Profburgwijk op duurzame toekomst voorbereid? / Is Profburgwijk prepared for a sustainable future?
11.10.2024 : Wat doe je als burger als je twijfelt aan de uitgangspunten van de overheid voor een grootschalige maatschappelijke verandering zoals de warmtetransitie? En beseft dat dat verschil van inzicht al 3 jaar niet verandert? Je zorgt voor feiten en deelt die in een lijvig rapport.English follows the Dutch text
Is een warmtenet in de Professoren- en Burgemeesterswijk haalbaar? Is het wenselijk? En wat weten bewoners al over deze nieuwe manier van verwarmen, die ook in deze wijk gepland is? Dit kunt u allemaal lezen in het rapport Een warmtenet in de Profburgwijk dat de Werkgroep Duurzaam Profburgwijk heeft opgesteld. Het rapport wordt 16 oktober aangeboden aan Yvonne van Delft, wethouder Energie, Werk en Inkomen en Cultuur.
Aanleiding
Aanleiding voor het rapport is het advies dat de gemeente 3 jaar geleden van adviesbureau Faktum kreeg en overnam, om ook in de Profburgwijk, net als in de rest van Leiden, te kiezen voor een warmtenet wanneer de gaskraan dicht gaat. De Werkgroep Duurzaam Profburgwijk twijfelde aan verschillende uitgangspunten voor dit advies en besefte dat feiten verzamelen de manier was om uit de impasse te komen. Vooral het verwachte isolatieniveau en de mogelijkheid een rendabel warmtenet te exploiteren werd betwijfeld. Deze twijfels worden bevestigd door de uitkomsten van het rapport.
Isolatie beter
De basis van het rapport is een huis-aan-huis enquête die in het najaar van 2023 bij een representatieve 5% van de woningen in de Profburgwijk is uitgevoerd. De informatie die bewoners en verhuurders gaven over hun huizen en plannen is vertaald in isolatieniveau van de woningen, geplande verbeteringen en al geplande warmtebronnen. De staat van isolatie is beter dan officieel bekend. Dit verwachtte de Werkgroep ook, want de helft van huizen in de wijk heeft nog geen definitief energielabel, terwijl er wel veel vernieuwd is.
Inductiekoken
Wat ook al mooi op stoom ligt is inductiekoken, de eerste stap naar elektrisch die veel bewoners nemen om van het gas te gaan. Al 33% van de bewoners is overgestapt, meestal zeer recent. Het is ook een stap die veel bewoner-eigenaren overwegen de komende jaren. Bij de sociale woningbouw is het zelfs standaard: komen er nieuwe bewoners, dan wordt inductie geplaatst.
Warmtepomp of warmtenet?
De overgang naar warmtepompen is nu nog duidelijk in het beginstadium, slechts 4% had najaar 2023 al een all electric of hybride warmtepomp. De komende jaren worden veel CV-ketels vervangen door warmtepompen – een alternatief voor aansluiten op het warmtenet. Het is daardoor zeer onzeker of er wel voldoende huishoudens overblijven die op het warmtenet willen worden aangesloten als het gas ‘ergens na 2035’ wordt afgesloten in de Profburgwijk. En alleen met voldoende aansluitingen is een warmtenet rendabel. De twijfel over rendabiliteit wordt ondersteund door de ontwikkelingen van het afgelopen jaar, waarin marktpartijen de stekker uit veel plannen voor warmtenetten trekken
Adviezen aan de gemeente
Belangrijk advies aan de gemeente in het rapport is dan ook een ‘plan B’ serieus uit te werken. Als een warmtenet inderdaad niet door kan gaan, is een alternatief essentieel. Een tweede cruciaal advies is isolatie verder te stimuleren. Hoewel beter dan officieel bekend, zie je dat er ook achterblijvers zijn. Het is essentieel die groep te ondersteunen, zodat zij niet – letterlijk – in de kou komen te staan. De Werkgroep stelt dat dit óók belangrijk is als een warmtenet wel mogelijk blijkt.
Informeren essentieel
Naast de staat van de woningen werd in de enquête ook gevraagd naar het kennisniveau over de aankomende vernieuwingen. Hieruit bleek dat bewoners over het algemeen nog weinig kennis hebben van het warmtenet in het algemeen, en nog minder wat het warmtenet voor hun huis betekent. Dat is wel belangrijk, want wie nu al kennis heeft, kan op natuurlijke momenten – als bijvoorbeeld de CV-ketel of de keuken wordt vernieuwd – de juiste vervanging kiezen. Het derde advies aan de gemeente is dan ook bewoners goed te informeren. Niet alleen de bewoners in de startwijken, maar ook bewoners die (veel) later gepland zijn, zoals de Profburgwijk.
Uitvoering
Het uitvoeren van de enquête, huis aan huis bij geselecteerde straten om een goede afspiegeling van de wijk te krijgen, was veel werk. Het juist vertalen van de door bewoners gegeven antwoorden in isolatieniveau’s en toekomstvoorspellingen voor warmtepompen vergde veel onderzoek en afstemming. Het schrijven en redigeren was een taak op zich. Al dit werk is uitgevoerd door de Werkgroep Duurzaam Profburgwijk, een groep van 9 gemotiveerde wijkgenoten die professioneel maar onbezoldigd meedenken en -doen over een duurzame toekomst voor hun wijk. Zij zien het rapport Een warmtenet in de Profburgwijk als een startpunt om samen met de gemeente tot een passende oplossing te komen voor de warmtevoorziening na de warmtetransitie.
Vragen
Vragen over de inhoud van het rapport of het aanbieden op 16 oktober kunt u stellen aan Blîde Duk via blide.duk@gmail.com of 06-10944257. Zij zet de vragen dan door aan de juiste persoon binnen de Werkgroep.
Is Profburgwijk prepared for a sustainable future?
What do you do as a citizen if you doubt the government's principles for a large-scale social change such as the heat transition? And realize that this difference of opinion has not changed for 3 years? You provide facts and share them in a comprehensive report.
Is a heating network in the Professoren- and Burgemeesterswijk feasible? Is it desirable? And what do residents already know about this new way of heating, which is also planned for this district? You can read all this in the report A heating network in the Profburgwijk that the Working Group Sustainable Profburgwijk has drawn up. The report will be presented to Yvonne van Delft, alderman for Energy, Work and Income and Culture, on 16 October.
Reason
The reason for the report is the advice that the municipality received and adopted 3 years ago from consultancy firm Faktum, to also opt for a heating network in the Profburgwijk, just like in the rest of Leiden, when the gas tap is turned off. The Working Group Sustainable Profburgwijk doubted several starting points for this advice and realised that gathering facts was the way to get out of the impasse. In particular, the expected level of insulation and the possibility of operating a profitable heating network were doubted. These doubts are confirmed by the results of the report.
Better insulation
The basis of the report is a door-to-door survey that was carried out in the autumn of 2023 among a representative 5% of the homes in the Profburgwijk. The information that residents and landlords provided about their homes and plans has been translated into the insulation level of the homes, planned improvements and already planned heat sources. The state of insulation is better than officially known. The Working Group also expected this, because half of the homes in the neighbourhood do not yet have a definitive energy label, while a lot has been renovated.
Induction cooking
What is also going well is induction cooking, the first step towards electric that many residents take to get off gas. 33% of the residents have already switched, usually very recently. It is also a step that many resident-owners are considering in the coming years. In social housing, it is even standard: if new residents arrive, induction will be installed.
Heat pump or heating network?
The transition to heat pumps is still clearly in the early stages, only 4% already had an all-electric or hybrid heat pump in the autumn of 2023. In the coming years, many central heating boilers will be replaced by heat pumps - an alternative to connecting to the heating network. It is therefore very uncertain whether there will be enough households left that want to be connected to the heating network if the gas is disconnected 'sometime after 2035' in the Profburg district. And a heating network is only profitable with sufficient connections. The doubts about profitability are supported by the developments of the past year, in which market parties pulled the plug on many plans for heating networks
Advice to the municipality
Important advice to the municipality in the report is therefore to seriously develop a 'plan B'. If a heating network cannot indeed go ahead, an alternative is essential. A second crucial piece of advice is to further stimulate insulation. Although better than officially known, you can see that there are also stragglers. It is essential to support this group, so that they do not – literally – end up in the cold. The Working Group states that this is also important if a heating network does prove possible.
Informing is essential
In addition to the condition of the homes, the survey also asked about the level of knowledge about the upcoming renovations. This showed that residents generally have little knowledge of the heating network in general, and even less about what the heating network means for their home. This is important, because those who already have knowledge can choose the right replacement at natural moments – for example when the central heating boiler or the kitchen is being renovated. The third piece of advice to the municipality is therefore to inform residents well. Not only the residents in the starting neighbourhoods, but also residents who are planned (much) later, such as the Profburgwijk.
Implementation
Carrying out the survey, door-to-door in selected streets to get a good representation of the neighbourhood, was a lot of work. Correctly translating the answers given by residents into insulation levels and future predictions for heat pumps required a lot of research and coordination. Writing and editing was a task in itself. All this work was carried out by the Working Group Sustainable Profburgwijk, a group of 9 motivated residents who professionally but unpaid think and act on a sustainable future for their neighborhood. They see the report A heating network in the Profburgwijk as a starting point to arrive at a suitable solution for the heat supply after the heat transition together with the municipality.
Questions
If you have any questions about the content of the report or the presentation on October 16, please contact Blîde Duk via blide.duk@gmail.com or 06-10944257. She will then forward the questions to the right person within the Working Group.
