Claas Griffioen 2

door Gesineke veerman

’s Winters was pal voor onze voordeur (Zoeterwoudsesingel 81) de officiële openbare ijsbaan van Leiden gevestigd. Als het ijs nog te dun was voor mensenmassa’s hingen er grote borden op de bruggen ‘verboden het ijs te betreden’ Art. …. van het wetboek.‘Wij stonden er wel op natuurlijk, als eersten’. Er werd een politieman op afgestuurd. ‘Jongens en meisjes, willen jullie het ijs verlaten’. Het liep uit op een heuse achtervolging, waarbij de politieman op zijn fiets door het Plantsoen reed en Claas en zijn vrienden aan de overkant renden. Toen de ijsbaan eindelijk open ging, kregen de jongens er lol in om met de slee van de schuine walkant het ijs op te schieten, wat hen op kwade reacties van schaatsers kwam te staan. ‘Want je keek natuurlijk niet uit’. ’s Avonds hingen er grote lantaarns in de bomen van het Plantsoen, die de ijsbaan in sprookjeslicht zetten. De vader van Claas vertelde hem dat ze ’s nachts petroleum in de scheuren van het ijs uitgieten en dat in de brand steken om de ijsbaan vlak te maken.
'Als de Singel op zondagmiddag nog dicht lag was je helemaal blij, want dan konden we rechtstreeks naar tante Ank lopen, die recht tegenover ons woonde aan het Plantsoen. De verplichte visite met limonade duurde dan voor je gevoel toch wat minder lang.'
In de extreem koude winters van 1976 begint de Claas voor de deur een koek en zopie, waar hij de waar van zijn vader voor een zacht prijsje aan de man brengt. Claas heeft dan ook een vaste dienstbetrekking bij Siebel juweliers in Den Haag. Hij maakt een bord van etalagekarton met het opschrift ‘Koek en zopie zakt door het ijs’ Een gedenkwaardig jaar, waarin voor de 4e keer de Elfstegentocht werd gehouden. Sindsdien is het er nog maar een paar keer van gekomen. De heer Griffioen laat mij trots het zilveren kruisje zien dat hij al klaar heeft liggen voor de volgende editie.

Acht bakfietsen
'Toen ik een jaar of twaalf was ging ik op zaterdag bestellingen bezorgen voor bakkerij Nagtegaal. Er stonden in de goeie jaren daar wel zeven of acht bakfietsen schuin ingeparkeerd. Je begon om acht uur en tussen de middag kreeg je eten bij mevrouw Nagtegaal. Soep, broodjes en een gebakje dat je zelf mocht uitkiezen. Dat was “eten en drinken tegelijk”. Om twee uur ging ik door naar K&G, waar ik pijper was (fluitspeler). Het oefenlokaal zat in de Plantsoenschool en later in de Oosterstraat. Als je ’s avonds terug moest was het er zo luguber als de pest. Halen en brengen bestond natuurlijk niet. Toch had ik het er reuze naar mijn zin. Op 3 oktober speelden we echte marsmuziek en liepen we mee in de optocht. Alles uit het hoofd natuurlijk, ik kon geen noot lezen.

Daniel Chantepie de la Suassaye
's Zondags gingen mijn ouders naar de kerkdienst in de Aula van de MULO in de Asserstraat en in latere jaren naar de Vredeskerk, waar mijn vader jarenlang ouderling was. Wij gingen tijdens de dienst naar onze prinses Ireneschool,  waar de zondagschool werd gehouden. De zondagschool heette “Daniël Chantepie de la Saussaye”, wat ik een prachtige naam vond. Net als zo'n honderdvijftig andere kinderen luisterde ik er wekelijks naar een bijbelverhaal waarna een 'creatieve verwerking' volgde. Mijn vrienden zaten er ook, want die waren uiteraard hetzelfde georiënteerd. Toen we wat ouder waren gingen we naar de Jeugdkapel onder leiding van de heer Lagerwerf. Op zondagmiddag volgde de vereniging waar we sjoelden en wilde spellen deden. Onze meester, meneer Questro, had een lang touw met een slof aan het uiteinde dat hij over de grond ronddraaiden. Wij moesten er overheen springen. Wie het touw raakte was af. Het ging steeds harder en wilder. Geweldig vonden we dat. '

New World Racing Team
Als klap op de vuurpijl van zijn buurtherinneringen verhaalt Claas over het door Hans Troost uit de Wasstraat opgerichte ‘New World Racing Team’, dat op de singel wedstrijden organiseerde voor zeepkisten. Iedereen die zo’n wagen had kwam. De een had zijn voertuig nog mooier opgesierd dan de ander. Buitensporig was Simon Arnoldussen, de broer van Dirk,  die er handremmen op had. Het reglement was simpel. Een van ons riep ‘Klaar voor de start, af!’, en daar ging het. Ik hield ervan om de boel aan het lachen te krijgen en startte expres te vroeg.  Vals!, riep dan iemand, en dan moesten we weer overnieuw. Toen het Motorhuis 15 jaar bestond organiseerden wij als ‘New World Racing Team’ spontaan een reclamecampagne. We spanden een doek tussen twee harken waar we het ijzeren deel van af hadden gehaald en bevestigden dat op onze zeepkisten. In verkiezingstijd werd het doek ingewisseld voor leuzen als ‘KVP, kampioen ver pissen’of ‘VVD, veel vrije dagen’.

Ome Wim en ome Bram
Op de mulo kreeg ik profijt van de studenten die op onze zolderverdieping woonden, ome Wim en ome Bram. Wij woonden eigenlijk in bij mijn tante, die ons huis in 1954 voor f26.000 had gekocht, destijds een hoog bedrag, en dus moest er verhuurd worden. De jongens waren tevreden met hun butagaskacheltje en aten met de pot mee. Veel makkelijkere kostgangers dan meisjes, die moesten wassen en zo. Van hen leerden we ook mosterd eten en spaghetti koken. Als ik lastige wiskunde- of natuurkundeopgaven had, toog ik naar zolder voor uitleg. De kamer van ome Wim en ome Bram stond blauw van de rook en de tafel was bezaaid met bierviltjes en lege bierflessen. Ze vertelden me ook altijd wanneer de feestjes en verjaardagen van Minerva waren. Ik ging dan met een vriend de stad in. We posteerden ons onderaan de trap van het huis waar de fuif plaatsvond en riepen: ‘Joh, is die en die er ook? Nee maar die komt straks zeker. Kom maar boven. Na vijf biertjes riepen we ‘joh, hij komt zeker niet. Dag!, en maakten we ons snel uit de voeten.'

Claas houdt van gemak en gezelligheid en kwam na zijn studie voor zilversmid weer thuis wonen. 'Op mijn 29e ben ik van huis uit getrouwd. Helaas waren we niet gefortuneerd genoeg om in mijn geliefde wijk te komen wonen, maar de goede tijd zal me altijd bij blijven.'

 

Fotobijschriften:

●      IJspret op de Zoeterwoudse Singel, 1954, bron: Beeldbank RAL

●      Krantenbericht Leidse Courant 18-1-1966, p 4/10  ‘Politie veegt schaatsers van de baan, toegang tot openbare Ijsbaan nog steeds verboden. Bron: RAL

●      Koek en zopie zakt door het ijs

●      Koek en zopie achtergrond

●      Rechts adjudant b.d. van de politie, H. Van der Kaaij