervolgens werd ze gezuiverd en in koperen bussen van 40 liter gedaan. Melkbezorgers brachten de melk naar alle wijken van de stad met handkarren, zelfs tot bij het groene kerkje in Oegstgeest.”

Heerlijke roomkarnemelk
“Om vier uur in de ochtend begon mijn vader al volle gezuurde melk met room te karnen en dan had je om zes uur heerlijke roomkarnemelk. De boter werd van de karnemelk gescheiden, op de kneedmachine van vocht ontdaan en verpakt met de boterpakmachine, waarbij het embleem van De Sierkan, met de Leidse Sleutels, in de boter werd gedrukt. Verder werd er heerlijk roomijs gemaakt, met vanille-, frambozen en moccasmaak. Dit ijs werd tot ver in de omtrek verkocht, onder andere per liter in een ijskan. Mijn vader heeft ook enkele jaren volvette Goudse en Leidse kaas gemaakt. Op de Zoeterwoudseweg hielden we varkens, die een tijd lang de overgebleven karnemelk op hebben geslobberd. We maakten ook melkproducten, zoals room, yoghurt, gortepap, bloempap en havermoutpap. En chocolademelk met cacao van Droste. In een centrifuge werd de melk gesplitst in room en taptemelk. Het is tweemaal voorgekomen dat de centrifuge uit elkaar sprong. Het gebeurde ook wel een dat de drukmeter van de stoomketel boven de zes atmosfeer kwam. Dan werd er stoom afgeblazen en stond de gele fabriek op zijn grondvesten te schudden. Mijn vader moest dan water bijvullen en kolen uit de oven halen om de druk te verlagen.”
De klanten werden dagelijks bediend, op zaterdag zelfs tweemaal, door personeel in uniform: jekker en pet met een koperen sierkan erop. “De jekker was van laken, rechtstreeks betrokken van de fabriek van de firma Krantz. In de zomer droegen ze gele jassen met rode biezen. Dan werden de koperen bussen op de handwagens afgedekt met molton dekens tegen de zon. Ook op de hoezen waren ’Sierkannen’ gedrukt. Samen met de Leidse sleutels was dit het vignet van het bedrijf geworden.”

Eerste bewoner Professorenwijk
Begin jaren dertig begon de aanleg van het eerste buurtje in de Professorenwijk: de Petruskerk en de huizen eromheen. Herman Overdevest, geboren in 1918, draaide inmiddels mee in het familiebedrijf. “We hadden thuis afgesproken dat ik deze nieuwe wijk voor mijn rekening zou nemen. Ik weet nog heel goed dat de kerk en de huizen met die leuke erkers gebouwd werden. Op nummer 23 van de Zeemanlaan kwamen de eerste bewoners wonen: de familie Van der Werf. Die man is 99 jaar oud geworden. Op nummer 21 kwam de familie Bouter. Meneer Bouter was chef van C&A in Leiden. Dat gezin is later gaan wonen op de Van de Sande Bakhuijzenlaan 14. Toen de eerste bewoners hun huizen betrokken was er nog helemaal geen straat, alleen van de metalen platen. Met veel moeite kwam ik toch voor de deur met mijn kar met melkbussen.”
“De bouw van de Petruskerk was natuurlijk een enorm project van meerdere jaren. Ook daar had ik klanten: alle werklui moesten toch ook schaften. Aan de heiers, met stoommachines van 10 atmosfeer, stukadoors en metselaars verkocht ik hele en halve liters melk en chocolademelk. Ik ging ook de kerk in en de steigers op. Toen de kerk eindelijk klaar was in 1936 ben ik met een paar vrienden op de avond voor de officiële inwijding naar binnen geslopen en toen hebben wij vanaf de toren zelf alvast de kerk ingewijd; ik zal niet vertellen hoe.”

Italiaanse granietwerkers en Katwijkse vissers
In de jaren dertig groeide de wijk uit in oostelijke richting. Herman Overdevest trok mee met zijn melkkar. “Ja, ik heb alle huizen wel zien bouwen. Ik ontmoette natuurlijk de arbeiders van allerlei komaf. Die kochten ook wel eens wat bij me. Je had de Italiaanse granietwerkers voor de vloeren en de aanrechten. De metselaars kwamen opvallend vaak uit Katwijk. Door de werkeloosheid in de jaren dertig waren de werkeloze vissers zich op de bouw gaan richten. Natuurlijk ook veel timmerlieden en stukadoors. Zo herinner in mij onder andere aannemer Evert Halverhout, die later aan de Franchimontlaan is gaan wonen.”
“De grond werd bouwrijp gemaakt met grond die aangevoerd werd van de Joodse begraafplaats naast de molen De Valk. Dit deed onder andere firma Vollebrecht uit Oegstgeest. Als je goed keek, zag je vaak beenderen tussen de grond liggen.” Herman Overdevest slaagde erin om langzamerhand steeds meer klanten te krijgen. “Het waren een bepaald soort mensen die hier kwamen wonen. Logisch: het waren geen goedkope huizen.

Heb jij de vragenlijst al ingevuld?

16-2-2022 | Wat zijn jouw prioriteiten in de wijk? Laat het ons weten!
Onlangs ontvingen de leden van onze wijkvereniging een Wijk Update met daarin een oproep om mee te denken doormiddel van het invullen van een vragenlijst. De teller van het aantal leden dat de vragenlijst invulde staat op 27. Dat is een goed begin, maar dat kan beter. Daarom onder 'lees meer' nogmaals dat bericht en onderstaand de link maar de vragenlijst. Praat en denk mee! Invullen kan tot uiterlijk 23 februari 2022.

Naar de Vragenlijst

Advies (pdf)

Wat zijn jouw prioriteiten in de wijk? Laat het ons horen!
Tijdens de ALV van 2021 is afgesproken om invulling te geven aan de oproep om meer te focussen op belangenbehartiging. Daarover heeft de werkgroep Doelstelling/Belangenhehartiging een advies geschreven.
Dat advies vind je onder dit bericht.

Een van de stappen op weg naar de invulling van dat advies is, inzage krijgen in de wat de prioriteiten van de leden van onze vereniging zijn. Daarvoor is deze korte vragenlijst bedoeld.
Met de resultaten van de vragenlijst gaan we aan de slag! Dat kan zijn door het sturen van een vervolglijst of door het aangaan van het gesprek over een onderwerp. Daarover hoor je binnenkort meer.
Vind jij belangenbehartiging, naast de sociaal-culturele activiteiten, ook een belangrijke taak van de wijkvereniging? Vertel ons dan op welk vlak jij vindt dat de vereniging zich moet inzetten, bijvoorbeeld in het overleg met de gemeente.
De vragenlijst begint met een toelichting.
Namens het bestuur, bij voorbaat dank voor het invullen van de vragenlijst!
Klik op de link onder dit bericht om de vragenlijst in te vullen.

De schijnbeuk,een ‘beuk’ uit het zuidelijk halfrond

Door Rinny Kooi

Het voorjaar komt in stilte; met een fijner oor
Zou ik het breken , barsten, knallen horen
Waarmee de blaren uit hun schilden

Wie weet wat een schijnbeuk is? In lang niet alle boeken over bomen staat informatie over de schijnbeuk. Hij wordt wel in de dikke ‘Van Dale’ (veertiende herziene uitgave) vermeld: “een schijnbeuk is een meerstammige boom, die bij ons als heester voorkomt, met typerende vertakking, die vooral in de winter opvalt.” Deze omschrijving is zo gek nog niet. De schijnbeuk is een soort die relatief weinig wordt aangeplant. In onze wijk staan er slechts een paar. Ze groeien onder meer in de tuinen van de Burggravenlaan 46 en 38. Ook in de voortuin van Meijerskade 10 staat een mooi exemplaar (zie foto). In deze tuinen gaat het om de Arctische schijnbeuk, Nothofagus antartica (G. Forst.) Oersted).

Herkomst
De botanicus en natuuronderzoeker Joseph Banks (1743-1820) ging tussen 1768 en 1771 op expeditie met de ontdekkingsreiziger James Cook (1728- 1779). Deze expeditie voerde hen naar diverse continenten en had als doel om nog niet in kaart gebrachte gebieden in het zuiden van de Grote Oceaan te verkennen. Hij schreef over deze zuidelijke beuken (= schijnbeuken) in zijn reisverslag (J, Banks, 1769. The Endeavour Journal of Joseph Banks 1768-1771 (deel één).
Vertegenwoordigers van het geslacht Nothofagus groeien op alle zuidelijke continenten, behalve in Afrika. Lang geleden moeten er in Afrika ook uitgestrekte bossen van Nothofagussoorten zijn geweest. Nothofagussoorten hebben ook in Antartica gegroeid want daar zijn fossielen van vertegenwoordigers uit dit geslacht gevonden. Die zuidelijke verspreiding herinnert aan de periode dat die werelddelen nog met elkaar in contact stonden (tot ca. 160 miljoen jaar geleden) en het klimaat in die werelddelen nog anders was dan nu. Antartica was toen veel warmer dan tegenwoordig. (zie Colin Tudge, 2006. Het verborgen leven van bomen, Spectrum). De soort die in dit artikel speciale aandacht krijgt, Nothofagus antartica, hoort oorspronkelijk thuis in het zuiden van Zuid-Amerika, o.a. Vuurland. Deze soort is in 1840 voor het eerst ingevoerd in Engeland.

Schijnbeuk en beuk
Schijnbeuken uit het geslacht Nothofagus vertonen op het oog veel overeenkomst met de beuken uit het geslacht Fagus. De schijnbeuk vormt net als de beuk behaarde twijgen en bezit ook lenticellen. Een lenticel kan worden vergeleken met een huidmondje. Het is een kleine opening met een verdikte rand in de kurklaag (in de bast van bomen) van houtige planten. Via lenticellen vindt er gasuitwisseling plaats tussen de levende weefsels en de lucht en kunnen ook plaagorganismen een plant binnendringen (schimmels, insecten). De schijnbeuk vormt net als de beuk ook kantige noten; ze zijn erg klein. In een omhulsel zitten een aantal nootjes (2-7). De schijnbeuk werd jarenlang ingedeeld in de beukenfamilie, de Fagaceae. In werkelijkheid lijkt de schijnbeuk helemaal niet op de beuk. De ontwikkeling van de bolsters van beukennootjes verloopt anders dan die van de noten van de schijnbeuk. Ook recent genetisch onderzoek heeft uitgewezen dat de onderlinge verwantschap van de schijnbeuk en de beuk niet zo groot is. Daarom zijn de Nothofagus-soorten nu in een aparte, nog wel nauw verwante, familie geplaatst, de Nothofagaceae. De naam Nothofagus (vertaald betekent dat schijnbeuk) verwijst naar het feit dat men oorspronkelijk dacht dat de zuidelijke beuken echte beuken waren. Notho komt van het Griekse woord Nothos, onecht; fagus komt uit het Latijn en betekent beuk. De geslachtsnaam van beuken is Fagus.

Aanplant
Bij de aanleg van tuinen worden vaak willekeurig allerlei bomen aangeplant zonder dat men zich realiseert hoe groot zo’n boom kan worden. Na een aantal jaren later komt men vervolgens met een probleem te zitten. De boom wordt te groot en moet volgens de eigenaar (of buren) worden gekapt met alle ellende van dien (hoge kosten, kapvergunning aanvraag, protest tegen de kap enz.). Waarom wordt tijdens de aanleg van tuinen niet zorgvuldiger nagedacht over de keuze van de soort boom die wordt aangeplant. Waarom vraagt men zich niet af hoe groot een boom in korte of langere tijd kan worden, of hoeveel overlast een bepaalde soort kan geven (schaduw, afval van bladeren, hinderlijke vruchten enz.)? De schijnbeuk is een soort waar deze problemen zich niet vaak zullen voordoen. Het is een relatief kleine boom die uiterst geschikt is om te worden aangeplant in een tuin, zelfs in een kleine tuin. Hij wordt slechts ca. 6-8 meter hoog. In het land van herkomst kan deze soort overigens wel een hoogte van 25 meter bereiken.
De kroon is betrekkelijk open, en geeft daarom weinig schaduw. Ondanks deze voordelen is deze boom niet zo erg bekend en wordt hij daarom niet gekozen.

Wortel schieten
De Arctische schijnbeuk wordt in ons land soms als boom en soms als struik aangeplant. Het is een soort die vaak meerstammig is. Kwekers zorgen door hun snoeiactiviteiten er voor dat de jonge planten zich tot een boom met slechts één stam kan ontwikkelen maar de ontwikkeling kan ook beperkt worden tot die van een struik. Als de onderste takken van zo’n struik langdurig met de grond in aanraking komen gaan deze spontaan wortel schieten en ontstaat er een ‘schijnbeukcomplex’. Dat gedrag vertonen ook veel andere soorten bomen en heesters. In de Leidse Hortus Botanicus staat een echte Fagussoort, een treurbeuk, waarvan een tak ook langdurig met de grond in aanraking is geweest, en ook die tak heeft wortel geschoten.

Kenmerken
In het voorjaar, als de Arctische schijnbeuk uitbot, komen opvallend kleine gekartelde bladeren met mooie duidelijke nerven te voorschijn. Het uitbotten gaat in tegenstelling tot Morriën’s woorden “Zou ik het breken, barsten, knallen horen” niet met geluid gepaard. Er wordt dan wel een kruidige geur verspreid. Als de volgroeide bladeren worden gekneusd, ruiken ze naar kaneel. Er zijn meer dan 35 soorten schijnbeuken. Veel soorten blijven in de winter groen. Dat geldt niet voor de Arctische schijnbeuk. Daarvan worden de bladeren in de herfst goudgeel waarna ze afvallen. Gedurende het hele jaar door, maar vooral in de winter, is de ragfijne horizontale vertakking van de boom goed te zien. In het voorjaar bloeit de Arctische schijnbeuk onopvallend. Er worden zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen gevormd; veel minder vrouwelijke dan mannelijke. Deze soort groeit snel en is daardoor kwetsbaar voor ruk- en valwinden. Het kan zomaar gebeuren, dat tijdens een stevige storm een takdeel los scheurt. Het is daarom verstandig deze soort op een beschutte plaats te poten. De schijnbeuk in de voortuin van Meijerskade 10 is ongeveer even oud als de berk in de tuin van nummer 14. Al is deze schijnbeuk een snelle groeier, tegen deze berk kan hij niet op. De Arctische schijnbeuk is een prachtige boom. Het is absoluut de moeite waard tijdens een wandeling door onze wijk eens een bezoek aan dit ‘boompje’ te brengen.

Lien Peltenburg

'Je hoefde de wijk bijna niet uit'

Mevrouw Van Mil (geboren in 1934), bij veel buurtgenoten beter bekend bij haar meisjesnaam Lien Peltenburg, woont al vanaf haar 12e jaar in de Professorenwijk. In die tijd is de wijk de spil van haar leefwereld geweest. Omgekeerd heeft zij veel bijgedragen aan het ‘wij-gevoel’ in de wijk. Zo was ze als kind actief in de muziekgroep van de buurt. De komst van haar eigen vier kinderen leidde tot 14 jaar lidmaatschap van de oudercommissie van de voormalige Don Bosco school aan de Franchimontlaan. Daarnaast troffen veel buurtgenoten haar dagelijks achter de toonbank van het eigen zuivelbedrijf.

Kind van de wijk
Toen het Veenendaalse bedrijf waar haar vader werkte in 1946 een fusie aanging met Zaalberg in Leiden, kwam het gezin van Lien Peltenburg terecht in de Van ’t Hoffstraat 33a. Vader kwam in dienst van Zaalberg. Ze herinnert zich een levendig buurtleven. “De toneelvereniging van de wijk gaf elk jaar een voorstelling in de Schouwburg of de Stadsgehoorzaal, meestal een blijspel in drie bedrijven. Daarin speelde bijvoorbeeld de dochter van de groenteboer, Corrie Berbee. Meneer Vitali, die in het dagelijks leven chauffeur was bij burgemeester Van Kinschot, vervulde ook op het toneel de butlerrol.” Zelf speelde Lien Peltenburg banjo in de muziekgroep van de wijk. Haar vader speelde daarin viool, een broer gitaar en de bekende herenkapper Jan Teske van de Van ’t Hoffstraat accordeon. “We oefenden bij ons thuis en dan zaten veel buurtgenoten onder het raam op het kozijn te luisteren. ”Bijna op elke straathoek was wel een winkel gevestigd en in veel straten ook nog vaak ‘gesloten huizen’, waar levensmiddelen vanuit de huiskamer werden verkocht. “Zelfs kleding kon je krijgen in de zaak van de dochter van Zirkzee, op de plaats waar nu het postkantoortje is. Je hoefde de wijk eigenlijk bijna niet uit. ”Door de vele ontmoetingsmogelijkheden liep Lien Peltenburg gemakkelijk overal binnen. “Je was het kind van de wijk”. Toen ze 17 jaar was, hielp ze in de zomervakantie zes weken mee met vakantiebezigheden voor de kleinere kinderen in de wijk. “Gezellig met de blauwe tram naar Katwijk en dan een ijsje, dat was toen het summum.”

Er was altijd genoeg hulp
In 1956 trouwde Lien Peltenburg vanuit het ouderlijk huis en vestigde zich met haar man op Van ’t Hoffstraat 19, waar ze een zuivelbedrijf begonnen: Van Mil. Dit groeide later uit tot een levensmiddelen zaak,vanaf 1970 gevestigd op de Van ’t Hoffstraat 33 en 33a, overgenomen van de heer De Vries. In de periode van 1957 tot 1965 kreeg ze drie zonen en een dochter. “Toen de kinderen klein waren, zaten ze in een kamer achter de winkel zodat ik een oogje in het zeil kon houden. Er was altijd genoeg hulp. Oudere kinderen van andere winkeliers,zoals visboer Swanenburg of bakker Raaphorst, kwamen met de kleintjes spelen of namen ze mee naar buiten.” Toen de kinderen groter werden, bracht Lien van Mil hen nog voor de opening van de winkel naar school. “Mijn zus Toos hielp in de winkel en met oppassen.” Er waren ook veel speelmogelijkheden. In de speeltuin vlakbij buurthuis ’t Profje paste de oude heer Beversluis op de kinderen. De heer Kleer, die timmerman was, zorgde voor de nodige reparaties in de speeltuin. “Toen de kinderen groter werden, hielpen ze mee in de zaak. Terwijl de één de etalage deed, maakte de ander de vloer schoon.”

Oudercommissie
De kinderen gingen naar de katholieke Don Bosco-school, die vroeger op het Rapenburg was gevestigd, maar vanaf 1949 aan de Franchimontlaan in een nieuw houten gebouw. Ernaast, met de ingang aan de Lorentzkade, kwam kort daarna eenzelfde gebouw voor de openbare Lorentzschool. “Het was een zogenaamde Finse school, waarvan de bedoeling was dat hij maar 25 jaar zou bestaan. Het zag er van binnen keurig uit en er stond een mooi groot aquarium in de hal.” De Don Bosco-school was aanvankelijk alleen een jongenschool, maar vanaf 1953 konden er ook meisjes naar toe. Er bevond zich ook een kleuterschool in het gebouw. “Daar was wel een tussendeur naar toe vanuit de lagere school, maar die zat altijd dicht. Je moest dan omlopen naar de ingang in de Beyerincklaan.” Toen in 1963 haar oudste zoon naar school ging, besloot Lien van Mil toe te treden tot de oudercommissie. Daarin bleef zij maar liefst veertien jaar actief, tot haar kinderen van school af waren: “Dan ging je gewoon met je kind mee ”. Dat was wel een lange tijd, maar het werk hield, vergeleken met nu, toen nog niet zoveel in. “Wat vergaderen, met de kinderen naar de boerderij, organiseren van Sinterklaasfeesten, de nodige schoolreisjes en wat hulp aan kinderen die moeite met lezen hadden. De verhouding met de leerkrachten was heel harmonieus, maar je hoorde niet zoveel over wat er in de klas gebeurde zoals ik nu bij mijn kleinkinderen zie. Er was in die tijd eigenlijk weinig ouderhulp nodig. ” Er zaten veel kinderen in de klas, zoals bijna alle lagere scholen in die tijd. Er waren nou eenmaal veel kinderen, ook in de Professoren- en Burgemeesterswijk. “Maar de school had ook een heel goede naam. Er bestond zelfs een wachtlijst voor toelating. Maar als je op de Fatima kleuterschool had gezeten van de zusters van het Levendaal, dan kon je wel automatisch naar de Don Bosco.”

Aanpakken en doorgaan
Omdat na 25 jaar de school afgebroken zou worden, werd er begin jaren zeventig met de afbouw van klassen begonnen, tegen de zin van veel wijkbewoners. “Er had eigenlijk een stenen school op die plaats moeten komen, zo vonden wij.” De leden van de oudercommissie haalden overal handtekeningen op, tot in Voorschoten toe, maar het mocht niet baten. In 1978 kreeg de school een andere bestemming. Aanvankelijk kwam er een speciale school voor moeilijk lerende kinderen in het gebouw en later maakte het Rijnlands Instituut Detailhandel gebruik van enkele lokalen. “Maar in die tijd kwam ook vandalisme op. Zo werden er bijvoorbeeld stukjes papier in de roosters aangestoken. Het gebouw brandde af in het begin van de jaren tachtig. ”Het vuur om voor een school te ijveren was bij Lien van Mil echter niet gedoofd. Toen haar zoons de detailhandelschool bezochten die allerlei vestigingen verspreid over heel Leiden had, bestookte zij het Ministerie van Onderwijs met brieven en telefoontjes. Samen met anderen bereikte ze het doel: één centraal schoolgebouw. “Aanpakken en doorgaan is mijn devies. Is er één school afgebroken dan probeer ik een andere weer op te bouwen.”

Blijvende band met de buurt
In 1990 stopte het echtpaar van Mil met de winkel in de Van ’t Hofffstraat. Ze verhuisden naar de Buys Ballotstraat, daar vlak bij. De band met de buurt bleef en haar activiteiten ook. Lien van Mil is al 35 jaar lid van het koor van de St.Petruskerk en heeft samen met de secretaresse van het koor een boek over het koor gemaakt, toen het 20 jaar bestond. De laatste zes jaar regelt zij de zaalverhuur van de kerk. “Op straat word ik vaak gegroet door kinderen van bekenden van vroeger die ook in de wijk zijn blijven wonen. Mijn jongste zoon is in de Stieltjesstraat gaan wonen, in het huis van zijn oma, mijn moeder. Mijn kleinkinderen halen wij af en toe op van de St.Jo-sephschool aan de Oppenheimstraat. Zo zie je maar: de liefde voor de wijk bestaat ook bij jongere generaties.

Ouderencontact bestaat 10 jaar

27 november 2023 : Ouderencontact viert hun 10 jarig bestaan.
Klik de link hieronder voor de februari nieuwsbrief.

Tien jaar Ouderencontact Profburgwijk (pdf)

Op 8 februari komt Els de Baan ons over Mode in de jaren zestig vertellen en de week erna Hans Blom over de geschiedenis van zijn familie van vaderszijde (15 februari). 22 en 29 februari is er koffie in de Tuin van de Smid omdat Trigon dan niet beschikbaar is.

Maart start met een Nieuwsgroep (7 maart).

Kunst over de Vloer Save the Date

Op zondag 5 november 2017 is alweer de negende editie van Kunst over de Vloer. Dit is een evenement waarbij in ongeveer tien woonhuizen in onze wijk optredens worden verzorgd door artiesten en musici. De optredens vinden plaats bij mensen thuis, het zijn letterlijk huiskamerconcerten.

Hierdoor is er direct contact tussen musici en bezoekers mogelijk en bovendien is het ook zeer gezellig om samen met wijkgenoten te genieten van muziek. De optredens zijn bedoeld voor iedereen, jong en oud. Ook dit jaar wordt er weer een leuke kindervoorstelling georganiseerd.
Start
Het comité van vrijwilligers is al gestart met de voorbereidingen voor deze negende editie. Joeki van Etteger heeft al jaren ervaring en weet op uitstekende wijze de bezoekers te registreren en in te delen voor de verschillende concerten. Ward Assmann is ook dit jaar bereid de programmering voor zijn rekening te nemen. In de editie van 2015 had hij een heel verrassend en gevarieerd programma samengesteld. Francis van der Rijst is nieuw in het comité en zal de contacten met de huiskamers voor haar rekening nemen.
Sponsors
Als bestuur zorgen we voor de communicatie voor het evenement en hebben we de taak om financiering te vinden. Dat laatste is altijd weer een lastige opgave. Daarom zijn we heel blij dat Gijs de Kok van RE/MAX Makelaarsgilde Leiden net als in 2015 bereid is om op te treden als één van de twee hoofdsponsors. Naar de tweede hoofdsponsor zijn we nog hard op zoek. We hebben een heel aantrekkelijk sponsorpakket, dus als u interesse hebt, mail: voorzitter@profburgwijk.nl
Verder zijn we in gesprek met een aantal fondsen. Het lijkt erop dat de fondsen kritisch kijken naar de aanvragen die ze ontvangen, maar we hopen van harte dat zij aan dit prachtige evenement willen bijdragen. Uiteraard zal ook de Wijkvereniging zelf bijdragen, onder meer uit de reserveringen die we voor dit evenement hebben gemaakt. Ook worden er inkomsten verwacht uit de entreegelden.

Kortom: wij hebben er alle vertrouwen in en we hopen dat we u op zondag 5 november 2017 bij één of meerdere concerten van Kunst over de Vloer mogen verwelkomen. Het wordt zeker weer een fantastische editie. Wij rekenen op uw komst!

Die fantastische seringenboom

Door Rinny Kooi

De maan is al boven de seringen;
De stralen hellen de kruinen langs...
De nachtegaal houdt zich stil van zingen
Tot de hof verlucht staat van haar glans.

P.C. Boutens (1870-1943)in ‘Liederen van Isoude’ (1921)

Binnenkort bloeit de seringenboom weer. Ik kan mij er nu al op verheugen. Ik associeer hem met het voorjaar. Gelukkig is hij op allerlei plaatsen aangeplant, bijvoorbeeld in het openbaar groen in de Verdamstraat voor de huizen 8-14. Daar staat een aantal prachtige seringenbomen (Syringa spp.) die lila bloempluimen vormen. Ik weet niet welk type sering in de Verdamstraat groeit en noem hem daarom Syringa spp.

Bloempluimen en geur
In Leiden woonde ik een aantal jaren in de Seringenstraat, in de Tuinstadwijk. Ik zeg altijd dat in een straat met de naam van een boom deze ook te vinden moet zijn. Gelukkig staat daar de sering in een aantal voortuinen en ook in het openbaar groen. Toen ik daar woonde was mijn achtertuin (ik had geen voortuin) te klein voor een seringenboom. Ik verhuisde naar de Meijerskade en kwam te wonen in een huis met een grote tuin. Snel heb ik daar een seringenboom aangeplant.

Kan men het meeste genieten van de bloemen of van de geur als de sering bloeit? De plant wordt erg gewaardeerd om zijn bloem die in sterk vertakte pluimen zit, waardoor er vaak meer dan één pluim tegelijkertijd bloeit. Als ik die geur van verre opsnuif, herken ik hem en weet ik dat er een exemplaar in de buurt staat. Altijd kijk ik dan waar hij groeit. Helaas is de seringenboom in mijn voortuin het afgelopen najaar fors gesnoeid maar gelukkig heb ik er nog één in de achtertuin.

Als de seringen bloeien is de Seringenberg in de Horsten tussen Voorschoten en Wassenaar de ‘lekkerste’ berg van de hele wereld! Die berg hebben we aan Prins Frederik, de broer van koning Willem III, te danken. Hij kocht het landgoed De Horsten in Wassenaar in 1816 en gaf opdracht tot het opwerpen van een 20 meter hoge heuvel, die beplant werd met seringen. In het paviljoen boven op de berg heeft koningin Wilhelmina ooit geschilderd. Het is nu een uitkijkpost, waar je in het voorjaar een prachtig uitzicht hebt over de ‘bloeiende berg’ en de omgeving.

Herkomst en verwanten
De geschiedenis van de sering gaat terug tot 1548. De Franse natuuronderzoeker Pierre Belon (1517–1564) ontdekte deze plant in Turkse tuinen in Constantinopel. De Vlaming Ogier Gisleen van Busbeke (ca 1522- 1592) beschreef de plantengroei van Klein-Azië. Hij reisde veel en heeft mogelijk rond 1562 de sering in Italië ingevoerd. Als gezant van de Duitse Keizer bracht hij de plant ook naar Boheemen (J. Brosse, 2010, Larousse des Arbres). De meest algemene (redelijk raszuivere) soort seringenboom is Syringa vulgaris L. Oorspronkelijk was ‘sering’ de volksnaam van de plant op Kreta. De geslachtsnaam Syringa is een LatiniSering van sering. Vulgaris komt van het Latijnse woord vulgus wat algemeen betekent (C.A. Backer, 2000. Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen). Het geslacht Syringa bevat ongeveer 30 soorten die in Azië en Zuidoost-Europa groeien. In West-Europa zijn diverse soorten seringen ingevoerd. Daar is veel mee gekweekt. Nu zijn er ca. 500 cultivars (J. Brosse, 2010, Larousse des Arbres). Vaak is niet te zeggen met welke soort we te maken hebben.

Ik heb al eerder in deze rubriek bij de vraag stilgestaan of we met een boom of een struik te maken hebben. De seringenboom wordt meestal ingedeeld bij de struiken. Gelukkig heeft deze boom of struik een naam met het woord ‘boom’ er in. Syringa vulgaris L. wordt 3 à 4 meter hoog. Soms groeit hij uit tot een boom van 7 tot 8 meter met slechts twee of drie stammen.

De seringenboom hoort thuis in de Olijffamilie, de Oleaceae. Daartoe behoren ook de gewone es (Fraxinus excelcior L), de winterjasmijn (Jasminum nudifl orim Lindl.), het Chinees klokje (Forsythiasoorten) en de wilde liguster (Ligustrum vulgare L.). Van deze soorten hoort alleen de gewone es hier van nature thuis. In de Olijffamilie zitten veel heerlijk geurende bomen en struiken. De woorden ‘De maan is al boven de seringen’ gelden als op een zwoele voorjaars- of zomeravond de sering, de jasmijn of de liguster bloeien en er buiten een overheerlijke geur hangt.

Dat bovengenoemde bomen en struiken tot de zelfde familie behoren, wordt ook herkend de rupsen van de uilvlinder (Craniophora ligustri ([D. &S.])) en de seringenmot (Gracillaria syringella Frabricius). Liguster, gewone es en sering zijn voedselplanten van deze rupsen. Nauw verwante planten bevatten soms dezelfde specifieke plantenstoff en die deze rupsen gebruiken om hun voedselplant goed te keuren. De rupsen van het seringenmotje leven in groepen bijeen, als ze klein zijn veroorzaken ze in het blad een blaasvormige bladmijn; later zitten ze in een omgeklapt stuk blad. Een sering heeft soms veel last van die rupsen.

Kweken van seringen
Sjoerd Kuyper (geb. 1952, schreef een kindergedichtje dat is opgenomen in G. Komrij ‘De Nederlandse kinderpoëzie in 1000 en enige gedichten’):

Ik leerde boom:
Een b, en dan twee
Rondjes. Zo oo.
Dan nog de m
En daar stond boom.

Dit gedichtje roept bij mij een jeugdherinnering op. Ik was nog jong, zo’n 6, 7 jaar oud, en kende al alle bomen rond mijn ouderlijk huis. Ik had nog geen idee met welke soorten ik te maken had. In de tuin van mijn ouders stond een struik van zo’n 50 cm hoogte. Mijn vader wilde dat als ‘onkruid’ verwijderen. Ik zei: “Nee, niet doen. Dat is een seringenboom”. De struik bleef dus staan. En toen ‘het meisje’ ca. 10 jaar oud was begon de plant te bloeien. Het was inderdaad een sering. Het kon ook niet anders want ik had zelf een scheut van die boom geplant. Een seringenboom vormt bij de wortel scheuten die vaak worden gebruikt voor de kweek van nieuwe bomen. Ik wist al heel vroeg dat scheuten met wortels kunnen uitgroeien tot nieuwe planten. Vraag mij niet wie mij dat had geleerd, ik wist het gewoon. Planten die zo worden gekweekt zien er net zo uit als de moederboom.

Plaag?
Een sering vormt doosvruchten met zaden. Na de bloei hangen ze lang in de boom. Als uit die zaden nieuwe planten ontstaan krijgen we exemplaren met andere kleuren dan de moederboom. In een stad zullen nieuwe exemplaren zelden op deze wijze opgroeien. Heel erg veel zaden worden daar niet gevormd en nog voor een kiemplant is uitgegroeid tot bloeiende plant is hij vaak al weggeschoff eld. Dit gebeurt wel in de vrije natuur, bijvoorbeeld in de duinen van Meijendel.

In de vrije natuur zou de sering zelfs de omringende vegetatie kunnen wegconcurreren (Weeda, E.J., R. Westra, Ch. Westra. & T. Westra, 1995. Nederlandse Oecologische Flora deel 1 t/m 5. Uitgave IVN, Vara & KNNV). Maar er zijn diverse andere bomen die nog veel grotere problemen opleveren. Wat dat betreft zouden hier nog wel meer seringen mogen worden aangeplant, zoals ik dat als jong meisje ook deed.

Mevr. Van de Poel

'Als wij in de grond spitten, vonden we soms nog botjes'

Mevrouw Van de Poel (1928) bewoont al 56 jaar een monumentaal huis onder de rook van de Petruskerk. Haar herinneringen geven een kleurrijk beeld van dit deel van de Professorenwijk vanaf de jaren vijftig. Ze vertelt levendig over de geschiedenis van het huis en de tuin en over de bijzondere manier waarop zij en haar man aan het huis zijn gekomen.
Haar band met het huis heeft een bijzondere oorsprong. Vader had in Oegstgeest een expeditiebedrijf. Rond 1935 kreeg hij twee opdrachten. Hij moest de grond van een kerkhof bij Molen de Valk uitgraven. Tegelijkertijd moest de polder waar de Professorenwijk gepland was opgehoogd worden. Hij besloot de twee klussen te combineren en de afgegraven grond rond Molen de Valk te gebruiken voor de ophoging. “Toen wij later in het huis kwamen wonen en in de tuin gingen spitten, vonden we soms botjes.”
“Mijn vader had de opdracht in de crisistijd gekregen en er bleek geen geld om hem uit te betalen. In plaats daarvan kreeg hij dit huis en verhuurde dat. Na ons huwelijk zijn mijn man en ik er in 1951 gaan wonen. Vanwege de woningnood golden er toen strenge regels. Wij waren verplicht om twee huurders te nemen. Een oude dame hielden we over van de vorige huurders en daar kwam een priester uit Limburg bij. Die studeerde hier wiskunde. Die dame is nog vaak oppas geweest voor ons eerste kind, tot zij stierf. De priester keerde na vier jaar terug naar Limburg. Nu hadden we volop de ruimte.” Dat kwam goed van pas want in tien jaar kreeg het echtpaar zeven kinderen.

KVP
Ze kreeg bijna alle kinderen thuis, met hulp van huisarts Wijdicks. “Alleen bij de eerste zou hij voor zijn huwelijk naar Brabant gaan. Hij raadde me aan om wonderolie te nemen om de bevalling te versnellen, zodat hij erbij kon zijn. Maar dat hielp niet. Na de eerste bevallingen was er dag en nacht kraamhulp en je mocht dagen in bed blijven rusten, heel anders dan nu.”
Haar man was vaak van huis, ook ‘s avonds. Hij was als jurist tien jaar repetitor en ging daarna in Den Haag werken bij het Instituut voor Bestuurswetenschappen. Tevens was hij voorzitter van de plaatselijke afdeling van de Katholieke Volkspartij (KVP), gemeenteraadslid namens die partij, actief in de padvinderij en koordirigent bij de Sint Willibrordkerk in Oegstgeest. Hij werd door de Leidse burgemeester Van Kinschot gevraagd om ‘chef kabinet’ te worden, een soort rechterhand van de burgemeester. Even later kwam de post van gemeentesecretaris vrij. Hoewel er een concurrent voor de functie was, werd hij gekozen, omdat de gemeenteraads-leden wisten wat ze aan hem hadden. “Dit ondanks het feit dat sommige leden zeiden niet op een katholiek te kunnen stemmen al vonden ze hem nog zo aardig.”

Meisje van Lidwina
Mevrouw Van de Poel had vanaf de jaren vijftig haar handen vol aan haar grote gezin. Ze beschikte alleen over een kleine wasmachine en ze breide en naaide de kleren voor haar kinderen zelf. “Maar in die tijd kon je nog gemakkelijk hulp krijgen. Aan de Zoeterwoudsesingel stond het Lidwinahuis. Dat was een kloosterhuis van nonnen dat als internaat voor zwakbegaafde voogdijmeisjes fungeerde. Dat waren meisjes die uit huis waren geplaatst. De nonnen gaven hen een huishoudelijke opleiding en hielden ze flink onder de plak. Met 17 jaar konden ze dan een dienstje nemen. Veel mensen hadden in die tijd een meisje van Lidwina, wij ook. Met 18 jaar konden ze zelfs voor dag en nacht in dienst komen.”

Zeepkist in de tram
Begin jaren vijftig woonden er vooral gezinnen met tienerkinderen rond de Petruskerk, maar al snel kwamen er meer gezinnen met jonge kinderen. Het buurgezin Van der Heijden telde zes kinderen van dezelfde leeftijd als die van haar eigen gezin en dat werden natuurlijk speelkameraadjes. Er was nog geen ventweg, de blauwe tram reed midden over de Lammenschansweg. Niemand had bijna nog een auto. Het gezin Van de Poel schafte er begin jaren zestig één aan, nadat de tramverbinding naar Den Haag werd opgeheven. Daarmee ging haar man naar zijn werk. De kinderen konden naar hartenlust op straat spelen, bijvoorbeeld met een zeepkist op wielen. “Op zondag nam mijn man de kinderen in de blauwe tram soms mee naar Katwijk. Dan stonden ze op het balkon, samen met die grote zeepkist. Daar konden ze de duinen mee af.”

Pruimtabak
“De huizen aan de Lammenschansweg hadden nog allemaal een kolenkachel. De kolenboer kwam aan huis, er zat er één in de Van der Waalstraat. Ook de melkboer kwam aan huis. Een koelkast had je nog niet, dus je kocht elke verse melk uit de bus. Je kon trouwens voor alle boodschappen in de buurt terecht. Behalve Nozeman was er toen ook nog slager Zwartjes. De kinderen kochten snoep bij bakkerij Tijsterman en gingen naar de kapper bij Verver, allebei in de Van der Waalstraat. Dat is de vader van de kapper die er nu nog zit. Er waren diverse kruideniers Van Mil, Janson, Van Schie en Juffermans en een viswinkel op de plaats waar nu Marthy’s Haarstudio zit. In de Buys Ballotstraat zat een fietsenmaker, de oude meneer Kloots. Hij pruimde tabak en spuugde het sap uit in een zinken bak. Schoenmaker Spierenburg zat in de Hugo de Vriesstraat op de hoek met de Van Bemmelenstraat.”

Zeven uur dienst
Er was in die tijd een grotere bezetting van de kerk in vergelijking met nu. “In de pastorie aan de Lorentzkade woonde een pastor en vier kapelaans. Die waren allemaal aan de Petruskerk verbonden. Nu is nog maar één pastor die in verschillende kerken fungeert en hier zelf niet woont. Er waren ook veel meer diensten dan nu. Op zondag begon de eerste al om zeven uur in de morgen. Daar ging ik altijd naar toe. Dan kon mijn man op de kinderen passen. Daarna stapte hij direct op de fiets naar Oegstgeest waar hij als dirigent in de katholieke kerk al om half negen het koor leidde. Het klokkengelui voor de vroege zondagsdienst van zeven uur kon overigens niet iedereen bekoren. Een professor die op de Lorentzkade woonde is zelfs gaan klagen. Uiteindelijk is hij om die reden verhuisd.”

Kapelaans op vrijersvoeten
In de jaren zestig veranderde de sfeer in kerk. “De kapelaans gingen op een gegeven moment op vrijersvoeten. Veel priesters traden uit in die jaren. De Petruskerk had voor de oorlog grote plannen gehad om een patronaatsgebouw aan de kerk vast te bouwen. Op dat moment was daar echter geen geld voor. Wel werd alvast de fundering gelegd. Kort na de oorlog was er nog steeds geen geld. In de jaren zestig veranderden de ideeën en het werd slechts een klein zaaltje. Er was toen een grote punt grond over. Dan woon je in een nette buurt, maar dat terrein werd als vuilnisbelt gebruikt. Mensen leegden daar hun cokesbakken. Er lagen oude aanrechten die mensen over hadden na verbouwingen. De kerk was het op een gegeven moment ook zat. Onze buurman, meneer Van der Heijden, zat in het kerkbestuur. Hij vroeg of wij interesse in die grond hadden. We mochten het niet kopen maar wel voor een symbolisch bedrag huren. Wel moest je dan overpad verlenen aan de buren. Later konden we de grond toch kopen. In het bijgekomen stuk tuin kom je soms stukken fundering tegen.”

Stieltjesstraat

Professor Thomas Joannes Stieltjes, hoogleraar differentiaal- en integraalrekening
Door Hans Elstgeest

In deze rubriek wordt steeds een professor, naar wie een straat uit de wijk vernoemd is, uitgelicht. Dit keer is dat Thomas Joannes Stieltjes. Zijn vader Thomas Joannes Stieltjes sr. (1819, Leuven) maakte in 1845 deel uit van het team van Luitenant der artillerie W. Staring, dat zich bezig houdt met het ontwerpen van een aantal scheepvaartkanalen in Overijssel. Eén daarvan is het Stieltjeskanaal (tussen Coevorden en Veenoord / Nieuw Amsterdam). Vader Stieltjes trouwde in 1851 met E. H. Heym. Zij kregen zeven kinderen onder wie Thomas Joannes Stieltjes jr. (29 december 1856). Hij is degene om wie het in dit artikel draait.

Thomas jr. startte zijn studie in 1873 op de Delftse Polytechnische School (TH). In plaats van het bezoeken van colleges, was hij meestal te vinden in de bibliotheek. Het gevolg daarvan was dat hij niet slaagde voor het propedeutisch examen. Thomas sr., bezorgd om deze situatie, nam daarom contact op met zijn vriend H.G. van de Sande Bakhuizen - directeur van de sterrenwacht te Leiden - wat zijn zoon in april 1877 een aanstelling als assistent astronomisch calculator aan diezelfde sterrenwacht opleverde.
Door zijn werk met hemellichaammechanica kwam Stieltjes in contact met Ch. Hermité uit Parijs. Zijn eerste brief aan hem was gedateerd 8 november 1882; de eerste in een reeks van meer dan vierhonderd brieven. (De laatste brief dateert van 15 december 1894, gericht aan Stieltjes, veertien dagen voor zijn dood.) In mei 1883 trouwde Stieltjes met Elizabeth Intveld. In dat zelfde jaar verving hij prof. F.J. vd Berg in Delft, die ziek was geworden, en gaf hij analytische en beschrijvende geometrie. Per 1 december nam hij ontslag aan de sterrenwacht om zich geheel op de wiskunde te kunnen storten.

Vervelende omstandigheden
Daarna volgde een periode van onzekerheid: er ligt eventueel een professoraat in het verschiet: (In een brief aan Hermité, 15- 1-1884) ‘Er is mij, een aantal dagen geleden, een hoogleraarschap aangeboden op de universiteit van Groningen. Ik heb het aanbod aangenomen en hoop er van enig nut te kunnen zijn. Ik heb in deze veel aan mijn oude werkgever Van de Sande Bakhuizen te danken. Eén dezer dagen zal mijn nominatie definitief zijn’... Maar (In een brief aan Hermité, 13-3-1884), ‘De Groningse faculteit heeft mij inderdaad als eerste aangewezen, de vacature in te vullen, maar de minister benoemde één van de andere gegadigden. Waarschijnlijk is de reden dat mijn loopbaan afwijkend was van de normale gang van zaken en dat ik niet in het bezit ben van een universitaire graad’. In mei 1884 ontmoette Hermité de Nederlandse wiskundehoogleraar Bierens de Haan tijdens de feestelijkheden van het vijfhonderdjarig bestaan van de universiteit van Edinburgh. Er werd onder meer gesproken over de vervelende omstandigheden waarin Stieltjes verkeerde. Tijdens dit gesprek bleek dat de verlening van een eredoctoraat voor Stieltjes binnen handbereik lag en een maand later werd hem dit eredoctoraat in de wis- en sterrenkunde verleend door de universiteit van Leiden.

Kettingbreuken
Op uitnodiging van Hermité vertrok Stieltjes naar Parijs in april 1885, waar hij in 1886 alsnog promoveerde aan de Sorbonne op het proefschrift Sur les series semi-convergentes. Terstond werd hij belast met het geven van colleges aan de universiteit van Toulouse. Drie jaar later werd Stieltjes aangesteld als professor Differentiaal/Integraal Rekenen aan de faculteit van wetenschappen aldaar. In deze tijd schreef hij voornamelijk over kettingbreuken, getallentheorie en analyse. Op 18 juni 1894 werd een overzicht van zijn meest belangrijke geschrift gepubliceerd in de Comptes Rendus de Académie des Sciences: Recherches sur les fractions continues. Een uitgebreide versie van dit geschrift stond gepubliceerd in de Annales de la Faculté des siences de Toulouse in 1894/95. Dit artikel, waarin hij de Riemann / Stieltjes-integraal introduceerde werd beloond met een prijs van de Académie des Sciences. Op 31 december 1894 overleed Stieltjes in Toulouse op 38-jarige leeftijd. Zijn lichaam werd op 2 januari 1895 begraven op de begraafplaats van Terre Cabade in Toulouse. Stieltjes behoort, onder meer samen met Simon Stevin en Ludolph van Ceulen, tot de grote wiskundigen die ons land heeft voortgebracht.

Beroemde vader
De vader van ‘onze’ professor heeft een rol gespeeld bij de aanleg van de haven van Rotterdam. Zijn carrière in vogelvlucht: in 1866 bedankte Stieltjes sr., voor een professoraat in wegen- en bruggenbouw aan de Polytechnische school te Delft. Hij ging wel in op de benoeming tot lid van de Kon. Akademie van Wetenschappen en deed daar enkele ‘Mededelingen’ over de eventuele droogmaking van gedeelten van de Zuiderzee (IJsselmeer). In 1872 benoemde de Rotterdamse Handelsvereeniging Stieltjes sr. tot technisch adviseur en begon de aanleg van een nieuw havengebied. Op het Noordereiland te Rotterdam staat een gedenkteken dat daaraan herinnert (zie foto). In 1874, bij speciale gelegenheid, werd hij door de Leidse academie tot doctor h.c. in de wis- en natuurkunde benoemd. Senior overleed te Rotterdam op 23 juni 1878.

Hier kunt u winkels, bedrijven en zzp'ers vinden die in onze wijk gevestigd zijn of wonen. Het is een groeiend document en we hebben uw hulp hierbij nodig.

Ligt uw bedrijf in onze wijk
Bent u zzp'er in onze wijk
Geef aub aanvullingen of wijzigingen door op:
webmaster@profburgwijk.nl

Advocatuur
Auto - Rijopleiding
Coaching en Cursussen
Communicatie
Fietsen
Financiën
Fotografie
Gezondheid
Hair en Beauty
Klus - Bouw - Onderhoud
Kunst - Cultuur - Grafisch - Design
Makelaar - Hypotheek
Meubelmaker
Organisatie
Reisorganisatie
Tuinen
Uitvaart
Voeding en gewicht
Winkels
Yoga - Fitness - Fysio - Therapie - Massage

Kunst over de Vloer 5 november 2017

11.2017 : Kunst over de Vloer: een fantastisch muziekevenement in de huiskamers van onze wijk.
Kijk bij lees meer filmpjes.
Kunst over de Vloer wordt mede mogelijk gemaakt door Gijs de Kok van RE/MAX Makelaarsgilde.

Artikel Leidsch Dagblad (pdf)

Hockeyveld uit de lucht (drone-opname MP Videoproducties)

Vrienden van het Roomburgerpark ontevreden over participatietraject

26-11-2019 | De Vrienden van het Roomburgerpark die er naar streven het Roomburgerpark groen te houden kunnen zich niet vinden in de door het college vastgestelde participatietraject. Volgens hen worden wijkvertegenwoordigers aan de kant geschoven.
U vindt hier hun persbericht hierover.

Algemene Ledenvergadering 2024

10.03.2024 :
Beste buurtbewoners, geachte leden,
Met groot enthousiasme nodigen wij je uit voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering (ALV) en wijkborrel van de Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk! Dit is de kans om samen met de anderen uit de wijk de plannen van de wijkvereniging te horen en natuurlijk, om elkaar beter te leren kennen onder het genot van een drankje.

Nog geen lid? Dat kan ter plekke geregeld worden (een lidmaatschap kost € 10,00 per jaar).

Wanneer: Noteer alvast in jouw agenda: Woensdag 27 maart 2024
Aanvang: 19.00 uur wijkborrel, 20.00 uur start ALV
Waar: Clubhuis Cronestein (bij Trigon), Cronesteinkade 19

Tijdens de ALV zullen we samen kijken naar het jaarverslag van 2023, het financieel overzicht en de plannen voor 2024. Jouw inbreng is hierbij zeer welkom, en we hopen dan ook op jouw aanwezigheid en deelname.
Scroll naar beneden voor de stukken.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Agenda ALV

1. Opening en vaststelling agenda

2. Mededelingen en ingekomen stukken

3. Notulen Algemene Ledenvergadering 18 april 2023: ter goedkeuring

4. Jaarverslag 2023: ter kennisname

5. Financieel jaarverslag 2023 en verslag kascontrolecommissie

6. Décharge bestuur

7. Verkiezing kascontrolecommissie

8. Bestuursverkiezing: overdracht voorzitterschap, aftreden en benoeming nieuwe bestuursleden

9. Jaarplan 2024

10. Begroting 2024

11. Rondvraag en Sluiting

We kijken ernaar uit jou te verwelkomen op 27 maart!

Met vriendelijke groeten,

Namens het wijkbestuur van de Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk

Tamme Kastanje

Door Rinny Kooi

...die te draghen plehet
Vrucht die castanien heet,
Die sijn wel smakende ende heet,
Ende maken goeden mont:
Die sijn si goet in winter stont,
Want si den maghen meten wine
Gheven macht verhit te sine.

Jacob van Maerlant (13e eeuw)
in Der Naturen bloeme

Op 10 oktober 2007 ontdekte ik tot mijn vreugde dat de Tamme kastanje (Castanea sativa Mill.) bij de Disselbrug ontwikkelde vruchten produceerde. Niet veel maar toch! En ik was niet de enige die ze ontdekte. De volgende dag vond ook Chaja Girard goed ontwikkelde kastanjes. Omdat deze boom nooit goede kastanjes levert zegt men dat hij steriel is.

Klimaat
In het voorjaar vormt deze boom nieuwe loten waarop relatief laat in het seizoen de bloemen, de katjes, verschijnen. Aan de basis, dicht bij de twijg, zitten enkele vrouwelijke bloemen; de andere zijn de mannelijke. De wind zorgt voor de bestuiving. Nu hield ik al langer de tamme kastanjes in Leiden en omgeving in de gaten. Ik had nooit goede vruchten gevonden. Dat verbaasde mij niet omdat Weeda et al.(1995) in de Nederlandse Oecologische Flora schrijven: 'Goede vruchtzetting treedt voornamelijk op in de zuidhelft van ons land'. In het boek Bomen in de buurt dat Jos Versteegen en ik in 2006 publiceerden staat op blz. 107 dat een buurtbewoner mij in juni 2004 vertelde dat hij al 74 jaar heeft waargenomen dat die boom geen goede kastanjes produceert. Dat verklaart natuurlijk mijn vreugde op 10 oktober. Toen ik het de bewuste buurtbewoner vertelde vond ook hij enkele goede kastanjes. Is dit de eerste keer dat de boom kastanjes produceert? Waarschijnlijk niet, want enkele dagen later vertelde de heer P. Verhoog, medewerker groen bij de gemeente Leiden, dat hij vroeger ook goede kastanjes onder de boom had gevonden. De vondst van de kastanjes blijft bijzonder. Tamme kastanjes hebben een warme periode nodig voor de ontwikkeling van de vruchten. In Nederland is het vaak te koud. In augustus las ik al via het internet dat er dit jaar door de hogere omgevingstemperatuur kans zou zijn dat tamme kastanjes, die nooit goede vruchten produceren, het wel zouden doen. Voor mij was dat een reden om extra op te letten. Toen onze wijkbewoner Helias Udo de Haes mij naar de kastanjes zag zoeken vertelde hij dat hij ze zoín 55 jaar geleden in Zeist al had verzameld. En de bomendeskundige uit Amsterdam, prof. J. Lever, vertelde mij onlangs dat hij in Amsterdam jaarlijks goede vruchten vindt. Ik twijfel nu aan de tekst van Weeda et al. Volgens mij wordt de ontwikkeling van de kastanjes beÔnvloedt door de standplaats, het locale klimaat en de erfelijke aanleg. Sommige bomen vormen waarschijnlijk kastanjes bij een lagere temperatuur dan andere.

Aanplant 'foutje'
Begin 2000 zijn er langs de van Vollenhovenkade enkele jonge bomen ëin groepjes van drie soortgenotení aangeplant, onder meer tamme kastanjes tegenover de Moddermanstraat. Helaas, er is er ëeen foutjeí gemaakt. Er staan twee kastanjes en één okkernoot. Ik ben benieuwd of de kastanjes niet door de okkernoot, een snelle groeier, worden weggeconcurreerd. En kunnen ze tegen de plantaardige stof juglon die in de bodem onder de okkernoot wordt gevormd (zie de wijkkrant van september 2007)? In het najaar van 2007 vormden deze bomen al bolsters met daarin onontwikkelde kastanjes. Dat de okkernoot per on geluk in het groepje tamme kastanjes is terecht gekomen is als het ware symbolisch. Beide soorten zijn door de Romeinen ingevoerd. De tamme kastanje hoort thuis in Zuid- en Midden-Europa, Klein Azië, de Kaukasus, de Kaspische zee en Algarije.

Oude omvangrijke kastanjes
In Europa zijn er diverse tamelijk oude en dikke tamme kastanjes. Op Sicilië groeit een kastanje (zie A. Lewington & E. Parker (2000) in ëEeuwenoude bomení) die al oud was toen Plato (ca. 428-348 v. Chr.) leefde. Het verhaal gaat dat Giovanna, koningin van Aragon, in 1308 met honderd ruiters tijdens een zware onweersbui eronder schuilde. In 1770 was de omtrek 68 m. In de loop der eeuwen is de boom hol geworden; er is zelfs een woning in die boom geweest. In 1865 was de boom opgesplitst in vijf delen waarvan er nu nog drie leven die 3,5 tot 4,5 m van elkaar verwijderd zijn. In Pont líAbbÈ (Frankrijk) is een 800-1000 jaar oud exemplaar met een omtrek van 14,10 m (J. Pater (2006) in ëMonumentale bomen in Europaí). De oudste en dikste (holle) tamme kastanje (ca 450 jaar, omtrek ca 8,50 m) in Nederland staat in de Heerlijkheid Beek nabij Nijmegen en heeft de bijnaam de Kabouterboom. Deze kastanje is al een paar keer in brand gestoken, onder meer in 2005. Het lijkt er op dat de boom ook deze laatste aanval heeft overleefd.
Onze boom bij de Disselbrug is een jonge kleine tamme kastanje van 80-100 jaren oud, maar hij behoort daarmee wel tot de oudste bomen van onze wijk. Ik wilde hem opmeten maar dat leverde problemen op. De boom had vroeger aan één zijde een dikke tak die er af is gebroken. Op ca 1,30 meter hoogte zit nu een lidteken. Daar is de omtrek 2,52 m. Ik vermoed dat de stam op die plaats vroeger veel dikker was. 50 cm hoger is de omtrek slechts 2,16 m. Ik weet niet of deze boom oud zal worden. Op de plaats van het lidteken zijn insecten (kevers?) aan het knagen gegaan. Daaraan behoeft de boom niet onmiddellijk te overlijden. Een nauwe verwant, de Amerikaanse kastanje, Castanea dentata, is ook in ons land ingeveord. Die soort heeft in Amerika en ook bij ons - heel erg te lijden van de schimmel Endothia parasitica. Deze schimmel, die ook onze tamme kastanje kan aanvallen, vormt een veel grotere bedreiging dan de kevers.

Lekkere vrucht
Castanea is het Latijnse woord voor kastanje; sativa betekent gekweekt. De tamme kastanje behoort tot de napjesdragers familie, de Fagaceae en is geen nauwe verwant van de paardenkastanje. Deze laatste hoort thuis in de Zeepboomfamilie, de Sapindaceae. Sommige mensen vinden dat de vruchten van beide kastanjes op elkaar lijken; dat is betrekkelijk. Beide zijn roodbruin. De verse vrucht van de paardenkastanje is glimmend en die van de tamme niet. De laatste heeft een pluizig puntje dat herinnert aan de stempel en de stijl van het bloemetje waaruit hij is ontstaan. In de uiterst stekelige bolster van de tamme kastanje worden vaak drie vruchten naast elkaar gevormd. Later kun je amper zien dat ze er met zijn drieÎn inzaten. De stekelige bolster van de paardenkastanje bevat lang niet altijd drie vruchten en ze zitten er ook anders in. Als ze met zijn tweeÎn of met zijn drieÎn in een bolster zaten zijn ze voor een deel afgeplat. Deze kastanjes smaken bitter. Die van de tamme zijn heel lekker en zijn rond de kerst in de groentewinkels volop te koop. Die kastanjes zijn waarschijnlijk uit zuidelijke landen ingevoerd waar ze groter en zoeter worden dan hier. Of Jacob van Maerlant zelf kastanjes heeft gezocht weet ik niet. In zijn tijd groeide de boom lang niet overal. Ook ik houd wel van zoín versnapering bij een glas wijn. De door mij verzamelde kastanjes eet ik echter niet op. Die zitten al in een potje met aarde in de hoop dat ze gaan kiemen.

Frans Raaphorst

'Als je vader bakker, werd je dat ook'

Met pijn in het hart heeft Frans Raaphorst junior (1977) zijn werk in het familiebedrijf verwisseld voor een loopbaan als docent brood en banket aan het ROC in Leiderdorp. Hij blikt terug op het intensieve bakkersbestaan van drie voorgaande generaties Raaphorst en op zijn overwegingen om een andere weg in te slaan.
“Mijn overgrootvader begon in 1901 met een bakkerij in de Pasteurstraat. Het ging hem goed en hij had ambities voor zijn drie zoons.” In die tijd leerde je het vak gewoon van een andere bakker, er was nog geen opleiding zoals nu. In 1935 kocht hij een huis met winkel in de Tesselschadestraat in de Morswijk. Die was eerst bestemd voor zijn zoon Frans, maar ging uiteindelijk naar de oudste, Jan. “Mijn opa Frans ging toen in 1936 naar de Van ’t Hoffstraat, waar de woningen met winkel net klaar waren. Hij ging er met mijn oma boven wonen. Het gezin breidde zich later uit tot vijf kinderen. In die tijd kon je als zelfstandige nog goed aan de slag komen. De winkel was kleiner dan nu en er waren nog geen machines dus je hoefde niet zoveel te investeren. Wel was het hard werken en weinig verdienen. Mijn vader Frans kwam na een bakkersopleiding op de Bisschoppelijke Nijverheidsschool in 1959 al op zijn veertiende in de zaak. Ook mijn oom Jan werkte in de bakkerij en zijn vrouw Truus samen met mijn oma in de winkel. Dat was allemaal heel vanzelfsprekend. Als je vader bakker was, werd je dat ook.”

‘Nachtwerk is voor ongedierte’
“De werkdag van mijn opa en later van mijn oom en mijn vader begon altijd om 12 uur ’s nachts. Het hele bakproces duurde tot ongeveer 7 uur ’s ochtends. Er waren nog geen kneedmachines, ze kneedden het brood op eigen spierkracht in een trog. Het was koud in de bakkerij en in de winter duurde het rijzen twee keer zo lang als in de zomer. In de morgen gingen ze brood rondbrengen in de wijk, om 1 uur warm eten, daarna nog koekjes maken en de rest van de middag en het begin van de avond slapen. Mijn oom zei altijd als grap: ‘Nachtwerk is voor ongedierte’. “Toch waren ze allemaal verknocht aan hun vak. Mijn oom is er eens zeven jaar uitgeweest en bij een baas gaan werken. Maar hij miste het bakkersvak en het eigen baas zijn en kwam toch weer terug. Ook mijn opa miste het toen hij met pensioen ging in 1978. Mijn tante Truus en later mijn moeder hielpen, naast de zorg voor het gezin, ook altijd mee in de bakkerij. Dat betekende wel dat er weinig tijd voor een sociaal leven was. Mijn oom en mijn vader hadden een hekel aan verjaardagen omdat ze dan al snel weer aan het werk moesten. Alleen op zaterdagavond hadden ze vrij. Mijn ouders konden op zaterdag niet langs de lijn staan als ik voetbalde.” Net als de vele andere winkeliers in de Professorenwijk hadden ze nauwelijks tijd voor omgang met anderen buiten de directe familiekring. Wel waren de verschillende winkeliers in de Van ‘t Hoffstraat klant bij elkaar. “Mijn opa liet zich bijvoorbeeld knippen bij kapper Jan Teske en rookte daar Willem II sigaren die Teske speciaal voor hem had gekocht.”

Op de pof
De werkdagen bleven hetzelfde, maar de bakkerij maakte wisselende tijden mee. “In de oorlog werd er veel op afbetaling gekocht. Als mijn opa brood ging rondbrengen, werd er soms in natura betaald. Na de oorlog kochten veel mensen nog op de pof. Ze konden pas betalen als ze hun weekloon kregen.” In de wijk woonden toen ook veel mensen die niet zoveel geld hadden. Zij waren bijvoorbeeld arbeiders die hun woning hadden gekregen van een aannemer die hun loon in de crisistijd niet had kunnen uitbetalen. In de periode na de oorlog was kerkelijke gezindte bepalend voor de klandizie. “De katholieke klanten gingen altijd naar Raaphorst, de protestanten naar Kallenberg.” De bakkerij kende toen nog maar twee soorten brood en twee verschillende soorten gebakjes. Een stukje witbrood met aardbeien was al een delicatesse. “Als je dat at, had je status.”
In de jaren zestig en zeventig kreeg de ambachtelijke bakkerij concurrentie van de Leidse Broodfabriek (LBF). Het witte King Corn brood raakte in trek. Pas in de jaren tachtig kreeg de bakkerij de wind in de zeilen. “Door de komst van machines was er meer variatie in soorten gebak en brood mogelijk. Steeds meer mensen wilden graag ambachtelijk brood. In de winkel is het de laatste jaren alleen maar drukker geworden. Kneden kost nu minder tijd, maar door die diversiteit aan brood en gebakssoorten zijn de werktijden bijna gelijk gebleven.”

Bakkersbloed
Zelf kwam Frans junior in 1999 in de zaak na een banketbakkersopleiding in Noordwijk. Kort daarna haalde hij ook zijn brooddiploma. Hij werkte drie dagen ‘s nachts en twee dagen overdag. De laatste jaren werkte hij drie dagen als docent aan het ROC. Toen hij door de pensionering van een collega de kans kreeg op een volledige baan stond hij voor een moeilijke keuze. “In het onderwijs zit veel afwisseling en je bent jezelf altijd aan het ontwikkelen. In de bakkerij is veel routine. Vroeger vond men het gewoon dat je nooit weg kon, maar ik verlangde naar meer vrije tijd en een sociaal leven. Maar ik vind het wel een mooi vak, en ik had een droom om een nieuw soort open bakkerij te beginnen waar de klanten naar het maken van banket kunnen kijken.
Van banketbakken kun je wel even weglopen om klanten te helpen.” De noodzaak tot hoge investeringen en het gebrek aan andere opvolgers in de familie gaven uiteindelijk de doorslag. “Mijn vriendin werkt in de zorg, mijn zus is fysiotherapeut en mijn broer zit in de beveiliging. Ik ben de enige met bakkersbloed. Als ik rondloop in de lege bakkerij heb ik een verdrietig gevoel, maar nu geef ik kennis door en mag ik ook meedenken met de inhoud van het onderwijs.”
Intussen zijn er nieuwe ontwikkelingen. De brancheorganisatie van meelfabrieken en bakkers helpt jonge bakkers met investeringen. Er is een nieuwe supermarktketen in opkomst met de formule van ‘veel zelfstandigen onder één dak’. Dat geeft in de toekomst misschien de mogelijkheid om ambachtelijk te bakken en toch tijd over te houden voor een sociaal leven.

Afval dat naast de container is gedumpt. (foto RBF)

Overlast in de wijk? Meld het bij de gemeente!

20-12-2020 | Overlast in de wijk? De gemeente biedt verschillende mogelijkheden om zaken die aandacht vragen te melden. Denk aan volle containers of gedumpt afval, melding groen, overlast van personen of horeca.
Maak er gebruik van en doe er wat aan!

Meldingsformulier

Voorbeelden van meldingen die snel worden opgepakt zijn, containers die vol zijn of afval dat naast de container is gedumpt. De gemeente heeft teams die dit soort zaken indien mogelijk dezelfde dag nog oplossen.
Maandelijks is er meldingenoverleg tussen beheer, wijkregie, handhaving en wijkagent op basis van de meldingen van de afgelopen maand. Het overleg is om zaken te bespreken die vaker terugkomen en/of opvallen. Dat leidt tot (gezamenlijke) afspraken, het ondernemen van acties en het opvolgen daarvan. Daarom is het van belang te blijven melden.
Meldingen voor beheer, groen en overlast kunnen het best via het Klantcontactcentrum worden gedaan:
Telefoon: 14071
Whatsapp: 06 - 1445 9375
Meldingsformulier op deze website

Nieuwbouw en verkeersproef Oppenheimstraat

In het voorjaar van 2013 werd duidelijk dat er plannen zijn voor een nieuwbouwproject op de plaats van de voormalige St. Josephschool aan de Oppenheimstraat.
Wij zien uw reactie in het onderstaande reactievenster graag tegemoet.

2013 Bouwplan Oppenheimstraat 2de fase (pdf)
2013 juli Reactie naar aanleiding van eerste briefing gemeente (pdf)
2013 oktober Brief aan Raadscommissie Wethouders (pdf)
2013 november Reactie gemeente op brief Wijkvereniging (pdf)
2014 maart artikel LD (pdf)
2014 Standpunt Wijkvereniging (pdf)
2014 september Bouwplan Oppenheimstraat 2de fase na Verkiezingsdebat 2014 (pdf)
2014 november Gemeente wil bouwplan ongewijzigd doorzetten (pdf)
2015 april Bouwplan Oppenheimstraat tweede fase (pdf)
2015 september Verkeersproef Oppenheimstraat (pdf)
2015 december Evaluatie verkeersproef rond Josephschool (pdf)
2016 april 2e fase bouwplan toch van start (pdf)
2016 12 juni Zienswijze Wijkvereniging tav ontwerp omgevingsvergunning Oppenheimstraat (pdf)
2016 september Meer dan 250 zienswijzen ingediend (pdf)
2016 december Zienswijzeprocedure loopt (pdf)
2017 april Voortgang Bouwplan Oppenheimstraat (pdf)

Het bouwplan tweede fase in het kort :
Het bouwplan aan de Oppenheimstraat moet ruimte bieden aan een stapeling van maatschappelijke functies. Kinderopvang, een extra gymzaal, BSO, peuterspeelzaal, 27 zorgappartementen en een activiteitencentrum. Om deze veelheid aan functies onder te brengen in het nieuwe gebouw is het nodig om grenzen, die het bestemmingsplan Zuidelijke Schil voorschrijft, op tal van punten te overschrijden. Dit is niet acceptabel en het gebouw wordt hierdoor te omvangrijk, was de eensluidende conclusie die alle omwonenden bij de eerste presentatie van het ontwerp in april 2013 trokken en die later ook door ook alle politici tijdens het verkiezingsdebat werd onderschreven. De afgelopen periode is er echter – volledig in tegenspraak met deze reacties - een aantal aanpassingen in het ontwerp doorgevoerd waarbij zelfs nog een bouwvolume is toegevoegd.
Andere belangrijke bezwaren die door bewoners en de Wjkvereniging zijn geuit tegen het plan betreffen niet alleen het gebouw zelf maar vooral ook het verdwijnen van het groene karakter en bedreiging van de leefbaarheid/verkeersveiligheid in onze wijk. Ongeveer vijftien omen zouden voor het nieuwbouwplan moeten worden gekapt en parkeerplaatsen en rijroutes worden aangelegd binnen de als ‘Tuin’ bestemde gronden aan de Oppenheimstraat- en Burggravenlaanzijde. Een ander groot punt van zorg is het extra verkeer en de gevaarlijk kruisende verkeersstromen (tussen voetgangers, fietsers en auto’s) die in en rond de Oppenheimstraat ontstaan als gevolg van de vele nieuwe functies. Het is een feit dat dat de verschillende onderdelen van het plan (zorg, BSO en gymzaal) weer extra verkeer aan zullen trekken, terwijl de Oppenheimstraat bij het in- en uitgaan van de Josephschool (en ook buiten de schooltijden door het verkeer dat de sportverenigingen aantrekken) nu al overbelast is.

RBF

Anoniem: Doe 't niet!

Anonieme reacties zullen door de webmaster van deze site niet geplaatst worden.

Anonieme brieven die de wijkvereniging ontvangt worden niet in behandeling genomen.

En zal dus ook geen terugkoppeling plaats kunnen vinden.
Als u toch anoniem wilt blijven, vermeld dit dan in uw brief. De wijkvereniging respecteert uw wens en zal uw naam niet openbaar maken.

Bestuur PBW

De Venijnboom: "De boom des doods" geeft hoop voor leven

Door Rinny Kooi

In de tuin van Zoeterwoudse Singel 40 staat een naaldboom, een Venijnboom (Taxus baccata, L.). Het is een betrekkelijk klein exemplaar. Deze soort is een langzame groeier. De stamdoorsnede van oude bomen is vaak niet meer dan 1,25 meter terwijl de hoogte ongeveer 10-15 meter bedraagt. Aangezien de Taxus ouder kan worden dan tweeduizend jaar hebben we aan de Zoeterwoudse Singel met een "jonkie" te maken. In Schotland groeit de mogelijk oudste Europese Taxus, een boom van drieduizend jaar.

De naalden van de wintergroene boom zijn breder en zachter dan die van sparren. Ze zijn glanzend donkergroen en 1,5-3 cm lang. De bomen hebben meestal Úf alleen mannelijke Úf alleen vrouwelijke bloeiwijzen. De bloemen bevinden zich in de oksels van de naalden aan de takken van het vorige jaar. De vrucht is rood/paars en omgeven door een doffe scharlaken mantel in de vorm van een napje ter grootte van een erwt. Biologen noemen zo'n vrucht een schijnbes.

De Taxus behoort tot de oudste boomsoorten die in onze streken voorkomen. Het is een inheemse soort. Het voorkomen van de Taxus in Noord West Europa dateert al van heel lang geleden. Er zijn takken gevonden uit de laatste periode van het Plioceen, dat is de periode voor de ijstijden, meer dan één miljoen jaar geleden.

Het harde hout van de Taxus werd vroeger gebruikt voor het maken van bogen. In de mythologie was de Taxus aan de jachtgod, boogschutter en skiloper Ullr gewijd. Zijn boog was van taxushout gemaakt. Bij veel oude kastelen vindt men nog Taxusbomen; zij werden daar geplant om de jachtgod gunstig te stemmen en hun hout voor bogen te gebruiken. Vanwege het gebruik van het hout voor bogen zouden er in het verleden zelfs plaatselijke oorlogen om het bezit van Taxusbosjes zijn gevoerd. Ook de gemeente Leiden heeft langs zijn grenzen Taxusbosjes groeien, bijvoorbeeld in de Leidse Hout. Het is daarom maar gelukkig dat we tegenwoordig geen bogen meer gebruiken. De aanwezigheid van Taxusbosjes rond de gemeentegrens zou anders een extra twistpunt kunnen zijn tussen Leiden en de omringende gemeentes.

Door de historie heen werd deze boom als boom des doods beschouwd. Runderen en paarden die aan de twijgen/naalden knabbelden stierven. Ook voor de mens is de Taxus giftig. Indianen gebruikten het gif voor de punten van hun pijlen. Niet alleen de naalden maar ook de pitten uit de bessen en het hout bevatten het narcotiserende gif taxine. Van de bes is het zachte rode omhulsel om de pit echter niet giftig. Met het opeten van deze zaadhuid kan men niet voorzichtig genoeg zijn! Er zijn ook dieren waarvoor deze boom niet giftig is, bijvoorbeeld aaltjes, sommige soorten insecten en elanden.

De laatste jaren is in toenemende mate aandacht voor de Taxus als bron voor medicijnen. In de homeopathie gebruikt men de verdunde giftige substantie zodanig dat de schadelijke dodelijke werking in een heilzaam effect wordt omgezet. In het Leidsch Dagblad van 12 november stond een interview met onze wijkbewoner professor Pieter Baas: "de dynamische beheerder van de schatten in de Nederlands herbarium". Hij is wetenschappelijk directeur van het herbarium. In enthousiaste bewoordingen vraagt hij aandacht voor plantenverzamelingen en het belang van onderzoek in herbaria: " Het is kortzichtig te veronderstellen dat in herbaria geen toegepast onderzoek wordt gedaan. Neem het anti-kankermedicijn taxol. Ooit gevonden in een zeer zeldzame Taxussoort in CaliforniÎ. Dus vrijwel niet aan te komen en onbetaalbaar. Dank zij de kennis van systematici was bekend dat deze soort nauw verwant is aan de huis-tuin-en keuken Taxus baccata. Ook deze soort bleek taxol te bevatten, die als leverancier kon worden aangeboord".

Gelukkig hoeft men de boom niet te kappen om taxol te winnen; deze stof zit ook in de naalden. Met behulp van de taxol geeft de boom des doods, de Venijnboom, een aantal mensen weer hoop op leven!

Familie Schouls

Met z'n vijftienen in een huisje

Wie kent er nog een groot gezin? Zo een van meer dan zes kinderen. Vroeger was dat gebruikelijker dan tegenwoordig. Het gemiddelde kindertal ligt nu nog niet eens op twee. Mevrouw W. Schouls heeft maar liefst 13 kinderen groot gebracht in een niet eens zo groot huis in de Goejestraat, in de Rijndijkbuurt. Dat was een levenstaak.

Alle kinderen zijn al lang de deur uit, maar een drukte blijft het: met 42 kleinkinderen en 16 achterkleinkinderen heeft ze iedere week een verjaardag, soms meer den één. Grote gezinnen zit in de familie: zelf komt uit een gezin van tien kinderen, ze heeft een zus met veertien kinderen en één van haar eigen kinderen heeft er zeven.

Naar de kerk
Mevrouw Schouls is geboren in Zoeterwoude in 1910, in de Weipoort, maar ze kwam als kind al regelmatig in Leiden. “Mijn ouders waren van de gereformeerde gemeente en die kerk stond in Leiden, aan de Middelste Gracht. Daar staat die nog steeds, maar tegenwoordig gaan we naar Leiderdorp. Het hele gezin van tien kinderen liep op zondag van Zoeterwoude naar de Middelste Gracht. Mijn schoonouders waren gereformeerd, mijn man was het ook en mijn kindere zijn het ook. Het is een kerk met vaste aanhang. Toch is dat tegenwoordig bijzonder. Wie is er nou nog godsdienstig? Vroeger zag ik op zondag wel meer buren in de straat naar de kerk gaan. Ik geloof dat ik nu de enige ben.”
Na haar trouwen in 1935 is mevrouw Schouls, ja, familie van het aannemersbedrijf, met haat man in de Staalwijkstraat gaan wonen. Nadat het vierde kind geboren was werd dat huis te klein. “In de Goejestraat werden, net voor de oorlog nieuwe huizen opgeleverd. Dat leek ons wel wat, ook omdat het aan de rand van de stad was, een beetje dichter bij m’n ouders. Het was ook echt de rand van de stad toen, je keek zo over het kanaal de weilanden naar Zoeterwoude in. Ik kon mijn ouders zien komen aanlopen. Ik vond het heerlijk, midden in stad zou ik toch niet willen wonen, ik kom uit een dorp.”
“We huurden het huis in het begin voor vier-en-een-halve gulden per week. Later heeft mijn man het voor 18 duizend gulden gekocht.”

Drie per ledikant
In de Goejestraat zijn vervolgens nog negen kinderen geboren.
“Tegenwoordig weten ze wel raad met het aantal kinderen, maar dat had je vroeger toch niet. En het zou ook tegen mijn geloof ingaan. De kinderen sliepen met z’n drieën in een ledikant.
Op zolder stonden twee ledikanten, in de voorkamer boven stonden er ook twee en aan de achterkant stond er één. Het ging allemaal net. Als er gegeten werd, was de groep verdeeld over de twee tafels in de voor- en de achterkamer. Later, met verloofden erbij werd het proppen. Mijn man wilde wel verhuizen naar de nieuwe huizen achter ons aan de kanaalweg, maar ik hoefde niet.”

Geen tijd voor spelen
“De Goejestraat is altijd een prettige straat geweest met keurige mensen. Geen ordinaire Leidenaars. Maar dat was in de Staalwijkstraat trouwens ook al. Je hebt de winkels dichtbij op de Hoge Rijndijk. Vroeger stak je daar gewoon over, tegenwoordig duurt het een uur voor je aan de overkant bent.”
“In de oorlog was het wel eens eng, omdat er bommen op het kanaal zijn gegooid. Alle ruiten van de huizen hier lagen eruit. Ze hadden gezegd dat als er bommen vielen je maar in de deuropening moest gaan staan, dat was veilig. Nou dat lukt je echt niet met een paar kleine kinderen.”
“Met de kinderen spelen, daar had ik geen tijd voor. Die speelden met elkaar en met de kinderen uit de buurt. Af en toe liepen we een blokje om langs het kanaal. Ik maakte veel kleren zelf, soms zat ik de hele nacht door te naaien.”
“Mijn kinderen hebben niet doorgeleerd, meteen aan het werk gingen ze. De jongens kwamen in het bedrijf van m’n vader. Tegenwoordig leert iedereen maar door, gewerkt wordt er niet meer.”
“Ik woon nou toch al zestig jaar in Leiden, maar ik voel me niet echt een Leidse, zoals je dat kunt zeggen van echte Leidse mensen, dat kun je ook horen, die hebben een eigen dialect.”
Nu iedereen de deur uit is, is het soms wel erg stil. Voor de gezelligheid heb ik twee studenten op kamers en een kleinzoon woont schuin aan de overkant.”

Tiboel Siegenbeekstraat

Burgemeester Daniël Tieboel Siegenbeek (ambtsperiode 1858 - 1866)
Door Hans Elstgeest

Mr. Albert Otto Ernst graaf van Limburg Stirum (Groningen 2 december 1803) treedt in oktober 1851 aan als eerste burgemeester van Leiden in het nieuwe bestel (grondwetsherziening, tijdperk Thorbecke). Dat zijn naam niet terug te vinden is in onze wijk heeft te maken met een eerdere vernoeming elders in de stad. Een straat in Leiden-Noord was reeds vernoemd naar Leopold van Limburg Stirum, staatsman en lid van het driemanschap (Van Limburg Stirum, Van Hogendorp en Van der Duyn van Maasdam, leiders van het eerste uur na de Franse bezetting). Om verwarring te voorkomen is er dus niet voor gekozen de burgemeester te vernoemen.

'Onze' Van Limburg Stirum is raadslid vanaf 1833 en wethouder vanaf 1843. Onder zijn leiding is in 1847 de Leidse gasfabriek opgericht. Naast zijn burgemeesterschap bekleedde hij ook diverse nevenfuncties, zoals curator van de Leidse universiteit en president curator van de Latijnse School (gymnasium). Zijn tijd als burgemeester is van korte duur geweest. Reeds na zeven jaar overlijdt hij na een kort ziekbed. Leiden zat weer zonder burgemeester.

Tieboel Siegenbeek
Een opvolger werd gevonden in de 52-jarige Daniël Tieboel Siegenbeek, op 25 februari 1806 geboren als overlevende van een tweeling. Daniël bleef enig kind van de in hoog aanzien staande professor Matthijs Siegenbeek en diens echtgenote Geertruida Tieboel. Op latere leeftijd heeft Daniël moeders naam in de zijne opgenomen. Matthijs Siegenbeek zag in zijn slimme zoon een toekomst weggelegd als Neerlandicus. Matthijs Siegenbeek was hoogleraar theologie en Nederlands aan de Universiteit van Leiden. Een belangrijke verhandeling van zijn hand over de spelling van het Nederlands in 1804 werd bepalend voor de officiële schrijfwijze.

De jonge Daniël volgt lessen aan de Latijnse School waarna hij in 1822 zijn studie begint aan de Leidse universiteit. Aanvankelijk met de bedoeling letteren te gaan studeren. Het is waarschijnlijk toch niet de juiste keuze, aangezien hij deze cursus inruilt voor een studie in de rechten. Dat alle inzet niet voor niets is geweest blijkt uit het behalen van het doctoraat in de bespiegelende wijsbegeerte (filosofie) en letteren en in het Romeins en hedendaags recht. Op 13 december 1828 verdedigt hij zijn academisch proefschrift. Een loopbaan in de advocatuur ligt voor hem open, ware het niet dat hij - benoemd tot 2e luitenant bij de schutterij - dienst moet doen in de zuidelijke streken tijdens de Belgische Opstand. Daniëls ouders zien met angst en beven hun enige kind vertrekken. Maar hij komt ongeschonden in Leiden terug, behangen met het ridderkruis voor moed, beleid en trouw.
In 1833 huwt hij Elisabeth van Heukelom, dochter van een niet onverdienstelijk lakenfabrikant. Jan van Heukelom was chef van de firma F. Lelyveld & Co. Daarnaast zat hij in de Leidse gemeenteraad en had hij een dikke vinger in de pap van de Kamer van Koophandel te Leiden.

Burgemeester
In 1835 treedt Tieboel Siegenbeek toe tot het Openbaar Ministerie, een opdracht die hem bijna een kwart eeuw op het lijf geschreven is. Vanaf 1851 is Tieboel Siegenbeek lid van de Leidse raad. Hij heeft geen politieke kleur of het moet liberaal zijn. In elk geval werd zijn kunnen op de juiste waarde geschat en blijkt hij dé kandidaat te zijn om Van Limburg Stirum op te volgen als burgemeester van Leiden. In november 1858 mag hij het hoogste Leidse pluche bestijgen. Uiteindelijk blijkt ook zijn taak als burgemeester van relatief korte duur te zijn. Ruim zeven jaren heeft hij Leiden mogen besturen totdat hij op 11 januari 1866 na een lange slepende ziekte het leven laat. Zijn stoffelijk overschot werd met een eenvoudige ceremonie aan de aarde toevertrouwd, in het familiegraf op begraafplaats Groenesteeg. Eén van zijn grootste verdiensten voor de stad onder zijn voorzitterschap is de oprichting van de HBS met 5-jarige cursus. Daarnaast heeft hij, wars van zelfingenomenheid, zijn taak als burgemeester op uitmuntende wijze uitgevoerd. Geliefd bij zijn stedelingen.

Bronnen:
Het Leidsche Pluche
Leids jaarboeken 1965 (Dr. J. P. Duyverman - Historische vereniging Oud Leiden)
Levenschets van Mr. Daniël Tieboel Siegenbeek (door J. de Wal - Jaarboek van de mij der Nederlandse Letterkunde 1866)
Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek (P.C. Molhuysen/P.J. Blok)
Wikipedia

De treurwilg: een feestboom in het voorjaar

Door Rinny Kooi

Ik had vergeten hoe het was
en dat de lente niet stil bloeien,
zacht droomen is, maar hevig groeien,
schoon hartstochtelijk beginnen,
opspringen uit een diepe slaap,
wegdansen zonder te bezinnen.

(M. Vasalis in 'Voorjaar')

De Treurwilg wordt in de literatuur vaak in verband gebracht met verdriet. Het is een soort die op veel begraafplaatsen te vinden is. Maar er kan ook anders tegenaan worden gekeken. ìAls de Treurwilg in maart geelgroen wordt van de jonge blaadjes en katjes, is de lente echt begonnen. Dan is hij voor veel mensen juist een feestwilgî. Dit staat in ìHet bomenboek voor kinderenî dat gemaakt is door Christa Carbo, Henk Kneepkens en Dorothé Koolen (2003, uitgeverij Ploegsma in samenwerking met de Bomenstichting). Als de Treurwilgen in het voorjaar uitlopen lijken ze met hun prille groen ñ om met Vasalis te spreken ñ weg te dansen uit hun winterslaap. Niks geen treurigheid!!! Deze feestelijke voorjaarsbomen groeien op diverse plaatsen in onze wijk. Een mooie Treurwilg (Salix x sepucralis ëchrysocomaí Dode) staat op de hoek van het Professorenpad en de Franchimontlaan.

Na de ijstijden behoorden de Wilgen tot de eerste verhoute planten die zich in ons land vestigden. De eerste Wilgen waren veelal lage kruipende soorten. Later kwamen ook andere soorten ons land binnen. Er zijn wereldwijd zoín tweehonderd soorten Wilgen. Zij zijn heel moeilijk van elkaar te onderscheiden omdat ze heel vaak onderling kruisen.
Toen de Watergeuzen in 1574 over het ondergelopen land met hun schepen naar Leiden kwamen voeren ze door of langs onze wijk door een landschap met diverse soorten bomen als Populier, Wilg, Es en Els. Op hun tocht kwamen ze de Gele treurwilg echter niet tegen! Die soort bestond toen nog niet. Er zijn verschillende soorten Treurwilgen; hun herkomst is vaak onduidelijk. Ze zijn ontstaan uit kruisingen tussen diverse soorten Wilgen. In 1815 werd er voor het eerst over geschreven in Frankrijk. De vaak aangeplante Gele treurwilg is in 1881 in China ontstaan uit een kruising tussen Salix alba (Knotwilgen behoren meestal tot deze soort) en Salix babylonica. In 1864 was deze kruising ook al uitgevoerd waaruit een soortgelijke Wilg (type ësalamoniií) was ontstaan. Dat type was echter gevoeliger voor ziektes dan het product dat in 1881 was ontstaan en werd derhalve na 1881 snel door de laatste vervangen. Dichtbij de Gele treurwilg aan het Professorenpad (zie afbeelding) staan enkele kronkelwilgen. Ook deze soort betreft een kweekvorm die voortgekomen is uit Salix babylonica Wilgen worden door allerlei insecten aangetast. Een hele bekende is de Wilgenhoutrups (Cossus cossus L.). Deze rups kan met 8 tot 10 cm lengte de langste soort in Nederland worden en heeft soms meer dan drie jaar nodig voor zijn ontwikkeling. De rups is vleeskleurig, heeft een purperrood vlekkenpatroon op de rug, is tamelijk kaal en ruikt naar houtazijn. Deze rups graaft grote gangen in het hout van wilgen en andere bomen, zoals Populieren. Als een Wilg wordt aangetast kan de vraat het einde van de boom betekenen. Tot enkele jaren geleden stond er een zeer mooie grote Treurwilg in de tuin van de notariswoning op de hoek van de De Laat de Kanterstraat en de Zoeterwoudsesingel. Toen er sprake van was dat die boom zou moeten worden gekapt heb ik geconstateerd dat ook in de stam van die boom gangen zaten van de Wilgenhoutrups. De boom werd gevaarlijk en moest weg. Ik hoop dat er weer een Gele treurwilg wordt aangeplant op die plaats. Het lijkt erop dat ook in de hier afgebeelde boom een lichte aantasting zit van deze rups (zie de gaatjes in de foto van de schors). De boom ziet er gelukkig gezond uit en kan mijns inziens nog heel wat jaren mee.

Het uitbotten van de Gele treurwilg is, zoals ik heb geschreven, een feestelijk gezicht. Tegelijk met de jonge bladeren komen de katjes te voorschijn. Volgens de literatuur zitten er in april katjes in de bomen. In februari van dit jaar waren al de eerste jonge bladeren met daartussen de zich ontwikkelende katjes zichtbaar. Het vroege tijdstip zal met het zachte weer te maken hebben. De eerste bladeren beschermen als het ware het jonge katje. Ze verdorren zeer snel en vallen af. Later komen er andere bladeren aan de boom. De katjes kunnen 7 cm lang worden. Vaak bevatten ze enkel mannelijke bloemen; soms ook vrouwelijke.

De lichtgroene bladeren van de Gele treurwilg zijn behaard en blijven in de herfst relatief lang aan de boom hangen; de takken en twijgen zijn schitterend geel van kleur, vandaar ook de naam Gele treurwilg. De snel groeiende boom kan 20 meter hoog worden.
Overal ter wereld ñ behalve in Australie ñ kan men Wilgen vinden; deze soort heeft dit continent waarschijnlijk niet bereikt. Wilgen groeien vooral op vochtige standplaatsen en hebben veel licht nodig. Als ze met andere soorten bomen moeten concurreren verliezen ze vaak omdat ze dan niet genoeg licht krijgen.
Wilt u een treurwilg in uw tuin hebben? Het is helemaal niet moeilijk om aan een exemplaar te komen. Pluk een lange twijg en steek die in de grond. U hebt dan een grote kans dat zich daaruit een gezonde boom ontwikkelt. En omdat Wilgen snel groeien zal de boom ook snel groot worden. Wilgen worden voor veel doeleinden gebruikt. Ze bevatten bijvoorbeeld salicine. Een afkooksel van de schors (met daarin salicine) kan een middel tegen koorts en griep leveren; het kan ook worden gebruikt tegen malaria. Salicine zit in aspirine. Het hout van de Gele treurwilg is gemakkelijk te bewerken omdat het niet splijt en splintert. Toch wordt het bijna niet gebruikt. Uit de wortels kan een blauwachtig-rode kleurstof worden gewonnen die voor diverse doeleinden kan worden gebruikt. De Gele treurwilg is vooral een sierboom en is volgens mij het hele jaar mooi, en niet alleen in het voorjaar. Laten we daarom met Guido Gezelle zeggen:

'..Blijf nog lange , o oude bonke,
Staan daar, van den wilgenstronke,
Staan en, bij den waterboord,
Dragen jonghout immer voort'

Boomtreurigheid.

Nauwelijks lag de eerste wijkkrant van dit jaar bij de drukker of een zware storm velde de Treurwilg die in deze editie in de rubriek ìBoom in de Buurt ìwordt besproken (zie afbeelding) De wens van Guido Gezelle, waarmee de column werd beÎeindigd ìBlijf nog lange , o oude bonke, Staan daar, van den wilgenstronkeî, is dus niet in vervulling gegaan. Ik schreef dat de boom een gezonde indruk maakte. Tegen zware stormen zijn ook gezonde bomen niet altijd bestand, blijkt nu.

Wilgen en Populieren behoren tot de plantenfamilie Salicaceae. Niet kort voor deze storm was in dezelfde omgeving een Italiaanse populier, dus een familielid, ook door een storm geveld.
De allereerste boom die in de rubriek ìBoom in de Buurtî werd besproken (augustus 1997) was ook een Italiaanse populier, ÈÈn van de ìbrugwachtersî van de Lorentzbrug bij de Zeemanlaan, aangeplant in 1934. Op 28 mei 2000 is ook deze door een storm geveld. Ik hoop dat de andere bomen die aan de beurt zijn geweest of nog volgen na de bespreking heel wat langer in onze buurt aanwezig zullen blijven.

Wilgen en Populieren groeien snel; daardoor is hun hout relatief zacht. In het algemeen worden deze bomen niet oud. Het valt mij steeds weer op dat na zware stormen onder deze bomen vaak veel takken liggen, losgerukt door de kracht van de wind. Dat oudere Wilgen en Populieren na een zware storm tegen de vlakte gaan is dus niet verwonderlijk. Aan de Wasstraat heeft men ñ om dit te voorkomen - de Italiaanse Populieren ingekort.

Een vroegere storm had voor mij een aardige bijkomstigheid. In december 2003 besprak ik in de wijkkrant de Apentreiteraar. Aan de kegels van die boom kan je zien of je met een vrouwelijke of een mannelijke boom te maken hebt. Ik schreef toen dat ik het heel leuk zou vinden als er in de verre toekomst ook bloeiende exemplaren van die soort in onze wijk te zien zouden zijn. Aan mijn wens is inmiddels voldaan. Een maand na het verschijnen van die buurtkrant, na een storm, zag ik onder de Apentreiteraar in de tuin van het hoekhuis van de Zoeterwoudsesingel/Thorbeckestraat kegels van een mannetje liggen. Die boom is dus zo oud dat hij kan bloeien.

Wat Treurwilgen betreft, er groeien in onze wijk nog meer mooie exemplaren, b.v. op de hoek van het Professorenpad en de Lorentzkade. Als men bij die wilg rondkijkt kan men zien dat aan de overzijde van de Lorentzkade een relatief jong exemplaar groeit.
De omgewaaide boom moeten we missen. Laat mijn column in de wijkkrant 28 daarom tegelijk een in memoriam zijn voor deze boom.

Lies Schouten

'Nu ik kan kiezen, doe ik alleen leuke dingen'

In gesprek met Lies Schouten, vrijwillige duizendpoot in mensenwerk.

Mensen helpen zelfstandig te blijven, dat staat in het vrijwilligerswerk van Lies Schouten voorop. Om de afwisseling erin te houden, combineert ze verschillende vrijwilligersjobs met elkaar. Ze is ook lid van het Promotie-team “Vrijwillig Actief!”. Dit team, onder anderen bekend van de poster waarop ze gekleed in rode body-warmers op de Koornbrug staan, vertelt uit eigen ervaringen over vrijwilligerswerk. Dit om anderen enthousiast te maken om dit ook te gaan doen.

Lies Schouten (66), woonachtig in de Professorenwijk
“Het leuke van vrijwilligerswerk is dat je kunt kiezen. Ik hou van afwisseling, daarom doe ik heel verschillende dingen. Het moet niet weer op een vaste baan gaan lijken. Ik ben altijd maatschappelijk werkster geweest. Toen ik met de VUT ging, ben ik allerlei nieuwe dingen gaan doen. Ik heb VOS-cursussen gegeven: Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving. Daarna fietsles voor allochtone vrouwen, compleet met verkeersexamen en een ere-rondje door de stad. Tevens ben ik vrijwilliger bij Home-start. We bieden een helpende hand in gezinnen met kleine kinderen die extra hulp nodig hebben. Je komt daar niet als beroepskracht, het gaat erom dat je naast de ouders staat en ze een steuntje in de rug geeft. O ja, ik doe ook nog huisbezoek aan ouderen, om hen wegwijs te maken in alle regelgeving. Hoe is hun AOW geregeld, wat er aan ouderenwerk wordt gedaan, hoe ze korting kunnen krijgen voor de trein. Als je het zo bekijkt, is de rode draad in al mijn activiteiten dat ik mensen help om zelfstandig te worden of te blijven”.

Als de trompetboom bloeit komt de zomer er aan!

Door Rinny Kooi

“De boom hing vol met opengebloeide bloemen die
in pluimvormige boekett en bij elkaar, naast, bo-
ven, onder me, om me heen hingen. De trompet -
bloemen waren wit bespikkeld met paarse vlekjes.
Ze wasemden een stroperige gifzoete geur uit die
me verdoofde en geruststelde. De grote behaarde
bladeren vormden een geleed, lichtgroen schild
waar de zon hier en daar goud-gele slingers tussen
strooide”.

Hannah van Munster in “De trompetboom”

In het voorjaar is de gele treurwilg (Salix x sepulcralis Simonk van de cultivar Chrysoma Dode) één van de eerste bomen die uitloopt en bloeit, en ‘meldt’ dat de winter voorbij is. Er zijn ook bomen die veel later in het seizoen laten merken dat ze de winter hebben overleefd. Zo’n boom is de trompetboom Catalpa bignonioides Walter. Als deze boom uiteindelijk bloeit is de zomer al (bijna) aangebroken. Ook in de Leidse Hortus Botanicus staat aan de oever van de singel zo’n late uitloper. Misschien hebben voorbijgangers wel eens gedacht dat deze boom aan het sterven was. Met zijn late bloei fopt hij ons.

Uitlopen en tekenen
Deze keer heb ik de trompetboom uitgezocht om in de wijkkrant te bespreken. Dit voorjaar keek ik regelmatig naar twee bomen aan de Roomburgerlaan, die in de groenstrook van de speelplaats staan ter hoogte van de Colenbranderstraat. Zoals gebruikelijk liepen de bomen niet vroeg uit en begonnen ze laat met bloeien, door het koude voorjaar zelfs extra laat. Ik moest de bloemen nog tekenen, zoals ik dat bij alle te bespreken bomen doe, en wilde dat in juni voorafgaand aan mijn vakantie doen.
Op de dag van vertrek was er nog steeds geen bloemetje te zien. Ach, dacht ik, ik teken ze wel in Frankrijk. Toen ik in Normandië aankwam en daar trompetbomen zag, waren die al uitgebloeid. Hopelijk zou ik bij mijn thuiskomst nog een kans krijgen. Helaas, de bomen aan de Roomburgerlaan werkten niet mee. Ze waren al uitgebloeid en vormden al vruchten. Enkele peulen waren zelfs al 35 cm lang, wat een indrukwekkende groeisnelheid! Maar wat nu? In juni had ik gezien dat de trompetboom in de Hortus nog niet helemaal was uitgebot, en ook nog niet bloeide. Dat exemplaar bloeide gelukkig nog en zo kreeg ik het noodzakelijke tekenmateriaal.

Bladeren
Al tekenend keek ik ook naar de bladeren. Die zitten met zijn drieën dicht bij elkaar aan een stengel. In mijn tekening van de bloem heb ik onderaan een blaadje getekend en tevens de stelen van de twee andere bladeren aangegeven. Soms zijn er slechts twee bladeren aanwezig maar dan is er vaak nog een lidteken van een onontwikkeld of afgestorven blad te zien. Binnen een bloemtros (zie tekening) is te zien dat de afzonderlijke bloemen ook vaak met z’n drieën bij elkaar zitten. De bladeren kunnen zo’n 25 cm lang worden. Ze zijn eirond, soms iets gelobt, kort toegespitst, de bovenzijde is glad, de onderzijde behaard en ze stinken als ze worden fijngewreven. Het is bekend dat deze boom muggen en vliegen op een afstand houdt; dat zijn dus insecten die geen rol spelen bij de bevruchting. Kennelijk heerst rond de boom de geur die bij het wrijven vrijkomt. De bladeren van de trompetboom en de Anna Paulownaboom (Paulownia tomentosa (Thunb.) Steudel) lijken veel op elkaar. Soms wordt vermeld dat de bladeren van de trompetboom twee aan twee tegenover elkaar zitten, dit in tegenstelling tot de bladeren van de Anna Paulownaboom die met zijn drieën bij elkaar zouden zitten. Voor de bomen die ik heb bekeken - ook de Anna Paulownaboom staat in de Hortus - geldt het omgekeerde: in de trompetbooom zitten ze met zijn drieën, in de Anna Paulowna met zijn tweeën.

Bloemen
De bloemen zitten in een tros van ca. 20 cm lengte; deze tros is vergelijkbaar met de kaarsjes van de paardenkastanje (Aesculus hippocastanum L.). Een bloemetje heeft een diameter van 4-5 cm. De wit-crème bloemen hebben een klok-trompetvorm. Dat verklaart ook de naam. De kelk is onregelmatig gespleten en is tweelippig. De bovenlip heeft twee kleine lobben en de onderlip drie grotere. De bloem heeft vijf meeldraden en een tweelobbig stempel. Als de bloem net open is, wijken de twee stempellobben uiteen. Insecten, die bij de bevruchting een rol moeten spelen, worden met een zwakke zoetige geur gelokt. De kelkbodem heeft een honingmerk die een bloembezoeker, een insect op zoek naar nectar, de weg wijst. Dat honingmerk bestaat uit gele vlekken en strepen op de bloembodem en veel violette punten. Slechts twee meeldraden zijn goed ontwikkeld. Na insectenbezoek klappen de ontwikkelde meeldraden naar elkaar toe.
In onze wijk staan ook trompetbomen die nooit de kans krijgen om te bloeien, bijv. de bomen in de voortuin van Meijerskade 4. Die zijn door kweek- en snoeiactiviteiten bolvormig: een stam met ‘een grote bal’ erop.

Allochtoon
De trompetboom is een allochtoon en hoort thuis in een aantal staten van de VS, o.a. Georgia, Florida, Alabama en Missisippi. De Indianen noemden hem ‘kutuhlpa’. Daarvan is de geslachtsnaam Catalpa afgeleid. Zij gebruiken delen van deze boom als geneesmiddel. De soortnaam bignonioides komt van de hofprediker en bibliothecaris van de Franse koning Lodewijk XIV, Jean Paul Bignon (1662-1743). In 1694 werd het geslacht de Trompetboomachtigen, Bignoniaceae, naar Bignon genoemd door zijn beschermeling de botanicus Joseph Pitton de Tournefort (1656-1708). Deze naamgeving vond plaats nog voordat deze soort in Engeland (1726) en Frankrijk (1754) werd ingevoerd. De boom moet al voor 1740 in Nederland zijn aangeplant want de vroegere hoogleraar-directeur van de Leidse Hortus, Adriaan van Royen (1704-1779), meldde in 1740 in zijn catalogus dat hij in de collectie aanwezig was. De huidige boom in de Hortus dateert van even voor 1818 (Karstens, W.K.H. & H. Kleibrink, 1982. De Leidse Hortus, een botanische erfenis. Uitgeverij Waanders, Zwolle). Hij hangt over de singel en is stevig verankerd. Deze soort kan zo’n 200 jaar oud kan worden. De Hortusboom is een echte bejaarde. Hij heeft ook ongeveer de grootte bereikt die voor deze soort staat: ca 15 m hoog en 15 m breed. Laten we hopen dat dit exemplaar – en de bomen aan de Roomburgerlaan – nog geen last krijgen van de relatief onschadelijke meeldauw, die de bladeren met een witte waas bedekt, of een andere schimmel, Verticillium, die maakt dat delen van de plant binnen enkele dagen afsterven. Daartegen is het snel wegsnijden van de zieke delen dan de enige remedie.

Winterkenmerk
In haar debuutroman “De trompetboom” (2009, uitgeverij. G.A.van Oorschot, Amsterdam) geeft Hannah Munster de prachtige beschrijving van een bloeiende trompetboom, waarmee ik dit artikel ben begonnen. In het verhaal is een ontsnapte gekortwiekte papagaai met geen mogelijkheid uit deze boom te krijgen. Ik vermoed dat de boom voor hem voldoende voedsel bevatte. Papagaaiachtigen – en bijvoorbeeld ook de halsbandparkieten in Leiden – eten vaak bloemen. Gelukkig worden niet alle bloemen van de trompetbomen opgegeten. Daardoor kunnen wij in de winter de opengebarsten peulen, waaruit de wind de gevleugelde zaden ‘op reis heeft gestuurd’ nog zien hangen. Die hangende peulen zijn een winterkenmerk van deze soort.

Familie Stuut

'De Bakhuyzenlaan is altijd een geliefd laantje geweest'

De heer en mevrouw Stuut wonen ruim vijftig jaar in hun woning aan de Van de Sande Bakhuyzenlaan. Die laan is vele Leidenaars niet bekend. Zij bevindt zich achter de de Sitterlaan en vormde ooit de rand van de stad. De huizen zijn in 1939 en 1940 gebouwd, die aan de de Sitterlaan een jaar later. De huizen in de nabij gelegen Stieltjesstraat stonden er toen al.

'Oorspronkelijk ben ik een Rotterdamse. Na het bombardement van die stad zijn we in 1941 naar Leiden gekomen. Dat was wel even wennen voor een stadsmens. De Bakhuyzenlaan bevond zich in die jaren immers aan de rand van de stad. We keken zo de weilanden in. Het was hier zo rustig, zo anders dan het drukke leven van Rotterdam. We zaten hier als een van de eerste bewoners in een jonge buurt. De bomen werden hier net geplant. De koeien stonden aan de andere klant van de sloot te loeien. ’s-Zomers moest je al je ramen dichthouden vanwege de vieze vliegen. In die jaren had je een schitterend vrij uitzicht op de molen aan de kanaalweg en op het kanaal, zelfs op de trein naar Utrecht.
De oorlogsperiode bracht de mensen in de buurt dichter bij elkaar. Door de schaarste waarschuwde men elkaar als er ergens iets extra’s te koop was. Soms ruilden we voedselbonnen. We zaten allemaal zonder gas en kookten op een noodkacheltje waar hout in ging. Maar ook hout was moeilijk te krijgen. Zodra het donker was gingen we dan ook het weiland langs de Burggravenlaan in om houten palen te jatten die de Duitsers daar wilden plaatsen om het landen van vliegtuigen te verhinderen. Doordat een aantal mensen zo dom was om ook overdag palen te halen, kwamen de Duitsers er achter. De Duitsers gingen langs de huizen en eisten dat de palen teruggeven werden, anders zouden ze de huizen in brand steken. Gelukkig woonde er op de laan een Duitse mevrouw die getrouw was met een Nederlander. Zij heeft de militairen binnen gehaald en met ze gesproken. Het liep goed af. Bij ons in huis hadden we het hout onder de vloer verstopt. Tientallen jaren later kwamen we er nog wat van tegen.
De spoorbrug over het kanaal is eind 1943 door de Engelsen gebombardeerd. Zij hoopten daardoor de aanvoer van V1-raketten vanuit Duitsland, die naar Engeland werden geschoten, te blokkeren. Mevrouw Stuut liep toen net met haar kind bij de brug en kon schuilen in een rioolpijp. Toen ik thuiskwam bleken van alle huizen de ramen en deuren kapot en er scheuren in de gevels te zijn gekomen. De scheuren zitten nog steeds in veel huizen. Gelukkig was er geen persoonlijk letsel.
Na de oorlog werd de wijk uitgebreid. In de jaren vijftig verrezen de flats aan de Kanaalweg en de Franchimotlaan. Vanaf aannemer Halverhout werd ook een nieuw rijtje huizen neergezet. Ook links en rechts van de Burggravenlaan kwamen flats. Tot dan toe was ook dat open land.  “Die flats werden VVD-flats genoemd, omdat die partij zich nogal sterk had gemaakt voor de bouw.”
De woningnood was in de oorlog zo groot dat een gemeentelijke verordening kleine gezinnen in relatief grote huizen verplichtte om huurders in huis te nemen.
Op het land bij ons aan de overkant werden na de oorlog twee houten scholen gebouwd die waren geschonken door de Finse regering als geschenk voor de wederopbouw. Het was een katholieke school, de Don Bosco en een openbare school, de Lorentzschool. Ze waren bedoeld om 10 jaar mee te gaan, maar ze hebben tot ver in de jaren tachtig gestaan. Toen zijn ze, met een tussenpoos van twee jaar, afgebrand, allebei in de zomervakantie. Brandstichting dachten veel mensen. Gelukkig stond in beide gevallen de wind gunstig en hadden wij er geen last van.
Tussen de twee scholen was er ook een stenen gymnastieklokaal gebouwd. Daar werd ook ’s-avonds gebruik van gemaakt door clubs of verenigingen. Ook diende het als stemlokaal bij verkiezingen. Op de plaats waar nu het consultatiebureau aan de Burggravenlaan is, was kort na de oorlog buurthuis ‘Het Profje’ neergezet. Daar is heel lang voor diverse buurtactiviteiten gebruik van gemaakt. Ook werden er kinderfeesten en dansavonden gehouden.
Vroeger had je veel meer buurtwinkels dan nu. Nog steeds kun je terecht in de buurt, bijvoorbeeld in de Van ’t Hoffstraat. Dat was vroeger een echte winkelstraat met, toen al, Bakker Raaphorst, Zirkzee, een vishandel en niet te vergeten drogisterij Van Harteveld. Je had eigenlijk op bijna iedere hoek van een straat een winkel. Op de hoek Sitterlaan-Franchimotlaan zat kruidenier Van Kesteren. Op de andere hoek zat de Sierkan met melk, kaas en boter. Daar zitten nu een bank en een verzekeringsmaatschappij. Op de hoek Franchimotlaan-Stieltjesstraat zat een groenteboer en ook verderop in de Stieltjesstraat zaten winkels: nog een groentewinkel, slager Kikkert en een bloemenwinkel. Melkboer, bakker, slager en groenteman kwamen altijd aan de deur. De groenteman met paard en wagen. Het paard wilde overal een stukje brood. Duurde het haar te lang, dan begon ze met haar hoefijzer op de stoep te krassen.
De Bakhuyzenlaan is altijd een geliefd laantje geweest. Het was er rustig en rustiek wonen met voor- en achtertuinen en ook na de nieuwbouw aan de overkant is het er nog steeds heel groen. De oorspronkelijke sloot is ooit verbreed. Sinds de jaren zeventig worden de huurwoningen ook verkocht. Maar er heeft nog nooit een bord ‘te koop’ in de tuin hoeven staan.
Als jonge gezinnen hadden we goede verstandhouding, we hielpen elkaar. In de jaren vijftig waren wij de eersten met televisie. Op woensdag- en zaterdagmiddag zat het huis hier dan vol met kinderen, de schoenen keurig in de gang. De kroning van koningin Elizabeth was het eerste dat we op de TV zagen. Mannen uit de buurt en kennissen kwamen hier geregeld naar voetbal kijken.
Die saamhorigheid van vroeger is minder, dat is logisch, mensen kunnen zich meer permitteren. Maar nog steeds gaan veel mensen vriendelijk met elkaar om. Buren groeten elkaar en maken een praatje. Zo nodig help je elkaar. Het is nog altijd een genoegen om op deze laan te wonen.'

Van den Branderlerkade

Burgemeester Willem Cornelis van den Brandeler (ambtsperiode 1866-1880)
Door Hans van Elstgeest

Als Tieboel Siegenbeek in 1866 overlijdt is het Thorbecke die eigenhandig met een opvolger op de proppen komt. Het is de nog geen vijftigjarige Willem Cornelis van den Brandeler. Nog maar net burgemeester van Voorburg (1865) dat toen een zelfstandige gemeente was. Van den Brandeler had het daar overigens erg naar het zin. Maar Leiden had een burgemeester nodig en Thorbecke ziet hem als dé beoogde opvolger.

Lijst
De jonge Van den Brandeler heeft al een indrukwekkende lijst van burgemeesterschappen achter de rug. In 1850 wordt hij burgemeester van Molenaarsgraaf en Bleskensgraaf (en later ook Brandwijk, Wijngaarden en Hofwegen, tegenwoordig één gemeente ‘Molenwaard’, in de omgeving Dordrecht/Gorinchem; de Alblasserwaard. De omgeving van Molenaarsgraaf wordt gekenmerkt door de vele molens). In 1853 verkast hij naar Noordwijk waarna hij naar Den Briel (Brielle) wordt geroepen. Van 1856 tot 1865 is hij daar de burgervader, dan volgt Voorburg en daarna wordt hij benoemd tot burgemeester van Leiden.
Leiden blijkt het eindstation wat betreft zijn burgemeesterscarrière. In 1880 sterft hij op vrij jonge leeftijd en maakt plaats voor een nieuwe kandidaat, in de persoon van Louis Marie de Laat de Kanter.
In feite is de benoeming te Leiden van Van den Brandeler in strijd met de (gemeente)wet: ‘Niemand is tot burgemeester benoembaar, dan die Nederlander, die in het volle genot der burgerlijke en burgerschapsregten is, den ouderdom van vijfentwintig jaren heeft vervuld en...’ - en nu komt het – ‘ingezetene is der gemeente’. Van den Brandeler is geen Leids ingezetene. Het heeft de eigengereide Thorbecke er niet van weerhouden Van den Brandeler alsnog te benaderen.

Plotselinge omslag
Nu is Van den Brandeler een begrip in Leiden als het gaat om haar oud-burgemeesters. Eigenlijk ligt het helemaal niet in de lijn der verwachting dat Van den Brandeler op het pluche belandt. Na zijn voorbereidende studie aan de Latijnse School schrijft hij zich in aan de universiteit van Leiden om zich te bekwamen in de medicijnen. Hij volgt de colleges van onder andere Jan van der Hoeven. In 1842 promoveert hij en begint een praktijk in zijn geboortestad Dordrecht. Als beoogd opvolger van zijn vader weet hij de praktijk tot grote bloei te brengen en weet hij zich binnen korte tijd zeer geliefd te maken.
Als donderslag bij heldere hemel gaat het roer totaal om als hem de functie van burgemeester te Molenaarsgraaf aangeboden wordt. Anders dan dat hij zich geprofileerd moet hebben in verschillende commissies is het niet duidelijk waarom hij voor deze ommezwaai kiest. Feit is dat hij weldegelijk over bestuurlijke kwaliteiten heeft beschikt, anders is deze overstap moeilijk te verklaren.

Tegelijk met de overstap naar het administratieve bestaan treedt hij in dat jaar ook in het huwelijk met Isabella Cornelia gravinne van Hogendorp. Het stel krijgt twee kinderen. Op zijn voorzitterszetel wordt hij gezien als een kundig en gedegen bestuurder, zijn persoonlijkheid straalt rust en gedrevenheid uit. Hoewel een aanvaring met professor Buijs, die hem beticht van laksheid, stroperigheid en onwil, in wat waarschijnlijk een universitaire kwestie is, het tegendeel zou kunnen beweren. Maar ondanks de felle woordenstrijd blijken de persoonlijke verhoudingen prima te zijn. Van den Brandeler onderneemt zelfs een serieuze poging Buijs in de gemeenteraad te krijgen (wat overigens niet is gelukt). In 1874 volgt de benoeming tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (bijzondere verdiensten van zeer exceptionele aard voor de samenleving). Tastbaar bewijs van zijn aanwezigheid in Leiden is de HBS voor meisjes aan de Garenmarkt. Een jaar voor zijn dood heeft hij de handtekening onder de oprichtingsakte gezet.

Willem Cornelis van den Brandeler is op 24 oktober 1817 te Dordrecht geboren. Telg uit een vooraanstaand adellijk geslacht. Zoon van arts Dr. Martinus van den Brandeler en Wilhelmina Cornelia van Oldenborgh. Na een relatief kort leven overlijdt hij te Leiden op 5 mei 1880. Zijn stoffelijk overschot is bijgezet in het familiegraf op de openbare begraafplaats Essenhof te Dordrecht. Zijn 24 jaar later gestorven vrouw heeft zich in 1904 bij hem gevoegd.

Bronnen:
Wikipedia.
DBNL, jaarboek mij. der Ned. Letterkunde, GDJ Schotel.
Jaarboek ver. Oud Leiden: tien burgemeesters, JP Duyverman.
Het Leidse pluche, Jan van Hout stichting.

Ervaringen

Duurzame voorlopers in de wijk vertellen over hun ervaringen.

Overstappen op inductie-koken.
Meer besparen door bewust te handelen.
VVE Burggravenlaan
Kijk ook op https://www.degroenemenukaart.nl/leiden/voorbeeldprojecten/ voor voorbeelden uit onze wijk
Ode aan de zonneboiler door Floris Wouterlood

Wilt u ook iets delen? Stuur een mail naar duurzaamprofburgwijk@gmail.com

Tulpenboom

Door Rinny Kooi

Het voorjaar komt in stile; met
een fijner oor
Zou ik het breken, barsten,
knallen horen
Waarmee de blaren uit hun
schilden dringen
Adriaan Morriën (1912-2002
in 'Lenteavond'

In de achtertuin van Cobetstraat 49 staat een boom die – voorzover ik weet – ook de enige tulpenboom in onze wijk is. Deze Liriodendron tulipifera L. is omstreeks 1960 aangeplant en is ook een van de weinige tulpenbomen in Leiden. We hebben dus met een in Leiden zeldzame en bijzondere soort te maken. Het uitbotten van de Liriodendron, het te voorschijn komen van de bladeren, is een heel mooi gezicht. De knoppen van de bladeren zijn plat. De bladeren zitten opgevouwen onder de knopschubben. Nadat ze bevrijd zijn van hun knopschubben groeien ze relatief snel en vouwen zich open (zie figuur). Er ontstaat een klein symmetrisch blaadje met twee punten. Dat kleine blaadje groeit uit tot een groter blad (soms tot 18 cm lang) met vier grote driehoekige lobben; zo ontstaat het unieke blad van de Liriodendron. Sommige mensen vinden dat die bladeren op tulpen lijken en zeggen dat de boom vanwege de bladeren de naam tulpenboom heeft gekregen. Ik stel me zo voor dat die jonge ‘blaren’, zoals Adriaan Morriën schreef, zich dan letterlijk ‘uit hun schilden dringen’. Omdat de boom in de achtertuin staat, kan je niet zo maar het uitbotten van dichtbij waarnemen. Maar op een andere plek in Leiden kan dat wel: links van de toegangspoort van de Hortus staat een grote tulpenboom.

Bloem
De tulpenboom heeft de naam waarschijnlijk niet van de bladvorm, maar van de vorm van de bloem gekregen. De naam is verwarrend. Vaak wordt met een tulpenboom de Magnolia bedoeld. Deze soort heet in het Nederlands de beverboom omdat de knoppen op de staart van een bever lijken. Zowel de Liriodendron als de Magnolia horen thuis in de Magnoliaceae, de Magnolia-achtigen. De bloemen zijn groen-abrikooskleurig en hebben oranje vlekken. Ze zitten vaak hoog in de boom en ze lijken echt op tulpen (zie figuur). Na een warm voorjaar bloeit de boom veelal in juni en juli, dus als de ‘echte’ tulpen al lang en ook voor Leiden geldt, kunnen we pas over ten minste 10 jaar controleren. In februari 2008 is dicht bij onze wijk, in het Plantsoen, tegenover huisnummer 37 een tulpenboom aangeplant.
De bloem van de tulpenboom bestaat uit veel losse, in spiralen gerangschikte onderdelen: bloemdelen, meelbladeren en vruchtbladeren. De vruchtbladeren, die in dichte spiralen in het centrum van de bloem staan, vormen samen een verzamelvrucht. Voorheen werden het ‘type’ bloemen van de Liriodendron als ‘primitief’ aangemerkt, maar moderne, op DNA gebaseerde inzichten hebben de Magnoliaachtigen een aparte positie binnen het systeem van de bloemplanten (apart van de Monocotylen en de Dicotylen) gegeven. De Liriodendron is in Nederland ingevoerd. In Noord Amerika is de Liriodendron verspreid van Nova Scotia tot in Florida. Het type bloem van de tulpenboom wordt veelal door kevers bestoven. Het zaad heeft vleugeltjes voor de verspreiding. Over het algemeen vormt de Liriodendron in Nederland niet veel kiemkrachtige zaden. Misschien komt dat omdat het soort kever dat daarvoor nodig is niet in Nederland voorkomt. In Noord Amerika vormt de boom wel veel kiemkrachtige zaden. Daar wordt de tulpenboom vanwege de vorm en de kleur ‘Yellow poplar bark’ genoemd.

De leliënboom vormt tulpen
In Afrika groeit een boom, Spathoda campanulata, die ook tulpenboom wordt genoemd en het hout van de Braziliaanse soort Dalbergia frutescens wordt tulpenhout genoemd. In het ‘Verklarend woordenboek van wetenschappelijke plantennamen’ door C.A. Backer (2000) staat de volgende verklaring voor de geslachtsnaam: “Liriodendron: - van Gr. lirion of leiron, lelie; dendron, boom: leliënboom. De naam zinspeelt “op den vorm der bloemen”. Tegelijk betekent tulipifera (Lat.) tulpdragend. Als deze gegevens worden gecombineerd kan worden gesteld dat de leliënboom tulpen draagt. Achter het woord tulp staat in de ‘Van Dale’: “Fr. Tulipe, ouder tulipan < Turks tulban (tulband), zo genoemd omdat, als de bloem wijd geopend is, er gelijkenis met een tulband in kan worden gezien” ‘Zo kan de lelieboom zelfs tulbandboom worden genoemd’. De tulp en de lelie zijn familie van elkaar en horen beide thuis in de plantenfamilie Leliaceae; de tulpenboom kan dus bij wijze van spreken ook lelieboom worden genoemd. Het geslacht Liriodendron bevat slechts <één andere boomsoort, de Chinese Liriodendron chinense. Ik heb vernomen dat deze Liriodendron- soort waarschijnlijk helemaal geen kiemkrachtig zaad meer produceert. De reden daarvan is mij onbekend. Van L. tulipifer bestaan nog wel enkele kweekvarianten.

Hoe dik is de oudste tulpenboom van Nederland?
Verschillende auteurs melden dat de tulpenboom in 1663 door de hoveniers van Karel I, vader en zoon Tradescant, uit Virginia in Engeland werd ingevoerd. Daar werd het eerst een potplant. Voor zover ik weet staat de oudste boom, aangeplant in 1688, bij het Fulham Palace in Londen (More, D. & JK. White, 2003. Cassell’s trees of Britain and Northern Europe. Cassell). In ‘Bomennieuws’, (uitgave Bomenstichting, zomer 2006) schreven R.J. Koops & F. van Eeghen dat de oudste tulpenboom in ons land bij het Kasteel Onstein te Vorden groeit; een bijna even oude is in 1806 aangeplant achter het Paleis ’t Loo in Apeldoorn. Ik vermoed dat het de schrijvers is ontgaan dat de Liriodendron in de Leidse Hortus eerder, namelijk in 1715, is aangeplant. Het lijkt mij niet uitgesloten dat dit de oudste tulpenboom van Nederland is. Hij heeft aan de basis een dikke ‘knolvoet’, een groeiwijze die bij meer tulpenbomen bekend is (‘Bomen in de Hortus botanicus leiden’, uitgave van de Hortus in 2007). Die knolvoet heeft een jonge uitloper waardoor de voet van de boom mij aan een fluitketel doet denken. De boom heeft een kurkachtige grijze bast. De stamomtrek van de boom bij het Paleis ‘t Loo is 5,80 meter (zie R.J. Koops & F. van Eeghen). Voor mij was dat reden ook de tulpenboom in de Hortus op te meten. Vanwege de knolvoet is dat lastig. Op de grond waar de stam begint is de omtrek 6,68 meter. Op ca 50 cm hoogte versmalt deze heel sterk. Daar is om de stam een lijst, een (natuurlijk band) gevormd en is de omtrek ca 3,35 m. En op borsthoogte, dat is ca 1,30 m, is de omtrek 2,87 cm. Ik weet niet op welke hoogte de boom bij het Paleis is opgemeten en of die boom ook een knolvoet heeft. Tot slot heb ik extra aandacht geschonken aan de tulpenboom in de Cobetstraat. Toen ik naar de voet van deze boom keek had ik de indruk dat die ook een knolvoet krijgt, en op die knolvoet drie uitlopers vormt. Op 1,30m. hoogte is de omtrek 1,72 cm. De omtrek van deze ca. vijftigjarige boom is dus al ruim de helft van de bijna 300 jarige bij het Paleis. Over het algemeen zijn er sinds de (eerste?) aanplant in 1715 in Nederland heel weinig Liriodendrons in tuinen en parken neergezet. In het najaar worden de bladeren van deze soort geel en is de boom als het ware een gouden fakkel. Alleen al om die reden zou deze boom vaker moeten worden aangeplant.

Hout
De bladeren van de Tulpenboom zijn net zo beweeglijk als die van de populier. En net als een populier groeit een Liriodendron het beste op een diepe, vochtige ondergrond. Het is een snelle groeier. De boom kan een hoogte van 35 meter en een breedte van 25 meter bereiken. Deze soort heeft over het algemeen een relatief rechte stam. Noord Amerikaanse Indianen noemden de boom kanohout omdat uit de stam een kano kon worden gebouwd voor 20 mensen. Als de boom op mineraal houdende grond groeit, kan het crèmekleurige hout vleugjes olijfgroen, zwart, rozebruin of zelfs staalblauw bevatten (C. Tudge, 2006, Het verborgen leven van bomen, Spectrum). Het hout is van goede kwaliteit en wordt onder meer gebruikt voor meubels, houtsnijwerk en deuren. Het wordt zelfs voor potloden gebruikt. Ik geef voor het schrijven van dit artikel de voorkeur aan mijn PC maar ik had voor het tekenwerk wel zo’n potlood willen gebruiken.

Emile Timan

Unieke Leidse films door bekende wijkgenoot gemaakt

In onze wijk woont een bekende amateur-filmer: Emile Timan, oprichter van de Leidse smalfilmliga. Hij behoorde met zijn ouders tot de eerste bewoners van de huizen die in 1937 aan de Roodenburgerstaat waren opgeleverd. Zelf was hij toen 19 jaar. “Mijn ouders werden huurders. Ik vond laatst nog een krant op zolder uit dat jaar en daarin stond dat de koopprijs van deze huizen toen 5400 gulden was. Nou, dat was een heel bedrag.”

Vader, zelf een Leidenaar had een assurantiebedrijf aan huis. Dat was aanvankelijk in de Drie Octoberstraat. Moeder was een Friezin. Op latere leeftijd is de heer Timan getrouwd. Uit het huwelijk is een dochter geboren. Zijn vrouw is geboren in het Haagwegkwartier en opgegroeid in het Noorderkwartier. De overstap naar de Burgemeesterswijk in de jaren zestig was groot, maar aangenaam: “een mooi groot huis en eindelijk een badkamer.”

Zelf geleerd 
Op zijn zesde ging de haar Timan al mee met zijn vader naar Casino op de Hogewoerd. Zijn vriendje had een toverlantaarn waarmee ook filmpjes vertoond konden worden. “Toen al ben ik gefascineerd geraakt van de bewegende beelden. Als beloning voor het behalen van een diploma in 1938 kreeg ik van mijn werkgever, de Raad van de Arbeid, 200 gulden. Daarmee kocht ik een camera, projector en scherm. Filmpjes van 8 millimeter voor vier minuten film kostten een vermogen; vijf gulden, maar dat was inclusief ontwikkelen. Mijn toenmalig salaris was 65 gulden per maand. Dus je kunt wel nagaan dat het een dure liefhebberij was. Maar weinig menden deden het. Cursussen bestonden er toen niet. Ik heb alles zelf geleerd; uit boeken en gewoon door het uit te proberen.” Al snel besloot de heer Timan om films met een verhaal te maken. Hij heeft twee speelfilmpjes gemaakt, maar verder waren het een soort gespeelde, tegenwoordig zouden we zeggen gedramatiseerde, documentaires. Zijn allereerste film ging over de vakantiereis met een vriend naar Texel, per trein. “Daar zie je het Leidse station en de drukte op het stationsplein.” Zijn tweede film bracht een progressieve jongerenvereniging in beeld waar hij zelf lid van was. De film was bedoeld als propaganda voor de vereniging. “Ja, dat was een onafhankelijke groep voor studie en debat. Sommige leden zijn in de oorlog in het verzet terecht gekomen. Eens per jaar gingen we kamperen. Daar ging de film over. Een ander lid heeft zelfs speciale muziek gecomponeerd voor die film. Die werd dan ‘live’ gespeeld tijdens de voorstelling.” In Leiden heeft de heer Timan meerdere films gemaakt. De meest bekende daarvan is zijn film ‘De Gracht’. Hierin is het dagelijks leven in 1940 aan de Waardegracht te zien. “Dat was eigenlijk de Leidse Jordaan; arm maar gezellig. De gezinnen leefden op straat, vrouwen, maar vaak ook de rest van het gezin, zaten buiten bonen te doppen. Omdat ik wist dat feestjes vaak met een draaiorgel werden gevierd, heb ik daar een feest met een draaiorgel op touw gezet voor de film. Je zou zeggen dat mensen niks van zo’n vreemde filmer moesten hebben, maar we gingen heel spontaan met elkaar om; het klikte. Dat is aan de opgenomen beelden duidelijk te zien.” Deze film is recent nog gebruikt in Veronica’s programma klasgenoten. “sinds die film heb ik altijd speciale contacten met draaiorgelmannen gehouden.” Een ander filmpje, van acht minuten, geeft het leven weer in één van de oudste Leidse hofjes, het Elizabeth Gasthof aan de Oude Vest, in de jaren veertig. “Hierin heb ik een ruzie over een kat laten spelen tussen de bewoners. Toen zij de film zagen, waren sommigen boos omdat ze er heel anders op stonden dan ze hadden verwacht. Maar zo gaat dat: ik heb in mijn hoofd hoe ik het verhaal wil. Dan kan het gebeuren dat de montage een heel andere uitkomst heeft dan je tijdens de opnames zou denken.” Weer een andere film gaat over de drie oktoberfeesten. Hiervoor heeft hij opnamen uit de jaren veertig en vijftig gebruikt. Zijn film spiegelstad bevat opnamen van de mooiste spiegelingen van Leidse gevels, maar vooral van mensen, in het water van de grachten en regenplassen, in 1956. De film doet denken aan de film Spiegel van Holland van Bert Haanstra. “Ik had over die film gelezen, maar hem niet gezien. Achteraf blijken hij en ik frappant veel overeenkomsten te hebben in de manier van opname en de benadering van onderwerpen. Niet voor niets is Haanstra voor mij altijd een groot voorbeeld geweest.”

Geen Duitse inmenging 
In 1942 heeft de heer Timan samen met de bekende fotograaf Herman Kleijbrink de Leidse Smalfilmliga opgericht. Samen gaven we in die jaren voorstellingen. Hij hield zich ook met filmen bezig. In 1942 mocht je van de Duitsers nog vergaderen als er niet meer dan 20 personen bij waren. Dat aantal hielden we voor het lidmaatschap dan ook aan. In 1943 gingen we ondergronds, want aansluiten bij de cultuurkamer en dus Duitse inmenging wilden we niet.” Na de oorlog ging de vereniging door en bestaat vandaag de dag nog, maar dan onder de naam Leidse video- en smalfilmliga. Emile Timan is nog steeds actief bij zijn club betrokken.

Dubbele draaitafel 
De voorstellingen die Timan gaf waren een spektakel op zich. Vorig jaar nog, in het programma van ‘Leiden Cultuurstad’, konden vele Leidenaren hem bezig zien zoals hij dat decennia lang al deed. Ook voor het programma Van Gewest tot Gewest zijn toen opnamen gemaakt. Hij heeft een unieke dubbele draaitafel met een mengpaneeltje voor zijn 78-toeren platen. Daarmee laat hij precies bij de juiste scènes in de film geluiden horen, zoals van een draaiorgel of een langskomende auto. “Ik denk dat ik totaal 1000 voorstellingen achter de rug heb. Die waren allemaal heel intensief door dat geluid. Tegenwoordig moet ik ook oppassen met de kwetsbaar geworden originele apparatuur. Die moet met de films bewaard blijven. Dus ik zal nu niet meer zo snel een voorstelling geven.” Het Nederlands smalfilmmuseum heeft al verschillende van zijn films opgenomen in hun collectie. “Zij vinden het van nationaal belang. Dat is natuurlijk een hele eer.”

Ballonvaart 
Heeft de heer Timan eigenlijk opnamen van de eigen wijk? Ja, maar niet zoveel. Hij heeft een film gemaakt van het vijfjarig regeringsjubileum in 1948 van de toenmalige koningin Wilhelmina. “Op de plaats waar nu de Vredeskerk staat was vroeger een clubhuis en speelweide. Daar is toen de bekende ballonvaarder de heer Boesman met zijn ballon opgestegen. Burgemeester Van Kinschot zou een stukje meegaan, maar de ballon kwam met hem niet omhoog. Hij was veel te zwaar.”

Koeien door de straat 
Natuurlijk heeft de heeft Timan nog veel herinneringen aan de wijk. “In 1937 was allerlei bebouwing er nog niet. Ik kon toen nog vanuit ons huis de trein naar Utrecht zien rijden. Tot na de oorlog was de Burggravenlaan nog éénbaans. Ieder voorjaar bracht boer Voorsluis van de boerderij aan de Cronestijnkade zijn koeien door de Roodenburgerstraat naar de weilanden aan de andere kant van de Burggravenlaan. Na de oorlog, in de jaren vijftig en zestig, was inwoning verplicht vanwege de woningnood. Dat wil zeggen als je bijvoorbeeld alleen woonde, zoals ik. Mijn ouders waren toen al gestorven. Er hebben verschillende jonge gezinnen bij mij in huis gewoond, in onderhuur. Ik regelde het dan zo dat ze ook voor mij kookten, het huis schoonhielden en mijn was deden. Ik paste ook wel op hun kinderen. Nog steeds heb ik met hen een hartelijk contact.”

Vergrijzing 
In de jaren zeventig nam de vergrijzing toe: je zag weinig jonge gezinnen meer in de straat. “Ja, wat wil je, de meeste bewoners hadden het erg naar hun zin en wilden blijven, ook als de kinderen de deur uitgingen. Onze dochter Antoinette kon in die tijd bijna geen vriendinnetjes in de straat vinden. Gelukkig beginnen de laatste jaren de jonge gezinnen weer te komen. De onderlinge contacten in de straat zijn wel wat minder dan vroeger, niet iedereen stelt zich nog voor als nieuwe bewoners. Maar toch hebben wij veel contacten links en rechts. We hebben het nog reuze naar onze zin in deze straat.”

Van der Waalsstraat

De Professor Johannes Diderik van der Waals, hoogleraar natuurkunde
Door Hans Elsgeest

Aan alles komt een eind, zo ook aan de rubriek 'de professor'. Vanaf het eerste nummer van het jaar 2000 tot het laatste, die u nu voor u heeft, zijn er 41 kort voorgesteld. In deze wijkkrant de laatste. Maar zeker niet de minste. De enige echte Leidse Nobelprijswinnaar. In Leiden geboren en gestudeerd, maar wel zijn gehele verdere leven gewoond en gewerkt in Amsterdam. Hij is de eerste hoogleraar natuurkunde aan de kersverse (in 1877 ontstaan uit het Amsterdamse Atheneum Illustre) Universiteit van Amsterdam. Hij is van grote betekenis voor de studie en het bedrijven van natuur-, schei- en wiskunde aan het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw. Deze uiterst bescheiden en in zichzelf gekeerde man droeg een groot goed met zich mee. Hij was geniaal. Hij heette Jan van der Waals.

Dit genie is nooit helemaal op juiste waarde geschat en hij heeft altijd een beetje in de schaduw gestaan van mensen als Lorentz of Einstein. Dat Kamerling Onnes alle eer opstreek van het door hem vloeibaar gemaakte helium (overigens niet door Onnes zelf, hij noemde Van der Waals als hét grote brein erachter) is hem natuurlijk gegund; hij heeft er een groot deel van zijn leven aan gewerkt. Maar zonder Van der Waals was het hoogstwaarschijnlijk nooit zover gekomen. Van der Waals was in zijn tijd degene die het bestaan van moleculen voor waarheid hield, tot die tijd waren moleculen en atomen vooral een hypothetische aanname. Hij wist het zeker en nog tijdens zijn leven werd dat ook experimenteel bewezen. Nu is het tijd om professor Van der Waals op een welverdiend voetstuk te zetten!

Onderwijsgave
Zoals eerder vermeld is Johannes Diderik van der Waals in Leiden geboren, als oudste van tien kinderen van timmerman Jacobus van der Waals en diens echtgenote Elisabeth van den Burg. Hij groeit op in een piepklein huisje in de Jan Vossensteeg. De financiële situatie thuis is niet van dien aard dat Van der Waals kan gaan studeren. Na de lagere school volgt hij de MULO en wordt al snel aangenomen als hulpje van een onderwijzer. Een goede keus, Van der Waals beschikte namelijk over de juiste gaven om in het onderwijs verder te kunnen. Het resulteert dan ook in het behalen van een aantal akten tot beoefening van het leraarsambt, waaronder ook de akte voor hoofdonderwijzer. Daarnaast, en dat moet voor die tijd een fortuin gekost hebben voor iemand die nog niet veel verdiende, loopt hij wiskundecolleges aan de universiteit van Leiden. Door onvoldoende vooropleiding mag hij geen examens afleggen. In 1864 wordt hij naar Deventer geroepen om aldaar leraar te worden aan de plaatselijke HBS. Twee jaar later kunnen de koffers weer gepakt worden als hij in Den Haag aan de HBS wordt aangesteld. Koffers? Ja, want in de tussentijd trouwt hij zijn, eveneens van Leidse geboorte, tien jaar jongere vrouw; Anna Magdalena Smit. Zij krijgen vier kinderen, daarover straks kort meer. In Den Haag lijkt alles op rolletjes te lopen en na verloop van tijd heeft Van der Waals zich opgewerkt tot directeur van de HBS. Een sollicitatie naar een baan aan een Rotterdams Gymnasium loopt op niets uit, maar het tij lijkt toch in zijn voordeel te keren. Door een wetswijziging wordt het hem mogelijk gemaakt toch zijn academische examens af te leggen, waarna in rap tempo het kandidaats wis- en natuurkunde en het doctoraal behaald worden en in 1873 zijn promotie volgt. Het proefschrift dat hij verdedigde zou een enorme impact hebben op de studie van de natuur- en scheikunde. Hoewel in eerste instantie alleen verschenen in het Nederlands, moeten er al snel vertalingen komen in het Duits, Frans en Engels van 'Over de Continuïteit van den Gas- en Vloeistoftoestand'. Hiermee luidde Van der Waals, zonder zich daar van bewust te zijn, de tweede gouden eeuw der Nederlandse wetenschap in.

Jn jr.
In datzelfde jaar (1873) wordt zijn oudste zoon geboren. Deze krijgt dezelfde naam als pa en daar zou het niet bij blijven; hij gaat zijn vader opvolgen als hoogleraar theoretische natuurkunde aan de universiteit van Amsterdam. Na Jan jr. volgen drie dochters. De middelste daarvan krijgt later bekendheid door haar dichtwerk, eerst onder een pseudoniem maar al vrij snel onder haar eigen naam: Jacqueline van der Waals. Haar werk is enigszins donker, tegen het depressieve aan. Een gen van pa en een niet zo gemakkelijke jeugd zijn daar waarschijnlijk de oorzaak van. Haar jeugd en dat van haar zussen en broer wordt opgeschrikt door de vroege dood van hun moeder. Anna Magdalena van der Waals-Smit sterft op 34-jarige leeftijd en zo verdwijnt de belangrijkste pijler onder het gezin. Deze klap kan Van der Waals nauwelijks verwerken, hij sluit zich op in zijn huis en wil alleen nog in gezelschap van zijn kinderen verkeren. Zijn oudste dochter neemt, voor zover dat kon, de verantwoording voor het huishouden op zich. Ze woonde toen al in Amsterdam, aan de PC Hooftstraat en na verluid zijn daar de gordijnen lange tijd niet open geweest. Het rouwproces heeft lange tijd in beslag genomen. Van der Waals doet wel overtuigd zijn werk, hij was namelijk al enige tijd professor aan de Amsterdamse universiteit. Hij publiceert in die tijd weinig tot geen werk. Vriend voor het leven Heike Kamerlingh Onnes kan dit niet aanzien en onderneemt met succes pogingen om de ernstig in zichzelf gekeerde Van der Waals uit zijn benarde situatie te trekken.

Professor
Zoals gezegd is Van der Waals gepromoveerd tot hoogleraar. In 1877 wordt in Amsterdam de eerste universiteit van die stad geopend. Het Atheneum Illustre krijgt promotierechten en wordt daardoor van een voorbereidend wetenschappelijke een wetenschappelijke instelling, een universiteit dus. Daar moesten wel wat professoren voor aangesteld worden. Samen met Hugo de Vries en Jacobus van 't Hoff is Van der Waals één van de grote drie. Zij hebben de universiteit van Amsterdam direct op de kaart gezet. Van 't Hoff en Van der Waals worden uiteindelijk beloond met een Nobelprijs, respectievelijk voor scheikunde (1901) en natuurkunde (1910). Het is dat er voor plantkunde geen Nobelprijs bestaat anders was De Vries de eerste geweest!
Dat Van der Waals een rustige, soms wat norse man was kwam niet tot uiting tijdens zijn colleges, de man werd door zijn leerlingen op handen gedragen. Honderden toehoorders waren muisstil als Van der Waals op duidelijke, trage toon en iets krakende stem de toch wel zeer ingewikkelde stof behandeld. Hij maakt het de toekomstig natuurkundigen zeker niet gemakkelijk maar weet waarschijnlijk toch vooral boeiend te zijn. Door zijn leerlingen wordt hij dan ook aan het eind van zijn carrière overladen met cadeaus, hulde en oorverdovend applaus.

Maar wat maakte Van der Waals nu zo groot? De grootste klapper is natuurlijk zijn proefschrift. Hij weet daarin te berekenen hoe groot moleculen zijn, hoeveel er van een bepaalde stof in een kubieke centimeter passen en dat deze moleculen elkaar aantrekken. Hieruit ontstaat het begrip Vanderwaalskrachten. Nog belangrijker is het vinden van een kritische temperatuur voor een bepaald gas. De temperatuur waarboven een gas niet vloeibaar gemaakt kan worden, ook niet onder hoge druk.
In een later stadium ontdekt hij het principe van de 'overeenstemmende toestanden'. Van der Waals is overtuigd dat alle stoffen zich identiek gedragen tijdens de overgang van gas- naar vloeistoffase. Met behulp van de toestandsvergelijking kan hij zo het gedrag van andere stoffen voorspellen. Laat dit nu de handleiding geweest zijn voor Kamerlingh Onnes en anderen om de laatste 'permanente gassen' toch vloeibaar te krijgen (waterstof en helium). Daarna houdt hij zich voornamelijk bezig met het onderzoek naar de zogeheten binaire mengsels en ternaire mengsels, mengsels die uit twee of drie stoffen bestaan. In deze periode is zijn werk van onschatbare waarde voor onderzoekers als Hendrik Willem Bakhuis Roozeboom, die zich scheikundig op de faseleer richten. Van der Waals was zelf geen experimenterend onderzoeker, dat liet hij liever aan anderen over. Bij hem zat het tussen de oren, hij begreep wat er gebeurde, kon zich verplaatsen in een bepaalde situatie en zette dat - met behulp van zijn wiskundeknobbel - op papier. Hij heeft heel veel betekend voor de Nederlandse wetenschap. Door zijn inzet regende het prijzen voor Nederlandse onderzoekers. Ook hij is overladen met blijken van hulde. Hij was al vroeg in zijn carrière lid van de KNAW, schopte het tot voorzitter van dit genootschap en wordt in 1910, twee jaar na zijn afscheid als hoogleraar, uitgenodigd om in Zweden het hoogst haalbare voor een wetenschapper in ontvangst te mogen komen nemen: de Nobelprijs voor de natuurkunde! Na zijn emeritaat geniet Van der Waals van een rustig leven, hij heeft nog wat functies zoals curator van de Leidse universiteit.
Begin 1923 gaat het snel bergafwaarts met zijn gezondheid. Een jaar eerder had hij zijn dochter Jaqueline al ten grave moeten brengen, zij stierf aan maagkanker. Dit moet een klap geweest zijn die hij na het eerder zo tragische overlijden van zijn vrouw niet meer te boven moet zijn gekomen. Van der Waals overlijdt op 8 maart 1923, op 84-jarige leeftijd. Vier dagen later wordt onder grote belangstelling zijn stoffelijk overschot op de Nieuwe Oosterbegraafplaats te Amsterdam ter aarde besteld.

Mijn vraag.. waarom eert Leiden deze held van de wetenschap niet (behalve het toekennen van een straatnaam)?

Bronnen:
De geschiedenis van de scheikunde in Nederland (H.A.M. Snelders)
De tweede gouden eeuw (B. Willink)
Nederlandse helden der wetenschap (dr. G.C. Gerrits)
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek
Pioniers der natuurwetenschappen
Van der Waals: krachten die de wereld bijeen houden (Rob van den Berg, wet. bio.)
Van Stevin tot Lorentz (A.J. Kox, M. Chamalaun)
Wikipedia
Winckler Prins Encyclopedie

Profburgbaltoernooi 2017

Winnaars: Groene Draken en Burgballers
Zondag 27 augustus vond het voetbaltoernooi voor kinderen uit de Professoren en Burgemeesterswijk plaats.

Op het korfbalterrein van Trigon streden zes teams, bestaande uit klasgenoten, vrienden of straatgenoten, in twee poules om de felbegeerde bekers. Er werd goed gevoetbald en veel gescoord, er werden mooie acties gemaakt en natuurlijk fair gespeeld.

Ouders, broertjes en zusjes en andere toeschouwers keken toe en moedigden de jongens en meisjes vanaf de kant aan en met het lekkere weer en de zon die volop scheen was het dus een heerlijke dag. Op het spel stond een kampioensbeker. In de leeftijdscategorie 6 tot 9 jaar wonnen de Groene Draken en in de categorie 10 tot 12 jaar waren de Burgballers het sterkst en gingen er met de wisselbokaal vandoor.

Nieuw dit jaar was de penalty wedstrijd. Elke deelnemer kon een penalty nemen tegen een échte keeper en de beste tien deelnemers gingen door naar de shoot-out finale. Het was een spannende wedstrijd tussen keeper en spelers waarbij de keeper uiteindelijk aan het kortste eind trok. De penalty finale werd gewonnen door Jort! We bedanken alle deelnemers, leiders en supporters aan hun deelname aan het Profburgbaltoernooi 2017.

Joop van Pijkeren en Feo Lustig

Profburgwijk website vernieuwd / updated

17.03.2024 : De website van de Profburgwijk krijgt een update: een heuse homepage met een uitleg over de nieuwe indeling en (misschien nog belangrijker) een melding van nieuwe artikelen op de site. Op deze manier hopen we het voor u gemakkelijker te maken om direct te vinden waar uw interesse naar uit gaat.
Als u een paar minuten de tijd heeft om ons te laten weten wat u ervan vindt, of als u ideeën heeft over hoe de website verbeterd kan worden, dan horen wij dat graag van u. Laat het ons weten per e-mail of via het contactformulier.

Profburgwijk website updated
This website is being updated: a real homepage with an explanation of the menu items and (perhaps even more importantly) a notification of new articles posted on the site. In this way we hope to make it easier for you to immediately find what interests you. You'll have noticed that most of the content is now also in English - just scroll down past the Dutch text.
If you can spare a few minutes to let us know what you think, or if you have any ideas about how the website could be further improved, we would love to hear from you. Let us know by email or via the contact form.

De valse Christusdoorn is lang niet altijd vals!

Door Rinny Kooi

Ik heb mijn handen om jouw schors gelegd
en zacht bevoeld, zoals een blinde tast.
De diepe barsten in jouw bast betast,
het braille dat op stam is ingelegd.
Atze van Wieren (Geb.1943) in ‘Boom’

Eind september fietste ik door De Mey van Streefkerkstraat, door het stukje tussen de Van den Brandelerkade en de Roodenburgstraat. Ik werd getroffen door de prachtige kleuren van de bladeren van de valse Christusdoorn (Gleditsia triacanthos L.), bijvoorbeeld van die van de bomen tussen de nummers 24 en 25 van de hoek Van den Brandelerkade en De Mey van Streefkerkstraat. De bladeren leken wel van goud en begonnen toen al te vallen. Deze boom bot in het voorjaar laat uit en begint in het najaar vroeg met het laten vallen van de bladeren. Eind oktober waren vrijwel alle bladeren van de Ginkgo, de Prunus, de linde, de berk en andere bomen snel van kleur verschoten, en half november waren de meeste bladeren ook al gevallen. Maar van de valse Christusdoorn was toen al lang geen blad meer van te vinden, noch aan de boom, noch op de grond!

Alle bomen van de wereld
Op 6 november jl. was er de jaarlijkse boekenmarkt van Amnesty International. Mijn oog viel op een boek met de titel ‘Alle bomen van de wereld’ door Scott Leathart (Nederlandse uitgave, derde druk uit 1979, ICOB). Thuisgekomen keek ik dadelijk of de valse Christusdoorn daarin zou staan, want ik kan mij niet voorstellen dat er een (populair) wetenschappelijk boek bestaat met een beschrijving van alle bomen ter wereld. Bovendien schenken veel boeken vooral aandacht aan oude, opvallende, monumentale of omvangrijke bomen. Een valse Christusdoorn komt dan vaak niet in aanmerking voor een beschrijving omdat hij in Nederland vrijwel nooit meer dan honderd jaar wordt, en ook geen extreem dikke stam krijgt. Het is een snelle groeier die windgevoelig is en mede daardoor gemakkelijk kapot waait. In De Mey van Streefkerkstraat zijn de bomen vijftien jaar oud, net zo oud als de woningen. Een aantal is nu al hoger dan de huizen. Slechts een enkele keer krijgt de valse Christusdoorn wel de status van monument. Dat geldt bijvoorbeeld voor een exemplaar in Haarlem. Gelukkig bevatte mijn nieuwe aankoop toch een redelijk goede beschrijving van de valse Christusdoorn. Deze aanwinst voor slechts één euro was dus zeer nuttig voor het schrijven van dit verhaal.

Beschrijving
In mijn aangeschafte boek staat achter Gleditsia: ‘Een geslacht van twaalf soorten bladverliezende bomen uit Noord-Amerika, tropisch Zuid-Amerika en Afrika, en Midden- en Oost-Azië, met doornen op twijgen, samengestelde bladeren en bloemen met een even aantal bloemblaadjes. De [valse] Christusdoorn, die van Ontario tot Nebraska en zuidelijk tot in Texas en Louisiana voorkomt, is meestal ca. 25 m. hoog, maar er zijn meldingen van een hoogte van 42 m. De stam, takken en zelfs de twijgen staan vol met bundels lange, gevorkte doornen, terwijl de bladeren uit maximaal 36 blaadjes zijn samengesteld, wat de rechtop staande kroon een pluimachtig uiterlijk geeft. De bloemen, mannelijke en vrouwelijke op aparte steeltjes [vaak moeilijk te vinden], zijn groenachtig geel en de vrouwelijke brengen ca. 30 cm lange peulen voort die, als ze jong zijn zoetig vruchtvlees bevatten’.

Valse Christusdoorn en Christusdoorn
Rond 1700 zijn vanuit Noord-Amerika in Londen zaden van de valse Christusdoorn ingevoerd. Uit de in Londen opgekweekte bomen is deze soort verder verspreid. De oorspronkelijke vorm heeft een stam met venijnige doornen, ook de twijgen hebben die. Die gevorkte doornen staan vaak in groepjes van drie. De boom werd in het Nederlands genoemd naar de kamerplant met de naam Christusdoorn, ook een plant met venijnige doorns. De boom is dus een totaal andere soort en daarom werd aan de naam het woord ‘valse’ toegevoegd. De kamerplant, de Christusdoorn (Euphorbia milii), is absoluut geen familie van de valse Christusdoorn. Hij groeit als struik op Madagaskar en hoort thuis in de wolfsklauwfamilie, de Lycopodiaceae. Al meer dan tweeduizend jaar geleden was deze plant bekend in het Midden- Oosten. Volgens de legendes werd de doornenkroon van Christus van deze plant gemaakt.
In onze omgeving is de Christusdoorn pas veel later bekend geworden. De gouverneur van het eiland Réunion (in de nabijheid van Madagaskar), M. le baren Milius, ontdekte hem in 1821 en introduceerde hem in Frankrijk. De soortnaam milii is afgeleid van de naam Milius.
Vanuit Frankrijk werd de Christusdoorn verder in Europa verspreid. Zo kwam een exemplaar jaren later o.a. in het huis van mijn moeder terecht. Zij hield er van maar haar kinderen dachten er anders over. Wij zaten soms met onze haren vast in die kamerplant en vonden hem beslist ‘vals’.
De boom – die de toevoeging ‘vals’ dus echt mag hebben – behoort tot de vlinderbloemenfamilie, de Leguminosae. De geslachtsnaam van de valse Christusdoorn, Gleditsia, verwijst naar de Duitse hoogleraar en directeur van de botanische tuin in Berlijn, Johann Gottlieb Gleditsch (1714-1786). Hij was auteur van veel botanische publicaties, grondlegger van de bosbouwkunde en een groot bewonderaar van de Zweed Carolus Linnaeus (1707-1778). De L. achter de wetenschappelijke naam verwijst naar Linnaeus, de man die de binominale naamgeving (een wetenschappelijke geslachts- en soortnaam) voor planten en dieren invoerde. De soortnaam triacanthos betekent drie(maal) akantha (=doorn). Tegenwoordig zijn er van deze soort kweekvormen die geen doornen hebben. Deze doornloze boom is dus in werkelijkheid niet zo vals als de kamerplant.

Gebruik
De oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika gebruikten het harde en duurzame hout van de valse Christusdoorn voor bogen, brandhout en hekwerk. Het hout wordt tegenwoordig gebruikt voor afzettingen en ander agrarisch gebruik. De boom wordt in Amerika ook veel aangeplant als schaduw- of sierboom. Van bloemen en zaden maakte men een pap om aan voedsel een zoete smaak te geven. De zaden worden ook graag door dieren als muizen, wezels, marters en eekhoorns gegeten. In Engeland wordt deze soort ‘Honey locust’ genoemd. Dat slaat op de verspreiding door dieren (sprinkhanen) die de lekkere zaden eten. In Amerika brouwde men vroeger bier van de zaden.

Winter
Ik heb een aantal jaren geleden met een groep mensen met een visuele beperking door onze wijk een bomenwandeling gemaakt. Een belevenis op zich. Daaraan moest ik denken toen ik de woorden van Atze van Wieren las. Aan de stam kan je voelen met welke soort je te maken hebt. De purpergrijze schors van de valse Chriustusdoorn van oudere bomen krijgt op den duur brede lijstachtige ribbels. Dat vergemakkelijkt de herkenning als je de boom niet kunt zien, ook als de stam geen doornen heeft. Wie in de winter door De Mey van Streefkerkstraat fietst of loopt zou kunnen letten op winterkenmerken, bijvoorbeeld op de vorm van de vaak bochtige stammen en kronkelige twijgen. En ook de kronkelige, bruinzwarte, 30 cm lange peulen. In september was er een klein aantal peulen aanwezig maar die zijn nu allemaal al verdwenen. In de jonge bomen worden nog niet veel bloemen en peulen gevormd. Het feit dat de peulen al worden gevormd geeft aan dat wij ze in de toekomst waarschijnlijk laat in het najaar of vroeg in de winter nog kunnen zien hangen. Dat zal zeker een aanblik geven die niemand kan ontgaan.

Mevr. Tijsterman

'Ieder zijn eigen klantenkring'

Een bekende bakkersnaam is het, Tijsterman, niet alleen in Leiden, maar ook in Oegstgeest, Katwijk, Rijnsburg en Voorschoten. In Leiden is een bakkerswinkel van Tijsterman aan de Haarlemmerstraat gevestigd. Tot 1985 zat er ook één in de Professorenwijk, om precies te zijn aan de van der Waalsstraat. We spraken met mevrouw Chr. Tijsterman, geboren in 1913 in Oegstgeest.
“Vroeger was de Van de Waalsstraat een echte winkelstraat, met meer winkels dan in de Van ’t Hoffstraat. Mijn man en ik hebben daar, op de hoek met de Buys Ballotstraat, 1941 de winkel overgenomen van bakker Spruit. Verder zaten daar groenteboer Flandrijn, kolenboer Van Dorp, Kruidenier Karreman en slager Zwartjes, waar nu Bruintje Beer zit. Zuivelhandel en kruideniers Juffermans en Van Schie en bakkerij Kallenberg zijn de enig overgebleven van vroeger. En ja, aan de Van ’t Hoffstraat zit nog steeds Raaphorst. Die zit er ook al van voor de oorlog. Drie bakkers dicht bij elkaar, en toch was het geen probleem.

Foto: Heropening, na verbouwing, van de winkel banketbakker Tijsterman in 1960.

Protestant 
Ik herinner mij dat in ieder geval niet. Je had ieder je eigen klanten. Die kwamen in de winkel, maar je leverde vooral aan huis in de wijk. Ook Van Schie kwam vroeger op een kar met bussen melk aan de deur. Alleen bakker Raaphorst doet dat nog als enige. Raaphorst was katholiek, wij protestant. Misschien dat dat voor klanten uitmaakte. Ieder zijn klantenkring. Of het nou ook nog aan de sortering lag… Ja , wij hadden een heel groot aanbod banketkoekjes en bonbons en andere chocola. Er kwamen hier heel wat leveranciers over de vloer. Ook wist men dat ik de dingen leuk inpakte.” “Bij brood en gebak zie je de smaak van mensen eigenlijk niet zo veranderen. Dat zal voor een kruidenier anders zijn. Wel wilden de mensen de laatste jaren allerlei soorten bruin- en volkorenbrood.”

Tot acht uur open 
“Het leven van een bakker is heel zwaar, neem dat van mij aan. Voor mijn man gold dat nog extra omdat hij iedere dag op en neer moest naar de bakkerij van zijn vader in Rijnsburg. Hier aan huis hadden we immers geen bakkerij, alleen de winkel. Iedere nacht ging hij om vier uur van huis, op vrijdagnacht al om twee uur, en kwam dan ’s ochtends om een uur of half tien met zijn brood terug. Altijd stond ik in de winkel te wachten waar of hij nou bleef. Bij bakkers die aan huis bakten had je meteen in de vroege ochtend het brood in de winkel. Ik geloof trouwens dat mensen dat tegenwoordig belangrijker vinden dan vroeger. Je koopt je brood voor de volgende dag. Vroeger mocht je het brood niet eens voor tien uur in de ochtend verkopen. Dat had, denk ik, te maken met de bescherming van de bakker, vanwege de nachtarbeid.” “Een deel van het brood kwam in de winkel, een deel ging mee op de bakkerskar. Dat was eerst een trapkar, later een motorkar. Dan ging hij de hele ochtend bezorgen, kwam thuis warm eten en ging in de middag weer op pad. Naast brood had hij een aparte bak voor beschuit en ontbijtkoek. Klanten vroegen vaak om iets speciaals voor de volgende dag. In iedere straat hier had hij wel een paar klanten. In de jaren vijftig waren we met de winkel vaak tot acht uur in de avond open. We waren wel altijd tussen de middag dicht om warm te eten. Ik ben blij dat we op een gegeven moment om zes uur dicht mochten. Dan hield je tenminste nog wat tijd voor jezelf over, of voor een ouderavond van je kind.”

10 jaar eerder dood 
De zoon van mevrouw Tijsterman was al in opleiding voor bakker, maar besloot daarmee te stoppen. Hij was vooral teruggeschrokken van de manier waarop hij behandeld werd als stagiaire van 15 jaar door een bakker in Oegstgeest. Hij stopte zijn opleiding kort voor het examen. ‘Een bakker gaat 10 jaar eerder dood dan een gewoon mens’, was zijn overtuiging. “Mijn man vond het niet eens erg dat hij stopte. Het was immers een zwaar beroep en als kind moest hij direct na school in de bakkerij van zijn vader komen werken. Ik zelf ben nog wel naar de school geweest om te praten, ik vond het jammer, maar hij wilde niet meer. Kort daarna is hij een andere opleiding gaan doen. Hij is prima terecht gekomen.”

Vakantie 
“Je voelde je als winkelier in de zelfde straat sterk met elkaar verbonden. In de oorlog hielp je elkaar. Toen er razzia’s op mannen werden gehouden ben ik er zelf op uit gegaan met de kar. De enkele ontbijtkoeken verdeelden we onder de vaste klanten. Toen de bom op de spoorbrug was gevallen ging de winkel een tijdje dicht. Met de kinderen ben ik toen bij m’n ouders in Oegstgeest ingetrokken.” “We hadden een fantastisch bevrijdingsfeest in de straat, gekostumeerd. Mijn man en ik hadden ons verkleed als een Russisch paar. Na de oorlog gingen we wel eens met de andere winkeliers een avondje uit. Maar verder kwam er kort na de oorlog niet veel vakantie. In de jaren vijftig gingen we wel met ons gezin (twee dochters en een zoon – TvD) wel een weekje kamperen in Noordwijkerhout. Dan paste mijn zuster op de winkel. Die sloot toen nooit. Maar al in de jaren zestig gingen mijn man en ik ook op vakantie naar het buitenland. De kinderen gingen dan met de kampeervereniging mee. Dat vonden we heerlijk met z’n tweeën, daar sloten we zelfs de winkel voor, ik geloof als eerste in de buurt. Zo zijn we samen ook twee keer bij mijn geëmigreerde zuster in Californië geweest.”

Jatten 
“Toen mijn man vanwege zijn gezondheid niet meer aan huis kon bezorgen, liep de klandizie langzaam terug. Eerst nam een student de kar wel eens over. Ook mijn oudste dochter heeft, toen ze vijftien was en van school kwam lang nog met de broodkar gereden. Maar daar zijn we toch mee gestopt. De laatste jaren hadden we brood van de broodfabriek. Mijn man was niet meer in staat te bakken. Op een gegeven moment moet je beslissen dat het niet meer gaat. Ook de komst van een supermarkt als Hoogvliet kwam daarbij. Sommige klanten gingen daar hun spullen halen. Toch heb ik nog tot mijn zeventigste in de winkel gestaan, 43 jaar lang dus. De kinderen in de buurt vonden het jammer. Die kwamen hier altijd voor snoep: spekken, drop, kauwgum. Voor vijf cent had je wat.” “Vervelend was het jatten door de jeugd. Dat nam de laatste jaren toe. Dat waren bijvoorbeeld scholieren van het Lammenschanspark. Met hele ploegen trokken ze door de wijk. Ik heb daar wel eens over geklaagd. Dan kon ik boeken met foto’s inkijken, maar het lukte je toch niet om iemand echt goed te herkennen.”

Tevreden 
“Ik heb het in de winkel altijd heel leuk gevonden. Wel zwaar, want we hadden geen personeel. De boekhouding was wel uitbesteed. Mijn zuster kwam geregeld helpen. Af en toe hielp een dochter. Tegen drukte zag ik nooit op. Pasen en Sinterklaas, dat waren leuke tijden. De winkel leuk maken.” Mevrouw Tijsterman woont nu nog in hetzelfde pand. Ze is nu 84 jaar en redt het zelfstandig nog prima. Het winkelgedeelte aan de voorzijde is bij het huis getrokken. Ze heeft al veel bewoners en veel middenstandscollega’s zien vertrekken en is waarschijnlijk de oudste straatgenoot. “Ik ben blij dat de straat verjongt. Leuk is het om de nieuwe kinderen te zien. Laatst was ik gevraagd op de verjaardag van een buurkind. Leuk hè? Ja, ik ben tevreden over de buurt, ik hoef niet weg. Ook mijn eigen kleinkinderen komen regelmatig op bezoek.”

Kerstbijeenkomst 2016

Op 17 december vierden we weer met elkaar een kerstbijeenkomst. Dit jaar voor de derde keer in de foyer van de Vredeskerk.

Het was gezellig druk en de opkomst was hoog: meer dan honderd mensen kwamen bij elkaar om het glas te heffen. Regine Scholten, voorzitter van de wijkvereniging, hield haar jaarlijkse kersttoespraak.

Tentoonstelling
Naast de kerstborrel vond ook de opening van de fototentoonstelling van Rob Beurse plaats. Regine Scholten opende de tentoonstelling en het eerste exemplaar van het fotoboek ''n Wijk om stil van te zijn' werd door Rob aan haar uitgereikt. Het was weer een geslaagd feest!

Boeken over de wijk

Over onze wijk heeft de Wijkvereniging een aantal boeken uitgegeven. U kunt deze boeken bij ons bestellen.

Het gaat om de volgende boeken:

Buurtherinneringen - € 15,00
Herinneringen aan het dagelijks leven in de Professoren- en Burgemeesterswijk en Rijndijkbuurt.
Een wijk met aanzien - € 10,00
Honderd jaar Burgemeesterswijk.
Van stadspolder tot beschermd stadsgezicht - € 10,00
Het ontstaan en groei van de Professoren- en Burgemeesterswijk en Rijndijkbuurt.

Hoe te bestellen

U stuurt aan onze penningmeester waarin u aangeeft welke boeken u wil hebben.
U maakt het bedrag over op NL79 INGB 0005 5676 59 t.n.v. wijkvereniging Profesoren- en Burgemeesterswijk met vermelding van om welke boeken het gaat.
U ontvangt daarna een mail van Karin over het moment waarop u de boeken bij haar kunt ophalen.
Het ophaaladres is: Van ’t Hoffstraat 48.

Mevr. De Ren

'Ons stuk straat werd hofje genoemd, zo gezellig was het'

Ons stuk straat werd hofje genoemd, zo gezellig was het Mevrouw H. de Ren is geboren en getogen Leidse. Ze is geboren in 1923 in het particuliere ziekenhuisje Hôpital Wallon aan de Papegracht. Vervolgens heeft ze enkele jaren in de Nieuwsteeg gewoond met haar ouders. Vader had daar een antiquariaat. Daarna heeft het gezin nog even in de Javastraat gewoond. In 1929 kochten haar ouders een huis aan de Cobetstraat voor 7500 gulden, voor die tijd een enorm bedrag. Het was toen net gebouwd. Sindsdien heet mevrouw De Ren daar altijd gewoond.

“De Cobetstraat, aan de kant van de even nummers, was toen de uiterste grens van de stad. De entree tot de straat van de Wasstraat. De koeien kwamen tot onze tuin. Vanuit het zolderraam kon je de boten zien varen in het kanaal. Ik weet nog dat ik in 1929 op zolder met mazelen lag en dat vader mij in een deken wikkelde en me door het raam naar een reusachtige zeppelin liet kijken. Begin jaren dertig is er verdere uitbreiding gekomen de De Mey van Streefkerkstraat en even later het eerste stukje De Laat de Kanterstraat. In deze buurt hebben altijd mensen met de betere banen gewoond, een hoofdredacteur van de krant, eigenaars van eigen zaken, een baron, noem maar op.” “Ik ken de buurt dus al bijna zeventig jaar. Ik denk dat ik langzamerhand de oudste bewoner ben. Vooral het stukje waar ik woon was vroeger al heel geliefd. De bewoners hebben er tot op late leeftijd gewoond. Je kende elkaar. Ons stukje straat werd ook wel het Cobethofje genoemd, zo gezellig was het. Dat kwam ook door het postkantoortje dat iemand in 1937 in de voorkamer van een huis aan de overkant begon. Zo’n voorziening is heel belangrijk in een buurt. In 1953 is het door een nieuwe eigenaar, de heer Oom, overgenomen en uitgebreid met het pand ernaast tot een ‘winkel van Sinkel’. Ik heb er zelf ook nog gewerkt. Tegen de opheffing is in de buurt flink geprotesteerd. We konden echter niet verhinderen dat het postkantoortje verhuisde naar de Van ’t Hoffstraat. Nu ook de bank aan de Burggravenlaan is opgeheven wordt het vooral voor oudere buurtbewoners moeilijk.”

Kleuterleidster 
De vader van mevrouw De Ren is in de jaren dertig bij de firma Brill gaan werken als chef van het antiquariaat. “Voor die baan moest hij vaak reizen, particuliere boekenverzamelingen opkopen. Zo heeft hij in Berlijn, vanuit een hotel de Kristallnacht meegemaakt. Alle ramen werden geblindeerd. Hij kwam geshockeerd thuis. ‘Dat staat ons ook te wachten als de Duitsers hier komen’, waarschuwde hij.” Enige jaren later begon de Duitse bezetting. Na de oorlog is vader bij Brill vertrokken en opende hij opnieuw een eigen boekhandel en wel in de Diefsteeg in een pand waar nu het Chinees restaurant Wo Ping zit. In 1953 is hij aan de Breestraat het bekende Leids Boekhuis, later het Nieuwe Boekhuis, begonnen. Die zaak is later door Elsevier overgenomen en weer later is de NBBS in het pand getrokken. Mevrouw De Ren heeft een groot deel van haar leven in de zaak van haar vader gewerkt, ook nadat die in 1965 was overgenomen door Elsevier. “Ik was opgeleid tot kleuterleidser op de Haanstraschool. Maar vader had mij nodig. Dus daar was niets tegen in te brengen. In de loop van de tijd begon ik het wel leuk te vinden, vooral de kinderboeken. Ik heb toen ook een vakdiploma gehaald.”

Ons kleine verzet 
“In de oorlog hebben wij n ooit echt honger geleden. Vader ging af en toe op zijn fiets met houten banden naar familie in Noord-Holland voor eten. Ik weet nog dat we in de oorlog in een oude tas vergeten chocoladeletters vonden. Een enorme verassing. Ik mocht er een houden en de andere werden bij een boer geruild voor boter.” “Ik heb in de oorlog illegale kranten bezorgd. Verschillende meisjes deden dat, jongens nooit. Ik geloof dat het Vrij Nederland was. Onder mijn kleren moest ik die op een aantal adressen in de buurt bezorgen. Ik haalde ze op bij een huis aan de Laat de Kanterstraat. Mijn ouders wisten ervan. Ze waren wel bezorgd, maar verboden het niet. Vader was lid van de Vrijzinnig Democratische Bond. Politiek actief was hij overigens niet, geloof ik. Thuis werd er niet veel over politiek gesproken. In de Kraaierstraat zat een groenteboer. Als je daar kwam, vroeg de mevrouw: ‘moet je nog wat?’ Dat was de code. Ze had in de onderste groentekist dan stiekum foto’s van de oranjeprinsesjes. Het was ons kleine verzet.” “Bij de buren zaten onderduikers. Dat wisten we. Ik had op een dag net een razzia meegemaakt op de Hogewoerd. Snel rende ik naar huis om de buren te waarschuwen. Ik weet ook nog dat andere buren die net een granaat door het dak hadden gekregen bij ons kwamen schuilen. Er vielen wel vaker bommen in de omgeving. Bekend is natuurlijk het bombardement op de spoorbrug.” “Ik herinner me ook nog heel goed de aanslag op de directeur van het Arbeidsbureau. Als wraak werden diverse hoger geplaatste Leidse mannen door de Duitsers opgepakt. Drie van hen werden doodgeschoten: het hoofd van de Eerste Leidse Schoolvereniging, de heer Douma, die overigens ook in de Cobetstraat woonde, een huisdokter en de rector van het gymnasium. De gereformeerde dominee Westerink, de zoon van onze buren, was daar zo van geschrokken dat hij bij ons onderdook. Ik weet nog dat ik thuis kwam en zag dat mijn bed beslapen was. Dat nam ik m’n ouders erg kwalijk; niet dat de dominee er was geweest, maar dat het zo duidelijk was dat iemand daar geslapen had. Dat vond ik erg onverstandig.” “Het ergste dat wij in de wijk hebben meegemaakt is de ontruiming van het joodse weeshuis aan de Roodenburgstraat, het huidige gebouw van de GGD. Alle kinderen zijn op een nacht weggehaald, ook twee schattige joodse zoontjes van een Rabbi die ik van de Haanstra-kleuterschool kende. Het was verschrikkelijk.”

Opstel verbrand 
Ik heb in 1944 examen gedaan op de Haanstra. Op de dag dat ik mijn diploma kreeg van juffrouw Glasz, vertelde zij mij dat een opstel dat ik had geschreven door haar was verbrand. De Duitsers zouden binnenkort op school komen en mijn opstel was erg anti-Duits. Ik had me dat helemaal niet gerealiseerd. In het zelfde jaar solliciteerde ik naar een baantje op de kinderafdeling van Endegeest. Daarvoor moest ik naar het stadhuis. Toen ik op de deur van de betreffende ambtenaar klopte, liet hij mij binnen met de roep “Heil Hitler’. Ik schrok me dood. Hij vroeg ‘heeft u wel eens voor de Winterhulp gecollecteerd?’ ‘Nee’, zei ik, ‘Zou u dat wel willen doen?’ ‘Nou, nee zei ik eerlijk.’ ‘Nee? Nou dan kunt u de baan wel vergeten.’ Gelukkig. Ook mijn vader was blij toe.”

Duitse schoten 
“Eind april 1945 voelde je dat er wat stond te gebeuren. Op 29 april waren er droppings van voedsel op de weilanden bij ons achter. Op vrijdagavond 4 mei, weet het nog goed, werden de geruchten sterk dat de bevrijding nabij was. Bij kennissen waar de Engelse zender aan stond zijn vader en ik gaan luisteren. De dag later was het zover. Iedereen bleek plotseling nog een vlag te hebben: overal hing die uit. Groepen mensen trokken naar het stadhuis waar een NSB-burgemeester de echte, Van Sande Bakhuyzen, had vervangen. Het was een hele opgewonden stemming. Plotseling klonken er schoten. De Duitsers daar vuurden in de lucht om iedereen angst aan te jagen. Ik vluchtte met een vriendje in de Ketelboersteeg. Daar werden we door een mevrouw van de winkel Mack voor damesmode binnen gelaten.”

Foto: Bevrijdingsfeeft op de Burggravenlaan, nog zonder verdere bebouwing. Op de foto staan buurtgenoten
van mevrouw De Ren en haar moeder. De jurkjes zijn gemaakt van oude kranten.

Buurtfeest 
“Op 8 mei kwamen de Canadezen over de Hoge Rijndijk de stad in. Iedereen was uitzinnig. Vader had me gewaarschuwd:’pas op, klim niet op een tank.’ Maar je deed het toch. Iedereen had zin om feest te vieren. Vooral op het plein Cobetstraat-hoek de Laat de Kanterstraat kwamen honderden mensen uit allerlei buurten bij elkaar. Daar is het sindsdien altijd gezellig geweest met bevrijdingsdag en Koninginnedag. Er was altijd een groot buurtfeest met muziek en kinderspelen en een optocht. In de garage van de melkzaak Janson stonden alle spullen al klaar. Met een bonnetje konden kinderen iets te drinken krijgen. De laatste jaren is dat verdwenen. Er gebeurt nu op die dagen bijna niets meer. Jammer is dat."

Kerstbijeenkomst 2015

Op de kerstbijeenkomst was het dit jaar gezellig druk. Binnen in de aula van de Vredeskerk pruttelden de glühwein en de warme chocolade. Maar er was ook ruimte om wat te knutselen en de vrijwilligers konden hun ‘Dank-je-wel-voor-je-inzet-cadeautje' afhalen. Regine Scholten, onze voorzitter, blikte terug op 2015 waarin het accent lag op communicatie. Verder goede woorden voor allen die zich voor onze wijk inzetten. Klik hier voor de integrale tekst van haar speech.

Buiten was het gezellig. Het Zoeteland stond er met een kraampje en Rozemarijn had niet alleen een kraampje met kerststukjes, de bezoekers kregen er ook informatie over het ‘zelf maken’. De vuurkorven brandden, er waren hapjes en er was vooral veel gezelligheid. Een feest van elkaar ontmoeten en bijkletsen en goede wensen uitwisselen.

De gewone vlier, een parel aan de Lorentzkade

Door Rinny Kooi

Witte bloemenwolken
Zwarte bessen
Hoestsiroop
nergens zo goedkoop.
Een geschenk van vrouw Holle.
(Malihapi Malu, geb 1955, citaat uit onuitgegeven werk)

In juni, juli en augustus, als de gewone vlier (Sambucus nigra L.) bloeit, zijn er inderdaad bloemenwolken te zien boven de forse oude boom tegenover de Lorentzkade 1 en 2. Deze gewone vlier is een prachtexemplaar met mooie dikke stammen. Gewoonlijk bloeit hij uitbundig. In de regel worden vlieren niet erg oud. Aangeplant worden ze bijna nooit. De meeste vlieren in onze wijk zijn opgekomen uit zaad dat door vogels is verspreid. Vaak kiemen ze op plaatsen waar ze eigenlijk niet gewaardeerd worden. Niet iedereen wil een vlier in haar of zijn tuin.
Vlier (foto Jos Verstegen)

In het openbaar groen staan vaak vlieren. Daar krijgt de boom de kans om op te groeien omdat er niet iedere week wordt geschoffeld en er ook geen andere begroeiing in de weg staat. Gewone vlieren zijn te vinden in het Trigonpark, het Roomburgerpark, in diverse middenbermen, in het groen tussen de Lorentzkade en de Van den Brandelerkade en ook in het groen tussen de Uhlenbeckkade en de Meijerskade. In de bloeiperiode zijn het vaak meer dan bloemenwolken die je ziet; de bloeiende vlieren vormen parelsnoeren. Het is een prachtig gezicht. Ook menig particuliere tuin wordt door deze boom opgefleurd, zoals de tuin van de Du Rieustraat 2. Daar groeit een forse oude boom. Zou er in onze wijk wel één straat zijn waar geen gewone vlier groeit?

Vlieren en dieren
Vogels zijn belangrijke verspreiders van de vlier. Dat kun je merken als de boom bessen heeft en je je was naast zoín boom laat drogen. De vogels eten deze bessen, als zij hun eerste poep op je wasgoed laten vallen, kleurt dit prachtig paars. Het heeft wel als gevolg dat je de was weer moet gaan doen. De vogels hebben ook voor de parelsnoeren in onze wijk gezorgd. Na een vlierbessenmaaltijd zitten zij vaak in een boom of struik en poepen daar de zaden uit. En die gaan kiemen. De kieming vindt plaats in het voorjaar, veelal op kale grond. De kiemplanten kunnen niet goed concurreren met andere planten en ze kunnen niet goed tegen begrazing.

De vlier trekt tijdens de bloei veel insecten aan. Het is geen plant waarvan de bladeren door veel dieren worden gegeten. Konijnen eten in de duinen van veel gewassen, de vlier laten ze links liggen. Ik raad iedereen, die een konijn heeft, aan eens een tak van een vlier en één van een wilg in het konijnenhok te leggen. Zo lekker als het konijn de wilg vindt, zoín afkeer heeft hij van de vlier. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de geur die de boom afgeeft. Toch zijn er insecten die leven op de vlier. Kolonies bladluizen (Aphis sambuci) zitten graag op de jonge bladeren. Deze soort is met sambuci zelfs naar Sambucus genoemd. Weeda et al., noemen in de Nederlandse oecologische flora (uitgave 1995) verder bladwespen uit het geslacht Macrophya en de vlieg mi- neervlieg (Liriomyza amoena). Larven van de mineervlieg graven gangen in het weefsel van het blad.

Familie
Volgens de nieuwste Van Dale (Groot woordenboek van de Nederlandse taal), uitgave 2005, hoort de vlier thuis in de Kamperfoeliefamilie, de Caprifoliaceae. De samenstellers van de Van Dale konden niet weten dat kort na het verschijnen van hun werk een nieuwe (23e) editie van Heukelsí flora zou uitkomen. Daarin wordt de gewone vlier geplaatst in de Muskuskruidfamilie, de Adoxaceae. In de 22ste editie van Heukelsí flora uit 1995 stond de vlier nog wel in de kamperfoeliefamilie. Dat komt omdat de indeling van planten vroeger gebaseerd was op morfologische kenmerken. Uit recent DNA-onderzoek blijkt vaak dat verwantschappen tussen planten heel anders liggen dan eerder gedacht en daarom is de vlier niet meer samen met de kamperfoelie in één familie ingedeeld. Beide planten zijn nog wel nauwe verwanten want de familie van de vlier heeft als rangnummer 132 gekregen en die van de kamperfoelie 133. In de Van Dale uit 2005 valt nog iets op als we naar het woord ìvlierî kijken. Als tweede betekenis van ëvlierí wordt het woord ëviolierí genoemd. Het etymologische woordenboek Van Dale, uitgave 1991, zegt dat vlier is ontstaan uit violier. Volgens de nieuwste Van Dale moet bij violier niet worden gedacht aan een viooltje maar aan:
1 een plant uit het geslacht Matthioloa van de kruisbloemenfamilie, m.n. de soorten Matthiola annua (de zomerviolier) en Matthiola incana, veel als sierplant gekweekt;
2 muurbloem;
3 anjelier.
Dat zijn toch hele andere planten dan een vlier! Wie komt er nu op het idee het woord vlier af te leiden uit het woord violier? Woordenboeken zijn ñ botanisch gezien - niet helemaal te vertrouwen. De zomerviolier en de muurbloem horen thuis in de Kruisbloemenfamilie, de Brassicaceae. Dat is dus correct. Maar de vermelding van de anjelier in die familie is niet goed. Die is ondergebracht in de familie van de anjers, de Caryophyllaceae. Ook in de 22ste editie van Heukelsí flora zaten de zomerviolier, de muurbloem en de anjelier niet in dezelfde familie.

Standplaats
In de nieuwste Van Dale staat achter vlier ook: moerassige grond met een veenlaag erop, syn. moerasveen, samengetrokken uit vledder. Achter vledder staat: vlier, nevenvorm van vlier (vlierbes). Helemaal begrijpen doe ik Van Dale niet. Waarom staat er achter vledder niets over moerasveen? In Heukelsí flora staat dat de vlier groeit op vochtige, matig voedselrijke, humeuze grond in loofbossen, aan beekoevers en in beschaduwde bermen. In die omschrijving zit iets van de moerassige grond van de Van Dale. Volgens mij heeft een vlier echter niet echt vochtige bodem nodig. In steden groeien vlieren groeien vaak op voedselrijke grond. Wat dat betreft dragen poepende honden veel bij aan de kwaliteit van de grond waarop een vlier het goed doet.

Mensen en vlieren
Ooit vlierbessenjam gegeten of vlierwijn gedronken? Of pannenkoeken gebakken met daarin stukjes van de bloemetjes van de vlier? Die vlierproducten zijn heerlijk. De vlier heeft een belangrijke rol gespeeld in de geneeskunde. Volgens de volksgeneeskunde heeft bijvoorbeeld verpulverde bast van de vlier in witte wijn een laxerend effect. Hippocrates (+460 tot +377 v. Chr.) schreef al over het gebruik van de vlier in de geneeskunde. De boom heeft ook een plaats gekregen in volksgeloof en mythologie. De soort is zoals Malihapi Malu het noemt een geschenk voor de mens. M. De Cleene & M.C. Lejeune (2000) noemen de gewone vlier een afwerende boom die wordt aangeplant tegen blikseminslag, toverij, brand, heksen, weerwolven enz. Zouden de vlieren in onze wijk die functie tegen onheil ook in onze wijk vervullen?

Bert en Wim van der Veer

Ontwerpers of kunstenaars?

Via de telefoon maken we een afspraak. “Even aan mijn broer vragen”, zegt Bert. “Woensdagmiddag of donderdagvond?” “Ogenblikje. Wim, donderdagavond?.... Nee, dan heeft hij een vergadering. Woensdagmiddag? Wim?”

Aan weerszijden van de post zitten twee deurbellen met twee naambordjes eronder. Ik kies voor de elektrische bel. “Gelukkig hoorde ik het,” zegt Wim als hij opendoet, “de meeste mensen kiezen voor de schel.”

Wim en Bert van der Veer zijn tweelingbroers, en wonen in één huis aan de Wasstraat. De straat met de vreemde winkelhaak in de huizenrij, die aan beide zijden een straat oversteekt en zo ver doorloopt dat je diep in de wijk nog steeds een bordje met ’Wasstraat’ kunt tegenkomen. Het huis van Wim en Bert staat in het oudste deel (1906), voorbij de knik. Wim woont boven, Bert beneden. Al veertig jaar. Als kind gingen Wim en Bert wel eens wandelen met hun ouders door de Wasstraat. “Hier wil ik nooit wonen, zei ik dan”, lacht Wim. “Maar toen ik dit huis van binnen had gezien, veranderde ik meteen van gedachten.”
Dat was in jaren zestig, de tijd van de woningnood. De broers moesten veel moeite doen voor een woonvergunning. De gemeente vond dat het verhuurd moest worden aan een gezin. Bert (“Ja, dat soort dingen doet Bert”) ging brieven schrijven en gesprekken voeren met de ambtenaar, tot de makelaar na veel getouwtrek een regeling kon treffen met de gemeente. “Tja, het was eigenlijk een soort chantage, maar de enige manier om het in die tijd voor elkaar te krijgen.” “Wij moeten óók wonen”, was het argument van Bert.
Voordien hadden ze samen een atelier aan de Pesthuislaan. Op een tekening van Wim zie ik Bert daar aan het werk. Een raam met pullen in de vensterbank, Bert op een kruk voor zijn doek, overal schilderspullen.

Toen Bert en Wim hier kwamen wonen hebben ze veel opgeknapt, en waar nodig teruggebracht in originele staat. Dat moest, vond Bert, of het nu uit de jaren tien, dertig, of vijftig is. Erg vooruitstrevend in een tijd waarin de authentieke details toch vooral vervangen werden door verlaagde plafonds, trapleuningen werden gesloopt en platen op paneeldeuren werden gezet. Zelfs de keuken is nog in oude staat!
Wim loopt even weg om koffie te maken, Bert neemt naadloos over. Je kunt met de één een onderwerp aansnijden, en met de ander verdergaan. “Zelfde werk, hè.” Gaat het over kunst, dan is het voor een buitenstaander soms lastig te volgen. “Soms zeggen mensen achteraf: ik heb een leuk gesprek met jullie gehad, maar ik heb geen idee waarover.”

Kunstenaars 
“Wij zijn maar halve kunstenaars”, zegt Wim, en Bert beaamt dat. “Beide zijn we lid van Ars (Aemula Naturae).” Wim heeft zestien jaar een cursus tekenen gegeven aan jongeren (12 -15 jaar), nu vervangt hij docenten die verhinderd zijn, of het nu model-, portret- of landschapsschilderen is. Bert heeft een zes jaar de cursus grafisch ontwerpen gegeven. “Maar een kunstenaar moet eigenlijk exposeren. En dat doen we eigenlijk niet.” Na de kunstacademie zijn ze meteen bij Ars terecht gekomen (in de jaren zestig). Beiden hebben ze in de ballotagecommissie gezeten. Wat is de grens tussen kunst en kitsch? “Dat is eigenlijk moeilijk uit te leggen, dat voel je gewoon aan. Maar het blijft altijd moeilijk om te oordelen.” Zijn jullie zelf dan echt geen kunstenaar? “Tja kunstenaar is zo’n groot woord.” Toch kan Wim wel een stuk of vier exposities noemen, en Bert nog wel meer. “Een expositie organiseren is veel werk en brengt kosten met zich mee,” zegt Bert, “dat is niet zomaar even wat schilderijtjes ophangen. Je moet lijsten aanschaffen, passepartouts snijden, uitnodigingen versturen.” De aan hem gewijde overzichtstentoonstelling van 25 jaar nieuwjaarskaarten was dan ook heel intensief. De broers hebben ook eens samen met Lucia Steinbach (buurtbewoonster) geëxposeerd in de Lorentzhof, waar hun moeder woonde. “Die was apetrots.”

Reclame 
Maar hun brood verdienden ze in de reclamewereld. Wim als illustrator en beeldend vormgever, Bert deed grafische vormgeving. Vroeger was dat echt knip- en plakwerk. Bert heeft bijvoorbeeld een omslag gemaakt voor een dissertatie over Berlage, en gebruikte daarbij Berlages’ letters. Een letter ontbrak, die heeft hij toen zelf maar ontworpen. Hij weet niet meer welke. “Nou, dat zegt toch wel wat.” Het boek bevindt zich in de collectie van museum Meermanno Westerianum in Den Haag, waar nog meer werk van hem is opgenomen. Ook het bekende logo van uitzendbureau de Koning in de Breestraat werd door hem ontworpen.

Wim was de creatieve man in de reclame. Eerst bij V&D, waar hij met een collega eens bekende impressionistische doeken naschilderde voor een etalage. Het voorbij wandelend publiek vond het prachtig en de directeur was zo groots dat hij de opdracht gaf een bordje te plaatsen: “Vervaardigd in eigen atelier”. Later werkte Wim bij verschillende reclamebureaus. De reclameblokken op tv zapt hij altijd weg. “Ja, er zitten natuurlijk wel leuke tussen, maar je moet je ook door al die troep heenwerken.” “Met jouw werk werd de vis ingepakt,” grapt Bert, “het mijne is blijvend.” En dan heeft hij het natuurlijk over de advertentiepagina van de krant. “Zet dat er maar niet in”, zegt Wim.

Ars 
De donderdagmiddag van Wim en Bert is voor Ars. Zij maken schetsen van modellen, in tien minuten of een uur. Wim laat wat resultaten zien. Daar zie ik ze zitten. Studenten op een krukje. Precies zoals ze erbij kunnen zitten. “Dit is lang niet alles hoor,” zegt Wim, “ik bewaar alleen de mooiste.” “Als kunstenaar gooi je veel weg”, zegt Bert. “Veel dingen meteen, andere blijven nog een tijdje op de plank liggen, in een soort voorstadium voor de vuilnisbak.” Is dat dan het kenmerk van de hele kunstenaar, weggooien? “Een kunstenaar komt tot iets nieuws, het moet heel speciaal zijn. Denk bijvoorbeeld aan de portretten van Marlène Dumas.” Heeft Wim wel eens een groot schilder ontdekt bij Ars? “Nou, dat niet, maar soms ziet er wel iemand tussen met bijzonder talent. Laatst nog een cursist. Moest een groen en blauw vlak opzetten, landschap onder en boven drie bomen. De manier waarop die een opdracht aanpakte. Prachtig.”

Spook? 
De opvallendste verandering in de buurt voor de broers is het verdwijnen van de buurtwinkels in de Cobetstraat. “Vroeger kon je de buurtwinkel bellen met je boodschappenlijstje en dat na je werk komen halen, vertelt Bert. “Nu is de supermarkt ‘s avonds open.” “Ik kan eigenlijk niks bijzonders vertellen over al die jaren in deze buurt of dit huis”, zegt Wim. Alhoewel... toen ze hier pas woonden kwam een kennis kijken naar het huis. “Een keurige oude dame was het, die nooit gekke dingen beweerde. Ze vond het huis prachtig. Opeens zei ze: ’Er komt een meisje naar beneden.’ Ik geloof alleen in dingen die je kunt beredeneren, maar zoiets onthoudt je toch.”

Eigen werk 
Als aandenken krijg ik van Wim het eerste exemplaar van zijn nieuwjaarswens. Een collectors item, ieder jaar een origineel kunstwerkje op papier. Wim laat me de verschillende blokken zien met uit het linoleum gesneden vormen die over elkaar worden afgedrukt. Dan vertrekt hij naar boven om in zijn dozen nog meer eigen werk te zoeken. Bert laat het zijne zien. Keurig op grote kartonnen in een standaard, zodat je er makkelijk doorheen kunt bladeren. Er zit een zelfportret in CT-scan bij. “Mag ik er een afdruk van?” vroeg Bert aan de specialist toen hij zijn scan zag, “daar kan ik mooi een litho van maken.” Dat Bert en Wim echte kunstenaars zijn, lijkt me nu toch boven twijfel verheven. “Bert niet alles laten zien, joh”, zegt Wim als hij terug komt. “Stoppen!”

Wasstraat

Burgemeester François Was, burgemeester (1894 tot 1903)
Door Hans Elstgeest

"Eene zware taak! Inderdaad, mijne heren, ik voel al het gewicht mijner verantwoordelijkheid voor het besluit om mij voor deze betrekking beschikbaar te stellen; niet alleen met het oog op den werkkring dien ik laat varen, doch bovenal op de nieuwe taak die ik op mij ga nemen." Dit zijn de woorden die de nieuwbakken burgemeester van Leiden, François Was, uitspreekt tijdens zijn installatie op 17 maart 1894. Hieruit lijk je de conclusie te kunnen trekken dat hij niet helemaal op deze taak is voorbereid. Deels is dat waar... Hij is, na de dood van De Laat de Kanter, door de Commissaris van de Koningin van Zuid-Holland gevraagd het ambt van burgemeester van Leiden te gaan vervullen. Dit komt rauw op zijn dak vallen omdat hij zich inmiddels heeft gevestigd als niet onverdienstelijk advocaat in Leiden en hij heeft in deze rol reeds een grote naam opgebouwd. Hij heeft daarom lang getwijfeld: moet ik dat allemaal achter me laten en mezelf in dit relatief onbekende avontuur storten.

Geen twijfel
Al snel blijkt dat van echte twijfel geen sprake is geweest, althans, niet of hij deze taak wel of niet aan zou kunnen. In de loop der jaren blijkt Was namelijk een goed burgervader, een goed bestuurder die grootse dingen doet voor de stad en niet in de laatste plaats voor het ontstaan van onze wijk. Was heeft een groot aandeel in de stadsuitbreiding van vlak voor het begin van de twintigste eeuw. Onder zijn leiding zijn grote gebieden die tot buurgemeenten als Oegstgeest, Leiderdorp en Zoeterwoude behoorden, aan het Leidse grondgebied toegevoegd. Annexatie van deze gebieden heeft geleid tot het ontstaan van wat nu de eerste schil om de binnenstad wordt genoemd. Zo behoorde het grondgebied waar onze wijk op gebouwd is aan Zoeterwoude. De stad barst in die tijd letterlijk uit zijn voegen. Kleine particuliere bouwprojecten leiden tot voorzichtige uitbreidingen buiten de singels. Als Leiden eenmaal beschikking heeft over een groter grondgebied is bebouwing niet meer te stoppen. Zo ontstaan in eerste instantie de straten in de Burgemeesterswijk. Tot aan de Tweede Wereldoorlog is het leeuwendeel van het nieuw verworven grondgebied volgebouwd (Professorenwijk). Het resterend 'braakliggend terrein' is met flinke tussenpozen in de jaren vijftig (het gebied rond de Van Vollenhovenkade), de jaren negentig (Hazewinkelstraat) en in het nieuwe millennium tot aan de snelweg A4 bebouwd (Roomburg), daar waar nu de grens met Zoeterwoude is.

Burgemeester Was heeft zijn sporen in Leiden dus wel verdiend. Zo heeft hij ook aan de basis gestaan van de psychiatrische gezondheidszorg met de oprichting van wat toen heette een 'krankzinnigengesticht' met de aankoop van landgoed Endegeest en enkele jaren later met de benoeming van dr. Gerbrandus Jelgersma (Doeveren, 1 november 1859 - Oegstgeest, 17 augustus 1942) tot de eerste hoogleraar in de psychiatrie in Nederland.

Advocaat
François Was wordt op 28 september 1846 geboren in Sint Maartensdijk, een plaatsje in Zeeland. Zijn vader Marinus Was, predikant en zijn moeder jonkvrouwe Constance Justine Charlotte de Casembroot zijn zeer vooraanstaande mensen die door arm en rijk op handen gedragen worden vanwege hun bemoeienissen in vele liefdadigheidsprojecten. In 1862, na de lagere school te hebben doorlopen, gaat François naar het gymnasium in Zierikzee en hij vertrekt na het eindexamen in 1866 naar Leiden voor een studie in de rechten. In 1873 promoveert François Was op zijn proefschrift 'De toestemming der partijen bij het huwelijk', waarna hij zich vestigt als advocaat in Leiden.

Als in 1872 zijn ouders naar Leiden komen en een huis aan de Vliet betrekken besluit hij om weer bij ze in te trekken, waarschijnlijk omdat een serieuze levensgezel zich nog niet heeft aangediend. Was is overigens tot zijn dood vrijgezel gebleven. In 1878 verhuizen ze naar het Rapenburg, enkele jaren later betrekt Was een pand aan de Nieuwe Rijn.

François Was bleek naast een geslaagd advocaat, raadslid (een lidmaatschap dat hij tien jaar voor de liberalen vervuld heeft tot zijn benoeming tot burgemeester) en burgemeester, ook zeer betrokken bij een groot aantal maatschappelijke organisaties, zoals de 3 October vereeniging, een adviserende rol bij de Nederlandse Bank, de Leidse Schouwburg. Natuurlijk heeft hij ook een bestuurlijke functie binnen de Leidse Universiteit, zoals iedere Leidse burgemeester die op zich neemt.

Apart
Hij is overigens wel een aparte; zijn schijnbaar eenvoudige levenswijze staat in schril contrast met zijn optreden in het openbaar, waar hij met alle egards behandeld wil worden. Maar hij deugt wel… koud behangen met het ambtsketen laat hij er geen gras over groeien. In sneltreinvaart wordt de organisatie binnen het politieapparaat onder de loep genomen, worden plannen verwezenlijkt op gebied van wijkverpleging, huisvesting, armenzorg en het inkomen van 'werklieden der gemeente'. Hij staat er persoonlijk voor in dat er een schadefonds wordt opgericht voor werknemers die door een ramp of brand werkeloos thuis komen te zitten, dit naar aanleiding van de verwoestende brand in de fabriek van de Leidsche Katoenmaatschappij.

Na enkele jaren na zijn aantreden wordt suikerziekte vastgesteld. Langzaam maar zeker gaat zijn gezondheid achteruit. Na een korte opleving na een verblijf in een kuuroord keert de ziekte genadeloos terug. Was wordt ernstig belemmerd in zijn werkzaamheden en na het bezoek van de Prins der Nederlanden aan de stad in 1902 treed hij niet meer in het openbaar op. Een jaar lang wordt hij liefdevol verzorgd door zijn zussen. Op 56-jarige leeftijd overlijdt hij... zijn stoffelijk overschot wordt op 8 april 1903, vier dagen na zijn overlijden onder grote belangstelling op Groenesteeg begraven.

Bronnen:
Het Leidse Pluche
Historische begraafplaats Groenesteeg
Historische Canon van Leiden / drie annexaties Jaarboekje 1904, Historische Vereniging Oud Leiden Wikipedia

Foto's:
Kasteel Endegeest: litho P.J. Lutgers
Portret Jelgersma: resources.huygens.knaw.nl Portret Was: J. Goedeljee, erfgoedleiden.nl

Uitwisseling Straatcoordinatoren Verduurzaming

Steeds meer straten in onze wijk (inmiddels ruim 30) hebben een ‘straatcoördinator’:een contactpersoon tussen bewoners/straatgenoten en de wijkambassadeur voor verduurzaming. Elke 2 maanden (meestal de 1e maandag van de oneven maanden) wisselen de straatcoördinatoren ervaringen, vragen, tips en ideeën uit voor verduurzaming in hun straat. Heb je belangstelling om mee te doen? Mail profburgwijk@gagoed.nl .
Locatie: buurthuis ’t Trefpunt, Professorenpad 1, Leiden
Kosten: geen
Contactpersoon: Maarten Stoffers, mail profburgwijk@gagoed.nl tel. 06 50 94 42 91
Wanneer: 3e donderdag van de maand 20.00 - 21.30 uur

Marja Wiebes

'Het Cobetplein was echt ontmoetingspunt'

n 1960 verhuisde Marja Wiebes met haar gezin naar een flat aan de Asserstraat. De binnentuin was ideaal voor de vele gezinnen die daar toen woonden. Ze hielp mee met de organisatie van Koninginnedag die meer dan 20 jaar geconcentreerd was in het hart van de Burgemeesterswijk, het Cobetplein. De centrale functie van dat plein heeft ze zien verdwijnen, maar ander bindende elementen zijn daarvoor in de plaats gekomen.

Marja Wiebes is afkomstig uit Rotterdam-Zuid. Ze kwam in 1954 naar Leiden om rechten te studeren en woonde op een kamer aan de Heerengracht. Ze leerde haar man kennen, die natuurkunde studeerde en trouwde met hem in 1957. In 1959 diende zich hun eerste dochter aan. Haar man was toen in militaire dienst. Met een kind erbij werd het te klein op één kamer. In oktober 1959 konden ze een driekamerflat aan de Asserstraat krijgen.

Binnentuin 
“Het huis was boven de huurgrens. We stonden op een lijst van de universiteit. Die had opties op die flat. Er woonden veel natuurkundigen, medewerkers van het Kamerlingh Onnes laboratorium. Mijn man werkte daar, de buurman ook. Er was een tientje prijsverschil tussen een drie- of een vierkamerflat, maar dat verschil was voor ons toen te groot. Een grotere flat was wel prettig geweest want er kwamen nog twee dochters.” De flat lag samen met andere flats rond een grote binnentuin. Er woonden veel gezinnen met kinderen die allemaal veilig in de binnentuin konden spelen. “Dat was ideaal, je kon gemakkelijk even weg, dan hielden buren wel een oogje in het zeil. In de binnentuin was een zwembadje voor de kinderen, een schommel, een glijbaan en een badmintonveldje, waar de volwassenen ’s avonds ook vaak speelden. In de zomer stonden er ligstoelen. Wij, en ook onze kinderen, hebben nu nog vriendschappen die dateren uit die tijd.” Intussen is het erg veranderd door hogere eisen aan de woningomvang. “Er is geen kind meer te zien op de binnenplaats. Na ons zijn er vooral alleenstaande dames gekomen; geen kinderen meer.” De kinderen gingen eerst naar de Bambinoschool, de kleuterschool naast de Oppenheimschool, waar nu de kinderopvang is. “Voor de school stond het clowntje dat nu op het Trigonterrein staat”. Vervolgens gingen ze naar de dichtst bijzijnde openbare lagere school, de Oppenheimschool (nu Lorentzschool) en daarna naar het Stedelijk Gymnasium. Marja Wiebes was tijdelijk gestopt met studeren en had het druk met de opvoeding van haar dochters. Ze maakte al hun jurken zelf en hielp mee op school, bijvoorbeeld met boeken kaften, de bibliotheek en sportdagen. Toen de jongste naar school ging, begon ze aan de studie Slavische talen.

Foto: Zomer 1968: Kinderen in een badje binnentuin Asserstraat.

Collectebus voor Koninginnedag 
Marja Wiebes hielp in 1960 voor het eerst mee met de organisatie van Koninginnedag. Ze kwam daarmee in aanraking via de belangrijkste organisatoren de heer en mevrouw Taselaar. “Hij was een neef van de vader van mijn man. We noemden hen oom Toon en tante Nel. Ze organiseerden Koninginnedag al vanaf 1947 en hielden dat 25 jaar vol. Toen ik meehielp, waren ze al begin zestig. Vrouwen werkten toen niet buiten de deur. Tante Nel was onderwijzeres geweest en had, net als mijn moeder, op haar trouwdag haar ontslagbrief gekregen. Dus ze had tijd voor allerlei andere dingen. Ze was een echte regelaar. ‘Tante Nel staat met de bovenleiding in haar handen’, zeiden we altijd. Ik hielp mee door langs de deuren gaan met een collectebus. Kinderen kregen dan een toegangskaart voor alle spelletjes en we vroegen daarvoor een bijdrage. Na de collecte gingen we samen koffiedrinken of naar de film.”

Foto: 1967: Kinderen verkleed als burgemeester. (foto’s mw. Wiebes)

Er was elk jaar een kinderoptocht. Kinderen konden spelletjes doen, zoals eierlopen en ze konden rijden in de open paardenkoets van de gebroeders De Jong uit Leiden. Voor de garage van kruidenier Janson stond een poppenkast of een goochelaar. In 1963 liep ik voor het eerst mee met de optocht met mijn twee dochters verkleed als Miny Mouse. Toen in 1967 het twintigjarige bestaan van het Koninginnedagfeest werd gevierd, waren onze en de buurkinderen verkleed als burgemeester met een jacquetje aan, gemaakt van oude gordijnen. Burgemeester Van der Willigen was erbij aanwezig. De Koninginnedag werd altijd vanuit het Cobetplein gevierd. Leuk dat die traditie weer in ere is hersteld.”

Foto: Koninginnedag 1969: Kinderen op koets Gebr. De Jong.

Gemoedelijke sfeer 
“Het Cobetplein was toen echt een ontmoetingspunt. Aan het plein waren de winkels van kruidenier Janson, bakker Nagtegaal, drogisterij Kleiweg en de groentewinkel van Vahrmeyer die er nu nog zit. Verder was er een soort Winkel van Sinkel en een persoonlijk bibliotheekje. Oude mensen gingen hun pensioen ophalen bij het postkantoortje aan het plein. In de Wasstraat zat een wolzaakje.” Er heerste een gemoedelijke sfeer. Typerend daarvoor was de houding van bakker Nagtegaal. “Daar hebben mijn dochters nog op zaterdagochtend gewerkt. Ze kregen dan vaak gebak mee. Mijn jongste dochter was op 1 januari jarig en dan was alles dicht. Maar dan kwam mevrouw Nagtegaal toch gebak brengen. Het was allemaal heel persoonlijk, als je een kind kreeg, gaven winkeliers een cadeautje.” De groenteman, de bakker en een man met wasmiddelen bezorgden ook aan de deur. “Je belde voor bestellingen bij de kruidenier of melkboer Van Leeuwen. De leveranciers verdeelden de wijk onder elkaar in stukken. Na onze verhuizing naar de Roodenburgerstraat in 1969 mocht de oude melkboer er eigenlijk niet komen. Als je hem toch wilde houden kwam hij stiekem achterom.” In de jaren tachtig is het Cobetplein als centrum van de Burgemeesterswijk tot haar spijt verdwenen. “De heer Van Harteveld van de toenmalige DA drogist had de drogist uitgekocht en begon zelf zijn zaak in de Van ’t Hofstraat. Ook het postkantoortje kwam in handen van de familie Van Harteveld en ook dat verhuisde al snel naar de Van ’t Hofstraat. Daarna verdwenen de winkels één voor één.”

Sovjetstraat 
De verhuizing naar de Roodenburgerstraat in 1969 had lang op zich laten wachten. “We wilden al wel eerder, maar er was nog woningnood en we mochten alleen een 4 kamer-flat voor de 3 dochters. Als er een zoon tussen had gezeten, hadden we een kamer meer mogen hebben, Uiteindelijk mocht het toch, maar er werd wel eerst gekeurd of het nieuwe huis niet te groot voor ons was.” Vanaf 1978 ging Marja Wiebes aan het werk als literair vertaler. Haar leermeester Karel van het Reve heeft haar geïnspireerd tot metrisch en rijmend vertalen. Zij werkt nauw samen met andere slavisten, waarvan er toevallig veel in de wijk wonen. In de Roodenburgerstraat woont Yolanda Bloemen, vertaler en uitgever van Russische vertalingen en op de Cronesteinkade woont vertaler Margriet Berg; verder wonen er nog zeker vijf slavisten in deze wijk. “ Het is vast geen toeval. Als je de letters van de Cobetstraat leest volgens het Russisch alfabet zou hij Sovjetstraat heten.”

‘De wijk kan het hebben’ 
In haar ogen is de Burgemeesterswijk langzamerhand meer een wijk van individuen geworden. Dat wil niet zegen dat mensen zich afzijdig houden als er belangrijke dingen aan de orde zijn. In 1972 was er bijvoorbeeld een plan om de Burggravenlaan onderdeel te maken van een rondweg, een cityring. “Daar hebben we tegen geageerd. De Burggravenlaan moest geen racebaan worden. Kinderen steken daar vaak over naar scholen aan de overkant. Ook de heer Labordus, het vroegere hoofd van de Ireneschool, was daarbij betrokken.” Het trof haar dat tegenargumenten niet om inhoud van maatregelen gingen, maar om de positie van de Burgemeesterswijk. “De PvdA-wethouder zei: ‘Mevrouw, u hebt het al zo goed’.” Dezelfde redenering dat het hier om een bevoorrechte wijk gaat die zijn privileges niet wil verliezen neemt ze ook waar bij het voorgenomen heroïneproject in het voormalige GGD-gebouw aan de Roodenburgerstraat. “Er wordt gezegd dat ‘de wijk het kan hebben’. Ik begrijp niet hoe iemand op het idee kan komen zo'n ingrijpend project te starten op 50 meter van een school, een speelplantsoentje, een sportterrein en op 75 meter van een bejaardenhuis.” Aan positieve ontwikkelingen ontbreekt in haar ogen overigens niet. “In sommige straten met veel kinderen zijn er weer straatfeesten. In begin jaren zestig had je buurthuis/speeltuin het Profje, waar bijvoorbeeld Sinterklaas werd gevierd voor daar de Vredeskerk kwam. Nu zorgt de speeltuin met het Kasteel opnieuw voor binding in de wijk.”

Proef met laten staan stoepplantjes

3 augustus 2023 : In onze wijk laat de gemeente sinds begin dit jaar de stoepplantjes staan in een strook van dertig centimeter vanaf de gevel. Het gaat om een proef die tot eind december duurt. De gemeente wil graag weten wat inwoners van dit beleid vinden. Dus tot 4 september kunnen inwoners een vragenlijst invullen.

Nog even een opfrisser waarom het zo'n goed idee is op stoepplantjes wel te laten staan? Stoepplantjesonderzoeker Nienke vertelt wat ook alweer de voordelen zijn van deze nuttige plantjes in deze video van de Universiteit van Nederland

afbeelding: pr Zuster Jansen Thuiszorg

Zo wordt u geen slachtoffer van babbeltrucs

1-5-2023 | De babbeltruc kent vele vormen. Vooral ouderen zijn dikwijks het doelwit. Natuurlijk wilt u voorkomen dat u slachtoffer wordt. Zuster Jansen Thuiszorg geeft daarom 18 bekende voorbeelden van babbeltrucs.

Voorbeelden babbeltrucs

Met eenvoudige tips hoe u de truc kunt herkennen. Zo bent u extra bewust. En kunt u voorkomen dat u geld verliest of inbrekers in huis haalt.

Wat is de Babbeltruc?
'Babbeltruc' betekent dat iemand met een smoes uw spullen of geld probeert te stelen. Vaak aan de deur, maar ook wel via de telefoon of op straat. Met name senioren zijn dikwijls het doelwit.

Bron: website Zuster Jansen Thuiszorg

Duurzaam inloopspreekuur in 't Trefpunt

03 october 2023 : Tijdens het duurzaam inloopspreekuur aanstaande donderdag geeft Wijkambassador en Energiecoach Wilma van Griethuizen antwoorden op al jou vragen.

Of het nou gaat over isolatie, warmtepompen, zonnepanelen, groen ... kom langs bij 't Trefpunt voor een consult.
Waar: "t Trefpunt, Professorenpad 1
Wanneer: Donderdag 5 october van 20.00 tot 21.00

Gezellige kerstborrel!

Zaterdag 16 december verzamelden zich zo’n 70 wijkgenoten zich voor de jaarlijkse kerstborrel. Het was erg gezellig.
De foto's zijn van Frans Hoek Fotografie.

Er werd kennisgemaakt, bijgepraat en het glas geheven op het afgelopen jaar. Voorzitter Regine blikte terug en bedankte alle vrijwilligers uit de wijk. Ook was dit het moment waarop de hoofdredacteur van de wijkkrant, Rob Beurse, afscheid nam van deze vrijwilligersfunctie die hij al meer dan 10 jaar met verve heeft vervuld. Een speciale glossy in de stijl van de Wijkkrant was een van de cadeaus die hij mocht ontvangen.
Extra sfeervol was het dit jaar ook omdat het koor ‘Sing in tune’ een aantal prachtige kerstliederen zong. In dit koor zingen al een aantal wijkgenoten en dit aantal neemt toe. We hebben ze vast gereserveerd voor volgend jaar.

Foto: Frans Hoek

Update Wijksportpark Roomburg: Nieuw participatietraject gestart

26-11-2019 | Op 12 november stelde het college van b&w de Participatieleidraad inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburgerpark vast. Op basis van deze leidraad wordt een nieuw participatietraject gestart. Bewoners en bij het park betrokken partijen wordt gevraagd hieraan deel te nemen.

Het college keeg op 20 juni 2019 van de gemeenteraad de opdracht om in co-productie met een representatief samengestelde groep een inrichtingsvoorstel voor een wijksportpark op te stellen.
Het gaat om het gebied tussen de Lorentzkade, Burggravenlaan, Meijerskade en Kanaalweg.

De Vereniging Professoren en Burgemeesterswijk is een van de deelnemers in de participatieronde. Het bestuur van de wijkvereniging zal in de contacten met de gemeente benadrukken dat bij de uitvoering van het amendement en motie de co-creatie met betrokkenen een belangrijk onderdeel was. Ook mist het bestuur in de leidraad de expliciete vermelding dat een groter gebied dan het huidige park in ogenschouw genomen zal worden.
Daarnaast zal het bestuur aandacht vragen voor de keuze van bewoners in de samenstelling van de werkgroep, daarover bestaat nu nog onduidelijkheid.
Ten slotte hoopt het bestuur dat de poging van de gemeente een serieuze kans krijgt, die leidt tot een constructieve dialoog. Omdat naar de mening van het bestuur deze kwestie alleen op die manier tot een bevredigende oplossing kan komen.

U kunt alle stukken van de gemeente over de nieuwe opzet van de participatie over het Roomburgerpark uiteraard op de website van de gemeente zelf vinden. Wij geven hieronder een samenvatting van de participatieleidraad. (u vindt de leidraard ook in de link onder dit berich.)
a. Het onderwerp van participatie
Opstellen van een inrichtingsvoorstel op te stellen voor een wijksportpark in het gebied tussen de Lorentzkade, Burggravenlaan, Meijerskade en Kanaalweg.
b. Het doel van participatie:
Peilen en zo mogelijk het genereren van draagvlak in de definitie- en ontwerpfase.
c. Kaders waarbinnen de participatie plaatsvindt:
Contourenplan buitensportaccomodaties, op basis van het raadsbesluit over dit visiedocument heeft het college een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar mogelijkheden van een wijksportpark waarbij de Leidse Hockey Club Roomburg wordt gefaciliteerd in haar uitbreidingsbehoefte. Bij de behandeling van dit haalbaarheidsonderzoek heeft de gemeenteraad kaders gesteld en richting gegeven voor een verdere uitwerking om tot een inrichtingsvoorstel te komen. Naast de vaststelling van het raadsvoorstel is een amendement en een motie aangenomen.

Het amendement roept op om een inrichtingsvoorstel voor een wijksportpark op te stellen voor het gebied tussen de Lorentzkade, Burggravenlaan, Meijerskade en Kanaalweg. De opgave is om een extra multifunctioneel hockeyveld te realiseren. Daarbij gelden de volgende ambitieuze kader stellende punten:
1. Biodiversiteit en ecologische waarden worden aantoonbaar uitgebreid.
2. Klimaatadaptatie van het gebied wordt aantoonbaar verbeterd.
3. De mogelijkheid tot ongeorganiseerde sport wordt uitgebreid.
4. De potentie van de maatschappelijke rol van de sportverenigingen kan uitgebreid worden.
5. De ongestoordheid/prettige parkbeleving blijft tenminste gelijk, of wordt verbeterd.
6. De tennisclub en de kwaliteit en grootte van de speeltuin in het gebied blijven gehandhaafd, als waardevolle onderdelen binnen de visie van een wijksportpark, en
7. de recreatieve functies van het bestaande park worden overgenomen in het nieuwe wijksportpark, en
8. de mogelijkheden tot cofinanciering worden op hoofdlijnen in kaart gebracht, en
9. financiering vanuit de gemeente wordt niet enkel uit het sportbudget gehaald.

In de motie (zie bijlage M:190039/01), die richtinggevend is, wordt verzocht om te onderzoeken of een minimale variant voor het inrichtingsvoorstel mogelijk is waarbij:

de kosten voor de inrichting van het park zo beperkt mogelijk worden gehouden;
een extra hockeyveld wordt ingepast op het huidige trapveldje;
de speeltuin op de huidige plek, in de huidige staat, behouden kan blijven;
parkeren wordt verplaatst van de Van Vollenhovenkade naar de Kanaalweg;
extra (voetgangers) doorgangen tussen de sportparken van de hockey en de tennis en het park gecreëerd worden, zodat het open karakter van het park verbetert.

d. De schaal waarop participatie betrekking heeft
Een representatief, door de gemeente, samen te stellen groep, uit betrokken partijen bij het Roomburgerpark (Leidse Hockey Club Roomburg, Tennisclub Roomburg; Lorentzschool, Speeltuinvereniging de Speelschans, Vrienden van het Roomburgerpark) en bewoners in de directe omgeving.
e. Deelnemers van de werkgroep
Het gaat om maximaal 15 deelnemers, 10 bewoners en 5 deelnemers van georganiseerde partijen. Over de wijze waarop de bewoners worden aangewezen zijn voorstellen gedaan.
f. Tijdstip en wijze van inbreng
De inbreng wordt in korte tijd verzameld daartoe is een tijdpad opgesteld dat mikt op besluitvorming rond de zomer van 2020. Een mix aan middelen om informatie te vergaren wordt ingezet, onder andere een e-participatietool. Daarnaast zijn interviews (1 interview per organisatie) voorzien met belangengroepen, wijkverenigingen en meer indirect betrokken partijen: Basisscholen St. Joseph en Joppensz; Kinderopvang ’t Kasteel; Bomenbond; Vereniging Milieudefensie Leiden; Wijkvereniging Professoren en Burgemeesterswijk; Ouderencontact Professorenwijk)
Het proces en tijdpad zijn in de leidraad beschreven
g. De wijze en het tijdstip waarop burgemeester en wethouders reageren
Het inrichtingsvoorstel wordt als eerste aan het college van burgemeesters en wethouders aangeboden. Het college legt vervolgens haar advies ter besluitvorming voor aan de gemeenteraad. De verwachting is dat dit voor de zomer van 2020 kan plaatsvinden.

Hans van Wingen

'We zijn terechtgekomen in een koude aardappelenbuurt'

Hans van Wingen (1930) kwam in 1936 in de Roodenburgerstraat te wonen met zijn ouderlijk gezin. Hij blikt terug op de jaren dertig en veertig. Daarin speelden standsbesef en de vrijheid die hij als kind in oorlogstijd genoot een rol.

De vader van Hans van Wingen had samen met zijn broer een kaasgroothandel in een pakhuis aan de Herengracht. Begin jaren dertig verhuisde hij met zijn vrouw en twee zonen naar de Burgemeesterswijk. Het gezin woonde kort in een huis in de Cobetstraat – daarna heeft er jarenlang een postkantoortje gezeten – verhuisde toen naar Roodenburgerstraat 5 en vervolgens in de zomer van 1936 naar de Roodenburgerstraat 13. “Dat huis kon hij in de crisistijd goedkoop kopen, voor 5000 gulden.”

Standsbesef
“Het commentaar van mijn vader op dit huis was: ‘We zijn terechtgekomen in een koude aardappelenbuurt’.” Dat was geen algemene term. Als koopman keek hij zo aan tegen de buurt van ambtenaren en onderwijzers. Er was toen wel standsbesef. “Een paar huizen verderop woonde een timmerman en dat werd vreemd gevonden. Zo iemand hoorde geen huis te bezitten in deze buurt.“ In het najaar van 1936 ging Hans naar de lagere school. “Je moest daarvoor naar de stad. Onze buurt gold toen als een buitenwijk. Er waren geen stedelijke voorzieningen. De elite, de professorenzoontjes, gingen naar een particuliere school op het Noordeinde. Er waren maar twee openbare scholen voor voorbereidend middelbaar onderwijs in de stad, de Aalmarktschool en de Boommarktschool. Ik ben naar de Aalmarkt gestuurd. Als je het niet volhield op dit soort school werd je naar een school met mindere eisen gestuurd.” Verschillen golden ook voor middelbare scholen. “Op het Gymnasium zat ‘het intellect’, op het Rijnlands (toen in Wassenaar, later in Oegstgeest) zat ‘het geld’.” Ook winkelen deed de straat in de stad. “Wij gingen niet naar de Van “t Hoffstraat of de Cobetstraat, daar waren maar een stuk of drie, vier winkels. Winkelen deed je in de Kraaierstraat. Dat was de winkelstraat voor onze kant van de buurt. Dat was ook de weg om uit de buurt te komen en verder de stad in te komen of om met de tram naar het station of naar Oegstgeest te gaan. Daar had je een groentewinkel Mosselman, dat was de betere, en Prins, dat was de mindere. Prins zelf ging met de handkar door de buurt, vrouw Prins deed de winkel. Verder waren daar een schoenmaker, een viswinkel, een slagerij, een kapper en een melkzaak op de hoek van het Levendaal. Maar de bakker, de melkboer en de groentekar van Van der Star (met een paard) kwamen aan de deur. “

Foto: Hans van Wingen met broertje. De eerste foto op de Lorentzkade en de tweede in de Roodenburgerstraat.

Iedereen had een dienstmeisje
Hans ging de eerste drie klassen naar de Aalmarktschool. “Daar ging ik als klein jongetje zelf heen, maar dat had zijn risico’s. Ik was vaak verkouden en moest van mijn ouders altijd een petje op. Dat werd natuurlijk door de andere jongens ingepikt. Anderen droegen geen pet. Op een keer speelden op de Cronesteinkade jongens in een indianenpak. Daar schrok ik zo van dat ik niet meer alleen naar school durfde. Voortaan moest het dienstmeisje me brengen.” “ Iedereen in de buurt had toen een dienstmeisje, soms uit Duitsland, en een werkster voor het ruwe werk. Een dienstmeisje werd binnengehaald op haar veertiende en opgeleid tot huisvrouw. Er was echt sprake van een loopbaan, want mijn moeder is zelf in haar jonge jaren dienstmeisje geweest. Als een dienstmeisje ging trouwen dan verviel de band met haar werkgever daar niet mee en kwam het dienstmeisje op bezoek bij haar vroegere mevrouw. Het was niet, wat je noemt, een slavenbestaan. In die tijd was het zo: ‘Je moet je plaats weten en als je je rol goed vervult heb je geen zorgen’.” Toen hij naar de vierde klas ging, werd de school aan de Kernstraat in gebruik genomen in 1939. Dat was eigenlijk de voortzetting van de oude Boommarktschool. Die verhuisde met alle onderwijzers naar deze wijk. “Men vond twee van dezelfde soort scholen in de binnenstad te veel terwijl er geen in de Burgemeesterswijk was.”

Straatdomein
“Omdat ik als kind wel eens verderop wilde, had ik een autoped. Daarmee heb ik de hele stad verkend. Ook na 1940. Kleinere jongens mochten dan voorop de autoped staan. Dan gold weer dat je niet echt ver van huis durfde, ongeveer tot de Zoeterwoudse Singel. Je wist nooit of je van je step getrokken zou worden. In de straatjes achter het Plantsoen woonden de schoffies.” Er waren weinig kinderen van zijn leeftijd in de buurt, alleen de timmermanszoon en een jongen aan het eind van de straat. “Ook met de zoon van de Rabbi, Eli Bloemkoper, heb ik nog gestept. Er bestaan nog steeds door hem gemaakte tekeningen. Je straatdomein was beperkt tot hier en niet verder. In het bijzonder durfden wij niet in de Tiboel Siegenbeekstraat te komen. Daar woonden alleen maar rouwdouwers. Later ging ik wel verder, met een buurjongen tot Koudekerk. Veel te laat kwamen we thuis.”

‘Ze zijn weg’
“Ik herinner me nog dat mijn ouders me ’s ochtends op 10 mei 1940 uit bed haalden. We stonden op het balkon en zagen vliegtuigen met zwarte kruisen overkomen. Ik was toen 9 jaar.” “Met de kinderen van het Joods weeshuis die altijd binnengehouden werden hadden we in de straat geen contact. Niemand heeft het weghalen van de joodse kinderen uit het weeshuis gemerkt, alleen de overbuurvrouw.‘Ze zijn weg’ werd er later wel gezegd, maar als kind dachten we er verder niet over na. Er verhuisden wel eens meer kinderen.” Rabbi van Italie die op de Cronesteinkade was ook ineens weg. Hetzelfde gold voor de joodse overbuurman, mr. Mok, directeur van het Gewestelijk Arbeidsbureau. NSB’ers betrokken het leeggehaalde huis. “Er waren ook NSB-jongens verderop in de straat. Die mochten een dolkmes aan hun riem dragen. Daar waren we niet bang voor. Ze waren kleiner dan wij en we beseften dat het opschepperij was. Iedereen schimpte op ze, dus durfden ze niet echt wat.“

Lichtgevende speldjes
In 1942 ging Hans van Wingen naar het Gymnasium. “Wat me bijblijft is dat we op een zekere ochtend allen naar de aula werden geleid. Daar vertelde de Rector dat de Duitsers de afgelopen nacht onze wiskundeleraar hadden doodgeschoten. Daarna werden we naar huis gestuurd. Verder moesten we het zelf maar opknappen. Ik droomde die nacht van de vermoorde conrector, en zag hem in mijn droom door het Plantsoen lopen.” “Toen ik een keer naar de kapper in de Van der Waalsstraat ging, zag ik een volksoploop op de Zeemanlaan.” Op de Lammenschansweg bleken de Duitsers een huis op te gaan blazen. “Er kwam een grote paarse wolk uit het huis en rondom lagen lichtgevende speldjes. Die droegen mensen toen op hun jas met de verduistering. Dan was je zichtbaar.” Na de oorlog is dat huis herbouwd. Het is herkenbaar aan de andere bouwstijl. Het heeft een ander dak dan de andere huizen.

Vrij speelterrein
Voor kinderen had de oorlog ook zo zijn voordelen. “Bouwactiviteiten waren gestopt, er was wel zand maar geen weg aan het eind van de straat en slootjes met kikkers, dus je had een vrij speelterrein. Op het gymnasium hadden de Duitsers de aula ingepikt. Wij hadden dus geen gymruimte en moesten naar een gymnastiekzaal aan de Pieterskerkgracht lopen. Ik hield niet van gym en deed lang over die wandeling. De gymleraar klaagde bij de rector, maar die was een echte classicus oude stijl en gaf daarvoor geen straf. Je kon veel meer doen en laten wat je wilde. Er was weinig overheidsdruk. Volwassenen hadden genoeg aan hun hoofd, dus als kind had je grote vrijheid.” In de hongerwinter had het gezin Van Wingen zijn eigen wegen. Vader had als kaashandelaar contacten met boeren in de omgeving. Hij ruilde soms kaas tegen kleren. En hij wist aan tarwe te komen om brood mee te bakken. “De koffiemolen werd op een stoel gemonteerd en daarin maalde je de tarwe. Het brood was niet lekker, zonder zout, anders rees het beslag niet. Wij hebben nooit tulpenbollen gegeten, wel suikerbieten. Die werden gekookt op de kolenkachel. Bij Huize Lidwina kon je watersoep halen.” Het bevrijdingsfeest werd gevierd in de Tiboel Siegenbeekstraat. “Misschien hebben de mensen in de buurt elkaar door de organisatie van die feesten wel beter leren kennen. Vroeger ging je voor Koninginnedagfeesten naar Oegstgeest, maar na de oorlog werden ze ook hier in de wijk georganiseerd. Pas na de oorlog was er sprake van een buurtbesef.”
In 1950 ging Hans van Wingen wis- en natuurkunde studeren en verliet na zijn kandidaats het ouderlijk huis. Na het overlijden van zijn vader in 1966 is hij weer ingetrokken bij zijn moeder, die in 1991 overleed. Na een loopbaan onder meer aan de universiteit van Leiden woont hij daar nog steeds met plezier.

Verkiezingsdebat 2018 (Foto: RobBeurseFotografie)

Hoge opkomst verkiezingsdebat

13 maart 2018 | Zo’n 200 buurtgenoten kwamen dinsdag 13 maart naar de aula van het stedelijk gymnasium aan de Fruinlaan, om te luisteren naar Leidse politici.

Vertegenwoordigers van de negen partijen die in Leiden aan de verkiezingen deelnemen - CDA, VVD, D’66, GroenLinks,SP, ChristenUnie,PvdA, Partij voor de Dieren en Partij Sleutelstad - debatteerden, onder leiding van wijkgenoot en landelijk bekend politiek verslaggever Joost Vullings over bouwen in de wijk, duurzaamheid en verkamering.

Vullings wist enkele interessante uitspraken te ontlokken aan de politici. Zo bleek dat de VVD sinds kort tegen verkamering is in onze wijk en vinden alle partijen dat het beschermd stadsgezicht niet belemmerend mag zijn voor zonnepanelen. Over de bouwopgave in Leiden (9.000 woningen) waren de meningen sterk verdeeld. CDA vindt dat de omliggende gemeentes eerst maar hun verantwoordelijkheid moeten pakken, PvdA en D66 willen bouwen rondom OV-knooppunten (zoals station Lammenschans), zo nodig de hoogte in en de VVD vindt dat we moeten bouwen waar mogelijk. Partijen als ChristenUnie en partij voor de dieren benadrukten steeds het belang van het betrekken van bewoners bij dit soort besluiten.

Ook over de toekomst van Park Roomburg verschilden de partijen van mening. Niet verrassend richten PvdA, CDA, PvdD en CU zich op het groen houden van het park. D66. Groen Links en VVD willen echter onderzoeken of ook uitbreiding van sport- of woningbouw mogelijk is.

Hopelijk heeft de avond de nog zwevende kiezer in onze wijk verder op weg geholpen bij het maken van hun keuze op 21 maart.

Roomburgerpark (Foto: RBF)

Reageer op concept inrichtingsvoorstel Roomburgerpark!

27-5-2020 | Vanaf 27 mei kan iedereen reageren op het concept inrichtingsvoorstel Roomburgerpark. Maak daar gebruik van om je mening over het voorstel te geven.

Reageer op concept-inrichtingsvoorstel
Volg ontwikkelingen Wijksportpark Roomburgerpark
Aanmelden Stadsnieuws | kies: Roodenburg

CONCEPT Inrichtingsvoorstel Wijksportpark Roomburgerpark (pdf)
Gevolgen voor de biodiversiteit (pdf)
Bewonersbrief Concept-inrichtingvoorstel Roomburgerpark 22 mei 2020 (pdf)

Ongeveer een maand later dan gepland, heeft de werkgroep het co-creatie-proces rond het inrichtingsvoorstel afgerond. Tot die tijd was er radiostilte over de inhoud. Er is lang en met spanning naar het voorstel uitgekeken. Nu is de mogelijkheid om daarvan kennis te nemen en je mening te geven. Dat gaat via het participatieplatform van de gemeente.

Maak daar gebruik van!
Het voorstel is vanaf 27 mei hier in te zien. Reageren kan tot 21 juni. De reacties worden meegegeven aan het college van burgemeesters en wethouders.

Na de zomer zal de bespreking in de gemeenteraad plaatsvinden. Wij blijven de ontwikkelingen volgen.

Bij veel bewoners In onze wijk is een bewonersbrief verspreid, daarin is het proces uitgebreider beschreven.Daarin staan ook twee links naar het project. De brief vindt u via de link.

Mevr. Van der Woude

'Je hoort de buren wel, maar je ziet ze niet meer'

Mevrouw van der Woude woont sinds 1942 aan de Sitterlaan. De woningen zijn in de jaren dertig gebouwd voor 5000 gulden per stuk. Bijna iedereen huurde de woning. Pas veel later kwam er gelegenheid om te kopen. Tot het moment dat mevrouw van der Woude bij haar echtgenoot introk (zelf kwam ze uit een dorp in de buurt), woonde hij in het huis met zijn moeder en broer. “Je trouwde vroeger vaak vanuit je ouderlijk huis en bleef daar soms nog even wonen tot er een woning voor je was. Hier was het omgekeerd: zijn moeder ging het huis uit.”
Inwoning van anderen, het hebben van huurders was toen heel normaal. “Zelf hebben wij dat tot ver in de jaren zestig nog steeds gedaan. In het begin, na de oorlog hadden vaak studenten op kamers. Het was een dolle boel.” De oorlogsjaren, vooral de hongerwinter en de bevrijding staan mevrouw Van der Woude nog levendig voor ogen. Haar man ging geregeld met een karretje op zoek naar eten bij boeren in Noord-Holland. Hij was dan dagen weg. “We hoopten maar dat hij niet gepakt zou worden. Ik herinner mij dat hij op een dag met graan terug kwam. Nou dat was natuurlijk fantastisch.” Ook het bombardement op de spoorbrug staat haar levendig bij. “Wij zaten in de kelderkast met de deuren en ramen open. Dat was het voorschrift.” Mevrouw Van der Woude kreeg drie kinderen. In de jaren vijftig en zestig was de Sitterlaan rustig en veilig. De kinderen speelden allemaal op straat. De middenberm was veel breder en vormde een groene speelplaats. “De Professorenwijk was vroeger heel gezellig. Door de kinderen kwam je in contact met je buren. Daar gingen we vaak mee om. Je wist van elkaar, je hielp elkaar als er wat was. Je paste op elkaars kinderen.

Foto: De Sitterlaan anno 1959(?) Wie het weet mag het zeggen. De Volkwagen Kever is lang populair geweest, dus dat geeft geen indicatie. De middenberm was toen wel een stuk breder dan nu.

Vroeger praatte je met iedereen, zowel voor de deur als in de tuin achter. Nu staan er hoge schuttingen. Je hoort de buren nog wel, maar je ziet ze niet. Dat is een grote verandering. Ik vind het een achteruitgang. Maar ik begrijp het ook wel. Mensen voelen zich dan veilig en willen na een dag werken niet meteen met iedereen contact. Toch is het jammer. Je gaat er zelf ook wat teruggetrokken door leven. Dat is het tegenstrijdige: door de inbraken en het vandalisme voelen mensen zich minder veilig en sluiten zich op.”
“Maar door onderling contact zou het juist veiliger kunnen worden in de buurt. Mensen gaan dan weer voor je opletten en waarschuwen je. Dat gebeurt tegenwoordig nauwelijks meer. Op dit moment wonen er weer veel nieuwe jonge gezinnen in de straat met kleine kinderen. Dat is leuk. Het is steeds een verassing. Vroeger wist je wie er zwanger was. Ik heb overwogen te verhuizen. Maar ik blijf.”

Word jij ook Klimaat-burgemeester?

06 juli, 2023 : Van 30 oktober tot en met 5 november wordt de Nationale Klimaatweek (MKW) georganiseerd. Dan komt heel Nederland in actie om te laten zien welke klimaatstappen burgers, bedrijven, gemeenten en organisaties nemen.
0m zoveel mogelijk Nederlanders te inspireren ook meer te doen voor het klimaat zoekt het ministerie een Klimaatburgemeester voor de gemeente Leiden.

Word jij ook Klimaatburgemeester?
Zet jij je in voor een beter klimaat in de omgeving waar je woont? Jij bent de buurman die zorgt voor nog meer groene daken in de wijk, helpt de vereniging met het verduurzamen van het clubhuis, of je inspireert jouw collega's om klimaatbewuster te consumeren. Of misschien ben je een verbinder die verschillende partijen bij elkaar brengt om duurzaamheid samen aan te pakken. Hoe dan ook ben je een voorbeeld en inspireer je anderen. Zet ook de knop om en doe mee!

Aanmelden kan via www.nkw2023.nl/klimaatburgemeester/aanmelden

De Nationale Klimaatweek is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (BZK) en is onderdeel van de ‘Zet ook de knop om'-campagne van de Rijksoverheid.

Kerstbijeenkomsten

Elk jaar verzorgt de wijkvereniging een kerstbijeenkomst. Onder het genot van een lekker glaasje glühwein of heerlijke warme chocolademelk sluiten we dan samen met de wijkbewoners het jaar af.

Kerstbijeenkomst 2016
Kerstbijeenkomst 2015

Foto: Frans Hoek

Update planning wijksportpark Roomburgerpark

19-4-2020 | In de week van 18 mei koppelt de gemeente de resultaten van het traject rond het inrichtingsplan Roomburgerpark terug aan de wijk. Het moment van bespreking in de gemeenteraad is opgeschoven tot na de zomer.

Reageren op concept-inrichtingsvoorstel 27-5-2020
Update 26-11-2019
Historie 15-11-2019
Historie 16-10-2019
Vienden Roomburgerpark ontevreden

Leidraad nieuw participatietraject 12-11-2019 (pdf)

Zoals in de laatste wijkkrant gemeld, vergt het afronden van het inrichtingsplan Roomburgerpark meer tijd dan was voorzien. Het traject is in opdracht van de gemeenteraad uitgevoerd. Daarover berichtten wij al eerder. Deze week heeft de gemeente Leiden laten weten dat de planning van het traject is aangepast.

Terugkoppeling
In de week van 18 mei zal de gemeente het inrichtingsvoorstel terugkoppelen aan de wijk. Dat gebeurt langs twee routes:
1. Via doemee.leiden.nl, het participatie-platform van de gemeente. De link verwijst naar een pagina waarop bekend gemaakt zal worden hoe meedoen voor het Roomburgerpark mogelijk wordt;
2. Een inloopsessie, als de coronamaatregelen het toelaten.

Bespreking in de gemeenteraad
De gemeenteraad zal pas na de zomer dit onderwerp bespreken.

Zaailingen-oogstdag

10 november 2023 : Na het succes van vorig jaar organiseert de gemeente Leiden weer een ‘zaailingen-oogstdag’. In drie Leidse parken en een park in Oegstgeest kunnen inwoners een boompje ophalen voor in de eigen tuin.

Een boompje ophalen?

Wanneer: 27 november, 2023 : Ophalen kan tussen 14.00 tot 16.00 uur

Waar:

Huis van de Buurt Matilo
Bos van Bosmanpark: parkeerterrein tussen Nieuweroord en Van Eijsingapark
Het Merenwijkpark: kinderboerderij Merenwijk
Bos van Wijckerslooth: gemeente Oegstgeest

Opgave vooraf om op te halen is niet nodig. Wel geldt: op = op

Alle informatie over de actie is terug te vinden op www.leiden.nl/aandeslag

Hartstikke zonde
Ook de groenbeheerders van de gemeente halen deze zaailingen normaal gesproken weg; ze gaan dan helaas de versnipperaar of groenbak in. Dat is hartstikke zonde van die leuke boompjes en daarom organiseert de gemeente dus een zaailingen-oogstdag. Je kunt zaterdag in drie Leidse parken terecht om een gratis boompje op te halen voor in je eigen tuin.
Advies voor jouw tuin
Bij de parken zijn ook groendeskundigen aanwezig. Zij adviseren over welke bomen er geschikt zijn voor in jouw tuin. Zo is de kans het grootst dat jij het juiste boompje adopteert en een mooi leven geeft. Prachtig toch?

Helpen bij de oogst?
Lijkt het je leuk om van 10.00 tot 12.00 uur te helpen bij de oogst? Stuur dan een e-mail naar l.van.velzen@leiden.nl (of log in/maak een account aan op www.meerbomen.nu en ga naar de bomenplanner).

Concept inrichtingsvoorstel. bron Inrichtingsvoorstel Wijksportpark Roomburgerpark Gemeente Leiden

LD kopt: Ruzie hockeyveld laait op

28-5-2020 | Ook hernieuwd voorstel verdeelt Professorenwijk.
De kogel is door de kerk. Na een inspraakronde van enkele maanden, komt de gemeente opnieuw tot de conclusie dat er een extra hockeyveld aangelegd kan worden in het Leidse Roomburgerpark. Dat leidt direct tot uitgebreide reacties van bewonersgroepen. ’Dit plan voldoet niet en heeft een negatieve invloed’.
Ook Sleutelstad gaat in op het nieuwe inrichtingsvoorstel Roomburgerpark.

30-5-2020 Sleutelststad over nieuwe inrichting Roomburgrpark

De accommodaties van de tennisvereniging en de hockeyclub, die beide de naam Roomburg dragen, beslaan samen ongeveer de helft van het Roomburgerpark. De rest bestaat uit onder meer grasveldjes, waterpartijen, speeltuin en bosschages. Omdat de hockeyclub veel meer (potentiële) leden heeft dan de huidige drie kunstgrasvelden aankunnen, ligt er al geruime tijd een verzoek voor een vierde veld in het park.

Die aanvraag houdt de gemoederen in de Professorenwijk al jaren bezig. De gemeente wil wel, hockeyminnend Leiden ook, maar een aanzienlijke groep buurtbewoners keert zich er fel tegen. Meer verkeer en minder groen is kortweg hun bezwaar. Het ene inspraaktraject na het andere volgde, maar die brachten partijen niet of nauwelijks tot elkaar. Naar aanleiding van de meest recente ronde van gesprekken, werkgroepen, ontwerpsessies en peilingen, acht de gemeente de tijd nu rijp om wederom een vierde hockeyveld voor te stellen.

Dat moet gebeuren op de plek van de huidige speeltuin ’t Kasteel die daarvoor enkele tientallen meters opschuift. Verder wordt langs het park de Van Vollenhovenkade een groene laan en het schoolplein van de Lorentzschool een parkje. Het geheel is omschreven in totaal 99 pagina’s tekst en illustraties.

Voorspelbaar

De reacties zijn even snel als voorspelbaar. ’Dit plan voldoet volgens de Stichting Vrienden van het Roomburgerpark niet aan de voorwaarden die de gemeenteraad heeft gesteld. Ondanks de groencompensatiemaatregelen, die de stichting op zichzelf waardeert, is er een negatieve invloed op de biodiversiteit en gaat de ongestoorde parkbeleving achteruit. Bovendien zijn de kosten van minimaal 6,5 miljoen extreem hoog en veroorzaakt het plan veel overlast voor de buurt.’

Ook over de inspraakmethodes is de stichting niet te spreken. ’Er mocht alleen worden gepraat over plannen die de gemeente had bedacht.’ De Vrienden roept de gemeenteraad op om plannen voor een extra hockeyveld definitief te staken. En ook individuele buurtbewoners hekelen het feit dat de optie ’geen vierde veld’ bij de besprekingen ontbrak. Een van hen schrijft: ’de lichtmasten zullen op een afstand van vijftig meter van de huizen en appartementen worden geplaatst. Voor de 1200 bewoners zal de reeds bestaande licht- en geluidsoverlast alleen maar toenemen. En de voorgestelde afsluiting van de Van Vollenhovenkade zal ertoe leiden dat de nu al aanzienlijke parkeer- en verkeersoverlast rondom het park nog groter wordt.’

De gemeenteraad buigt zich later dit jaar over het park en het spreekt voor zich dat hockeyclub-bestuurslid Bas Pietersen wel verguld is met het voorlopige resultaat. ,,We zijn blij dat onze jarenlange roep is gehoord. Ik vind dat een mooie balans is gevonden tussen groen, sport en sociaal.’’

Dat de weerstand van omwonenden niet lijkt te zijn gebroken, begrijpt hij ook. ,,Een aantal mensen blijft fel gekant tegen de plannen, en dat is hun goed recht. Als we maar niet vergeten dat er ook heel veel mensen blij zijn.’’

Loman Leefmans
Bron Leidsch Dagblad Regio 28-5-2020

Dhr. Van 't Zelfde

Een tevreden klant is goud waard

Wie van de oudere wijkbewoners heeft hem niet gekend: groenteboer Maarten van ’t Zelfde. Jarenlang bood hij met zijn groentewagen aardappelen, groente, fruit en conserven aan. Van zijn elfde tot zijn 65-ste jaar ventte hij met zijn waar. Hij heeft de wijk, de mensen en het winkelbedrijf zien veranderen. De handel zat hem in zijn bloed, hij had er lol in, ondanks de 70, 80 uur werk per week. En hoewel hij allang gepensioneerd is, heeft hij zijn interesse in groente en fruit niet verloren. Nog steeds haalt hij zijn eigen groente en fruit bij de grossiers. ’s-Middags eet hij alle dagen in de week bij het Diaconessenhuis. Het ziekenhuis is hem dankbaar voor zijn goede diensten. “Ik deed het werk met veel plezier, maar m’n vrouw heb ik wat tekort gedaan: je bent altijd op pad.”
Mijn vader woonde en werkte in Ridderkerk. Daar was hij scheepsbouwer bij de grote werf van Smit. Begin deze eeuw kwam hij naar Leiden met een collega die hier een werf wilde beginnen, maar dat liep mis. In 1904 is hij met een handeltje in aardappels begonnen. Mijn moeder was een echte Leidse, Blansjaar, uit de Ververstraat, dochter van een kuiper bij zeepfabriek Dros en Tieleman, niet te verwisselen met de conservenfabriek van Tieleman en Dros. Zij was in betrekking bij een familie aan de Plantage. Toen ze een keer aardappelen ging halen ontmoette ze m’n vader. Liefde op het eerste gezicht. Toen ze trouwden was mijn vader al 44 jaar. Ze gingen wonen aan de Magdelena Moonstraat waar ze een winkeltje dreven in groente, fruit en brandstoffen. In 1906 werd ik geboren, de oudste van uiteindelijk negen kinderen.”

Kroppen sla 
Hoewel meneer Van ’t Zelfde als jongetje wel naar school ging, van zijn vijfde tot en met zijn elfde jaar in de Pieterskerkgracht, begon de handel hem te trekken. “Vader liep al met een wagen, moeder bleef dan in de winkel. Ik weet nog dat ze daar altijd zat, had last van een kraambeen. Als kind hielp ik al mee. Na schooltijd verkocht ik kroppen sla die ik op moest halen van een grossier aan de Rijnkade. Tijdens de Eerste Wereldoorlog handelde ik met de soldaten die in barakken op de Koninginnelaan ingekwartierd waren.” “Op m’m elfde huurde ik een handkar bij Van Weeren aan de Bakkersteeg, voor een gulden per week. Toen ging ik zelfstandig groente venten, vooral in het gebied van de Schelpenkade, de Jan van Goyenkade en de Drie Octoberstraat. Vooral op de Schelpenkade woonden rijkere mensen, professoren, doctoren.” Van alle kinderen was Maarten eigenlijk de enige die definitief de handel in ging. Twee broers hielpen wel mee af en toe. Op z’n elfde verhuisde het gezin Van ’t Zelfde naar de Herensingel, vlak bij de Os- en Paardelaan. Daar opende vader ook weer een winkel, maar stopte met het venten.

Snotneus 
“Ik heb met die eerste kar gelopen tot m’n dertiende. Toen liet ik bij de wagenmaker De Ru aan de Haven een mooie wagen maken. Die woonde tegenover smid Pleij. In die jaren had je aan het begin van de stad altijd vlak bij elkaar een smid en een wagenmaker. Dat was voor de boeren die met hun handel op paard-en-wagen naar de stad trokken. Het was een duwwagen; mijn broer die wat ongelukkig was hielp duwen. Iedereen vond me maar een snotneus, zo jong als ik al een eigen handeltje begon. Ik maakte op die leeftijd met m’n ouders een afspraak: ik wilde koopman worden. Ik moest natuurlijk al die jaren mijn verdiende geld inleveren en vader kocht de waar in. Maar dat wilde ik nu zelf gaan doen. Na enig protest gingen ze dan toch akkoord en kon ik zelf zaken gaan doen met een grossier in aardappelen en fruit. Veel van die handelaren zaten op de Boommarkt. Op m’n veertiende slaagde ik erin om zelf grossier te worden van aardappelen! Die haalde ik uit Katwijk; daar was een grote veiling. Op die leeftijd ging ik ook al naar de grote Haagse markt op de transportfiets en haalde daar allerlei waar. De eerste keer reed ik mee met Katwijkse handelaren. Ik vertrok dan al om vier uur in de ochtend uit Leiden, want de markt al begon om zes uur.”

Nieuwe wagen 
Op z’n vijtiende ontmoette hij een leuk meisje. Zij was in betrekking bij een familie op de schelpenkade. Zelf woonde ze aan het Levendaal. Met haar is hij op z’n 24e jaar getrouwd. Ze konden toen, in 1930, een bovenwoning in de Dahliastraat krijgen. Van ’t Zelfde huurde een pakhuis bij de nieuw gebouwde Leidse veiling, direct achter het spoor. Niet lang daarna liet hij een nieuwe wagen bouwen die met een paard getrokken werd. Voor het paard huurde hij een stal aan de veiling. “De Leidse veiling is in 1960 definitief gesloten. Er was onvoldoende aanvoer meer van tuinders in de omgeving. Overal werd tuindersgrond bebouwd. Nu is er onder andere een veiling in Bleiswijk.” “Een eigen winkel ben ik nooit begonnen. Mijn echtgenote was geen vrouw voor de handel.” Mijnheer Van ’t Zelfde hield er al van jongs af aan van zijn waren met een rijm aan te prijzen. Op zijn nieuwe wagen stond aan de ene kant ‘Van alle groente en fruit zoek ik voor u het beste uit’. Een van mijn laatste klanten op een dag, professor Locher aan de Schelpenkade reageerde daar dan op met ‘nou, het beste is er voor mij zeker al uit.’ Aan de andere kant van de wagen stond geschreven: ‘Het fijnste dat Hollands tuin U biedt, is wat U op deze wagen ziet!” (Zie foto).

Foto: Maarten van 't Zelfde met zijn zoon en de groentewagen in de Sitterlaan. De foto is gemaakt rond 1947.

Veel ambtenaren 
In 1935 kocht Van ’t Zelfde twee huizen aan de Van Bemmelenstraat voor 3400 gulden per stuk, die in 1936 werden opgeleverd. “We moesten verhuizen, want mijn vrouw had regelmatig last van maagbloedingen en mocht niet meer zo veel trappen lopen. De huizen aan de Sitterlaan stonden er toen al. Eind jaren dertig volgden de huizen aan de Van de Sande Bakhuyzenlaan. Ik kende een dokter Kedde die met zijn gezin van de Sitterlaan naar de Van de Sande Bakhuyzenlaan verhuisde omdat hij zijn vrije uitzicht over de weilanden kwijt raakte. De Sitterlaan is meer op stand, maar het uitzicht vond hij toch belangrijker.” Van ’t Zelfde werd de vaste groenteman van de Professorenwijk. Hij bouwde een klantenkring op waarover hij vertelt alsof hij er nog iedere dag komt. Hij kent nog steeds vele adressen en de mensen die er klant waren uit zijn hoofd.
“In deze wijk heeft nooit de gewone arbeider gewoond. De Lammenschansweg, de Lorentzkade en de Sitterlaan, daar woonden de beter gestelden, onder andere dokters en hoogleraren. Verder waren het veel ambtenaren. In de Van Bemmelenstraat, Van ’t Hoffstraat, Kapteinstraat, daar woonden weer iets gewonere mensen, zoals politieagenten. ‘Ik kwam overal over de vloer, je bouwt een kring van vaste klanten op. Sommige klanten kenden mijn vader al, kun je nagaan: die zijn dan al ruim vijftig jaar klant bij de familie. Of je krijgt een tweede generatie klanten van hetzelfde gezin. Ik bediende zelfs nog een klant die al van 1916 bij mijn vader was! Voor mij was de klant koning, maar ik wilde wel met respect behandeld blijven worden en dat leverde wel eens een botsing op. Een keer stond een klant met een klok in de hand op me te wachten, of ik niet een minuut te laat was. Nou dat contact is snel verbroken. Ik kwam ook bij een roomskatholiek gezin met 18 kinderen, moet je nagaan. Voor mij natuurlijk een goede klant.”

Verduurzaming in de Profburgwijk

10 october, 2023 : De Werkgroep Profburgwijk Duurzaam publiceerd (bijna) elke maand een nieuwsbrief om bewoners te ondersteunen bij het nemen van duurzame maatregelen.

Nieuwsbrief oktober 2023 (pdf)

foto: RBF

Reacties op concept inrichtingsvoorstel Roomburgepark in het Leidsch Dagblad van 30-5-2020

30-5-2020 | Reacties op concept inrichtingsvoorstel Roomburgepark in het Leidsch Dagblad van 30-1-2020

Roomburgerpark (1)

Woensdag 27 mei is het concept inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburgerpark gepubliceerd. Gaat dit concept ook werkelijkheid worden? Wij zijn als initiatiefnemers van een Nieuw Roomburgpark in ieder geval enthousiast.
De uitgangspunten die door de gemeenteraad geformuleerd zijn, lijken op het eerste gezicht onverenigbare eisen in zich te hebben. Meer ruimte voor ongeorganiseerde sport, meer biodiversiteit en ecologische waarden, een extra, multifunctioneel hockeyveld, verbeterde klimaatadaptatie en minstens gelijkblijvende parkbeleving en andere recreatieve functies van het park.

Toch is het mogelijk gebleken om aan al die eisen te voldoen. Het college van B&W en de raad hebben verstandige besluiten genomen. Er moest breder gekeken worden dan naar het park alleen en ook de bouwkavels bij de Lorentzschool mochten erbij betrokken worden. Dit geeft ruimte voor het park, sport, recreatie en natuur.

Er zijn natuurlijk ook nog wensen, zoals meer open verbindingen tussen sport, speeltuin en groen waardoor het open karakter van het wijksportpark meer benadrukt wordt. En tegelijkertijd meer ruimte en veiligheid voor de speeltuin (geen honden en fietsen, waterpartijen goed beveiligd voor de kleinsten). Zaken die zeker haalbaar zijn.

Kortom het open wijksportpark Roomburg lijkt een groene en sportieve ontwikkeling te kunnen maken. Nu is de zet aan de burger door mee in te spreken via doemee.leiden. Wij roepen iedereen op van deze inspreekmogelijkheid gebruik te maken.

Namens de initiatiefnemers Nieuw Roomburgpark,
Margot Nicolaes en Ad Usman

Roomburgerpark (2)

Ik las het artikel ‘Inspraak wil maar niet vlotten’ (Leidsch Dagblad d.d. 25 mei 2020) en meteen bekroop mij, als bewonersparticipant van de herinrichting van het Roomburgerpark, een herkenbaar gevoel.
De gemeente Leiden wil bewoners bij besluiten betrekken, door ze inspraak te geven via ‘participatietrajecten’. Het is zeker te waarderen dat de gemeente de moeite neemt, bewoners naar hun mening te vragen. Ik wil de gemeente wel vragen, de kwaliteit van haar onderzoeken te verbeteren. Ik heb, en vele buurtgenoten met mij, een enquête ingevuld om mee te denken over de herinrichting van het Roomburgerpark.
Ik heb in januari in de enquête kritische opmerkingen gemaakt over de potentiële komst van een extra hockeyveld. Naast bovenstaand financiële argument zijn er ook zorgen over de aantasting van de biodiversiteit, de parkeercapaciteit en licht- en geluidsoverlast. Ik sta daar zeker niet alleen in. Bij mij bekende buurtgenoten en ik zijn teleurgesteld dat dit soort kritische geluiden niet terug te lezen zijn in het deze week gepubliceerde onderzoeksrapport. Ook gaat het rapport niet in op de representativiteit van het onderzoek. Wel blijkt uit het rapport, dat meer dan de helft van de personen die de vragenlijst heeft ingevuld, lid is van de hockeyclub.
Afgelopen week is de ‘tweede participatieronde’ ingeluid. Bewoners mogen nu opnieuw, middels een aantal meerkeuzenvragen, hun mening geven over het inrichtingsvoorstel Roomburgerpark. De huidige vragenlijst bestaat uit vijf meerkeuzevragen. Doordat iedereen de vragenlijst kan invullen, is te verwachten dat vooral mensen met een uitgesproken mening de vragenlijst zullen invullen.
Ik juich het toe als de gemeente haar beleid en besluiten met input van bewoners bepaalt. Verzoek is wel om dit op een gedegen wijze vorm te geven zodat de indruk van ‘afvink-participatie’ niet gewekt wordt.

J.M.J Epskamp, Leiden

Roomburgerpark (3)

Op 26 mei publiceerde het Leidsch Dagblad het artikel ’Inspraak leidt eerder tot meer heibel dan tot een oplossing’. Er zou niet of nauwelijks naar de belanghebbenden worden geluisterd, de betrokken ambtenaren die de wijk worden ingestuurd zouden eerst op cursus moeten, en natuurlijk was er de dooddoener van de gebrekkige communicatie. Hiermee wordt het systeem van participatie en inspraak in een verkeerd daglicht gezet.
Participatie is geen doel op zich maar een middel voor verdere uitwerking van vastgestelde uitgangspunten van de Gemeenteraad. Uitgesproken voorstanders en tegenstanders moeten bereid zijn tot een compromis. Anders heeft deelname geen zin. Een compromis of zelfs een uitkomst die anders is dan gehoopt, betekent niet dat er niet geluisterd is. Er is wel geluisterd, maar er is een andere beslissing genomen.
Als buurtbewoner heb ik geparticipeerd in het ontwerp voor de beoogde herinrichting van het Roomburgerpark. De Gemeenteraad onderkende vooraf duidelijk het belang van georganiseerde en ongeorganiseerde sport, in het bijzonder voor de jeugd, en het belang van een goede groenbeleving. In het participatieproces werkten de voorstanders van sport en de voorstanders van groen samen om tot een compromis te komen.
In het bereikte compromis heb ik als buurtbewoner weliswaar moeten accepteren dat de verkeersstromen mogelijk nadeliger worden, maar daar staat een mooier park tegenover waarin onze kinderen fijn kunnen sporten.
Ik heb er alle vertrouwen in dat de gevraagde evaluatie van het participatieproces positief zal uitvallen.

Franklin Geurts

Roomburgerpark (4)

Nog geen maand geleden meldde wethouder North met trots dat Leiden is genomineerd voor een Europees project met betrekking tot biodiversiteit. ‘Met de bewoners samen optrekken om de biodiversiteit te monitoren en te versterken’, zei het persbericht van de gemeente. De eerste test zou dus het inrichtingsplan Roomburgerpark kunnen zijn dat deze week in concept verscheen (LD 28 mei).
Helaas. Van samen optrekken met bewoners is weinig terecht gekomen, van monitoren van de biodiversiteit helemaal niet, laat staan van een aantoonbare uitbreiding van de biodiversiteit. Het tegendeel is het geval. Het groen in het Roomburgerpark heeft in de huidige situatie grote natuurbelevingswaarde, staat in het rapport, maar toch gaat alles op de schop. Maar wat moeten we met een extra clubhuis/café met terras naast dat van de hockeyvereniging, met de afsluiting van twee straten en met overal hekwerk om functies van elkaar te scheiden en veiligheid te geven aan spelende kinderen en wandelende ouderen? Een goed toegankelijk wijksportpark, nee allerminst. Vooral is er veel grondverplaatsing en graafwerk nodig om dit te realiseren en dat kost aantoonbaar groen, ja veel groen. Er verdwijnen veel bomen maar ook laag groen. Weg vogels, weg vleermuizen, weg vlinders en bijen en weg diertjes die het van de bodem moeten hebben. Weg diversiteit dus.
De ontwerpers van het plan hebben de kans laten liggen om draagvlak te zoeken voor een voor iedereen aanvaardbare oplossing. Nooit meer ingrijpen in het waardevolle Roomburgerpark, zei de Raad een paar jaar geleden. Die uitspraak zou op grond van dit rapport herhaald moeten worden.

Ad van der Waals

Roomburgerpark (5)

Opnieuw kiest de Gemeente Leiden ervoor om het halve Roomburgerpark op te offeren voor 6000 vierkante meter plastic hockeyveld. Nooit van een klimaatcrisis gehoord? En dan de kosten: 6,5 miljoen Euro! Gemeente Leiden, kom onder die tegel vandaan. We kunnen dat geld beter besteden voor en na de Corona crisis.

Marieke Burgerjon

Bron: Leidsch Dagblad Regio van 30-5-2020

Angelique Valk

'Ik geloof het niet, maar ik zou het wel geweldig vinden'

In memoriam Greet Meijer (24 juni 1930 – 13 februari 2017)

door: Gesineke Veerman

Op 20 februari 2017 hingen de vlaggen in het stukje Cobetstraat tussen de Fruinlaan en de Kernstraat vanaf 9 uur half stok. Een donkerrode oldtimer bus kwam de straat inrijden en buurvrouw Greet werd in een rieten mand, omringd door familie en vrienden de straat uit gereden, langs de stijlvolle laatste groet. Drie buren hadden er speciaal een vlag voor aangeschaft en aan één huis hing de vlag aan een geïmproviseerde vlaggenstok door alle emotie verkeerd om. Het gebaar was een idee van Angelique van nummer 18A. “Ik zag Greet op een dag aan de arm van haar dochter door de straat schuifelen. 'We moeten praten' zei ze.”

Angelique ontvangt me in haar huis. Ze wil graag meewerken aan een interview over haar actie. Want Greet zou het heel mooi hebben gevonden als ze in de Wijkkrant zou staan. “Toen ik in 2011 begon met het begeleiden van uitvaarten zei ze meteen al: “Je ligt in mijn laatje, hoor”. Waarop ik steevast reageerde dat ze maar moest zorgen dat ik nog heel lang niet nodig was. Greet heeft 54 jaar in de Cobetstraat gewoond. Ze vond het er geweldig, vertelde ze aan iedereen die het horen wilde. Ze zou er nooit meer weg willen. Iedereen noemde haar bij haar voornaam: Greet. Dat wilde ze zelf ook graag. Gewoon je en jij, en geen ge-u. Ze maakte met iedereen die dat wilde een praatje en had dan een hartelijk en bemoedigend woord. In haar jeugd was ze zelf veel te kort gekomen en misschien probeerde ze dat zo te compenseren. Haar kinderen en kleinkinderen kwamen wekelijks op bezoek, maar Greet hield erg van mensen en dus waren mensen uit de buurt voor haar heel belangrijk. Niet iedereen kende haar even goed. Sommige buren kenden haar alleen van gezicht, of van het groeten. Anderen kenden ook de namen van haar kinderen en haar persoonlijke omstandigheden. De buurvrouw van om de hoek werd een echte vriendin die bij haar kwam eten en met wie ze activiteiten van de kerk bezocht. ”Ze hoorde gewoon bij het straatbeeld”, zegt Angelique. “Laatst zag ik een grijze dame gearmd met een jonge vrouw lopen. In een flits ging het door me heen 'Dat is Greet. Oh, nee, dat kan niet.' Mijn man had het net zo. 'Weet je wat ik ook altijd zo schattig vond?', zei mijn dochter, 'dat regenkapje van plastic.' Ze beschermde er haar keurige krullen mee. Zodra het ook maar een beetje begon te miezeren haalde ze het te voorschijn met de woorden 'oh, effe mijn kapje’.

Frisse neus
Zo lang het nog kon haalde ze een frisse neus aan de arm van haar dochter of kleindochter. Op het laatste straatfeest maakte ze een praatje met de buren aan de picknicktafels onder het tentzeil. “Ik heb een mooi leven gehad, het is goed zo”, herhaalde ze vaak.
“Je gaat wel gemist worden hoor”, zei ze tegen Greet tijdens een van hun gesprekken over haar uitvaart. “Misschien hangen er zelfs vlaggen halfstok.”
“Zou het? Nee, toch?”
“Nou, ik dacht het wel”, zei Angelique, en toen schoten ze beiden vol.

Halfstok
Greet overleed op 13 februari. Op de 17de deed Angelique bij haar buren een briefje in de bus. Er stond in dat ze in de afgelopen periode meerdere gesprekken met Greet heeft mogen voeren over haar uitvaartwensen. En dat Greet niet geloofde dat buren voor haar de vlag zelfs half stok zouden hangen, maar dat ze dat wel prachtig zou vinden.

'… Daarom besloot ik, als buurvrouw, om dit persoonlijk voor haar te organiseren. Dus bij dezen: 1 als jullie een vlag hebben 2. en jullie willen dit voor Greet doen 3. hang deze dan op 20 februari om (uiterlijk) 9:00 uur half stok...'

Hartelijke groet, Angelique (18A).

Op 20 februari stond de foto van de vlaggen op de Facebook-pagina van de kleindochter van Greet. Vandaag de laatste eer bewezen aan mijn liefste oma. Iedereen uit de Cobetstraat ontzettend bedankt voor dit mooie eerbetoon!

Bijschrift historische foto:

Cobetstraat gezien van de Fruinlaan naar de Hoge Rijndijk, Maart 1977

Gemeentearchief Leiden, Postel, J.W.C. 1, Postel, J.W.C. 1,

Erfgoed Leiden en omstreken

Erica van der Kamp en Rozemarijn Kalis

Steppentrein en hinkelbaan

Door Gesineke Veerman

Gesineke Veerman in gesprek met: Erica van der Kamp, gepensioneerd bibliothecaresse van Bibliotheek Rotterdam en Rozemarijn Kalis, oprichter van de Leidse Koorschool.

Rozemarijn Kalis, moeder van Hilde (3), Aletta (1) en Nora (1), ontmoette haar overbuurvrouw Erica van der Kamp (68) toen ze bij haar een pakketje kwam ophalen. “In de vensterbank zag ik een kaart staan met 'gefeliciteerd met uw 100ste verjaardag’. Tjonge!”
Nadat Rozemarijn had gezien dat een ambulance voor kwam rijden, kwamen ze voor het eerst aan de praat. “Die kwam voor mijn moeder,” vertelt Erica, “ze is bijna 103 geworden.” Ze wonen in het laatste stukje van de Van der Waalsstraat, aan de kant van de Melchior Treublaan. Erica kwam er in 1952 met haar ouders wonen. “Fascinerend”, vindt Rozemarijn. “Ik ben van '81.”
Erica: “Dat vind ik toch zo raar hè, toen was ik al lang en breed aan het werk. Altijd heb ik me jong gevoeld, 'later ben ik groot', dacht ik altijd. Zo gek, ik ben oud genoeg om je moeder te zijn.”
Met de tweeling heeft Rozemarijn sowieso snel aanspraak in de buurt. “Mensen spreken me aan en zeggen dan bemoedigend 'het wordt echt makkelijker'. Dat blijken dan zelf ook ouders van een tweeling te zijn. Alleen in dit stukje van de straat wonen al drie tweelingen, en even verderop nog twee. Dit deel van de straat is eigenlijk een apart straatje”, vindt ze. “De mensen aan de andere kant van de De Sitterlaan spreek je eigenlijk niet”. “Dat was vroeger anders”, zegt Erica. “Op de hoek had je Van Schie, een kruidenier en melkhandel waar je elkaar ontmoette.”

Zelfgemaakt
Erika laat de trouwfoto van haar ouders zien uit 1936. Haar moeder draagt zo te zien een groot boeket van anjers in de vorm van een waterval. “Moeder heeft een zelfgemaakte blauwe jurk aan”, vertelt Erica. “Ook haar hoed heeft ze zelf gemaakt. Het is duidelijk dat ze de kunst van het handwerken aan haar dochters heeft doorgegeven. Aan de muur hangt fijn borduurwerk in klein en groot formaat. “We deden van alles. Ook veel tekenen.”
Rozemarijn, professioneel musicus, vertelt dat ze altijd heeft gevonden dat ze niet kon tekenen. “Tot ik onlangs in een cursus rond de didactiek van het werken met peuters en kleuters ontdekte dat ik het wel kan. Het ging erom dat we ons werk moesten bekijken zonder meteen een oordeel te vellen. Daardoor werd het heel leuk om te doen.”

Op straat spelen
Erica pakt haar fotoalbum erbij. Haar ouders begonnen in de Van 't Hoffstraat, vanaf de bouw. “Als ik langs mijn geboortehuis loop, kijk ik toch altijd even. Mijn zus en broer konden zich herinneren dat ze in het laatste huis van de wijk woonden. Ernaast begon braakliggend terrein waarop ze speelden.” Op de foto's staan een rijtje buurkinderen tegen een tuinmuurtje geleund. De jongetjes in korte broekjes met bandjes over de schouders tegen het afzakken. “Het zou best kunnen dat een van die jongetjes de vader van Ed Nozeman is”, zegt Erica. Een jongen uit een groot slagersgezin met zeven kinderen. Rozemarijn: “Wat hebben we nu veel ruimte.” Erica: “Ik denk er wel eens aan, hè? Aan hoe dat allemaal paste vroeger.” Rozemarijn: “Ergens is er weinig veranderd. De kinderen spelen nog steeds op straat. Mijn dochtertje dit jaar voor het eerst, na het straatfeest. De hele zomer belden buurkinderen aan: “Komt Hilde buiten spelen?” Erica ziet nog steeds vriendinnetjes van vroeger die in de wijk zijn blijven wonen. Ze beschrijft ze aan Rozemarijn. “Marieke, Liesbeth en Lida, weet je wel? We kaatsten met een grote bal tegen de muur. Dan moest je over de bal heen springen. Degene die achter je stond moest hem vangen en zelf sloot je achter aan. De jongens deden een soort landjepik, maar hoe, dat ging weet ik niet meer. En we gingen bokspringen.” Rozemarijn: “Oh ja, en dan goed je kop inhouden.” Erica: “En springtouwen. Soms met een hele lange sliert meisjes van de Melchior Treublaan. Lida was er ook bij. Een zus van Marieke, op de hoek.”
Rozemarijn: “Wat de kinderen deze zomer in de straat deden was ook zo creatief. Ze reden met stepjes als een treintje over de stoep, van hoog naar laag. De kleinste reed er met een driewieler achteraan. En vanuit mijn werkkamer zie ik de hoofdjes omhoog komen van de kinderen op de trampoline.”

Snoepblik
Nu Erica na acht jaar mantelzorg haar handen weer vrij heeft wil ze het huis graag opnieuw inrichten. Een mix van nostalgisch en nieuw moet het worden. Wat in ieder geval blijft: het snoepblik van haar suikertante. Een vierkant blik met een versleten deksel. “Ze woonde op de Garenmarkt. Als ik daar dan kwam met een vriendinnetje zei ze ‘Joh, ik zal je een lekkere boterham meegeven’. Ze besmeerde die rijkelijk met een dikke laag boter en suiker. Thuis schraapte mijn moeder de meeste suiker er weer af.” “Nu geeft Erica de chocolaatjes aan mijn dochter”, gniffelt Rozemarijn.

Pedagogische inzichten
Erica bladert verder in haar fotoalbum. “Kijk eens een foto van mijn kleuterschool. Die was toen gevestigd in het voormalige Joodse Weeshuis aan de Roodenburgerstraat.” Het weeshuis staat bekend om zijn vooruitstrevende pedagogische inzichten. De kinderen hadden er gekleurde speelgoedkastjes, hoefden geen uniform te dragen, en het werd ’s avonds gezellig gemaakt met spelletjes en muziek. “Dat was wel anders in het Weeshuis waar ik nu de kinderen van de Leidse Koorschool les geef”, reageert Rozemarijn. “Daar moesten de kinderen die zich goed gedragen hadden in de Regentenkamer komen. Ze kregen dan een dubbeltje dat ze onderaan de trap meteen in de collectebus van de diaconie moesten deponeren.”
We komen bij foto's van de lagere school. Eerst de Finse school aan de Lorentzkade en na twee jaar in een nieuw gebouw in de Du Rieustraat. Tussen de Lorentzschool en de flats op de Burggravenlaan was een braakliggend terrein. Je kon er heerlijk spelen in bergjes zand, tussen het onkruid en de brandnetels. “We hadden er voor het eerst losse tafeltjes en stoeltjes”, zie je. Niet meer in de schoolbanken. Heel modern in die tijd.”
“En we gingen naar Valkenburg op vakantie.”
“Wij ook.”

Wildernisspeeltuin
Rozemarijn: “Helaas kijken we nu tegen de groene kolos aan de overkant van het spoor aan.”
Erica: “In mijn jeugd had je de Lammenschansweg nog niet zo. De Melchior Treublaan liep door over de Kamerling Onneslaan, zo heette de weg toen. In het midden reed de blauwe tram. En de spoorbaan liep nog op straatniveau. Die twee kruisten elkaar dus. Ik weet nog wel dat tussen de spoorlijn en de tram een zanderig terreintje lag met een slootje ervoor. Daar sprongen we overheen en gingen er dan spelen. Heel spannend.” “Daar creëren we nu speciale wildernis speeltuinen voor”, lacht Rozemarijn.

Paardendrollen
Erica haalt een boekje met oude ansichten tevoorschijn. “Ik herinner me ook nog het Philosophenpad dat langs de Lorentzhof liep. “Thans is dit romantische pad opgenomen in de uitvalsweg de Lammenschansweg – waar nu het verkeer raast”, vermeldt het bijschrift.
Voor de deur van Erica's huis staat een rijtje groene afvalcontainers, tussen de geparkeerde auto's. In de achtertuin staat nog een zinken vuilnisemmer. 'Vroeger zetten we die aan de weg. Die werden dan aan de achterkant van de vuilniswagen geleegd. Twee keer per week, 'benger de benger de beng'. Ook kwam de schillenboer langs, en de voddenboer. Er lagen paardendrollen in de straat van het paard van de groenteman die met zijn kar kwam. Goed voor de musjes!”
Rozemarijn: “Deden jullie ook aan muziek, vroeger?” Erica: “Wij speelden gewoon op straat. Hinkelbaantje maken. Met een stukje baksteen en krijt. Wacht, ik teken het even. Je gooit eerst je steentje in een vak. Dat vak moet je overslaan. Dan de eerste tien vakken met 1 been, van 11 tot 16 zijwaarts en vervolgens met twee enorme sprongen, 17 linkerbeen en 18 met het rechterbeen en dan met beide benen eindigen op 19. Alles gedaan? Dan steentje in het volgende vak gooien.”
Rozemarijn: “Het is een huis!” Erica: “Jazeker. Over de hele breedte van de straat, van stoep tot stoep.” Rozemarijn: “Geweldig. Dat gaan we echt doen op het volgende straatfeest!”

Goed bezochte Informatieavond : Warmtepompen

5 .11.2023 : Op weg naar "van het gas af"! Een van de stappen is het verwarmen van de woning met een warmtepomp. Die zijn er te kust en te keur. Welke te kiezen? De informatieavond op 16 november was goed bezocht. Zie hieronder voor de presentatie.

Presentatie Warmtepompen (pdf)

Onderwerpen

Hoe werkt dat allemaal en wat is 'hybride'?
Welke soorten warmtepompen zijn er om je woning te verwarmen?
Waar haalt een warmtepomp de benodigde warmte vandaan?
Wat betekenen COP en SCOP?
Hoeveel ruimte neemt een warmtepomp in beslag?
Produceert een warmtepomp hinderlijk geluid?
Eisen aan geluidsproductie van een buitenunit
Moeten radiatoren worden vervangen?
Hoe krijg ik heet tapwater?
Een ouderwets barre winter - wat als het écht hard en lang gaat vriezen?

Programma

Welkom en introductie: Wilma van Griethuizen
de water-water warmtepomp: Arne van Delft
de lucht-water- en de hybride warmtepomp: Paul Geene
de lucht-lucht warmtepomp : Colin Wells
Vragenmomentje

Arne, Paul en Colin zijn wijkgenoten met kennis en ervaring. De huishoudens van Arne en Colin hebben geen gasaansluiting meer. Paul gebruikt alleen nog gas voor heet tapwater. Zonnepanelen houden de kosten beheersbaar.

Waar: 't Trefpunt, Professorenpad 1

Wanneer: donderdag 16 november, 20.00 uur - inloop vanaf 19:45

Graag aanmelden bij: duurzaamprofburgwijk@gmail.com

Claas Griffioen 1

'Alles uit de wijk halen wat eruit te halen viel'

door Gesineke Veerman

Ik krijg een mail van de heer Griffioen. Hij heeft goede jeugdherinneringen aan onze wijk, schrijft hij. Zoals kikkervisjes, salamanders en padden vangen in de sloten van de van Vollenhovenkade en de Meijerskade, en blokjesvoetbal spelen bij de garages van de lichtfabrieken in de Cobetstraat. Ik ontmoet hem op zijn bedrijf, waar we tussen vitrines vol zilveren snuisterijen zijn buurtherinneringen ophalen.

Claas Griffioen woonde in zijn jeugd op Zoeterwoudsesingel 81, bij de hoek met de Fruinlaan. Hij kon zichzelf geen betere plek wensen. “Ik kwam drie dagen voor het feest der feesten ter wereld, op 30 september 1957, op de mooiste plek van de stad. Het uitzicht was net een schilderij.” Bij de treurwilg aan de overkant van de singel poseerden stellen voor de lens van de bruidsfotograaf. Voor de deur stond de volkswagenbus van zijn vader, die grossier was in chocolade, koek en suikerwerken. Het was een van de twee of drie auto’s in de hele straat.

Avontuurlijke routes
“De jonge Claas haalde alles uit de wijk wat eruit te halen viel”, zegt de oude Claas nu. “’s Ochtends zat hij soms al om vijf uur met een student die bij zijn ouders inwoonde, aan de singel te vissen. Als het tijd was om naar school te gaan ging hij meestal eerst zijn vriend Dirk Arnoldussen ophalen, de zoon van de directeur van de Leidse Lichtfabrieken. Claas hecht eraan om de route zorgvuldig te beschrijven, want elke straat leverde een eigen vorm van vermaak. Via de Fruinlaan liepen ze de Cobetstraat in en kwamen ze op het plein langs de winkels van Vahrmeyer, kruidenier Janson, van de Kleiweg drogisterij, en een soort speelgoedzaak waar je zaken als een vlieger, een pen en spannende jeugdpockets kocht (de naam is hem ontschoten maar hij houdt het op de familie Stout) en daarna langs bakkerij Nagtegaal. Daar gooide Claas een briefje met de bestelling voor die dag naar binnen. Dan langs de sigarenzaak en het postagentschap van de familie Oom. Dat was niet meer dan een loketje achter een kast, waar je een keer in de maand je spaargeld en spaarbankboekje bracht. Op de hoek van de Asserstraat en Vollenhovekade passeerden ze kleuterschool de Zonnebloem, en dan sloegen ze rechtsaf naar de prinses Ireneschool. Dit was een van de drie zogenaamde Finse scholen in de wijk, die na de oorlog door Finland waren geschonken. De school was van donker hout en had grote ramen, waardoor het er fijn licht van binnen was. Claas herinnert zich verwarmde lokalen en ijskoude gangen. Aan de overkant van de Asserstraat schuilden de vijandelijke troepen van de Zuiderparkschool. “Dat waren gereformeerden en wij waren hervormden. Er was iets, je mocht elkaar niet, waarom wist je niet. Straatvechterij was heel gewoon in die tijd.”

Als de school om twaalf uur uitging liepen de jongens in een omtrekkende beweging naar huis. Eerst struinden ze door de ongemaaide velden van het Zuiderpark naar de 'torenflat'. Via de liftkoker die zich aan de buitenkant van het gebouw bevond bereikten ze zonder aan te hoeven bellen de tiende verdieping, waar ze van het geweldige uitzicht genoten. Melkboer/kruidenier van Leeuwen, die op de hoek was gehuisvest, kreeg de jongens doorgaans in de gaten en daarna moesten ze maken dat ze wegkwamen. Ze trokken verder over de Uhlenbeckkade, waar ze op koude winterdagen dwars over de schotsen liepen. Bij de Burggravenlaan klommen ze over het muurtje van het Gymnasium. Daar baggerden ze door een modderige bak voor het gebouw. Dan de Fruinlaan door en thuis eten. De pauze duurde maar kort en dus moest Claas de terugweg zo snel mogelijk afleggen. Hij stapte samen met zijn zus op een step. Zij met haar linkerhand aan het stuur en steppend met haar rechtervoet, hij met zijn rechterhand aan het stuur en steppend met links. Zo vlogen ze door de buurt en kwamen precies om kwart voor twee het schoolplein op, terwijl de bel al luidde.

Spectaculaire vangsten
“De woensdagmiddag moest natuurlijk ook ingevuld worden. 's Zomers trokken we naar de molen aan de Kanaalweg. Er liepen een paar schapen en paarden en we speelden bij een paar rare dammetjes in de slootjes. We vingen met ons schepnet een stel kikkervisjes, die we dan in de tuin in een zinken teil lieten glijden. De hele tuin zat na een tijdje vol met kikkers, en padden, want die had je ook. De salamanders, die we als onze spectaculairste vangst beschouwden, brachten we over in het lekke aquarium van mijn broer. De dagen na de vangst werden besteed aan het vangen van vliegen en andere diertjes die ons geschikt leken als voer. Daarna verloren we de belangstelling. Ik vermoed dat mijn moeder de vangst weer keurig terug zette. Als we ons met iets anders bezig wilden houden stopten we een hommel in een lucifersdoosje, dat we dan aan ons oor hielden, bij wijze van transistorradio. Hallo, hallo!”

Het was zaak om een vast adres te hebben voor ‘Swiebertje’
Maar er was nog meer groen waar iets aan te beleven viel. “We brachten sla naar iemand in de P.J. Blokstraat die kippen hield. Wij noemden haar tante Toos. Ze had een boxer die we bij uitzondering mochten uitlaten omdat hij zo sterk was. En in de Fruinlaan had je een watertje van meneer Voorsluis dat doorliep naar de singel. Daar zat een heel weiland achter dat met een bruggetje bereikbaar was. Er liepen konijnen, kippen en geiten. Natuurlijk was het maar een smalle groenstrook, maar zo beleefden wij dat als kind. Meneer Voorsluis had een dienstmeid, die ons snoepjes gaf. Je mocht zo de tuin in lopen, als je het hekje maar achter je dicht deed.”
Bij slecht weer was het zaak om een vast adres te hebben voor de wekelijkse aflevering van Swiebertje. We belden aan bij buren. 'Mag ik bij u tv kijken?”, vroegen we dan. We deden onze schoenen uit, en namen keurig plaats op de bank. En dan moest je vooral niet vergeten om ‘dank u wel’ te zeggen.”
Op de hoek van de Zoeterwoudse Singel en de Fruinlaan woonde Ireentje Klinkenberg. Zij werd mijn eerste vriendinnetje. Ik was toen zes of zeven, denk ik. Wat was ik er blij mee, ik herinner het me nog goed. In de vakanties kreeg je bij hen chocomel uit een fles van Friese Vlag, van de huishoudster, met zo’n schortje voor.”

2,50 gulden voor een rol oude kranten
”’s Zaterdags gingen we rolschaatsen. Ik had rubberen wielen, en kon dus geruisloos aan komen zoefen. We speelden er tikkertje op, draaiend om de pilaren van het bordes van het gymnasium. Tot de conciërge ons wegjoeg, want die tegels gingen natuurlijk finaal naar de filistijnen. Een half uurtje lol, en dan weer door naar iets anders. Zoals oude kranten ophalen, die we dan voor twee cent verkochten aan de groenteboer of de vishandel, die ze gebruikten om hun waar in te verpakken. Als je ze uitlegde en ze aanleverde in rollen kon je er op de vismarkt zelfs 2,50 gulden voor krijgen.
We vermaakten ons ook met blokjesvoetbal op het pleintje voor de garages in de Cobetstraat, tussen Kernstraat en de Hoge Rijndijk. Via de garagedeuren probeerden we zo snel mogelijk elkaars blokjes te raken. Af en toe schoten we de bal over het hek en dan konden we stiekem een kijkje nemen bij het daar gevestigde noodstation voor Elektrische Accu. Dat vond ik machtig interessant.”

De mooiste plek was naast de koetsier op de bok
Een jaarlijks hoogtepunten was het koninginnedagfeest op het plein bij Janson. “Je kreeg een kaart om je nek waar op acht zegels zaten die je los kon scheuren. De meeste zegels waren goed voor een traktatie, die op gezette tijden werd uitgereikt, zoals een Chocoprince of een ijsje. Maar de nummers zeven en acht waren pas echt spectaculair. Een ronde in of op de Postkoets. Je bleef netjes in de rij staan tot je de koets in mocht. En mocht je er bovenop, dan werd je door sterke mannen omhoog geholpen, de mooiste plek was altijd naast de koetsier op de bok.

Hier eindigt het eerste deel van de buurtherinneringen van Claas Griffioen. In het decembernummer volgt het tweede deel, met winterse herinneringen.

Fotos:

-        Bijschriften: ‘verkleed als Piggelmee op koninginnedag’, ‘’bij ons voor de deur’ ‘onze Volkswagenbus’

-        Nota van de vader van Claas Griffioen, grossier in suikerwaren. Zonder bijschrift.

-        De finse school in de Asserstraat. Bijschrift: De Finse school in de Asserstraat. Bron: RAL

foto: RBF

De Bomenbond in LN: “Er komt geen vierde hockeyveld”

21-5-2020 | Dick de Vos geeft in het Leids Nieuwsblad van 21 mei namens de Bomenbond Rijnland zijn mening over de mogelijke komst van een vierde hockeyveld in het Roomburgpark. Hij doet dit naar aanleiding van eerdere uitlatingen van de voorzitter van LHC.

LN Artikel van 14-5-2020 (pdf)

Leids Nieuwsblad 21 -5-2020 | LEIDEN – "Hockey is razend populair in Leiden, de vereniging krijgt een vierde veld in het park", stelt Bas Pietersen, voorzitter van LHC Roomburg in het LN van 14 mei. Vreemd, want we kennen die plannen nog niet. Pietersen spreekt hiermee in elk geval voor zijn beurt, gezien de voorwaarden die de gemeenteraad aan zo’n uitbreiding heeft gesteld. Een extra hockeyveld kan er namelijk alleen komen als de biodiversiteit en de ecologische waarden aantoonbaar worden uitgebreid, de klimaatadaptatie aantoonbaar wordt verbeterd en de prettige parkbeleving tenminste gelijk blijft of wordt verbeterd.

Dick de Vos namens de Bomenbond Rijnland: "Biodiversiteit is een samenvoeging van 'biologisch' en 'diversiteit'. Het gaat dus om de verscheidenheid aan planten, dieren in een gebied. In het algemeen geldt: hoe groter een gebied, hoe meer soorten je er vindt. Om de biodiversiteit te laten toenemen, zou in elk geval het aantal vierkante meters onverhard gebied in het Roomburgerpark erop vooruit moeten gaan. Maar door de nieuwe plannen wordt het park juist kleiner, en intensiever gebruikt.
Er gaan ook verschillende oude bomen verdwijnen. Er komen dan wel weer jonge bomen voor terug, maar het duurt weer minstens 50 jaar voor die weer nest- en schuilgelegenheid gaan bieden aan bijvoorbeeld boomkruiper, bosuil, boomklever, groene specht en tal van vleermuizen. Allemaal dieren die nu in het Roomburgerpark voorkomen.
Wij denken dat de biodiversiteit er eerder op achteruit zal gaan, dan toenemen. Over de klimaatadaptatie is veel te zeggen. Het lijkt ons dat aanleggen van een extra hockeyveld van kunstgras in elk geval zal leiden tot meer hittestress. Ook de effecten op het waterverbruik zijn ons nog niet duidelijk.
Dan het derde criterium: de ongestoorde parkbeleving: die zal eerder afnemen dan toenemen. De hockeyclub wijst telkens op de groeibehoefte vanuit de ledengroei. Daarvoor zou dan een stuk openbaar park moeten worden opgeofferd. Echter, de natuurliefhebbers kunnen andersom geredeneerd precies hetzelfde claimen.
Kortom: de nieuwe inrichting voldoet geen van de drie criteria van het amendement. Wij vertrouwen erop dat het college dit inziet en dat het vierde hockeyveld er niet komt. Als de gemeenteraad zichzelf serieus neemt…”

Bron: Leids Nieuwsblad van 21 -5 2020

Claas Griffioen 2

Openbare ijsbaan op de Singel

door Gesineke veerman

’s Winters was pal voor onze voordeur (Zoeterwoudsesingel 81) de officiële openbare ijsbaan van Leiden gevestigd. Als het ijs nog te dun was voor mensenmassa’s hingen er grote borden op de bruggen ‘verboden het ijs te betreden’ Art. …. van het wetboek.‘Wij stonden er wel op natuurlijk, als eersten’. Er werd een politieman op afgestuurd. ‘Jongens en meisjes, willen jullie het ijs verlaten’. Het liep uit op een heuse achtervolging, waarbij de politieman op zijn fiets door het Plantsoen reed en Claas en zijn vrienden aan de overkant renden. Toen de ijsbaan eindelijk open ging, kregen de jongens er lol in om met de slee van de schuine walkant het ijs op te schieten, wat hen op kwade reacties van schaatsers kwam te staan. ‘Want je keek natuurlijk niet uit’. ’s Avonds hingen er grote lantaarns in de bomen van het Plantsoen, die de ijsbaan in sprookjeslicht zetten. De vader van Claas vertelde hem dat ze ’s nachts petroleum in de scheuren van het ijs uitgieten en dat in de brand steken om de ijsbaan vlak te maken.
'Als de Singel op zondagmiddag nog dicht lag was je helemaal blij, want dan konden we rechtstreeks naar tante Ank lopen, die recht tegenover ons woonde aan het Plantsoen. De verplichte visite met limonade duurde dan voor je gevoel toch wat minder lang.'
In de extreem koude winters van 1976 begint de Claas voor de deur een koek en zopie, waar hij de waar van zijn vader voor een zacht prijsje aan de man brengt. Claas heeft dan ook een vaste dienstbetrekking bij Siebel juweliers in Den Haag. Hij maakt een bord van etalagekarton met het opschrift ‘Koek en zopie zakt door het ijs’ Een gedenkwaardig jaar, waarin voor de 4e keer de Elfstegentocht werd gehouden. Sindsdien is het er nog maar een paar keer van gekomen. De heer Griffioen laat mij trots het zilveren kruisje zien dat hij al klaar heeft liggen voor de volgende editie.

Acht bakfietsen
'Toen ik een jaar of twaalf was ging ik op zaterdag bestellingen bezorgen voor bakkerij Nagtegaal. Er stonden in de goeie jaren daar wel zeven of acht bakfietsen schuin ingeparkeerd. Je begon om acht uur en tussen de middag kreeg je eten bij mevrouw Nagtegaal. Soep, broodjes en een gebakje dat je zelf mocht uitkiezen. Dat was “eten en drinken tegelijk”. Om twee uur ging ik door naar K&G, waar ik pijper was (fluitspeler). Het oefenlokaal zat in de Plantsoenschool en later in de Oosterstraat. Als je ’s avonds terug moest was het er zo luguber als de pest. Halen en brengen bestond natuurlijk niet. Toch had ik het er reuze naar mijn zin. Op 3 oktober speelden we echte marsmuziek en liepen we mee in de optocht. Alles uit het hoofd natuurlijk, ik kon geen noot lezen.

Daniel Chantepie de la Suassaye
's Zondags gingen mijn ouders naar de kerkdienst in de Aula van de MULO in de Asserstraat en in latere jaren naar de Vredeskerk, waar mijn vader jarenlang ouderling was. Wij gingen tijdens de dienst naar onze prinses Ireneschool, waar de zondagschool werd gehouden. De zondagschool heette “Daniël Chantepie de la Saussaye”, wat ik een prachtige naam vond. Net als zo'n honderdvijftig andere kinderen luisterde ik er wekelijks naar een bijbelverhaal waarna een 'creatieve verwerking' volgde. Mijn vrienden zaten er ook, want die waren uiteraard hetzelfde georiënteerd. Toen we wat ouder waren gingen we naar de Jeugdkapel onder leiding van de heer Lagerwerf. Op zondagmiddag volgde de vereniging waar we sjoelden en wilde spellen deden. Onze meester, meneer Questro, had een lang touw met een slof aan het uiteinde dat hij over de grond ronddraaiden. Wij moesten er overheen springen. Wie het touw raakte was af. Het ging steeds harder en wilder. Geweldig vonden we dat. '

New World Racing Team
Als klap op de vuurpijl van zijn buurtherinneringen verhaalt Claas over het door Hans Troost uit de Wasstraat opgerichte ‘New World Racing Team’, dat op de singel wedstrijden organiseerde voor zeepkisten. Iedereen die zo’n wagen had kwam. De een had zijn voertuig nog mooier opgesierd dan de ander. Buitensporig was Simon Arnoldussen, de broer van Dirk, die er handremmen op had. Het reglement was simpel. Een van ons riep ‘Klaar voor de start, af!’, en daar ging het. Ik hield ervan om de boel aan het lachen te krijgen en startte expres te vroeg. Vals!, riep dan iemand, en dan moesten we weer overnieuw. Toen het Motorhuis 15 jaar bestond organiseerden wij als ‘New World Racing Team’ spontaan een reclamecampagne. We spanden een doek tussen twee harken waar we het ijzeren deel van af hadden gehaald en bevestigden dat op onze zeepkisten. In verkiezingstijd werd het doek ingewisseld voor leuzen als ‘KVP, kampioen ver pissen’of ‘VVD, veel vrije dagen’.

Ome Wim en ome Bram
Op de mulo kreeg ik profijt van de studenten die op onze zolderverdieping woonden, ome Wim en ome Bram. Wij woonden eigenlijk in bij mijn tante, die ons huis in 1954 voor f26.000 had gekocht, destijds een hoog bedrag, en dus moest er verhuurd worden. De jongens waren tevreden met hun butagaskacheltje en aten met de pot mee. Veel makkelijkere kostgangers dan meisjes, die moesten wassen en zo. Van hen leerden we ook mosterd eten en spaghetti koken. Als ik lastige wiskunde- of natuurkundeopgaven had, toog ik naar zolder voor uitleg. De kamer van ome Wim en ome Bram stond blauw van de rook en de tafel was bezaaid met bierviltjes en lege bierflessen. Ze vertelden me ook altijd wanneer de feestjes en verjaardagen van Minerva waren. Ik ging dan met een vriend de stad in. We posteerden ons onderaan de trap van het huis waar de fuif plaatsvond en riepen: ‘Joh, is die en die er ook? Nee maar die komt straks zeker. Kom maar boven. Na vijf biertjes riepen we ‘joh, hij komt zeker niet. Dag!, en maakten we ons snel uit de voeten.'

Claas houdt van gemak en gezelligheid en kwam na zijn studie voor zilversmid weer thuis wonen. 'Op mijn 29e ben ik van huis uit getrouwd. Helaas waren we niet gefortuneerd genoeg om in mijn geliefde wijk te komen wonen, maar de goede tijd zal me altijd bij blijven.'

Fotobijschriften:

●      IJspret op de Zoeterwoudse Singel, 1954, bron: Beeldbank RAL

●      Krantenbericht Leidse Courant 18-1-1966, p 4/10 ‘Politie veegt schaatsers van de baan, toegang tot openbare Ijsbaan nog steeds verboden. Bron: RAL

●      Koek en zopie zakt door het ijs

●      Koek en zopie achtergrond

●      Rechts adjudant b.d. van de politie, H. Van der Kaaij

De oogst was zakken vol met bonnetjes, peuken, blikjes, plastic, fietssloten en mondkapjes. (foto Marjolein Fontijne)

Prik je mee?

mei 2022 : Zwerfvuil op straat en in het water. Veel mensen ergeren zich aan dit probleem dat ook zo zichtbaar is in Leiden. De groengroep van de ProfBurgwijk plaatste een oproep op Nextdoor en in de Nieuwsbrief Duurzaam om gezamelijk deze rommel in onze wijk te lijf te gaan. Op zondagochtend 15 mei ging een gezellige ploeg aan de slag.
Dertien volwassenen en vier kinderen pakten in koppels en groepjes een stukje wijk en maakten dat wat schoner. De oogst was zakken vol met bonnetjes, peuken, blikjes, plastic, fietssloten en mondkapjes om maar wat te noemen. Veel buurtbewoners bedankten ons en een enkeling werd er wat cynisch van. Iedereen werd uitgenodigd een volgende keer mee te doen, het geeft immers een goed gevoel als je samen met anderen wat aanpakt.

De actie werd afgesloten met koffie, thee en wat lekkers in t Trefpunt op het Professorenpad waar steeds meer activiteiten worden georganiseerd. Al met al een leuke activiteit. De gemeente Leiden zorgde voor materialen (we hebben direct meer bijbesteld) en Fonds1818 droeg bij aan de groene vestjes. Na afloop zegde de gemeente toe meer te doen bij station Lammenschans, want daar lag meer afval dan we aankonden.

Wees een volgende keer welkom! Meld je vrijblijvend aan bij groengroepleiden@gmail.com, dan houden we je op de hoogte. Je kunt altijd kijken of je tijd en zin hebt op de dag zelf.

Namens de Groengroep ProfBurgwijk
Joanne

Lorentzschool

Lorentzschool: Van generatie op generatie naar dezelfde school

door Gesineke Veerman

Begin januari ging mijn zoontje Jesse samen met zijn buurmeisje Laurine voor het eerst naar school. De pappa van Laurine had ook al op die school gezeten, net als de kinderen van de meeste andere buren. Van oudere kinderen uit de buurt hadden we al lovende berichten gehoord over meester Hendrik en groep groen. En zo herinnerde ik me weer een brief die ik een tijd geleden gekregen had van Anneke Heemskerk, die schreef dat haar kleindochter voor het eerst naar de school zou gaan waar zijzelf vanaf 1950 op had gezeten. En ook adjunct-directeur Helen Berendsen, die ik voor deze buurtherinneringen heb geïnterviewd, vertelt dat zij een buurvrouw heeft die haar kleinkinderen naar de school brengt waar zij zelf, en haar kinderen naartoe gingen. Dan heb ik het natuurlijk over de Lorentzschool, sinds 1948 een begrip in onze wijk.

Afgegeven op het verkeerde schooltje
De vroegste schoolherinneringen van Anneke Heemskerk gaan over tranen met tuiten, aangezien zij door een oppas op het verkeerde kleuterschooltje was afgegeven. Er kon niet even naar huis gebeld worden, want telefoon hadden ze in 1948 nog niet bij haar thuis. Toen ze zes was ging naar ze samen met haar buurmeisje Ingrid naar de eerste klas van de 'opleidingsschool voor Gymnasium en H.B.S.'. Het was een houten gebouw op de Lorentzkade, dat Lorentzkadeschool, of kortweg Lorentzschool werd genoemd, en een van de Finse scholen was die na de oorlog in onze wijk verschenen.

Het meisje van de overkant
Anneke noemt zichzelf een meisje van 'de overkant', omdat ze aan de overkant van de Lammenschansweg woonde, op de Hyacintenstraat 16a. “Ik had veel vriendinnetjes op school, maar het was net of onze buurt een onneembare vesting voor de kinderen was, gescheiden van de school door een sloot, tramrails en weer een sloot. Spelen deden we altijd in onze eigen buurt. Ons huis keek aan de achterkant uit op de speeltuin Zuiderkwartier. Ingrid en ik klommen op een hoog muurtje via het balkon en kolenbakken die aan weerszijden van het muurtje stonden. Daar zaten we hoog en droog lekker te kletsen.”

Dromerig naar de koeien staren
Anneke en Ingrid zaten in de eerste klas van juffrouw Scholtz. “Onze hoofdonderwijzer was de heer D. Bosma, later kwamen we bij meester Haaijman, juffrouw Berends, meester Palmer en nog een paar. In de zesde klas las onze meester (hoofdonderwijzer Berkenbosch) ons voor uit ‘De Engelandvaarders'. Prachtig vond ik dat. Het was een schat van een man.” Anneke herinnert zich dat ze vaak dromerig naar de koeien in het weiland zat te staren en naar de schepen die voorbij voeren in het kanaal langs de Nieuwe Vaart. Ze was niet echt een ster in leren vindt ze zelf. Na de lagere school ging ze meteen werken, bij een naaimachine importeur. 's Avonds leerde ze verder bij 'Kennis is Macht', een avondschool die een begrip was bij de middenstand van Leiden. Als ze al een tijdje getrouwd is en drie kinderen heeft komt ze uiteindelijk toch in de Burgemeesterswijk terecht, op Cobetstraat 83. Daar runde ze een jaar of vier samen met haar man een snackbar. Haar gezin woonde op de bovenverdieping. Nu woont haar zoon Hans samen met zijn vrouw in de wijk en brengt Anneke haar kleindochter Bibi naar de Lorentzschool.

School van tradities
Adjunct-directeur Helen Berendsen vertelt dat de Lorentzschool een school van tradities is. “Het schoolteam vindt het belangrijk om goede dingen vast te houden, en houdt er niet van om met het kind het badwater weg te gooien. Voor de leerkrachten is het een school om trots op te zijn. Er vertrekken nauwelijks leerkrachten om op een andere school te gaan werken, en verschillende leerkrachten die met pensioen zijn komen regelmatig terug naar de school om zich vrijwillig in te zetten als remedial teacher en te helpen met toetsen. Zo komt juf Els nog steeds elke dinsdag en donderdag naar school.” Stagiaires willen graag doorstromen naar een functie als leerkracht. Zelf is Helen ooit begonnen als leerkracht op een school in een achterstandswijk in Den Haag. Ze kreeg een hele lastige klas die al vijf leerkrachten versleten had. “Het was heel moeilijk, maar die ervaring heeft de basis gelegd voor mijn hele verdere loopbaan. Ik leerde hoe belangrijk het is om als leerkracht creatief te zijn en mee te bewegen met de behoeftes van de leerlingen. Zo bleek in mijn klas voorlezen en zingen de sleutel te zijn om aan de slag te kunnen, en wist ik een leiderfiguur voor me te winnen die me hielp om de orde te handhaven. Laatst zag ze zichzelf terug in een klassenfoto op Facebook. Dat was even schrikken. Ik sta er vrij boos op, vind ik. Als ze maar geen dingen uithalen terwijl ze op de foto gaan, zoiets.”

Veranderingen
Helen ziet de Lorentzschool nu langzaam veranderen van een school voor kinderen van hoogopgeleide ouders in de richting van een meer gemengde school waar kinderen met allerlei achtergronden naartoe gaan, alhoewel de meerderheid van de ouders nog steeds hoogopgeleid is. Een goede ontwikkeling, wat haar betreft. Ook het onderwijs is een beetje aan het veranderen, van een klassikaal systeem naar een meer gedifferentieerde aanpak met zelfstandig werken. In de vijftien jaar dat ze werkzaam is op de Lorentzschool heeft ze geprobeerd om meer creativiteit op de school te krijgen. Elke groep werkt aan een voorstelling, groep vijf krijgt bezoek van een kunstenaar en voor groep 8 is er de al langer bestaande avond van de poëzie. Daarnaast werkt ze aan projecten op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling, zoals de week van de aandacht, waarin het onderwerp 'pesten' uitgebreid aan de orde komt. Ze kent natuurlijk nog heel veel namen van kinderen die ze in de klas heeft gehad. Bijzonder was een concert van oud-leerling Merel, die nu op de middelbare school zit en prachtig viool kan spelen. De school is een soort dorp. Je komt elkaar telkens weer tegen. Bij voetbal, tennis, op het hockeyveld. Als ik ouders van toekomstige leerlingen op school rondleid gebeurt het vaak dat ze zeggen “oh, kijk, daar zit meester Jan, bij hem heb ik ook nog in de klas gezeten.”

Meer over de geschiedenis van de Lorentzschool is te vinden in Lorentzschool van A tot Z, een eigen uitgave van de Lorentzschool uit 2006.

Lijstje van foto's bij de buurtherinneringen over de Lorentzschool,

1.     1e schooldag van Jesse en Laurine (januari 2015)

2.     1e schooldag van Anneke en Ingrid (1 september 1950)

3.     1e schooldag van Anneke en Ingrid (1 september 1950)

4.     Schoolfoto Anneke, 1e klas

5.     Anneke en Ingrid in 2013

6.     Helen Berendsen

7.     De groep van violiste Merel

8.     De anatomische les, geschilderd door een leerling van de Lorentzschool

9.     Ets door leerling van de Lorentzschool

Energiebesparing proberen via energiebox

november 2022 : De GaGoedwijkambassadeurs Wilma van Griethuizen en Maarten Stoffers beschikken sinds kort over een zogenoemde energiebox.Daarin zitten energiebesparende zaken als LED-lampen, zuinige douchekoppen, radiator-ventilatoren.
Mocht u dergelijke zaken eens willen proberen in uw eigen woning of overweegt u de aanschaf ervan, neem dan contact op met Wilma (wilma0616@outlook.com) of Maarten(info@maartenstoffers.nl) . Zij kunnen u deze dingen lenen uit de energiebox zodat u op een later tijdstip na een try-out periode kan bepalen of u ze zelf wilt kopen of niet.

Het succesvolle Carribean Quartet is ook weer van de partij

Kunst over de Vloer 2024

15.03.2024 : Om alvast te noteren in uw agenda: de 12e editie van Kunst over de Vloer op zondagmiddag 3 november aanstaande. Weet u het nog? Intieme huiskamerconcerten van een uur in verschillende huiskamers in de wijk. Klassiek, pop, cabaret, wereldmuziek en een kindervoorstelling (voor kinderen van 3 – 7 jaar) - er is voor elk wat wils.

Het belooft weer een aantrekkelijk programma te worden, dat start om 14.00 uur en eindigt om 17.00 uur. Voor een klein bedrag kunt u twee prachtige concerten naar keuze bijwonen. Alle reden dus om deze datum nu alvast te blokken in uw agenda!

Wanneer? 3 november 2024 van 14.00 - 17.00

Leidsch Dagblad: Hockeyclub Roomburg krijgt zijn felbegeerde vierde speelveld

4-9-2020| Hockeyclub Roomburg krijgt zijn felbegeerde, vierde speelveld in het Roomburgerpark. Dat hebben de wethouders Paul Dirkse (D66) en Ashley North (GroenLinks) vrijdag bekendgemaakt.

Lees in Leidsch Dagblad

Ter compensatie wordt de rest van het park in de Professorenwijk onder meer verrijkt met speelveldjes en allerlei vormen van groen.
Buurtbewoners en de gemeenteraad kunnen later dit najaar hun mening geven over het voorstel. ,,Wij zijn er in ieder geval heel tevreden mee’’, aldus Dirkse.

Louis van Tijn

'Kan Henk al steppen?'

door: Gesineke Veerman

De Tiboel Siegenbeekstraat is zo'n typische straat in de Professoren- en Burgemeesterswijk waar sommige dingen nooit zullen veranderen. De kinderen spelen er op straat en moeders lopen met hun kinderwagens over de stoep. Als Lyda van nummer 15 jarig is mogen alle kinderen uit de straat op haar feestje komen. René van nr 9 is er, Ester en Izaäk van nr 7, Annie en Hennie van nummer 18, Han van nummer 13, Jacob, Eli en Roosje van nummer 20, Elly van nummer 28, en Hansje van nummer 27. Ze krijgen een feestmuts op en iemand maakt een foto. Het is 28 mei 1941. René zit op de kleuterschool in het Academiegebouw. In het speelkwartier speelt hij tussen de Duitse soldaten van de naast gelegen Orts-Kommandatur. Dat het bij sommige kinderen thuis anders is, merkt hij ook wel. Hij heeft eens een blaadje van de Vliegende Hollander bij een buurmeisje op de salontafel gelegd. Gevonden in een wei vlakbij de straat. Daar is haar vader heel boos om geworden.

Na de zomervakantie mogen Eli, Jacob, Roosje en Esther niet meer naar hun oude school in de Kernstraat. Esther wordt vaak door Mimi van nummer 5 naar haar nieuwe school gebracht. Dan komen ze langs het Plantsoen. Esther houdt van de mooie paden tussen de bomen, maar Mimi zegt dat ze er niet op mag lopen. Eli, die net als René vijf jaar is, maakt een tekening van een speeltuin. Met linksboven in schattige hanenpoten 'Voor Jooden Verboode'. Bij twee dames uit de straat komen vaak Duitse soldaten op bezoek. Hele hoge. Dat kun je wel zien aan hun SS-uniformen.

Ze rijden de straat uit en komen niet meer terug
Op een ochtend zijn Jacob, Eli, Roosje en hun kleine broertje Abraham verdwenen. Hun huis is verzegeld zodat je de deur niet meer open kan doen. ”Vannacht weggehaald”, zeggen de mensen in de straat. De ouders van Esther en Izaäk komen praten met de ouders van René. Niet lang daarna krijgen René en Henk van nummer 8 de steppen van de kinderen. “Die hebben we straks toch niet meer nodig”, wordt gezegd, “en zo hebben jullie er nog wat aan.” Op een woensdagavond komt een overvalwagen de straat in rijden. Hij stopt bij nummer 7. Esther, Izaäk en hun ouders worden in de wagen geduwd. Ze rijden de straat uit en komen niet meer terug.

De oorlog gaat voorbij. René gaat het huis uit om tandarts te worden en krijgt een vrouw en twee zoons. Het lot van zijn buurmeisje Esther en haar broertje Izaäk laat hem niet los. Na zijn pensioen besluit hij uit te zoeken wat er in de oorlog precies met hen gebeurd is. Hij bezoekt voormalige concentratiekampen en brengt uren door in archieven van verschillende instanties.

Juffrouw Mimi
Augustus 2016. Ik heb een gesprek met Fraukje Taselaar, die met haar man Adriaan en haar twee kinderen op nummer 9 in de Tiboel Siegenbeekstraat woont. Ze is de schoondochter van René. “Het huis is sinds de bouw in 1939 steeds in de familie gebleven”, zegt ze. En daarom bleef René betrokken bij de straat. Een tentoonstelling over de Jodenvervolging in de Lakenhal was het begin van de zoektocht. René zocht contact met zijn oude buurkinderen, waaronder Mimi. “Mijn moeder vierde die avond haar verjaardag”, vertelde Mimi. “We hoorden laat op de avond gestommel bij de buren en gingen naar buiten. Daar zagen we hoe onze buren door een paar Leidse politieagenten werden afgevoerd. Net voordat ze in de overvalwagen moest stappen kwam Esther naar mij toe en zei: “Juffrouw Mimi, mogen we, als we terugkomen, weer met je mee naar school?'”

36 pakketten naar Westerbork
René ontdekte dat Eli, Jacob, Roosje en Abraham Bloemkooper met hun ouders vijf dagen na aankomst in Westerbork op transport naar Sobibor zijn gezet, waar ze bij het verlaten van de trein zwaar mishandeld werden. Achter een façade van keurig verzorgde bloemperken en houten huisjes werden de kinderen en hun moeder vergast. Vader Victor werd op 30 april in een werkkamp geëxecuteerd. Op de avond dat de Bloemkoopers waren opgepakt is professor Junge van nr. 22 volgens afspraak via de balkondeuren hun huis binnen was gegaan om persoonlijke spullen weg te halen. Twaalf dagen later werd hun huis in de Tiboel Siegenbeekstraat 'geruimd' en betrokken door een NSB-gezin. Esther, Izaäk en hun ouders Louis en Rachel van Tijn werden door de Leidse politie opgehaald, die met 45 personeelsleden en negen vrijwilligers de hele razzia van 17 maart voor hun rekening nam, waaronder de deportatie van 65 kinderen uit het Joods Weeshuis aan de Roodenburgerstraat.

Kan Henk al steppen?
René's oude buurjongen Henk Koekkoek vond een map vol documenten van zijn moeder. Daaruit bleek dat zij namens buren uit de straat en bekenden uit de wijk in twee maanden tijd maar liefst 36 pakketten aan de familie van Tijn in Westerbork gestuurd had.

De Van Tijn's stuurden briefkaarten terug waarop ze vroegen om allerlei artikelen, zoals suiker, zout, bruine bonen, hardgekookte eieren en fruit. Namens Esther schreef haar moeder: ‘Ik verveel me hier niet, heb veel speelkameraadjes, maar als je een beetje aan ze bent gewend, komen er weer nieuwe en gaan de oude weg.’ ‘Kan Henk nu al steppen?’, vroeg vader Louis in zijn brief van 21 april. ‘Hoe gaat het eigenlijk met de Prof? (Joodse raad, red.) Laat hij alle mogelijke moeite doen en snelle hulp is dubbele hulp, want anders is het hier gedaan met ons…’

‘Op 15 april is je huis leeggehaald door personeel van een expediteur’, schreven de overburen aan Louis van Tijn. In de archieven vindt René het ruimingsformulier met 'Tiboel Siegenbeekstraat 7, ...Taxwert f 900,-.' Op 5 mei schreef Louis: ‘Zijn het geschikte buren op nr. 7 en 20? Wij zouden graag eens om het hoekje willen kijken....Vraag aan de drogist of hij nog een paar schoenen kan missen. Deze keer gelieve onmiddellijk te antwoorden en te sturen, het is niet onmogelijk dat wij dinsdag de grote reis gaan maken. Zo niet, dan valt het erg mee.’ Op 18 mei ontvangt dr. Junge een bericht van ontvangst terug met de mededeling: 'Geadresseerde is vertrokken, wij hebben pakket aan afdeeling uitgereikt’.

In memoriam
Esther, Izaäk en hun moeder Rachel zijn direct na aankomst in Sobibor in de gaskamers vermoord. Louis werd naar het werkkamp Dorohutscha overgebracht. Van daaruit stuurde hij zelfs nog twee keer een kaart naar de familie Koekkoek. Het zinnetje ' Schicke bitte ein Paket' is doorgestreept. De overlijdensdatum van Louis is onzeker. Vermoedelijk is hij rond 4 november 1943 geëxecuteerd tijdens de zogenaamde 'Aktion Erntefest'.
In de straat waren ook enkele NSB-gezinde adressen. Behalve twee adressen die geregeld Duitse officieren ontvingen, woonde er ook een bunkerbouwer die meewerkte aan de Atlantik Wall en een fanatieke Duitsgezinde landwachter. Om hun nazaten te ontzien heeft René hun achternamen nooit gepubliceerd.
Op 4 mei 2016 krijgt Joris Taselaar, die nu ongeveer net zo oud is als zijn opa was toen zijn buurkinderen werden weggehaald, van zijn ouders wat uitleg over de nationale herdenking. Op 5 mei zegt hij: “Ik ben gisteren stil geweest voor Izaäk en Esther die niet meer teruggekomen zijn.”

Bronnen:

·      Ter Herinnering aan twee joodse gezinnen uit de Tiboel Siegenbeekstraat in Leiden (1943), René Taselaar, Jaarboek Dirk van Eckstichting 2005

·      Joden in Leiden en omgeving 1933-1945, Leonard Kasteleyn, Stedelijk Museum de Lakenhal, 2003.

Afbeeldingen:

-      Tekening van Eli Bloemkooper, begin 1942

-      portretfoto van Esther van Tijn

Zoeterwoudsesingel

Zoeterwoudsesingel
Door Hans Elstgeest

De oudste 'straat' in onze wijk is ook de mooiste, met een grote diversiteit aan bouwstijlen. Van prachtige herenhuizen tot schitterende villa's en veel groen en veel water. Lang voordat er sprake is van bebouwing is deze 'weg' er al. Maar eigenlijk is het noch straat, noch weg...het is een singel. Samen met nog zes singels vormt deze de begrenzing van de Leidse historische binnenstad. De singel ontleend zijn naam aan het grondgebied waarop het voor 1896 (annexatie) deel van uitmaakt.

Leiden ontstaat in de 12de eeuw langs de oever van de Rijn en bestaat uit wat huisjes rond de Pieterskapel en een Burcht op de plaats waar de Oude- en Nieuwe Rijn samenstromen. Vanaf eind 13de eeuw groeit de stad (toen nog dorp) explosief en na enkele uitbreidingen ontstaan de eerste structuren van wat later de Witte Singel en de Zoeterwoudsesingel gaan worden.
Welvarend Leiden krijgt in die tijd te maken met dreigingen van buitenaf en de stad wordt ommuurt als bescherming tegen indringers. Na de uitbreidingen van 1611 tot en met 1659 ontstaat de singelstructuur zoals we die nu kennen: brede singelgrachten en een geheel nieuwe stadsmuur met bolwerken van waaraf men indringers tijdig kan opmerken en verjagen. Een aantal poorten rondom de stad verschaft bewoners en handelaren vrij verkeer van en naar de stad.

Strategisch belang
Voor de indringer met kwade bedoelingen is het in die periode een hele toer om de stadsmuur ongezien te bedwingen. Via open terrein moet hij de stad ongezien naderen. De eerste hobbel is een kleine sloot om daarna op de singelweg te komen, een smal voetgangersweggetje met aan beide zijden bomen. Dan de singelgracht (in die tijd vrijwel onneembaar omdat het gros van de mensen niet kon zwemmen). Eenmaal aan de overzijde wacht er struikgewas met scherpe doornen. Nu komt het grootste obstakel, de metershoge muur, waarna men op de grond wéér in de doornenstruiken beland. Eenmaal binnen de stadsmuur moet hij nogmaals over een slootje (binnenveste) om dan doorweekt, bebloed en uitgeput de stad te betreden. U begrijpt, dat lukte vrijwel niemand. Ook tijdens het beleg is dat een vrijwel ondoenlijke zaak. De Spanjaard kiest er daarom dan ook voor de stad uit te hongeren...en de rest is geschiedenis.

Eeuwen later blijkt dat deze manier van stadsbescherming geen toekomst meer heeft. Modernisering van het wapentuig maakt de vestingmuren overbodig. Begin 19de eeuw wordt dan ook een begin gemaakt met de ontmanteling van het immense verdedigingsbouwwerk en uiteindelijk zijn er nog maar een paar overblijfselen intact gebleven, zoals de Mors- en Zijlpoort, een stukje muur als onderdeel van de oude Zeevaartschool en het 'kruithuisje' aan de Jan van Houtkade. De bolwerken krijgen allen een nieuwe bestemming: een aantal begraafplaatsen (Groenesteeg, Zijlpoort), de Hortus Botanicus en de Sterrewacht en in het geval van de Zoeterwoudsesingel: het Plantsoen.
Waar men nu ook op de Zoeterwoudsesingel de omgeving bekijkt, het is erg moeilijk voor te stellen dat dit rustige weggetje en lieflijke watertje in vroeger tijden van zo groot strategisch belang is geweest...

Bronnen:
DBNL Monumenten in Nederland: Leiden (Broekhoven, v. Ginkel-Meester, Kolman, Rommes, Stades-Vischer, Stenvert).
Historische Canon van Leiden.
Leiden, geschiedenis van een Hollandse stad (R.C.J. van Maanen).
Waterambachtleiden.nl: Historische ontwikkeling Leids Stadswater.
Wikipedia

Foto's:
1. H. Elstgeest - J.J. Sleijser (ca. 1900, Leiden toen en nu) - 3. Wikipedia - 4 Wikipedia

Nieuwsbrief werkgroep Profburgwijk Duurzaam

11 januari 2023 | De Werkgroep Profburgwijk Duurzaam zet zich in om bewoners te ondersteunen bij het nemen van duurzame maatregelen. Om belangstellenden te informeren over nieuws en activiteiten die er in onze wijk op dit gebied plaatsvinden laat de werkgroep een nieuwsbrief verschijnen.

nieuwsbrief nr 1 januari 2023
Emailadres

Wilt u ook de nieuwsbrief ontvangen?
Emailadres

Foto RBF

Sleutelstad bericht: Buurt voelt zich niet gehoord in nieuwe plannen Roomburgerpark

15-9-020 | Ondanks het vergroenen van de Professorenwijk Oost als compensatie voor het aanleggen van een vierde hockeyveld in het Roomburgerpark is de buurt nog steeds fel gekant tegen de plannen die het college onlangs presenteerde.

Sleutelstad het gehele bericht

“Dit is groenwassen”, zegt huisarts Jeroen Birnie die met drie collega’s een praktijk runt in de Laat de Kanterstraat. “Dit is groenwassen”, zegt huisarts Jeroen Birnie die met drie collega’s een praktijk runt in de Laat de Kanterstraat.

Sleutelstad · 2020 - 09 - 15 Huisarts Jeroen Birnie Over Het Roomburgerpark

Lees het bericht hier verder.

Mevr. Grundemann

Een lang leven in de wijk

door Gesineke Veerman

Hanneke (van de wijkbestuur) geeft me de tip eens haar ‘tante Tootje’ te interviewen. Mevrouw Gründemann-Plouvier (92) woont al haar hele leven aan de grenzen van onze wijk. Haar buurtherinneringen aan een verdwenen zwembad, een koekfabriek, dienstmeisjes en de tuinman.
Een van de eerste dingen die mevrouw Gründemann zich herinnert uit onze wijk is het zwembad dat schuin tegenover de molen lag, in een inham in het Kanaal. Er was een dames- en herenbad en een kinderbadje en er was een duikplank. “Ik heb er leren zwemmen van meneer Varkenvisser, in het damesbad. Meneer Hutjeson deed de herenkant. Lang niet alle kinderen leerden zwemmen hoor, maar in ons gezin hoorde het erbij. Meneer Varkenvisser liep op een brede plank naast het bad en jij had een brede band om je middel waar zijn hengel aan vast zat. Later sprongen we van de hoge veer en doken we van de lage. Mijn vriendinnetje Huke durfde alles en dook van de hoge. ‘Nou jij’, zei ze, ‘om een gevulde koek’. En daar ging ik.”
Ze was toen een jaar of veertien, in de jaren dertig dus. Helaas moest het zwembad sluiten vanwege een uitbraak van de ziekte van Weil, een ziekte die wordt veroorzaakt door rattenurine (augustus1934).

Waffa
Jaren later was het weer een rat die ergens een eind aan maakte. Ze trof het beest aan in de poppenwagen van haar dochter, in het souterrain van hun gedeelde woning op het chique Plantsoen. De reinigingsdienst kwam, en mevrouw Gründemann hoorde hoe de rat achter de gesloten deur van het berghok schril piepend om het leven kwam. Ze had het helemaal gehad en wilde weg. Er zaten schimmels in de kasten en op de grond. Je keek tegen een blinde muur aan. Het was een heel gedoe om de kinderbox boven in de zon te zetten. Als je thuiskwam moest je de kinderwagen drie trapjes op sjouwen, nadat je je peuter boven bij de deur had neergezet. Jufrouw van Waveren, bij wie ze inwoonden, zag het gezin met lede ogen vertrekken. De kinderen noemden haar Waffa en als ze thuiskwam van haar werk mochten ze bij haar op de sofa neerploffen. “Jongens, laat Waffa nou even uitrusten”, ging het, als ze met de fiets de gang in kwam. Ze hoorde gewoon bij de familie en nam de kinderen mee naar V&D, waar ze een abonnement had op de lunch. “Het was geven en nemen”, vertelt mevrouw Gründemann. “Mijn man trok ’s ochtends vroeg de voordeur met een dreun achter zich dicht, en zij draaide ’s avonds laat muziek.”

Over het ijs naar Allemansgeest
Ondanks smeekbedes van Waffa besloten ze in 1954 te verhuizen en werden zij, haar man en drie kinderen de eerste bewoners van de eensgezinswoningen aan de Kanaalweg. Een gelukje, want ze hadden via kennissen gehoord dat er huizen gebouwd zouden worden, en konden als een van de eersten reageren. Het was een fijne plek voor een gezin. In de winter van 1956 konden ze met de slee over het ijs naar Allemansgeest, toen een eenvoudig café-restaurant met een koek en zopie. Het huis had centrale verwarming (met een centrale haard in de huiskamer) en een douche. Op het Plantsoen hadden ze wel een grote badkamer gehad, maar er was alleen een bad op pootjes.

Jeugdjaren
In de ‘Plantsoen-tijd’ ging mevrouw Gründemann ook nog wel eens douchen bij haar ouders op de Hoge Rijndijk (een paar huizen voorbij het Bonaventuracollege). Ze schaamt zich een beetje om over haar ouderlijk huis te vertellen. Het was namelijk ruim met een flinke tuin, en ze hadden een meisje voor de kinderen en een tuinman in dienst. Ze speelde er op het grindpaadje in de achtertuin. De tuinman kweekte er onder andere aardbeien, conference peren en appels.

“Mijn moeder was heel veel tijd kwijt met het inmaken van al het fruit. De potten gingen in een enorme weckketel. ’s Winters aten we ingemaakte tuinbonen en sperziebonen. Het kindermeisje heette Marie Kienjet en er was een meisje voor dag en nacht.” Mevrouw Gründemann herinnert zich dat ze met Marie ging touwtjespringen. ‘In spring, de bocht gaat in, uit spuit, de bocht gaat uit’.

Haar vader had een schoenenzaak in de Maarsmansteeg; hofleverancier Paanacker & co. De kinderen mochten er een paar keer per jaar schoenen uitzoeken. Die werden dan door de broer van Marie Kienjet thuis bezorgd, in een fiets met een grote mand aan het stuur. De lagere school stond op het Levendaal, dat toen nog een gracht had. Het was naar lopen, dat Levendaal, er waren smalle stukjes met kleine steentjes en een heel stuk met grote keien. Onderweg stopte ze wel eens om belletje te trekken bij de Dekenfabriek. En dan snel de hoek om, de Rijnstraat in.

Aan het einde van de straat, voor de Wilhelminabrug, was de eindhalte van de Blauwe tram. Mevrouw Gründemann herinnert zich nog goed hoe ze later iedere dag de tram nam naar Den Haag, samen met een vriendinnetje. Ze ging naar het katholiek meisjeslyceum Edith Stein. In Leiden was geen katholiek voortgezet onderwijs voor meisjes, en via pastoor Beukers was geregeld dat ze met de dochter van de nieuwe dokter mee naar school kon. Het betekende drie keer in de week om half acht de deur uit en om zes uur weer thuis.

Zondags ging het gezin lopend naar de Petruskerk op de Langebrug, alhoewel de vader van mevrouw Gründeman als een van de weinigen in de straat een auto bezat. De eigenaar van de autozaak, dhr. Questro, leerde haar vader rijden, zo ging dat in die tijd. “Naar de zaak ging vader met de tram, want ook toen al kon hij in de stad zijn auto niet kwijt.” Die auto was echt een luxeartikel en werd voornamelijk gebruikt om met het hele gezin naar België op vakantie te gaan. ”We pasten er ook niet altijd in. ’Jullie hebben jonge benen, gaan jullie maar lopen’, zei mijn vader dan.”

Tennis
In haar vrije tijd leerde mevrouw Gründemann tennissen, een sport die ze tot haar tachtigste jaar heeft volgehouden. Ze begon bij de vereniging Leidse Hout, later aan de Haagweg. In 1957 kwamen er tennisbanen in de wijk. Na de Middelbare school wilde ze dolgraag naar de academie voor lichamelijke opvoeding, maar de dokter raadde het haar ouders af, omdat ze als vijfjarig kind ernstig ziek was geweest. Ze vindt het nog steeds erg jammer dat ze er niet heen mocht. In plaats daarvan werd ze assistent van een tandarts op het Rapenburg. “Ook best leuk hoor, ik heb het daar erg naar mijn zin gehad. Naast de stoel staan, alles klaarzetten en prepareren en natuurlijk bange kinderen geruststellen.”
Toen de kinderen groot waren werd ze erg actief in het vrijwilligerswerk en zat ze jarenlang in het bestuur van de UVV (Unie Vrouwlijke Vrijwilligers, later ‘Unie van Vrijwilligers’). Ze is trots op wat het UVV allemaal heeft geregeld. Zo speelde het een belangrijke rol bij het opzetten van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker.

Koekfabriek ‘De Bij’
“Het leven van mijn moeder heeft zich voor het belangrijkste deel afgespeeld in het gebiedje tussen de Hoge Rijndijk, het Plantsoen en de Kanaalweg”, zegt haar dochter Ineke, “Net als dat van mijn vader trouwens, die opgroeide op de Lorentzkade.” Ze is bij het interview aanwezig om haar moeder te ondersteunen. Want mevrouw Gründemann is al 92 en is onzeker of ze het nog wel kan. Ze heeft enkele herinneringen als geheugensteun op een briefje genoteerd. Naast het zwembad in het Kanaal herinnert ze zich ook nog koekfabriek ‘De Bij’. Deze stond ter hoogte van de huidige Roomburgerlaan. Als jong meisje ging ze met haar zus wel eens op zondagmiddag een eind wandelen, over een smal pad door de weilanden achter het huis. Dan kwamen ze ook langs de koekfabriek.
Ik probeer me voor te stellen waar het zwembad en de koekfabriek precies gestaan moeten hebben en hoe ze er uit moeten hebben gezien. Het lukt niet echt. Er staan te veel huizen in de weg. De Professorenwijk achter het ouderlijk huis, en de nieuwbouwwijk Roomburg in de buurt van het zwembad van badmeester Varkenvisser. Mevrouw Gründemann is de enige constante factor.

Fotobijschriften:

1.     De vader van mevrouw Gründemann in de deuropening van de Blauwe tram op de Hoge Rijndijk.

2.     Op het ijs voor het huis aan de Kanaalweg

3.     Koekfabriek ‘De Bij’, 1920 (foto: regionaal archief Leiden)

4.     Ook in het RAL, een bericht in het Leids Dagblad, 31-8-1934, zweminrichting nabij den Hoge Rijndijk moet sluiten vanwege ziekte van Weil. Zoeken op: zweminrichting Weil.

Rijndijkstraat

Vol veranderingen, maar met een eeuwige ziel
Door Nicole Sieben

De Rijndijkstraat
De Rijndijkstraat was een van de eerste zijstraten die vanaf de Hoge Rijndijkstraat gebouwd werd. Het eerste deel van de straat - tot aan de knik - werd in 1898 gebouwd, het tweede deel iets later in 1899. De huizen werden in blokken van een tot tien huizen gebouwd met 25 verschillende geveldetails en gekleurde baksteen elementen die vandaag nog steeds te zien zijn. Helaas is de architect niet te achterhalen. Maar dat maakt de straat er niet minder interessant om.

De eerste bewoners van de Rijndijkstraat huurden hun woningen. Ze hadden het niet breed en de gezinnen waren meestal groot, soms moesten wel tien kinderen op een oppervlakte van 40m2 wonen. De bewonersregistratie uit die tijd laat zien dat het niet ongewoon was dat een familie binnen de Rijndijkstraat verhuisde.

Het typische rijtjeshuis in de Rijndijkstraat was een enkel verdieping woning met een zolder. De totale woonoppervlakte was toen ongeveer 40m2. De begane grond was in drie ruimtes verdeeld: een entree hal met steile trap naar de zolder; een soms verhoogde voorkamer aan de straatkant die als slaapkamer voor de ouders of grootouders gebruikt werd en een achterkamer met openhaard. Dat was de woon- en eetruimte. Verder was er een uitbouw op de tuinkant met een basis keukenruimte. (Referentie 3) De zolder had een klein dakkapel aan de straatkant en was de slaapplek voor alle kinderen.

Stadhuisbrand
Door de stadhuisbrand in 1929, zijn heel veel van de originele tekeningen van de Rijndijkstraat verloren gegaan. Pas toen men rond 1930 met verbouwingen begonnen werden er weer bestaande tekeningen van de huizen gemaakt. Die verbouwingen leidde vaak tot een tweede, wat groter dakkapel aan de tuinzijde en een verdeling van de zolder in twee ruimtes.

Riolering
Na de Tweede Wereldoorlog werd de riolering aangepakt, want terwijl de omliggende straten al een modern riool hadden, loosden de huizen van de Rijndijkstraat op de sloot achter hun achtertuin. In 1947 komt er een centraal, modern riool. Dat was meteen de aanleiding voor sommige bewoners van de Rijndijkstraat om een volledige badkamer te bouwen en soms ook een aparte wc.

In 1956 werd een plan gepresenteerd om op de plaats van de Rijndijkstraat een industrieterrein te maken. Het plan voorzag in de sloop van de hele straat ten behoeve van de vestiging van een groothandel/magazijn en fabriek. Op de grens van dat industrieterreintje zouden dan wat luxere huizen komen. De plannen gingen niet door, maar de eerste fase is nog steeds te zien op de hoek van de Hoge Rijndijkstraat en Verdamstraat.

Parkeerproblemen
De jaren daarna gaat de auto een steeds nadrukkelijker stempel op de straat drukken. In de jaren 1965-1975 groeide het aantal autobezitters, ook in de Rijndijkstraat, en daarmee ontstond het eerste parkeerprobleem. In de lengte van de straat kwam een aantal vaste parkeerplaatsen. Een auto van een ander voor je deur die je uitzicht belemmerde had een negatieve invloed op de onderlinge relaties tussen de bewoners. Dat leidde in 1974 tot een nieuw parkeerplan. Het plan zorgde voor een evenwichtige combinatie van mensen en auto’s en voorzag de straat van bomen, palen en drempels. De auto was nog steeds aanwezig in de straat, maar minder confronterend.

Een aantal huizen heeft nu een volledig tweede verdieping die alleen goed te zien zijn vanaf de tuinkanten, want een verhoogde nok aan de straatkant past niet in het bestemmingsplan. De achterzijde van de huizen is daardoor wat onrustiger dan de karakteristieke, maar toch persoonlijke, gevels die de straat hun charme geven. Het aangepaste parkeerplan bracht de cultuur van eenheid terug. Kinderen kunnen gewoon in de straat spelen, net zoals het vroeger was. En zo hoort het ook.

Charmant
Vandaag de dag is de Rijndijkstraat nog steeds een charmante en karakteristieke straat. Het is nu de thuisbasis van veel jonge professionals, internationals, kleine gezinnen en gepensioneerden. Terwijl de meeste huizen zijn veranderd, uitgebreid en gerenoveerd, laten de schilderachtige variaties in de gevels nog steeds de eigenschappen van de oorspronkelijke huizen en hun ontwerp zien, die opzettelijk of onopzettelijk een nauwe gemeenschap hebben gecreëerd. We delen nog steeds de straat met elkaar en eten samen aan een lange tafel tijdens ons straatfeest. Er zijn wandelgroepen, naaigroepen, avondgroepen en speelgroepen, die actief betrokken zijn bij elkaars levens.

Bronnen illustraties

1. Nicole Sieben, Gevel schetsen te Rijndijkstraat, 2017
2. Nr 98 te Rijndijkstraat Bewonerslijst, van erfgoedleiden.nl. (gezocht op 19 Juni 2017.)
3. Van Leidsch Dagblad, Burgerhuis te koop, 22 augustus 1930. (pg 8)
4. Nicole Sieben, Plattegrond en doorsnede schetsen te Rijndijkstraat, 2017
5. Situatie te Rijndijkstraat 1929, van erfgoedleiden.nl. (gezocht op 19 Juni 2017.)
6. Topografische historische atlas, Groepsfoto van de Schooltuinvereniging, Leiden, onbekend 1928.
7. Topografische historische atlas, Rijndijkstraat, Leiden, van der Horst, Nico 1952.
8. Topografische historische atlas, Rijndijkstraat, Leiden, Holvast, Jan 1973.
9. Handelingen van de Raad, No. 424, 19 december 1921 (pg 27)
10. Riolering te Rijndijkstraat 1947, van erfgoedleiden.nl. (gezocht op 19 Juni 2017.)
11. Industrieterrein VO 1956, van erfgoedleiden.nl. (gezocht op 19 Juni 2017.)
12. Vereniging Professoren- en Burgemeesterswijk, Rijndijkstraat, Leiden, Onbekend, 1948
13. Topografische historische atlas, Rijndijkstraat, Leiden, van der Horst, Nico 1966
14. Topografische historische atlas, Rijndijkstraat, Leiden, van der Horst, Nico 1966
15. Historische Vereniging Oud Leiden, Rijndijkstraat, Leiden, Gemeente Leiden, 1970-1980
16. Topografische historische atlas, Rijndijkstraat, Leiden, Holvast, Jan 1972
17. Historische Vereniging Oud Leiden, Rijndijkstraat, Leiden, Gemeente Leiden, 1970-1980
18. Nicole Sieben, Rijndijkstraat, Leiden 2016
Verder met dank aan Helmayo van nr 98 te Rijndijkstraat

Uitwisseling straatcoordinatoren verduurzaming

6.2023 : Steeds meer straten in onze wijk (inmiddels ruim 30) hebben een ‘straatcoördinator’: een contactpersoon tussen bewoners/straatgenoten en de wijkambassadeur voor verduurzaming. Elke 2 maanden (meestal de 1e maandag van de oneven maanden) wisselen de straatcoördinatoren ervaringen, vragen, tips en ideeën uit voor verduurzaming in hun straat.

Heb je belangstelling om mee te doen? Mail profburgwijk@gagoed.nl.
Locatie: buurthuis ’t Trefpunt, Professorenpad 1, Leiden
Kosten: geen
Contactpersoon: Maarten Stoffers, mail profburgwijk@gagoed.nl tel. 06-50944291

Sleutelstad bericht: Nieuw totaalplan Roomburerpark

10-9-2021 | Sleutelstad.nl bericht dat iIn het nieuwe totaalplan voor het Roomburgerpark en de directe omgeving hockeyclub Roomburg het gewenste vierde veld krijgt.

Sleutelstad het hele bericht
Podcast interview Paul Dirkse En Ashley North
Gemeente besluitenlijst
Site Vrienden van het Roomburgerpark

Om het groen te compenseren dat daardoor in het park verloren gaat, wordt de omgeving van het park vergroend. “Het park komt de wijk in”, zegt wethouder Ashley North daarover. Dat was ook de opdracht van de gemeenteraad toen voor- en tegenstanders van de plannen maar niet tot elkaar konden komen. Het leidt vooralsnog niet tot consensus.

Lees hier het hele bericht.

Nozeman

Waarom verder lopen als je bij Nozeman kunt kopen?

door Gesineke Veerman

Sinds een paar maanden wordt de wand achter de toonbank van slagerij Nozeman opgesierd door historische foto's. Het blijken foto's uit het eigen familiealbum. Slager Ed Nozeman nodigt zijn vader (slager Nozeman sr.) uit om het hele verhaal uit de doeken te doen.

Ik word meegenomen naar een klein kamertje boven de zaak. “Hier woonden we vroeger met de hele familie”, zegt de heer Nozeman senior, wiens eigen vader en grootvader ook al slager waren. “Vader, moeder en zeven kinderen. We sliepen allemaal op zolder. De jongens aan de ene kant, en de meisjes aan de andere. Baden deden we een keer in de week in de teil. Om de beurt erin, en bij ieder kind deed mijn moeder even een keteltje kokend water erbij. Geen probleem hoor, allemaal. Ik heb altijd goed geslapen en nu nog steeds trouwens.”
Sinds 1890 stond de slagerij op de Hogewoerd, maar zodra de wijk afgebouwd was verhuisden we naar het huidige pand in de Van 't Hoffstraat. Het was crisis en de huur van het nieuwe pand was een stuk lager. “Als ze vroegen waar je woonde zei je altijd 'in de nieuwe buurt'. Het woord Professorenwijk gebruikten we nooit. Dat moet ongeveer in 1930 geweest zijn. Er waren vier slagerijen hier in de buurt, met ieder hun eigen klantenkring. Wij waren de katholieke slager.”

Bezorgen
“Op de eerste foto zie je mij (Nozeman sr.) met mijn bezorgfiets, in 1945, ergens op de Breestraat.” Het was kort na de oorlog, en er was weer vlees. In de laatste oorlogsjaren was er zo weinig beschikbaar dat de winkel maar een dag in de week open was. Dan stond 's morgens vroeg al een rij voor de deur. “Vader in paniek. Op een dag had hij maar 28 kilo vlees in huis. Hij vermande zich, ging naar buiten en zei: ' Mensen, het is niet voorhanden!' 280 gram per gezin, daar moest men het mee doen. Mijn vader was niet zo handig. Hij had geen illegale handeltjes en zo. Geen adresjes, geen contacten. Een hele lieve man eigenlijk.”

Bezorgen was tot in de jaren zestig heel normaal, er werd meer bezorgd dan er klanten in de winkel kwamen. “We bezorgden zelfs bij klanten die aan de overkant van de straat woonden. Het was een heel arbeidsintensief systeem. Voor elke bestelling kwam je drie keer bij de klant aan huis. Een keer om te 'horen' (bestelling op te nemen), dan om te bezorgen, en ten slotte met de nota. En dan kon het gaan om slechts 300 gram gehakt, geen hele pakketten hoor. Het kwitanties lopen was het vervelendst. We kwamen expres rond etenstijd, als iedereen thuis was. Maar veel mensen deden gewoon niet open. Of ze zeiden: 'ik kom het wel in de winkel betalen, ik heb alleen 100 gulden. Ook kwam het wel voor dat ze open deden, vervolgens de deur weer voor je neus dichtsloegen en dan terug kwamen met het geld, of de mededeling dat er niet betaald kon worden. Een klant kan ik me nog heel goed herinneren. Stallinga, op de Hoge Woerd. Hij woonde boven de garage. Ik kwam de trap op om het vlees te brengen en daar stond hij in het halletje: een koelkast! Zelfs in de slagerij hadden we er geen een. We koelden met staven ijs; iedere morgen nieuwe, gebracht door een auto van Weijermans.”

“Op een dag, het zal ongeveer in 1955 geweest zijn, nam mijn vader een heel dapper besluit dat een kleine revolutie in de buurt betekende. Hij stopte met bezorgen. Het vlees kon voortaan alleen nog maar in de winkel aangeschaft worden. Om klanten te werven werden in de buurt folders bezorgd, zelf gemaakt en doorgaans op rijm. Waarom verder lopen, als je bij Nozeman kunt kopen? Op mijn vijftiende kwam ik ook helpen in de winkel. Mijn broers wilden niet, die waren te verlegen. Vroeger had je veel lastige klanten, hoor. Ze wezen een stukje vlees aan en wilde eerst dat lelijke randje eraf hebben. En dan mocht je pas wegen.”

Slachthuis
Op de tweede foto staat de vader van de heer Nozeman sr. (opa van Ed Nozeman) in het slachthuis een koe te bewonderen. Op de grond ligt zaagsel om het vocht en vet op te vangen. Ook in de slagerij lag vroeger zaagsel op de grond. “We gingen zeker vier keer per week naar het slachthuis, in de Pasteurstraat. Je zocht een levende koe uit en de waarde werd geschat. Na de slacht keurde je het vlees, zodat je wist of er nog wat bij moest en of je de waarde juist had ingeschat. Iedere slager had een eigen 'kooi', met elektrische koeling.

De heer Nozeman sr.: “Vroeger zaten er echt slechte dieren bij. Zoals de zogenaamde visvarkens uit Katwijk. Doordat ze vis te eten kregen smaakte het vlees daar ook naar. Het vlees vervoerden we gewoon met een transportfiets. We legden er een lakentje overheen, maar het stak er aan alle kanten uit. Meestal moesten we een paar keer heen en weer rijden. Spannend was het als je bij V&D omhoog moest fietsen, want je kon wel sturen, maar niet remmen! Voor mijn vakdiploma heb ik het slachten moeten leren. Ik vond het heel vervelend, daarna heb ik het nooit meer gedaan. Het gebeurde op een heel klein slachtplaatsje in Noordwijk, een schuurtje met de fietsen nog erin. 'Wil je een koe halen?', vroegen ze aan me. Ik manoeuvreerde me zo dat de koe er eerst in ging en ik buiten bereik van zijn poten was. Een dier doden is niet zo erg, maar het moet wel snel gebeuren, zonder dat ze het doorhebben. Ik heb het zelfs bij een wesp. Als je die slaat moet hij wel meteen dood zijn, anders geef ik hem snel de genadeklap. Het is gek misschien maar dan denk ik dat zo'n beestje toch gevoel moet hebben.”

Het keuren van levende dieren is ook nu nog heel belangrijk. Ed Nozeman heeft een vaste boer voor het rundvlees. Door de vaste en diervriendelijke manier waarop hij met zijn dieren omgaat garandeert hij een constante kwaliteit. Ook het slachten moet goed gebeuren. Ed maakt daarvoor gebruik van een particuliere slachter in Meerkerk.

Het geheim
Wat is het geheim van een goedlopende zaak, terwijl alle anderen er al lang mee gestopt zijn? “Kwaliteit leveren”, zeggen ze beide. “De klant is koning”, zegt de heer Nozeman sr. “De klant is een kennis”, zegt Nozeman jr. “En er alles aan doen om de kwaliteit constant op peil te houden.” In de loop van de jaren heeft de slagerij vaak met wedstrijden meegedaan, met goed resultaat. In 1995 kwam de klapper van de spareribs: ze werden de beste van Nederland. En dit jaar behaalden ze het predicaat 'slager met ster'. Slager zijn vinden ze allebei gewoon leuk. “Ik ging geen dag met tegenzin”, zegt senior. “Ik snap het niet hoor, gek eigenlijk. Het werk is redelijk zwaar. Je staat de hele dag op je benen en moet een strak schema aanhouden, want als je 's ochtends al achter loopt komt het niet meer goed. Met kerst is het een gekkenhuis. We maken extreem lange dagen en slapen maar een paar uur per nacht. Ons record is doorwerken van 6 tot 6, 36 uur zonder pauze. Gelukkig heeft Ed tegenwoordig meer personeel.”

In 2015 bestond de zaak 125 jaar, de oudste van Leiden en een van de oudsten in Nederland. De eerste voorbereidingen voor het feest worden nu al getroffen.

Foto: RobBeurseFotografie

Cronesteynkade

De Cronesteynkade
Vernoemd naar een kasteel... of naar de polder.
Door Hans Elsgeest.

Deze straat is vernoemd naar een kasteel...of naar de polder waar een deel van onze wijk op gebouwd is. Maar wat was er eerder; het kasteel of de polder? De polder natuurlijk, deze ontstaat al ruim voor onze jaartelling. De polder bestaat uit een dikke laag veengrond met klei-afzettingen die in de loop van honderden jaren gevormd zijn. In de begintijd, en bedenk daarbij dat grote delen van de kustprovincies nog onder water staan, is dit deel van onze omgeving geheel begroeid met bossen of 'wouden' (daaruit is de naamgeving van verschillende dorpen in de omgeving ontstaan zoals Hazerswoude en Zoeterwoude). Deze bebossing wordt langzaam maar zeker gekapt als de eerste mensen bezit hebben genomen van het gebied. Met de komst van de Romeinen die daar vlak in de buurt hun kampement opslaan (Matilo) en een belangrijke waterverbinding graven (Corbulogracht) wordt steeds meer grond in beslag genomen voor menselijke activiteiten. Vanaf 700 nC wordt het menens en verdwijnt het overgrote deel van de bebossing om plaats te maken voor landerijen en boerderijen met de daarbij horende inpoldering van het landschap.

Kasteel Cronesteyn
Omdat het serieus bedrijven van de cartografie pas in de 16e eeuw echt op gang komt is het moeilijk om terug te vinden of deze polders hiervoor al een naam hadden en zo ja, welke. Feit is dat de Cronesteynse Polder (ook wel Knotterpolder genoemd) vernoemd is naar het inmiddels verdwenen kasteel Cronesteyn. Op de eerste kaarten die de situatie tonen rond het Beleg van Leiden wordt dit gebied al aangeduid als Cronesteynse Polder, niet in het minst omdat het kasteel al geruime tijd in de polder aanwezig is. De ontstaansgeschiedenis van dat kasteel begint rond 1300 in de vorm van een 'versterkte boerderij', toen nog Die Brouck geheten. Later gaat die naam over in Wouterswerf. In de vroeg 16e eeuw duikt voor het eerst de naam Cronesteyn op in documenten uit 1510. De toenmalige eigenaar Willem van Alkemade vernoemde het zeer waarschijnlijk naar zijn moeder, Elisabeth van Cronenburgh.

Het 'Huys' valt in de loop der eeuwen in verschillende handen, maar van een écht kasteel is pas sprake als na het Beleg in 1574 het deels verwoeste 'Huys' wordt omgebouwd tot een kasteelachtige buitenplaats. In de loop der tijd wordt er steeds meer aangebouwd waardoor het zijn naam als kasteel pas echt waar gaat maken. Totdat het in de tweede helft van de 18e eeuw ernstig in verval raakt. Nog eenmaal veranderd het landgoed van eigenaar: Hendrik Kromhout. Hij besluit uiteindelijk tot sloop in 1787. Wat resteert is de slotgracht die nog altijd terug te vinden is in het hedendaagse Cronesteynse landschap, misschien bevinden zich onder de grond nog wel fundamenten of muurresten van dit kasteel.

Cronesteyn is heden ten dage een toevluchtsoord voor recreanten, hondenbezitters, sportievelingen en natuurliefhebbers, die zich in het 120 ha (en daarmee grootste park van Leiden) kunnen vergapen aan de prachtige flora en fauna en al het andere wat het park te bieden heeft, van speeltoestel tot cappuccino...

Bronnen:
Cronesteyn, van broekland tot polderpark (Ed vd Vlist, LHR 17)
Gemeente Leiden
Wikipedia

Bij de foto's:
Op dit eilandje in en bosje op de rand van het polderpakr Cronesteyn zou het kasteel Cronesteyn hebben gelegen.

Mevr. Van der Kamp

Oude kleuren

door: Gesineke Veerman

Wij wijkbewoners van jaren twintig/dertig-huizen houden tegenwoordig van 'authentieke details'. Wie geen en-suite schuifdeuren meer heeft overweegt ze in een verbouwing terug te plaatsen, granito vloeren worden onder het tapijt tevoorschijn gehaald en het glas-in-lood mag blijven zitten. Om de 'jaren dertig-look' af te maken met een fris wit of grijs verfje wordt het houtwerk zo ver mogelijk afgekrabd. Dan ontdekken we echter dat een echt 'authentiek' jaren dertig-huis toch heel wat anders moet zijn geweest dan wij nu doen voorkomen. Onder lagen van jaren bevindt zich een bont palet van okergeel, olijfgroen, osserood en helder blauw. Hoe zou zo'n huis aanvoelen?

Lia van de Kamp kan het me laten zien. Zij en haar man kochten hun huis op de Fruinlaan na het overlijden van juffrouw van Hoorn (1890-1972) die het samen met haar vriendin juffrouw Langezaal (Leiden, 1886- ?) in 1930 liet bouwen. “Toen ik het huis voor het eerst binnenkwam en de hardblauwe tegels in de entree zag, dacht ik meteen 'die gaan we eruit halen', maar het is er nooit van gekomen.” Nog altijd is er nauwelijks iets veranderd in het huis. De hardblauwe tegels achter de voordeur zijn versierd met een felrood vierkant in simpel mozaïek en het brievenbuskastje is zwart. De radiatoren staan er nog op pootjes en zijn geschilderd in bij de kamer passende kleuren: zwart, blauw, donkerrood, groen. De hal is betegeld in oranjebruine tegels met een donkerbruine rand en fraaie hoektegels. De badkamer is oker/donkergeel en zwart, met ingebouwde zeepbakjes van geglazuurd aardewerk met een gootje in het midden en zwart omrande rechthoekige lampen aan weerszijden van de spiegels. De keuken is betegeld in lichter blauw. De lichtschakelaars zitten in een rond glazen plaatje met een papiertje eronder. Alles is op maat gemaakt. Ingebouwde kasten, hordeuren die nog steeds perfect sluiten, vensterbanken waar je op kunt zitten en allerlei handig hang- en sluitwerk waar je niet aan blijft haken. Het glas in de keukendeur begint al te vloeien.

Twee vrijgezelle dames
“Het is echt een huis dat voor twee vrijgezelle dames is ontworpen”, zegt buurvrouw Cora Kuijpers, die de dames van Hoorn en Langezaal nog gekend heeft. Twee bijna identieke zitkamers, gescheiden door een schuifdeur, een grote keuken en bijkeuken, een royaal trappenhuis en boven twee even grote slaapkamers aan de voorkant, een ruime badkamer, en een klein kamertje voor de dienstbode waar overdwars precies een eenpersoonsbed in past en in de kast een wastafel is verborgen. In de slaapkamers hangen nog steeds de bellen met een koordje eraan, waarmee je haar vanuit je bed kon roepen.

Bernard Buurman
De vrijgezelle vriendinnen lieten het huis ontwerpen door Bernard Buurman, een bekende Leidse architect. Hij ontwierp in onze wijk ook de Oud-Katholieke kerk in Zwitserse chaletstijl, waarin verschillende tussendeuren geschilderd werden met poepbruine verf, en het plafond met goudverf. Zijn vriend Chris Lebeau voorzag de muren van bonte schilderingen met veel paars en groen. Een ander bekend gebouw van hem in onze wijk is het voormalige Centraal Israëlitisch Wees- en Doorgangshuis in de Roodenburgerstraat, dat hij voorzag van een erker waarvan het dak opengeschoven kon worden voor het loofhuttenfeest, en speelgoedkastjes in mooie heldere kleuren. Zelf woonde de architect er schuin tegenover, in een door hem ontworpen pand op de hoek van de Cronesteinkade, waarin zich tevens zijn architectenbureau bevond, en een woning voor de weduwe van zijn overleden voorganger. Het huis dat Bernard Buurman voor de dames Langezaal en van Hoorn ontwierp, is de helft van een twee-onder-een-kap villa in Engelse cottagestijl, met leistenen dakpannen en metselwerk in het in onze wijk veelvuldig gebruikte kettingverband, dit keer met diepliggende voeg, in de afmetingen 10 x 10 x 10 m. Ze lieten hun tuin ontwerpen door de bekende tuinarchitecte Mien Ruys. Het verhaal gaat dat ze na de oorlog de tuin flink konden uitbreiden, omdat een NSB-achterbuurman zijn grond moest afstaan.

Directrice en ingenieur
De dames waren graag gezien in de stad Leiden en konden zich zo'n villa goed veroorloven. Juffrouw Langezaal ('klein en frêle, met een knotje', volgens de buurvrouw) was een van de eerste vrouwen die in Delft was afgestudeerd als ingenieur, in 1910. Ze gaf wis-, natuur-, en scheikunde op de Leidse HBS voor meisjes (MMS), op de Garenmarkt. Haar vriendin, juffrouw van Hoorn ('groot en stevig, in mantelpak met das'), was directrice van dezelfde school. Het leerlingenaantal steeg in hun tijd van honderd naar driehonderd leerlingen en de school die aanvankelijk niet goed bekend stond, kreeg een goede reputatie. Ik vind een krantenfoto van hen beiden in het Leidsch Dagblad van 23 december 1950, waarop juffrouw van Hoorn haar vriendin een koninklijke onderscheiding opspeldt, na veertig jaar trouwe dienst. Op de voorgrond staat een bouquet met veertig anjers, die door veertig leerlingen al marcherend de zaal binnen zijn gebracht, na het zingen van een speciaal voor de gelegenheid gecomponeerd feestlied. Juffrouw van Hoorn prijst haar vriendin met de bewering dat zij geheel beantwoordt aan het ideaalbeeld van de docent, zoals geschetst door professor van Thiel. Naast het bezit van allerlei vakinhoudelijke en sociale deugden moet zo'n docent ook 'nimmer iets teveel zijn'. De huiselijke sfeer op de Fruinlaan zal voortaan worden verhoogd door een radiotoestel en pick-up-installatie, namens de docenten geschonken.

Pronkjuweel
Precies twee jaar later valt juffrouw van Hoorn een vergelijkbaar eerbetoon ten deel, als zij haar zilveren jubileum viert. Nieuwe Leidsche Courant, 22 december 1952: Een commissie van ontvangst leidde de (tweehonderd!) gasten voor het besloten huldigingssamenzijn naar de in kerstsfeer gestoken zolder van het schoolgebouw, een nogal benepen vertrekje, dat door de opgewekte gezichten, de respectabele stroom van waardering en hartelijkheid en de glinsterende geschenken, waarachter mej. Van Hoorn tenslotte geheel schuil ging, een wonderlijke ruimte kreeg... 'De stad Groningen heeft veel pronkjuwelen,’ zei burgemeester van Kinschot, 'maar 1 heeft zij toch op 1 januari 1928 aan de sleutelstad afgedaan. Dat was mej. Van Hoorn... Het werk van mejuffrouw van Hoorn kent één lijn: die van grote opoffering.' Dr. van Ent, de inspecteur, voegt eraan toe: 'Haar tucht heeft deze opmerkelijke eigenschap, dat zij bij de leerlingen zelftucht kweekt.
Krachtig en voortvarend was ze, en vol energie. Ze vond dat je elke dag nieuw moest zijn tegenover de kinderen en zorgde voor een positieve sfeer op school. Ouders van leerlingen schenken f1 340,- in een nieuw Tine-van-Hoorn-fonds. Dit fonds bestaat nog steeds, en is tegenwoordig bestemd om culturele activiteiten voor leerlingen van het Da Vincicollege van te financieren.

Zes hoopjes
Na hun pensionering komen de beide dames vaak bij buurvrouw Cora Kuijpers, die zes jonge kinderen heeft, een van de weinigen in de buurt. Ze spreken over ontwerpfouten in de wijk, omdat de P.J.-Blokstraat smaller is dan de naastgelegen Cobetstraat. De kinderen krijgen snoepjes van juffrouw Langezaal. Op de tafel verdeelt ze deze in zes gelijke hoopjes. Tot op het laatst een van de eerste vrouwelijke ingenieurs in Nederland de tel kwijtraakt bij hoopje drie...

Heeft uw interieur ook nog de oorspronkelijke kleuren?
Laat het weten via buurtherinneringen@gesineke.nl

Foto's:

detailfoto's kleuren interieur

Foto achterkant huis

Foto De nieuwe huizen aan de Fruinlaan, 1931

Krantenfoto ' 'Mej. Ir A.M.D. Langezaal, lerares H.B.S., Koninklijk onderscheiden

Lammenschansweg Foto: Hans Elstgeest

Lammenschansweg

De Lammenschansweg, samen met de Hoge Rijndijk één van de belangrijkste verkeersaders door (of langs) onze wijk. Deze wegen leiden direct naar het Leidse centrum.
Door Hans Elsgeest.

Als vlak voor de Tweede Wereldoorlog grote delen van onze wijk en de tegenoverliggende Tuinstadwijk ontstaan, is er helemaal nog geen sprake van een Lammenschansweg, tenminste niet zoals we hem nu kennen. Er rijdt een boemeltrammetje op een verhoogd talud, tweebaans, van- en naar Den Haag: de blauwe tram!
Daar ligt overigens wel de oorsprong van de Lammenschansweg. Toen in 1923 deze tramlijn in gebruik is genomen en het tracé dus door de weilanden buiten de singels liep is daar nog nauwelijks bebouwing, dat komt pas in de jaren dertig, als aan beide zijden van de trambaan resp. de Tuinstadwijk (in eerste instantie tot de Koninginnelaan) en de Professorenwijk (Kropholler driehoek) verrijzen. Deze wijken moesten wel ontsloten worden en zo ontstaat aan de Tuinstadzijde de Lammeschansweg (dus zonder 'n'), waarvan het maar een haar gescheeld heeft of deze had Zuiderzichtweg geheten, naar het 'buiten' dat daar voor de trambaan moest wijken. Aan onze kant wordt het de Kamerlingh Onneslaan. De tram maakt ruim een kwart eeuw gebruik van deze route waarna het gedaan is met de tram en bussen de dienst overnemen. Zo verdwijnt de rails en verschijnt het asfalt. Het gehele traject is omgedoopt tot Lammenschansweg, dus inclusief de 'ventwegen' tot aan het Lammenschansplein.

Voor de naamgever gaan we terug tot de belegering van Leiden door de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog, die door het heldhaftig optreden van enkele moedige burgers en edelen voor Leiden zéker geen tachtig jaar geduurd heeft.
Hoewel naar de exacte lokatie nog onderzoek wordt gedaan is deze strategische plek - een soort heuvel in het omringende landschap - door de Spaanse belegeraar gebruikt om zich te 'verschansen' en de stad te omsingelen. Naast Schans Lammen liggen er om Leiden nog meer van deze schansen, allen op zeer strategische plekken zodat elke beweging van- en naar de stad nauwlettend in de gaten gehouden kan worden. Schans Lammen moet gesitueerd geweest zijn nabij de kruissing van een aantal belangrijke waterwegen: de Vliet, de Roomburgerwatering (Rijn- en Schiekanaal) en de Vrouwenvaart. Dat dit omringende water de Spanjaard in de nacht van 2 op 3 oktober 1574 letterlijk tot aan de lippen komt te staan luidt het ontzet van de tot honger en ziekten verzwakte stad in. Eén van de belangrijkste heldendaden die op het moment van plaatsvinden nauwelijks of geen bloedvergieten heeft gekost, de Spanjaarden vertrekken met de staart tussen de benen de Schansen, misschien ook wel met de komst van de Geuzen in 't achterhoofd, en laten de vertwijfelde burger achter met een goed gevulde pot met stevige kost...daarom heeft de Schans Lammen een prominente plaats in de geschiedschrijving over het Leids beleg gekregen. De naam komt dan ook op verschillende plekken in onze omgeving voor!

Bronnen:
Cronesteyn, van broekland tot polderpark, Ed vd Vlist.
Leiden, geschiedenis van een Hollandse stad, Van Maanen.
Wikipedia.

Dit artikel is gedeeltelijk een bewerking van het artikel dat in april 2015 verscheen in de Wijkkrant.

Veld en Cingelzicht

door Gesineke Veerman

Mijn werkkamer staat op de Cronesteinkade. Terwijl de computer geduldig wacht op de volgende zin, staar ik in gedachten verzonken naar buiten. Aan de overkant van de straat ligt een veld waar buurtgenoten hun honden laten uitrennen en daarachter, aan de rand van het veld een achthoekig bouwwerk, dat telkens mijn nieuwsgierigheid opwekt, omdat het uit het tijdperk vóór de Burgemeesterswijk komt. Het is een klein, hoog huisje met ramen aan bijna alle kanten en twee kleine smeedijzeren ornamenten op het dak. Een tuinhuisje, of speelhuisje, zoals deze gebouwtjes in de zeventiende eeuw genoemd werden. Bedoeld om uit te kijken over de warmoestuinen buiten Leiden. Met vensters die open kunnen om de frisse lucht op te kunnen snuiven, en jezelf rust te gunnen na een verblijf in de ongetwijfeld overvolle en stinkende stad. Wie zou zo’n juweeltje in de achtertuin hebben? Tijd om op zoek te gaan naar de buurtherinneringen van verre overburen.

Ik word hartelijk verwelkomd door de heer Joosten, met onder zijn arm een doos vol paperassen over het tuinhuis en het huis. “Toen we het kochten verkeerde het huis in zeer slechte staat”, zegt mevrouw Joosten. Dat het huis vrijkwam was een tip van buren. Verder waren er in heel Leiden maar twee huizen beschikbaar voor verkoop. In de huiskamer zag je geen hand voor ogen. We kwamen kijken op een stralende dag en de lichten moesten aan.”

Het huis zelf was gemaakt van restanten bouwmaterialen en de achterkamer bleek achteraf zelfs op een balk in twee stukken te rusten, in het midden ondersteund door een bakstenen pijler die als enige niet was verzakt. De vloer had daardoor de vorm van een bult. “Hier stroomt de soep van de borden”, voorspelde mevrouw Joosten. Maar ja, meneer en mevrouw Joosten kwamen uit een krappe bovenwoning op de Haarlemmerstraat, met een baby die geen moment rust kreeg omdat de etage boven hen overbevolkt was door een groot gezin met kleine kinderen. Dus hadden ze geen keus. Omdat de woningen samengetrokken konden worden als het gezin Joosten zou verhuizen kon de benodigde woonvergunning worden bemachtigd.

Meteen het eerste weekend werden met vereende krachten drie coniferen neergehaald waardoor er weer licht de kamer in kon stromen. De eettafel werd in het midden van de kamer gezet. En de soep liep daadwerkelijk van de borden. “Dit krijg je er ook nog bij”, had de makelaar gezegd, wijzend naar een totaal overwoekerd object dat leek op een tuinhuis. “Wist u meteen dat het iets bijzonders was?”, vraag ik. Meneer Joosten, die werkzaam was in de museumwereld, knikt instemmend. “Oh ja, zeker.”

Operatie tuinhuis
In 1962 is het huis zover opgeknapt dat ‘operatie Tuinhuis’ van start kan gaan. Mevrouw Joosten laat me het familiealbum zien, waarin een hele pagina aan de operatie is gewijd. Het ‘Chateaux des Chats’ zoals het met een soort liefkozende spot door de buren werd genoemd, was in deplorabele staat. Alle vensters en de trap naar het verdiepinkje moesten worden vernieuwd. “We knapten het op omdat we de opslagruimte van het tuinhuisje goed konden gebruiken,” vertelt meneer Joosten, “want ons huis hadden we voor een groot deel verhuurd om het te kunnen bekostigen. We hadden zelf alleen de benedenverdieping en een slaapkamer tot onze beschikking.” Op de foto staat zoon Rik bij de sloot uit de vijftiende eeuw die achter het tuinhuis loopt. Er staat een nieuw hek voor de sloot, dat werd aangebracht voor de veiligheid van de kinderen.

Lusthof
In 1966, schrijft mevrouw Joosten in het foto-album, verschijnt ‘eindelijk’ de eerste border met narcissen in de lente, en dahlia’s in de nazomer. Het is het eerste teken van het herstel van de lusthof. Rik groeit op en het grasveld wordt kleiner en kleiner, de borders groter en groter, huurders vertrekken, en de tuin verlustigd met smaakvolle beelden van Niermeyer en Volten. Uit een stek van een oude groeit een nieuwe appelboom. Het speelhuisje wordt een speelhuisje in de moderne zin van het woord als Rik er met neefjes en nichtjes een logeerpartij houdt. Zijn bootje ligt achter het huisje in de sloot.

Onderzoeksrapport van een 11-jarige
Terwijl meneer en mevrouw Joosten nostalgische momenten beleven bij het doorbladeren van het familiealbum, verdiep ik me in de inhoud van de doos met paperassen. Ik vind onder andere een tijdschriftartikel over het bezoek van Prins Hendrik aan de Leidse padvinderij in 1918. Op de foto staat de prins op wat nu het hondenuitlaatveld is, met een jachthoed op het vaandel te inspecteren. Er komt een getypt verslag van de elfjarige Rik uit de doos, getiteld ‘Het tuinhuisje aan de Zoeterwoudsesingel’. “Ja, onze zoon was erg geïnteresseerd in het tuinhuis”, vertelt mevrouw Joosten. “In 1971, toen hij elf jaar was, heeft hij zelf onderzoek gedaan in het Leids gemeentearchief.”

Rapport uit 2008
In 2008 is het speelhuisje voor het eerst officieel beschreven, door een bouwhistoricus van een particulier bureau in het kader van een onderzoek naar de Singelbebouwing waarvoor de Gemeente opdracht had gegeven. In het rapport van de bouwhistoricus dat ik op internet heb opgezocht vind ik veel terug uit het verslag van Rik. Ik tover het rapport tevoorschijn op de tablet die de heer en mevrouw Joosten van hun zoon hebben gekregen. “Kijk”, zeg ik. “Hier staat dat het aan de inspanningen van meneer en mevrouw Joosten is te danken dat dit enige overgebleven vrijstaande speelhuisje voor de stad Leiden bewaard is gebleven.”

Zij lezen het rapport met stijgende verbazing en blijken niets te weten van het bestaan ervan. Het rapport en Rik vermelden dat het speelhuisje in 1768 is gebouwd in opdracht van Hendrick de Bock, een Leidse winkelier. “Winkelier?”, zegt mevrouw Joosten. “Nee, hij was een knopenfabrikant”. “1768? Ik dacht dat het bouwjaar van het huisje onbekend was. Mijn man heeft het nergens kunnen vinden.” Meneer Joosten verbaast zich tevens over de wonderen van het internet. Ondertussen wordt mijn blik onweerstaanbaar getrokken door de prachtig gecomponeerde tuin die van achter de glazen pui in de hele breedte bewonderd kan worden. Achter roze bloesem en kale appelboom het uitgestrekte veld en mijn huis.

Meneer Joosten neemt me mee naar hun trots, zoals hij zelf zegt. Het keldertje van het tuinhuis is een handig schuurtje. De schouw zit er links nog in. Om eten te koken, volgens de bouwhistoricus. Om de was te koken, volgens mevrouw Joosten. En die vervolgens te bleken op het gras. In de bovenkamer ligt de appeloogst van dit jaar in drie kartonnen dozen. Aan de muur een ingelijst restje Japans behang dat tevoorschijn kwam tijdens de opknapbeurt. Het kamertje is zo licht als buiten, het uitzicht is wijds. Veld en Cingelzicht anno 2014.

Burggravenlaan. Foto: RobBeurseFotografie

Burggravenlaan

Burggravenlaan (naar Burggraaf van Leiden, bestuurlijke functie).
Door Hans Elsgeest

Het had een grootse toegangspoort tot een nieuw te bouwen Leidse wijk moeten worden: een brede boulevard vanaf de t-kruising met de Hoge Rijndijk aan beide zijden gesierd met een indrukwekkend en statig gebouw en een brede middenberm voorzien van veel groen. Wie hede ten dage vanaf de Hoge Rijndijk de Burggravenlaan oprijdt ervaart dat deze opzet voor een deel ook geslaagd is, maar al snel gaat de laan een wat soberder karakter krijgen. De middenberm wordt stukken minder breed en het groen verandert van statig geboomte in laag struikgewas of zelfs alleen gras. Wat ooit begon als een vooruitstrevend en wijds opgezet ontwerp voor een wijk buiten de stadsmuren ontaard in een grote teleurstelling als door geldgebrek van dit plan moet worden afgeweken. Wat als de plannen daadwerkelijk gerealiseerd hadden kunnen worden, was dan de Burggravenlaan - en waarschijnlijk ook de in het verlengde liggende De Sitterlaan - tot aan de Lammenschansweg een zeer brede en zeer groene boulevard geworden zoals deze is in de eerste tientalle meters vanaf de Hoge Rijndijk? Je kan het je in gedachten misschien wel voorstellen maar hoe anders zou de wijk er dan uitgezien hebben? Het heeft geen zin om daar lang bij stil te blijven staan en trouwens, zo slecht is het nou ook weer niet gesteld met het resterende, overgrote deel van de laan. Uiteindelijk heeft het toch echt wel allure gekregen, ook de De Sitterlaan heeft met zijn statige Platanen een belangrijk deel in deze ervaring. Sinds de maximum snelheid omlaag is gebracht tot 30 km/u is het er ook een stuk veiliger geworden, met name voor de honderden kinderen en jongeren die er dagelijks gebruik van maken om van- en naar school te gaan. Kortom, een een belangrijke verkeersader die de wijk op statige wijze in tweeën deelt.
De bebouwing is zeer divers, moderne van veel glas voorziene appartementen, villa's, doorzonwoningen, portiekflats, scholen, de zo kenmerkende jaren dertig woningen (met name op de De Sitterlaan) en dat allen binnen een tijdsbestek van ongeveer een eeuw. Nieuw en oud zijn dan ook goed van elkaar te onderscheiden maar vormen toch een passend geheel. Eén van de lieflijkste gebouwen op de Burggravenlaan is het koffiehuisje, helemaal aan het begin. Nog mooier zou het tot zijn recht gekomen zijn als het in de brede middenberm van de Burggravenlaan had gestaan.

Maar nu de naam... 'Burggraaf is een adelijke titel (vroeger een functie), die gewoonlijk hoger is dan baron maar een graad lager dan graaf. De drager van deze titel vervulde vanaf de vroege middeleeuwen een militaire bestuursfunctie voor een Leenheer en was in rang grofweg vergelijkbaar met een hooggeplaatste bevelhebber van een garnizoen'...dit volgens Wikipedia.
De burggraaf van Leiden bezat rechten op de Rijn en inde in Leiden een bepaald type belasting, de botting. Zo had hij ook voordeel van het innen van een gedeelte op de inkomsten van ingrediënten in bier. Hij had een dikke vinger in de pap bij het aanstellen van de Schout en de Schepenen.
De laatste burggraaf van Leiden was Philips IV van Wassenaer (1359 - 1428), een Hollands edelman uit het geslacht Wassenaer, die in de Hoekse en Kabeljauwse twisten aan de zijde van de Hoeken stond. Op 17 augustus 1420, na een belegering van twee maanden, gaf de stad zich over aan Jan van Beieren. Burggraaf Philips van Wassenaer werd toen van al zijn ambten en rechten ontheven en moest zijn laatste jaren in gevangenschap doorbrengen.

Bronnen:
Leiden, de geschiedenis van een Hollandse stad, Van Maanen.
Van stadspolder tot beschermd stadsgezicht, Ver ProfBurgwijk.
Wikipedia

Inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburgerpark

14-10-2020 | 15 september bespreekt de raadscommissie Onderwijs & Samenleving het inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburgerpark. Op 22 september was de mogelijkheid tot inspreken, om onze inbreng te onderstrepen heeft het bestuur een brief aan de commissie gezonden over het thema burgerparticipatie.

Inspreekreactie Wijkvereniging ProfBurgwijk (pdf)
Brief Burgerparticipatie (pdf)

Het inrichtingsvoorstel wijkpark Roomburgerpark wordt deze week besproken in de raadscommissie Onderwijs & Samenleving. Eerder was er de mogelijkheid tot inspreken, dat leidde tot 24 bijdragen, waaronder die van het bestuur van de wijkvereniging. De inspraakronde was de laatste ronde in het participatietraject, voordat de bespreking in de gemeenteraad plaatsvindt. De bijdrage van het bestuur staat hier. Ons standpunt hebben wij onderstreept met een brief over burgerparticipatie.

Burgerparticipatie
Het bestuur is niet tevreden over de wijze waarop burgerparticipatie in Leiden vorm krijgt. Dat is tijdens de ALV als speerpunt benoemd. Dit thema proberen wij op te pakken samen met de wijkverenigingen in het Roodenburgerdistrict.

Roodenburgerstraat

Roodenburgerstraat (naar kasteel Rodenburg).
Door Hans Elsgeest

Verborgen onder het zand en de bebouwing van een gedeelte van de wijk Meerburg liggen de resten van wat eens een statig kasteel is geweest: Kasteel Rodenburg. Net als kasteel Cronesteijn ontstaat dit kasteel uit een versterkte boerderij, hoeve of huis. In de zestiger jaren van de vorige eeuw zijn de laatste archeoligische onderzoeken verricht vlak voordat de wijk Meerburg zijn vorm gaat krijgen. De resten van kasteel Rodenburg liggen ter hoogte van het vierkant Zaanstraat, Kasteelhof en Vliststraat. Er bestaan enkele tekeningen van het kasteel die gemaakt zijn nadat het al met de grond gelijk gemaakt was maar ze geven toch een beetje een indruk van hoe het kasteel eruit heeft gezien (hoewel de tekeningen flink verschillen van elkaar).

Omdat er vaak wordt gesproken over de Rodenburgerpolder is het bestaan van deze naam feitelijk niet helemaal juist. Het gebied rondom het kasteel was dan wel eigendom en draagt waarschijnlijk ook die naam maar op de vele kaarten van deze omgeving wordt vaak de naam Roomburgerpolder, Meerburgerpolder en Cronesteijnsepolder of Knotterpolder gebruikt, soms door elkaar en af en toe duikt ook de naam Rodenburgerpolder op, vaak als het om de meest recente landkaarten gaat. Mij is het niet helemaal duidelijk hoe het nu echt zit, ik ga er dan ook gemakshalve maar vanuit dat het kasteel op de Roomburger- of Meerburgerpolder heeft gestaan, aan de overzijde (voor ons) van de Roomburgerwetering (nu Rijn- en Schiekanaal). Inmiddels wordt na een gemeentelijke herindeling een tiental zuidelijk gelegen wijken ondergebracht in het district Rodenburg, naast onze wijken zijn dat oa. Meerburg, de Zeeheldenbuurt en het Waardeiland. Mocht u zich afvragen hoe het dan zit met de Leidse voetbalvereniging die de naam Rodenburg draagt maar speelt op velden in Leiden Noord...welnu, deze vereniging is ontstaan in onze wijk en heeft daar ook enkele (begin)jaren wedstrijden gespeeld.

Nu is het waarschijnlijk eenieder bekend dat aan het begin van de jaartelling dit gebied wordt bevolkt door Romeinen die zich daar vestigen in hun nederzetting Matilo(ne) langs de Rijn. Zij graven het Corbulokanaal, de voorloper van het in 't begin van de 20e eeuw gegraven Rijn- en Schiekanaal. Het Corbulokanaal is voor de Romeinen van essentieel belang in die tijd en verbindt op deze wijze twee belangrijke waterwegen met elkaar. Na vertrek van de Romeinen wordt er geen onderhoud meer gepleegd en het kanaal veranderd langzaam maar zeker in een ordinair polderslootje: de Roomburger Wetering. Sindsdien heeft er ook wel het een en ander plaats gevonden. Sowieso is dit gebied lange tijd in bezit geweest van Zoeterwoude, pas vlak voor het begin van de 20e eeuw komt het in handen van Leiden, waarna het dan ook niet lang meer duurt of het gehele gebied is bebouwd. Bij die bebouwing is men misschien niet altijd even zorgvuldig met de bodemschatten uit lang vervlogen tijden om gegaan. Dit komt overigens wel weer goed als de laatste delen braakliggend 'Roomburgerlant' bebouwd gaan worden, het archeologisch park en alle vondsten uit de Romeinse tijd (en daarna) zijn daar het bewijs van.

Resumé... Begin 13e eeuw staat er dus een echt kasteel aan de rand van onze wijk. Met de naam Rodenburg. De eigenaren van het kasteel zijn een adelijke familie genaamd Rodenborgh en hebben het kasteel in bezit tot ergens in de 14e eeuw als de mannelijke lijn geen opvolgers meer biedt. Hierna wordt het kasteel bewoond door enkele andere grafelijke of edele families zoals Raephorst, Van der Does, Van Santhorst en Boshuijsen, voor de Leidenaren onder ons geen onbekende namen. Het kasteel is uiteindelijk in de 16e eeuw met de grond gelijk gemaakt, geslachtoffert tijdens de strijd met de Spanjaarden.

Bronnen:
Leiden, de geschiedenis van een Hollandse stad, Van Maanen.
Matilo-Rodenburg-Roomburg, Brandenburgh & Hessing.
Wikipedia.
www.kasteleninnederland.nl

Greet Meijer (24 juni 1930 – 13 februari 2017)

In memoriam Greet Meijer (24 juni 1930 – 13 februari 2017)

Ik geloof het niet, maar ik zou het wel geweldig vinden

door: Gesineke Veerman

Op 20 februari 2017 hingen de vlaggen in het stukje Cobetstraat tussen de Fruinlaan en de Kernstraat vanaf 9 uur half stok. Een donkerrode oldtimer bus kwam de straat inrijden en buurvrouw Greet werd in een rieten mand, omringd door familie en vrienden de straat uit gereden, langs de stijlvolle laatste groet. Drie buren hadden er speciaal een vlag voor aangeschaft en aan één huis hing de vlag aan een geïmproviseerde vlaggenstok door alle emotie verkeerd om. Het gebaar was een idee van Angelique van nummer 18A. “Ik zag Greet op een dag aan de arm van haar dochter door de straat schuifelen. 'We moeten praten' zei ze.”

Angelique ontvangt me in haar huis. Ze wil graag meewerken aan een interview over haar actie. Want Greet zou het heel mooi hebben gevonden als ze in de Wijkkrant zou staan. “Toen ik in 2011 begon met het begeleiden van uitvaarten zei ze meteen al: “Je ligt in mijn laatje, hoor”. Waarop ik steevast reageerde dat ze maar moest zorgen dat ik nog heel lang niet nodig was. Greet heeft 54 jaar in de Cobetstraat gewoond. Ze vond het er geweldig, vertelde ze aan iedereen die het horen wilde. Ze zou er nooit meer weg willen. Iedereen noemde haar bij haar voornaam: Greet. Dat wilde ze zelf ook graag. Gewoon je en jij, en geen ge-u. Ze maakte met iedereen die dat wilde een praatje en had dan een hartelijk en bemoedigend woord. In haar jeugd was ze zelf veel te kort gekomen en misschien probeerde ze dat zo te compenseren. Haar kinderen en kleinkinderen kwamen wekelijks op bezoek, maar Greet hield erg van mensen en dus waren mensen uit de buurt voor haar heel belangrijk. Niet iedereen kende haar even goed. Sommige buren kenden haar alleen van gezicht, of van het groeten. Anderen kenden ook de namen van haar kinderen en haar persoonlijke omstandigheden. De buurvrouw van om de hoek werd een echte vriendin die bij haar kwam eten en met wie ze activiteiten van de kerk bezocht. ”Ze hoorde gewoon bij het straatbeeld”, zegt Angelique. “Laatst zag ik een grijze dame gearmd met een jonge vrouw lopen. In een flits ging het door me heen 'Dat is Greet. Oh, nee, dat kan niet.' Mijn man had het net zo. 'Weet je wat ik ook altijd zo schattig vond?', zei mijn dochter, 'dat regenkapje van plastic.' Ze beschermde er haar keurige krullen mee. Zodra het ook maar een beetje begon te miezeren haalde ze het te voorschijn met de woorden 'oh, effe mijn kapje’.

Frisse neus
Zo lang het nog kon haalde ze een frisse neus aan de arm van haar dochter of kleindochter. Op het laatste straatfeest maakte ze een praatje met de buren aan de picknicktafels onder het tentzeil. “Ik heb een mooi leven gehad, het is goed zo”, herhaalde ze vaak.

“Je gaat wel gemist worden hoor”, zei ze tegen Greet tijdens een van hun gesprekken over haar uitvaart. “Misschien hangen er zelfs vlaggen halfstok.”
“Zou het? Nee, toch?”
“Nou, ik dacht het wel”, zei Angelique, en toen schoten ze beiden vol.

Halfstok
Greet overleed op 13 februari. Op de 17de deed Angelique bij haar buren een briefje in de bus. Er stond in dat ze in de afgelopen periode meerdere gesprekken met Greet heeft mogen voeren over haar uitvaartwensen. En dat Greet niet geloofde dat buren voor haar de vlag zelfs half stok zouden hangen, maar dat ze dat wel prachtig zou vinden.
'… Daarom besloot ik, als buurvrouw, om dit persoonlijk voor haar te organiseren. Dus bij dezen: 1 als jullie een vlag hebben 2. en jullie willen dit voor Greet doen 3. hang deze dan op 20 februari om (uiterlijk) 9:00 uur half stok...
Hartelijke groet, Angelique (18A).
Op 20 februari stond de foto van de vlaggen op de Facebook-pagina van de kleindochter van Greet. Vandaag de laatste eer bewezen aan mijn liefste oma. Iedereen uit de Cobetstraat ontzettend bedankt voor dit mooie eerbetoon!

Bijschrift historische foto:
Cobetstraat gezien van de Fruinlaan naar de Hoge Rijndijk, Maart 1977
Gemeentearchief Leiden, Postel, J.W.C. 1, Postel, J.W.C. 1,
Erfgoed Leiden en omstreken

Wijkenquête energietransitie / Neighbourhood survey energy transition

26.09.2024 : Op 16 oktober a.s. wordt om 15:30 het definitieve rappport over de wijkenquête officieel in klein comité overhandigd aan vertegenwoordigers van de gemeente Leiden.
English follows the Dutch text

De enquête is vorig najaar gehouden onder een representatieve selectie van bewoners van de Burgemeester- en Professorenwijk over energieverbruik en maatregelen om energieverbruik te matigen.
De enquête geeft aan de gemeente inzicht hoe bewoners van de Profburgwijk aankijken tegen energieverbruik, eigen woningisolatie en tegen de energietransitie (hybride warmtepomp, aansluiting op warmtenet?). De gemeente kan deze gegevens gebruiken voor besluitneming over investeringen in energietransitie.
Het volledige rapport zal 18 oktober op deze website worden gepubliceerd

Neighbourhood survey energy transition
On 16 October at 15:30, the final report on the neighbourhood survey will be officially presented to representatives of the municipality of Leiden.
The survey was conducted last autumn among a representative selection of residents of the Burgemeester- and Professorenwijk on energy consumption and measures to moderate energy consumption.
The survey provides the municipality with insight into how residents of the Profburgwijk view energy consumption, home insulation and the energy transition (hybrid heat pump, connection to the heating network?). The municipality can use this data to make decisions about investments in energy transition.
The full report will be published on this website on 18 October

Op 19 juni werd de tweede serie Stolpersteine geplaatst bij het voormalige Joods Weeshuis in Leiden, voor acht kinderen die daar woonden in de periode tussen 10 mei 1940 en 17 maart 1943.

Herdenking jodenvervolging in onze wijk / Commemoration of the persecution of Jews in our neighborhood

19.06.2024 : Vandaag was er bij het voormalig Joods weeshuis een serie stolpersteinen geplaatst.
English follows the Dutch text

De stenen werden geplaatst voor:
Wilhelmina (Willy) Blog
Benjamin Bobbe
Louis Bobbe
Jetje (Jetty) Bobbe
Ihno ten Brink
Mietje (Mieke) Dagloonder
Samuel Engelschman
Izak Ensel

Bij elke plaatsing was kort iets gezegd over degenen die met deze Stolpersteine herdacht worden. Er was muziek als intermezzo; David Prins speelt daarbij cello.
Bij de afsluiting was het Kaddish uitgesproken (een joods gebed voor de overledene).

In de maand maart zijn er al 2 herdenkingen geweest van de jodenvervolging in de tweede wereldoorlog in onze wijk.

Op 13 maart werden op de stoep bij zes adressen ‘stolpersteinen’ gelegd waar Joodse buurtgenoten, volwassenen en kinderen, werden opgepakt om te worden afgevoerd en vermoord.

Op 17 maart was de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst vanwege de ontruiming van het voormalig Joods weeshuis aan de Roodenburgerstraat 1A, waar op die datum in 1943 alle Joodse kinderen en hun verzorgers werden afgevoerd en later vermoord.

Zie voor uitvoerige reportages van beide herdenkingen, uitleg over de stolpersteinen en veel informatie over het voormalig Joods weeshuis: www.herdenkingleiden.nl

Commemoration of the persecution of Jews in our neighborhood
Today a series of stolpersteinen were placed at the former Jewish orphanage.
The stones were placed for:
Wilhelmina (Willy) Blog
Benjamin Bobbe
Louis Bobbe
Jetje (Jetty) Bobbe
Ihno ten Brink
Mietje (Mieke) Dagloonder
Samuel Engelschman
Isaac Ensel
By each placement, a few words were spoken about those who are commemorated with this Stolpersteine. There was music as an intermezzo; David Prins plays the cello.
At the conclusion, the Kaddish was said (a Jewish prayer for the deceased).

In March were already two commemorations of the persecution of the Jews in the Second World War in our neighborhood.

On March 13, 'stolpersteinen' were placed on the sidewalk at six addresses where Jewish neighbors, adults and children, were rounded up to be taken away and murdered.

On March 17, the annual commemoration event was held for the evacuation of the former Jewish orphanage at Roodenburgerstraat 1A, where on that date in 1943 all Jewish children and their caretakers were removed and later murdered.

For detailed reports of both commemorations, explanations about the stolper stones and a lot of information about the former Jewish orphanage, see: www.herdenkingleidingen.nl

Voldoende handtekeningen voor referendumaanvraag zijn binnen

25-10-2020 | De Vrienden van het Roomburgerpark hebben de benodigde 750 handtekeningen binnen voor het doen van een referendumaanvraag over de herinrichting van het wijkpark. Dat meldt voorzitter Bert Stemerdink op Sleutelstad.nl. Het indienen van een referendumaanvraag gaat in twee stappen.

Een voorbereidende aanvraag kan worden ingediend als deze is voorzien van tenminste 750 geldige handtekeningen. “En het zijn er nu 874”, weet Maarten Kersten van de Partij Sleutelstad. Zijn partij gaat net als de SP en de Partij voor de Dieren helpen om de handtekeningen bijeen te krijgen die nodig zijn voor de volgende ronde.

Lees meer op Sleutelstad.nl

Op de trouwfoto ziet u de joodse moeder en haar eveneens joodse man

Zoektocht: naar halfbroer of halfzus

In 1942/’43 beviel Reizla Silberberg-Goldfarb van een dochter of zoon. Zij woonde toen met haar man ondergedoken op de Zoeterwoudsesingel (huisnummer onbekend). Het kind werd, gezien de situatie, direct afgestaan aan een predikant(?) of arts(?).
Wolf van den Hoek en zijn broer zijn opzoek naar hun mogelijke halfbroer of halfzuster en kunnen alle hulp gebruiken.

Dit is wat Wolf van den Hoek weet.
"Pal na het maken van deze foto in juli 1942 zijn mijn moeder Reizla Silberberg-Goldfarb en haar man Richard Heinz Silberberg vanuit Den Haag naar de Zoeterwoudsesingel gevlucht. Daar verbleven zij illegaal. Zij noemde zichzelf Johanna en hij gebruikte waarschijnlijk zijn Duits klinkende voornaam Heinz. Hij deed zich voor als niet-joodse Duitser (hij kwam oorspronkelijk uit Duitsland). Hij ging als broodbezorger werken bij een zogeheten ‘foute’ Leidse bakker. Overigens was de vrouw van die bakker niet ‘fout’.
Tot hun grote leedwezen waren zij ooggetuigen van het leeghalen van het Leids Joods Weeshuis in de Roodenburgerstraat door de Duitsers in maart 1943."

Ik noem de data van hun trouwen en de catastrofe van het Leids Joods Weeshuis, omdat zij toen zeker op de Zoeterwoudsesingel (huisnummer onbekend) verbleven, maar het kan ook zijn dat zij daar nog langer ‘gewoond’ hebben.

Halfbroer of halfzus
“Nu kom ik tot de kern van mijn verhaal. Mijn moeder kreeg tijdens deze Zoeterwoudsesingel-periode een baby, die ze gelijk heeft afgestaan aan de arts of mogelijkerwijs aan een predikant.
Mijn moeder en haar toenmalige man (Heinz) kwamen uiteindelijk in Auschwitz terecht. Mijn moeder overleefde dat, maar haar man niet.
Kort voor haar dood vertelde mijn moeder mij over het afgestane kind. Dat betekent dat mijn broer en ik een halfbroer of halfzuster hebben. Mogelijk leeft die nog en woont heel misschien zelfs in Leiden."

Wij zijn op zoek naar onze halfbroer of halfzus.
"Wilt u onze helpen bij deze speurtocht? Weet u meer? Reageer dan graag op dit bericht via de webredactie of via onderstaand reactieformulier. Wij hopen met uw hulp een stapje verder in onze zoektocht te komen."

Rapport Warmtenet is nu te lezen! / Report Heat Network has now been published

07.09.2024 : Is een warmtenet in de Profburgwijk haalbaar? Is het wenselijk? En wat weten bewoners al over deze nieuwe manier van verwarmen, die ook in onze wijk gepland is? Dit kunt u lezen in het rapport Een warmtenet in de Profburgwijk.
English follows the Dutch text

Rapport Warmtenet in de Profburgwijk (pdf)

De basis van het rapport is een huis-aan-huis enquête die in het najaar van 2023 bij 5% van de bewoners is uitgevoerd. Die informatie is vertaald in isolatieniveau van de woningen en geplande verbeteringen.

Aanleiding voor het rapport is het advies dat de gemeente 3 jaar geleden kreeg en overnam, om ook in onze wijk voor een warmtenet te gaan wanneer de gaskraan dicht gaat. De werkgroep Duurzaam Profburgwijk twijfelde aan verschillende uitgangspunten voor dit advies. Feiten verzamelen leek de manier om dit te toetsen.

Heat network report now published!
Is a heat network in the Profburg district feasible? Is it desirable? And what do residents already know about this new way of heating, which is also planned for our district? You can read this in the report A heat network in the Profburg district (Dutch language only)
The basis of the report is a door-to-door survey that was carried out among 5% of the residents in the autumn of 2023. This information was translated into the insulation level of the homes and planned improvements.

The reason for the report is the advice that the municipality received and adopted 3 years ago, to also opt for a heat network in our district when the gas tap is turned off. The Sustainable Profburg district working group doubted various starting points for this advice. Collecting facts seemed to be the way to test this.

Koningsdag / King's Day 2024

29.04.2024 : De dag begon nat en miserabel, maar later op de ochtend liet de zon zich zien en kon Koningsdag 2024 echt van start gaan. Profburgwijk.nl vroeg twee lokale fotografen om hun impressie te maken van de gebeurtenissen van de dag. Bekijk ze hieronder:

Een fotoreportage van Francien Schoenaker
Een fotoreportage van Rob Oudshoorn
Het optreden van Cover Bandits

English follows the Dutch text

The day started wet and miserable, but later in the morning the sun showed itself and King's Day 2024 could really start. Profburgwijk.nl asked two local photographers to make their impressions of the day's events. View them here

A photo impression by Francien Schoenaker
A photo impression by Rob Oudshoorn
The Cover Bandits show

Dodenherdenking : 2024

05.05.2024 : Gisteren, 4 mei om 19.00 uur stonden wij in de wijk samen met u stil bij diegenen die slachtoffer zijn geworden van de oorlog. Het was een natte maar sfeervolle samenkomst.
De voorzitter van de wijkvereniging Sander La Grouw hield een toespraak.

De fotoreportage is van Rob Beurse

Toespraak Sander La Grouw (docx)

Vraagstelling referendum Roomburgerpark: Bent u vóór of tégen

28-11-2020 | De vraagstelling in het referendum over de toekomst van het Roomburgerpark is vastgesteld door de gemeenteraad en zal bestaan uit de vraag: Bent u vóór of tégen het raadsvoorstel Inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburgerpark?
Maar eerst zullen er 5000 handtekeningen moeten worden verzameld van Leidenaren die het houden van een referendum ondersteunen.

Zeven plaatsen
Er zijn vanaf 7 december tot 17 januari naast een digitale mogelijkheid, zeven plekken waar Leidenaren de ondersteuningsverklaring voor het houden van een referendum kunnen ondertekenen.
Die plekken zijn:

Stadskantoor, Bargelaan
Vijf Meibad, Boshuizerlaan,
DZB, Le Pooleweg,
Stedelijk Beheer, Admiraal Banckertweg
Bibliotheek Arubapad
Bibliotheek Trix Terwindtstraat
Bibliotheek de Rosmolen

25 Augustus 2024 : Profburgwijk Kinder Festival / Children's Festival

08.08.2024 : Na het daverende succes van het Springkussen Festival vorig jaar, is de wijkvereniging de uitdaging aangegaan om het dit jaar nog groter en veelzijdiger te maken.
English follows the Dutch text

Bij Hockeyclub Roomburg kunnen de kinderen zich uitleven op verschillende springkussens. De oudere kids kunnen tips & nieuwe ideeen opdoen in de speciale hockey clinics. Daarnaast kunnen de kleintjes zich laten schminken, zijn er knutseltafels waar de mooiste creaties gemaakt kunnen worden en nog veel meer verassingen.
Dus, zet het nu alvast in je agenda

Waar: Hockeyclub Roomburg, Van Vollenhovenkade
Wanneer: Zondag 25 augustus 2024 van 10.00 tot 12.30

Entree:
Geen lid + kind - 8 euro
PBW lid + kind 2 euro
Hockey Roomburg lid (in tenue) 4 euro
Let op - Word lid van de wijkvereniging voor maar 10 euro en bespaar met 2 kinderen!

Helaas - geen toegang voor kinderen zonder volwassene.

Profburgwijk Children's Festival 2024

After the resounding success of the Bouncy Castle Festival last year, the neighborhood association took on the challenge to make it even bigger and more varied this year.
At Hockeyclub Roomburg, children can have fun on various bouncy castles. The older kids can get tips & new ideas in the special hockey clinics. In addition, the little ones can have their faces painted, there are craft tables where the most beautiful creations can be made and many more surprises.
So, put it in your agenda now:

Where: Hockeyclub Roomburg, Van Vollenhovenkade
When: August 25, 2024 from 10:00 to 12:30

Entrance:
Non-member + child - 8 euros
PBW member + child - 2 euros
Hockey Roomburg member (in uniform) - 4 euros
Please note - Join the Profburgwijk neighbourhood association for only 10 euros and save with 2 children!

Sorry - no admittance for children unaccompanied by an adult.

Foto RBF

Tussenstand referendumverzoek na één week

15-2-2020 | In de eerste week van het definitief referendumverzoek over het raadsvoorstel ‘Inrichtingsplan wijksportpark Roomburgerpark’ hebben 2.168 Leidenaren de referendumaanvraag ondersteund.

Tussenstand 15-12-2020

Van de binnengekomen ondersteuningsverklaringen zijn er 2.091 online afgegeven met behulp van DigiD en zijn er 77 handtekeningen gezet op één van de locaties in de stad. Nog niet alle formulieren zijn gecontroleerd op geldigheid. Er zijn in totaal 5.000 steunbetuigingen vereist om een referendum te laten doorgaan. De ondersteuningsverklaringen kunnen tot en met 17 januari 2021 worden ingediend.

Bron: gemeente Leiden (zie ook onderstaande de link)

Roomburgerpark: Inzameling handtekeningen voor houden referendum gestart

8-12-2020 | Het verzamelen van handtekeningen van Leidenaren die het houden van een referendum over het inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburgerpark ondersteunen is gestart.

Digitaal stemmen

Er zijn vanaf 7 december tot 17 januari naast een digitale mogelijkheid, zeven plekken waar Leidenaren de ondersteuningsverklaring voor het houden van een referendum kunnen ondertekenen.
Die plekken zijn:

Stadskantoor, Bargelaan
Vijf Meibad, Boshuizerlaan,
DZB, Le Pooleweg,
Stedelijk Beheer, Admiraal Banckertweg
Bibliotheek Arubapad
Bibliotheek Trix Terwindtstraat
Bibliotheek de Rosmolen

Foto RBF

Ontwikkelingen rond het Roombugerpark

30-11-2020 | De afgelopen maanden zijn er flink wat ontwikkelingen geweest rond het Roomburgerpark.
Reden voor een update van het bestuur van onze Professoren- Burgemeesterswijk.

Rond het Roombugerpark is in de afgelopen maanden een aantal stappen gezet

Het Roomburgerpark blijft de gemoederen bezighouden. Op 22 september was er de mogelijkheid tot inspreken bij de raadscommissie Onderwijs en Samenleving. Ongeveer twee weken later was de inhoudelijke bespreking van het inrichtingsvoorstel in diezelfde commissie. Naast vele anderen heeft het bestuur gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot inspreken. Daarbij hebben wij namens vereniging een drietal punten aangekaart: participatie, criteria en het vervolg.

Onvrede
Rond participatie hebben wij onze onvrede in een brief de aan raadsleden kenbaar gemaakt. Inmiddels hebben wij dat thema gezamenlijk met de wijkverenigingen van het Roodenburgerdistrict, ook bij wethouder Damen onder de aandacht gebracht.
De inhoudelijke standpunten binnen de gemeenteraad zijn ten opzichte van vorig jaar niet veel gewijzigd. Al maakte de bespreking in de gemeenteraad duidelijk dat één partij vorig jaar per abuis had voorgestemd. Ook is opgevallen dat veel partijen de kosten van het voorliggende plan te hoog vinden. Er waren twee amendementen en negen moties op het raadsvoorstel.

Besluitvorming aangehouden
De besluitvorming wordt aangehouden. Dat heeft te maken met het voorgenomen referendum over deze kwestie. Het plan is dat referendum te houden gelijk met de Kamerverkiezingen in maart 2021.

Het advies van de referendumkamer voor de vraagstelling van dat referendum is: ‘Bent u VOOR of TEGEN het raadsvoorstel Inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburgerpark?’
De commissie Leerbaarheid en Bereikbaarheid heeft op 26 november besloten dit voorstel als hamerstuk voor de raadsvergadering te agenderen.
(zie ook hier)

Foto:RBF

Referendum over Roomburgerpark kan gehouden worden

12-1-2021 | Sleutelstad bericht dat het benodigde aantal van 5000 handtekening inmiddels is bereikt. Dat betekent dat het referendum waarin gestemd wordt over de vraag of er wel of geen wijkportpark Roomburg komt kan doorgaan.

Bericht op Sleutelstad

Het is de bedoeling dat het referendum wordt gehouden op 17 maart samen met de verkiezingen voor Tweede Kamer.
In het referendum kunnen voor- en tegenstanders van uitbreiding van de hockeyvereniging en aanpassing van het Roomburgerpark met hun stem laten horen.

Bron: Sleutelstad.nl

Verkiezingsdebat 2022 ProfBurgwijk. (Foto: Karin Jansen)

Meer dan 100 buurtgenoten bij verkiezingsdebat, ProfBurgwijk

10-3-2022 | Zo’n 100 buurtgenoten kwamen op 9 maart samen in de aula van het Stedelijk Gymnasium om de 12 vertegenwoordigers van de politieke partijen in Leiden te horen over hun plannen voor Leiden en specifiek voor onze wijk.

De avond was een mix van pitches van de partijen, korte debatrondes en een interactieve peiling van de mening in de zaal.

Eensgezind
Het viel op dat de partijen behoorlijk eensgezind waren: iedereen wil bouwen, iedereen wil verduurzamen, iedereen wil de participatie verbeteren en iedereen vindt veiligheid belangrijk. De verschillen zijn subtiel. Partijen als SP, PvdA zetten hun sociale doelen voorop: zorg voor diegenen die minder goed mee kunnen komen. Partijen als Klimaatactie NU en Partij voor de Dieren gaan voor een strikt verduurzamings- en vergroeningsbeleid. Leiden Participeert en Partij Sleutelstad profileren zich op het vlak van participatie: laat elke buurt zelf besluiten over issues in de wijk. De andere partijen lieten een genuanceerd geluid horen. Aan u de keuze.

Raad stemt in met referendum Roomburgerpark

30-1-2021 | Sleutelstad meldt, dat de gemeenteraad van Leiden donderdagavond besloot dat het referendum over het Leidse Roomburgerpark er komt. Er ligt een inrichtingsvoorstel voor het park van de raad, maar een kleine 6.000 Leidse bewoners zijn het niet eens met dat voorstel en verzamelden genoeg handtekeningen om een referendum te organiseren.

Artikel op Sleuelstad.nl

De toekomst van het Roomburgerpark is een jarenlange discussie. Uiteindelijk kwam de Leidse gemeenteraad met het ‘Inrichtingsvoorstel Wijksportpark Roomburgerplan’. Volgens sommige Leidenaren zijn zij niet afdoende gehoord. Daarop vroegen zij een referendum aan. Er wordt in Leiden nu niet alleen gepraat over het wel of niet herinrichten van het park, maar ook leeft de vraag of je over zoiets wel een referendum moet houden.

Lees het hele artikel op Sleutelstad.nl

Profburgbaltoernooi 2018 zeer geslaagd

2 september 2018 | Op zondag 2 september werd voor de derde keer het Profburgbal gespeeld. Op het terrein van Trigon speelden zes vriendenteams uit de wijk een vriendschappelijk toernooi tegen elkaar. Met aan het einde ook een penalty shoot-out tegen een echte keeper. Het was prachtig weer en zeer geslaagd!
Met dank aan de organisatoren.

Leiden stemt tegen inrichtingsplan Roomburgerpark

18-3-2021 | Bericht Sleutelstad.nl/nieuws.
De voorlopige uitslag van het referendum over het Roomburgerpark is duidelijk: Leiden stemt tegen de plannen voor het Roomburgerpark.

Artikel en video Sleutelstad.nl/nieuws

De uitslag van 87 van de 96 stembureaus is binnen, 65,7 procent van de stemmen is tegen het inrichtingsplan Wijksportpark Roomburgerpark. Voor was 28 procent, de rest was blanco of ongeldig.

Lees het hele artikel en bekjk de live video van 8.30 uur via onderstaande link.

Analyse stemgedrag referemdum

24-3-2021 | De gemeente heeft de stemuitslagen per stembureau gepubliceerd. Deze geven een indicatie van hoe er per wijk is gestemd. Interessant is het dat de Professoren- en Burgemeesterswijk heel 'gemiddeld' heeft gestemd in vergelijking met de rest van Leiden.

Bericht op Vrienden Roomburgerpark
Totalen per stembureau

Per wijk (pdf)

Opmerkelijke conclusies:

In alle wijken en alle districten heeft de tegenstem overtuigend gewonnen.
Er is geen duidelijk verschil tussen wijken die dicht bij het park liggen en wijken die veraf liggen.

Lees hier de analyse die de stichting 'Vrienden van het RoomBurgerPark' maakte.

Campagnes vóór en tegen wijksportpark kunnen van start

12-2-2021 | Sleutelstad bericht dat zowel de Leidse Sportfederatie en Hockeyclub Roomburg als de Vrienden van het Roomburgerpark en de Bomenbond geld hebben gekregen van de gemeente Leiden om campagne te kunnen voeren. Ook voor neutrale campagnevoerders is geld beschikbaar gesteld.

Lees hier het hele artikel

De Leidse Sportfederatie en Hockeyclub Roomburg hebben geld van de gemeente Leiden gehad voor hun campagnevoorstellen om voorstanders te winnen voor de herinrichtingsplannen die de gemeente Leiden heeft gemaakt voor het Roomburgerpark. Daarin wordt het Roomburgerpark een wijksportpark met onder andere een extra hockeyveld.
Maar ook voor een tegencampagne is budget beschikbaar gesteld voor acties van de Vrienden van het Roomburgerpark en de Bomenbond Rijnland. Beide organisaties willen het park groen houden. De Bomenbond zal een animatie en een infographic laten maken.

Neutrale campagnes komen er ook. Zo krijgt Sleutelstad geld voor een factcheck waarin de beweringen van voor- en tegenstanders tegen het licht worden gehouden en ook voor een televisiedebat rond het referendum. Ook de Lorentzschool heeft geld gevraagd en gekregen voor een neutrale campagne.

Lees het hele artikel.

Bron: Sleutlstad.nl | Chris de Waard

Updates wijksportpark Roomburgerpark

Wij houden u voor zover mogeijk op de hoogte van de ontwikkelingen rondom de inrichting van het Roomburgerpark.

Factchecks

Brief 26-20-2021 college aan raad
Analyse stemgedrag referendum
Leidese gemeenteraad stemt unaniem tegen herinrichting
Uitkomst referendum
Leiden stemt tegen
Analyse stemgedrag referendum
Uikomst referendum (Wijkvereniging)
Uitslag op Sleutelstad.nl
Wijkkrant Etra Informatie referendum
TV debat 13 maart 2021
30-1-2021 Raad stemt in
12-1-2021 |Referendum gaat door
9-12-2020 | Voorzitter Roomburg
30-11-2020 | Update ontwikkelingen door bestuur PorfBurgwijk
26-11-2020 | Vraagstelling referendum
23-11-2020 Facebook voor info referendum
6-11-2020 Referendumkamer positief
Referendum aanvraag
Inrichtingsvoorstel wijksportpark Roomburg
Sleutelstad: Speeltuin Roomurgerpark mogelijk niet verplaatst
Sleutelstad 15-9-2020 Buurt voelt zich niet gehoord
4-9-2020 LD: Hockeyclub Roomburg krijgt zijn felbegeerde, vierde speelveld
Reacties op conceptvoorstel in LD 30-5-2020
27-5-2020 Reageer op conceptvoorstel 27-5-2020
LD kopt: Ruzie hockeyveld laait op 25-5-2020
Reactie Bomenbond 21-5-2020
Update 19-4-2020
Update 26-11-2019
Update 15-11-2019
Update 16-10-2019
Civile pocedure 11-4-2019
Update 6-6-2019
Updat 20-6-2019
Vrienden 2-8-2019
LD: Ruzie laait op

Kerstsamenzang in onze wijk

21.11.2023: Kerstsamenzang op twee locaties in Leiden.

Zing mee met de bekende liederen
Geniet van de klanken van het koor
Luister naar inspirerende teksten

Dirigent: Hans van der Toorn
Piano: Juliette Karrer
Verteller: Cees Moejes

Waar: De Regenboog, Watermolen 1
Wanneer: 9 december 2023 om 19.00 uur

Waar: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24
Wanneer: 10 december 2023 om 15.00 uur

Gratis toegang
Deurcollecte

Geschiedenis van de Zoeterwoudsesingel, het Plantsoen en de wijken eromheen

21 november 2023 : UPDATE: Het was een geslaagde avond! Klik Lees meer om de fotos te bekijken.

18 november 2023 : Op maandag 20 november neemt stadshistoricus Cor Smit u mee in de geschiedenis van het zuidelijk deel van de Leidse Singels: de Hogewoerdbuurt en omgeving, het stadspark het Plantsoen en de Burgemeesteren Professorenwijk tot aan de Lammenschansweg.

Cor Smit zal onder andere vertellen over de stadsuitbreidingen in de middeleeuwen en 17e eeuw rond de Hogewoerd en de wijk rond het Levendaal, over de voormalige polders met weilanden, tuinderijen, buitenplaatsen en andere bedrijvigheid, over wandelen rondom de stad en de aanleg en het gebruik van het Plantsoen en over de groei van de stadswijk buiten de singels (nu de Profburgwijk). Er valt genoeg te vertellen over de mensen die vroeger in dit gebied woonden, werkten en verpoosden!

Wanneer : maandag 20 november 2023 om 20.00 uur (Inloop vanaf 19:30 uur.)

Waar : de aula van het Bonaventura College, ingang Kernstraat 6, start 20:00 uur.

Toegang gratis

Vrienden van het Singelpark

Buurtcomité Hogewoerd

Wijkvereniging Profburgwijk

Vereniging Het Plantsoen

Met dank aan het Bonaventura College

Uitnodiging bijwonen plaatsen Stolpersteine / Invitation to attend placing Stolpersteine /

04.10.2024 : In de komende periode zijn twee data waarop Stolpersteine* worden geplaatst:
Op woensdag 6 november zal een serie Stolpersteine geplaatst worden in de Burgmeesters- en Professorenwijk. Deze plaatsing begint om 14.00
English follows the Dutch text

Programma

14.00 Hugo de Vriesstraat 65
Chaja Davidson-Lubinski en Bernardus Jacobus Davidson
Elisabeth Hammel
Henri Roos

14.30 Van ‘t Hoffstraat 33a
Erich Leopold Dessauer
Alice Dessauer- Neuwahl
Rolf Dieter Dessauer
Helga Dessauer

14.50 Van ’t Hoffstraat 11
Sientje Barnstijn-van den Berg

15.10 Zeemanlaan 16
Mathilde Neuwahl-Mosheim

Op woensdag 16 oktober wordt een Stolperstein geplaatst voor Jakob Ginsberg. Deze steenplaatsing wordt georganiseerd door enkele betrokkenen op het leven van Ginsberg, het betreft een particuliere plaatsing waar we als stichting (De Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden) bij ondersteunen. Aanvang 15.00, Kort Rapenburg 17. U bent van harte welkom.

Op elk adres zal kort iets worden verteld over degenen die met deze Stolpersteine herdacht worden. Bij de afsluiting zal het Kaddish worden uitgesproken, een joods gebed voor de overledene.
U bent bij al deze plaatsingen van harte welkom.

* Wat zijn Stolpersteine

Invitation to attend placing Stolpersteine* 
In the coming period there are two dates on which Stolpersteine will be placed:
*What are stolpersteine?

On Wednesday 6 November, a series of Stolpersteine will be placed in the Burgmeesters- en Professorenwijk. This placement starts at 14:00.

Programme
14:00 Hugo de Vriesstraat 65
Chaja Davidson-Lubinski and Bernardus Jacobus Davidson
Elisabeth Hammel
Henri Roos

14:30 Van ‘t Hoffstraat 33a
Erich Leopold Dessauer
Alice Dessauer- Neuwahl
Rolf Dieter Dessauer
Helga Dessauer

14:50 Van ‘t Hoffstraat 11
Sientje Barnstijn-van den Berg

15:10 Zeemanlaan 16
Mathilde Neuwahl-Mosheim

A Stolperstein will be placed for Jakob Ginsberg on Wednesday 16 October. This stone placement is organised by a few people involved in Ginsberg's life, it is a private placement that we as a foundation (De Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden) support. Starts at 15:00, Kort Rapenburg 17.

At each address, a short story will be told about those who are remembered with these Stolpersteine. At the conclusion, the Kaddish will be said, a Jewish prayer for the deceased.

You are most welcome at all of these placements.

Afbeelding: Sleutelstad.nl

Factcheck Sleutelstad: Kost hockeyveld 4,4 miljoen?

20-2-2021 | Wij houden u op onze website zoveel mogelijk op de hoogte van wat er over het voor onze wijk zo belangrijke referendum wordt gepubliceerd in andere media. Deze keer de factchecking van Sleutelstad.
Wekelijks trekt Sleutelstad beweringen over het plan na. In deze factcheck: kost een hockeyveld 4,4 miljoen? Het simpele antwoord is: nee. Een hockeyveld kost geen 4,4 miljoen euro. Ook niet de aanleg van het geplande vierde hockeyveld voor de Leidse Hockey Club Roomburg. In het voorstel heeft de gemeente een kostenpost van ongeveer 800.000 euro opgenomen voor het nieuwe kunstgrasveld.

Art. Sleutelstad: Hockeyveld 4,4, miljoen?

Toch gebruiken tegenstanders van het plan de slogan ‘geen 4,4, miljoen voor plastic groen’. Waar komt dit bedrag dan vandaan? De totale kosten voor het plan zijn 4,4 miljoen euro. Daar vallen ook onderdelen als een nieuwe speeltuin, een Atletic Skills Model veldje, nieuwe bomen en de aanpassing van de verkeersituatie onder. Of zoals de gemeente het noemt: voor de ontwikkeling van ‘een groen ontspannen en sportief Roomburgerpark’.
Lees het hele artikel via onderstaande link.

Update Wijksportpark Roomburg

31-8-2018. De Wijkvereniging heeft de vijf vragen beantwoord die de gemeente in haar brief van 26 juli 2018 stelde in het kader van het haalbaarheidsonderzoek Wijksportpark Roomburg. U vindt deze antwoorden In de pdf onder dit blok.

Enquêtevragen

Aanpassing
in Samenhang

31-8-2018 Antwoorden op 5 vragen over Wijksportpark Roomburg (pdf)
Presentatie op 2 juli 2018 tijdens Kickoff (pdf)
verlsag 2 juli 2018 van Kickoff (pdf)
Bewoners brief (pdf)
Raadsvoorstel/B&Wbesluit 29-5-2018 (pdf)

De Gemeente wil in het kader van het haalbaarheidsonderzoek graag antwoord hebben op 5 vragen over het park. U vindt deze vragen op de site van vrienden van het Roomburgerpark.
Daar kunt u ook beeldmateriaal over het park plaatsen.

2 juli 2018 - Kickoff-meeting wijksportpark Roomburg

Op 2 juli bezocht de Wijkvereniging de kickoff-bijeenkomst van het haalbaarheidsonderzoek Wijksportpark Roomburg. De Wijkvereniging zal participeren in de vervolgbijeenkomsten van de gemeente en erop toezien dat bij de totstandkoming van het haalbaarheidsonderzoek de door de raad geformuleerde randvoorwaarde dat de hoeveelheid groen niet aangetast wordt in acht genomen wordt.

In de brief aan omwonenden van 22 juni 2018 over park Roomburg wordt gesproken over een participatietraject waarin een haalbaarheidsonderzoek wordt gedaan naar de mogelijkheden om tot een wijksportpark Roomburg te komen. Het B&W-besluit tot de projectopdracht luidt evenwel dat er onderzoek gedaan moet worden naar een toekomstbestendig hockeycomplex. Dat is dus minder ruim dan een wijksportcomplex. Tijdens de kick off meeting is ook gebleken dat het vooral gaat om facilitering van de hockeyvereniging. Opvallend was dat uitbreiding op afstand van de hockeyclub in de vorm van 2 velden bij de Vliet niet meer bespreekbaar is omdat de hockeyvereniging dat niet wil. Eerder hebben wij van de projectleider Stokkermans en de verantwoordelijk wethouder begrepen dat uitbreiding van de hockeyvelden op afstand mogelijk is en betrokken zou worden bij het haalbaarheidsonderzoek.

In de motie van de raad van 28 september 2017 heeft de raad het college verzocht te onderzoeken of het Roomburgpark anders ingericht kan worden opdat er meer ruimte ontstaat voor de hockeyvereniging. Een van de randvoorwaarden is dat het groen tenminste op het huidig niveau blijft. Door bijvoorbeeld het clubgebouw van de tennisvereniging te combineren met het clubgebouw van de hockeyvereniging ontstaat er meer ruimte die gebruikt kan worden voor sport.

De Wijkvereniging heeft de indruk dat een aantal belanghebbenden van mening is dat groen wel een onsje minder mag. De wijkvereniging zal participeren in de vervolgbijeenkomsten van de gemeente en erop toezien dat bij de totstandkoming van het haalbaarheidsonderzoek de door de raad geformuleerde randvoorwaarde dat de hoeveelheid groen niet aangetast wordt in acht genomen wordt.

Het verslag van deze startbijeenkomst kunt u lezen via roomburgerpark.nl

Aanpassing onderzoek haalbaarheid Hockey Park Roomburg en De Vliet

31 mei 2019. Collegebesluit tot aanpassing van het haalbaarheidsonderzoek Hockey Park Roomburg en De Vliet.

Donderdagochtend, 31 mei, lichtte wethouder Paul Dirkse (Onderwijs, Jeugd en Financiën) de Wijkvereniging in over ontwikkelingen rond De Vliet, die impact hebben op het Haalbaarheidsonderzoek uitbreiding Hockey waartoe het vorige college op 20 maart 2018 had besloten. Bij dit haalbaarheidsonderzoek zouden Sportpark De Vliet en Park Roomburg worden betrokken.

Te weinig ruimte
Kort gezegd komt de boodschap van de wethouder Dirkse erop neer dat Hockey niet naar De Vliet kan verhuizen, omdat daar te weinig ruimte zou zijn voor vier velden. Volgens de wethouder is het college tot dit inzicht gekomen, omdat er nu meer zicht is op de eisen in verband met de waterhuishouding, parkeerissues, behoud van groen (de bomenrij tussen de ligweide en het te bouwen complex) en vluchtroutes voor calamiteitendiensten. Dit collegebesluit leidt ertoe dat het Haalbaarheidsonderzoek uitbreiding Hockey zoals dat nu zal gaan worden uitgevoerd, zich tot Park Roomburg zal beperken. De raadscommissie Onderwijs & Samenleving vergadert hier op donderdag 14 juni over en de gemeenteraad behandelt het op donderdag 21 juni.

Verrast
Namens de Wijkvereniging hebben wij laten weten nogal verrast te zijn door dit collegebesluit, omdat het haalbaarheidsonderzoek waartoe het vorige College in maart heeft besloten, juist bedoeld was om zowel de mogelijkheden voor Hockey bij ons in de wijk als op sportpark De Vliet te onderzoeken. En nu blijkt de beslissing over sportpark de Vliet al te zijn genomen. Wat ons betreft verdient dit proces bepaald geen schoonheidsprijs.

Wat betekent dit oor de wijk
Wij hebben gevraagd wat dit voor onze wijk betekent. Betekent dit bijvoorbeeld dat nu De Vliet als alternatief wegvalt, er sowieso binnen onze wijk uitbreidingsmogelijkheden voor Hockey moeten worden gevonden?
De Wethouder gaf aan dat het haalbaarheidsonderzoek dat nu plaats zal gaan vinden, juist verricht wordt om te onderzoeken of uitbreiding binnen de wijk redelijk en haalbaar is. De conclusie uit het haalbaarheidsonderzoek kan volgens de wethouder zijn dat uitbreiding binnen de wijk mogelijk is, maar ook dat uitbreiding in de wijk niet mogelijk is en dat ruimte elders in de stad moet worden gevonden. De wethouder gaf aan dat er ook sporten zijn die minder goed lopen dan hockey en wellicht zou bij die faciliteiten dan ruimte kunnen worden gevonden indien uitbreiding in de wijk geen reële optie zou zijn.

Wij hebben hem ook gevraagd, of Sportpark De Vliet in beeld blijft voor een scenario waarbij slechts een deel van het aantal gewenste hockeyvelden daarheen zou verhuizen.
De wethouder gaf aan dit scenario niet op voorhand uit te sluiten.

Als Wijkvereniging hebben wij gezegd dat de visies over Park Roomburg binnen de wijk uiteenlopen en dat het collegebesluit van afgelopen dinsdag bij bewoners de indruk zou kunnen wekken dat het college vooral ‘de oren laat hangen’ naar de wensen van Hockey.
Volgens de Wethouder is dat niet het geval en dient het nu te volgen haalbaarheidsonderzoek er juist toe om alle belangen, juist ook die van de bewoners, te horen en in overweging te nemen.

Als Wijkvereniging hebben wij op 25 april 2018 en 23 mei 2018 sessies georganiseerd om in de rol van procesbeleider de diverse groepen belanghebbenden in onze wijk bij Park Roomburg (o.a. Verenigingen van Eigenaren, Vrienden van het Roomburgerpark, Hockey, Tennis, buurtbewoners, ’t Kasteel, bewoners Hazewinkelstraat) bij elkaar te brengen om visies en ideeën over Park Roomburg uit te wisselen en te onderzoeken of en waar er raakvlakken liggen.
Een vervolgsessie staat gepland voor 13 juni 2018. Daarbij zullen de nieuwe plannen van het college zeker een rol spelen.

Uitnodiging participatietraject wijksportpark Roomburg

De gemeente heeft de wijkvereniging uitgenodigd voor de startbijeenkomst van het participatietraject waarin een haalbaarheidsonderzoek wordt gedaan naar de mogelijkheid om tot een wijksportpark Roomburg te komen.

22-6-2018 Bewonersbrief (pdf)

De gemeente start deze zomer een haalbaarheidsonderzoek naar de mogelijkheden van een wijksportpark in de wijk waaronder ook de uitbreidingsmogelijkheden voor hockeyclub Roomburg, in combinatie met andere functies voor de wijk. Dit onderzoek levert verschillende scenario’s op en inzicht in thema’s als ruimtelijke inpassing, verkeer, groen, duurzaamheid en financiën. Eind 2018 verwachten we de eerste resultaten. Deze resultaten met een mogelijk vervolgtraject worden ter besluitvorming aan het college van burgemeesters & wethouders en gemeenteraad voorgelegd.

De gemeente vindt het belangrijk om de wijkvereniging te betrekken bij het onderzoek. het is de bedoeling dat in deze eerste bijeenkomst een definitieve werkgroep wordt gevormd waarin alle belangen vertegenwoordigd worden. De werkgroep zal tot het einde van het jaar nog drie keer samenkomen om verdere invulling te geven aan het haalbaarheidsonderzoek en de uitkomsten en gevolgen hiervan te bespreken.

De datum van de bijeenkomst is maandag 2 juli.

Civiele procedure tegen Leiden om sportpark Roomburg

9 mei 2019 | Huisarts Jeroen Birnie wil een civiele procedure Ttgen Leiden aanspannen om Roomburgpark. Luister naar deze #podcast van Sleutelstad 09-05-2019: Huisarts Jeroen Birnie wil een cviele procedure tegen Leiden aanspannen om Roomburgpark.

Podcast Huisarts Jeroen Birnie
Vrienden van het Roomburgerpark
Bewerkbare zienswijzen

Sleutelstad FM over ontwikkeling sportparken

Bewonersbrief 18-4-2019 (pdf)
Standaard Zienswijze (pdf)
Regels en tips insprekers (pdf)
Rapportage haalbaarheidsonderzoek (pdf)

Advies over Wijksportpark Roomburg
18 april 2019 | De gemeente heeft het haalbaarheidsonderzoek Wijksportpark Roomburg afgerond en adviseert hockeyclub Roomburg twee extra kunstgrasvelden te geven, één in het Roomburgerpark en één in het Trigonpark. (senario 1) Het Zoeteland komt bij dit advies niet in gevaar.

Het College neemt dit advies over en brengt het plan op 9 mei in ter bespreking in de Raadscommissie Onderwijs en Samenleving in het Stadhuis. De vergadering start om 20:00. Er is ter plekke de mogelijkheid om in te spreken en vooraf, dus nu, kunt zienswijze indienen. (zie bijgaand de link en pdf 'sdaarover)
Wij verwijzen u voor meer gedetailleeerde informatie naar de website van Vrienden van het Roomburgerpark.

Update Roomburgerpark

Park Roomburg in de raadsvergadering op 20 juni
Op 20 juni stond Park Roomburg op de agenda van de gemeenteraad. Nadat in de raadsvergadering van 6 juni alle partijen hun mening hadden gegeven over het haalbaarheidsonderzoek zijn in de afgelopen weken de amendementen en moties verder uitgewerkt.
De raad heeft deze avond niet voor uitwerking van één scenario gekozen, maar ingestemd met een gewijzigd voorstel. De wijziging houdt in dat er eerst een inrichtingsvoorstel moet komen voor het Roomburgpark én de directe omgeving, in coproductie met een representatieve groep stakeholders en wijkbewoners. Hieronder vindt u een uitgebreider verslag van de discussies op deze avond.

Wederom veel interesse
De publieke tribune was zoals bij eerder besprekingen over dit onderwerp goed gevuld en alle partijen kregen de gelegenheid hun standpunt, amendementen en moties toe te lichten.

Groenlinks
Groenlinks beet het spits af. GL hecht belang aan groen en sport en de maatschappelijke rol van sportverenigingen, wil de belangen verenigen en heeft daarom in samenwerking met D66, CDA en PS is een amendement opgesteld (Een groen, ontspannen en sportief Roomburgerpark). In dat amendement wordt het raadsvoorstel gewijzigd in een opdracht aan het college om, in coproductie met een representatieve groep stakeholders en wijkbewoners te komen tot een inrichtingsvoorstel. Daarbij is een aantal aanvullende eisen gesteld.
1. Na het tot stand van het inrichtingsvoorstel een evaluatie uit te voeren op de participatie in het gehele traject van haalbaarheidsonderzoek tot en met het inrichtingsvoorstel.
2. Een inrichtingsvoorstel voor het wijksportpark Roomburgerpark en de directe omgeving (het gebied tussen de Lorentzkade, Burggravenlaan, Meijerskade en Kanaalweg). Dat voorstel moet worden opgesteld binnen kaders rond biodiversiteit, klimaatadaptatie, ongeorganiseerde sport, maatschappelijke rol van sportverenigingen, parkbeleving, tennis en speeltuin, recreatieve functies en ten slotte de financiering.
3. (a) Het voorstel dient binnen de genoemd kaders ruimte te bieden aan een extra multifunctioneel hockeyveld in het genoemde gebied wordt ingepast. Daarbij de molenweide ongemoeid te laten en een oplossing te zoeken voor de parkeerproblematiek. (b) Mocht deze inpassing niet lukken, maak dan het voorstel zonder het extra veld.
4. Het sportpark Cronestein wordt behouden en er wordt ingezet op het duurzaam verankeren van het Zoete Land op die locatie.

Het verschil met scenario 1 van het College is gelegen in het beschouwen van het ruimere gebied rond het Roomburgpark, het feit dat groen in dit voorstel wint en de mate van detaillering die duidelijkheid geeft over de invulling en daarmee bijdraagt aan de uitvoering van de oorspronkelijke motie. GL gaf ook aan dat als het niet lukt om een hockeyveld binnen de kaders in te passen, de ontwikkeling van het park zonder extra veld vorm zal krijgen. Bij het bepalen hoe lang het onderzoek mag duren, werd gezegd dat kwaliteit voor snelheid gaat.

VVD
De VVD benadrukte dat HC Roomburg als sinds 2015 behoefte heeft aan meer velden. Het College heeft naar de mening van het VVD een voorstel gedaan waarin voldoende is uitgewerkt dat groen en sport samen kunnen gaan. VVD vroeg daarom nu de keuze te maken voor sport, dus voor uitbreiding van hockeyvelden. VVD diende twee amendementen in: in de uitgangspunten bij het raadsvoorstel wordt het accent gelegd op sport (Durf te kiezen voor sport); en het voorstel alleen de uitbreiding van de hockeyvelden te financieren uit het sportbudget (Samen het wijksportpark financieren).

PvdD
PvdD vond ook dat het tijd is voor een keuze. Maar kiest voor groen en dat betekent dat er dus geen ruimte is uitbreiding van hockeyvelden in het Roomburgpark. De PvdD diende samen met de CU een amendement van die strekking in (Een gezond en duurzaam Roomburgerpark).

CDA
Het CDA streeft naar een evenwichtige keuze voor groen én sport en kiest voor een minimale variant, waarin recht wordt gedaan aan de verschillende belangen maar een aantal zaken alleen met substantiële cofinanciering kan worden gerealiseerd. Deze partij diende een motie in (Onderzoek minimale variant).

Reactie van de wethouder
De wethouder concludeerde wederom dat er zeer verschillend over het onderwerp wordt gedacht, zowel binnen de raad als door inwoners van de wijk. Er is veel werk verzet in de voorbereiding en er ligt naar zijn mening een robuust resultaat op grond waarvan het college een voorkeursscenario heeft kunnen kiezen. De wethouder noemde de kaders uitdagend maar uitvoerbaar. Hij vroeg wel aandacht voor de meetbaarheid van een aantal kaders. Ook vroeg hij aandacht voor punt van co-creatie: want hoe verhoudt co-creatie zich tot het feit dat de meningen diametraal tegenover elkaar staan. Dat levert spanning op.

Stemming en vervolg
Het amendement van GroenLinks en de motie van het CDA worden met ruime meerderheid aangenomen. De overige voorstellen worden met ruime meerderheid verworpen.

Het bestuur van de wijkvereniging is blij dat de raad heeft gekozen voor een bredere blik op het vraagstuk. Zodat het niet alleen om de schijnbare tegenstelling gaat tussen groen en sport in het park zelf, maar ook om de samenhang met vraagstukken en belangen daaromheen. Ook is het bestuur voorzichtig positief over de keuze voor co-creatie met de betrokkenen, al is dat inderdaad ook mogelijk een spanningsbron in de wijk en hangt succes af van de gekozen aanpak. Wij zien de ontwikkelingen met belangstelling tegemoet en blijven daarover informeren.

Foto Frans Hoek

Wijksportpark Roomburg

16-10-2019 | Het park in onze wijk blijft de gemoederen bezig houden. Ruim voor de zomer heeft de gemeenteraad het college een aanvullende opdracht gegeven: Het - binnen een aantal kaders - opstellen van een inrichtingsvoorstel voor het wijksportpark Roomburgerpark, samen met een representatieve groep stakeholders. Het college zal deze opdracht gaan uitvoeren.

Er wordt nu gewerkt aan een plan aanpak voor het vervolg. Wanneer dat plan klaar is, is niet bekend. Wij volgen de berichtgeving vanuit de gemeente.

Intussen is het Beleidskader Sport en Gezondheid 2019 - 2023 'Samen maken we de stad gezond en actief' in de raadscommissie Onderwijs en Samenleving besproken.

Dit onderwerp zal op 17 oktober in de gemeenteraad aan de orde zijn (agendapunt 23).

Sleutelstad FM over de sportparken ProfBurgwijk

23 april 2019. Op Sleutelstad FM staat een interesant stuk over de ontwikkeling van de sportparken in onze wijk. Via onderstaande link kunt u dat artikel lezen. Het bevat ook een interview met Margot Nicolaes en Ad Usman en een interview met Siebrand vd Ploeg.

College kiest voor multifunctionele scenario’s in sportparken Burgemeesters-en Professorenwijk

ZOEKRESULTATENwijk (445)>

Bevrijdingsfeest Professorenwijk 1945

Derde dak met zonnepanelen voor Leidenaren / Third roof with solar panels for Leiden residents

Droom mee over onze wijk in 2040 / Dream along about our neighbourhood in 2040

Duurzaam leven vanuit je hart / Sustainable living from your heart

Verzorging van de bomen / Taking care of the trees

Is een warmtepomp iets voor jou? / Is a heat pump something for you?

N206 Europaweg : Feestelijk startsein werk / Festive start of work

Het digitale dorpsplein voor onze mooie wijk / The digital village square for our beautiful neighborhood

Kunst over de Vloer 2022 / Livingroom Concerts 2022

Bestuursacticiteit: Voorzittersoverleg 17 januari 2023 (was 6-12-2022)

Nieuwjaarsborrel

MIS HET NIET!

Prijsvraag Tweede Groene Ring / Second Green Ring Competition

Informatieavond Zonnepanelen

AED - locatie's

Woonproject SAAM (Lorentzhof fase II): Stand van zaken / Latest status

Sinterklaas op bezoek bij de Vereniging / Sinterklaas to visit the association

Straatnamen in onze wijk

Kunst over de Vloer 2024 / Livingroom Concerts 2024

Energietransitie: stookschaamte / Energy transition: fuel shame

Wijkkrant april 2023

Buurthuis in onze wijk II

Algerijnse Zilverspar

An Boeke

Nieuw op deze website!

Inspiratie 'Ieder huis een regenton!'

Vereniging Professoren en Burgemeesterswijk

Kunst over de vloer 2022 op 6 november

Enthousiasme over warmtenet rapport / Enthusiasm about heating network report /

Bezoek aan Duurzaamheidscentrum Zoeterwoude

Ouderencontact Profburgwijk

AED - Locations

Politie in onze wijk

Professorenwijk fase 2: Nieuw riool en meer groen / Nieuw sewers & more green

Buurtherinneringen

Project Lorentzhof fase 2: inloopavond

Dodenherdenking 2023

Profburgwijk op duurzame toekomst voorbereid? / Is Profburgwijk prepared for a sustainable future?

Wat voor wereld laten we na aan onze kinderen? / What kind of world will our children inherit?

Lammenschansplein : Herinrichting straks van start / Redevelopment to start soon

2de bewonersavond tijdelijke woonunits: vooral rustiger

Wijkkrant december 2022

Buurthuis in onze wijk

Bernard Bol

Molecular onthuld: ‘Een nieuwe poort tot onze wijk'

Onze wijk

'Ieder huis een regenton' sluit af met levering 24 regentonnen

December 2023

Aanmelden als bezoeker

Overleg gemeentesecretaris en wijkregisseur

Wat is er te doen in ons buurthuis 't Trefpunt

Helploketten overzicht / Sustainability help desks

Verkeersveiligheids-onderzoek Lammenschansweg

Programma van Gluren bij de Buren 2023 is bekend!

Uitnodiging bijwonen plaatsen Stolpersteine Joods Weeshuis Leiden

4 en 5 mei, Leven met oorlog

Koningsdag 27 april 2023

Kunst over de Vloer 2019 / Livingroom Concerts 2019

Nizar Rohana : op televisie in Podium Klassiek / on television in Podium Klassiek

EIGENAREN / OWNERS

Energietransitie: wie heeft er nog geen zonnepanelen? / who has no solar panels yet?

Reactie op protest mobiele woonunits

Nieuws vanuit het bestuur / News from the management team

Wijkkrant september 2022

De Apetreiter: een boom die zijn naam eer aandoet

Kunstproject Wanderen

De Vereniging

WIJKKRANT

In gesprek met medewerkers gemeente

Spreekuur bij buurthuis 't Trefpunt

Handleiding naar succes vergunning zonnepanelen

Leer reanimeren

Lammenschansplein: Boskalis kondigt overlast aan / Boskalis announces severe inconvenience

Een geslaagde wintereditie van Gluren bij de Buren in Leiden!

Extra nieuwsbrief Ouderencontact

ZOEKRESULTATEN
wijk (445)>