Roodenburgerstraat

Verborgen onder het zand en de bebouwing van een gedeelte van de wijk Meerburg liggen de resten van wat eens een statig kasteel is geweest: Kasteel Rodenburg. Net als kasteel Cronesteijn ontstaat dit kasteel uit een versterkte boerderij, hoeve of huis. In de zestiger jaren van de vorige eeuw zijn de laatste archeoligische onderzoeken verricht vlak voordat de wijk Meerburg zijn vorm gaat krijgen. De resten van kasteel Rodenburg liggen ter hoogte van het vierkant Zaanstraat, Kasteelhof en Vliststraat. Er bestaan enkele tekeningen van het kasteel die gemaakt zijn nadat het al met de grond gelijk gemaakt was maar ze geven toch een beetje een indruk van hoe het kasteel eruit heeft gezien (hoewel de tekeningen flink verschillen van elkaar).

Omdat er vaak wordt gesproken over de Rodenburgerpolder is het bestaan van deze naam feitelijk niet helemaal juist. Het gebied rondom het kasteel was dan wel eigendom en draagt waarschijnlijk ook die naam maar op de vele kaarten van deze omgeving wordt vaak de naam Roomburgerpolder, Meerburgerpolder en Cronesteijnsepolder of Knotterpolder gebruikt, soms door elkaar en af en toe duikt ook de naam Rodenburgerpolder op, vaak als het om de meest recente landkaarten gaat. Mij is het niet helemaal duidelijk hoe het nu echt zit, ik ga er dan ook gemakshalve maar vanuit dat het kasteel op de Roomburger- of Meerburgerpolder heeft gestaan, aan de overzijde (voor ons) van de Roomburgerwetering (nu Rijn- en Schiekanaal). Inmiddels wordt na een gemeentelijke herindeling een tiental zuidelijk gelegen wijken ondergebracht in het district Rodenburg, naast onze wijken zijn dat oa. Meerburg, de Zeeheldenbuurt en het Waardeiland. Mocht u zich afvragen hoe het dan zit met de Leidse voetbalvereniging die de naam Rodenburg draagt maar speelt op velden in Leiden Noord...welnu, deze vereniging is ontstaan in onze wijk en heeft daar ook enkele (begin)jaren wedstrijden gespeeld.

Nu is het waarschijnlijk eenieder bekend dat aan het begin van de jaartelling dit gebied wordt bevolkt door Romeinen die zich daar vestigen in hun nederzetting Matilo(ne) langs de Rijn. Zij graven het Corbulokanaal, de voorloper van het in 't begin van de 20e eeuw gegraven Rijn- en Schiekanaal. Het Corbulokanaal is voor de Romeinen van essentieel belang in die tijd en verbindt op deze wijze twee belangrijke waterwegen met elkaar. Na vertrek van de Romeinen wordt er geen onderhoud meer gepleegd en het kanaal veranderd langzaam maar zeker in een ordinair polderslootje: de Roomburger Wetering. Sindsdien heeft er ook wel het een en ander plaats gevonden. Sowieso is dit gebied lange tijd in bezit geweest van Zoeterwoude, pas vlak voor het begin van de 20e eeuw komt het in handen van Leiden, waarna het dan ook niet lang meer duurt of het gehele gebied is bebouwd. Bij die bebouwing is men misschien niet altijd even zorgvuldig met de bodemschatten uit lang vervlogen tijden om gegaan. Dit komt overigens wel weer goed als de laatste delen braakliggend 'Roomburgerlant' bebouwd gaan worden, het archeologisch park en alle vondsten uit de Romeinse tijd (en daarna) zijn daar het bewijs van.

Resumé... Begin 13e eeuw staat er dus een echt kasteel aan de rand van onze wijk. Met de naam Rodenburg. De eigenaren van het kasteel zijn een adelijke familie genaamd Rodenborgh en hebben het kasteel in bezit tot ergens in de 14e eeuw als de mannelijke lijn geen opvolgers meer biedt. Hierna wordt het kasteel bewoond door enkele andere grafelijke of edele families zoals Raephorst, Van der Does, Van Santhorst en Boshuijsen, voor de Leidenaren onder ons geen onbekende namen. Het kasteel is uiteindelijk in de 16e eeuw met de grond gelijk gemaakt, geslachtoffert tijdens de strijd met de Spanjaarden.

Bronnen:
Leiden, de geschiedenis van een Hollandse stad, Van Maanen.
Matilo-Rodenburg-Roomburg, Brandenburgh & Hessing.
Wikipedia.
www.kasteleninnederland.nl